1. Van zaaikapitaal tot groeikapitaal
een overzicht van de mogelijke financieringsvormen
Agentschap Ondernemen
26 november 2012
2. Wat doet het Agentschap Ondernemen?
► De drijvende kracht achter meer en beter ondernemerschap in
Vlaanderen
► Complementair aan het IC & IWT (innoveren) en het FIT
(internationaliseren)
► Stimuleren van Vlaamse bedrijven en ondernemers
Subsidies: kmo-portefeuille, ecologiepremie, strategische
opleidings- en investeringssteun, rentetoelage, …
Ondersteunen van projecten door oproepen: brugprojecten,
peterschapsprojecten, ondernemerschapsprojecten,…
(www.von-online.be)
3. Wat doet het Agentschap Ondernemen? (vervolg)
► Informeren en adviseren van Vlaamse bedrijven en ondernemers
over:
Start & groei
Subsidies & financiering
Vestiging
Milieu – energie – IE – design
Internationaal & EEN
4. Het Agentschap Ondernemen is het neutrale aanspreekpunt dat
een overzicht geeft van mogelijke subsidies, financieringsmaat-
regelen en andere financiële ondersteuning.
www.subsidiedatabank.be
Overheidsmaatregelen bij de financiering van ondernemingen
5. Financieringskanalen bij de start en de uitbouw van een onderneming
Financieringswijze Overheidsstimulans
Eigen Inbreng
Friends, Family & Fools PMV: Winwinlening
Banken Participatiefonds: Startlening
Participatiefonds: Starteo – Optimeo
Participatiefonds: Initio
PMV: Waarborgregeling
EIB investeringskredieten
Risicokapitaal Ban Vlaanderen
Participatiefonds: BA+
PMV: Seed & Early stage – Innovatiemezzanine
PMV: Arkimedes
PMV: Groeimezzanine
Specifieke fondsen in niche sectoren:
CultuurInvest, Biotech Fonds, Flanders’ Care Invest
6. Eigen inbreng
• Eigen inbreng is onontbeerlijk!
• De inbreng van eigen middelen zegt namelijk iets over de
risico’s die men als ondernemer bereid is te nemen en
over het vertrouwen in het slagen van zijn onderneming.
• Eigen geldmiddelen vormen een buffer om eventuele
tegenslagen op te vangen.
7. Financieringskanalen bij de start en de uitbouw van een onderneming
Financieringswijze Overheidsstimulans
Eigen Inbreng
Friends, Family & Fools PMV: Winwinlening
Banken Participatiefonds: Startlening
Participatiefonds: Starteo – Optimeo
Participatiefonds: Initio
PMV: Waarborgregeling
EIB investeringskredieten
Risicokapitaal Ban Vlaanderen
Participatiefonds: BA+
PMV: Seed & Early stage – Innovatiemezzanine
PMV: Arkimedes
PMV: Groeimezzanine
Specifieke fondsen in niche sectoren:
CultuurInvest, Biotech Fonds, Flanders’ Care Invest
8. Friends, Family & Fools
Winwinlening (PMV)
Doel
Met een fiscaal voordeel en een waarborg particulieren
aanmoedigen om ondernemers te financieren.
Wat en voor wie
Achtergestelde lening van vriend, kennis of familielid aan een
Vlaamse KMO
9. Winwinlening
Modaliteiten
• Maximumbedrag: € 50.000 per particulier kredietgever, €
100.000 per kredietnemer
• Aanwending voor ondernemingsdoeleinden
• Looptijd : 8 jaar
• Rente 2012: tussen maximum 4,25% - minimum 2,125%
• Kredietgever:
• Geen werknemer van de kredietnemer
• Natuurlijke persoon en inwoner van het Vlaamse Gewest.
• Indien kredietnemer zelfstandige is: geen echtgenoot of wettelijke
samenwonend partner daarvan zijn.
• Indien kredietnemer een rechtspersoon is: geen zaakvoerder, bestuurder
of aandeelhouder noch de echtgenoot of wettelijk samenwonende partner
van die persoon.
10. Winwinlening
Fiscaal voordeel
• Fiscaal voordeel geldschieter: belastingvermindering van 2,5%
op geleende bedrag
• Bij faillissement, stopzetting of overlijden kredietnemer:
eenmalige belastingvermindering van 30% van het bedrag van
de hoofdsom dat is verloren gegaan.
• Registratie en modelcontract via website
Meer info : www.winwinlening.be
11. Financieringskanalen bij de start en de uitbouw van een onderneming
Financieringswijze Overheidsstimulans
Eigen Inbreng
Friends, Family & Fools PMV: Winwinlening
Banken Participatiefonds: Startlening
Participatiefonds: Starteo – Optimeo
Participatiefonds: Initio
PMV: Waarborgregeling
EIB investeringskredieten
Risicokapitaal Ban Vlaanderen
Participatiefonds: BA+
PMV: Seed & Early stage – Innovatiemezzanine
PMV: Arkimedes
PMV: Groeimezzanine
Specifieke fondsen in niche sectoren:
CultuurInvest, Biotech Fonds, Flanders’ Care Invest
12. Banken
• Meestal volstaat de eigen inbreng niet om het volledige project te
financieren. Met een goed voorbereid project kan men dan naar
één of meerdere banken stappen.
• Dit voor financiering van o.a. :
• Vaste activa : deze worden bij voorkeur gefinancierd met
leningen die minstens even lang lopen als de levensduur
van het gefinancierde materieel
• Bedrijfskapitaal
13. Achtergestelde leningen
• Lening wordt beschouwd als quasi eigen vermogen : solvabiliteit
verhoogt
• Hierdoor daalt het risico voor andere schuldeisers
• En wordt het klassiek bankkrediet beter toegankelijk
• Wordt bij faillissement terugbetaald nadat alle andere
schuldeisers hun geld hebben gehad
14. Participatiefonds
Openbare federale kredietinstelling
Verstrekt kredieten aan zelfstandige ondernemers, vrije beroepen,
KO’s* (startend/ gevestigd)
Steeds in combinatie met een bankfinanciering.
Leningen bedoeld voor starters:
- Starteo
- Initio
- Business Angels+
- Startlening (werkzoekenden)
- Plan Jonge Zelfstandigen (jonge werkzoekenden)
15. Starteo (PF)
Wat en voor wie
• Achtergestelde lening voor zelfstandigen, vrije beroepen en
kleine ondernemingen → Minder dan 4 jaar in hoofdberoep
Modaliteiten
• 2 Ontvankelijkheidscriteria :
– Eigen inbreng = minstens 10% van het totale investeringsproject
– Solvabiliteit na investering = minstens 10%
• Bedrag : 4 x eigen inbreng met een maximum van € 250.000 (€ 350
000 bij overname door inkoop aandelen)
• Eigen inbreng mag niet gefinancierd zijn via krediet/lening
• Bedrag Starteo kan nooit hoger zijn dan het begeleidend bankkrediet
(€ 62.500) (€ 250.000) (€ 250.000)
16. Starteo
• Looptijd : 5, 7 of 10 jaar
• Rentevoet = BEPR met een min. van 3%
• Vrijstelling kapitaalsaflossing: 0,1 of 2 jaar
• Waarborgen: in functie van het kredietrisico
• Geen herfinanciering bestaande schulden mogelijk
• Alle investeringen, ook behoefte aan bedrijfskapitaal
• Voor onroerende investering:
• Enkel beroepsgedeelte en enkel voor eigen gebruik
(onroerend voor verhuur/verkoop is uitgesloten)
• Indiening via bank
Meer info : www.fonds.org
17. Initio (PF)
Wat en voor wie
• Achtergestelde lening voor zelfstandigen, vrije beroepen en
kleine ondernemingen
Modaliteiten
• Looptijd : 3, 5 of 7 Jaar
• Rentevoet : vast = 4%
• Maximumbedrag:
• 5x eigen inbreng,
• niet meer dan 50% van het totale investeringsbedrag en
• maximum 100 000€.
• Vrijstelling kapitaalsaflossing: 0, 1 of 2 jaar
18. Initio
• Waarborgen :
– Natuurlijk persoon : geen waarborg
– Rechtspersoon : borgstelling actieve vennoten
• Geen herfinanciering van bestaande schulden
• Geen aankoop onroerende goederen of nieuwbouw
• Indiening via erkende boekhouder, accountant of bedrijfsrevisor
Meer info : www.fonds.org
19. Waarborgregeling (PMV)
Wat en voor wie
Vlaamse overheidswaarborg voor financiële instellingen die
kredieten verlenen aan zelfstandigen (in bij- en hoofdberoep),
vrije beroepen en ondernemingen
Modaliteiten
• Indien goed project maar tekort aan waarborgen volgens bank
• Maximaal 75% van het kredietbedrag kan gewaarborgd worden
• Duurtijd : vrij te bepalen (max. 10 jaar)
• Premie = 0,5% x bedrag onder de waarborg x duurtijd waarborg
• Aanvraag indienen via banken
• Bank beslist autonoom tot € 750.000 waarborg
• Maatregel kan gecombineerd worden met een achtergestelde lening
van het Participatiefonds
Meer info : www.waarborgregeling.be
20. Investeringskrediet EIB (Europese Investeringsbank)
Wat en voor wie?
• EIB: ondersteuning van investeringsprojecten van Europese
kmo’s
Stelsel van voordelige leningen via commerciële
partnerbanken van de EIB
• Voor (materiële en immateriële) investeringen van kmo’s binnen
de EU
• Voordeel: Korting op de klassieke vaste rentevoet van de
commerciële bank
• Partnerbank beslist of de onderneming al dan niet in aanmerking
komt.
• Partnerbanken België:
21. Financieringskanalen bij de start en de uitbouw van een onderneming
Financieringswijze Overheidsstimulans
Eigen Inbreng
Friends, Family & Fools PMV: Winwinlening
Banken Participatiefonds: Startlening
Participatiefonds: Starteo – Optimeo
Participatiefonds: Initio
PMV: Waarborgregeling
EIB investeringskredieten
Risicokapitaal Ban Vlaanderen
Participatiefonds: BA+
PMV: Seed & Early stage – Innovatiemezzanine
PMV: Arkimedes
PMV: Groeimezzanine
Specifieke fondsen in niche sectoren:
CultuurInvest, Biotech Fonds, Flanders’ Care Invest
22. Risicokapitaal
• Voor risicovolle projecten met sterk groeipotentieel kan naast
bankfinanciering een beroep gedaan worden op risicokapitaal
• Doel : realiseren meerwaarde op aandelen bij uitstap
• Term ‘risico’ → investeerders vragen geen materiële waarborgen
• Term ‘kapitaal’ → risicokapitaal is een inbreng in het kapitaal
van de onderneming en maakt deel uit van het eigen vermogen
• Belangrijke parameters :
Goed onderbouwd businessplan
Vertrouwen in het management
23. BAN Vlaanderen
Wat
• Informeel netwerk van business angels
• Individuele investeerders, privé-personen : vaak ex-bedrijfsleiders met
een actieve ondernemers- en of managementervaring en goed gevuld
adresboekje
• Stellen zowel financiële middelen, als knowhow en inzet ter
beschikking
Modaliteiten
• Te onderhandelen
• Gemiddelde investering : € 25.000 tot 250.000
Meer info : www.banvlaanderen.be
24. BA+lening (PF)
Wat en voor wie
• Achtergestelde lening voor ondernemingen die financieel
ondersteund worden door één of meer business angels,
aangesloten bij een erkend Business Angel netwerk
Modaliteiten
• Looptijd : 5,7 of 10 jaar
• Rente : BEPR + 1%
• Bedrag : maximum € 125.000 (niet hoger dan gezamenlijke
inbreng ondernemer + business angel)
25. BA+lening (PF)
• Waarborgen : soepel, in functie van het project
• Vrijstelling kapitaalsaflossing: 0,1,2 of 3 jaar
• Indiening : via het erkend Business Angel netwerk
Meer info : www.fonds.org
26. Seed & Early Stage(PMV)
Wat en voor wie
• Via Vinnof zaaikapitaal aan innovatieve starters en jonge
ondernemingen in vroeg stadium van groei.
• Sectoren: Cleantech – ICT - Levenswetenschappen – Zorgsector
• Kapitaalparticipatie, eventueel aangevuld met een
converteerbare lening
Modaliteiten
• Sterkte, visie en inzet van de het managementteam
• Goed onderbouwd en realistisch businessplan
Meer info : www.pmv.eu
27. Case:
► Wie: kandidaat-starter
► Wat: productie en verkoop van elektrische laadpalen
► Financieringsbehoefte: € 600.000
► Eigen inbreng: € 60.000
► Bankfinanciering: neen
► Alternatieve financiering?
28. Wat is FINMIX?
FINMIX is een project voor elke (kandidaat-)ondernemer gevestigd in het
Vlaamse Gewest die op zoek is naar de optimale financieringsmix voor zijn
risicovol project.
Optimale financieringsmix: verschillende bronnen noodzakelijk.
Risicovol:
► Uitgestelde omzet omwille van het technologisch en/of innovatief karakter
► Grote behoefte aan werkkapitaal om versnelde groei te financieren
► Eigen vermogen en waarborgen ontoereikend/te laag t.o.v.
kapitaalsbehoefte
FINMIX biedt ondernemers de mogelijkheid om hun project voor te stellen
aan een panel van financieringsexperten.
29. Voor wie FINMIX?
► Type ondernemer
► Kandidaat-starters
► Starters
► Groeiers
► Overnemers
► Sector
► Geen sectorale beperkingen
► Vestigingsvoorwaarde
► Maatschappelijke zetel in Vlaanderen
30. Stappenplan FINMIX
1 2 3 4 5 6
Elektronische Voor-
Aanmelding Behandeling Experten-
toetsings- bereiding Nazorg
Uniek Loket dossier panel
commissie presentatie
1. Geen doorstroming: Experten Opvolging
advies bij AO
► Bank ► Terugkoppeling
2. Twijfel: ► BAN Vlaanderen evaluatieverslag
toetsingscommissie ► Risicokapitaalverschaffer ► Opvolgen
► PMV ondernemer
-> stap 3 ► Participatiefonds
► Innovatiecentrum
3. Doorstroming: ► Unizo & Voka samen
expertenpanel ► AO
-> stap 4 Frequentie
► Maandelijks
► Gent/Leuven
Verloop presentatie
► 20 min. ondernemingsplan +
financieringsbehoefte
► 30 min. discussie experten
► 10 min. intern overleg
Evaluatieformulier
34. Expertenpanel data 2012 - 2013
► 13 december 2012 – Gent
► 17 januari 2013 – Leuven
► 21 februari 2013 – Gent
► 21 maart 2013 – Leuven
► 18 april 2013 – Gent
► 16 mei 2013 – Leuven
► 13 juni 2013 – Gent
► 4 juli 2013 – Leuven
► 12 september 2013 – Gent
► 10 oktober 2013 – Leuven
► 14 november 2013 – Gent
► 12 december 2013 – Leuven
35. Interesse in FINMIX? Neem contact op:
► Bie Boudolf
T 09/267 40 11
► Birgit De Ridder
T 09/267 40 16
► Tina Dehasque
T 011/29 20 71
► finmix@agentschapondernemen.be
► www.finmix.be