De noden in Vlaamse erfgoedbibliotheken voor de preservering, conservering en restauratie van hun bewaarcollecties zijn hoog en de huidige middelen te klein om hieraan te voldoen. In deze tijden van economische crisis en budgettaire krapte is er dan ook de (interne) vraag en de (externe) verwachting om alternatieve financiering te zoeken. Dit gaat hand in hand met het feit dat deze instellingen als jonge sector nog op zoek zijn naar een breder maatschappelijk draagvlak voor hun cultureel-erfgoedwerking. In het buitenland komt men aan deze wensen tegemoet via ‘Adopt-a-Book’-programma’s voor bedrijven en mecenassen. Tegenwoordig gebeurt fondsenwerving echter steeds vaker online - door het inzetten van sociale media en via zogenaamde crowdfundingplatformen op het internet – en bij het grote publiek.
Samen met diverse deskundige partners (zoals de VVBAD, de Koning Boudewijnstichting, het Vlaams Fonds voor de Letteren en de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience) wil de Vlaamse Erfgoedbibliotheek onderzoeken of deze concepten ook toepasbaar zijn in Vlaanderen. Concreet doen we dit door een online fondsenwervingsplaform op te richten waarop erfgoedbibliotheken hun eigen ‘Adopt-a-Book’-projecten in de etalage kunnen zetten. Dit experimenteel platform, dat potentiële schenkers en ‘goede doelen’ met elkaar in contact brengt, wil niet alleen geld ophalen voor conserveringsprojecten van erfgoedbibliotheken. Het verbreedt ook het sociale netwerk en cultureel-erfgoedgemeenschap van de betrokken instellingen.
Het kwaliteitslabel in de praktijk - Overlegplatform voor erfgoedbibliotheken...
Crowdfunding: Wie niet vraagt, niet wint (Informatie aan Zee 2013)
1. Crowdfunding:
wie niet vraagt, niet wint
Vlaamse Erfgoedbibliotheek
Eva Wuyts & Sam Capiau
Vlaams Fonds voor de Letteren
Koen Van Bockstal
Informatie aan Zee, 2013-09-13
2. Proloog: Crowd…
Hoofdstuk I : Vlaamse Erfgoedbibliotheek
Hoofdstuk II: Vlaams Fonds voor de Letteren
Synopsis: Boekensteun
13-09-2013 Informatie aan Zee 2
INHOUDSTAFEL
5. Cultureel-erfgoedgemeenschap (2008)
“een groep organisaties en personen die een
bijzondere waarde hechten aan specifieke
aspecten van het cultureel erfgoed en die deze
aspecten wensen door te geven aan toekomstige
generaties.”
Erfgoedbibliotheken:
gebruikers, onderzoekers, bibliofielen, restaurat
oren/conservatoren, antiquaren, …
= relatief kleine “crowd”
13-09-2013 Informatie aan Zee 5
CROWD…
6. De wet van de remmende achterstand (2012)
Onderzoek i.o.v. Vlaamse Erfgoedbibliotheek
bij 25 instellingen
> strategische nota met beleidsaanbevelingen
Noden en behoeften op het gebied van
preservering en conservering
bibliografische ontsluiting
digitalisering
Ontnuchterende resultaten:
Hoge noden
Beperkte budgetten
13-09-2013 Informatie aan Zee 6
CROWD…
7. Conclusie: bewaarbibliotheken in de
marge
van de cultureel-erfgoedsector
in de moederinstelling: bewaarbibliotheek is
zelden de hoofdactiviteit/prioriteit
Nood aan:
groter (zelf)bewustzijn
meer zichtbaarheid
breder draagvlak > grotere “crowd”
13-09-2013 Informatie aan Zee 7
CROWD…
10. British Library ( 1997)
Symbolische adoptie
Verschillende bedragen
15 jaar: 700.000 pond
Voor restauratie/conservering, soms
aankoop
Populair in Angelsaksische wereld
< liberaal model
< cultuur van filantropie
13-09-2013 Informatie aan Zee 10
VLAAMSE ERFGOEDBIBLIOTHEEK
11. Museum Meermanno ( 2011)
Aanleiding: bezuinigingen
Resultaten:
Tienduizenden euro‟s ingezameld
Verdubbeling bezoekerscijfers op drie jaar
13-09-2013 Informatie aan Zee 11
VLAAMSE ERFGOEDBIBLIOTHEEK
17. Doelstellingen AAB
Geld: fondsen voor behoud en beheer van
erfgoedbibliotheekcollecties
Draagvlak: sensibiliseren van een breed publiek
Kennis: ervaring opdoen en expertise verwerven
Máár vooral ook:
Proeftuin: experiment naar haalbaarheid
Crowdfunding is „nieuw‟ in Vlaanderen
Subsidiecultuur <> cultureel ondernemerschap
Kleine instellingen met weinig personeel die amper
ervaring hebben met fondsenwerving
13-09-2013 Informatie aan Zee 17
VLAAMSE ERFGOEDBIBLIOTHEEK
22. Risico’s
Zal de aanvullende financiering ten koste
gaan van subsidies?
Is de wet- en regelgeving al geregeld?
Vermarkten we ons erfgoed?
Zal enkel „sympathiek‟ erfgoed nog op de
sympathie van het publiek kunnen rekenen?
13-09-2013 Informatie aan Zee 22
VLAAMSE ERFGOEDBIBLIOTHEEK
24. Vlaamse Openbare Instelling sinds 2000
Het VFL steunt de Nederlandstalige
letteren en de vertaling in en uit het
Nederlands van literair werk in de brede
zin van het woord. Op die manier helpt
het de sociaaleconomische positie van
Vlaamse auteurs en vertalers te
verbeteren
Beheersovereenkomst met VO en
beleidsbrieven
13-09-2013 Informatie aan Zee 24
VLAAMS FONDS VOOR DE LETTEREN
25. Onderzoeken alternatieve pistes voor
financiering
Haalbaarheid van crowdfunding voor
bepaalde segmenten van boekensector
Kinder- en jeugdboeken
Doel : kwalitatief boek op laagdrempelige
wijze realiseren
Marktaanvullend, niet marktvervangend
13-09-2013 Informatie aan Zee 25
VLAAMS FONDS VOOR DE LETTEREN
26. Experiment, proeftuin
Leerproces naar kritische parameters en
voorwaarden
Additionele methodologie voor VFL?
Raakvlak met veel beleidsdomeinen
(stuurgroep met veel stakeholders)
Samenwerking met Vlaamse
Erfgoedbibliotheek
13-09-2013 Informatie aan Zee 26
VLAAMS FONDS VOOR DE LETTEREN
27. Open oproep
5 diverse projecten gekozen, met zeer
diverse invalshoek en doelgroepen
Intensieve begeleiding tot hopelijk
projectrealisatie
13-09-2013 Informatie aan Zee 27
VLAAMS FONDS VOOR DE LETTEREN
29. BOEKENSTEUN
Eén portaalsite
van de Vlaamse Erfgoedbibliotheek
& het Vlaams Fonds voor de Letteren
die donateurs in contact brengt met diverse
projecten :
“Nieuwe” boekprojecten
Conserveringsprojecten voor “oude” boeken
die online betalingen mogelijk maakt
13-09-2013 Informatie aan Zee 29
32. BOEKENSTEUN
5 “oude” boeken
O.a. oude
drukken,
kaarten, tijdschrift
en, volksliedjes, Bi
jbel,
libretti, …
Giften
Begeleid door VEB
5 “nieuwe” boeken
O.a. professionele
uitgever, digitaliseri
ng, leesbevordering
voor
maatschappelijk
zwakke doelgroep, …
Sponsoring
Begeleid door VFL
13-09-2013 Informatie aan Zee 32
33. BOEKENSTEUN
Eén Vlaamse campagne:
Naam & slogan
Affiches, flyers & banieren
Door VEB & VFL
Voor pers, sector & bredere publiek
Verschillende lokale campagnes
Door de projecthouders
Mobiliseren van eigen achterban & lokale
media
13-09-2013 Informatie aan Zee 33
34. BOEKENSTEUN
Looptijd
Platform:
Lancering op 17 oktober door minister Schauvliege
in FotoMuseum Antwerpen
Eén jaar online tot 1/10/14
Start met 10 projecten
Projecten: maximaal 3 maanden
Indien succesvol:
Verlenging?
Verbreding?
13-09-2013 Informatie aan Zee 34
35. BOEKENSTEUN
Garantie op succes?
Pas uitbetaling van giften vanaf 80% funding
Ja,
Interesse vanuit de sector
Intensieve begeleiding door VEB/VFL
(Vorming / Tools / Communicatie …)
Maar …
Vlaanderen is Nederland niet
13-09-2013 Informatie aan Zee 35