Sessie 9 en 13 Ontwikkel je eigen Escape Room (handouts)
sessie 13 ppt flankerend onderwijsbeleid
1. 1 - 3/13/2014
Flankerend Onderwijsbeleid
anno 2014
Bart Van Hecke, adviseur FOB provincie Antwerpen
2. 2 - 3/13/2014
Inhoud sessie
• Wat is flankerend onderwijsbeleid?
• Waarom flankerend onderwijsbeleid?
• De Vlaamse beleidsprioriteiten FOB
• FOB vorm geven in je gemeente: Wettelijk kader
• FOB vorm geven in je gemeente: proces
• De strategische meerjarenplanning: BBC
• Koken kost geld
• Kansen tot geïntegreerd - integraal beleid
• De rol van de provincie
• Achtergrondinfo en ondersteuning
4. 4 - 3/13/2014
Wat is flankerend onderwijsbeleid?
“Onder flankerend onderwijsbeleid wordt verstaan, het geheel van
acties van een lokale overheid om
- vertrekkende vanuit de lokale situatie
- en aanvullend bij het Vlaams onderwijsbeleid,
- een onderwijsbeleid te ontwikkelen in samenwerking met de lokale
actoren.”
Of zoals in de literatuur ook vaak gebruikt wordt:
“Flankerend lokaal onderwijsbeleid is een geïntegreerd beleid in
samenwerking met andere beleidsdomeinen (welzijn, cultuur,
sport, werkgelegenheid, mobiliteit, verkeersveiligheid,
kinderopvang, sociaal beleid, …). Het is gericht op de leerlingen en
de ouders van alle scholen op het grondgebied van de gemeente
die minder kansen krijgen of een groter risico lopen om uit de boot
te vallen. Of de gemeente nu zelf onderwijs inricht of niet, speelt
hierbij geen rol”
5. 5 - 3/13/2014
Wat is flankerend onderwijsbeleid?
Aandachtspunt:
De gemeente zet twee verschillende ‘petten’ op:
1. Inrichten van onderwijs
- In concurrentie met andere onderwijsnetten/-verstrekkers
- Reeds jarenlange ervaring, rol is goed gekend
- Ondersteuning vanuit OVSG
- ‘ACTOR’
2. Voeren van een flankerend onderwijsbeleid
- In samenwerking met andere onderwijsnetten/-verstrekkers
- Vrij recente invulling, nieuwe rol
- Ondersteuning vanuit VVSG
- ‘REGISSEUR-COÖRDINATOR’
6. 6 - 3/13/2014
Waarom flankerend onderwijsbeleid?
Enkele mogelijke uitdagingen:
• Capaciteitsproblematiek
kinderopvang – basisschool – brede school?
• Inschrijvingsbeleid-sociale mix
• Opvang tijdens schoolvakanties
• Ongekwalificeerde uitstroom – vroegtijdig schoolverlaten
14,4% in 2007 en stijgend
• Spijbelen en moeilijk schoolbare jongeren:
0,6% lln uitgesloten in 2011-2012 en stijgend
• Laaggeletterdheid en link naar levenslang leren (vb. CBE)
15 tot 18% van de volwassenen
• Verkeersveiligheid
1 op 4 ongevallen tijdens lesdagen gebeuren in onmiddellijke schoolomgeving
(cijfers 2010)
7. 7 - 3/13/2014
De Vlaamse beleidsprioriteiten FOB
De Vlaamse Regering heeft op 26 oktober 2012 de Vlaamse
beleidsprioriteiten bekend gemaakt voor de periode 2014-
2019
- Samenwerking tussen
onderwijs, welzijn, cultuur,
jeugd en sport
- Overgang van onderwijs naar
arbeidsmarkt
- Doorstroming en oriëntering
- Geletterdheid
- Levenslang leren
- Capaciteitsproblematiek
- Gelijke onderwijskansen
- Kleuterparticipatie
- Spijbelen
- Probleemgedrag op school
- Ongekwalificeerde uitstroom
- Taalstimulering Nederlands
- Betrokkenheid ouders en
omgeving
Uitdaging: linken leggen met ‘andere Vlaamse beleidsprioriteiten’, zoals
bijvoorbeeld jeugdcultuur, Maatschappelijk Kwetsbare Kinderen en Jongeren, …
8. 8 - 3/13/2014
FOB vorm geven: Wettelijk kader
Decreet flankerend onderwijsbeleid van 30/11/2007 (en ondertussen
al enkele keren aangepast)
http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/documen
t.asp?docid=13961
• Minimale taken voor de gemeente
• Toekennen van voordelen
• Actieplannen
9. 9 - 3/13/2014
FOB vorm geven: Minimale taken
• Leerplichtcontrole
• Vlaamse Regering bepaalt procedure (brief naar ouders,
gemeente, procureur, …)
• Meewerken aan het aanpakken van spijbelgedrag
• Zelf acties ondernemen of acties coördineren
• Samen met LOP/ met ten minste scholen en CLB
• Bv. Spijbelactieplan (link ook met het Vlaamse spijbelactieplan)
• Meewerken aan verhogen kleuterparticipatie
• Zelf acties ondernemen of acties coördineren
• Samen met LOP/ met ten minste scholen en CLB
• Kind & Gezin
10. 10 - 3/13/2014
FOB vorm geven: Toekennen van
voordelen
• Elke school (gemeentelijk, GO, katholiek, …) ontvangt vanuit
Vlaanderen werkingsmiddelen om zijn onderwijsgebonden taken
(OD/ET) te realiseren.
• ‘Voordelen’ zijn alle tussenkomsten van het lokale bestuur ten
voordele van scholen voor niet-onderwijsgebonden doelen.
• ‘Sociale voordelen’ en ‘Andere voordelen’
• Kunnen van financiële, materiele of logistieke aard zijn
12. 12 - 3/13/2014
FOB vorm geven: Toekennen van
voordelen
• Sociale voordelen: (restrictieve lijst!)
• Ochtend- en avondtoezicht (buiten de normale lesuren)
• Middagtoezicht (maximaal 1 uur)
• Ter beschikking stellen gemeentelijke infrastructuur
• Kosten toegang tot het zwembad (lager onderwijs)
• Leerlingenvervoer in het BaO
13. 13 - 3/13/2014
FOB vorm geven: Toekennen van
voordelen : sociale voordelen
• Er is géén verplichting voor gemeenten om sociale voordelen te
verlenen.
• Indien gemeenten sociale voordelen verlenen aan de eigen scholen
moeten de sociale voordelen ook worden toegekend aan andere
scholen die
• er om verzoeken én
• zich minimaal houden aan dezelfde voorwaarden.
• Gemeenten zonder eigen onderwijs kunnen sociale voordelen
verlenen aan alle scholen
14. 14 - 3/13/2014
FOB vorm geven: Toekennen van
voordelen : sociale voordelen
• Voor wie?
• Enkel voor gefinancierd en gesubsidieerd basis- en secundair onderwijs
• Toekennen per niveau, type, opleidingsvorm of leerjaar
• Geen onderscheid tussen leerlingen
• Elk kind geniet in dezelfde mate van het sociale voordeel
• Is dit een sociaal beleid?
• Vaak technische dossiers
• Gemeenten met eigen onderwijs vragen best ondersteuning van OVSG
15. 15 - 3/13/2014
FOB vorm geven: Toekennen van
voordelen : andere voordelen
• ‘Alle voordelen behalve sociale voordelen’
• Decreetgever heeft andere voordelen bedoeld in het kader van de actieplannen: het
creëren van gelijke onderwijskansen.
• Niet-limitatieve lijst: (% gemeenten)
• Vervoer en/of financiële tussenkomst in culturele en/of sportactiviteiten (40,8%)
• Vervoer zwembad (18,5%)
• Aankoop specifiek materiaal (15,3%)
• Onderhoud groen schooldomein (7,0%)
• ….
Aandachtspunt: denk aan je twee petten!
16. 16 - 3/13/2014
FOB vorm geven: Toekennen van
voordelen : andere voordelen
• Er is géén verplichting voor gemeenten om andere voordelen te
verlenen.
• Gemeenten mogen de andere voordelen enkel toekennen aan de
eigen scholen, uitbreiden naar de andere scholen of indien ze geen
eigen onderwijs hebben deze voordelen verlenen aan de scholen op
het grondgebied
=> Criteria vastleggen + geen onderscheid maken tussen de
scholen die voldoen aan de criteria.
Risico dat flankerend onderwijsbeleid enkel wordt gezien als een
extra financieringskanaal voor onderwijs!
17. 17 - 3/13/2014
FOB vorm geven: actieplannen
Wat zijn de noden?
Wie doet wat al?
Zijn er overlappingen en/of hiaten?
Hoe wordt het beleid aangestuurd?
Hoe loopt het huidig overleg?
Wat zijn de beschikbare middelen?
=> Komen tot breed gedragen beleidsdoelstellingen en van daaruit
concrete actieplannen uitwerken
18. 18 - 3/13/2014
Enkele mogelijke voorbeelden
• Voorleesklasjes
• Aanbod drugspreventie
• Verkeerseducatie
• Gemachtigde opzichters
• Brede school
• Time-outproject voor moeilijk schoolbare jongeren
• Huistaakbegeleiding
• Opvoedingsondersteuning
• Het lokale netoverschrijdend onderwijsaanbod bekend maken
• Cultuuraanbod voor scholen
• Ter beschikking stellen sportinfrastructuur (sociaal voordeel)
• Onderwijsopbouwwerk
• ‘School in Zicht’: concentratieschool-problematiek
• ……
19. 19 - 3/13/2014
FOB vorm geven in je gemeente: Proces
• Relatie en afspraken met LOP vastleggen (indien je in een LOP-
werkingsgebied valt)
• Formele adviesraad of informeel overleg?
• => van broodjes op de binnenkoer tot een bij gemeenteraadsbesluit
vastgelegde adviesraad
• => minimale betrokkenheid van scholen en CLB’s, maar kan ook veel
breder
• => nood aan interne afstemming binnen je gemeente (wie doet wat naar
de doelgroep lerenden ?)
• => aandacht voor de lokale situatie: geen knip en plakwerk!
• Mogelijk spanningsveld tussen de rol die je opneemt als ‘actor’ en
als ‘regisseur’
21. 21 - 3/13/2014
FOB vorm geven in je gemeente: Proces
Mogelijke partners om te betrekken in het proces:
• Onderwijsinstellingen
• LOP
• CLB
• Diensten onderwijs,
cultuur, sport, jeugd,
welzijn, preventie,
integratie, …
• OCMW
• Buurtwerking
• Huis v/h Nederlands
• Speel-o-theek
• Syntra
• Ouder/leerlingenraad
• Jeugdraad
• Politie
• Kind & Gezin
• Vereniging waar armen
het woord nemen
• JAC
• Lokaal overleg
kinderopvang
• Artsen
• Bibliotheek
• Unizo
• ….
22. 22 - 3/13/2014
Strategische meerjarenplanning en BBC
Lokale besturen hebben vanaf 2014 naar aanleiding van de algemene
invoering van de Beleids-en Beheerscyclus (BBC) meer vrijheid om
een eigen lokaal beleid vorm te geven. Lokale besturen kunnen op
deze Vlaamse beleidsprioriteiten intekenen en er subsidies voor
krijgen.
Als gevolg van de invoering van de Beleids-en Beheerscyclus en de
uitvoering van het planlastendecreet, staan de lokale besturen voor
een belangrijke nieuwe stap in de voortschrijdende
professionalisering van het lokale niveau. De Vlaamse overheid
heeft het nodige kader gecreëerd, maar de echte uitdagingen liggen
nu bij de lokale besturen.
Wat met die gemeenten die niet in aanmerking komen voor
bijkomende middelen? Moeten zij geen beleid voeren?
23. 23 - 3/13/2014
Strategische meerjarenplanning en BBC
Decreet planlastvermindering
- Vernieuwde planning- en rapporteringscyclus waarbij financiële
informatie wordt gekoppeld aan beleidsinformatie
(beleidsvelden, beleidsdoelstellingen, actieplannen).
Een kans om de discussie te voeren op basis van acties en niet enkel
op basis van begrotingscijfers!
- De kans om de bestaande sectorale plan- en
rapporteringsverplichtingen zo veel mogelijk af te stemmen op de
vernieuwde lokale planning- en rapporteringscyclus.
- Op die manier verdwijnen verschillende plannen die lokale besturen
nu maken (cultuurbeleidsplan, jeugdbeleidsplan, …) en worden ze
geïntegreerd in het meerjarenplan
27. 27 - 3/13/2014
Strategische meerjarenplanning FOB
De strategische meerjarenplanning bevat:
1° een beschrijving van de gewenste effecten en indicatoren van
het flankerend onderwijsbeleid;
2° de actieplannen die de gemeente in samenwerking met lokale
actoren opzet om vorm te geven aan het FOB. De actieplannen zijn
gericht op één of meerdere doelstellingen met betrekking tot de
Vlaamse beleidsprioriteiten FOB;
3° de manier waarop de gemeente voor de lokale actoren de
samenwerking en het overleg faciliteert.
De strategische meerjarenplanning en de actieplannen die betrekking
hebben op basis- of secundair onderwijs, worden geadviseerd door
het lokaal overlegplatform, voor zover er een LOP binnen de
gemeente actief is. In voorkomend geval moet de gemeente de
betrokkenheid van het lokaal overlegplatform bij de opmaak van de
strategische meerjarenplanning aantonen.
29. 29 - 3/13/2014
Strategische meerjarenplanning FOB
Een concreet voorbeeld:
Gemeente X wil in de grote vakantie jeugdkampen organiseren
waarin ook specifieke aandacht is voor taalstimuleringsactiviteiten
voor kinderen die het Nederlands nog niet zo goed beheersen. Ze
kan ervoor opteren om deze actie volledig te financieren met
middelen vanuit jeugd of het bestuur kan ervoor opteren om deze
actie deels te financieren met middelen vanuit jeugd en deels met
middelen vanuit integratie. In de beide gevallen is het aangewezen
dat zowel de corresponderende deelrapportagecode van integratie
(LIBVBP02) als de deelrapportagecode van jeugd (LJBVBP02) aan
deze actie gekoppeld worden.
Wat met die gemeenten die niet voor ‘subsidies’ in aanmerking
komen?
30. 30 - 3/13/2014
Even in de spiegel kijken …
Hoe integraal is het beleid in onze gemeente al?
- Is er een relatie tussen de bijdrage in de schoolkosten vanuit ons
OCMW en het toekennen van een Grabbelbas vanuit de
jeugddienst?
- Bieden we als bestuur stage- en werkervaringsplaatsen aan voor
leerlingen?
- Bevragen we onze speelpleinmonitoren/leiding van
jeugdbewegingen als we zoek zijn naar vrijwilligers voor studie- en
opvoedingsondersteuning aan huis?
- Zijn er nog kansen op synergie tussen acties die we vanuit
verschillende diensten ontplooien (of zijn er misschien zelfs
tegenstrijdige signalen die we geven vanuit ons beleid)?
- Werken we ‘geïntegreerd’ op het moment dat het over middelen
gaat, of is dit een spontane houding?
31. 31 - 3/13/2014
Koken kost geld
• 1 952 000 EURO budget voorzien op Vlaams niveau
• Verdelingscriterium: ‘kwaliteit’
• Ontvankelijkheidsvoorwaarden en kwaliteitscriteria zijn
vastgelegd
• Verdeling centrumsteden/niet-centrumsteden: voorafname voor
de centrumsteden, in totaal 128 steden/gemeenten die kunnen
intekenen (maar: in theorie zouden zij aan een bedrag kunnen
komen van 3.828.207 Euro, wat bijna het dubbele is dan wat
voorzien is: opletten voor teleurstelling)
• Gebaseerd op aantal GOK-leerlingen/SES-indicatoren (thuistaal van
de leerling, het ontvangen van een schooltoelage, het hoogst behaalde
opleidingsniveau van de moeder, …)
• Verdeling via voorstel van commissie aan minister
• 20% cofinanciering is verplicht
33. 33 - 3/13/2014
Kansen tot geïntegreerd beleid: vb’n
Cultuur
- Lokaal cultuurbeleid (LCBVBP01)
→ samenwerking tussen onderwijs en cultuur
- Laagdrempelige bibliotheek (LCBVBP02)
→ geletterdheid
Jeugd
- Participatie kinderen in kwetsbare situaties (LJBVBP02)
→ taalstimulering Nederlands
- Verhoging aandacht voor jeugdcultuur (LJBVBP03)
→ samenwerking tussen onderwijs en jeugd
34. 34 - 3/13/2014
Kansen tot geïntegreerd beleid: vb’n
Sport
- Aandacht voor kansengroepen (LSBVBP04)
→ samenwerking tussen onderwijs en sport
Stedenfonds (Centrumsteden) (VSFVBP01)
- Verhogen leefbaarheid steden op wijkniveau
→ betrokkenheid ouders/brede school
Sociale economie (LSEVBP01)
- Maatschappelijk verantwoord ondernemen
→ aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt
→ geletterdheid
→ taalstimulering Nederlands (stageplaatsen)
35. 35 - 3/13/2014
De rol van de provincie: Kader
• Dient in het verlengde te liggen van het Vlaams flankerend
onderwijsbeleid, enerzijds als ondersteuner van de regiefunctie van
de gemeente, anderzijds als subsidieverstrekker.
• Zal worden uitgewerkt hetzij in bestuursakkoorden, hetzij bij
decreet
• FOB blijft dus een provinciale bevoegdheid na de interne
staatshervorming
• Het team FOB bevindt zich op het kruispunt van al wat reilt en zeilt
binnen de verschillende beleidsdomeinen en beleidsniveaus en
tracht vanuit deze positie de grote lijnen en tendensen te zien,
maar ook de regionale noden en behoeften.
36. 36 - 3/13/2014
De rol van de provincie: Principes
• Complementariteit:
• in overleg met (centrum-) steden en gemeenten,
• maar ook met partners en reeds bestaande initiatieven
• Net-, sector, en regio-overschrijdend
• Op vraag en/of in samenwerking: streven naar geïntegreerde
aanpak
37. 37 - 3/13/2014
De rol van de provincie: Taken
• Overleg, samenwerking en netwerking
• Intern: bevorderen van kennismaking, uitwisseling en
afstemming met en samenwerking tussen (provinciale) diensten
• Extern: lokale, bovenlokale en regionale partners en overlegfora
die elk een (deel-) opdracht hebben rond gemeenschappelijke
beleidsdomeinen.
• Ontwikkelen van eigen initiatieven
• In maximaal overleg met relevante actoren en vanuit expertise
en voeling met specifieke sectoren in de regio
• Op basis van specifieke regionale kenmerken
• Financieel ondersteunen van innovatieve projecten
39. 39 - 3/13/2014
Achtergrondinfo en ondersteuning
Voor informatie op Vlaams niveau
- Elke Naessens,
- elke.naessens@ond.vlaanderen.be
http://www.ond.vlaanderen.be/lokaalbeleid/wat/
- Filmpje beleidsprioriteiten FOB:
http://www.youtube.com/watch?v=mkyokvU76Rc
Flankerend onderwijsbeleid in de provincie Antwerpen
- Bart Van Hecke, adviseur FOB
- Er is ook een overleg FOB met een aantal gemeentelijke
onderwijsambtenaren (vooral uit de Kempen), maar dit staat open
voor alle steden/gemeenten in de provincie
- Nieuwsbrief ZijdeLinks
