1. SỞ GD& ĐT NGHỆ AN KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10
TRƯỜNG THPT CHUYÊN PHAN BỘI CHÂU
Đề chính thức NĂM HỌC 2010 - 2011
Môn thi: NGỮ VĂN
Thời gian: 150 phút (không kể thời gian giao đề)
Câu 1 (4,0 điểm).
Cho đoạn văn:
Sau trận bão, chân trời, ngấn bể, sạch như tấm kính lau hết mây hết bụi. Mặt trời
nhú lên dần dần, rồi lên cho kì hết. Tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng
thiên nhiên đầy đặn. Quả trứng hồng hào thăm thẳm và đường bệ đặt lên một mâm bạc
đường kính mâm rộng bằng cả một cái chân trời màu ngọc trai nước biển hửng hồng. Y
như một mâm lễ phẩm tiến ra từ trong bình minh để mừng cho sự trường thọ của tất cả
những người chài lưới trên muôn thuở biển Đông.
(Nguyễn Tuân - Cô Tô, Ngữ văn 6, tập hai, trang 89, NXB Giáo dục, 2004)
a) Trong những từ sau đây, từ nào không phải là từ láy:
hồng hào, thăm thẳm, bình minh, tròn trĩnh.
b) Giải nghĩa từ: trường thọ. Tìm một từ có yếu tố "trường" đồng nghĩa.
c) Phân tích hiệu quả thẩm mĩ của các biện pháp tu từ trong đoạn văn trên.
Câu 2 (6,0 điểm).
Viết một đoạn văn (khoảng 10- 15 câu) trình bày cảm nhận của em về cách sử
dụng từ ngữ, hình ảnh trong đoạn thơ sau:
Quê hương anh nước mặn, đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.
Đồng chí !
(Chính Hữu - Đồng chí, Ngữ văn 9, tập một, trang 128, NXB Giáo dục, 2006)
Câu 3 (10,0 điểm).
Bài thơ Nói với con (Y Phương) gợi cho em những suy nghĩ gì về cội nguồn sinh
dưỡng của mỗi con người?
------------ Hết ------------
Họ và tên thí sinh:.................................................................. Số báo danh:.......................

2. SỞ GD&ĐT NGHỆ AN KÌ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10
TRƯỜNG THPT CHUYÊN PHAN BỘI CHÂU
NĂM HỌC 2010-2011
HƯỚNG DẪN VÀ BIỂU ĐIỂM CHẤM ĐỀ CHÍNH THỨC
Môn: Ngữ Văn
(Hướng dẫn và biểu điểm chấm gồm 02 trang)
------------------------
I. YÊU CẦU CHUNG:
1) Ngoài việc đánh giá, kiểm tra kiến thức cơ bản, giám khảo cần phát hiện và
trân trọng những bài làm thể hiện tố chất của một học sinh giỏi: kiến thức văn học vững
chắc, sâu rộng; năng lực cảm thụ văn chương tinh tế, sâu sắc; kỹ năng làm bài tốt; diễn
đạt trong sáng, có cảm xúc, có giọng điệu riêng.
2) Hướng dẫn chấm chỉ nêu những ý chính và các thang điểm chủ yếu. Trên cơ sở
đó, giám khảo có thể thống nhất định ra các ý chi tiết và các thang điểm khác. Với
những bài làm sáng tạo so với đáp án, nếu lập luận thuyết phục, giám khảo nên cân
nhắc, trân trọng.
3) Giám khảo nên đánh giá bài làm trong tính tổng thể ở từng câu và cả bài,
không đếm ý cho điểm một cách máy móc, nhằm đánh giá học sinh trên cả hai phương
diện: kiến thức và kỹ năng.
4) Tổng điểm toàn bài là 20, chiết điểm 0,5
II. NHỮNG YÊU CẦU CỤ THỂ.
Câu Nội dung, kỹ năng Điểm
a Từ không phải là từ láy: bình minh 0,5
- trường thọ: sống thọ, sống lâu
b - Tìm được một từ Hán việt có yếu tố "trường" với nghĩa: dài 1,0
(Ví dụ: trường ca, trường tồn, trường chinh, ...)
- Các biện pháp tu từ có trong đoạn văn: so sánh, ẩn dụ
- Hiệu quả thẩm mĩ:
Câu 1 + Gợi tả cảnh mặt trời mọc trên biển đảo Cô Tô rực rỡ, tráng lệ
nên thơ ...
c + Thể hiện niềm say mê cái đẹp; tình yêu thiên nhiên, yêu quê 2,5
hương đất nước; sự trân trọng của Nguyễn Tuân với người dân lao
động.
+ Thể hiện sự tài hoa của Nguyễn Tuân trong cách sử dụng từ
ngữ, hình ảnh
Câu 2 * Yêu cầu về kỹ năng: Biết cách tạo lập đoạn văn rõ ràng mạch lạc, 6,0
chặt chẽ, dung lượng khoảng 10- 15 câu.
* Yêu cầu về nội dung:
- Hình ảnh thơ: chọn lọc, đậm chất hiện thực, vừa cụ thể vừa có
tính khái quát, biểu tượng.

3. - Ngôn ngữ: mộc mạc giản dị mà trong sáng; hàm súc cô đọng ...
- Hiệu quả của cách sử dụng từ ngữ hình ảnh: cảm nhận và lý
giải sâu sắc về cơ sở của tình đồng chí đồng đội thiêng liêng cao
đẹp; góp phần thể hiện phong cách thơ Chính Hữu
Yêu cầu chung:
- Hiểu đúng yêu cầu của đề ra, biết cách làm bài văn nghị luận
văn học kết hợp nghị luận xã hội. Tạo lập được một văn bản có bố
cục rõ ràng, lập luận chặt chẽ, lời văn trong sáng có cảm xúc, có
giọng điệu riêng ...
- Đề ra tương đối mở nhằm khuyến khích những suy nghĩ riêng,
có tính sáng tạo của học sinh trên cơ sở cảm thụ sâu sắc tác phẩm.
- Học sinh có thể tổ chức bài làm theo nhiều cách khác nhau
miễn là thuyết phục, thể hiện đúng yêu cầu đề ra.
Dưới đây là một số gợi ý chính:
a Giới thiệu tác giả, tác phẩm và vấn đề nghị luận 1,0
b Cảm nhận khái quát về bài thơ: 3,0
- Nói với con là một bài thơ hay, có ý nghĩa triết lý sâu sắc: mượn
lời người cha nói với con, nhà thơ ca ngợi tình cảm gia đình ấm
cúng; tự hào về những vẻ đẹp của con người quê hương, truyền
Câu 3 thống tốt đẹp của dân tộc mình. Từ đó, gợi nhắc tình cảm gắn bó với
truyền thống và ý chí vươn lên trong cuộc sống.
- Nội dung bài thơ được diễn tả bằng hình thức nghệ thuật độc
đáo (thể thơ tự do, giọng thơ tâm tình, sâu lắng; hình ảnh thơ chân
thực, mộc mạc, đậm đà màu sắc dân tộc; ngôn ngữ trong sáng, thể
hiện cách diễn đạt, lối tư duy của người miền núi; sử dụng nhiều
biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, điệp từ, đối lập ...) nên có sức
thuyết phục, lay động sâu xa.
c Suy nghĩ về cội nguồn sinh dưỡng của mỗi con người: 6,0
- Gia đình và quê hương là cội nguồn sinh dưỡng thiêng liêng của
mỗi con người.
- Mỗi người cần phải biết trân trọng, gìn giữ vun đắp tình cảm gia
đình, tình yêu quê hương xứ sở.
- Mở rộng liên hệ thực tế:
+ Phê phán những suy nghĩ, việc làm còn lệch lạc, hời hợt
thậm chí sai trái đối với gia đình và quê hương.
+ Đề cao những việc làm, hành động, suy nghĩ đúng đắn.