2. A. KALAGAYANG
PANGKAPALIGIRAN
Otley Bryer- ang mga naninirahan
dito ay galing sa lupaing asya.
Felix keesing- ang mga tao ay
galing sa lambak na tumakas
mula sa pananakop ng mga
kastila mula sa hilagang luzon.
5. CANAO
Ito ay isang tradisyon para sa mga
ibaloi at kankana-ey sa benguet.
Isang seremonyang mambunong
ang nag sasagawa. Isang ritual na
nagpaparangal sa ispiritu ng
kanilang mga ninuno.
6. 2 URI NG CANAO
Simpleng canao- ito ay ang pagkakatay ng
baboy, panggawa ng tapey at pagluluto ng
kamote,gabi at bigas
Malaking canao- ito ay ang pag kakatay ng
baboy,baka,kalabaw at kabayo. Ang baboy na may
batik na itim ay sagrao para sa kanila at ito ay
tinatanggap ng mga ispiritu nagbibigay ng swerte at
biyaya.
7. IBA’T IBANG URI NG CANAO
Kape- isinasagawa kung may bagong tayong bahay
o pagkatapos ng ilang araw na pagkalibing ng
yumaong kamag-anak.
Kayed- ito ang boluntaryo o sapilitang isinasagawa
upang mapanatili ang pagiging puno sa barangay.
Sabeng- isinasagawa ng bagong mag asawa ngunit
kadalasan ay mayaman lamang ang nakakagawa
nito.
Pechit- ito ay pinakamataas na uri ng Canao. May
dalawang uri ito ang single at doble. Ito ay
tumatagal ng 3-4 na araw.
8. EPIKO NG IPUGAW
Hudhud-
-- ito ay nagsasaad ng matandang kultura ng ipugaw,
ang kanilang pamumuhay at pakikipagsapalaran ng
mga bayaning ipugaw nagsasaad ito ng kanilang
kaugalian, tradisyon at mga paniniwala.
-- Ang hudhud ay tungkol sa pinaka dakilang bayani
ng Gonhandan. Sa kabuuan nito ay tungkol sa buhay
ni Aliguyon.
9. MGA BUGTONG NG ISNEG
Makapal na bato sa Anayan. Ginawang palaruan ni
kawitan (platito)
Inahin may pumasok. Tatyaw ang lumabas
(nganga)
Gumawa ng bahay si tukay. Di gumamit ng rattan
(gagamba)
Nangaso si Duat walang nahuli anu man (suklay)
Bangka ni Dalinag lubid ang laman (tiyaw)
11. A. IGOROT
Chua-ay (Awit na pangkasal)
Lalaking matapang, lalaking malakas,
Ikaw’y siya naming tinatawagan…. Hoy!
Halika, halika’t tinatawag ka…. Hoy!
Matapang lumaban, malakas gumawa,
Halika na rito, halika rito…… Hoy!
Magpasan ng bigas, dahil sa bayan…… Hoy!
12. B. KALINGA
Papuri
Mga puno! Mga ama nitong lahi
Mga kawali! Supilin ang katunggali!
Pinupuri kayong lahat! Binabati!
13. C. TINGGIYAN
Bati
Bati ko’y magiliw, bati ko’y malambing
Ikaw’y parang araw, ikaw’y nagniningning
Maging iyo’y kapalaran, at pati kaligayahan
Magiliw na parang buwan, at parang gabing
malamlam.
14. D. IFUGAO
Sa bundok
Mga kabunduka’y aking inaakyat aking inaakyat
Baray ng palay’y kala-kaladkad.
Doon sa malayong timog at silangan’y
Naroon ang bundok ng ifugao
Doon sa ibayo ng burol at gubat
Ay bundok na banal ang namamanaag
Ano kaya yaong doo’y naghihintay
Sa malayong bundok ng mga ifugao
