Dokumen tersebut membahas tentang berbagai aspek hazad elektrik, termasuk jenis arus elektrik, hukum Ohm, penyebab dan cara mendeteksi serta mengurangi risiko hazad elektrik."

1. BAB 10
HAZAD ELEKTRIK
MM/FS/CK/ZH - OSH 1 (PH 3083)

2. Hazad Elektrik
• Jenis Elektrik
• Arus elektrik (electricity)
• Elektrik Statik
• Arus elektrik (electricity)
• Aliran zarah negatif yang tercaj (elektron) menerusi
bahan pengaliran elektrik (conductive materials).
• Elektron dineutralkan oleh zarah neutrons (tempat simpan
tenaga secara sementara)
• Protons & electrons bertindakbalas di neutrons untuk
menghasilkan caj positif.
• Arus elektrik yang memasuki badan menyebabkan
renjatan berlaku.
MM/FS/CK/ZH - OSH 1 (PH 3083)

3. Hazad Elektrik -samb
Atom terdiri dari tiga unsur utama: neutron, electron, dan proton.
Setiap unsur tersebut terdiri daripada unsur-unsur kecil. Gambar di
atas kedudukan unsur-unsur tersebut.1 (PH 3083)
MM/FS/CK/ZH - OSH

4. Hazad Elektrik -samb
• ARUS ELEKTRIK
• Perbezaan di antara 2 titik dalam sesuatu litar diukur
dengan “voltage” (v-volt).
• Contohnya - tanda 250V.
• Arus elektrik dikeluarkan oleh aliran elektron.
• Unit pengukuran arus elektik adalah ampheres (atau
amps) e.g. 13 amp
• Arus elektrik tertakluk kepada Hukum Ohm
• Hukum Ohm menjelaskan hubungan di antara volts, ohms
dan amps.
• Jenis Arus:
• AC (alternating current)
• digunakan oleh kebanyakan industri dan rumah.
• DC (direct current)
MM/FS/CK/ZH - OSH 1 (PH 3083)

5. Hazad Elektrik -samb
• Hukum Ohm
V = IR
I = I/R (V/R)
di mana:
V = perbezaan dalam voltan
I = aliran arus dalam amps
R = rintangan terhadap aliran arus
dalam Ohms.
• Kuasa (power) diukur dalam wattage (atau watts)
W = VI atau W = I2R
di mana:
W = kuasa dalam watts
MM/FS/CK/ZH - OSH 1 (PH 3083)

6. TERMA BERKAITAN ARUS ELEKTRIK
• Conductor (pengalir elektrik)
• e.g. tembaga
• Insulator (penebat)
• Rintangan yang tinggi terhadap arus elektrik.
• Semikonduktor
• Rintangan yang sederhana terhadap arus elektrik.
• Rintangan diukur dalam ohms.
• Semakin tinggi rintangan maka semakin rendah aliran
elektron
• Hazad elektrik berlaku:
• Berlaku apabila individu berhubungan atau tersentuh dengan
pengalir yangMM/FS/CK/ZH - OSH 1 (PH 3083) terus ke bumi.
membawa arus elektrik

7. TERMA BERKAITAN ARUS ELEKTRIK - samb
Insulator (penebat)
MM/FS/CK/ZH - OSH 1 (PH 3083)

8. PUNCA HAZAD ELEKTRIK
• Wayar tanpa penebat yang mempunyai arus elektrik.
• Bekerja dengan peralatan elektrik.
• Peralatan elektrik yang tidak mempunyai aliran
elektrik ke bumi secara rapi.
• Bekerja dengan perkakasan atau peralatan elektrik di
persekitaran yang lembap.
• Menggunakan tangga yang boleh mengalir elektrik
• Punca arus elektrik tidak ditutup (off)
• Panahan petir
MM/FS/CK/ZH - OSH 1 (PH 3083)

9. PUNCA HAZAD ELEKTRIK - samb
Extension cords used as permanent wiring
MM/FS/CK/ZH - OSH 1 (PH 3083)

10. PUNCA HAZAD ELEKTRIK - samb
Damaged wire sheathing
MM/FS/CK/ZH - OSH 1 (PH 3083)

11. PUNCA HAZAD ELEKTRIK - samb
Tape on electrical cords
MM/FS/CK/ZH - OSH 1 (PH 3083)

12. PUNCA HAZAD ELEKTRIK - samb
• Lain-Lain punca:
• Hazad elektrostatik boleh menyebabkan kejutan
minor, e.g. tayar kereta bergeser dengan
permukaan jalan.
• Pendawaian yang tidak sempurna.
• Kerosakan pada penebat.
• Kegagalan/kerosakan peralatan
• e.g. periuk nasi elektrik yang basah
MM/FS/CK/ZH - OSH 1 (PH 3083)

13. MENGESAN HAZAD ELEKTRIK
a. Penguji litar “circuit tester”
• e.g. 2 dawai elektrik dan satu mentol
• e.g. Test pen (mengesan pengaliran arus)
MM/FS/CK/ZH - OSH 1 (PH 3083)

14. MENGESAN HAZAD ELEKTRIK
a. Penguji Pendawaian ( Receptacle wiring tester )
• mengesan sistem pendawaian
MM/FS/CK/ZH - OSH 1 (PH 3083)

15. MENGESAN HAZAD ELEKTRIK
a. Penguji Penyambungan (continuity tester)
• Menentukan sama ada bahan-bahan pengalir
elektrik berada di dalam bumi dan pastikan bahan
pengalir ini berfungsi dengan baik
MM/FS/CK/ZH - OSH 1 (PH 3083)

16. KAEDAH MENGURANGKAN HAZAD ELEKTRIK
a. Sistem elektrikal pembumian (Electrical system
grounding)
• Kaedah utama untuk mengurangkan hazad
elektrik seperti kejutan elektrik, kemungkinan
kelecuran dan melindungi peralatan daripada
pecah.
• Pastikan ada aliran elektrik ke bumi
c. Ikatan (Bonding)
• Menyambung 2 bahagian peralatan atau
perkakasan dengan satu penebat/pengalir.
MM/FS/CK/ZH - OSH 1 (PH 3083)

17. MENGURANGKAN PERCIKAN (SPARK)
ELEKTRIK
• Penggunaan fius
• jika arus elektrik yang berlebihan mengalir.
• Kekunci automatik
• menghentikan pengaliran elektrik di litar elektrik
sekiranya terdapat keadaan yang tidak selamat.
• Tutup ruang/persekitaran yang terdedah pada
hazad yang tinggi.
• contohnya - wayar tiada penebat.
MM/FS/CK/ZH - OSH 1 (PH 3083)

18. MENGURANGKAN PERCIKAN (SPARK)
ELEKTRIK
• Pemeriksaan secara berjadual
• Pastikan voltan litar sebelum membuat/laksana
sesuatu pekerjaan.
• Pakai peralatan perlindungan diri (PPE)
• Jangan pakai peralatan atau perhiasan yang boleh
bertindak sebagai pengalir arus elektrik.
MM/FS/CK/ZH - OSH 1 (PH 3083)

19. MENGURANGKAN PANCARAN / KILAUAN /
PANAHAN (ELECTROCUTION) KILAT
• Sediakan rod pencegah kilat. (lighting rods)
• Elak berdiri di tempat yang tinggi.
• Elak bekerja dengan cecair yang mudah terbakar.
• Pastikan semua peralatan elektrik dilengkapi dengan
pendawaian bumi.
• Pakai kasut keselamatan atau kasut getah jika berada
di persekitaran luar yang terdedah kepada kilat.
• Jika dalam bot, baring di bahagian bawah/lantai.
• Elak guna telefon sewaktu kilat.
• Elak guna peralatan elektrik.
• Jika dalam bangunan besi, elak pegang/sentuh
dinding.
• Elak berdiriMM/FS/CK/ZH - OSH 1 (PHatau tingkap
di muka pintu 3083)

20. PERKAKAS/PERALATAN DAN SISTEM BAGI
MENGURANGKAN HAZAD ELEKTRIK
• Pastikan punca kuasa dimatikan sebelum memulakan
sesuatu pekerjaan.
• Hanya individu yang berkelayakan dan mempunyai
kuasa boleh memberi latihan.
• Sedia/pasang peralatan pencegah kilat.
• Pemutus litar magnetik.
• Penebatan berganda.
• Penyancas (electrostatic neutralizers)
• Elak Kelembapan
MM/FS/CK/ZH - OSH 1 (PH 3083)