SlideShare a Scribd company logo
1 of 71
Download to read offline
NO INTERIOR DA CÉLULA:

                  O CITOPLASMA




                           ©www2.uah.es
Profesor: Adán Gonçalves
1. CONCEPTO DE CITOPLASMA

O citoplasma é o conxunto formado por o hialoplasma e citosol e os
orgánulos celulares (morfoplasma). É, polo tanto, a parte da célula
comprendida entre a membrana plasmática e o núcleo.



  CITOPLASMA= HIALOPLASMA + ORGÁNULOS CELULARES
1.1. Hialoplasma ou citosol
É unha disolución coloidal (xelatinosa), onde están inmersos os

orgánulos celulares.

É a fracción soluble do citoplasma formada por: auga (85%),

glícidos, aa, nucleótidos, lípidos, enzimas, sales minerais, ARN e

metabolitos intermediarios (reaccións encadeadas).

  Funcións do hialoplasma

- Reserva de combustibles: glicosa, glicóxeno (hepatocitos e

miocitos) e gotas lipídicas (adipocitos ou nas sementes).
1.1. Hialoplasma ou citosol
    Funcións do hialoplasma :

- Reserva de moléculas estruturais: representado por moléculas

que poideron ser ou non sintetizadas no citosol, pero que

permanecen nel antes de formar parte de estruturas como os

ribosomas, os microtúbulos, os microfilamentos...

-    No   citosol   suceden     numerosos   procesos   metabólicos

fundamentais para a célula: glicolisis, neoglucixénese, síntese

proteica, fermentacións, metabolismo de aa...
1.2. O Citoesqueleto
No citoplasma existe unha complexa rede de filamentos proteicos

responsables da forma das células, da súa organización interna e

dos   seus    movementos     (movemento     de   orgánulos,   dos

cromosomas...).

Describíronse ata catro tipos diferentes de filamentos:

  Microfilamentos : basicamente de actina. Son os máis delgados

(diámetro: 30-100 Å).

  Microtúbulos : estruturas en forma de cilindro oco cun maior

diámetro (250 Å) e formados por tubulina.
1.2. O Citoesqueleto
  Filamentos intermedios : cun diámetro intermedio (150 Å)

entre os dous anteriores e de distinta natureza segundo o tipo

de que se trate. p.e.: tonofilamentos de queratina nas células

epidérmicas ou neurofilamentos nas neuronas.

  Rede microtrabecular : conxunto de filamentos que conforman

unha rede ó longo do citoplasma. Non está clara a súa existencia,

algúns autores considéranos artefactos polo tratamento das

mostras.

Veremos con máis detalle os dous primeiros tipos de filamentos.
CITOESQUELETO




            ©tsbbenitobios.blogspot.com

                                          ©infobiol
©HIRU
1.2.1. Microfilamentos
Son un conxunto de filamento relacionados coa arquitectura e o

movemento celular.

Son característicos das células musculares, pero non exclusivos

delas.

Están formados por dúas cadeas      dunha proteína globular, a

actina, agrupadas entre sí helicoidalmente.

A actina asóciase a outras proteínas segundo o tipo de

microfilamento de que se trate, e da función que desempeñe na

célula.
1.2.1. Microfilamentos
Funcións dos microfilamentos :

  Dar rixidez mecánica a moitas prolongacións celulares: nas

micropilosidades intestinais atópanse microfilamentos de actina

xunto con villina e fimbrina dispostos paralelamente uns a

outros constituíndo unha especie de andamiaxe que estabiliza

estas prolongacións; tamén a evaxinación e a invaxinación nos

procesos de exo e endocitose débese a microfilamentos de

actina.
1.2.1. Microfilamentos
   Son responsables da locomoción celular: o movemento de

pseudópodos     das   amebas    e   dos    leucocitos   débese   a

microfilamentos de actina asociados a microtúbulos e filamentos

intermedios.

   Permiten o movemento contráctil das células musculares ó

asociarse a miosina, troponina e tropomiosina (microfilamentos

finos:   actina+troponina-tropomiosina;   microfilamentos   grosos:

miosina).
1.2.1. Microfilamentos
  Provocan correntes citoplasmáticas (ciclosis) que contribúen o

desplazamento de orgánulos.




  ©bioapuntes
                 http://images.google.com.ar/imgres?
                 imgurl=http://www.anatomiahumana.ucv.cl/morfo1/foto1/contraccion.JPG&imgrefurl=http://www.anatomiahumana.ucv.cl/efi/modulo11.html&h=531&w=537&sz=40&hl
                 =es&start=39&um=1&tbnid=iutXh7lw5DqBJM:&tbnh=131&tbnw=132&prev=/images%3Fq%3Dmiosina%26start%3D20%26ndsp%3D20%26um%3D1%26hl%3Des
                 %26client%3Dfirefox-a%26rls%3Dorg.mozilla:es-ES:official%26sa%3DN
1.2.2. Microtúbulos :
Son os máis abundantes do citoesqueleto e están formados por
filamentos tubulares (ocos) constituídos pola polimerización de
subunidades proteicas dunha esferoproteína (globular) chamada
tubulina que pode ser de dous tipos: tubulina α e tubulina β.
As moléculas de ambolos dous tipos asócianse formando
dímeros   que   a   súa   vez   orixinan   filamentos   verticais
(protofilamentos) que son os responsables de conformar a
estrutura dos microtúbulos.
1.2.2. Microtúbulos :




 ©webs.uvigo.es

                        ©ht.org.ar
1.2.2. Microtúbulos :
Os microtúbulos, en moitos casos, créanse e destrúense segundo
as necesidades da célula. Así, podemos atopar estruturas
estables (permanecen na célula) como son os flaxelos, o
kinetosoma ou corpo basal e os centriolos do centrosoma; e
estruturas lábiles (temporais) como son os filamentos do fuso
acromático, os dos pseudópodos ou os que orixinan as
invaxinacións e evaxinacións da membrana plasmática.
1.2.2. Microtúbulos :
    Funcións :
- Manteñen a forma das células. Comprobouse en organismos
unicelulares que se despolimerizamos os microtúbulos a célula
perde a súa forma.
- Serven de canais de transporte intracelular: nas células
pigmentarias a melanina é transportada por microtúbulos; o
transporte axónico de neurotransmisores tamén se debe a eles...
-    Organizan   os   compoñentes     do    citoesqueleto,    incluíndo
microfilamentos e filamentos intermediarios.
- Responsables, como xa dixemos, de estruturas estables
(centriolos, flaxelos...) e lábiles (pseudópodos, fuso acromático...).
1.2.3. Estruturas formadas por microtúbulos
   1.2.3.1. Centriolos :
  Estrutura dos centriolos :
Estrutura 9+0 = porque non posúe microtúbulos centrais e están
formados por nove tripletes.
Cada centriolo é un cilindro oco cuxa parede está formada por
microtúbulos que están lixeiramente inclinados repecto do eixe do
cilindro que delimitan. Estos microtúbulos asócianse en grupos de
tres ou tripletes e sempre hai nove tripletes por centriolo.
1.2.3. Estruturas formadas por microtúbulos
   1.2.3.1. Centriolos :
  Estrutura dos centriolos :
En cada triplete, os microtúbulos están unidos en toda a súa
lonxitude e teñen en común unha parte da parede.
Asociados a estes microtúbulos atópanse proteínas que forman
pontes que unen lonxitudinalmente os tripletes mantendo a
estrutura centriolar.
1.2.3. Estruturas formadas por microtúbulos
   1.2.3.1. Centriolos :
  Características dos centriolos :
Os centriolos están relacionados coa organización dos microtúbulos
do citoesqueleto actuando a través dunha zona densa localizada o seu
arredor denominada Centro Organizador de Microtúbulos (C.O.M.);
éste é semellante as zonas densas que existen nas células vexetais
(as células vexetais non posúen centriolos).
Por tanto, os centriolos son exclusivos das células animais, e
localízanse preto do núcleo.
1.2.3. Estruturas formadas por microtúbulos
   1.2.3.1. Centriolos :
  Características dos centriolos :
Teñen forma de cilindro oco e son dous que se dispoñen
perpendicularmente un ó outro; o conxunto de dous centriolos
denomínase diplosoma. O diplosoma está rodeado dunha zona máis
densa chamada centrosfera ou esfera de atracción. Arredor dela hai
unha serie de microtúbulos a xeito de radios que constitúen o áster.
O conxunto formado polos centriolos e o C.O.M. Denomínaselle
centrosoma. Todas as estruturas formadas por microtúbulos como
cilios, flaxelos e fuso acromático derivan do centrosoma.
CENTRIOLOS




               ©lace-abp2007.blogspot.com
©IESRAYUELA                                 ©wikipedia
1.2.3. Estruturas formadas por microtúbulos
   1.2.3.1. Centriolos :
  Funcións dos centriolos :
- Determinan a posición exacta do C.O.M. nas células animais.
- Durante a división forman o fuso acromático.
1.2.3. Estruturas formadas por microtúbulos
       1.2.3.2. Cilios e Flaxelos
• Características :

Son prolongacións citoplasmáticas dotadas de movemento.

Tanto cilios como flaxelos posúen idéntica estrutura, pero varían no tamaño
  e no número. Os cilios son estruturas curtas (5-10 micras) e numerosas;
  os flaxelos son máis longos (100 micras), pero aparecen en menor número.
1.2.3. Estruturas formadas por microtúbulos
          1.2.3.2. Cilios e Flaxelos
•   Estrutura :

Posúen tres partes:

 Talo ou axonema : eixe rodeado de membrana plasmática que no seu
    interior posúe un feixe de microtúbulos en estrutura 9+2 (9 pares de
    microtúbulos periféricos + 1 par central).

 Zona de transición : lugar onde o par de microtúbulos centrais se
    interrompe.
1.2.3. Estruturas formadas por microtúbulos
       1.2.3.2. Cilios e Flaxelos
 Corpúsculo basal, kinetosoma ou cinetosoma : ten a mesma estrutura que
  un centriolo (formado por tripletes e sen o par central), e constitúe o
  sistema de anclaxe do cilio ou flaxelo á célula.
CILIOS E FLAXELOS




©uvigo.es




                       ©iesrayuela
1.2.3. Estruturas formadas por microtúbulos
        1.2.3.2. Cilios e Flaxelos

•   Funcións :

 Permiten o desprazamento de células.

 Os cilios ademais provocan turbulencias ou correntes arredor das células
    que permiten a cpatura de partículas alimenticias.

NOTA : O flaxelo bacteriano e diferente o de eucariotas, xa que está
    formado por flaxelina e ademais é unha estrutura extracelular que non
    está, polo tanto, rodeado de membrana plasmática.
1.3. Os ribosomas

Son complexos supramoleculares constituídos por ARN r e proteínas.

Son pequenos (15-30 nm) e só se observan a M.E.

Cada ribosoma consta de dúas subunidades, a subunidad maior e a menor, que
  se separan despois de cada ciclo de síntese proteica.

Poden aparecer dispersos no citoplasma, asociados o retículo endoplasmático
  rugoso (RER), no interior de mitocondrias (mitorribosomas) ou no interior
  dos cloroplastos (plastorribosomas).

Podémolos atopar de xeito individual ou en grupos unidos a un filamento de
  ARNm formando os polisomas ou polirribosomas.
1.3. Os ribosomas

•   Tipos :

 70S: máis pequenos, atopámolos en procariotas , mitocondrias e plastos.
    Subunidade maior 50S + subunidade menor 30S.

 80S: de maior tamaño, aparecen en eucariotas. Subunidade maior 60S +
    subunidade menor 40S.

• Función : Son o lugar de síntese de proteínas cando se asocian ó ARN m.
RIBOSOMAS




                           ©biologia.edu.ar
©ucm.es     ©educamadrid
1.4. Orgánulos celulares (membranosos)
     1.4.1. Retículo Endoplasmático
O citoplasma está percorrido por unha serie de cavidades pechadas de
  sitintas formas que están limitadas por unha membrana similar a m pl,
  pero de menor espesor e con máior % de proteínas. Estas cavidades
  ramifícanse e están comunicadas constituíndo o que denominamos
  retículo endoplasmático (RE).

• Tipos :

Hai dous tipos de RE, o retículo endoplasmático liso (REL) e o retículo
  endoplasmático rugoso (RER), este último posúe ribosomas adosados a
  cara externa da súa membrana e continúase coa envoltura nuclear.
RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO




                          ©ESCUELAPEDIA.COM
1.4.1. Retículo Endoplasmático
• Funcións :

     Síntese de proteínas: os ribosomas asociados á membrana do RER son
      responsables da biosíntese proteica. As proteínas obtidas poden percorrer
      distintos camiños:

           - Ser transferidas ó interior das cavidades do RER e actuar aquí; dende o
      ineterior ser transportadas o Aparato de Golgi e a súa vez ser tranferidas a
      outros lugares específicos da célula ou ben ser secretadas o medio externo nun
      proceso de secrección.

           - Poden quedarse na membrana do RER porque son constituíntes da mesma
      ou ben son transportadas a outros orgánulos para constituír parte da
      membrana dos mesmos.
1.4.1. Retículo Endoplasmático
 Glicosilación : a maoría das proteínas do RER están glicosiladas, e dicir,
  unídas a oligosacáridos. Este proceso é unha das funcións máis importantes
  que desempeña o RER, orixina glicoproteínas e ocorre no interior das
  cavidades do retículo (esta é a razón pola que os ribosomas libres non
  producen glicoproteínas).

  O proceso de glicosilación complétase no Aparato de Golgi.
1.4.1. Retículo Endoplasmático
 Biosíntese de lípidos : os lípidos que forman parte das membranas celulares,
  fosfolípidos e colesterol, sintetízanse no REL, por ser neste compartimento
  celular onde se atopan os enzimas necesarios para este proceso.

  Os ácidos graxos, sen embargo, son sintetizados no hialoplasma.

  O RE é, por tanto, o lugar onde a célula sintetiza a maioría das proteínas e
  lípidos das membranas celulares; posteriormente estos constituíntes son
  transportados mediante vesículas e coa participación do Aparato de Golgi
  os seus lugares de destino ( membranas de orgánulos ou m pl).
1.4.1. Retículo Endoplasmático
 Detoxificación : no REL existen enzimas capaces de eliminar a
  toxicidade de moitas substancias prexudiciais para á célula, xa sexan
  producidas por ela mesma como consecuencia do seu metabolismo, ou
  ben procedentes do exterior como poden ser herbicidas, insecticidas,
  medicamentos, conservantes...

  A detoxificación consiste en introducir nas moléculas tóxicas un
  grupo hidroxilo, amino... Co fin de aumentar a hidrosolubilidade e
  acelerar a súa eliminación p.e. mediante a bile, os ouriños, o suor... A
  función de detoxificación e realizada principalmente polas células dos
  riles, pulmóns, intestino e pel.
1.4.2. Aparato de Golgi

Atópase habitualmente preto do núcleo e soe rodear ós centriolos se os hai.

Está formado pola agrupación de sacos membranosos apilados e rodeados
  dun conxunto de pequenas vesículas. Cada pila de sacos denomínase
  dictiosoma. En torno a cada dictiosoma, atopamos as pequenas vesículas
  que se orixinan por xemación a partir del.

É unha estrutura que crece continuamente, de xeito, en cada dictiosoma
  podemos diferenciar unha cara Cis ou de formación localizada máis preto
  do RER e unha cara Trans ou de maduración orientada cara a m pl. Deste
  cara trans parten as vesículas, constituíndo vesículas de secrección de
  distintas substancias.
RETÍCULO-APARATO DE GOLGI-VESÍCULAS




        ©Proyecto Biosfera
1.4.2. Aparato de Golgi

• Funcións :

 Dirixe a circulación de macromoléculas nas células e selecciónaas.

 Recolle nas súas cavidades as proteínas sintetizadas no RER a través de
  vesículas (vesículas de transicción) orixinadas por xemación da membrana
  do RE.

 Forma membranas: as vesículas de secrección adósanse a m pl descargando
  o seu contido por exocitose. As membranas das vesículas fusiónanse coa m
  pl contribuíndo a aumentar a súa superficie.

 Sintetiza glicoproteínas e remata a glicosilación.
1.4.2. Aparato de Golgi

 Sintetiza e distribúe polímeros de glícidos, como a celulosa e as pectinas
  que forman a parede vexetal.

 Forma os lisosomas.

NOTA : As células secretoras caracterízanse por presentar un Aparato de
  Golgi moi desenvolvido. En certas células secretoras as substancias
  (basicamente proteínas) son sintetizadas e secretadas continuamente; na
  maioría dos casos, sen embargo, esto non sucede e a secrección lévase a
  cabo cando a célula percibe un estímulo (nervioso ou hormonal) que
  desencadea a exocitose.
1.4.3. Lisosomas

Orgánulos celulares presentes en todas as células eucariotas (en vexetais
  aparecen asociados a vacuolas e a parede e non son característicos).

Son vesículas rodeadas de membrana caraterizadas por posuír ata 40 enzimas
  diferentes do tipo das hidrolasas ácidas (proteasas, nucleasas, glicosidasas,
  lipasas...).

Chámanse hidrolasas porque provocan a ruptura por hidrólise de distintos
  tipos de enlaces (glicosídicos, peptídicos...) e son ácidas porque só actúan a
  pH ácido.

Polo tanto, son capaces de degradar macromoléculas e actúan a un pH óptimo
  (normalmente entre 3-6).
1.4.3. Lisosomas

A membrana do lisosoma está fortemente glicosilada o que a protexe da súa
  propia dixestión, ademais esta membrana mantén o pH óptimo no seu
  interior (ATP-asa de bombeo de H+).

Por outra banda, o feito de que as hidrolasas dos lisosomas funcionen a pH
  ácido facilita a protección, no caso da rotura da membrana lisosomal, do
  resto do citoplasma que posúe, en xeral, un pH neutro (7-7,3).

A enzima máis característica dos lisosomas é a fosfatasa ácida que hidroliza
  enlaces éster e libera grupos fosfato.
1.4.3. Lisosomas
• Tipos :

 Lisosomas Primarios: só conteñen hidrolasas. Son vesículas de secrección
  recentes. Fórmanse por xemación do Aparato de Golgi.

 Lisosomas Secundarios : conteñen hidrolasas e sustratos en vías de
  dixestión. Segundo a substancia a hidrolizar diferenciamos vacuolas
  heterofáxicas ou dixestivas e vacuolas autofáxicas.
1.4.3. Lisosomas
• Funcións : os lisosomas realizan funcións de dixestión e almacenamento.

  No proceso podemos falar de:

  1. Dixestión extracelular : verten o seu contido ó exterior da celula. P.e.
  fungos.

  2. Dixestión intracelular : o lisosoma permanece no interior da célula.
  Neste caso diferenciamos entre autofaxia e heterofaxia.
1.4.3. Lisosomas
 Autofaxia : os materias dixeridos son compoñentes da propia célula:
  porcións de RE, sáculos do A. de Golgi...

  A autofaxia é importante para as células por varias razóns:

  1. Destrúe zonas danadas ou innecesarias.

  2. Intervén en procesos de desenvolvemento (metamorfóse, reabsorción
  dun protoplasto dunha célula...).

  3. Garante a nutrición en condicións desfavorables (obtención de
  nutrientes tras un xaxún prolongado).
1.4.3. Lisosomas

 Heterofaxia : o sustrato é de orixe externo. O proceso posúe a dobre
  función de nutrir e defender a célula.

Os sutratos son capturados por endocitose do medio extreno. O endosoma
  ou fagosoma fusionarase cun lisosoma 1º orixinando unha vacuola
  dixestiva. No interior desta producirase a dixestión de sustratos.

Os produtos da dixestión pasan ó hialoplasma onde son reutilizados. Os non
  dixeribles poden orixinar unha vacuola fecal ou corpo residual que pode
  fusionarse coa m pl e verter os refugallos cara o exterior. Este proceso
  é habitual nos unicelulares, pero non sucede en pluricelulares.
1.4.3. Lisosomas
Nos pluricelulares os residuos non dixeribles retéñense no interior dos
  lisosomas orixinando o fenómeno de sobrecarga responsable do
  envellecemento celular.

Os lisosomas envellecen, o contrario que outros orgánulos que nunha anciá
  poden non ter máis dun mes.

Este envellecemento ponse de manifesto pola presenza de lisosomas de
  gran tamaño e gránulos de lipofuscina (refugallos metabólicos).
©iesdionisioaguado
©iesdionisioaguado
1.4.4. Peroxisomas

Orgánulos semellantes ós lisosomas, pero que non posúen hidrolasas ácidas,
  senón enzimas oxidativos cuxa función básica é a oxidación de distintas
  moléculas (p.e. SH2) orixinando H2O2. Esta auga osixenada é tóxica para a
  célula e deben reducila a auga, para o cal posúen unha enzima específica
  chamada catalasa ou peroxidasa.

A diferenza das oxidacións que se producen nas mitocondrias, nas que se
  desenvolven nos peroxisomas a enerxía disípase en forma de calor e non
  está acoplada a síntese de ATP.
1.4.5. Vacuolos

Son compartimentos rodeados de membrana con distintas finalidades na
  célula.

Son máis característicos das células vexetais. Os vacuolos vexetais
  ocupan facilmente o 50% do volume celular, e poden chegar ó 90% en
  células maduras. O conxunto de vacuolos vexetais denomínaselle
  vacuoma. Orixínanse nas células vexetais xoves, a partir de vesículas
  do RE e do A. de Golgi. Nun principio, son moi abundantes e de pequeño
  tamaño, pero a medida que a célula madura vanse fusionando ata
  conformar un único gran vacuolo que unha a maior parte do interior
  celular.
1.4.5. Vacuolos
 Funcións dos vacuolos :

  1. Almacenamento de substancias:

   - Produtos de refugallo (tóxicos como o opio ou a nicotina que illan
  do resto do citoplasma).

   - Substancias de reserva: en moitas sementes (chícharos, xudías...)

  - Substancias que o vexetal emprega en relación a outras plantas ou
  animais:

       a. Pigmentos p.e. pétalos coloridos para atraer polinizadores.

       b. Alcaloides velenosos contra os predadores.
1.4.5. Vacuolos
 Funcións dos vacuolos :

  2. Crecemento: por acumulación de auga nos seus vacuolos, as células
  vexetais aumentan con rapidez o seu tamaño sen que lles supoña un gasto
  enerxético importante.

  3. Regulan a P osmótica: as células regulan a cantidade de auga formando
  vacuolos hídricos (turxencia).

  Nas células animais hai vacuolos pulsátiles que verten o exterior o exceso
  de auga.

  3. Vacuolos dixestivos : son característicos das células animais e están
  relacionados con procesos de nutrición. Posúen enzimas hidrolíticos.
1.5. Orgánulos de dobre membrana: mitocondrias
                            e cloroplastos.


1.5.1. A orixe: Teoría endosimbiótica
As mitocondrias e cloroplastos posúen, ademais dunha dobre membrana,
  outras características comunes; como son a presenza de ADN, ARN e
  proteínas propias que capacitan a estes orgánulos para a síntese dalgunhas
  proteínas da súa estrutura e a división independente do resto da célula.
1.5.1 A Orixe: Teoría endosimbiótica
En distintos artigos publicados entre finais dos 60 e principios dos 80 Lynn
  Margulis propuso unha teoría para explicar estas similitudes, e por ende,
  a orixe destes orgánulos e da propia célula eucariota.

A teoría endosimbiótica de Margulis é, na actualidade, a máis aceptada pola
  comunidade científica.

Esta teoría propón que a célula eucariota podería deberse á simbiose
  permanente entre distintos tipos de procariotas.

Uns procariotas foron vitimas da captura fagocítica por parte dun precusor
  ancestral, pero conseguiron sobrevivir grazas a establecer unha relación
  simbiótica co seu predador.
1.5.1 A Orixe: Teoría endosimbiótica

Deste xeito, os antepasados das mitocondrias serían bacterias aerobias e
    os dos cloroplastos procederían de algas cianofíceas, os cilios e flaxelos
    poderían derivar tamén de bacterias espiroquetas.

                              jvilchez2009.blogspot.com




 ©jvilchez2009.blogspot.com




                                               ©payala.mayo.uson.mx
1.5.1 A Orixe: Teoría endosimbiótica

Esta teoría baséase nas notables semellanzas entre estos orgánulos e as
  bacterias:

  1. Presenza dunha molécula de ADN circular dobre non asociado a
  histonas.

  2. Unha cadea de transporte electrónico asociado a membrana (memb.
  interna nas mitocondrias; memb. dos tilacoides nos cloroplastos) similar a
  cadea de transporte na m pl das bacterias.

  3. Os mitorribosomas e plastorribosomas son 70S.

  4. División similar á das bacterias (partición).
1.5.2. Mitocondrias
Son orgánulos rodeados dunha dobre membrana e podemos atopalos en todas
  as células eucariotas.

A membrana interna procedería da m pl do orgánulo fagocitado, mentres que
  a membrana externa pertencería a antiga vesícula do fagocito ancestral.

A membrana externa é moi permeable (proteínas canal), a interna non tanto e
  atópase repregada sobre si mesma orixinando as cristas mitocondriais que
  aumentan moito a súa superficie.

O espazo entre ambalas dúas membranas chámase espazo intermembranoso.

A cavidade interna da mitocondria denomínase matriz mitocondrial
©es.scribd.com
©efn
1.5.2. Mitocondrias
 Membrana interna mitocondrial : é máis rica en proteínas (80%) que outras
   membranas celulares, e entre os lípidos (20%) non hai colesterol (como nas
   bacterias). Os seus compoñentes principais son:

   1. Proteínas da cadea de electróns.

   2. ATP-sintetasas que catalizan a síntese de ATP.

   3. Proteínas transportadoras que permiten o paso de ións e moléculas.

 Membrana externa mitocondrial : aseméllase a outras membranas (RE) e nela hai:

   1. Proteínas canal que a fan moi permeable.

   2. Enzimas p.e. os que activan os ácidos grasos para que poidan entran na matriz e
   sexan oxidados.
1.5.2. Mitocondrias
 Matriz mitocondrial : nesta cavidade interna da mitocondria hai:

   1. ADN mitocondrial circular dobre para a síntese de proteínas mitocondriais.

   2. Mitorribosomas 70S para esa síntese proteica. Libres ou asociados á memb. int.

   3. Auga, ións, ADP, ATP, CoA e moitas enzimas. Entre as enzimas destacamos:

        a. As que interveñen na replicación, transcrición e tradución do ADN
   mitocondrial.

        b. As que actúan na oxidación de mc procedentes do catabolismo do hialoplasma.
©juntadeandalucia.es




©profesorenlinea




                   ©Tertuliadeamigos.webvecindario
1.5.2. Mitocondrias

 Funcións das mitocondrias :

Son as responsables da respiración celular , son , polo tanto, as
  “centrais enerxéticas” encargadas de suministrar a maior parte
  da enerxía para as actividades celulares.

 División :

Básicamente por dous mecanismos segmentación (invaxinación de
  membranas) ou por partición (tabique e invaxinación).
1.5.3. Cloroplastos
Orgánulo exclusivo das células vexetais. Posúen ,oitas semellanzas coas
  mitocondrias, aínda que soen ser ovoides ou esféricos e demaior
  tamaño.

Teñen unha dobre membrana que delimita o denominado espazo
  intemembrana do cloroplasto.

A membrana externa é moi permeable e a interna menos como en
  mitocondrias, pero sen embargo, esta última non posúe cristas.

A cavidade interna do cloroplasto chámase estroma e está percorrido
  por un sistema de membranas denominados tilacoides.
1.5.3. Cloroplastos
Os tilacoides poden percorrer ó longo o interior do cloroplasto e fálase dos tilacoides do
   estroma ou poden apilarse en sacos e denomínanse tilacoides dos grana ou grana.

 Estroma : na cavidade interna mitocondrial atópanse os seguintes compoñentes:

   1. Enzimas da fase escura da fotosíntese (fixación do CO 2 no ciclo de Calvin,
   reducción de nitratos...)

   2. Inclusión: gránulos de amidón, gotas de graxa...

   3. ADN dobre e circular.

   4. Plastorribosomas 70S.
1.5.3. Cloroplastos
 Membrana tilacoidal : nestas membranas hai algúns dos compoñentes
  exclusivos destes orgánulos:

  1. Pigmentos que absorben a luz: clorofilas e carotenoides.

  2. A cadea fotosintética de transporte electrónico.

  3. ATP-sintetasas do cloroplasto.

 División do cloroplasto :

  Similar á das mitocondrias.
©proyecto Biosfera


                     ©biologia.edu.ar
1.5.3. Cloroplastos
 Función : realizan a fotosíntese.

Proceso que consiste en captar a enerxía luminosa transformandoa en
  compostos orgánicos (enerxía química) de alto poder redutor (NADPH) e
  compostos de enlaces altamente enerxéticos (ATP). (Fase luminosa).

Estos compostos utilizaranse para reducir e asimilar elementos constitutivos
  da materia viva (C,N e S) que soen atoparse na natureza nun alto grao de
  oxidación (CO2, NO3-...). (Fase escura).
1.5.3. Cloroplastos
E dicir, a fase luminosa suministra a Eª necesaria en forma de ATP e
  de NADPH para impulsar unha serie de reaccións (fase escura)
  nas que a partir de moléculas inorgánicas (CO2 e auga
  principalmente) formaránse compostos orgánicos (en primer
  termo glícidos como a glicosa).

Fórmula xeral referida a glicosa :

6CO2+ 6H2O + Eª Solar            C6H12O6 + 6O2
©tsbbenitobios.blogspot.com/2010_09_01_archive.html
G R A Z A S P O L A V O S A A T E N C IÓ N




                               ©envia.xoc

    ©SCIENTIAFUTURA

More Related Content

What's hot (20)

Os procariotas
Os procariotasOs procariotas
Os procariotas
 
Unidade 1 a célula
Unidade 1  a célulaUnidade 1  a célula
Unidade 1 a célula
 
24 celula citoplasma
24 celula citoplasma24 celula citoplasma
24 celula citoplasma
 
Tema1 organización do corpo humano
Tema1 organización do corpo humanoTema1 organización do corpo humano
Tema1 organización do corpo humano
 
Organizacion corpo humano_3_eso
Organizacion corpo humano_3_esoOrganizacion corpo humano_3_eso
Organizacion corpo humano_3_eso
 
Célula
CélulaCélula
Célula
 
Tema 2 -_organizacion_celular_dos_seres_vivos
Tema 2 -_organizacion_celular_dos_seres_vivosTema 2 -_organizacion_celular_dos_seres_vivos
Tema 2 -_organizacion_celular_dos_seres_vivos
 
5 celula 2017_4_eso
5 celula 2017_4_eso5 celula 2017_4_eso
5 celula 2017_4_eso
 
A organización do corpo humano
A organización do corpo humanoA organización do corpo humano
A organización do corpo humano
 
División celular
División celularDivisión celular
División celular
 
A célula
A célulaA célula
A célula
 
Organizacion corpo humano_3_eso
Organizacion corpo humano_3_esoOrganizacion corpo humano_3_eso
Organizacion corpo humano_3_eso
 
1 a celula 4º eso
1 a celula 4º eso1 a celula 4º eso
1 a celula 4º eso
 
A fronteira da célula eucariota en pdf
A fronteira da célula eucariota en pdfA fronteira da célula eucariota en pdf
A fronteira da célula eucariota en pdf
 
5 division celular_4_eso
5 division celular_4_eso5 division celular_4_eso
5 division celular_4_eso
 
A nosa especie mugardos
A nosa especie mugardosA nosa especie mugardos
A nosa especie mugardos
 
Célula iii
Célula iiiCélula iii
Célula iii
 
Tema 1 a celula
Tema 1 a celulaTema 1 a celula
Tema 1 a celula
 
Tecidos 1ºb
Tecidos 1ºbTecidos 1ºb
Tecidos 1ºb
 
A nosa especie
A nosa especieA nosa especie
A nosa especie
 

Viewers also liked (20)

Exposicion
ExposicionExposicion
Exposicion
 
Exposicion Citoplasma y espacio interciliar
Exposicion Citoplasma y espacio interciliarExposicion Citoplasma y espacio interciliar
Exposicion Citoplasma y espacio interciliar
 
Mitocondria
MitocondriaMitocondria
Mitocondria
 
Citoplasma
CitoplasmaCitoplasma
Citoplasma
 
Biologia exposición nucleo
Biologia exposición nucleoBiologia exposición nucleo
Biologia exposición nucleo
 
El nucleo celular
El nucleo celularEl nucleo celular
El nucleo celular
 
Citoplasma
CitoplasmaCitoplasma
Citoplasma
 
La Estructura Del Nucleo Celular - Candia Meyer
La Estructura Del Nucleo Celular - Candia MeyerLa Estructura Del Nucleo Celular - Candia Meyer
La Estructura Del Nucleo Celular - Candia Meyer
 
Reticulo endoplasmatico
Reticulo endoplasmaticoReticulo endoplasmatico
Reticulo endoplasmatico
 
INST JOSE MARTI NUCLEO CELULAR BCM
INST JOSE MARTI NUCLEO CELULAR BCMINST JOSE MARTI NUCLEO CELULAR BCM
INST JOSE MARTI NUCLEO CELULAR BCM
 
Caracteristicas del núcleo
Caracteristicas del núcleoCaracteristicas del núcleo
Caracteristicas del núcleo
 
Mitocondria
MitocondriaMitocondria
Mitocondria
 
Diapositivas núcleo celular
Diapositivas núcleo celularDiapositivas núcleo celular
Diapositivas núcleo celular
 
Diapositivas mitocondrias
Diapositivas mitocondriasDiapositivas mitocondrias
Diapositivas mitocondrias
 
Clase de Núcleo Celular
Clase de Núcleo CelularClase de Núcleo Celular
Clase de Núcleo Celular
 
Niveles de organizacion de la materia viva
Niveles de organizacion de la materia vivaNiveles de organizacion de la materia viva
Niveles de organizacion de la materia viva
 
Citoplasma
CitoplasmaCitoplasma
Citoplasma
 
Núcleo celular
Núcleo celularNúcleo celular
Núcleo celular
 
El núcleo
El núcleoEl núcleo
El núcleo
 
El NúCleo Celular
El NúCleo CelularEl NúCleo Celular
El NúCleo Celular
 

Similar to Citoplasma (20)

Célula maría casares
Célula maría casaresCélula maría casares
Célula maría casares
 
24 celula citoplasma
24 celula citoplasma24 celula citoplasma
24 celula citoplasma
 
Reprodución celular
Reprodución celularReprodución celular
Reprodución celular
 
Organización celular
Organización celularOrganización celular
Organización celular
 
Tema 1 a célula
Tema 1  a célulaTema 1  a célula
Tema 1 a célula
 
A célula
A célulaA célula
A célula
 
Célula procariota
Célula procariotaCélula procariota
Célula procariota
 
Célula procariota
Célula procariotaCélula procariota
Célula procariota
 
Tecidos
TecidosTecidos
Tecidos
 
Aclula 130415154129-phpapp01
Aclula 130415154129-phpapp01Aclula 130415154129-phpapp01
Aclula 130415154129-phpapp01
 
Tema 2 4eso as funcions da celula bioloxía
Tema 2 4eso as funcions da celula bioloxíaTema 2 4eso as funcions da celula bioloxía
Tema 2 4eso as funcions da celula bioloxía
 
Tema 2 division celular
Tema 2 division celularTema 2 division celular
Tema 2 division celular
 
Tema 1 a celula 4º eso bioloxía
Tema 1 a celula 4º eso bioloxíaTema 1 a celula 4º eso bioloxía
Tema 1 a celula 4º eso bioloxía
 
TEMA 1 BX 4º ESO
TEMA 1 BX 4º ESOTEMA 1 BX 4º ESO
TEMA 1 BX 4º ESO
 
Tema 1. A CÉLULA
Tema 1. A CÉLULATema 1. A CÉLULA
Tema 1. A CÉLULA
 
Noa bioloxia
Noa bioloxiaNoa bioloxia
Noa bioloxia
 
Clula 121004121409-phpapp01
Clula 121004121409-phpapp01Clula 121004121409-phpapp01
Clula 121004121409-phpapp01
 
Célula eucariota
Célula eucariotaCélula eucariota
Célula eucariota
 
Célula eucariota
Célula eucariotaCélula eucariota
Célula eucariota
 
O descubrimento da célula
O descubrimento da célulaO descubrimento da célula
O descubrimento da célula
 

More from Adán Gonçalves. Consellería de Educación. Xunta de Galicia.

More from Adán Gonçalves. Consellería de Educación. Xunta de Galicia. (20)

Biosfera
BiosferaBiosfera
Biosfera
 
Capas fluidas da terra mugardos
Capas fluidas da terra mugardosCapas fluidas da terra mugardos
Capas fluidas da terra mugardos
 
Xeosfera
XeosferaXeosfera
Xeosfera
 
O universo e a terra
O universo e a terraO universo e a terra
O universo e a terra
 
Inmunoloxía
InmunoloxíaInmunoloxía
Inmunoloxía
 
Microorganismos
MicroorganismosMicroorganismos
Microorganismos
 
Evolución e xenética de poboacións
Evolución e xenética de poboaciónsEvolución e xenética de poboacións
Evolución e xenética de poboacións
 
Enxeñería xenética e mutacións
Enxeñería xenética e mutaciónsEnxeñería xenética e mutacións
Enxeñería xenética e mutacións
 
Relación i
Relación iRelación i
Relación i
 
Xenética molecular
Xenética molecularXenética molecular
Xenética molecular
 
Xenética mendeliana
Xenética mendelianaXenética mendeliana
Xenética mendeliana
 
Metabolismo iii anabolismo
Metabolismo iii anabolismoMetabolismo iii anabolismo
Metabolismo iii anabolismo
 
Metabolismo ii catabolismo
Metabolismo ii catabolismoMetabolismo ii catabolismo
Metabolismo ii catabolismo
 
Metabolismo i enzimas
Metabolismo i enzimasMetabolismo i enzimas
Metabolismo i enzimas
 
Nutrición ii
Nutrición iiNutrición ii
Nutrición ii
 
Nutrición vexetais
Nutrición vexetaisNutrición vexetais
Nutrición vexetais
 
Base química da vida v ácidos nucleicos
Base química da vida v ácidos nucleicosBase química da vida v ácidos nucleicos
Base química da vida v ácidos nucleicos
 
Nutrición i
Nutrición iNutrición i
Nutrición i
 
Base química da vida iv proteínas
Base química da vida iv proteínasBase química da vida iv proteínas
Base química da vida iv proteínas
 
Base química da vida iii lipidos
Base química da vida iii lipidosBase química da vida iii lipidos
Base química da vida iii lipidos
 

Citoplasma

  • 1. NO INTERIOR DA CÉLULA: O CITOPLASMA ©www2.uah.es Profesor: Adán Gonçalves
  • 2. 1. CONCEPTO DE CITOPLASMA O citoplasma é o conxunto formado por o hialoplasma e citosol e os orgánulos celulares (morfoplasma). É, polo tanto, a parte da célula comprendida entre a membrana plasmática e o núcleo. CITOPLASMA= HIALOPLASMA + ORGÁNULOS CELULARES
  • 3. 1.1. Hialoplasma ou citosol É unha disolución coloidal (xelatinosa), onde están inmersos os orgánulos celulares. É a fracción soluble do citoplasma formada por: auga (85%), glícidos, aa, nucleótidos, lípidos, enzimas, sales minerais, ARN e metabolitos intermediarios (reaccións encadeadas). Funcións do hialoplasma - Reserva de combustibles: glicosa, glicóxeno (hepatocitos e miocitos) e gotas lipídicas (adipocitos ou nas sementes).
  • 4. 1.1. Hialoplasma ou citosol Funcións do hialoplasma : - Reserva de moléculas estruturais: representado por moléculas que poideron ser ou non sintetizadas no citosol, pero que permanecen nel antes de formar parte de estruturas como os ribosomas, os microtúbulos, os microfilamentos... - No citosol suceden numerosos procesos metabólicos fundamentais para a célula: glicolisis, neoglucixénese, síntese proteica, fermentacións, metabolismo de aa...
  • 5. 1.2. O Citoesqueleto No citoplasma existe unha complexa rede de filamentos proteicos responsables da forma das células, da súa organización interna e dos seus movementos (movemento de orgánulos, dos cromosomas...). Describíronse ata catro tipos diferentes de filamentos: Microfilamentos : basicamente de actina. Son os máis delgados (diámetro: 30-100 Å). Microtúbulos : estruturas en forma de cilindro oco cun maior diámetro (250 Å) e formados por tubulina.
  • 6. 1.2. O Citoesqueleto Filamentos intermedios : cun diámetro intermedio (150 Å) entre os dous anteriores e de distinta natureza segundo o tipo de que se trate. p.e.: tonofilamentos de queratina nas células epidérmicas ou neurofilamentos nas neuronas. Rede microtrabecular : conxunto de filamentos que conforman unha rede ó longo do citoplasma. Non está clara a súa existencia, algúns autores considéranos artefactos polo tratamento das mostras. Veremos con máis detalle os dous primeiros tipos de filamentos.
  • 7. CITOESQUELETO ©tsbbenitobios.blogspot.com ©infobiol ©HIRU
  • 8. 1.2.1. Microfilamentos Son un conxunto de filamento relacionados coa arquitectura e o movemento celular. Son característicos das células musculares, pero non exclusivos delas. Están formados por dúas cadeas dunha proteína globular, a actina, agrupadas entre sí helicoidalmente. A actina asóciase a outras proteínas segundo o tipo de microfilamento de que se trate, e da función que desempeñe na célula.
  • 9. 1.2.1. Microfilamentos Funcións dos microfilamentos : Dar rixidez mecánica a moitas prolongacións celulares: nas micropilosidades intestinais atópanse microfilamentos de actina xunto con villina e fimbrina dispostos paralelamente uns a outros constituíndo unha especie de andamiaxe que estabiliza estas prolongacións; tamén a evaxinación e a invaxinación nos procesos de exo e endocitose débese a microfilamentos de actina.
  • 10. 1.2.1. Microfilamentos Son responsables da locomoción celular: o movemento de pseudópodos das amebas e dos leucocitos débese a microfilamentos de actina asociados a microtúbulos e filamentos intermedios. Permiten o movemento contráctil das células musculares ó asociarse a miosina, troponina e tropomiosina (microfilamentos finos: actina+troponina-tropomiosina; microfilamentos grosos: miosina).
  • 11. 1.2.1. Microfilamentos Provocan correntes citoplasmáticas (ciclosis) que contribúen o desplazamento de orgánulos. ©bioapuntes http://images.google.com.ar/imgres? imgurl=http://www.anatomiahumana.ucv.cl/morfo1/foto1/contraccion.JPG&imgrefurl=http://www.anatomiahumana.ucv.cl/efi/modulo11.html&h=531&w=537&sz=40&hl =es&start=39&um=1&tbnid=iutXh7lw5DqBJM:&tbnh=131&tbnw=132&prev=/images%3Fq%3Dmiosina%26start%3D20%26ndsp%3D20%26um%3D1%26hl%3Des %26client%3Dfirefox-a%26rls%3Dorg.mozilla:es-ES:official%26sa%3DN
  • 12. 1.2.2. Microtúbulos : Son os máis abundantes do citoesqueleto e están formados por filamentos tubulares (ocos) constituídos pola polimerización de subunidades proteicas dunha esferoproteína (globular) chamada tubulina que pode ser de dous tipos: tubulina α e tubulina β. As moléculas de ambolos dous tipos asócianse formando dímeros que a súa vez orixinan filamentos verticais (protofilamentos) que son os responsables de conformar a estrutura dos microtúbulos.
  • 13. 1.2.2. Microtúbulos : ©webs.uvigo.es ©ht.org.ar
  • 14. 1.2.2. Microtúbulos : Os microtúbulos, en moitos casos, créanse e destrúense segundo as necesidades da célula. Así, podemos atopar estruturas estables (permanecen na célula) como son os flaxelos, o kinetosoma ou corpo basal e os centriolos do centrosoma; e estruturas lábiles (temporais) como son os filamentos do fuso acromático, os dos pseudópodos ou os que orixinan as invaxinacións e evaxinacións da membrana plasmática.
  • 15. 1.2.2. Microtúbulos : Funcións : - Manteñen a forma das células. Comprobouse en organismos unicelulares que se despolimerizamos os microtúbulos a célula perde a súa forma. - Serven de canais de transporte intracelular: nas células pigmentarias a melanina é transportada por microtúbulos; o transporte axónico de neurotransmisores tamén se debe a eles... - Organizan os compoñentes do citoesqueleto, incluíndo microfilamentos e filamentos intermediarios. - Responsables, como xa dixemos, de estruturas estables (centriolos, flaxelos...) e lábiles (pseudópodos, fuso acromático...).
  • 16. 1.2.3. Estruturas formadas por microtúbulos 1.2.3.1. Centriolos : Estrutura dos centriolos : Estrutura 9+0 = porque non posúe microtúbulos centrais e están formados por nove tripletes. Cada centriolo é un cilindro oco cuxa parede está formada por microtúbulos que están lixeiramente inclinados repecto do eixe do cilindro que delimitan. Estos microtúbulos asócianse en grupos de tres ou tripletes e sempre hai nove tripletes por centriolo.
  • 17. 1.2.3. Estruturas formadas por microtúbulos 1.2.3.1. Centriolos : Estrutura dos centriolos : En cada triplete, os microtúbulos están unidos en toda a súa lonxitude e teñen en común unha parte da parede. Asociados a estes microtúbulos atópanse proteínas que forman pontes que unen lonxitudinalmente os tripletes mantendo a estrutura centriolar.
  • 18. 1.2.3. Estruturas formadas por microtúbulos 1.2.3.1. Centriolos : Características dos centriolos : Os centriolos están relacionados coa organización dos microtúbulos do citoesqueleto actuando a través dunha zona densa localizada o seu arredor denominada Centro Organizador de Microtúbulos (C.O.M.); éste é semellante as zonas densas que existen nas células vexetais (as células vexetais non posúen centriolos). Por tanto, os centriolos son exclusivos das células animais, e localízanse preto do núcleo.
  • 19. 1.2.3. Estruturas formadas por microtúbulos 1.2.3.1. Centriolos : Características dos centriolos : Teñen forma de cilindro oco e son dous que se dispoñen perpendicularmente un ó outro; o conxunto de dous centriolos denomínase diplosoma. O diplosoma está rodeado dunha zona máis densa chamada centrosfera ou esfera de atracción. Arredor dela hai unha serie de microtúbulos a xeito de radios que constitúen o áster. O conxunto formado polos centriolos e o C.O.M. Denomínaselle centrosoma. Todas as estruturas formadas por microtúbulos como cilios, flaxelos e fuso acromático derivan do centrosoma.
  • 20. CENTRIOLOS ©lace-abp2007.blogspot.com ©IESRAYUELA ©wikipedia
  • 21. 1.2.3. Estruturas formadas por microtúbulos 1.2.3.1. Centriolos : Funcións dos centriolos : - Determinan a posición exacta do C.O.M. nas células animais. - Durante a división forman o fuso acromático.
  • 22. 1.2.3. Estruturas formadas por microtúbulos 1.2.3.2. Cilios e Flaxelos • Características : Son prolongacións citoplasmáticas dotadas de movemento. Tanto cilios como flaxelos posúen idéntica estrutura, pero varían no tamaño e no número. Os cilios son estruturas curtas (5-10 micras) e numerosas; os flaxelos son máis longos (100 micras), pero aparecen en menor número.
  • 23. 1.2.3. Estruturas formadas por microtúbulos 1.2.3.2. Cilios e Flaxelos • Estrutura : Posúen tres partes:  Talo ou axonema : eixe rodeado de membrana plasmática que no seu interior posúe un feixe de microtúbulos en estrutura 9+2 (9 pares de microtúbulos periféricos + 1 par central).  Zona de transición : lugar onde o par de microtúbulos centrais se interrompe.
  • 24. 1.2.3. Estruturas formadas por microtúbulos 1.2.3.2. Cilios e Flaxelos  Corpúsculo basal, kinetosoma ou cinetosoma : ten a mesma estrutura que un centriolo (formado por tripletes e sen o par central), e constitúe o sistema de anclaxe do cilio ou flaxelo á célula.
  • 26. 1.2.3. Estruturas formadas por microtúbulos 1.2.3.2. Cilios e Flaxelos • Funcións :  Permiten o desprazamento de células.  Os cilios ademais provocan turbulencias ou correntes arredor das células que permiten a cpatura de partículas alimenticias. NOTA : O flaxelo bacteriano e diferente o de eucariotas, xa que está formado por flaxelina e ademais é unha estrutura extracelular que non está, polo tanto, rodeado de membrana plasmática.
  • 27. 1.3. Os ribosomas Son complexos supramoleculares constituídos por ARN r e proteínas. Son pequenos (15-30 nm) e só se observan a M.E. Cada ribosoma consta de dúas subunidades, a subunidad maior e a menor, que se separan despois de cada ciclo de síntese proteica. Poden aparecer dispersos no citoplasma, asociados o retículo endoplasmático rugoso (RER), no interior de mitocondrias (mitorribosomas) ou no interior dos cloroplastos (plastorribosomas). Podémolos atopar de xeito individual ou en grupos unidos a un filamento de ARNm formando os polisomas ou polirribosomas.
  • 28. 1.3. Os ribosomas • Tipos :  70S: máis pequenos, atopámolos en procariotas , mitocondrias e plastos. Subunidade maior 50S + subunidade menor 30S.  80S: de maior tamaño, aparecen en eucariotas. Subunidade maior 60S + subunidade menor 40S. • Función : Son o lugar de síntese de proteínas cando se asocian ó ARN m.
  • 29. RIBOSOMAS ©biologia.edu.ar ©ucm.es ©educamadrid
  • 30. 1.4. Orgánulos celulares (membranosos) 1.4.1. Retículo Endoplasmático O citoplasma está percorrido por unha serie de cavidades pechadas de sitintas formas que están limitadas por unha membrana similar a m pl, pero de menor espesor e con máior % de proteínas. Estas cavidades ramifícanse e están comunicadas constituíndo o que denominamos retículo endoplasmático (RE). • Tipos : Hai dous tipos de RE, o retículo endoplasmático liso (REL) e o retículo endoplasmático rugoso (RER), este último posúe ribosomas adosados a cara externa da súa membrana e continúase coa envoltura nuclear.
  • 31. RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO ©ESCUELAPEDIA.COM
  • 32. 1.4.1. Retículo Endoplasmático • Funcións :  Síntese de proteínas: os ribosomas asociados á membrana do RER son responsables da biosíntese proteica. As proteínas obtidas poden percorrer distintos camiños: - Ser transferidas ó interior das cavidades do RER e actuar aquí; dende o ineterior ser transportadas o Aparato de Golgi e a súa vez ser tranferidas a outros lugares específicos da célula ou ben ser secretadas o medio externo nun proceso de secrección. - Poden quedarse na membrana do RER porque son constituíntes da mesma ou ben son transportadas a outros orgánulos para constituír parte da membrana dos mesmos.
  • 33. 1.4.1. Retículo Endoplasmático  Glicosilación : a maoría das proteínas do RER están glicosiladas, e dicir, unídas a oligosacáridos. Este proceso é unha das funcións máis importantes que desempeña o RER, orixina glicoproteínas e ocorre no interior das cavidades do retículo (esta é a razón pola que os ribosomas libres non producen glicoproteínas). O proceso de glicosilación complétase no Aparato de Golgi.
  • 34. 1.4.1. Retículo Endoplasmático  Biosíntese de lípidos : os lípidos que forman parte das membranas celulares, fosfolípidos e colesterol, sintetízanse no REL, por ser neste compartimento celular onde se atopan os enzimas necesarios para este proceso. Os ácidos graxos, sen embargo, son sintetizados no hialoplasma. O RE é, por tanto, o lugar onde a célula sintetiza a maioría das proteínas e lípidos das membranas celulares; posteriormente estos constituíntes son transportados mediante vesículas e coa participación do Aparato de Golgi os seus lugares de destino ( membranas de orgánulos ou m pl).
  • 35. 1.4.1. Retículo Endoplasmático  Detoxificación : no REL existen enzimas capaces de eliminar a toxicidade de moitas substancias prexudiciais para á célula, xa sexan producidas por ela mesma como consecuencia do seu metabolismo, ou ben procedentes do exterior como poden ser herbicidas, insecticidas, medicamentos, conservantes... A detoxificación consiste en introducir nas moléculas tóxicas un grupo hidroxilo, amino... Co fin de aumentar a hidrosolubilidade e acelerar a súa eliminación p.e. mediante a bile, os ouriños, o suor... A función de detoxificación e realizada principalmente polas células dos riles, pulmóns, intestino e pel.
  • 36. 1.4.2. Aparato de Golgi Atópase habitualmente preto do núcleo e soe rodear ós centriolos se os hai. Está formado pola agrupación de sacos membranosos apilados e rodeados dun conxunto de pequenas vesículas. Cada pila de sacos denomínase dictiosoma. En torno a cada dictiosoma, atopamos as pequenas vesículas que se orixinan por xemación a partir del. É unha estrutura que crece continuamente, de xeito, en cada dictiosoma podemos diferenciar unha cara Cis ou de formación localizada máis preto do RER e unha cara Trans ou de maduración orientada cara a m pl. Deste cara trans parten as vesículas, constituíndo vesículas de secrección de distintas substancias.
  • 38. 1.4.2. Aparato de Golgi • Funcións :  Dirixe a circulación de macromoléculas nas células e selecciónaas.  Recolle nas súas cavidades as proteínas sintetizadas no RER a través de vesículas (vesículas de transicción) orixinadas por xemación da membrana do RE.  Forma membranas: as vesículas de secrección adósanse a m pl descargando o seu contido por exocitose. As membranas das vesículas fusiónanse coa m pl contribuíndo a aumentar a súa superficie.  Sintetiza glicoproteínas e remata a glicosilación.
  • 39. 1.4.2. Aparato de Golgi  Sintetiza e distribúe polímeros de glícidos, como a celulosa e as pectinas que forman a parede vexetal.  Forma os lisosomas. NOTA : As células secretoras caracterízanse por presentar un Aparato de Golgi moi desenvolvido. En certas células secretoras as substancias (basicamente proteínas) son sintetizadas e secretadas continuamente; na maioría dos casos, sen embargo, esto non sucede e a secrección lévase a cabo cando a célula percibe un estímulo (nervioso ou hormonal) que desencadea a exocitose.
  • 40. 1.4.3. Lisosomas Orgánulos celulares presentes en todas as células eucariotas (en vexetais aparecen asociados a vacuolas e a parede e non son característicos). Son vesículas rodeadas de membrana caraterizadas por posuír ata 40 enzimas diferentes do tipo das hidrolasas ácidas (proteasas, nucleasas, glicosidasas, lipasas...). Chámanse hidrolasas porque provocan a ruptura por hidrólise de distintos tipos de enlaces (glicosídicos, peptídicos...) e son ácidas porque só actúan a pH ácido. Polo tanto, son capaces de degradar macromoléculas e actúan a un pH óptimo (normalmente entre 3-6).
  • 41. 1.4.3. Lisosomas A membrana do lisosoma está fortemente glicosilada o que a protexe da súa propia dixestión, ademais esta membrana mantén o pH óptimo no seu interior (ATP-asa de bombeo de H+). Por outra banda, o feito de que as hidrolasas dos lisosomas funcionen a pH ácido facilita a protección, no caso da rotura da membrana lisosomal, do resto do citoplasma que posúe, en xeral, un pH neutro (7-7,3). A enzima máis característica dos lisosomas é a fosfatasa ácida que hidroliza enlaces éster e libera grupos fosfato.
  • 42. 1.4.3. Lisosomas • Tipos :  Lisosomas Primarios: só conteñen hidrolasas. Son vesículas de secrección recentes. Fórmanse por xemación do Aparato de Golgi.  Lisosomas Secundarios : conteñen hidrolasas e sustratos en vías de dixestión. Segundo a substancia a hidrolizar diferenciamos vacuolas heterofáxicas ou dixestivas e vacuolas autofáxicas.
  • 43. 1.4.3. Lisosomas • Funcións : os lisosomas realizan funcións de dixestión e almacenamento. No proceso podemos falar de: 1. Dixestión extracelular : verten o seu contido ó exterior da celula. P.e. fungos. 2. Dixestión intracelular : o lisosoma permanece no interior da célula. Neste caso diferenciamos entre autofaxia e heterofaxia.
  • 44. 1.4.3. Lisosomas  Autofaxia : os materias dixeridos son compoñentes da propia célula: porcións de RE, sáculos do A. de Golgi... A autofaxia é importante para as células por varias razóns: 1. Destrúe zonas danadas ou innecesarias. 2. Intervén en procesos de desenvolvemento (metamorfóse, reabsorción dun protoplasto dunha célula...). 3. Garante a nutrición en condicións desfavorables (obtención de nutrientes tras un xaxún prolongado).
  • 45. 1.4.3. Lisosomas  Heterofaxia : o sustrato é de orixe externo. O proceso posúe a dobre función de nutrir e defender a célula. Os sutratos son capturados por endocitose do medio extreno. O endosoma ou fagosoma fusionarase cun lisosoma 1º orixinando unha vacuola dixestiva. No interior desta producirase a dixestión de sustratos. Os produtos da dixestión pasan ó hialoplasma onde son reutilizados. Os non dixeribles poden orixinar unha vacuola fecal ou corpo residual que pode fusionarse coa m pl e verter os refugallos cara o exterior. Este proceso é habitual nos unicelulares, pero non sucede en pluricelulares.
  • 46. 1.4.3. Lisosomas Nos pluricelulares os residuos non dixeribles retéñense no interior dos lisosomas orixinando o fenómeno de sobrecarga responsable do envellecemento celular. Os lisosomas envellecen, o contrario que outros orgánulos que nunha anciá poden non ter máis dun mes. Este envellecemento ponse de manifesto pola presenza de lisosomas de gran tamaño e gránulos de lipofuscina (refugallos metabólicos).
  • 49. 1.4.4. Peroxisomas Orgánulos semellantes ós lisosomas, pero que non posúen hidrolasas ácidas, senón enzimas oxidativos cuxa función básica é a oxidación de distintas moléculas (p.e. SH2) orixinando H2O2. Esta auga osixenada é tóxica para a célula e deben reducila a auga, para o cal posúen unha enzima específica chamada catalasa ou peroxidasa. A diferenza das oxidacións que se producen nas mitocondrias, nas que se desenvolven nos peroxisomas a enerxía disípase en forma de calor e non está acoplada a síntese de ATP.
  • 50. 1.4.5. Vacuolos Son compartimentos rodeados de membrana con distintas finalidades na célula. Son máis característicos das células vexetais. Os vacuolos vexetais ocupan facilmente o 50% do volume celular, e poden chegar ó 90% en células maduras. O conxunto de vacuolos vexetais denomínaselle vacuoma. Orixínanse nas células vexetais xoves, a partir de vesículas do RE e do A. de Golgi. Nun principio, son moi abundantes e de pequeño tamaño, pero a medida que a célula madura vanse fusionando ata conformar un único gran vacuolo que unha a maior parte do interior celular.
  • 51. 1.4.5. Vacuolos  Funcións dos vacuolos : 1. Almacenamento de substancias: - Produtos de refugallo (tóxicos como o opio ou a nicotina que illan do resto do citoplasma). - Substancias de reserva: en moitas sementes (chícharos, xudías...) - Substancias que o vexetal emprega en relación a outras plantas ou animais: a. Pigmentos p.e. pétalos coloridos para atraer polinizadores. b. Alcaloides velenosos contra os predadores.
  • 52. 1.4.5. Vacuolos  Funcións dos vacuolos : 2. Crecemento: por acumulación de auga nos seus vacuolos, as células vexetais aumentan con rapidez o seu tamaño sen que lles supoña un gasto enerxético importante. 3. Regulan a P osmótica: as células regulan a cantidade de auga formando vacuolos hídricos (turxencia). Nas células animais hai vacuolos pulsátiles que verten o exterior o exceso de auga. 3. Vacuolos dixestivos : son característicos das células animais e están relacionados con procesos de nutrición. Posúen enzimas hidrolíticos.
  • 53. 1.5. Orgánulos de dobre membrana: mitocondrias e cloroplastos. 1.5.1. A orixe: Teoría endosimbiótica As mitocondrias e cloroplastos posúen, ademais dunha dobre membrana, outras características comunes; como son a presenza de ADN, ARN e proteínas propias que capacitan a estes orgánulos para a síntese dalgunhas proteínas da súa estrutura e a división independente do resto da célula.
  • 54. 1.5.1 A Orixe: Teoría endosimbiótica En distintos artigos publicados entre finais dos 60 e principios dos 80 Lynn Margulis propuso unha teoría para explicar estas similitudes, e por ende, a orixe destes orgánulos e da propia célula eucariota. A teoría endosimbiótica de Margulis é, na actualidade, a máis aceptada pola comunidade científica. Esta teoría propón que a célula eucariota podería deberse á simbiose permanente entre distintos tipos de procariotas. Uns procariotas foron vitimas da captura fagocítica por parte dun precusor ancestral, pero conseguiron sobrevivir grazas a establecer unha relación simbiótica co seu predador.
  • 55. 1.5.1 A Orixe: Teoría endosimbiótica Deste xeito, os antepasados das mitocondrias serían bacterias aerobias e os dos cloroplastos procederían de algas cianofíceas, os cilios e flaxelos poderían derivar tamén de bacterias espiroquetas. jvilchez2009.blogspot.com ©jvilchez2009.blogspot.com ©payala.mayo.uson.mx
  • 56.
  • 57. 1.5.1 A Orixe: Teoría endosimbiótica Esta teoría baséase nas notables semellanzas entre estos orgánulos e as bacterias: 1. Presenza dunha molécula de ADN circular dobre non asociado a histonas. 2. Unha cadea de transporte electrónico asociado a membrana (memb. interna nas mitocondrias; memb. dos tilacoides nos cloroplastos) similar a cadea de transporte na m pl das bacterias. 3. Os mitorribosomas e plastorribosomas son 70S. 4. División similar á das bacterias (partición).
  • 58. 1.5.2. Mitocondrias Son orgánulos rodeados dunha dobre membrana e podemos atopalos en todas as células eucariotas. A membrana interna procedería da m pl do orgánulo fagocitado, mentres que a membrana externa pertencería a antiga vesícula do fagocito ancestral. A membrana externa é moi permeable (proteínas canal), a interna non tanto e atópase repregada sobre si mesma orixinando as cristas mitocondriais que aumentan moito a súa superficie. O espazo entre ambalas dúas membranas chámase espazo intermembranoso. A cavidade interna da mitocondria denomínase matriz mitocondrial
  • 60. 1.5.2. Mitocondrias  Membrana interna mitocondrial : é máis rica en proteínas (80%) que outras membranas celulares, e entre os lípidos (20%) non hai colesterol (como nas bacterias). Os seus compoñentes principais son: 1. Proteínas da cadea de electróns. 2. ATP-sintetasas que catalizan a síntese de ATP. 3. Proteínas transportadoras que permiten o paso de ións e moléculas.  Membrana externa mitocondrial : aseméllase a outras membranas (RE) e nela hai: 1. Proteínas canal que a fan moi permeable. 2. Enzimas p.e. os que activan os ácidos grasos para que poidan entran na matriz e sexan oxidados.
  • 61. 1.5.2. Mitocondrias  Matriz mitocondrial : nesta cavidade interna da mitocondria hai: 1. ADN mitocondrial circular dobre para a síntese de proteínas mitocondriais. 2. Mitorribosomas 70S para esa síntese proteica. Libres ou asociados á memb. int. 3. Auga, ións, ADP, ATP, CoA e moitas enzimas. Entre as enzimas destacamos: a. As que interveñen na replicación, transcrición e tradución do ADN mitocondrial. b. As que actúan na oxidación de mc procedentes do catabolismo do hialoplasma.
  • 62. ©juntadeandalucia.es ©profesorenlinea ©Tertuliadeamigos.webvecindario
  • 63. 1.5.2. Mitocondrias  Funcións das mitocondrias : Son as responsables da respiración celular , son , polo tanto, as “centrais enerxéticas” encargadas de suministrar a maior parte da enerxía para as actividades celulares.  División : Básicamente por dous mecanismos segmentación (invaxinación de membranas) ou por partición (tabique e invaxinación).
  • 64. 1.5.3. Cloroplastos Orgánulo exclusivo das células vexetais. Posúen ,oitas semellanzas coas mitocondrias, aínda que soen ser ovoides ou esféricos e demaior tamaño. Teñen unha dobre membrana que delimita o denominado espazo intemembrana do cloroplasto. A membrana externa é moi permeable e a interna menos como en mitocondrias, pero sen embargo, esta última non posúe cristas. A cavidade interna do cloroplasto chámase estroma e está percorrido por un sistema de membranas denominados tilacoides.
  • 65. 1.5.3. Cloroplastos Os tilacoides poden percorrer ó longo o interior do cloroplasto e fálase dos tilacoides do estroma ou poden apilarse en sacos e denomínanse tilacoides dos grana ou grana.  Estroma : na cavidade interna mitocondrial atópanse os seguintes compoñentes: 1. Enzimas da fase escura da fotosíntese (fixación do CO 2 no ciclo de Calvin, reducción de nitratos...) 2. Inclusión: gránulos de amidón, gotas de graxa... 3. ADN dobre e circular. 4. Plastorribosomas 70S.
  • 66. 1.5.3. Cloroplastos  Membrana tilacoidal : nestas membranas hai algúns dos compoñentes exclusivos destes orgánulos: 1. Pigmentos que absorben a luz: clorofilas e carotenoides. 2. A cadea fotosintética de transporte electrónico. 3. ATP-sintetasas do cloroplasto.  División do cloroplasto : Similar á das mitocondrias.
  • 67. ©proyecto Biosfera ©biologia.edu.ar
  • 68. 1.5.3. Cloroplastos  Función : realizan a fotosíntese. Proceso que consiste en captar a enerxía luminosa transformandoa en compostos orgánicos (enerxía química) de alto poder redutor (NADPH) e compostos de enlaces altamente enerxéticos (ATP). (Fase luminosa). Estos compostos utilizaranse para reducir e asimilar elementos constitutivos da materia viva (C,N e S) que soen atoparse na natureza nun alto grao de oxidación (CO2, NO3-...). (Fase escura).
  • 69. 1.5.3. Cloroplastos E dicir, a fase luminosa suministra a Eª necesaria en forma de ATP e de NADPH para impulsar unha serie de reaccións (fase escura) nas que a partir de moléculas inorgánicas (CO2 e auga principalmente) formaránse compostos orgánicos (en primer termo glícidos como a glicosa). Fórmula xeral referida a glicosa : 6CO2+ 6H2O + Eª Solar C6H12O6 + 6O2
  • 71. G R A Z A S P O L A V O S A A T E N C IÓ N ©envia.xoc ©SCIENTIAFUTURA