1. ma(aILÜe LÜeKaka‹o sasamaAcaAr
e u
yazaka‹o paAirvaAirka‹ ”itahAsa
e U yaoŒATaAma ŒAhAjaka‹A ipataA iTaŽ.
:LÜàka‹A 3É23-38ò
ŒAhAja Žjaeika‹yaAka‹A ipataA iTaŽ.
10
1 yao yaezaU pairvaArbaAwÜ paAirvaAirka‹ ”itahAsa Œb˜aAhAmaka‹A
dA¬dka‹A
Ka•IxwÜka‹o
ŒAŸnau Bayao. dA¬d
ho. ŸhA< Žjaeika‹yaA manassaeka‹A ipataA iTaŽ.
manassae ŒAmaosaka‹A ipataA iTaŽ.
pairvaArka‹A h¦na•. ŒAmaosa yaoisayaAka‹A ipataA iTaŽ.
11
yaoisayaA yaAka‹oinayasa r Ÿsaka‹A BaA”häka‹A ipataA
2
Œb˜aAhAma ”sahAka‹ka‹A ipataA iTaŽ. iTaŽ.
”sahAka‹ yaAkaU‹baka‹A ipataA iTaŽ. :yao yasaq samayaka‹o kau‹rA ho jaunabaeLÜA yahUdIhäLÜA”R
yaAkaU‹ba yahàdA r Ÿnaka‹A dAjau-BaA”häka‹A ipataA dAsaka‹A äpamaA baeibaLÜonamaA LÜigÜÜaŽka‹A iTaŽò.
12
iTaŽ. itanaIhäLÜA”R baeibaLÜonamaA LÜigÜÜaŽ paiCÜÉ
3
yahàdA paereja r jaArAka‹A ipataA iTaŽ yaeka‹oinayaAsa zaALÜitaŽLÜka‹A ipataA iTaŽ/
:itanaIhäka‹I maAtaA taAmaAr iTa”na•ò. zaALÜitaŽLÜ jaäbaAbaeLÜka‹A ipataA iTaŽ.
13
paereja heêaonaka‹A ipataA iTaŽ. jaäbaAbaeLÜ ŒibaŸdka‹A ipataA iTaŽ.
heêaona ŒArAmaka‹A ipataA iTaŽ. ŒibaŸd ŽiLÜyaAika‹maka‹A ipataA iTaŽ.
4
ŒArAma ŒimanaAdAbaka‹A ipataA iTaŽ. ŽiLÜyaAika‹ma ŒAjaorka‹A ipataA iTaŽ.
14
ŒimanaAdAba nAAssaoka‹A ipataA iTaŽ. ŒAjaor saAdoka‹ka‹A ipataA iTaŽ.
nAAssaona salmaonaka‹A ipataA iTaŽ. saAdoka‹ ŒAiKamaka‹A ipataA iTaŽ.
5
salmaona baoŒjaka‹A ipataA iTaŽ. ŒAiKama ŽiLÜŸdka‹A ipataA iTaŽ.
15
:baoŒjaka‹I maAtaA rAhba iTa”na•ò. ŽiLÜŸd ŽiLÜyaAjarka‹A ipataA iTaŽ.
baoŒja Œobaedka‹A ipataA iTaŽ. ŽiLÜyaAjar matTaAnaka‹A ipataA iTaŽ.
:Œobaedka‹I maAtaA äta iTa”na•ò. matTaAna yaAkaU‹baka‹A ipataA iTaŽ.
16
Œobaed iyassaIka‹A ipataA iTaŽ. yaAkaU‹ba yaUsaupa‹ka‹A ipataA iTaŽ.
6
yassaI rAjaA dA¬dka‹A ipataA iTaŽ. yaUsaupa‹ mairyamaka‹A LÜogÜnae iTaŽ
dA¬d zauLeÜmaAnaka‹A ipataA iTaŽ. Œina mairyama yaezaUka‹I maAtaA iTa”na.
:zauLeÜmaAnaka‹I maAtaA ŸiryaAka‹I patnaI iTa”na••ò. yaezaULÜA”R Ka•IxwÜ* BainanTyao.
7
zauLeÜmaAna roŒobaAmaka‹A ipataA iTaŽ.
17
roŒobaAma ŒibayaAka‹A ipataA iTaŽ. yasarI Œb˜aAhAmadeiKa dA¬dsamma caQDa pau§taAhä
ŒibayaA ŒAsaApa‹ka‹A ipataA iTaŽ. iTaŽ. dA¬dka‹o samaya deiKa maAinasahäLÜA”R baeibaLÜona
8
ŒAsaApa‹ yaosaApa‹Ataka‹A ipataA iTaŽ. paurYA”nae baeLÜAsamma caQDa paustaAhä iTaŽ. Œina yahUdIäLÜA”R
yaosaApa‹Ata yaorAmaka‹A ipataA iTaŽ. baeibaLÜonamaA LÜigÜÜaŽka‹AdeiKa Ka•IxwÜsamma caQDa pau§taA iDaŽ.
yaorAma ŒoijayaAka‹A ipataA iTaŽ.
9
ŒoijayaA yaoŒATaAmaka‹A ipataA iTaŽ.
KaI• xwÜ masaIh vaA parmaezvarka‹o äpamaA cauinaŽka‹o.

2. ma(aI 1É18-2É9 2
yazaU KaI• xwÜka‹o janma
e jyaoitaxaIhä yazaLÜA”R BawÜna• ŒAŸCÜna•
e U e <
:LÜàka‹A 2É1-7ò
18
yaezaU Ka•IxwÜka‹I ŒAmaA mairyamaka‹o maf[•gÜ anaI yaUsaupa‹saMMgÜ a
2 yahàidyaABaŽka‹o iTayao.ka‹oherodT*aLeÜhrAjaA zahrmaA baezaUÜAkmaA
janma
Ba÷ae WÜAŸ< bae ema yae a‹o
BaŽka‹A L
BaŽka‹o iTayao. tar itanaIhäka‹o ivavaAh h¦nau BaNdA ŒiDanaq/ ŸhA<ka‹o janma BaŽka‹o iTayao. jaba yaezaUka‹o janma Bayao
2
mairyamaLeÜ TaAhA paA”sakae‹ka‹I iTa”na ika‹ itanaI gÜÜaBaRvataI kae‹hI jyaoitaxaIhä paUvaRbaAwÜ yaäzaLeÜmamaA ŒAŽ. taI
iTa”na•. mairyama paiva¤a ŒAtmaAka‹o* zai(aáæArA gÜÜaBaRvataI jyaoitaxaIhäLeÜ maAinasahäLÜA”R saoDae/ "yahàdIhäka‹A rAjaA
19
BaŽka‹I iTa”na•. mairyamaka‹A LÜogÜnae/ yaUsaupa‹ Žka‹ DaAimaRka‹ BaŽr janmaeka‹A ŸhA< ka‹hA< h¦nauh¦nCÜÀ hAmaILeÜ ŸhA<ka‹o taArA
maAinasa iTaŽ. ŸnaI ivavaAh h¦na ŒiDanaq mairyamaLÜA”R paUvaRmaA deKyaQ=. jasaLeÜ ŸhA< janmaeka‹A saMkae‹ta Bayao. hAmaILeÜ
maAinasahäka‹A maABaámaA LÜiïata banaAŸna caA<hdqna iTaŽ. paUvaIR ŒAka‹AzamaA Ÿdya h¦<dq gÜÜareka‹o taArA deKyaQ=. hAmaI
tyasaqLeÜ ŸnaI gÜÜaopya Paka‹ArLeÜ mairyamaLÜA”R yaAgÜÜa gÜÜanaeR pa»amaA ŸhA<ka‹o ŸpaAsanaA gÜÜanaR ŒAŽka‹A CÜQ=.®
3
iTaŽ. rAjaA herodLeÜ yahàdIhäka‹A yaI nayaA< rAjaAka‹o baAremaA
20
tar jaba yaUsaupa‹LeÜ yasao gÜÜanaeR ivacaAr iLÜdA</ parmaPaBauka‹A saunae. herod yasa GawÜnaAbaAwÜ baecaqna banae. Œina yaäzaLeÜmaka‹A
Žka‹ dUta ŸnaI ka‹hA< sapanaAmaA ŒAŽ. dUtaLeÜ Banae/ "yaUsaupa‹/ sabaq baAisandAhäLÜA”R paina yao samaAcaArLeÜ baecaqna taulyaAyao.
4
dA¬dka‹o pau¤a/* mairyamaLÜA”R ŒApaÍnaI patnaI svaäpa ˆah,ÜÜa herodLeÜ sabaq mauKya yahàdI paUjaAhArIhä r janataAka‹A
gÜÜanaR itamaILeÜ frAŸnau padqRna. Ÿnaka‹o gÜÜaBaRka‹o izazau paiva¤a zaAs¤aIhäka‹o ŽŸwÜA saBaA baoLÜAŽ. ŸnaLeÜ itanaIhäLÜA”R
21 5
ŒAtmaAbaAwÜ BaŽka‹o ho. ŸnaLeÜ ŽŸwÜA pau¤aka‹o janma saoDae/ "Ka•IxwÜka‹o janma ka‹hA< h¦nae ho.® itanaIhäLeÜ Ÿ(ar
idnaeiCÜÜna•. itamaILeÜ Ÿnaka‹o naAŸ< yaezaU* rAKnaU. ŸnaLÜA”R idŽ/ "yahUdIyaAka‹o baetaLeÜhema zahrmaA; ŒgÜÜamava(aáAæArA
ya§tao naAŸ< idnau/ ika‹naBanae/ ŸhA<LÜe naq ŒApaÍnaA maAinasahäLÜA”R yasabaAre vacanamaA LeÜiKaŽka‹o CÜÉ
itanaIhäka‹A paApahäbaAwÜ ŸëAr gÜÜanaRuh¦naeCÜ.®
22 6
ŒgÜÜamava(aáAæArA parmaPaBauLeÜ baolnau BaŽka‹o vacana paUrA 'baeTaLeÜhema/ yahàdAka‹o mauLÜuka‹/ itamaI yahàdAka‹A
23
hosa• Banaer yaI saba h¦na ŒAŽka‹A h¦na•. "ka‹nyaA gÜÜaBaRvataI zaAsaka‹häka‹A maABaá mahAna CÜQ. ho/ itamaIbaAwÜ
h¦naeiCÜna•/ r ŽŸwÜA pau¤a janmaAŸnaeiCna•/ itanaIhäLeÜ ŸhA<ka‹o Žka‹janaA zaAsaka‹ ŒAŸnaeCÜna• Œina jao maerA
naAŸ< ”mmaAnauŽLÜ rAKnaeCÜna•.® * :”mmaAnauŽLÜka‹o ŒTaR ho maAinasa/ ”êaAŽLÜka‹o gÜÜaoWÜALÜA h¦nae CÜna•.¾®
"parmaezvar hAmaIisata h¦nauh¦nCÜ.®ò imaka‹A 5É2
24
jaba yaUsaupa‹ ina™AbaAwÜ vyau<Bae‹; PaBauka‹o dUtaLeÜ itanaLÜA”R
7
jae Banaeka‹A iTaŽ yahI gÜÜare. yaUsaupa‹LeÜ mairyamaLÜA”R ivavaAh yasapaiCÜ herodLeÜ paUvaRka‹A taI jyaoitaxaIhäLÜA”R sauwÜuða„
25
gÜÜare. tar yaUsaupa‹saMgÜ a mairyamaka‹o kau‹naq sahbaAsa BaŽna/ baoLÜAŽ. herodLeÜ itanaIhäbaAwÜ itanaIhäLeÜ PaTama pawÜka‹
8
jabasamma ŸnaLeÜ ŽŸwÜA pau¤aka‹o janma id”nana•. Œina taArA deKaeka‹o samaya WÜIka‹sa<gÜ a pa(ao gÜÜare. yasapaiCÜ
yaUsaupa‹LeÜ pau¤aka‹o naAŸ< yaezaU rAiKaidŽ. herodLeÜ taI jyaoitaxaIhäLÜA”R baeTaLeÜhemamaA paWÜAŽ. herodLeÜ
itanaIhäLÜA”R Banae "jaA¬ Œina baALÜka‹ka‹o baAremaA WÜIka‹sa<gÜ a
pa(ao LÜgÜ aA¬. jaba taI baALÜka‹LÜA”R Bae·Ü…AŸnaeCÜQ/ taba maLÜA”R
Kabar gÜÜar/ r ma paina gÜÜaŽr itanaLÜA”R ŸpaAsanaA gÜÜanaeRCÜu.®
9
jyaoitaxaIhäLeÜ rAjaAka‹A sabaq kau‹rA saunae Œina gÜÜaŽ.
jauna taArA itanaIhäLeÜ paUvaRmaA deKaeka‹A iTaŽ/ pae‹ir yahI
paiva¤a ŒAtmaA parmaezvarka‹o ŒAtmaA/ yaezaUka‹o ŒAtmaA Œina
ŒArAmadAyaka‹ paina BainanCÜ. parmaezvarLeÜ ŒQ Ka•IxwÜisata imaLeÜr taArA itanaIhäLeÜ deKae. jyaoitaxaIhäLeÜ taArALÜA”R paCYAŸna
saMsaArmaA maAinasahä maABaá ŸnaLeÜ parmaezvarka‹o ka‹Ama gÜÜaCÜRna•. LÜAgÜÜae. taI saAnaA baALÜka‹ BaŽka‹o WÜAŸ<maA napaugÜ au{jaeLÜ yao
dA¬dka‹o pa¤a
u dA¬d pairvaArka‹o Žka‹ vyai(aá/ ”êaAŽLÜka‹o doêao taArA itanaIhäka‹o ŒiGa-ŒiGa LÜAgyao/ r yahI| Œiùfyao.
rAjaA/ Ka•IxwÜpaUvaR 1000 baxaR..
yazaU yaezaUka‹o naAŸ<ka‹o ŒTaR ŸëArka‹.
e
hrod
e Ka•IÖ paUÖ 40 deiKa Ka•IÖ paUÖ 4 samma yahàidyaAka‹o mahAna
"ka‹NyaA ² rAKnaCÜna® yazaqyaA 7É14.
k e • zaAsaka‹.

3. 3 ma(aI 2É10-3É3
10 11
taArA deKaer jyaoitaxaIhä Œ yantaq KauzaI BaŽ. itanaIhä LÜAigÜÜa ivaLÜApa iTayao; zaAnta banna itanaLeÜ Œ§vaIka‹Ar
baALÜka‹ BaŽka‹o GarmaA gÜÜaŽ yahA< saAnao baALÜka‹LÜA”R gÜÜairna• ika‹naika‹/ itanaka‹A baALÜka‹hä Œba jaIivata
ŒApaÍnao ŒAmaA mairyamasa<gÜ a deeKae. itanaIhäLeÜ izar inah¦rAŽr iTaŽnana•.®
baALÜka‹LÜA”R d,fvata gÜÜare Œina ŒArADanaA gÜÜare. baALÜka‹LÜA”R yaimaRyaA 31É15
lyaA”idŽka‹A ŸpahArhä itanaIhäLeÜ KaoLeÜ Œina sauna/ DaUpa
12
r maUrRka‹A BaewÜI ŸnaLÜA”R caùFAŽ. tar parmaezvarLeÜ yasapa‹ r mairyama imaêadzabaAwÜ pa‹ka‹nCÜnaÉ
U u e R •
19
itanaIhäLÜA”R itanaIhäka‹o sapanaAmaA caetaAvanaI idnauBayao. herod marepaiCÜ/ parmaPaBauka‹A Žka‹janaA dUta sapanaAmaA
parmaezvarLeÜ itanaIhäLÜA”R "herodka‹hA< pa‹kaeR‹r najaAŒo® yaUsaupa‹ka‹hA< deKaA pare. yao GawÜnaA yasabaeLÜA Bayao jaba
20
BanaI caetaAvanaI idnauBayao. yasapaiCÜ itanaIhä Œkaq‹R baAwÜo yaUsaupa‹ imaêadezamaA naq iTaŽ. §vagÜÜaRdUtaLeÜ yasao Banae/
BaŽr ŒApaÍnao dezamaA pa‹ika‹RŽ. "ŸWÜ/ Œina saAnaA baALÜka‹ r ŸhA<ka‹I ŒAmaALÜA”R iLÜŽr
”êaAŽLÜ jaA¬. baALÜka‹LÜA”R maAnaR caAhnae taI maAinasa
maAtaAipataAsagÜ a yazaU imaêadzamaA
< e e ŒihLeÜ mairsakae‹ka‹A CÜna•.®
13 21
jyaoitaxaIhä gÜÜaŽpaiCÜ/ parmaPaBauka‹A ŽŸwÜA dUta sapanaAmaA yasapaiCÜ yaUsaupa‹ ŸWeÜ/ baALÜka‹ saATaq ŒAmaALÜA”R
22
yaUsaupa‹ka‹hA< deKaA pare. dUtaLeÜ Banae/ "ŸWÜ/ saAnaA baALÜka‹ r iLÜŽr ”êaAŽLÜtapaR‹ ŒAŽ. tar yaUsaupa‹LeÜ yahàidyaAmaA
ŸhA<ka‹I ŒAmaALÜA”R saATamaA iLÜ”R imaêadezamaA BaAigÜÜahALÜ. va(aRmaAna ŒiKaRLÜAŸsa rAjaA BaŽka‹o kau‹ro saunae. ŒApaÍnao
herodLeÜ saAnaA baALÜka‹LÜA”R Kaojna LÜAigÜÜarheCÜ. ŸsaLeÜ saAnaA baAbau herodka‹o m£ yaupaiCÜ ŒiKaRLÜAŸsa rAjaA BaŽ. yasaqLeÜ
baALÜka‹LÜA”R maAnaR caAhnCÜ. maqLeÜ naBanae samma itamaI yahI| yahA< jaAna yaUsaupa‹ frAŽ. sapanaAmaA paina itanaLÜA”R caetaAvanaI
basnaU.® Bayao. yasapaiCÜ itanaLeÜ yao WÜAŸ< CÜAùfe Œina gÜÜaALÜILÜIka‹o
14 23
Œina yaUsaupa‹ ŸWeÜr saAnaA baALÜka‹ r Ÿnaka‹o ŒAmaALÜA”R ”LÜAka‹AmaA gÜÜaŽ. yaUsaupa‹ naAsarta Ba÷ae WÜAŸ<maA paugÜ ae Œina
saATamaA iLÜ”R yasaq baKata imaêadezatapaR‹ LÜAgÜÜae. itanaIhäLeÜ yataq basna LÜAgÜÜae. yasarI ŒgÜÜamava(aáAæArA baoiLÜŽka‹o bacana
15
rAtaInaq Gar CÜoùfe. herodka‹o m£tyau naBaŽsamma yaUsaupa‹ sa ya Bayao. parmaezvarLeÜ Ba÷auBayao ika‹ "Ka•IxwÜLÜA”R naAsarI*
imaêadezamaA naq basae. ŒgÜÜamava(aáAæArA parmaezvarLeÜ Ba÷au Bainanae CÜ.®
BaŽka‹o vacana yasa tairka‹ALeÜ paU,Ü aR Bayao. parmaezvarLeÜ Bannau
Bayao/ "maqLeÜ ŒApaÍnao pau¤aLÜA”R imaêa dezabaAwÜ baoLÜAŽ<.®*
baiptasmaA idnae yahnnaAka‹o ka‹AyaR
U
:makaUR‹sa 1É1-8; LÜàka‹A 3É1-9/ 15-17; yaUhnnaA 1É19-28ò
bataLÜehmamaA hrodæArA sasaAnaA baALÜka‹häka‹o h yaA
e e e
16
jyaoitaxaIhäbaAwÜ herodLeÜ Daoka‹A paAŽka‹o ŒnauBava
gÜÜare itanaI saAhq irsaAŽ. Œina baetaLeÜhema r yasaka‹A
3 yahàidyaAka‹o maäBaUimamaA idnae yaUhgÜnnaA TaALeaApare. itanaLeÜ
yasaq samayamaA baiptasmaA
PacaAr ÜanaR
deK
Ü.
Œina
2
CeÜŸCÜAŸmaA Bae·Ü…AŽka‹A sabaq sa-saAnaA baALÜka‹häLÜA”R maAnaeR Banae/ "pazcaAtaApa gÜÜar/ ŒApaÍnao ‡dya r rhna-sahna
ŒAdeza idŽ. jyaoitaxaIhäbaAwq herodLeÜ baALÜka‹ janmaeka‹o pairva(aRna gÜÜar/ ika‹naBanae caA<ùfq §vagÜÜaRka‹o rAjya ŒAŸna
3
samaya pa(aA LÜgÜ aAŽka‹A iTaŽ. yasabaeLÜAdeiKa ŒihLeÜsamma LÜAgÜÜaeka‹o CÜ.® baiptasmaA idnae yaUh÷aA ŸhI h¦na• jasaka‹o
du” vaxaRka‹o ŒvaiDa ibataeka‹o iTayao. Œina herodLeÜ du” vaxaR ivaxayamaA yazaqyaA ŒgÜÜamava(aáAæArA yasao Banaeka‹A CÜna•Ü. yazaqyaALeÜ
r tyasadeiKa mauinaka‹A sabaq baALÜka‹häLÜA”R maAnaR LÜgÜ aAŽka‹A Banaeka‹A iTaŽÉ
17
iTaŽ. taba yaimaRyaA ŒgÜÜamava(aáAæArA parmaezvarLeÜ Ba÷au
BaŽka‹o vacana sa ya BayaoÉ "maäBaUimamaA Žka‹janaA ka‹rA”rheCÜna•/ 'parmaPaBauka‹o
baAwÜo tayaAr paAr; ŸhA<ka‹o maAgÜÜaRhä saoJyaA¬.¾®
18
"rAmaAmaA ŽŸwÜA §var sauinayao/ ävaAbaAsaI r yazaqyaA 40É3
ŒALÜApa-ivaLÜApaka‹o/ rAheLÜka‹A ŒApaÍnaA izazauhäka‹A
naAsarI naAsarI nagÜÜarka‹o Žka‹janaA vyai(aá/ samBavata naAma "hA<gÜ aA®
"maLÜe ² baoLÜAŽ®
q < hozae 11É1. ŒTavaA "zaAKaA®. henaoRsa yazaqyaA 11É1.

4. ma(aI 3É4-4É6 4
4
yaUhnnaAka‹o ÂgÜÜaApa‹AwÜA ¬<wÜka‹o rQ=ka‹o bainaŽka‹o iTayao. yah÷aAdAV rA yazaka‹o baiptasmaA
U e U
:makaUR‹sa 1É9-11; LÜàka‹A 3É21-22ò
itanaka‹o ka‹mmarmaA CÜALÜAka‹o paewÜI iTayao. itanaka‹o ŒAhAr
saLÜh r banamah iTayao. 5yaUhnnaAka‹o sandeza sau÷a maAinasahä 13
yasaq baeLÜA yaezaU gÜÜaALÜILÜI BaŽr yadRna nadImaA ŒAŸnau
Žka‹¤a BaŽ. yaäzaLeÜma r sabaq yahàidyaA r yadRna nadI Bayao. yaezaU yaUhnnaAdVArA baiptasmaA iLnauka‹A inaimta yaUhnnaAka‹hA<
6 14
vairpair sabaq BaAgÜÜaka‹A maAinasahä ŒAŽka‹A iTaŽ. ŒApaÍnaA ŒAŸnauBayao. tar yaUhnnaALeÜ ŸnaI yaezaULÜA”R baiptasmaA idnau
paApa §vaIka‹Ar gÜÜare paiCÜ maAinasahä ŒAŽ Œina yaUhnnaAæArA yaogyaka‹o Cqna-Bannae ka‹oizazagÜÜare ŸnaLeÜ saoDae/ "tapaA<”R maka‹hA<
yadRna nadImaA baiptasmaA * gÜÜairyao. baiptasmaA iLÜna ika‹na ŒAŸnau BayaoÀ ma ŒApaq‹LeÜ tapaA”<baAwÜ
7
Daerq pa‹irsaIhä* r saduka‹Ihä* yaUhnnaAæArA baiptasmaA baiptasmaA iLÜnau panaeR ho.®
15
gÜÜarA”naka‹A inaimta ŒAŽ. jaba yaUhnnaALeÜ itanaIhäLÜA”R deKae yaezaULÜe BannauBayao/ "ŒihLeÜLÜA”R yastaq h¦nade¬. hAmaILeÜ
itanaLeÜ Banae/ "itamaIhä sapaRka‹A santaAna hQ/ ŒAŸna sabaq kau‹rA gÜÜanauRpaCÜR jao sahICÜna•.® yasapaiCÜ yaUhnnaA
LÜAgÜÜaka‹o parmaezvarka‹o k•a‹oDabaAwÜ BaAgÜna ka‹saLeÜ itamaIhäLÜA”R
e yaezaULÜA”R baiptasmaA gÜÜanaR sahmata BaŽ.
8 16
caetaAvanaI idyaoÀ itamaIhä yastao ka‹Ama gÜÜar jasabaAwÜ Œina yaezaU baiptasmaA iLÜŽr tau¨ntaq paAnaIbaAwÜ maAiTa
itamaIhäka‹o ‡dya r rhna-sahna saA<ccaq pairva(aRna BaŽka‹o inaska‹nau Bayao. svagÜÜaR ŸhA<ka‹o inaiµta ŸiG“ayao Œina parmaezvarka‹o
9
bauiBaánaeCÜ. Œina 'Œb˜aAhAma naq hAm˜aA ipataA h¦nauh¦nC¾ Ba÷ae ŒAtmaALÜA”R Fukau‹rBaq=‹ ŒApaU‹maAiTa ŒoLÜRªdq gÜÜareka‹o basdq
17
kau‹rA ŒApasamaA ivacaAr nagÜÜar. ma itamaIhäLÜA”R BandCÜu/ gÜÜareka‹o deKnau Bayao. taba §vagÜÜaRbaAwÜ ŽŸwÜA ŒAvaAja
parmaezvarLeÜ yaI ca·Ü…AnabaAwÜ Œb˜aAhAmaka‹A LÜAigÜÜa santaAna ŒAŽka‹o sauinayao. ŒAvaAjaLeÜ BandTyao/ "iyanaI maerA pau¤a
10
PadAna gÜÜanauR saka›nau h¦nCÜ. Œina ŒihLeÜnaq äKahäka‹o * h¦na• Œina iyanaLÜA”R ma maAyaA gÜÜadRCÜu. ma iyanaIsa<gÜ a Œ yanta
pae‹dmaA ba{caro pareka‹o CÜ. ŒsaLÜ pa‹LÜ napa‹LÜAŸnae hreka‹ ŒAnaindta CÜu.®
äKahä ka‹AweÜr FAiLÜnC Œina ŒAgÜÜaomaA hAiLÜnCÜ.
11
"ma caAih< itamaIhäLeÜ pazcaA(aApa gÜÜarYQ BanaI deKaAŸnaka‹A yazaka‹o inaimta ka‹iWÜna parI»aA
e U
:makaUR‹sa 1É12-13; LÜàka‹A 4É1-13ò
inaimta paAnaIæArA baiptasmaA gÜÜairidnCÜu. tar mapaiCÜ ŒAŸnae
Žka‹ ma BandA zai(aázaALÜI h¦nauh¦nCÜ/ jasaka‹o saAmaunnae ma
4 yasapaiCÜ ArAŒAtmaALeÜ gÜyaeirnaka‹AÜA”R inaimta yaeizmamaAÜA”R LÜgÜ ae.
z aU L maäBaU
ŸhA<ka‹o jau(aA Kaolnae LÜAyaka‹ka‹o paina Cqna/ ŸhA<LeÜ naq duxwÜAtmaAdV parI»aA Üa aUL tyahA<
2
itamaIhäLÜA”R paiva¤a ŒAtmaA r ŒAgÜÜaoLeÜ bai¹tasmaA idnauhnaeCÜ.
¦ LÜigÜÜaŽka‹o iTayao. caALÜIsa idna r caALÜIsa rAta yaezaULeÜ
12 3
ŸhA<LeÜ Œnna r BaUsaLÜA”R ŒLÜgÜ a paAnauR * inapa‹nnae kae‹hI KaAnauBaŽna. yasapaiCÜ ŸhA< Baoka‹AŸnau Bayao. zaqtaAna
naAÄ€[LÜo ŒApaÍnao hAtamaA iLÜnau BaŽka‹o CÜ/ ŸhA<LeÜ gÜÜah¦< yaezaUka‹hA< ŸnaLÜA”R PaLÜoiBata taulyaAŸna ŒAyao. duxwÜAtmaALeÜ
saMˆah gÜÜarI ŒApaÍnao gÜÜah¦< Baka‹ArImaA jammaA gÜÜanauRh¦naeCÜ. Œina Banyao/ "yaid tapaA”Rª parmaezvarka‹o pau¤a h¦nauh¦nCÜ Banae yaI
BaUsa jaita ka‹ihlyaq nainaBnae ŒAgÜÜaomaA jaLÜAŸnau h¦naeCÜ.® FuMgÜ aAhä rowÜI ho¬na• BanaI ŒA$aA idnauhosa•.®
4
javaApa‹maA yaezaULeÜ BannauBayao/ "DamaRzaAs¤amaA yastao
LeÜiKaŽka‹o CÜÉ
baiptasmaA ŽŸwÜA ˆaIka‹ zabd jasaka‹o ŒTaR kau‹naq vyai(aá/ caIjaLÜA”R
paAnaImaA hÂka‹A fuvaAŸnau/ ŒTavaA caobnau.
'maAinasa rowÜI KaAŽr maA¤a baA<cdqna/ parmaezvarka‹o
pa‹irsaIhä yahUdI DaAimaRka‹ samp•adAyaka‹Ahä jasaLeÜ jaeivasa ŒA$aA
mauKabaAwÜ inaskae‹ka‹o hreka‹ vacanaLeÜ baA<cnaeCÜ.¾®
r naIitaka‹o paALÜna sahI äpamaA gÜÜadRCÜna•.
vyavasTaA 8É3
sadka‹Ihä
u yahUdI DaAimaRka‹ gÜÜauwÜka‹A PamauKa. itanaIhäLeÜ KaALÜI
paurAnao inayamaka‹o PaTama paA<cavawÜA paustaka‹häLÜA”R maA¤a maAnaeka‹A 5
yasapaiCÜ zaqtaAnaLeÜ yaezaULÜA”R paiva¤a zahrmaA LÜgyao.
CÜna. itanaIhäka‹o ivazvaAsamaA maAinasahä m£ yau paiCÜ pa‹ir janmadnana.
• e q •
yao duxwÜAtmaALeÜ yaezaULÜA”R maindrka‹o gÜÜajaUrmaAiTa rAKyao.
äKahä taI maAinasahä jasaLeÜ yaezaULÜA”R §vaIka‹Arenana•. itanaIhä 6
zaqtaAnaLeÜ BaNyao/ "yaid tapaA”Rª parmaezvarka‹o pau¤a h¦nauh¦nCÜ
yastaA "äKahä® h¦na jauna ka‹AiwÜnaeCÜna•.
Banae yahA<baAwÜ taLÜ hAmapa‹Alnauhosa•. ika‹naÀ ika‹naBanae
ŸhALÜe ² paAnaRu
< yaUhnnaA ŒnausaAr KarAba maAinasahäbaAwÜ yaezaULeÜ
DamaRzaAs¤amaA ya§tao LeÜiKaŽka‹o CÜÉ
ŒsaLÜ maAinasahä ŒLÜgÜ a paAnauR h¦naeCÜ.

5. 5 ma(aI 4É7-24
16
'parmaezvarLeÜ tapaA”Rªka‹o inaiµta §vagÜÜaRdUtahäLÜA”R jauna maAinasahä ŒnDaka‹ArmaA iTaŽ/ itanaIhäLeÜe
KawÜAŸnauh¦naeCÜ/ Œina itanaIhäLeÜ tapaA”RªLÜA”R hAta- ŽŸwÜA WÜULÜo jyaoita deKaeÉ jyaoita itanaIhä Paita
hAtamaA ŸcaAlnaeCÜna•/ jasaæArA/ tapaA”Rªka‹o Kau·Ü…Ahä ŸdAŽ jao yasa ŒnDaka‹Ar maUÂka‹maA icahAna
FuMgÜ aAmaA bajaAirnau napaugÜ aosa•.¾® jastaq WÜAŸ<maA baA<cna pareka‹o iTayao.®
BajanasaMˆah 91É11-12 yazaqyaA 9É1-2
17
yasaqbaeLÜAdeiKa yaezaULeÜ PacaAr gÜÜanaR TaAlnauBayao. ŸhA<LeÜ
7
yaezaULeÜ Ÿ(ar idnauBayao/ "DamaRzaAs¤amaA ya§tao paina Ba÷a LÜAgnauBayao/ "itamaIhä pazca(aApa gÜÜar Œina ŒApaÍnao
LeÜiKaŽka‹o CÜÉ rhna-sahna pairva(aRna gÜÜar/ ika‹naBanae/ §vagÜÜaRka‹o rAjya naijaka‹
ŒA”paugÜ aeka‹o CÜ.®
'itamaILeÜ PaBau ŒApaÍnao parmaezvarLÜA”R parI»aA nagÜÜar.¾®
vyavasTaA 6É16 yazaU ka‹hI caLÜAhä cannahnCÜ
e e e u u ¦
:makaUR‹sa 1É16-20; LÜàka‹A 5É1-11ò
8 18
yasapaiCÜ zaqtaAnaLeÜ yaezaULÜA”R ŽŸwÜA Œita ŒlgÜÜao gÜÜaALÜILÜI BaáILÜka‹o CeÜŸ BaŽr yaezaU ih=iùfrhnau BaŽka‹o
pavaRtamaA paUrYAyao. ŸsaLeÜ yaezaULÜA”R saMsaArka‹A sabaq rAjyahä/ iTayao. ŸhA<LeÜ du”janaA dAjauBaA”LÜA”R deKnauBayao/ izamaona
9
yahA< BaŽka‹A vaqBava deKaAyao. zaqtaAnaLeÜ Banyao/ "yaid jasaLÜA”R pa¤ausa BainanTyao r itanaka‹o BaA” Œin™yaAsa. duvaq
tapaA”RªLeÜ GaopweÜr maLÜA”R d,fvata• gÜÜanauRBayao Banae yaI sabaTaoka‹ dAjauBaA” maACÜAvaALÜA iTaŽ Œina itanaIhäLeÜ samau™maA jaALÜ
19
ma tapaA”RªLÜA”R idnaeCÜu.® hAndq maACÜA maAdqR iTaŽ. yaezaULeÜ Ba÷auBayao/ "maero paiCÜ
10
yaezaULeÜ zaqtaAnaLÜA”R Ba÷auBayao/ "ma deiKa wÜAFA jaA¬/ LÜAgÜÜa/ ma itamaIhäLÜA”R baegÜLq Paka‹Arka‹o jaALÜhArI banaAŸnaeCÜ.
u
zaqtaAna. DamaRzaAs¤amaA ya§tao LeÜiKaŽka‹o CÜ/ itamaIhäLeÜ maAinasahäLÜA”R BaeLÜA gÜÜanaeR ka‹Ama gÜÜanauRpaCÜR
20
maACÜALÜA”R ho”na.® izamaona r Œin™yaAsa duvaqLeÜ ŒApaÍnao
'itamaILeÜ parmaPaBau ŒApaÍnao parmaezvarLÜA”R d,fvata• jaALÜ yaita naq baeLÜA CÜAiùfidŽ r yaezaUka‹o paiCÜ LÜAgÜÜae.
21
gÜÜanauR/ Œina ŸhA<kaq‹ maA¤a saevaA gÜÜanauR paCÜR.¾® gÜÜaLÜILÜI BaáILÜ BaŽr yaezaU ih<ùfdq jaAnauBayao. ŸhA<LeÜ
vyavasTaA 6É13 Œä du”janaA dAjauBaA”LÜA”R deKnauBayao/ yaAkaU‹ba r yaUhnnaA
jao jabdIka‹A CÜorAhä iTaŽ. itanaIhä maACÜA maAnaR Banaer
11
yasapaiCÜ duxwÜAtmaALeÜ yaezaULÜA”R CÜoiùfidyao. Œina jaALÜ hA÷aLÜA”R tayaAr gÜÜadqiTaŽ. yaezaULÜe taI du” dAjauBaA”LÜA”R
R
22
kae‹hI §vagÜÜaRdUtahä yaezaUka‹hA< ŒAŽr ŸhA<LÜA”R saevaA-wÜhLÜ paina baoLÜAŸnau Bayao. itanaIhäLeÜ paina taurntaq ŒApaÍnao
gÜÜare. fuÄ€[A r itanaIhäka‹A baAbauLÜA”R CÜoùfer yaezaUka‹o paiCÜ LÜAgÜÜae.
gÜ aAiLÜLÜImaA yazaU ŒApanao ka‹Amaka‹o za¨maA
e Í u yazaka‹o Ÿpadza r maAinasahäka‹o cagÜ aA”R
e U e M
:makaUR‹sa 1É14-15; LÜàka‹A 4É14-15ò :LÜàka‹A 6É17-19ò
12 23
yaezaULeÜ yaUhnnaA TaunaAmaA pare Ba÷ae kau‹rA sau÷au Bayao. yaezaULeÜ gÜÜaAiLÜLÜIka‹A sabaq WÜAŸ<hämaA yaA¤aA gÜÜanauRBayao.
13
yasapaiCÜ ŸhA< gÜÜaAiLÜLÜItapaR‹ LÜAgÜÜnauBayao. yaezaU naAsartamaA ŸhA<LeÜ itanaIhäka‹o saBaAGarhämaA isaka‹AŸna LÜAgnauBayao
basnau BaŽna. ŸhA< gÜÜaAiLÜLÜI BaáILÜ nagÜÜarka‹o naijaka‹ka‹o Œina §vagÜÜaRka‹o rAjyaka‹A baAremaA sausamaAcaArhä PacaAr
ka‹paR‹nahUmamaA basnau Bayao. ka‹pa‹RnahUma jabaULna Œina naptaALÜIÜka‹A
U gÜÜanauRBayao. ŸhA<LeÜ maAinasahämaA BaŽka‹A hreka‹ ika‹isamaka‹A
14 24
»ae¤amaA paCÜR. yaezaULeÜ yazaqyaA ŒgÜÜamava(aáAæArA baoiLÜŽka‹o rogÜÜa r zaArIirka‹ ka‹majaorIhä inaka‹o paAnauRBayao. ŸhA<ka‹o
yaInaq vacanaLÜA”R paUrA gÜÜanaRka‹A inaimta yasao gÜÜanauR Bayao/ ka‹IitaR isairyaABair ipa‹<ijayao/ Œina maAinasahäLeÜ zaArIirka‹
äpaLeÜ rogÜÜaI BaŽka‹A sabaq rogÜÜaIhäLÜA”R ŸhA<ka‹hA< lyaAŸna
15
"jabauñnaka‹o mauÂka‹ r naptaAiLÜka‹o mauñka‹/ yadRna TaALeÜ. taI rogÜÜaI maAinasahä kaq‹yaQ Paka‹Arka‹A rogÜÜa r
nadI paAir samau ™ ka‹o baAwÜ o BaŽr gÜ Ü a AiLÜ LÜ I / ka‹xwÜLeÜ paIiùfta iTaŽ. ka‹itajanaA maAinasahä Žka‹dmaq narAm˜aA
ŒyahudIhäka‹o mauLÜàka‹Ñ rogÜÜaLeÜ paIiùfta iTaŽ Banae ka‹itajanaA BaUta-Paeta r ipazaAca

6. ma(aI 4É25-5É20 6
LÜAgÜÜaeka‹Ahä iTaŽ. ka‹itajanaA CÜArerogÜÜa LÜAgÜÜaeka‹Ahä r itamaIhäLÜA”R WÜULÜo ”naAma imalnaeCÜ. ika‹naBanae itamaIhäka‹A
ka‹itajanaA pa»aAGaAta BaŽka‹Ahä iTaŽ. yaezaULeÜ itanaIhä ŒiDaka‹A ŒgÜÜamava(aáAhäLÜA”R itanaIhäLeÜ yasarInaq vyavahAr
25
sabaqLÜA”R inaka‹o banaA”idnau Bayao. Daerq-Daerq maAinasahäLeÜ gÜÜareka‹A iTaŽ.
ŸhA<LÜA”R paCYAŸna LÜAgÜÜae. taI maAinasahä gÜÜaALÜIÜLÜI/
feka‹ApaoiLÜsa */ yaäzaLeÜma/ yahàidyaA taTaA yadRna nadI itamaIhä nana r jyaoita jastaq CÜQ
U
:makaUR‹sa 9É50; LÜàka‹A 14É34-35ò
paAirka‹A ŒNya ”LÜAka‹AbaAwÜ ŒAŽka‹Ahä iTaŽ.
13
"itamaIhä p£TvaIka‹A naUna hQ. yaid naUnaka‹o §vaAd naq
yazaæArA maAinasahäLÜA”R iza»aA
e U Cqna Banae/ pae‹ir nauinaLÜo kae‹-LeÜ paAnaeR rÀ yaid naUnamaA naUnaka‹o
:LÜàka‹A 6É20-23ò
§vaAd naq Cqna Banae yao taA-pa‹AiLÜna r maAinasaka‹A Kau·Ü…ALeÜ
5 yaezaUaULeÜfA<fyahA< BaŽka‹AeÜr DaebasnaumaAinasahäLÜkA”Ra‹A deizaxyahä
yaez AmaA Ÿka›L
rq
Bayao. ŸhA<
KnauBayao. kau‹lcanabaAheka‹ Œä kae‹hI ka‹Amaka‹o h¦<dqna.
14
"itamaIhä jyaoita hQ jasaLeÜ saMsaArLÜA”R ŸjyaALÜo
2
yahA< ŸhA<ka‹A naijaka‹maA ŒAŽka‹A iTaŽ. ŸhA<LÜe itanaIhäLÜA”R paACÜR. fA<ùfAmaA basaAiLÜŽka‹o nagÜÜar Œd]xya rhna sa(aqána.
15
isaka‹AŸnau TaAlnauBayao. ŸhA<eLeÜ Ba÷auBayao/ yasarInaq maAinasahäLeÜ ba(aI baALeÜr paATaImauina rAKtaqnana•.
yasaka‹o sa·Ü…AmaA itanaIhäLeÜ yasaLÜA”R saAmadAnamaA rAKCÜna•.
3
"taI vyai(aáhä DaNyah¦na• jasaLeÜ itanaIhä ŒAitmaka‹ jasaæArA GarmaA BaŽka‹A sabaq maAinasahäLeÜ ŸjyaALÜo paAŸnaeCÜna•.
16
äpaLeÜ dir™ CÜna• BanaI bauBaeáka‹ACÜna•/ §vagÜÜaRka‹o yasaq gÜÜarI/ Œäka‹A inaimta itamaIhä paina ŸjyaALÜo
rAjya itanaIhäkaq‹ ho. bainaidnau paCÜR. itamaIhäLeÜ gÜÜareka‹A sauka‹maRhä maAinasahäLeÜ
4
DaNya zaoka‹ gÜÜanaeRhä/ parmaezvarLeÜ itanaIhäLÜA”R deKnaeCÜna•. §vagÜÜaRmaA basnau h¦nae ipataAka‹o maihmaA gÜÜanaeRCÜna•.
saAn vanaA idnau h¦naeCÜ.
5
DaNya ivanam˜a h¦naehä/ ika‹naBanae itanaIhäLeÜ paina yazaU Œina parAnao inayama LÜeKaA”R
e u
17
p£TvaIka‹o BaUimaka‹o ŒMza paAŸnaeCÜna•. :parmaezvarLeÜ "ma maozaAka‹o ÃyavasTaA ŒTavaA ŒgÜÜamava(aáAhäæArA
Pa,ÜÜa gÜÜanauR BaŽka‹oCÜ.ò LeÜiKaŽka‹o r¶ gÜÜanaR ŒAŽka‹o Ba÷ae nasamBaá/ r¶ gÜÜanaR
6 18
DaNya DaAimaRka‹taAka‹A inaiµta Baoka‹AŸnae r itaKaARŸnaehä/ ho”na/ tar paUrA gÜÜanaR ma ŒAŽka‹o CÜu. ma saA<cao BandCÜu.
parmaezvarLeÜ itanaIhäLÜA”R paina t£pta paAiridnaeCÜna•. jabasamma §vagÜÜaR r p£TvaI ibataer jaA<dqna/ vyavasTaAka‹o hreka‹
7
DaNya dyaAvaAnahä/ jasaLeÜ dyaA deKaAŸnaeCÜna•/ kau‹rA paU,Ü aR h¦naeCÜ sabaq kau‹rA paUrA nahoŸ{jaeLÜ kau‹naq
itanaIhäLeÜ dyaA paAŸnaeCÜna•/ ika‹isamaLeÜ vyavasTaAbaAwÜ ŽŸwÜA maA¤aA vaA ŽŸwÜA ivandu paina
8 19
DaNya zauë-‡dya h¦naehä/ itanaIhäLeÜ parmaezvarLÜA”R Âpta h¦naeCqna. hreka‹ vyai(aáLeÜ Pa yaeka‹ ŒAdeza paALÜna
deKnaeCÜna•. gÜÜanaqRpaCÜR yaid yao ŒAdeza saAmaANya naq ika‹na nahosa•. yaid
9
DaNya zaAinta maeLÜ imaLÜApa gÜÜarAŸnaehä/ parmaezvarLeÜ kau‹naq vyai(aáLeÜ ŽŸwÜA paina ŒAdeza paALÜna gÜÜanaR caA<hdqna
itanaIhäLÜA”R ŒApaÍnaA pau¤a WÜA÷aeCÜna•. Œina ŒäLÜA”R paina ŒAdeza paALÜna nagÜÜanauR BanaI isaka‹AŸ<CÜ
10
DaNya DaAimaRka‹taAka‹A inaimta sataA”Žka‹Ahä/ §vagÜÜaka‹A
R Banae §vagÜÜaRka‹o rAjyamaA yao sabaqBandA taucCÜ ka‹hLÜA”naeCÜ.
rAjya itanaIhäkaq‹ h¦naeCÜ. tar jasaLeÜ ŒAdeza paALÜna gÜÜaCÜR Œina ŒäLÜA”R paina
ŒAdeza paALÜna gÜÜanaR isaka‹AŸ<CÜ/ yao naq §vagÜÜaRka‹o rAjyamaA
11 20
"DaNya hQ itamaIhä java maAinasahäLeÜ inandA gÜÜanaeRCÜna• WÜULÜo ka‹hLÜA”naeCÜ. ma BandCÜu ika‹ DamaRzaAs¤a r
r caowÜ paurYAŸnaeCÜna•. BaU‹wÜo baoLeÜr hreka‹ ika‹isamaka‹A duxwÜ pa‹irsaIhä* BandA itamaIhäLeÜ rAm˜ao ka‹Ama gÜÜar. yaid
kau‹rA gÜÜarer itamaIhäka‹o Kaedo gÜÜanaeRCÜna•/ ika‹naBanae itamaIhä itamaIhä itanaIhäLÜA”R ŸiCÜnna sapa‹LÜÜ BaŽnaQ Banae itamaIhäLeÜ
12
maerA caeLÜAhä hQ. sauKaI r KauzaI bana. §vagÜÜaRmaA §vagÜÜaRka‹o rAjyamaA Pavaeza gÜÜaumaAŸnae CÜQ.
fka‹ApaoiLÜsa
e dza zahr. gÜÜaAiLÜLÜIka‹o KaIiya ”LÜAka‹A Žka‹palwÜ pa‹irsaIhä yahUdI DaAimaRka‹ saµp•adAyaka‹Ahä jasaLeÜ yahàid ŒA$aA r
yasaka‹o dzavawÜA zahr idyao. naIitaka‹o paALÜna sahI äpamaA gÜÜadRCÜna•.

7. 7 ma(aI 5É21-38
yazadAV rA rIsa baAre iza»aA
e U sampaU,Ü aR zarIr narka‹maA panauRBandA ba¨ itam˜aA ŒÄ€[hämaDyae
21 30
"itamaIhäLeÜ saunaeka‹A CÜQ/ Daerq ŒiDaka‹A maAinasahäLÜA”R ŽŸwÜA naxwÜ h¦nau itam˜ao inaimta ihtaka‹ArI h¦nCÜ. yaid
yasao BainaŽka‹o iTayao/ 'ka‹saqka‹o h yaA nagÜÜar.* jasaLeÜ itam˜ao dAihnae hAtaLeÜ itamaILÜA”R paApa gÜÜarAŸ<CÜ Banae yasaLÜA”R
22
h yaA gÜÜaCÜR/ yao vyavasTaAka‹o sama»a ŸiBanau panaeRCÜ .¾ tar ka‹AweÜr pa‹AiLÜde¬. ika‹naBanae itam˜ao sampaU,Ü aR zarIr narka‹maA
ma itamaIhäLÜA”R BandCÜ/ ka‹ohI ŒNya vyai(aáisata nairsaA¬.
u jaAnauBandA ba¨ itam˜aA ŒÄ€[hämaDyae ŽŸwÜA naxwÜ h¦nau itam˜ao
sabaqjanaA Pa yaeka‹naq itam˜aA BaA” h¦na•. yaid itamaI Œä inaimta ihtaka‹ArI h¦nCÜ.
maAinasasa<gÜ a irsaAŸ<CÜQ Banae/ itamaI ”nsaApa‹ka‹o inaimta KaùfA
h¦nau panaeRCÜ. yaid itamaILeÜ Œka‹oR vyai(aá isata narAm˜aA kau‹rA yazadAV rA CÜwÜAnaAma baAre iza»aA
e U u
:ma(aI 19É9; makaUR‹sa 10É11-12; LÜàka‹A 16É18ò
gÜÜarYQ Banae itamaI yahUdIhäka‹o mahAsaBaAka‹o* sama»a
31
ŸiBanau panaeRCÜ . yaid Œka‹oR vyai(aáLÜA”R 'baevakaU‹pa‹¾ BanCÜQ "yasaLÜA”R yasaPaka‹ArLeÜ BainaŽka‹o CÜ/ 'jasaLeÜ ŒApaÍnao
Banae itamaI narka‹ka‹o Œignaka‹o BaIxa,ÜÜataAmaA panaeRCÜQ. patnaILÜA”R yaAgÜÜa gÜÜaLÜAR/ yasaLeÜ ŸsaLÜA”R yaAgÜÜapa¤a LeÜKaI
23 32
"jaba itamaILeÜ parmaezvarLÜA”RÊBaewÜI caùFAŸnaeCÜQ yasabaeLÜA deŒosa•.¾* tar ma itamaIhäLÜA”R BandCÜu/ jasaLeÜ ŒApaÍnao
itamaI ŒähäLÜA”R paina samBaá. yaid itamaILeÜ vaedImaA BaewÜI patnaILÜA”R vyaiBacaArka‹o paApaka‹o ka‹Ar,ÜÜa baAheka‹ ŒNya
caùFAŸ<dA itam˜ao iva¨ëmaA itam˜ao BaA”ka‹o ‡dyamaA kae‹hI CÜ ka‹Ar,ÜÜaLeÜ yaAgÜÜa gÜÜaLÜAR/ ŸsaLÜA”R yasaLeÜ vyaiBacaAir,ÜÜaI
24
Bannae samJyaQ Banae/ yahI vaedIka‹o CeÜŸmaA itam˜ao BaewÜI taulyaAŸ<CÜ/ r jasaLeÜ yaAgÜÜa gÜÜareka‹oisata ivavaAh gÜÜaLÜAR/
CÜoùf. paihLÜA itamaI jaA¬ Œina yao maAinasaisata imaLÜApa yasaLeÜ paina vyaiBacaAr gÜÜanaeRCÜ.
gÜÜar. taba itamaI pa‹ka‹IR ŒAŽr ŒApaÍnao BaewÜI baedImaA
caùFA¬.
25
"yaid itam˜ao ivaroDaILeÜ itamaILÜA”R NyaAyaALÜyamaA LÜA<dqCÜ yazadAV rA PataI$aA baAre iza»aA
e U
33
Banae Ÿisata imaLÜApa gÜÜairhALÜ. NyaAyaALÜya paugÜnau ŒiDanaq "pae‹ir itamaIhäLeÜ saunaeka‹A CÜQ/ ika‹ hAm˜aA pauKaARhäLÜA”R
itamaILeÜ yasao gÜÜar. yaid itamaI Ÿsaka‹o saATaI banna yasao BainaŽka‹o iTayao/ 'jaba itamaI zapaTa KaAnCÜQ/ tyao
Œsapa‹LÜ BayaQ Banae ŸsaLeÜ itamaILÜA”R NyaAyaADaIzaka‹o hAtamaA Paita$aA nataoùf. parmaezvarka‹o inaimta ŒApaÍnao Paita$aA paUrA
34
sauimpadeLÜA/ NyaAyaADaIzaLeÜ itamaILÜA”R r»aka‹ka‹o hAtamaA gÜÜar.¾* tar ma itamaIhäLÜA”R BandCÜu/ §vagÜÜaRka‹o naAŸ<maA
sauimpadeLÜAna• Œina itamaILÜA”R JyaALÜKaAnaAmaA TauinaidnaeCÜ . ka‹sama vaA Paita$aA KaA<dq naKaA¬/ ika‹naBanae §vagÜÜaR parmaezvarka‹o
26 35
Œina ma itamaILÜA”R BandCÜu ika‹ itamaILeÜ -],Ü aka‹o isaMhAsana ho. p£TvaIka‹o naAmamaA ka‹sama naKaA¬/ ika‹naBanae
Œintama paqsaA naita¨{jaeLÜ itamaI yahA<baAwÜ kau‹naq tairka‹ALeÜ p£TvaI parmaezvarka‹o paAŸdAna ho. yaäzaLeÜmaka‹o naAŸ<maA
Ÿmka‹nae CqnaQ. ka‹sama naKaA¬/ ika‹naBanae yao mahArAjaAka‹o nagÜÜar ho.
36
Œina ŒApaÍnao izarka‹o ka‹sama vaA zapaTa paina naKaA¬/
yazaæArA vyaiBacaAr baAre iza»aA
e U ika‹naBanae itamaI ŒApaÍnao izarka‹o ŽŸwÜA kae‹zaLÜA”R paina saetao
27 37
"itamaIhäLeÜ yasao Banaeka‹o saunaeka‹A CÜQ/ 'vyaiBacaArka‹o vaA ka‹ALÜo taulyaAŸna sa(aq‹naQ. yaid itamaI 'ho¾ Banae 'ho¾
28
paApabaAwÜ ŒLÜgÜ a basa.¾* tar ma itamaIhäLÜA”R BandCÜu/ Bana 'ho”na¾ Banae 'ho”na¾ Bana. ŒQ yaI BandA baùFtaA caAih<
jasaLeÜ s¤aILÜA”R KarAba ”cCÜALeÜ hedRCÜ/ yasaLeÜ ŒiGabaAwq duxwÜ-tapaR‹baAwÜ BaŽka‹o ho.
Ÿisata yasaka‹o ‡dyamaA vyaiBacaAr gÜÜairsakae‹ka‹o h¦nCÜ.
29
yaid itam˜ao dAihnae ŒA<KaALeÜ itamaILÜA”R baADaA paurYAŸ<CÜ yazaæArA badLÜA baAre iza»aA
e U •
:LÜàka‹A 6É29É30ò
Banae/ yasaLÜA”R inaka‹ALeÜr pa‹AiLÜde ¬. ika‹naBanae itam˜ao
38
"itamaIhäLeÜ saunaeka‹A CÜQ/ yasao BainaŽka‹o iTayao/
'ka‹saka‹o h yaA nagÜ ar¾ PasTaAna 20É13; vyavasTaA 5É17.
q
mahAsaBaA yahdIhäka‹A sambanDamaA PamaKa zaAsana gÜÜanaRe sammaLÜnaLÜA”R
à u e 'jasaLÜe ŒApanao ² LÜeKaI dŒosa¾•
Í e vyavasTaA 24É1.
"mahAsaBaA® BainanTyao.
' j a b a i t a m a I ² p a Ur A g Ü Üa r ¾ LeÜvaI 19É12; gÜÜantaI 30É2;
'vyaiBacaArka‹o ² basa¾ PasTaAna 20É14; vyavasTaA 5É18. vyavasTaA 23É21.

8. ma(aI 5É39-6É10 8
'ŒA<KaAka‹o bad•LÜA ŒA<KaA/ r 'dA<taka‹o bad•LÜA dA<ta.¾* ŒäLeÜ deKauna Banaer itanaIhä dir™LÜA”R sahAyataA gÜÜanaR
39
tar ma itamaIhäLÜA”R BandCÜu/ 'duxwÜka‹o saAmanaA nagÜÜar. ŒiGabaAwq ŒApaÍnaA taurhI bajaAŸ<CÜna•. itanaIhäLeÜ saBaAGarhä
yaid ka‹saqLeÜ itam˜ao dAihnae gÜÜaALÜA cawÜ•ka‹A”idyao Banae r gÜÜa)IhämaA yasao gÜÜaCÜna•. maAinasahäbaAwÜ PazaMsaA paAŸnaLÜA”R
R
40
yasaLÜA”R Œka‹oRitarka‹o paina pa‹ka‹AR”de¬. yaid ka‹saqLeÜ itanaIhä yasao gÜÜadRCÜna•. ma itamaIhäLÜA”R saA<cao BanCÜu/ yao
mauëA caLÜAŽr itam˜ao dQrA iLÜnae dAbaI gÜÜaCÜR Banae/ yasaLÜA”R naq taI sabaq ”naAmahä h¦na jao itanaIhäLeÜ paAŸnae CÜna•.
41 3
itam˜ao KaAswÜo paina id”hALÜ. yaid ka‹saqLeÜ itamaILÜA”R tar jaba itamaI dir™ka‹A inaimta dAna-pau,ya gÜÜadRCÜQ/ Žka‹dmaq
Žka‹ maA”LÜsamma jabarjasta ih<ùfna LÜAŸ<CÜ Banae Ÿisata du” gÜÜauptaI ¨paLeÜ gÜÜar. ka‹saqLeÜ kae‹hI najaAnaosa• ika‹ itamaI kae‹
42 4
maA”LÜsamma jaA¬. yaid ka‹saqLeÜ itamaIisata kae‹hI maAgÜCÜ gÜÜanaR LÜAigÜÜarheCÜQ. itam˜ao dAna-pau,ya gÜÜaupta äpamaA hosa•.
Banae yao id”hALÜ. kau‹naq Ãyai(aáLeÜ ka‹jaAR iLÜna caAhemaA paina gÜÜaupta ¨pamaA gÜÜareka‹A itam˜ao dAna-pau,ya itam˜aA ipataALeÜ Œvazyaq
kae‹hI idna Œ§vaIka‹Ar nagÜÜar. deKnaeCÜna•. taba itam˜aA ipataALeÜ/ jasaLeÜ gÜÜauptaäpamaA kae‹
gÜÜairŽka‹o deKaeka‹ACÜna• ŸhA<LeÜ itamaILÜA”R ”naAma idnauh¦naeCÜ.
sabaLÜA”R Pama gÜ ar
q e
:LÜàka‹A 6É27-28; 32É36ò
yazaæArA PaATanaA baAre iza»aA
e U R
43 :LÜàka‹A 11É2-4ò
"itamaIhäLeÜ yasao BainaŽka‹o saunaeka‹A CÜQ/ 'itam˜ao
5
iCÜmaeka‹ILÜA”R Paema gÜÜar r itam˜ao za¤auLÜA”R G£,ÜÜaA gÜÜar.¾ * "jaba itamaI PaATaRnaA gÜÜadRCÜQ/ taba ka‹pawÜIhäLeÜ ja§tao
44
tar ma itamaIhäLÜA”R BandCÜu/ ŒApaÍnaA za¤auhäLÜA”R Paema PaATaRnaA nagÜÜar. ka‹pawÜIhä saBaAGarhämaA r gÜÜa)IhämaA
gÜÜar/ itamaIhäLÜA”R Kaedo gÜÜanaeRhäka‹o inaimta PaATaRnaA gÜÜar. ŸiBaŽr ŒäLeÜ deKaUna• BanaI PaATaRnaA gÜÜadRCÜna•. ma itamaIhäLÜA”R
45
yaid itamaILeÜ yasao gÜÜarYQ Banae itamaI §vagÜÜaRka‹o ipataAka‹A saA<cao BandCÜu/ itanaIhäLeÜ yaI sabaq ”naAma paAŸnaeCÜna•.
6
saA<cao pau¤a h¦naeCÜQ. ika‹naBanae ŸhA<LeÜ duxwÜ r ŒsaLÜ duvaqka‹A itanaIhäLeÜ ”naAma paA”sakae‹ka‹A CÜna•. jaba itamaI PaATaRnaA
inaimta GaAma LÜgÜaA”idnauhnCÜ. Œina NyaAyaIhä ŽvaM ŒNyaAyaIhä
¦ gÜÜadRCÜQ/ itamaI ŒApaÍnao iBa¤aI ka‹oWÜAmaA pasaI Foka‹A band
46
duvaqka‹A maAinasahäka‹o inaimta v£ixwÜ paWÜA”idnauh¦nCÜ. yaid gÜÜar. Œina yasapaiCÜ itamaI ŒApaÍnaA ipataALÜA”R PaATaRnaA gÜÜar.
itamaIhäsa<gÜ a Paema gÜÜanaeRhäLÜA”R maA¤a Paema gÜÜadRCÜQ Banae jao gÜÜaupta WÜAŸ<maA h¦nauh¦nCÜ. gÜÜauptaäpamaA gÜÜareka‹A sabaq kau‹rA
itamaIhäLeÜ kau‹naq ”naAma paAŸnae CqnaQ. mahsaULÜ ŸWÜAŸnaehäLeÜ itam˜aA ipataALeÜ deKnau h¦naeCÜ/ Œina itamaILÜA”R ŸhA<LeÜ ”naAma
47
paina yasaq gÜÜaLÜARna•. Œina yaid itamaIhä ŒApaÍnaA idnauh¦naeCÜ.
7
saATaIBaA”häLÜA”R maA¤a ŒiBavaAdna gÜÜaCÜQR Banae Œä "Œina jaba itamaI PaATaRnaA gÜÜadRCÜQ/ taba parmaezvarLÜA”R
maAinasahäsa<gÜa ŒsaLÜ WÜhnaeCnaQ. parmaezvar namaA÷ae maAinasahä
R q najaAnnae Œ¨ maAinasahäLeÜ jastao vyavahAr nagÜÜar. itanaIhä
paina ŒApaÍ n aA saATaIBaA”häsa< g Ü a ŒsaLÜ naq h¦ n CÜ n a• . ŒTaR ivahInaka‹A kau‹rA gÜÜaCÜRna•. itamaILeÜ yasaPaka‹ArLeÜ PaATaRnaA
48
yasaqka‹Ar,ÜÜaLeÜ itamaIhä isaë ho¬/ jasarI itamaIhäka‹A gÜÜanauR h¦<dqna. itanaIhäLeÜ sao|caeka‹A h¦nCÜna• ika‹ parmaezvarLeÜ
§vagÜÜaRka‹A ipataA isaë h¦nauh¦nCÜ. itanaIhäka‹A kau‹rA saunnauh¦naeCÜ ika‹naBanae itanaIhä Œnaeka‹
8
kau‹rAhä BanCÜna•. yastaA maAinasahä jastao naho¬.
yazaæArA dAna baAre iza»aA
e U itamaIhäLeÜ ipataAsaMgÜ a maAgÜna ŒiGanaq itamaIhäLÜA”R kau‹na-kau‹na
6 "hoizayaAr basa/ jabaŸpaisTaitamaA rAm˜ao ka‹AmavaAvawÜÜaCÜa‹ARQ/
Œä maAinasahäka‹A
itamaIhä
yastaA der
gÜ
k
kau‹rAka‹o KaA<cao CÜ/ sao itamaIhäka‹A ipataALeÜ jaA÷auh¦nCÜ.
9
yasaqLeÜ jaitabaeLÜA itamaI PaATaRnaA gÜÜadRCÜQ/ yasabaeLÜA yasarI
inaimta ka‹Ama nagÜÜar. yaid yasao gÜÜarYQ Banae §vagÜÜaRmaA BaŽka‹A PaATaRnaA gÜÜarÉ
itam˜aA ipataAbaAwÜ itamaIhäLÜA”R kae‹hI ”naAma imalnaeCqna.
2
"jaba itamaI dir™häLÜA”R sahAyataA id<dCÜQ yasaka‹o 'he hAm˜aA §vagÜÜaRmaA basnauh¦nae ipataA/ hAmaI PaATaRnaA
iva$aApana nagÜÜar. ka‹pawÜIhäLeÜ ja§tao ka‹AyaR nagÜÜar. itanaIhäLeÜ gÜÜadRCÜQ= ika‹ tapaA”Rªka‹o naAŸ< sa<Daq paiva¤a rhosa•.¾
10
hAmaI PaATaRnaA gÜÜadRCÜQ=/ tapaA”ªka‹o rAjya ŒAvaosa•
'ŒAKaAka‹o ² dAta¾
< < PasTaAna 21É24; LeÜvaI 24É20. Œina tapaA”RMªka‹o ”cCÜA §vagÜÜaRmaA Baq‹= yasa p£TvaImaA
paUrA hosa•.
'itama˜ o ² G£,Ü aA gÜ ar¾ LeÜvaI 19É18.

9. 9 ma(aI 6É11-32
11 21
ŒAja hAmaILÜA”R Pa yaeka‹ idna caAihnae Baojana paina yahA< pasaer caonaR saka›taqna. ka‹Ar,ÜÜa jahA< itam˜ao
idnaosa. sampai(a h¦nCÜ/ yahI| itam˜ao mana paina h¦naeCÜ.
12 22
hAm˜aA ŒparADahä »amaA gÜÜairidnauhosa•. jasarI "itam˜ao zarIrka‹o jyaoita ŒA<KaA ho. yaid itam˜aA
hAmaILeÜ paina ŒApaÍnaA ŒparADaIhäLÜA”R »amaA gÜÜareka‹A ŒA<KaAhä iWÜka‹ CÜna• Banae/ itam˜aA saArA zarIr ŸjyaALÜo
23
CÜAÏ. rhnae CÜÜ. tar yaid itam˜aA ŒA<KaA KarAba CÜna• Banae itam˜aA
13
hAmaILÜA”R PaLÜoBanamaA panaR naidnauhosa• tar hAmaILÜA”R saArA zarIr Œ<DyaAro h¦naeCÜ. yaid itam˜ao ŸjyaALÜo caAih<
duxwÜbaAwÜ ba<caAŸnau hosa•.* Œ<DyaAro Bayao Banae/ yao Œ<DyaAro GanaGaor h¦naeCÜ.
24
"ka‹saqLeÜ paina du”R maAiLÜka‹ka‹o caAka‹rI Žkaq‹ samayamaA
14
yaid/ itamaIhäLeÜ itanaIhäka‹o ka‹saUr »amaA gÜÜa-yaQ Banae gÜÜanaR sa(aqána. yaid ŸsaLeÜ ŽŸwÜALÜA”R G£,ÜÜaA r Œka‹oRLÜA”R
itamaIhäka‹A §vagÜÜaRmaA basnauh¦nae ipataALeÜ paina itamaIhäLÜA”R Paema gÜÜanaeRCÜ. ŒTavaA yao ŽŸwÜAisata Bauáka›naeCÜ/ r Œka‹oRLÜA”R
15
»amaA gÜÜanauRh¦naeCÜ. yaid itamaIhäLeÜ maAinasahäka‹A ka‹saUr taucCÜ WÜAnnaeCÜ. yasaqLÜe ŽŸwÜq samayamaA Žkaq‹saATamaA itamaIhäLeÜ
»amaA gÜÜarenaQ Banae itamaIhäka‹A §vagÜÜaRmaA basnauh¦nae ipataALeÜ parmaezvar r Danaka‹o caAka‹rI gÜÜanaR sa(aqánaQ.
paina itamaIhäka‹A ka‹saUr »amaA gÜÜanauR h¦naeCqna.
parmazvarka‹o rAjyamaA paihLÜe ŒA¬
e
:LÜàka‹A 12É22-34ò
yazaæArA ŸpavaAsa baAre iza»aA
e U
25
16 "yasaqLeÜ ma itamaIhäLÜA”R BandCÜu/ baA<cnaLÜA”R kae‹
"jaba itamaIhä ŸpavaAsa bastaCÜQ/ taba ka‹pawÜIhä
KaAnau panaeR Ba÷ae ibaxayamaA itamaIhä icaintata h¦nau h¦<dqna.
ja§taA ŸdAsa ŒnauhAr nabanaA¬. ka‹pawÜIhäLeÜ jastao ŒAcar,ÜÜa
itamaILÜA”R zarIrka‹o inaimta caAihnae bas¤aka‹A inaimta itamaIhä
nagÜÜar. maAinasahäLÜA”R ŸpavaAsa basaeka‹o deKaAŸnaLÜA”R itanaIhä
ipa‹k•a‹I nagÜÜar. KaAnaekau‹rA BandA jaIvana Daerq maUlyavaAna CÜ.
ŒApaÍnao ŒnauhArLÜA”R ŒnaQWÜo deiKanae taulyaAŸ<CÜna•. ma 26
Œina ÂgÜÜaApa‹AwÜA BandA zarIr Daerq maUlyavaAna CÜ. carA-
itamaIhäLÜA”R saA<cao BandCÜu/ taI ka‹pawÜIhäLeÜ paAŸnae sabaq
cau¨Ä€[ILÜA”R her/ itanaIhäLeÜ nataA ka‹ihLeÜ baIŸnaq CÜCÜRna•/ na
”naAma yahI ho. itanaIhäLeÜ ”naAma paA”sakae‹ka‹A CÜna•.
17 Œnnaka‹o pa‹saLÜ ka‹AwÜ•CÜna•. na Baka‹ArIhämaA bawÜulCÜna•. tar
yasaTaR jaba itamaIhä ŸpavaAsa basCÜQ/ ŒApaU‹LÜA”R saundr
18 itamaIhäka‹A §vagÜÜaRka‹A ipataALeÜ itanaIhäLÜA”R KauvaAŸnau h¦nCÜ.
paArer basa. ŒApaÍnao ŒnauhAr Dao¬. taba maAinasahäLeÜ
Œina itamaIhäLÜA”R TaAhA CÜ ika‹ taI carAca¨Ä€[Ihä BandA
itamaIhä ŸpavaAsa baisarheka‹A CÜQ Ba÷ae kau‹rA jaA÷ae Cqnana•. 27
itamaIhä bah¦maUlya CÜQ. ipa‹¤a‹I maA¤a gÜÜarer ka‹saqLeÜ
tar itamaIhäLeÜ deKna nasakae‹ka‹A ipataALeÜ deKnauhnaeCÜ. gÜÜaptamaA
¦ u
jaIvanamaA kae‹hI GaùfI baùFAŸna saka›CÜÀ
BaŽka‹A itam˜aA ipataALeÜ sabaq kau‹rAhä deKnauh¦naeCÜ. Œina 28
"Œina ÂgÜÜaApa‹AwÜAka‹o inaimta itamaIhä ika‹na ipa‹¤a‹I
ŸhA<LeÜ naq ”naAma idnau h¦naeCÜ.
gÜÜaCÜQRÀ ba<gÜ aqcaAka‹o paU‹LÜhä Paita ivacaAr gÜÜar/ taI ka‹sarI
baùFdCÜna•. itanaIhä na ta ŒApaÍnao LÜAigÜÜa pairZma gÜÜadRCÜna•/
29
na ta bas¤aka‹A inaimta DaAgÜÜao ka‹AtdCÜna•. taqpaina ma
Dana-sampai(a BandA parmazvar mahAna hna•
e ¦
:LÜàka‹A 12É33-34; 11É34-36; 16É13ò itamaIhäLÜA”R BandCÜu/ mahAna Œina DanaI rAjaA sauLeÜmaAna
19 paina yaI paU‹LÜhä maDyae ŽŸwÜA jai(a paina isa<gÜ aAirŽka‹A
"ŒApaÍnao inaimta p£TvaImaA sampai(a naTaupaAr. iKayaA r 30
iTaŽnana•. parmaezvarLeÜ yasaq Paka‹ArLeÜ jamaInamaA BaáArpaAta
ika‹rAhäLeÜ sampai(a DvaMsa paAiridnaeCÜ. Œina caorhäLeÜ
20 ŸmaArer sajaAŸ<nau h¦nCÜ. jasaLÜA”R ŒAja deiKanCÜ BaoiLÜ
paina itam˜ao Gar pa‹orer yahA<ka‹o sampai(a caoCÜRna•. tar
ŒAgÜÜaomaA pa‹yaA<ika‹naeCÜ Œina jaLÜA”naeCÜna•. yasaqLeÜ parmaezvarLeÜ
ŒApaÍnao inaimta §vagÜÜaRmaA Dana-sampai(a TaupaAr. §vagÜÜaRmaA BaŽka‹o
naq itamaIhäLÜA”R ŒBaá rAm˜arI ÂgÜÜaApa‹AwÜA paihrA”idnau
Dana-sampai(a iKayaA r ika‹rAhäLeÜ naxwÜ paAnaeR ho”na. caorLeÜ 31
h¦naeCqna rÀ yaita ŒlpaivazvaAsa narAKa? yasaTaR ipa‹¤a‹I
nagÜÜar Œina naBana/ 'hAmaI kae‹ KaAŒQ|LÜAÀ vaA hAmaI 'kae‹
pad 13 kae‹hI ˆaIka‹ PaitaiLÜipahämaA pad 13 TaipaŽka‹o CÜÉ 32
LÜgÜ aAŸ<LÜAÀ parmaezvarmaA ivazvaAsa nagÜÜanaeRhä yaI sabaq
"sadA savaRdAka‹o inaimta rAjyaka‹o LÜAigÜÜa zai(aá Œina gÜÜaQrva itam˜ao
kau‹rAhä paAŸnae ”cCÜA gÜÜadRCÜna•. yasaqLeÜ ipa‹¤a‹I nagÜÜar/
ho. ŒAimana.®

10. ma(aI 6É33-7É20 10
9
ika‹naBanae §vagÜÜaRmaA basnauh¦nae ipataALeÜ itamaIhäLÜA”R yaI sabaq "itamaIhäka‹o CÜoro hoLÜAÀ yaid itamaIhäka‹o CÜoroLeÜ
33
Taoka‹ka‹o ŒAvazyaka‹ CÜ BanaI jaA÷auh¦nCÜ. itamaIhä Œä rowÜI maAgÜÜae/ kae‹ itamaIhä ŸsaLÜA”R FuMgÜ aA idnCÜQÀ Œh<?
10
Taoka‹ BandA parmaezvarka‹o rAjya Œina parmaezvarka‹A ŒTavaA/ jaba itam˜ao CÜoroLeÜ maACÜA maAgCÜ kae‹ itamaI
11
DaAimaRka‹taAka‹o ivaxayamaA ”cCÜA gÜÜar. taba ŸhA<LÜe itamaIhäLÜA”R ŸsaLÜA”R saA<pa idnCÜQÀ Œh<? itamaI parmaezvar Baq‹M
itamaIhäLeÜ caAheka‹A yaI jammaq kau‹rAhä idnauh¦nae CÜ/ ho”naQ-itamaI duxwÜ hQ. tar itamaI jaAndCÜQ ka‹sarI ŒApaÍnaA
34
jasaæArA BaoiLÜka‹o inaimta itamaIhäLeÜ yai(a ipa‹¤a‹I gÜÜanauR naAnaIhäLÜA”R rAm˜ao caIjahä idnau. yasaka‹Ar,ÜÜa inazcaya
panaeR Cqna. Pa yaeka‹ idnaka‹o ŒA-ŒApaÍnaq samaSyaA h¦nCÜÜ. §vagÜÜaRka‹A itam˜aA ipataALeÜ itanaIhäLeÜ maAgÜÜaeka‹o caIjahä ŒBaá
BaoiLÜka‹o idnaka‹oÜ paina ŒApaÍnaq samasyaAhä CÜ. rAm˜arI idnauh¦naeCÜ.
PamaKa inayama
u
12
yazaæArA inasaApa‹ baAre iza»aA
e U "Œä maAinasahäLeÜ itamaIhäLÜA”R jae jasao gÜÜaäna•
:LÜàka‹A 6É37-38; 41-42ò
Bannae itamaIhä caAhnCÜQ/ itamaIhäLeÜ paina itanaIhäLÜA”R
7 "Œä Paita inasaApa‹ gÜnagÜir”nae jastaoitamaIhäka‹ozinasaApa‹
itamaIhäka‹o
inasaApa‹ Üar/
Üa Cqna
ika‹ parmae varæArA yasaq gÜÜar. yao naq maozaAka‹o inayamaka‹o ŒTaR ho Œina
ŒgÜÜamava(aáAhäka‹o Ÿpadeza ho.
2
gÜÜanauR hunae Cqna. jauna inayama ŸpayaogÜÜa gÜÜarI itanaIhä
Œäka‹o inasaApa‹ gÜÜadRCÜQ/ Ÿsaq gÜÜarI itamaIhä paina inasaApa‹ §vagÜ aR r naka‹ka‹o baAwÜo
R
:LÜàka‹A 13É24ò
gÜÜairnaeCÜQ. Œina jauna ŸpaAya PayaogÜÜa gÜÜarI ŒäLÜA”R itamaIhä
13
»amaA gÜÜanaeRCÜQ yahI ŸpaAya ŸpayaogÜÜa gÜÜarI itamaIhäLÜA”R »amaA "saA<Gauro pa‹AwÜka‹baAwÜ iBa¤a pasa/ jasaLeÜ §vagÜÜaR itar
3
PadAna gÜÜairnae CÜ. ika‹naÀ itamaI ŒApaÍnao BaA”ka‹o ŒA<KaAmaA paurYAŸ<CÜ. nakaR‹maA jaAnae baAwÜo Žka‹dmaq saijaLÜo CÜ. Œina
BaŽka‹o saAnao ka‹isaÄ€[r deKtaCÜQ/ tar itam˜ao ŒApaÍnaq ŒA<KaAmaA pa‹AwÜka‹ paina pa‹rAika‹LÜo CÜ. Daerq maAinasahä yahIbaAwÜ
4 14
BaŽka‹o WÜULÜo ka‹AWÜka‹o cao”wÜA Banae deKtaqnaQ. ŒTavaA pasdCÜna•. jaIvanaka‹o baAwÜomaA LÜAnae pa‹AwÜka‹ saAnao CÜÜ.
ka‹sarI itamaI itam˜ao BaA”LÜA”R Ba÷asaka›CÜQ/ 'maLÜA”R itam˜ao Œina baAwÜo Œita ka‹iWÜna CÜ. kae‹vaLÜ Œlpa maAinasahäLeÜ
ŒA<KaAbaAwÜ ka‹isaÄ€[r inaka‹Alnadee¬/¾ jaba itam˜ao ŒApaÍnaq maA¤a yao baAwÜo Bae·Ü…AŸ<CÜna•.
5
ŒA<KaAmaA yao ka‹AWÜka‹o WÜULÜo cao”wÜA rheka‹o CÜÀ itamaI
ka‹pawÜI hQ. paihLeÜ itam˜ao ŒApaÍnaq ŒA<KaAmaA BaŽka‹o yao Œähä jae gÜ adCÜna• tyao hnaRu
R e
:LÜàka‹A 6É43-44; 13É25-27ò
WÜULÜo ka‹AWÜka‹o cao”wÜA inaka‹AL yasapaiCÜ maA¤a itamaILeÜ
15
ŒApaÍnao BaA”ka‹o ŒA<KaAmaA BaŽka‹o ka‹isaÄ€[r deKna samaTaR "BaU<áWÜA ŒgÜÜamava(aáAhäbaAwÜ hoizayaAr basa. itanaIhä
h¦nae CÜQ. Baeùf<Aka‹A BaexamaA itamaIhäka‹hA< ŒAŸ<CÜna•. tar iBa¤a itanaIhä
6 16
"kau‹kau‹rhäLÜA”R paiva¤a caIjahä nadee¬. itanaIhäLeÜ KatarnaAka‹ bvaA<saohä BaÏá h¦nCÜna•. itanaIhäLeÜ gÜÜareka‹A
itamaILÜA”R BaámwÜnae CÜna• Œina wÜuk•a‹A wÜuk•a‹A paArI cyaAtnaeCÜna•. ka‹AmahäbaAwÜ itanaIhäLÜA”R icanna saika‹nCÜ. jasarI maAinasaLeÜ
ŒApaÍnaA maotaIhä sau<gÜ aurka‹A ŒgÜÜaAiùf napa‹ALÜ. itanaIhäLeÜ ka‹A<ùfAka‹A baowÜbaAwÜ ŒÄ€[Ur paAŸna sakaÍdqna ŒTavaA ka‹A<ùfAdAr
kae‹vaLÜ taI kau‹lcanae CÜna•. paoT˜aAbaAwÜ naeBaArA paAŸna saika‹<dqna. yasarI naq narAm˜aA
17
maAinasahäbaAwÜ rAm˜aAka‹Amahä h¦<dqnana•. yasarI naq/ Pa yaeka‹
jae caAhnCÜQ parmazvarLÜA”R maAgÜ a
e ŒsaLÜ äKaLeÜ rAm˜ao pa‹LÜ pa‹LÜAŸ<CÜ. Œina narAm˜ao äKaLeÜ
:LÜàka‹A 11É9-13ò 18
narAm˜aq pa‹LÜ pa‹LÜAŸ<CÜ. ŽŸwÜA ŒsaLÜ äKaLeÜ ka‹hlyaq
7
"maAgÜÜa/ taba parmaezvarLeÜ itamaIhäLÜA”R idnauh¦naeCÜ . paina KarAba pa‹LÜ pa‹LÜAŸ<dqna Œina narAm˜ao äKaLeÜ ka‹ihlyaq
19
KaojaI gÜÜar taba itamaIhäLeÜ paAŸnaeCÜQ. Fka•‹Fka‹A¬/ taba ŒsaLÜ pa‹LÜ pa‹LÜAŸ<dqna.® ŒsaLÜ pa‹LÜ idna nasaka›nae
8
Foka‹A itamaIhäka‹o LÜAigÜÜa ŸG“anaeCÜ. saA<cao ho/ jasaLeÜ Pa yaeka‹ äKa ka‹AweÜr FAiLÜnCÜ r ŒAgÜÜaomaA hAiLÜnCÜ.
20
maAgÜdCÜ yasaLeÜ paAŸ<dCÜ. jasaLeÜ KaojdCÜ ŸsaLeÜ Bae·ÜAŸ<dCÜ.
… yasaka‹Ar,ÜÜa itanaIhäka‹A ka‹maRbaAwÜ itamaIhäLeÜ BaU<áWÜA
Œina jasaLeÜ Fka‹Fka‹AŸ<CÜ Ÿsaka‹o inaimta Foka‹A KauiLÜnaeCÜ. ŒgÜÜamava(aáAhäLÜA”R ica÷aeCÜQ.

11. 11 ma(aI 7É21-8É13
21
"hreka‹ maAinasa/ jao maLÜA”R PaBau/ BanCÜna•/ §vagÜÜaRka‹o itamaILeÜ ka‹saqLÜA”R naBannaU. tar ŒApaq‹ jaA¬ Œina paUjaAhArILÜA”R
rAjyamaA pasna paAŸnaeCqna/ tar jasaLeÜ maerA parmaPaBauka‹o deKaA¬ r PamaA,ÜÜaka‹o LÜAigÜÜa maozaAka‹o ŒA$aAnausaAr/ itanaIhäka‹A
”cCÜA paALÜna gÜÜadRCÜ yasaLeÜ §vagÜÜaRka‹o rAjyamaA Pavaeza gÜÜanaR sama»a BaewÜI caùFA¬. jasaLeÜ gÜÜadAR maAinasahäLeÜ itamaILÜA”R
22
paAŸ<dCÜ. Œintama idnamaA DaerqLeÜ maLÜA”R BannaeCÜna•/ 'tapaA”Rª jaAita BaŽka‹o deKna saka›nae CÜna•.®
naq hAm˜aA parmaPaBau h¦nauh¦nCÜ. hAmaILeÜ tapaA”Rªkaq‹ naAŸ<maA
BaivaxyavaA,ÜÜaI baolyaQ; Œina tapaA”Rªkaq‹ naAŸ<maA hAmaILeÜ taI
duxwÜhäLÜA”R inaka‹ALÜI paWÜAyaQ= Œina Œnaeka‹ ŒnaQWÜA yazaLÜe ŒiDaka‹ArIka‹o naoka‹rLÜA”R jaAita paAnaBayao
e U Ru
23 :LÜàka‹A 7É1-10; yaUhnnaA 4É43-54ò
camatka‹Arhä gÜÜarYQ.¾ taba ma itanaIhäLÜA”R Kau)maKau)A
5
BannaeCÜu/ 'mabaAwÜ wÜAùFo jaA¬ itamaIhäLeÜ paApapaU,Ü aR ka‹Amahä yaezaU ka‹pa‹naRh¦mamaA paugÜnauBayao. jaba ŸhA<LeÜ nagÜÜarmaA
gÜÜareka‹ACÜQ. itamaIhäLÜA”R maqLeÜ ka‹ihlyaq icanaeka‹o Cqna.® Pavaeza gÜÜanauRBayao/ Žka‹janaA saenaAka‹A ŒiDaka‹ArI ŸnaI ka‹hA<
ŒAŽ Œina ŸhA<ka‹o sahyaogÜÜaka‹o inaimta yaAcanaA gÜÜare.
6
baiu ëmaAna r maKamaAinasahä
U R ŒiDaka‹ArILeÜ Banae/ "PaBau? maero naoka‹r pa»avaAtaLeÜ TaiLÜŽr
:LÜàka‹A 6É47-49ò
maero GarmaA paLÜÄ€[maA LÜifrheka‹o CÜ. ŸsaLeÜ ŒApaÍnao zarIr
24
"hreka‹ vyai(aá jao maqLeÜ Banaeka‹A yaI kau‹rAhä saunCÜ GaumaAŸnau-ipa‹rAŸnausaµma sakae‹ka‹o Cqna Œina Ÿˆa vyaTaALeÜ
Œina paALÜna gÜÜaCÜR Ÿnaq bauiëmaAna ho. bauiëmaAna maAinasaLeÜ paIiùfta CÜ.®
25 7
ŒApaÍnao Gar ca·Ü…AnamaA inamaAR,Ü a gÜÜareka‹o CÜ. yahA< GanaGaor yaezaULeÜ taI ŒiDaka‹ArILÜA”R Ba÷auBayao/ "ma yahA< jaAnaeCÜu
paAnaI parYo Œina baAùFÜI ŒAyao. taupa‹AnaI h¦rILeÜ yao GarLÜA”R Œina itanaLÜA”R inaka‹o paAiridnaeCÜu.®
8
hANyao. tar paina yao Gar FLeÜna. ika‹naika‹ yao Gar ŒiDaka‹ArILeÜ javaApa‹ idyao/ "parmaPaBau? tapaA”ª maero
26
ca·Ü…AnamaAiTa inamaAR,Ü a gÜÜairŽka‹o iTayao. tar Pa yaeka‹ vyai(aá GarmaA pasna h¦nae yaita yaogyaka‹o ma Cqna. tar tapaA”RMªLeÜ Žka‹
jasaLeÜ maerA kau‹rA saunCÜ tar maero Œnausar,ÜÜa gÜÜadqRna/ yao vacana Baina idnauhosa• Œina maero naoka‹r inaka‹o Ba”hALÜosa•.
9
ŽŸwÜA maUKaR maAinasa jastaq ho. ŸsaLeÜ ŒApaÍnao Gar ma kae‹hI Œä ka‹saqka‹o ŒiDanamaA CÜu. Œina maero
27
baAÂvaAmaAiTa banaAyao. Œita b£ixwÜka‹o ka‹Ar,ÜÜaLeÜ baAùFI ŒiDanamaA Œä saqinaka‹hä CÜna•. yaid maqLeÜ kau‹naq Žka‹janaA
ŒAyao/ ŒA<DaILeÜ GarLÜA”R hANyao Œina yao WÜULÜo ŒAvaAja isapaAhILÜA”R Banae|/ 'jaA¬¾ Œina Ÿ jaAnCÜ. Œina Œka‹oR
28
saihta Flyao.® yaezaULeÜ yaI kau‹rAka‹o Ÿpadeza gÜÜairsaka›nau Žka‹ isapaAhILÜA”R maqLeÜ Banae|/ 'ŒA¬¾/ Œina Ÿ ŒA<ŸCÜ.
29
BaŽpaiCÜ ŸhA<ka‹A ŸpadezaLeÜ maAinasahä CÜða„ pare. ika‹naika‹ yaid maqLeÜ maero naoka‹rLÜA”R Banae|/ "yao gÜÜar® Œina ŸsaLeÜ
yaezaULeÜ itanaIhäka‹A ka‹Anaunaka‹o zaAs¤aIhäLeÜ Baq‹M isaka‹AŸnau yao gÜÜaCÜR. maLÜA”R TaAhA CÜ tapaA”RªLÜA”R paina yastao gÜÜanaeR
BaŽna. tar ŒiKtayaAr BaŽka‹A vyai(aáLeÜ jaStao isaka‹AŸnau zai(aá CÜ.®
10
Bayao. jaba yaezaULeÜ yaI sabaq kau‹rAhä Banaeka‹o saunnauBayao/
ŸhA< ŒAzcayaRcaika‹ta h¦nauBayao. ŸhA<LeÜ ŒApaÍnao saATamaA
yazaæArA ka‹xwÜrogÜ aILÜA”R inaka‹o paAnaBayao
e u u Ru BaŽka‹A taI sabaq maAinasahäLÜA”R BannauBayao/ "ma itamaIhäLÜA”R
:makaUR‹sa 1É40-45; LÜàka‹A 5É12-16ò
saA<cao BandCÜu/ ”êaAŽLÜmaA paina maqLeÜ kau‹naq vyai(aá yastao
11
yaezaU fA<ùfAbaAwÜ ŒoœÜRnauBayao. Œnaeka‹AÏ maAinasahäLeÜ d]ùF ivazvaAsaI BaŽka‹o paA”na. Daerq maAinasahä paUvaR r
8 ŸhA<LÜA”R paCYAŽ. 2
yasaqbaeLÜA ŽŸwÜA kau‹xwÜrogÜÜaI ŸhA< paizcamabaAwÜ ŒA”R paugÜ nae CÜna• Œina itanaIhä §vagÜÜaRka‹o
CeÜŸ ŒA”paugyao. yaezaUka‹o ŒiGa ŒApaÍnao izar inah¦rA<Ÿdq rAjyamaA Œb˜ahAma/ ”sahAka‹ r yaAkaU‹ba sa<gÜ a Baojana gÜÜanaRka‹A
12
yasaLeÜ BaNyao/ "parmaPaBau tapaA<”ka‹o ”cCÜA BaŽ maLÜA”R inaimta maeecamaA basnaeCÜna•. tar maAinasahä jasaka‹o rAjya
jaAita paAnaR saka›nauh¦nCÜ.® h¦naupanaeR iTayao itanaIhä ŒnDaka‹Ar iBa¤a Œpa‹AiLÜ”naeCÜna•.
3
yaezaULeÜ yao maAinasaLÜA”R CÜunau Bayao. ŸhA<LeÜ BannauBayao/ Œina yao WÜAŸ<maA maAinasahä vyaTaALeÜ ävaAbaAsaI r dAHA
"ma itamaILÜA”R jaAita gÜÜanaR caAhnCÜu. itamaI jaAita Ba”jaA¬.® ika‹wÜ•naeCÜna•.®
4 13
Œina tauäntaq Ÿsaka‹o kau‹xwÜ rogÜÜa jaAita Ba”hAlyao. taba taba yaezaULeÜ yasa ŒiDaka‹ArILÜA”R BannauBayao/ "itam˜ao
yaezaULeÜ yasa maAinasaLÜA”R BannauBayao/ "her ika‹ yasabaAre GarmaA jaA¬. itamaILeÜ ivazvaAsa gÜÜare jastaq itam˜ao naoka‹r

12. ma(aI 8É14-34 12
inaka‹o Ba”sakae‹ka‹o h¦naeCÜ.® Œina WÜIka‹ yasaqbaeLÜA Ÿsaka‹o BaáILÜmaA ŒcaAnaka‹ Žka‹ BayaÄŠ[r ŒA<DaI zauä Bayao.
naoka‹r inaka‹o Bayao. CÜALÜhäLeÜ fuÄ€[ALÜA”R PaAyaÉ CÜopyao. tar yaezaU sauitarhnau
25
BaŽka‹o iTayao. caeLÜAhä gÜÜaŽ Œina byau<BaáAŽ Œina
yazaæArA Darq maAinasahä inaka‹o paAirŽka‹A
e U e itanaIhäLeÜ Banae/ "he parmaPaBau/ hAmaILÜA”R ba<caAŸnauhosa•
:makaUR‹sa 1É29-34; LÜàka‹A 4É38-41ò
hAmaI fubna LÜAigÜÜarheCÜQ=.®
14 26
yaezaU pa¤ausaka‹o GarmaA jaAnauBayao. yahA< yaezaULÜe pa¤ausaka‹o yae z aU Le Ü Bannau B ayao/ "itamaIhä ika‹na frAŸ< C Ü Q À
saAsaU ka‹ùfA jvaroLeÜ TaiLÜŽr paLÜf[maA LÜiùfrheka‹o paAŸnau itamaIhäisata yai(a ivazvaAsa Cqna.® taba yaezaU ŸWÜ•nauBayao
15
Bayao. jasaq yaezaULeÜ itanaka‹o hAta CÜunau Bayao itanaI inaka‹o Œina ŒA<DaI r CÜALÜhäLÜA”R ŒA$aA gÜÜanauR Bayao. ŒA<DaI
Ba”na•. Œina itanaI ŸiWÜna• r ŸhA<ka‹o saevaA gÜÜairna. TaAimayao/ Œina BaáILmaA paurA zaAinta h¦nagÜÜayao.
16 27
yasaq saA<Baá maAinasahäLeÜ BaUta LÜAgÜÜaka‹A Daerq janaALÜA”R
e sabaq maAinasahä CÜða„ pare. itanaIhä BannaLÜAgÜÜae/
iLÜŽr yaezaUka‹hA< ŒAŽ. yaezaULeÜ BaUtahäLÜA”R Kaednau Bayao. "ŸhA< ka‹§tao maAinasa h¦nauh¦nCÜÀ ika‹naBanae hAvaA Œina
17
jao-jao ivamaArI pareka‹A iTaŽ taI sabaq WÜIka‹ BaŽ. yazaqyaA samau™LeÜ paina ŸhA<ka‹o ŒA$aA maAndo rheCÜ.®
ŒgÜÜamava(aáALeÜ Banaeka‹A sabaq kau‹rA yaezaULeÜ paUrA gÜÜanauRBayaoÉ
"ŸhA<LeÜ hAm˜aA yaAtanaAhä hwÜA”idnau Bayao/ Œina Bata LÜAgÜ aka‹o d”janaA maAinasahäLÜA”R
U e u
hAm˜aA rogÜÜahä ŸhA<LeÜ baoka›nau Bayao® cagÜ aA”R paAnaRu Bayao
M
:makaUR‹sa 5É1-20; LÜàka‹A 8É26-39ò
yazaqyaA 53É4
28
gÜÜadirnaIhäka‹o mauÂka‹ka‹o ŽŸwÜA BaáILÜka‹o Œka‹oRtapaR‹
yazaka‹A caLÜAhä
e U e yaezaU ŒA”paugÜnau Bayao. yahA< du”janaA maAinasa yaezaUka‹hA<
:LÜàka‹A 9É57-62ò
ŒAŽ. itanaIhäLÜA”R BaUta LÜAgÜÜaeka‹o iTayao. itanaIhä
18
yaezaULeÜ deKnauBayao ŸhA<LÜA”R Daerq maAinasahäLeÜ Gaereka‹A icahAnagÜÜaupa‹AmaA basdTae. itanaIhä Œ yantaq frLÜAgÜdo iTaŽ.
iTaŽ. Œina ŒApaÍnaA caeLÜAhäLÜA”R BaáILÜka‹o Œka‹oR itar yasaLeÜ gÜÜadAR maAinasahä yao baAwÜo BaŽr ih<ùfnae ŒA<wÜ gÜÜadqRna
19 29
jaAnau Bannau Bayao. yasabaeLÜA Žka‹janaA zaAs¤aIhä ŸhA<ka‹hA< iTaŽ. taI du”janaA yaezaU ka‹hA< ŒAŽ Œina icacyaAŸna
ŒAŽ Œina Banae/ "he gÜÜauäjyaU. tapaA<”Rª jataA jataA jaAnauh¦nCÜ/ LÜAgÜÜae/ "hAmaIbaAwÜ itamaI kae‹ caAhnCÜQ/ parmaezvarka‹o-pau¤aÀ
ma tapaA”Rªka‹o paiCÜ paiCÜ LÜAgÜnaeCÜu.® kae‹ WÜIka‹ samayaka‹o ŒiGabaAwq hAmaILÜA”R d,Üf idna itamaI
20
yaezaULeÜ itanaLÜA”R BannauBayao/ "syaALÜhäka‹A basnae yahA< ŒAŽka‹A hQÀ®
30
pvaALÜ h¦nC/ carAcauäÄ€[Ika‹o basnae gÜÜaf h¦nCÜ. tar maAinasaka‹o
ù<u CeÜvaqka‹o »ae¤amaA sau<gÜ aurhäka‹o Žka‹ baTaAna cairrheka‹o
31
pau¤aka‹o LÜAigÜÜa taA izar ŒùFAŸnae WÜAŸ< samma Cqna.® iTayao. BaUtahäLeÜ yaezaULÜA”R ibantaI gÜÜanaR LÜAgÜÜae/ "yaid
21
Œka‹oR Žka‹janaA maAnCeÜ/ jao yaezaUka‹o caeLÜAhämaDyae tapaA”RªLeÜ yaI maAinasahäbaAwÜ hAmaILÜA”R DapaAŸna caAhnauh¦nCÜ
Žka‹janaA iTayao itanaLeÜ yaezaULÜA”R Banae/ "he parmaPaBau/ Banae/ dyaA gÜÜarI hAmaILÜA”R taI sau<gÜ aurka‹o baTaAnamaA pasna
paihLÜA gÜÜaŽr maLÜA”R maerA baAbauLÜA”R gÜÜaAùf•na idnauhosa•. idnauhosa•.®
32
yasapaiCÜ ma tapaA”RªLÜA”R paCYAŸnaeCÜu.® yaezaULeÜ itanaIhäLÜA”R BannauBayao/ "jaA¬?® taba taI
22
tar yaezaULeÜ taI maAinasaLÜA”R BannauBayao/ "maero paiCÜ BaUtahäLeÜ maAinasahäLÜA”R CÜAfe r saugÜarhämaA pasae. yasapaiCÜ
ù < u
LÜAgÜÜa/ mareka‹A maAinasahäLeÜ itanaIhäka‹o ŒApaÍnao mauëARhäLÜA”R taI sampaU,Ü aR baTaAnahä fA<ùfAka‹o iBarALÜo DaArbaAwÜ BaáILÜ
33
ŒApaq‹ gÜÜaAfuna.® itar Œoh°ÜiLÜŽ. taI sabaq BaáILÜmaA fubae. taI rKavaALÜAhä
BaAgÜÜae r zahritar gÜÜaŽ Œina sabaqLÜA”R sau<gÜ aurhä Œina
yazaæArA ŒADaIka‹o roka‹AvawÜ
e U < BaUtahä caùFeka‹A maAinasahä baAreka‹o ka‹TaA saunaAŸna TaALeÜ.
:makaUR‹sa 4É35-41; LÜàka‹A 8É22-25ò 34
tabaÜ nagÜÜarka‹A sabaq maAinasahä yaezaULÜA”R henaR gÜÜaŽ. jaba
23
yaezaU ŽŸwÜA fuÄ[€ AmaA caùfnauBayao Œina ŸhA<ka‹A caeLÜAhä
• maAinasahäLeÜ yaezaULÜA”R deKae/ itanaIhäLeÜ itanaIhäka‹o mauÂka‹
24
paina paiCÜ LÜAgÜÜae. jaba fuÄ€[ALeÜ ika‹naAr CÜAfYo/ yasaqbaeLÜA CÜAùfna BanaI inavaedna gÜÜare.