SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 113
ideeën.doen.groeien




De Complexiteit van Kleur
      (St. Lucas)


            Eddy Hagen

         VIGC – 22/11/2012
VIGC
             • Vlaams Innovatiecentrum voor
               Grafische Communicatie vzw
             • Missie VIGC:
                   • “De competitiviteit van bedrijven versterken
                     door hen te steunen bij innovatie”
                   • Zowel proces- als productinnovatie
             • Hoe vertalen we dat concreet?
                   • Collectieve diensten
                   • Individuele diensten




23/11/2012   Complexiteit van Kleur                                 2
VIGC
             • Activiteiten
                   • Trendwatching
                         • Welke nieuwe uitdagingen, opportuniteiten komen
                           er op ons af?
                   • Seminaries met basis- en
                     achtergrondinformatie
                         • Kennis en opleiding is dé sleutel tot succes
                   • Individuele adviesverlening
                         • Belangrijke nadruk op efficiëntieverbeteringen
                   • Netwerking
                         • ExpertenNetwerken
                   • Onderzoek
                         • PrintIP: Europees onderzoeksproject



23/11/2012   Complexiteit van Kleur                                          3
Kleur? Complex??
Kleur? Complex???
             • Kleur? Complex?
                   • Kleur is toch iets vanzelfsprekend?
                   • Als ik m’n ogen opendoe, dan zie ik toch
                     kleur?
                   • En toch…




23/11/2012   Complexiteit van Kleur                             5
Kleur? Complex???
             • Kleur: wat wil een klant?
                   • De kleur die hij/zij in gedachten heeft
                         • En dat is niet noodzakelijk wat de designer denkt
                           dat de klant wil…
                   • Altijd en overal exact dezelfde kleur
                         • Scherm / print
                         • Op kantoor / in drukkerij
                         • Vandaag / volgende maand




23/11/2012   Complexiteit van Kleur                                            6
Kleur? Complex???
             • Kleur is complex!
                   •   Heel wat variabelen in reproductie
                   •   Heel wat variabelen in waarneming
                   •   Definiëren van kleuren is onduidelijk
                   •   En, bovenal, kleur is ongekende materie
                       voor heel veel mensen…




23/11/2012   Complexiteit van Kleur                              7
Wat is kleur?
Wat is kleur?
                       • Kleur is het resultaat van de interactie
                         tussen:
                             • Licht
                             • Een object
                             • Een waarnemer



  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                       9
Wat is kleur?
                       • Licht, object, waarnemer




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur       10
Wat is kleur?
                       • Licht
                             • Deel van het elektromagnetische spectrum
                             • Visueel zichtbare spectrum
                                   • 380 tot 780 nm golflengte (ongeveer)




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                               11
Wat is kleur?
                       • Licht
                             • Kenmerken licht
                                   • Spectrale samenstelling (spectral power
                                     distribution)



                                    Standard light source (D50)


  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                                  12
Wat is kleur?
                       • Licht
                             • CIE Lichtbronnen, oa D-serie: ‘daglicht’
                                   • D50: 5000 K, normlicht voor grafische industrie,
                                     computerindustrie
                                   • D65: 6500 K, normlicht voor verf, plastics, textiel
                                     en… papierindustrie
                                   • Ook nog: A (2856 K), B (4874 K), C (6774 K), E, F-
                                     series (fluorescentielampen)
  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                                              13
Wat is kleur?
                       • Licht
                             • Andere lichtbron = ander resultaat




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                       14
Wat is kleur?
                       • Licht
                             • Andere lichtbron = ander resultaat
                             • Handig tooltje: i1 Share




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                       15
Wat is kleur?
                       • Object
                             • Doet iets met (een deel van) het licht
                                   •   Reflecteren
                                   •   Absorberen
                                   •   Doorlaten
                                   •   Verstrooien
                                   •   Fluorescentie
                             • Metamerie!
  Inhoud                           • Metamerisch paar: 2 objecten/kleuren hebben
  • Wat is kleur
                                     zelfde reflectie onder ene lichtbron, maar andere
  • Benoemen & Meten
                                     reflectie onder andere lichtbron
  • Reproductie
                                   • Bv. proef en oplagedruk…
  • Color management
  • En nog meer…
                                   • Daarom: alles afgestemd op D50!
  • Kwaliteit                      • Opletten met optische witmakers!
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                                            17
Optische witmakers
Optische witmakers
Kleurcon(in)stantheid
Wat is kleur?
                       • Waarnemer
                             • Staafjes
                                   • Zeer lichtgevoelig, maar zien enkel grijs
                             • Kegeltjes
                                   • Minder lichtgevoelig, maar in drie variëteiten:
                                     rood, groen, blauw (ruwweg)
                             • Kleurenblindheid!
                             • Raciale verschillen!
  Inhoud
                                   • http://youtu.be/4b71rT9fU-I (vanaf 3.00)
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten         • Ouderdom!
  • Reproductie
                             • CIE Standard Observer
  • Color management
                                   • ‘Gemiddelde van de menselijke populatie met een
  • En nog meer…
                                     normaal gezichtsvermogen’
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                                          21
Wat is kleur?
                       • Waarnemer
                               • Het menselijk oog…
                                       • Zeer goed in vergelijken van waardes
                                       • Zeer slecht in absolute waardes
                                       • En: zeer slecht kleurgeheugen…




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies
                       Onderzoek RIT Printing Industry Center, 2003


© VIGC - 23/11/2012     Complexiteit van Kleur                                  22
Beelden: www.purveslab.net
Wat is kleur?
                       • Waarnemer
                             • Verschillen tussen mensen onderling
                                   • 'Farnsworth Munsell 100 Hue Test'




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                            24
Wat is kleur?
                       • Andere aspecten van kleur
                             • Kleur = emotie!
                                   • Rood = warm
                                   • Blauw = koud
                                   • …
                             • Culturele aspecten
                                   • Bv. wit kleur van zuiverheid
                                   • Bv. purper is de kleur van…
  Inhoud                           • Kan verschillen van cultuur tot cultuur!
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                                   25
Kleuren benoemen
Kleuren Benoemen & Meten
                       • Kleur is dikwijls iets onduidelijks…
                             • Bv. het grafische productieproces:
                                   • Opdrachtgever -> ontwerper: ‘groen’
                                   • Ontwerper denkt: ‘groen’
                                   • Prepress denkt: R=0, G=128, B=0
                                   • Drukker denkt: 92%C, 5%M, 100%Y, 0%K
                                   • Opdrachtgever ziet andere kleur dan hij in
                                     gedachten had…
  Inhoud                           • Gebruiker van drukwerk: heeft absoluut geen idee
  • Wat is kleur                     van heel de discussie…
  • Benoemen & Meten
                             • Hoe pakken we dit aan???
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                                           28
Kleuren Benoemen & Meten
                       • Kleur is dikwijls iets onduidelijks…




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                   29
Kleuren Benoemen & Meten
                      • Kleuren benoemen…
                            • Apparaatonafhankelijke manier nodig!
                                  • RGB, CMYK zijn apparaatafhankelijk…




© VIGC - 23/11/2012   Complexiteit van Kleur                              30
Kleuren Benoemen & Meten
                       • Kleuren benoemen…
                             • Drie dimensies van een kleur:
                                   • Hue (kleurtint): blauw, groen, geel, rood, …
                                   • Lightness (helderheid): licht, donker
                                   • Chroma (saturatie): dof, fel




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                                       31
Kleuren Benoemen & Meten
                       • Kleuren benoemen…
                             • Hue, lightness, chroma
                                   • 3 dimensionale presentatie




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                     32
Kleuren Benoemen & Meten
                       • Kleuren benoemen…
                             • Hue, lightness, chroma
                                   • Hue (kleurtint)




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies                 +60              +120   +180   +240   +300

© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                               33
Kleuren Benoemen & Meten
                       • Kleuren benoemen…
                             • Hue, lightness, chroma
                                   • Lightness




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies
                              -100              -66   -33   +33   +66

© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                           34
Kleuren Benoemen & Meten
                       • Kleuren benoemen…
                             • Hue, lightness, chroma
                                   • Chroma




  Inhoud
  • Wat is kleur
                                                 -33    -66   -100
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies
                                                 +33    +66   +100

© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                        35
Kleuren Benoemen & Meten
                       • Kleuren benoemen…
                             • CIE-systemen
                                   • CIELAB




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur     36
Kleuren Benoemen & Meten
                       • Kleuren benoemen…
                             • CIE-systemen
                                   • CIELAB: alle kleuren foto in Lab-ruimte




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                                  37
Kleuren Benoemen & Meten
                       • Kleuren benoemen…
                             • CIE-systemen
                                   • LCH




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur     38
Kleuren Benoemen & Meten
                       • Kleuren benoemen…
                             • ‘Named color spaces’
                                   • Om discussies te vermijden: elke kleur een eigen
                                     naam!
                                   • Pantone Matching System, HKS, Focoltone,
                                     Truematch, Toyo, DIC, …



  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                                           39
Kleuren Benoemen & Meten
                       • Kleuren benoemen…
                             • ‘Named color spaces’
                                   • RAL: Reichsausschuß für Lieferbedingungen
                                         – Kleurkaarten voor bv. lakken en verven
                                         – Kleurconversies naar drukkleuren…
                                             » Visueel vergelijken of Lab-waardes gebruiken
                                         – Meer: http://www.ral-ggmbh.de/ral-farben.html
                                   • NCS: Natural Color System
                                         – Meer wetenschappelijke benadering
  Inhoud
                                         – Onafhankelijk van substraat, inkt/verf/lak/…
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                                                 40
Kleuren meten
Kleuren Benoemen & Meten
                       • Kleuren meten…
                             • Visuele controle
                                   • Indien ‘standaard’ vergelijken met sample
                                         – Bv. proef met oplagedruk
                             • Meetinstrumenten
                                   • Densitometer
                                   • Colorimeter
                                   • Spectrophotometer
  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                                    44
Kleuren Benoemen & Meten
                       • Kleuren meten…
                             • Kleurverschillen definiëren
                                   • Delta E




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                45
Kleuren Benoemen & Meten
                       • Kleuren meten…
                             • Kleurverschillen definiëren
                                   • Delta E (CIE 1976)
                                         – Probleem: eenzelfde delta E geeft niet altijd
                                           eenzelfde visueel verschil
                                             » Delta E (CIE 1976) houdt geen rekening met
                                                ‘richting’ van afwijking
                                             » Afwijkingen in chroma zijn (veel) minder
                                                zichtbaar dan afwijkingen in hue
  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                                               46
Kleuren Benoemen & Meten
                       • Kleuren meten…
                             • Kleurverschillen definiëren
                                   • Nieuwere definities delta E…
                                         – Delta E CIE94, in twee versies: graphic arts, textiel
                                         – Delta E CMC (1:1), Delta E CMC (2:1)
                                              » Vnl. gebruikt in textielwereld
                                         – Delta E 2000 (CIEDE2000)
                                         – Zijn allemaal meer conform aan menselijke
                                           perceptie van kleurverschillen
  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                                                      47
Kleuren Benoemen & Meten
                       • Kleuren meten…
                             • Delta E CIE 1994




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur     48
Kleuren Benoemen & Meten
                       • Kleuren meten…
                             • Delta E CMC (l:c)
                                   • Delta E CMC (1:1)
                                   • Delta E CMC (2:1)




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur            49
Kleuren Benoemen & Meten
                       • Kleuren meten…
                             • Delta E CIE 2000 (CIEDE2000)




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                 50
Kleuren Benoemen & Meten
                       • Kleuren meten…
                             • Delta h (hue)




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur     51
Kleuren Benoemen & Meten
                       • Verschillen tussen meetapparaten…
                             • Spectrophotometer geeft geen absolute
                               waarheid…




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                          52
Kleuren reproduceren
Reproduceren van Kleur
                       • Basisprincipes
                             • Additief (rgb) vs subtractief (cmy)




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                        54
Reproduceren van Kleur
                       • Basisprincipes




                              Prepress          Drukken
  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur             55
Reproduceren van Kleur
                       • Basisprincipes
                             • Maar hoe converteren van RGB naar CMYK?
                                   • RGB-gamut is groter dan CMYK-gamut




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                             56
Reproduceren van Kleur
                       • Reproductie in druk – speciallekes
                             • Standaard proceskleur vervangen door
                               spotkleur(en)
                                   • Veel gebruikt in verpakkingen, bv. voor moeilijke
                                     kleuren zoals chocolade




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                                            57
Reproduceren van Kleur
                       • Reproductie in druk – speciallekes
                             • Opaque wit
                                   • Als achtergrond op transparante folie (bv. labels)
                                   • Of als achtergrond op gekleurd papier
                             • Metaalkleuren
                                   • Hoe weergeven op scherm? Hoe proef van maken?
                             • Verfstalen…
                                   • Indien nultolerantie kleurverschil: echte verf
  Inhoud                             aanbrengen…
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                                             59
Resp. daglicht, flits, halogeen
Color management
Color Management
                       • Een consistente weergave van kleuren
                             • Voorspelbaar
                             • Beheersbaar
                       • En altijd en overal…
                             • Ongeacht outputtype
                             • Ongeacht productieproces
                             • Ongeacht locatie van productie
  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                   64
Color Management
                       • ICC Color management – rendering
                         intents




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur               65
Color Management
                       • ICC Color management
                             • Black Point Compensation
                                   • ICC definieert wel wit, maar geen zwart…




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                                   66
Origineel


Perceptual


Relative col.
Met BPC


Relative col.
Zonder BPC
Color Management
                       • Assign Profile vs Convert to Profile
                             • Juiste profiel is essentieel!
                             • Gooi NOOIT ingebedde profielen weg,
                               gebruik NOOIT ‘assign profile’!
                             • ICC-profiel = woordenboek, een ander
                               woordenboek gebruiken, is een foutieve
                               vertaling!

  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                           68
Color Management
                        • Kwaliteit profiel
                              • Meerdere profielen voor zelfde type van
                                output beschikbaar
                              • Bv. ISO 12647 op coated: ECI, Adobe,
                                BasICColor, VIGC



 Inhoud
 • Wat is kleur
 • Benoemen & Meten
 • Reproductie
 • Color management
 • En nog meer…
 • Kwaliteit
 • Conclusies


                  ISOcoated v2 (ECI)
© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur           Coated Fogra39    70
ECI       Adobe




BasICColor   VIGC
Test: www.imaging-resource.com
En nog meer complexiteit…
En nog meer complexiteit…
                       • Drukkerij: hoe gestandaardiseerd?
                             • En dat dag in, dag uit? Elke dag opnieuw.




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                              82
En nog meer complexiteit…
                       • Drukkerij: proef vs drukwerk




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • De praktijk
  • Color management
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur           83
En nog meer complexiteit…
                       • Drukkerij: hoe gestandaardiseerd?
                             • Puntaangroei (dotgain)
                                   • 50%: plaat vs drukwerk




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                 84
En nog meer complexiteit…
                       • Overprinting: wees voorzichtig!
                             • Weet u wat het juist betekent?




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                   86
En nog meer complexiteit…
                       • Veredeling (vernissen, lakken)
                             • Intensere kleur
                             • Maar ook: kleurverschuivingen mogelijk…




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                            88
Kleur en kwaliteit
Kleur & Kwaliteit
                      • Twee belangrijke begrippen
                            • Waarneembaarheid (perceptibility)
                                  • Is er een verschil met de referentie zichtbaar?
                            • Accepteerbaarheid (acceptibility)
                                  • Is het verschil aanvaardbaar?
                                  • Eenzelfde (gemeten) afwijking kan soms wel, soms
                                    niet aanvaardbaar zijn
                                        – Bv. krant vs verpakking
 Inhoud
 • Wat is kleur
 • Benoemen & Meten
 • Reproductie
 • Color management
 • En nog meer…
 • Kwaliteit
 • Conclusies


23/11/2012            Complexiteit van Kleur                                           90
Kleur & Kwaliteit
                      • Wat is mogelijk?
                            • Drukken is géén exacte wetenschap!
                            • Drukken is een complex proces, met heel
                              veel variabelen…
                            • Realistische benadering dringt zich op!



 Inhoud
 • Wat is kleur
 • Benoemen & Meten
 • Reproductie
 • Color management
 • En nog meer…
 • Kwaliteit
 • Conclusies


23/11/2012            Complexiteit van Kleur                            91
Kleur & Kwaliteit
                      • ISO-standaarden
                         • ISO 3664:2009 – Viewing conditions – Graphic
                           Technology and Photography
                             • Oa geen sterk gekleurde objecten in de omgeving!
                           • ISO 12646:2008 – Graphic Technology –
                               Displays for colour proofing – Characteristics
                               and viewing conditions
                           • ISO 12647-1:2004 – Graphic Technology –
 Inhoud                        Process control for the manufacture of half-
 • Wat is kleur
 • Benoemen & Meten
                               tone colour separations, proof and production
 • Reproductie
                               prints – Part 1: parameters and measurement
 • Color management            methods
 • En nog meer…            • ISO 12647-2:2004 – Part 2: Offset lithographic
 • Kwaliteit
                               processes
 • Conclusies
                           • ISO 13655:2009 – Spectral measurement and
23/11/2012                     colorimetric computation for graphic art
                      Complexiteit van Kleur                                      92
kledij
kledij
kledij
kledij
kledij
Kleur & Kwaliteit
                      • Maar…
                            • Ondanks alles blijft perceptie van kwaliteit
                              iets subjectiefs…




 Inhoud
 • Wat is kleur
 • Benoemen & Meten
 • Reproductie
 • Color management
 • En nog meer…
 • Kwaliteit
 • Conclusies


23/11/2012            Complexiteit van Kleur                                 98
Conclusies…
Conclusies…
                       • Kleur is iets enorm complex…
                             • Hoe benoemen we een kleur?
                                   • Bv. ‘groen’
                             • Enorm veel factoren beïnvloeden
                               kleurwaarneming
                                   • Lichtbron (spectrale samenstelling), eigenschappen
                                     object op zich (metamerie!), waarnemer
                                     (kleurenblindheid)
  Inhoud                           • Dus: afspraken maken ivm kleurbeoordeling
  • Wat is kleur                         – Onder welke omstandigheden? Hoe meten? Hoe
  • Benoemen & Meten                       verschillen berekenen?
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                                             100
Conclusies…
                       • Kleurreproductie kent veel variabelen
                             • Waaronder reproductieproces op zich,
                               monitor, papier, inkt, …
                                   • Vergelijk geen appelen met peren!
                                   • Een goedkoop inkjetprinterke levert geen
                                     ‘contractproef’…
                             • Weet wat wel en wat niet mogelijk is…
                                   • Kritische kleuren: geef voorbeelden mee!
  Inhoud                     • Standaardisering van werkmethodes is
  • Wat is kleur
                               absoluut noodzakelijk!
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                                   101
Conclusies…
                       • Color management kan, maar is niet
                         eenvoudig
                             • Eén ontbrekend icc-profiel kan alles
                               verkeerd doen lopen
                       • Er blijft veel ruimte voor fouten en
                         interpretatieverschillen…
                             • Oa. niet-gestandaardiseerde omgevingen
  Inhoud
  • Wat is kleur
                             • Oa. realistische fluctuaties in productie
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
                       • Vooral: goede communicatie & goede
  • Color management     afspraken!
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur                              102
Vragen?




  Inhoud
  • Wat is kleur
  • Benoemen & Meten
  • Reproductie
  • Color management
  • En nog meer…
  • Kwaliteit
  • Conclusies


© VIGC - 23/11/2012    Complexiteit van Kleur   103
Innovatie, Trends
Innovatie, Trends
                      • Zal voor een volgende keer zijn…
                            • Sorry…
                      • Maar toch één mooi voorbeeld!




© VIGC - 23/11/2012   De Complexiteit van Kleur            105
PS: VIGC Output Essentials
VIGC-tools
             •   VIGC Output Essentials
             •   VIGC Live Preflight Profielen
             •   VIGC PDF Viewer Check
             •   VIGC Max TAC ICC profielen + evaluation kit
             •   VIGC50 eXtreme Color Suite
             •   VIGC Tutorials
                   •   Zwart
                   •   Afwerking
                   •   Preflighting
                   •   Kleurenruimtes, rendering intents



23/11/2012   Complexiteit van Kleur                        110
Dank u :-)
Titel seminarie

ideeën.doen.groeien
Strategische partners VIGC

Weitere ähnliche Inhalte

Mehr von VIGCbe

VIGC & Adobe User Group Belgium After Adobe MAX event, Bart Van de Wiele
VIGC & Adobe User Group Belgium After Adobe MAX event, Bart Van de WieleVIGC & Adobe User Group Belgium After Adobe MAX event, Bart Van de Wiele
VIGC & Adobe User Group Belgium After Adobe MAX event, Bart Van de WieleVIGCbe
 
VIGC & Adobe User Group Belgium After Adobe MAX event, Stef Verhoeven
VIGC & Adobe User Group Belgium After Adobe MAX event, Stef VerhoevenVIGC & Adobe User Group Belgium After Adobe MAX event, Stef Verhoeven
VIGC & Adobe User Group Belgium After Adobe MAX event, Stef VerhoevenVIGCbe
 
Design4Food, optimized inking for food packaging
Design4Food, optimized inking for food packagingDesign4Food, optimized inking for food packaging
Design4Food, optimized inking for food packagingVIGCbe
 
PDF standards & PDF/X-4
PDF standards & PDF/X-4PDF standards & PDF/X-4
PDF standards & PDF/X-4VIGCbe
 
Het grafisch kleurenpaspoort, slim omgaan met kleuren.
Het grafisch kleurenpaspoort, slim omgaan met kleuren.Het grafisch kleurenpaspoort, slim omgaan met kleuren.
Het grafisch kleurenpaspoort, slim omgaan met kleuren.VIGCbe
 
VIGC @ GN GetSmart
VIGC @ GN GetSmartVIGC @ GN GetSmart
VIGC @ GN GetSmartVIGCbe
 
En dan gebeurt er iets vreemds... (digitale fotografie en kleurbeheer)
En dan gebeurt er iets vreemds... (digitale fotografie en kleurbeheer)En dan gebeurt er iets vreemds... (digitale fotografie en kleurbeheer)
En dan gebeurt er iets vreemds... (digitale fotografie en kleurbeheer)VIGCbe
 
Where are we going?
Where are we going?Where are we going?
Where are we going?VIGCbe
 
Process Control: Tales from the Trenches
Process Control: Tales from the TrenchesProcess Control: Tales from the Trenches
Process Control: Tales from the TrenchesVIGCbe
 
Printing Industry in Europe
Printing Industry in EuropePrinting Industry in Europe
Printing Industry in EuropeVIGCbe
 
Print needs AR and QR. Here's why and how.
Print needs AR and QR. Here's why and how.Print needs AR and QR. Here's why and how.
Print needs AR and QR. Here's why and how.VIGCbe
 
PrintIP onderzoek: eindresultaten
PrintIP onderzoek: eindresultatenPrintIP onderzoek: eindresultaten
PrintIP onderzoek: eindresultatenVIGCbe
 
VIGC: algemene presenatie
VIGC: algemene presenatieVIGC: algemene presenatie
VIGC: algemene presenatieVIGCbe
 
Mediatrends tot 2023
Mediatrends tot 2023Mediatrends tot 2023
Mediatrends tot 2023VIGCbe
 
CMIC Summit 2013: Ink reduction for food packaging printers
CMIC Summit 2013: Ink reduction for food packaging printersCMIC Summit 2013: Ink reduction for food packaging printers
CMIC Summit 2013: Ink reduction for food packaging printersVIGCbe
 
UV-inkten (offset) en kleur
UV-inkten (offset) en kleurUV-inkten (offset) en kleur
UV-inkten (offset) en kleurVIGCbe
 
PDF voor Sign: creatie, preflight en de RIP
PDF voor Sign: creatie, preflight en de RIPPDF voor Sign: creatie, preflight en de RIP
PDF voor Sign: creatie, preflight en de RIPVIGCbe
 
Pdfx 4 en aanverwanten
Pdfx 4 en aanverwantenPdfx 4 en aanverwanten
Pdfx 4 en aanverwantenVIGCbe
 
Grafische industrie & Innovatie
Grafische industrie & InnovatieGrafische industrie & Innovatie
Grafische industrie & InnovatieVIGCbe
 
Chocolade: lekker, maar moeilijk!
Chocolade: lekker, maar moeilijk!Chocolade: lekker, maar moeilijk!
Chocolade: lekker, maar moeilijk!VIGCbe
 

Mehr von VIGCbe (20)

VIGC & Adobe User Group Belgium After Adobe MAX event, Bart Van de Wiele
VIGC & Adobe User Group Belgium After Adobe MAX event, Bart Van de WieleVIGC & Adobe User Group Belgium After Adobe MAX event, Bart Van de Wiele
VIGC & Adobe User Group Belgium After Adobe MAX event, Bart Van de Wiele
 
VIGC & Adobe User Group Belgium After Adobe MAX event, Stef Verhoeven
VIGC & Adobe User Group Belgium After Adobe MAX event, Stef VerhoevenVIGC & Adobe User Group Belgium After Adobe MAX event, Stef Verhoeven
VIGC & Adobe User Group Belgium After Adobe MAX event, Stef Verhoeven
 
Design4Food, optimized inking for food packaging
Design4Food, optimized inking for food packagingDesign4Food, optimized inking for food packaging
Design4Food, optimized inking for food packaging
 
PDF standards & PDF/X-4
PDF standards & PDF/X-4PDF standards & PDF/X-4
PDF standards & PDF/X-4
 
Het grafisch kleurenpaspoort, slim omgaan met kleuren.
Het grafisch kleurenpaspoort, slim omgaan met kleuren.Het grafisch kleurenpaspoort, slim omgaan met kleuren.
Het grafisch kleurenpaspoort, slim omgaan met kleuren.
 
VIGC @ GN GetSmart
VIGC @ GN GetSmartVIGC @ GN GetSmart
VIGC @ GN GetSmart
 
En dan gebeurt er iets vreemds... (digitale fotografie en kleurbeheer)
En dan gebeurt er iets vreemds... (digitale fotografie en kleurbeheer)En dan gebeurt er iets vreemds... (digitale fotografie en kleurbeheer)
En dan gebeurt er iets vreemds... (digitale fotografie en kleurbeheer)
 
Where are we going?
Where are we going?Where are we going?
Where are we going?
 
Process Control: Tales from the Trenches
Process Control: Tales from the TrenchesProcess Control: Tales from the Trenches
Process Control: Tales from the Trenches
 
Printing Industry in Europe
Printing Industry in EuropePrinting Industry in Europe
Printing Industry in Europe
 
Print needs AR and QR. Here's why and how.
Print needs AR and QR. Here's why and how.Print needs AR and QR. Here's why and how.
Print needs AR and QR. Here's why and how.
 
PrintIP onderzoek: eindresultaten
PrintIP onderzoek: eindresultatenPrintIP onderzoek: eindresultaten
PrintIP onderzoek: eindresultaten
 
VIGC: algemene presenatie
VIGC: algemene presenatieVIGC: algemene presenatie
VIGC: algemene presenatie
 
Mediatrends tot 2023
Mediatrends tot 2023Mediatrends tot 2023
Mediatrends tot 2023
 
CMIC Summit 2013: Ink reduction for food packaging printers
CMIC Summit 2013: Ink reduction for food packaging printersCMIC Summit 2013: Ink reduction for food packaging printers
CMIC Summit 2013: Ink reduction for food packaging printers
 
UV-inkten (offset) en kleur
UV-inkten (offset) en kleurUV-inkten (offset) en kleur
UV-inkten (offset) en kleur
 
PDF voor Sign: creatie, preflight en de RIP
PDF voor Sign: creatie, preflight en de RIPPDF voor Sign: creatie, preflight en de RIP
PDF voor Sign: creatie, preflight en de RIP
 
Pdfx 4 en aanverwanten
Pdfx 4 en aanverwantenPdfx 4 en aanverwanten
Pdfx 4 en aanverwanten
 
Grafische industrie & Innovatie
Grafische industrie & InnovatieGrafische industrie & Innovatie
Grafische industrie & Innovatie
 
Chocolade: lekker, maar moeilijk!
Chocolade: lekker, maar moeilijk!Chocolade: lekker, maar moeilijk!
Chocolade: lekker, maar moeilijk!
 

De Complexiteit van Kleur

  • 1. ideeën.doen.groeien De Complexiteit van Kleur (St. Lucas) Eddy Hagen VIGC – 22/11/2012
  • 2. VIGC • Vlaams Innovatiecentrum voor Grafische Communicatie vzw • Missie VIGC: • “De competitiviteit van bedrijven versterken door hen te steunen bij innovatie” • Zowel proces- als productinnovatie • Hoe vertalen we dat concreet? • Collectieve diensten • Individuele diensten 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 2
  • 3. VIGC • Activiteiten • Trendwatching • Welke nieuwe uitdagingen, opportuniteiten komen er op ons af? • Seminaries met basis- en achtergrondinformatie • Kennis en opleiding is dé sleutel tot succes • Individuele adviesverlening • Belangrijke nadruk op efficiëntieverbeteringen • Netwerking • ExpertenNetwerken • Onderzoek • PrintIP: Europees onderzoeksproject 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 3
  • 5. Kleur? Complex??? • Kleur? Complex? • Kleur is toch iets vanzelfsprekend? • Als ik m’n ogen opendoe, dan zie ik toch kleur? • En toch… 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 5
  • 6. Kleur? Complex??? • Kleur: wat wil een klant? • De kleur die hij/zij in gedachten heeft • En dat is niet noodzakelijk wat de designer denkt dat de klant wil… • Altijd en overal exact dezelfde kleur • Scherm / print • Op kantoor / in drukkerij • Vandaag / volgende maand 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 6
  • 7. Kleur? Complex??? • Kleur is complex! • Heel wat variabelen in reproductie • Heel wat variabelen in waarneming • Definiëren van kleuren is onduidelijk • En, bovenal, kleur is ongekende materie voor heel veel mensen… 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 7
  • 9. Wat is kleur? • Kleur is het resultaat van de interactie tussen: • Licht • Een object • Een waarnemer Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 9
  • 10. Wat is kleur? • Licht, object, waarnemer Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 10
  • 11. Wat is kleur? • Licht • Deel van het elektromagnetische spectrum • Visueel zichtbare spectrum • 380 tot 780 nm golflengte (ongeveer) Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 11
  • 12. Wat is kleur? • Licht • Kenmerken licht • Spectrale samenstelling (spectral power distribution) Standard light source (D50) Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 12
  • 13. Wat is kleur? • Licht • CIE Lichtbronnen, oa D-serie: ‘daglicht’ • D50: 5000 K, normlicht voor grafische industrie, computerindustrie • D65: 6500 K, normlicht voor verf, plastics, textiel en… papierindustrie • Ook nog: A (2856 K), B (4874 K), C (6774 K), E, F- series (fluorescentielampen) Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 13
  • 14. Wat is kleur? • Licht • Andere lichtbron = ander resultaat Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 14
  • 15. Wat is kleur? • Licht • Andere lichtbron = ander resultaat • Handig tooltje: i1 Share Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 15
  • 16.
  • 17. Wat is kleur? • Object • Doet iets met (een deel van) het licht • Reflecteren • Absorberen • Doorlaten • Verstrooien • Fluorescentie • Metamerie! Inhoud • Metamerisch paar: 2 objecten/kleuren hebben • Wat is kleur zelfde reflectie onder ene lichtbron, maar andere • Benoemen & Meten reflectie onder andere lichtbron • Reproductie • Bv. proef en oplagedruk… • Color management • En nog meer… • Daarom: alles afgestemd op D50! • Kwaliteit • Opletten met optische witmakers! • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 17
  • 21. Wat is kleur? • Waarnemer • Staafjes • Zeer lichtgevoelig, maar zien enkel grijs • Kegeltjes • Minder lichtgevoelig, maar in drie variëteiten: rood, groen, blauw (ruwweg) • Kleurenblindheid! • Raciale verschillen! Inhoud • http://youtu.be/4b71rT9fU-I (vanaf 3.00) • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Ouderdom! • Reproductie • CIE Standard Observer • Color management • ‘Gemiddelde van de menselijke populatie met een • En nog meer… normaal gezichtsvermogen’ • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 21
  • 22. Wat is kleur? • Waarnemer • Het menselijk oog… • Zeer goed in vergelijken van waardes • Zeer slecht in absolute waardes • En: zeer slecht kleurgeheugen… Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies Onderzoek RIT Printing Industry Center, 2003 © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 22
  • 24. Wat is kleur? • Waarnemer • Verschillen tussen mensen onderling • 'Farnsworth Munsell 100 Hue Test' Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 24
  • 25. Wat is kleur? • Andere aspecten van kleur • Kleur = emotie! • Rood = warm • Blauw = koud • … • Culturele aspecten • Bv. wit kleur van zuiverheid • Bv. purper is de kleur van… Inhoud • Kan verschillen van cultuur tot cultuur! • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 25
  • 26.
  • 28. Kleuren Benoemen & Meten • Kleur is dikwijls iets onduidelijks… • Bv. het grafische productieproces: • Opdrachtgever -> ontwerper: ‘groen’ • Ontwerper denkt: ‘groen’ • Prepress denkt: R=0, G=128, B=0 • Drukker denkt: 92%C, 5%M, 100%Y, 0%K • Opdrachtgever ziet andere kleur dan hij in gedachten had… Inhoud • Gebruiker van drukwerk: heeft absoluut geen idee • Wat is kleur van heel de discussie… • Benoemen & Meten • Hoe pakken we dit aan??? • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 28
  • 29. Kleuren Benoemen & Meten • Kleur is dikwijls iets onduidelijks… Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 29
  • 30. Kleuren Benoemen & Meten • Kleuren benoemen… • Apparaatonafhankelijke manier nodig! • RGB, CMYK zijn apparaatafhankelijk… © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 30
  • 31. Kleuren Benoemen & Meten • Kleuren benoemen… • Drie dimensies van een kleur: • Hue (kleurtint): blauw, groen, geel, rood, … • Lightness (helderheid): licht, donker • Chroma (saturatie): dof, fel Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 31
  • 32. Kleuren Benoemen & Meten • Kleuren benoemen… • Hue, lightness, chroma • 3 dimensionale presentatie Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 32
  • 33. Kleuren Benoemen & Meten • Kleuren benoemen… • Hue, lightness, chroma • Hue (kleurtint) Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies +60 +120 +180 +240 +300 © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 33
  • 34. Kleuren Benoemen & Meten • Kleuren benoemen… • Hue, lightness, chroma • Lightness Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies -100 -66 -33 +33 +66 © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 34
  • 35. Kleuren Benoemen & Meten • Kleuren benoemen… • Hue, lightness, chroma • Chroma Inhoud • Wat is kleur -33 -66 -100 • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies +33 +66 +100 © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 35
  • 36. Kleuren Benoemen & Meten • Kleuren benoemen… • CIE-systemen • CIELAB Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 36
  • 37. Kleuren Benoemen & Meten • Kleuren benoemen… • CIE-systemen • CIELAB: alle kleuren foto in Lab-ruimte Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 37
  • 38. Kleuren Benoemen & Meten • Kleuren benoemen… • CIE-systemen • LCH Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 38
  • 39. Kleuren Benoemen & Meten • Kleuren benoemen… • ‘Named color spaces’ • Om discussies te vermijden: elke kleur een eigen naam! • Pantone Matching System, HKS, Focoltone, Truematch, Toyo, DIC, … Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 39
  • 40. Kleuren Benoemen & Meten • Kleuren benoemen… • ‘Named color spaces’ • RAL: Reichsausschuß für Lieferbedingungen – Kleurkaarten voor bv. lakken en verven – Kleurconversies naar drukkleuren… » Visueel vergelijken of Lab-waardes gebruiken – Meer: http://www.ral-ggmbh.de/ral-farben.html • NCS: Natural Color System – Meer wetenschappelijke benadering Inhoud – Onafhankelijk van substraat, inkt/verf/lak/… • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 40
  • 41.
  • 42.
  • 44. Kleuren Benoemen & Meten • Kleuren meten… • Visuele controle • Indien ‘standaard’ vergelijken met sample – Bv. proef met oplagedruk • Meetinstrumenten • Densitometer • Colorimeter • Spectrophotometer Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 44
  • 45. Kleuren Benoemen & Meten • Kleuren meten… • Kleurverschillen definiëren • Delta E Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 45
  • 46. Kleuren Benoemen & Meten • Kleuren meten… • Kleurverschillen definiëren • Delta E (CIE 1976) – Probleem: eenzelfde delta E geeft niet altijd eenzelfde visueel verschil » Delta E (CIE 1976) houdt geen rekening met ‘richting’ van afwijking » Afwijkingen in chroma zijn (veel) minder zichtbaar dan afwijkingen in hue Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 46
  • 47. Kleuren Benoemen & Meten • Kleuren meten… • Kleurverschillen definiëren • Nieuwere definities delta E… – Delta E CIE94, in twee versies: graphic arts, textiel – Delta E CMC (1:1), Delta E CMC (2:1) » Vnl. gebruikt in textielwereld – Delta E 2000 (CIEDE2000) – Zijn allemaal meer conform aan menselijke perceptie van kleurverschillen Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 47
  • 48. Kleuren Benoemen & Meten • Kleuren meten… • Delta E CIE 1994 Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 48
  • 49. Kleuren Benoemen & Meten • Kleuren meten… • Delta E CMC (l:c) • Delta E CMC (1:1) • Delta E CMC (2:1) Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 49
  • 50. Kleuren Benoemen & Meten • Kleuren meten… • Delta E CIE 2000 (CIEDE2000) Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 50
  • 51. Kleuren Benoemen & Meten • Kleuren meten… • Delta h (hue) Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 51
  • 52. Kleuren Benoemen & Meten • Verschillen tussen meetapparaten… • Spectrophotometer geeft geen absolute waarheid… Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 52
  • 54. Reproduceren van Kleur • Basisprincipes • Additief (rgb) vs subtractief (cmy) Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 54
  • 55. Reproduceren van Kleur • Basisprincipes Prepress Drukken Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 55
  • 56. Reproduceren van Kleur • Basisprincipes • Maar hoe converteren van RGB naar CMYK? • RGB-gamut is groter dan CMYK-gamut Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 56
  • 57. Reproduceren van Kleur • Reproductie in druk – speciallekes • Standaard proceskleur vervangen door spotkleur(en) • Veel gebruikt in verpakkingen, bv. voor moeilijke kleuren zoals chocolade Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 57
  • 58.
  • 59. Reproduceren van Kleur • Reproductie in druk – speciallekes • Opaque wit • Als achtergrond op transparante folie (bv. labels) • Of als achtergrond op gekleurd papier • Metaalkleuren • Hoe weergeven op scherm? Hoe proef van maken? • Verfstalen… • Indien nultolerantie kleurverschil: echte verf Inhoud aanbrengen… • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 59
  • 62.
  • 63.
  • 64. Color Management • Een consistente weergave van kleuren • Voorspelbaar • Beheersbaar • En altijd en overal… • Ongeacht outputtype • Ongeacht productieproces • Ongeacht locatie van productie Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 64
  • 65. Color Management • ICC Color management – rendering intents Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 65
  • 66. Color Management • ICC Color management • Black Point Compensation • ICC definieert wel wit, maar geen zwart… Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 66
  • 68. Color Management • Assign Profile vs Convert to Profile • Juiste profiel is essentieel! • Gooi NOOIT ingebedde profielen weg, gebruik NOOIT ‘assign profile’! • ICC-profiel = woordenboek, een ander woordenboek gebruiken, is een foutieve vertaling! Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 68
  • 69.
  • 70. Color Management • Kwaliteit profiel • Meerdere profielen voor zelfde type van output beschikbaar • Bv. ISO 12647 op coated: ECI, Adobe, BasICColor, VIGC Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies ISOcoated v2 (ECI) © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur Coated Fogra39 70
  • 71. ECI Adobe BasICColor VIGC
  • 72.
  • 74.
  • 75.
  • 76.
  • 77. En nog meer complexiteit…
  • 78.
  • 79.
  • 80.
  • 81.
  • 82. En nog meer complexiteit… • Drukkerij: hoe gestandaardiseerd? • En dat dag in, dag uit? Elke dag opnieuw. Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 82
  • 83. En nog meer complexiteit… • Drukkerij: proef vs drukwerk Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • De praktijk • Color management • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 83
  • 84. En nog meer complexiteit… • Drukkerij: hoe gestandaardiseerd? • Puntaangroei (dotgain) • 50%: plaat vs drukwerk Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 84
  • 85.
  • 86. En nog meer complexiteit… • Overprinting: wees voorzichtig! • Weet u wat het juist betekent? Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 86
  • 87.
  • 88. En nog meer complexiteit… • Veredeling (vernissen, lakken) • Intensere kleur • Maar ook: kleurverschuivingen mogelijk… Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 88
  • 90. Kleur & Kwaliteit • Twee belangrijke begrippen • Waarneembaarheid (perceptibility) • Is er een verschil met de referentie zichtbaar? • Accepteerbaarheid (acceptibility) • Is het verschil aanvaardbaar? • Eenzelfde (gemeten) afwijking kan soms wel, soms niet aanvaardbaar zijn – Bv. krant vs verpakking Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 90
  • 91. Kleur & Kwaliteit • Wat is mogelijk? • Drukken is géén exacte wetenschap! • Drukken is een complex proces, met heel veel variabelen… • Realistische benadering dringt zich op! Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 91
  • 92. Kleur & Kwaliteit • ISO-standaarden • ISO 3664:2009 – Viewing conditions – Graphic Technology and Photography • Oa geen sterk gekleurde objecten in de omgeving! • ISO 12646:2008 – Graphic Technology – Displays for colour proofing – Characteristics and viewing conditions • ISO 12647-1:2004 – Graphic Technology – Inhoud Process control for the manufacture of half- • Wat is kleur • Benoemen & Meten tone colour separations, proof and production • Reproductie prints – Part 1: parameters and measurement • Color management methods • En nog meer… • ISO 12647-2:2004 – Part 2: Offset lithographic • Kwaliteit processes • Conclusies • ISO 13655:2009 – Spectral measurement and 23/11/2012 colorimetric computation for graphic art Complexiteit van Kleur 92
  • 98. Kleur & Kwaliteit • Maar… • Ondanks alles blijft perceptie van kwaliteit iets subjectiefs… Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 98
  • 100. Conclusies… • Kleur is iets enorm complex… • Hoe benoemen we een kleur? • Bv. ‘groen’ • Enorm veel factoren beïnvloeden kleurwaarneming • Lichtbron (spectrale samenstelling), eigenschappen object op zich (metamerie!), waarnemer (kleurenblindheid) Inhoud • Dus: afspraken maken ivm kleurbeoordeling • Wat is kleur – Onder welke omstandigheden? Hoe meten? Hoe • Benoemen & Meten verschillen berekenen? • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 100
  • 101. Conclusies… • Kleurreproductie kent veel variabelen • Waaronder reproductieproces op zich, monitor, papier, inkt, … • Vergelijk geen appelen met peren! • Een goedkoop inkjetprinterke levert geen ‘contractproef’… • Weet wat wel en wat niet mogelijk is… • Kritische kleuren: geef voorbeelden mee! Inhoud • Standaardisering van werkmethodes is • Wat is kleur absoluut noodzakelijk! • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 101
  • 102. Conclusies… • Color management kan, maar is niet eenvoudig • Eén ontbrekend icc-profiel kan alles verkeerd doen lopen • Er blijft veel ruimte voor fouten en interpretatieverschillen… • Oa. niet-gestandaardiseerde omgevingen Inhoud • Wat is kleur • Oa. realistische fluctuaties in productie • Benoemen & Meten • Reproductie • Vooral: goede communicatie & goede • Color management afspraken! • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 102
  • 103. Vragen? Inhoud • Wat is kleur • Benoemen & Meten • Reproductie • Color management • En nog meer… • Kwaliteit • Conclusies © VIGC - 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 103
  • 105. Innovatie, Trends • Zal voor een volgende keer zijn… • Sorry… • Maar toch één mooi voorbeeld! © VIGC - 23/11/2012 De Complexiteit van Kleur 105
  • 106.
  • 107.
  • 108. PS: VIGC Output Essentials
  • 109.
  • 110. VIGC-tools • VIGC Output Essentials • VIGC Live Preflight Profielen • VIGC PDF Viewer Check • VIGC Max TAC ICC profielen + evaluation kit • VIGC50 eXtreme Color Suite • VIGC Tutorials • Zwart • Afwerking • Preflighting • Kleurenruimtes, rendering intents 23/11/2012 Complexiteit van Kleur 110