1. Aaltje Vincent is als jobmarketeer werkzaam bij People’s Business.
Jobmarketing loont
Jezelf vermarkten levert sneller een baan op
die echt bij je past
16
Wie werk zoekt, doet er goed aan een stapje
Jaargang 11, juni 2006, nummer 6
Tijdschrift voor loopbaanadviseurs en -begeleiders
verder te gaan dan eenvoudigweg te reageren
op vacatures die werkgevers aanbieden. Pro-
actief zijn, zelfkennis hebben en kunnen netwer-
ken worden steeds belangrijker. ‘Wie zichzelf als
“product” leert kennen en weet hoe hij dit het
beste kan verkopen, geeft zichzelf een grotere
kans om werk te vinden dat ook echt bij hem
past.’ Aaltje Vincent, jobmarketeer van beroep,
vertelt over de manier waarop zij jobmarketing-
technieken toepast in haar dagelijkse werk.
Aaltje Vincent
Werk veroveren
‘Wie bij mij terechtkomt, heeft al een fase den ingevuld. Mensen die op dit moment
achter de rug: de “loopbaancheck”, het Nu Petra weet wat zij wil kan ze dit op Petra’s droombaan vervullen, weten het
onderdeel dat een loopbaancoach voor een duidelijke manier aan mij verwoor- als eerste wanneer er een nieuwe collega
zijn rekening neemt. Laten we een fictie- den. Ik vertegenwoordig op dat moment nodig is. Petra hoort van mij dat een
ve cliënt, genaamd Petra, als voorbeeld de arbeidsmarkt die niets van haar weet, vacature ook vaak eerst op de website
nemen. Voordat Petra werk kan verwer- en geef haar van daaruit de eerste feed- van de organisatie komt te staan.
ven is een goede en diepgaande loop- back – Petra’s eerste confrontatie met de Wanneer dit onvoldoende resultaat
baancheck essentieel. De loopbaancoach “buitenwereld”. Voor een jobmarketeer oplevert wordt de vacature eventueel
werkt met haar aan haar biografie, betekent begeleiding een continue rolwis- neergelegd bij uitzend- en werving- &
hartewensen, competenties etcetera. seling tussen die van coach en die van selectiebureaus. Als een vacature in de
Belangrijk in deze fase is dat haar expert over hoe het voor Petra op de krant of op een vacaturewebsite komt, is
“droom”- en “doem”-scenario’s aan de arbeidsmarkt werkt. dat het eindstation. Eén van Petra’s
realiteit worden getoetst. Zo ontwikkelt doelen wordt dus nog niet ingevulde
Petra een heldere visie op haar toekomst. vacatures die bij haar passen, te achter-
‘een jobmarketeer heeft
Met deze eerste fase achter de rug heeft halen vóórdat ze dit eindstation bereiken.
een dubbelrol: nu eens
ze zichzelf als product leren kennen en fungeert hij als coach,
‘draagt’ ze dat ook met zelfvertrouwen en Op de arbeidsmarkt anno 2006 is het
dan weer spreekt hij vanuit
plezier. De tweede fase, het daadwerkelijk niet vanzelfsprekend dat Petra meteen
het perspectief van de
verwerven van werk, wordt gecoacht door weer een baan met een vast contract
arbeidsmarkt’
de jobmarketeer – door mij dus, in vindt. Zij leert over andersoortige con-
Petra’s geval. Tijdens onze eerste afspraak vertel ik tracten, zoals stagecontracten, payrolling,
Petra dat vacatures voor 70% via-via wor- freelancecontracten, tijdelijke contracten,

2. 17
Petra nu meebrengt. Dit staat los van
detacherings- en uitzendcontracten. contacten eens op een rij gaan zetten:
“standaardregels” over een cv. Voor een
Petra zal nooit rechtstreeks naar een familieleden, vrienden, kennissen,
goed cv is het voor mij belangrijk dat ik
baan vragen, maar kan vanuit deze leden uit het zangkoor, (oud)collega’s,
weet wat voor werk Petra wil gaan doen,
vormen wel creatief meedenken tijdens vakgenoten, sportmaatjes etc. Vanuit
maar ook dat ik weet wat Petra werkelijk
het netwerken. deze lijst zullen we vervolgens samen
allemaal gedaan heeft in haar dagelijks kijken of er directe links zijn tussen deze
Persoonlijke arbeidsmarkt bepalen werk tot nu toe. mensen en de mensen uit haar ‘persoon-
Voor Petra is het noodzakelijk dat zij in lijke arbeidsmarkt’.
Ik besteed een dagdeel aan het intensief
de daaropvolgende weken haar ‘persoon- Ik heb meermalen ervaren dat mijn
samen maken van het cv. Ik bevraag
lijke arbeidsmarkt’ in beeld brengt. Dit cliënten verrast zijn over de resultaten
Petra diepgaand op alles wat ze heeft
betekent dat ze allerlei informatie gaat van het kijken naar persoonlijke contac-
gedaan en vertaal dat vanuit de arbeids-
vergaren over de organisaties waar zij ten met een ‘arbeidsmarktbril’. Er vloeien
markt in een uniek en helder cv met
zou willen werken. Zo zal ze de websites namelijk nagenoeg altijd twee contacten
concrete bewoordingen. Doordat ik door-
van deze organisaties opzoeken, uitzoe- uit waar ze mogelijk iets aan hebben.
vraag, komen er werkzaamheden naar
ken wat de functienaam is van het werk Bovendien zijn het deze contacten bij
voren die Petra als heel gewoon ervaarde,
dat ze graag zou willen doen en gaat ze uitstek geschikt om te beginnen met het
maar haar nu juist uniek maken. Uit dit
proberen een aantal namen van mensen voeren van wat ik ‘oefennetwerkgesprek-
gesprek rolt uiteindelijk ook haar profiel
die dit werk nu uitvoeren, proberen te ken’ noem. Door deze gesprekken zo te
dat we op haar cv meenemen.
achterhalen. Vervolgens zal ze hen vra- benoemen benadruk ik het oefenaspect
gen welke uitzendbureaus, werving- en ervan, wat voor mijn cliënten duidelijk
selectiebureaus en media (vakbladen, werkt als drempelverlager om echt te
‘veel mensen die hun eigen
kranten, vacaturesites) zij inzetten als er gaan netwerken.
cv op papier zetten, weten
een vacature moet worden ingevuld. zichzelf niet goed te
Petra gaat verder vanzelfsprekend alle Nu Petra weet dat haar persoonlijke con-
profileren’
ontwikkelingen in haar vakgebied volgen tacten mogelijke ingangen kunnen zijn
en raadpleegt daartoe vakliteratuur, naar de arbeidsmarkt, moet ze leren om
Mijn ervaring is dat als Petra haar eigen
kranten en zoekmachines op internet. zichzelf kort en krachtig neer te zetten
cv zou maken, zij op papier nog niet voor
wanneer dit onderwerp ter sprake komt.
50% uit de verf komt. Door dit samen
Het resultaat van al deze inspanningen is Ik begeleid Petra bij het overwinnen van
met mij aan te pakken komt Petra volle-
dat Petra haar eigen arbeidsmarkt “onder haar schroom en in het oefenen van het
dig tot haar recht. Deze begeleidings-
haar huid” heeft - een belangrijk onder- vinden van de juiste woorden, zodat ze
investering betaalt zich dus al tijdens
deel van wat haar een volwaardige op een vriendenfeest en naast het volley-
het traject geheel terug. Het leidt tot een
netwerk- en sollicitatiegesprekspartner balveld kan zeggen: ‘Ik ben een goede
cv waar Petra trots op is. Tijdens het
zal maken. Ter aanvulling informeer ik teamleider van een verkoop call-center,
gezamenlijk opstellen van het cv heeft zij
Petra hoe zij pro-actief moet omgaan ken jij toevallig iemand die bij bedrijf X
bovendien de woorden gevonden om alle
met de voor haar relevante uitzend- werkt?’. Een goede 2-minutes-of-fame is
vragen over haar werkervaring te kunnen
en/of werving- en selectiebureaus. een samenvatting van de loopbaan-
beantwoorden en zo het vermogen
coaching. Petra kan kort, bondig en
gekregen om haar loopbaanstappen in
Uniek cv opstellen stralend verwoorden waar ze in haar werk
een groter verband te plaatsen.
Het cv is het meest cruciale document in voor staat.
2-minutes-of-fame
het netwerken en solliciteren. Het is de Samen blikken we terug op Petra’s cv-
laatste indruk tijdens het netwerken en sessie, waarin zijzelf heeft ervaren hoe
Netwerken is van groot belang tijdens de
de eerste bij het solliciteren. De eerste plezierig het is om te praten over haar
zoektocht naar werk. Als start zal Petra in
pagina van een cv moet weergeven wat dagelijks werk met iemand die daar
de komende weken al haar persoonlijke

3. 18
Jaargang 11, juni 2006, nummer 6
Tijdschrift voor loopbaanadviseurs en -begeleiders
Pluimen en adviezen
een periode van 2 à 3 weken, bestaat uit
oprecht in is geïnteresseerd. Als zij haar
het doorspreken van de resultaten hier-
netwerkcontacten dit gevoel ook weet te Ben Tiggelaar schrijft in zijn nieuwe boek
van en het starten met netwerken.
geven, geeft ze hen in feite hetzelfde ‘Dromen, durven, doen’ dat je nieuw
“cadeautje” van oprechte aandacht. gedrag moet belonen en niet pas het
Sollicitatiebrief schrijven resultaat. Een citaat: ‘Direct plezier zorgt
Oefenen met netwerken We spreken af dat als Petra een vacature ervoor dat we doorzetten’. Mijn ervaring
ziet waarop ze wil solliciteren, zij altijd
Petra en ik gaan vervolgens oefenen met is dat het geven van complimenten en
eerst naar het bedrijf of de organisatie
het maken van een afspraak en het voe- adviezen op afstand uitstekend kan en
belt voor informatie. Dit gesprek kunnen
ren van een netwerkgesprek. Belangrijk tot “direct plezier” en snelle resultaten
we - telefonisch - samen voorbereiden.
bij haar benadering zijn het tonen van leidt.
Vervolgens schrijf ze zelf een eerste con-
oprechtheid, het vragen om iets dat
ceptbrief waarin ze de informatie uit het
alleen die ander haar kan vertellen, het Nog een citaat, ditmaal uit het boek
telefoongesprek meeneemt.
laten merken dat ze het antwoord op ‘Loopbaanzelfsturing’ van A. Hoogendijk:
Deze brief moet gaan over het werk dat
prijs stelt en het aangeven van een ‘Om jezelf te ontdekken als “wandelende
gedaan moet worden en waarom juist
begrenzing in de tijd: ‘Ik wil heel graag product-marktcombinatie” is het noodza-
Petra dat werk goed zou kunnen doen.
van jou horen hoe jij omgaat met die kelijk om ook de ontwikkelingen in de
Daarbij probeert ze het plezier dat ze in
nieuwe marktontwikkeling, heb je daar samenleving (jouw markt) in de gaten te
dit werk zou hebben zoveel mogelijk van
een halfuurtje tijd voor?’ houden en te leren zien hoe je in die
het briefpapier te laten spatten. Als job-
Verder oefen ik met Petra hoe zij zichzelf samenleving een rol wilt spelen terwijl je
marketeer bekijk ik deze conceptbrief en
in haar vakmanschap kan profileren door tegelijkertijd zoveel mogelijk je eigen hart
vraag naar haar beweegredenen om het
de juiste vragen te stellen, en hoe ze kan volgt.’
zo te schrijven. Samen maken we de
vragen om advies en nieuwe contacten.
eindversie, zeker de eerste paar brieven –
Dit “van contact naar contact gaan” Nadat Petra de baan heeft gevonden die
dit kan prima per e-mail en telefoon.
noem ik “warm”-netwerken en het bij haar past, bespreek ik met haar dat
oefenen ermee blijkt wederom drempel- het hier niet stopt. Ze zal gedurende haar
verlagend. Het op de hoogte houden van verdere werkzame leven aan “loopbaan-
‘bij een goede sollicitatie-
haar contacten is ook onderwerp van de check” moeten blijven doen, haar netwer-
brief straalt de motivatie
coaching. “Warm”-netwerken kan ertoe ken moeten blijven onderhouden en haar
van de cliënt voor een
leiden dat cliënten ook zelf direct contact vakmanschap moeten blijven ontwikke-
bepaalde functie van het
gaan leggen met mensen die het werk len. Petra heeft daar in ieder geval nu een
papier af’
nu al doen in een bedrijf – met andere getrainde en bewuste start mee
woorden: “koud”-netwerken. gemaakt.’
Wanneer je als jobmarketeer de cliënt en
zijn/haar bewegingen op haar arbeids-
Voor reacties of meer informatie:
Nu Petra al deze informatie van mij heeft markt zo goed leert kennen, is het moge-
gekregen, is de basis gelegd voor een lijk om het merendeel van de begeleiding
E a.vincent@peoplesbusiness.nl
vruchtbare samenwerking tussen ons. Ze per e-mail en telefoon te doen. Ik kan
I www.peoplesbusiness.nl
voelt zich gehoord en gezien, weet wat er immers vanuit mijn buitenrol vele
(ook voor de jobmarketingtraining
uniek is aan haar werkervaring en heeft adviezen geven waardoor het netwerk-
voor professionals)
de toegevoegde waarde van mijn vak- proces effectief blijft voortgaan. Dit “erbij
manschap ervaren. Ze krijgt van mij de blijven” werkt zeer stimulerend. Een
opdracht om thuis aan het werk te gaan afspraak voor een persoonlijk gesprek
met twee netwerkopdrachten: het in kaart maken we wanneer er bijvoorbeeld
brengen van haar “persoonlijke arbeids- een sollicitatiegesprek moet worden
markt” en haar persoonlijke contacten. geoefend.
De tweede sessie, die plaatsvindt binnen

4. jobmarketing: een reactie dilemma: een reactie
In het loopbaancentrum van de Fontys In het hoofdredactioneel van het aprilnum-
Hogescholen staat jobmarketing als succes- mer van Loopbaan beschreef Jouke Post het
vol te boek. Jolanda Oorschot, loopbaan- dilemma van één van zijn cliënten. Als uit-
adviseur, zet uiteen op welke manier deze keringsgerechtigde werd deze cliënte door
werkwijze hier wordt geïmplementeerd. CWI verzocht te reageren op een passende
19
vacature. Zij was zich echter aan het
Jolanda Oorschot,
omscholen aangezien haar oude beroep haar
loopbaanadviseur
letterlijk ziek had gemaakt. Ze stond in
tweestrijd. Moest ze wel of niet solliciteren
op een baan die ze niet wilde? Anneke
Apperloo, trainer/consultant, stuurde
Loopbaan de volgende e-mail.
‘In ons loopbaancentrum kunnen cliënten een traject volgen bij
Anneke Apperloo,
een loopbaanadviseur, maar ook bij een jobmarketeer. Cliënten die
trainer/consultant
daadwerkelijk een andere functie zoeken, worden na de loopbaan-
begeleiding overgedragen aan een collega die de jobmarketing ver-
der begeleidt. In sommige gevallen, zoals bij boventalligheid, laten
we de cliënt beide trajecten tegelijkertijd lopen en dat gaat prima.
Voor cliënten is het helder aan welke doelen ze bij de ene en de
andere professional werken. ‘Ik denk dat procesgericht en resultaatgericht werken elkaar niet
Een succesonderdeel van de jobmarketing is de cv-sessie. Cliënten hoeven uit te sluiten: uw cliënte zou de baan (desnoods parttime)
staan meestal verbaasd dat ze al zoveel ervaring in huis hebben. kunnen accepteren en tevens met haar omscholing verder kunnen
We zetten alles wat ze gedaan hebben goed en overzichtelijk op gaan. Overigens vraag ik me af – als uw cliënte aantoonbaar ziek is
een rij, wat hun zelfvertrouwen direct doet groeien. Met een trots geworden van haar vroegere werk - of het hier wel gaat om pas-
gevoel en een krachtig cv inclusief heldere profielschets rondt de send werk. De uitspraak “Ik wil die baan nietquot; betekent naar mijn
cliënt dit onderdeel af. mening iets heel anders dan “Ik kan die baan niet accepteren, want
Het in beeld brengen van de eigen arbeidsmarkt vergt een behoor- dan word ik (weer) ziek.”
lijke tijdsinvestering. Maar die betaalt zichzelf terug als de cliënt
vervolgens inziet hoeveel mogelijkheden er zijn waar hij in eerste Vanuit mijn eigen ervaring met het reïntegreren van cliënten vanuit
instantie niet aan had gedacht. Het geeft het gevoel niet enkel een uitkeringssituatie weet ik dat uitkerende instanties meestal
afhankelijk te zijn van vacatures en het inspireert de cliënt om buitengewoon allergisch reageren op mensen die aangeven een
stappen richting netwerkgesprekken te zetten. bepaalde baan niet te willen. Aan de andere kant zijn ze in de
Als het gaat om het starten met netwerken in de eigen organisatie meeste gevallen wel degelijk vatbaar voor redelijke argumenten,
komt er bij sommige cliënten weerstand bovendrijven. Een veelge- zeker als die worden ondersteund door de begeleider naar werk.
hoorde uitspraak is dan: ‘Ik ga toch niet met mezelf lopen leuren?’ Tenslotte is het immers zo dat als uw cliënte (weer) ziek wordt,
Soms ook willen cliënten niet aan hun collega’s laten merken dat dit de uitkerende instantie waarschijnlijk veel meer geld kost dan
ze toe zijn aan een andere functie, omdat ze het gevoel vrezen wanneer ze nu de kans krijgt haar omscholing af te maken en in
vanaf dat moment al met één been buiten de huidige functie te die richting aan het werk te gaan.’
staan. Het alternatief - starten met netwerkgesprekken buiten de
eigen organisatie - blijkt de weerstand te verlagen.
Cliënten die bij ons een traject van jobmarketing hebben door-
lopen, zijn positief over de logische, stapsgewijze opbouw. Met
deze werkwijze hebben we inmiddels al enkele trajecten succesvol
af kunnen sluiten.’
Voor reacties: j.oorschot@fontys.nl