1. So sánh với giai đoạn một vạn năm về trước với bây giờ, ngày nay nhiệt độ có phần cao
hơn. Có nhiều nguyên nhân thật đấy nhưng cũng phải nói rằng việc sử dụng máy điều
hòa không khí đã góp phần vào khả năng làm cho trái đất nóng lên và gây ra sự thay đổi
môi trường sinh thái. Tóm lại, cách đây một vạn năm, địa cầu đã ấm ra làm cho mực
nước biển dâng cao. Nước len vào các mực thấp của lục địa, tách chúng ra và tạo nên
quần đảo Nhật Bản. Tình trạng này làm cho khung cảnh thiên nhiên lúc đó trở nên
không khác gì với thời chúng ta bây giờ cho lắm.
Khi trái đất ấm rồi, trên quần đảo Nhật Bản đã thấy có nhiều sự biến đổi. Thay vào
những khu rừng cây có tính (bắc) á hàn đới (subartic) với lá hình mũi kim (conifer) từ
xưa nay, người ta nhận ra ở vùng đông Nhật Bản đã có những khu rừng cây lá lớn hay
rụng (deciduous broadleaf) như cây buna (breech tree) hay nara (Japanese oak, sồi
Nhật). Còn ở phía tây Nhật Bản thì có cây shii (pasana, chinquapin) là thuộc loại cây lá
lớn và thường xanh (broad-leaved evergreen tree). Về động vật thì các giống thú hình
thù to lớn xưa di chuyển từ đại lục qua nay đã mất dạng. Thay vào đó là những giống
thân xác trung bình và di động nhanh nhẹn như nai Nhật Bản (nihonshika) và lợn rừng
(inoshishi) nhiều thêm ra.
Trong một môi trường sinh thái biến đổi như thế này, dĩ nhiên cư dân trên quần đảo
Nhật Bản cũng phải tự thay đổi để thích ứng với tình thế. Ví dụ như khi săn bắn, để có
thể bắt giết những con vật cỡ trung bình và cỡ nhỏ mà lại nhanh nhẹn thì phải có những
dụng cụ, khí giới thích hợp. Người ta nhân đó đã nghĩ ra dụng cụ “biết bay”, đó là cung
tên vậy.
Vào thời kỳ mà quần đảo Nhật Bản hình thành và tách ra khỏi bìa phía đông lục địa
Eurasia (Âu Á) thì trên phần đất Nhật Bản, đã có một nền văn hóa mới ra đời. Giai đoạn
đó nằm vào thời kỳ chuyển tiếp giữa văn hóa đồ đá cũ (cựu thạch khí) và văn hóa đồ đá
mới (tân thạch khí). Thời đại này được mệnh danh là thời đại của văn hóa Jômon. Nền
văn hóa này bắt đầu ước chừng 12.000 năm về trước. Nó kéo dài gần 10.000 năm, cho
đến thế kỷ thứ tư trước công nguyên, lúc người Nhật bước vào thời văn hóa Yayoi, một
nền văn hóa khác với đặc điểm là nông canh ruộng nước (thủy điền, paddy field).
Văn hóa Jômon có đặc điểm nào? Xin thưa, có ba đặc điểm không thể tách rời nhau như
sau:
1) Biết sử dụng cung tên để săn các giống thú rừng cỡ nhỏ và cỡ nhỡ càng ngày càng
31