2. Autyzm jest niejednorodnym,
wieloprzyczynowym zaburzeniem rozwojowym
w takich sferach jak:
• relacja społeczna
• porozumiewanie się (werbalne i pozawerbalne)
• zachowania
Jest zjawiskiem odrębnym niż upośledzenie
umysłowe

3. Geneza:
• powstaje w wyniku współczynnika swoistego
– osobniczego oraz współczynnika
nieswoistego, które mają zróżnicowany
charakter i odgrywają różną rolę w
powstawaniu autyzmu;

4. • Czynnik osobniczy to swoista
nadwrażliwość psychiczna rozumiana
jako szczególny sposób reagowania na
zewnętrzne sytuacje i przeżycia
wewnętrzne;

5. • Czynnik zewnętrzny – to czynnik
wczesnego, ciążowo – okołoporodowego
obciążenia biologicznego, genetycznego,
biochemicznego, zanieczyszczenia
środowiska, medycznego (szczepionki,
antybiotyki)

6. AUTYZM I ZABURZENIA
POKREWNE
Należy zaznaczyć, iż nie istnieją symptomy
charakterystyczne tylko i wyłącznie dla autyzmu.
Zaburzenia w komunikowaniu się
Zespół Retta
Zespół Aspergera
Zaburzenia
autystyczne
Upośledzenie
umysłowe

7. ZABURZENIA AUTYSTYCZNE
(kwestionariusz diagnozy)
I. Łącznie sześć (lub więcej) pktów z 1,2,3 w tym
dwa z 1 i po jednym z 2 i 3:
1. Jakościowe zaburzenia interakcji społecznych
przynajmniej dwa z:
a. znaczne zaburzenie w zachowaniu niewerbalnym (kontakt
wzrokowy, mimika twarzy, postawa ciała, gestykulacja w interakcjach
społecznych);
b. brak rozwoju relacji z rówieśnikami odpowiednich do poziomu
rozwoju;
c. brak spontanicznego dzielenia się radością, zainteresowaniami i
osiągnięciami z innymi ludźmi;
d. brak społecznej lub emocjonalnej wzajemności

8. ZABURZENIA AUTYSTYCZNE
(kwestionariusz diagnozy)
2. Jakościowe zaburzenia komunikowania się – przynajmniej
jedno z:
a. opóźnienie lub całkowity brak rozwoju mowy (bez prób
alternatywnych sposobów komunikacji);
b. u mówiących – znacznie zaburzona zdolność do inicjowania
lub podtrzymowania konwersacji;
c. stereotypie i echolalie językowe lub język idiosynkratyczny
d. brak zróżnicowanych, spontanicznych zabaw w udawanie
lub naśladowanie społeczne odpowiednich do poziomu
rozwoju

9. ZABURZENIA AUTYSTYCZNE
(kwestionariusz diagnozy)
3. Ograniczone, powtarzające się stereotypowe wzorce
zachowań, zainteresowań i aktywności – przynajmniej jedno
z:
a. pochłaniające przywiązanie do jednego lub więcej
stereotypowych i ograniczonych wzorców zainteresowań
(anormalne ze względu na swe nasilenie lub przedmiot);
b. widoczne, nieelastyczne przywiązanie do specyficznych,
niefunkcjonalnych rytuałów;
c. stereotypowe i powtarzające się manieryzmy ruchowe
(trzepotanie rękami, złożone ruchy ciała);
d. uporczywe zaobsorbowanie fragmentami przedmiotów;

10. ZABURZENIA AUTYSTYCZNE
(kwestionariusz diagnozy)
II Opóźnienie lub nienormalne funkcjonowanie
przynajmniej jednej ze sfer przed 3 rokiem życia:
1. Interakcje społeczne
2. Język używany do komunikacji społecznej
3. Symboliczna lub wyobrażeniowa zabawa

11. 4 FAZY ZESPOŁU RETTA
I Faza (początek stagnacji)- między 16 a 18
miesiącem;
OBJAWY
Spowolnienie
wzrostu obwodu
głowy
Obniżone
napięcie
mięśniowe Utrata
zainteresowania
otoczeniem
Zaburzenia
emocjonalne
Pierwsze
stereotypie

12. 4 FAZY ZESPOŁU RETTA
II Faza (gwałtowna regresja rozwojowa)-
między 12 a 36 miesiącem;
OBJAWY
Utrata mowy
Osłabienie
nabytych
form
komunikacji
Kolejne
stereotypie
Zachowania
autystyczne
Trudności w
poruszaniu się,
oddychaniu,
drgawki

13. 4 FAZY ZESPOŁU RETTA
III Faza (pseudostacjonarna) – od 2 do 10
roku życia;
OBJAWY
Złagodzenie
objawów
autystycznych
Nasilenie
stereotypii
Powolny regres
neuromotoryczny

14. 4 FAZY ZESPOŁU RETTA
IV Faza (późna degeneracja motoryczna) –
po 10 rokiem życia;
OBJAWY
Wzrost
napięcia
mięśniowego
skolioza
Zanik
mięśni
Trudności w
komunikacji

15. METODY KOMUNIKACJI
WSPOMAGANEJ LUB
ALTERNATYWNEJ
piktogramy fotografie
Metoda Bllisa
komputer

16. ZESPÓŁ ASPERGERA
KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE
• Znacząca trudność w kontaktach społecznych
• Preferencje wobec dorosłych, komunikacja jednostronna,
monotematyczność
• Brak znaczących opóźnień mowy (używanie pedantyczne,
dygresyjne);
• Zachowania obsesyjne, manieryzmy, wąskie, obsesyjne
zainteresowania;
• Niezgrabność ruchowa

17. METODY I FORMY PRACY
EDUKACYJNO -
TERAPEUTYCZNEJ
Metoda
behawioralna
Terapia sensoryczna
Program
TEACCH
Terapia
medyczna
Metody
terapii

18. METODA BEHAWIORALNA
Cele
• zwiększenie zachowań deficytowych –
naśladowanie, wykonywanie prostych poleceń,
dopasowanie do wzoru, rozwój mowy oraz zachowań
społecznych;
• redukowanie i eliminacja zachowań
niepożądanych – poprzez wygaszanie, wykluczanie,
hiperkorekcję;
• generalizowanie i utrzymanie efektów terapii

19. METODA BEHAWIORALNA
Cele
Podstawą terapii jest umiejętność
identyfikowania przez dziecko
pozytywnych wzmocnień oraz
umiejętności koncentracji uwagi.

20. PROGRAM TEACCH
Program ten wychodzi z założenia, że autyzm jest
wynikiem ograniczonej dysfunkcji OUN.
W oparciu o pełną rozszerzoną diagnozę, zespół
rehabilitacyjny, tworzy program, który umożliwia
postrzeganie dzieci całościowo.
Głównym celem programu jest stworzenie
kompleksowego planu rehabilitacji dla osób
autystycznych.

21. TERAPIA SENSORYCZNA
Odwrażliwianie, czyli terapia zaburzeń
sensorycznych (węchu, smaku, dotyku,
równowagi, wzroku, słuchu) dąży do wzmocnienia
u dziecka i dorosłych tolerancji na bodźce z
zewnątrz;
Polega na zmiennej stymulacji związanej z
zaburzoną modalnością

22. TERAPIA SENSORYCZNA
Metoda Berarda, polega na odpowiednim słuchaniu
muzyki, której dźwięki są elektronicznie
modulowane.
Metoda kolorowych filtrów Helen Irlen, wykorzystuje
kolorowe nasadki na okulary dla odwrażliwienia
wzroku.
Kontakty ze zwierzętami: hipoterapia,
dogoterapia,delfinoterapia

23. INNE METODY
Metoda
Montessori
Techniki pracy
szkolnej
Freineta
Metoda
Domanna
Elementy
Pedagogiki
Waldorfskiej
Metoda
Knilla
Arteterapia
Metoda
Auricula

24. METODY TERAPII
Metoda
dobrego
startu
Plany
aktywności
Metoda W.
Sherborne
Metoda
komunikacji
pozawerbalnej
Oddziaływania
logopedyczne
Metoda
Holding
Metoda
ułatwionej
komunikacji
Zasady
niedyrektywnej
t.zabawowej
Metoda
nauczania
incydentalnego

25. Zasady niedyrektywnej terapii
zabawowej
• Głównym celem jest nawiązanie kontaktu z
dzieckiem, dlatego ważną rolę pełni tutaj
naśladowanie dziecka;
• Powtarzanie przez terapeutę czynności jakie
wykonuje dziecko daje możliwość nawiązania z
nim kontaktu

26. Metoda nauczania incydentalnego
• Stosuję się tę metodę aby uzyskać rozwiniecie
wypowiedzi u dziecka poprzez czekanie.
KROKI
• ograniczenie miejsca zawierające interesujące dla
dziecka przedmioty;
• czekanie, aż dziecko rozpocznie interakcję z danym
przedmiotem
• prośba o rozwinięcie wypowiedzi

27. Metoda nauczania incydentalnego
KROKI
• dostarczenie przedmiotu o które dziecko prosi;
ZAŁOŻENIA
• określenie możliwości językowych dziecka
• dostarczenie przedmiotów wystarczająco
atrakcyjnych dla dziecka
• wystawienie ich tak, aby zwróciło uwagę dziecka
Należy pamiętać aby przedmioty były ulubionymi
dla dziecka i na co dzień kontrolować ich
dostępność

28. Plany aktywności
Metoda, która zakłada, że dziecko autystyczne
potrafi opanować nawet skomplikowane czynności
lecz samodzielnie nie inicjuje kontaktu.
• zestaw zdjęć, piktogramów
• zestaw symboli stanowiących wskazówki do
wykonania określonych czynności;
• zastępuje bodźce werbalne wzrokowymi;

29. Metoda ruchu rozwijającego
W. Sherborne
Głównym założeniem jest posługiwanie się ruchem
jako narzędziem we wspomaganym rozwojem
psychoruchowym.
4 GRUPY ĆWICZEŃ:
• prowadzące do poznania własnego ciała;
• pomagające zdobyć pewność siebie i poczucie
bezpieczeństwa;
• ułatwiają nawiązanie kontaktu z prowadzącym
grupę;
• twórcze

30. Metoda ruchu rozwijającego
W. Sherborne
CELE:
1. Rozwijanie świadomości przestrzennej i
funkcjonowania w niej;
2. Rozwijanie świadomości własnego ciała;
3. Dzielenia przestrzeni z innymi ludźmi oraz
nawiązanie z nimi kontaktu;

31. Metoda Dobrego Startu
Głównym celem tej metody jest usprawnianie i
harmonizowanie współdziałania psychiki i
motoryki przez korekcję i kompensację
zaburzonych funkcji.
ZAJĘCIA:
1. WPROWADZAJĄCE, np. piosenka na powitanie;
2. ZASADNICZE, np. ćwiczenia ruchowe, ruchowo –
słuchowe;
3. KOŃCOWE, np. prezentacja prac

32. Metoda „Holding”
Etapy procesu terapeutycznego:
• konfrontacja – przyjęcie postawy wymuszającej
bliskość;
• odrzucenie – walka prowadząca do oczyszczenia;
• rozwiązanie – nawiązanie bliskości;

33. Specyficzne zachowania autystów
Niezwyczajny
rozwój mowy
Zaburzony rozwój
społeczny
Zachowania
nieporządane
Czynności
powtarzające się i
niechęć do zmian

34. NIEZWYCZAJNY ROZWÓJ MOWY
Echolalia – powtarzanie słów lub zdań w
miejsce rozmowy;
Monotematyczność – nieprzerwane
mówienie na dany temat;
Perseweracja słowna – powracanie do
tego samego tematu w tym samym
schemacie;

35. NIEZWYCZAJNY ROZWÓJ MOWY
Pozorna głuchota – brak odpowiedzi na
bodźce słuchowe;
Nadwrażliwość lub niedowrażliwość
słuchowa

36. NIEZWYCZAJNY ROZWÓJ MOWY
Trudności w wyrażaniu potrzeb –
zamiast słów pokazywanie palcem
lub gestykulacja; wskazuje potrzeby
poprzez używanie ręki drugiej
osoby;

37. NIEZWYCZAJNY ROZWÓJ
SPOŁECZNY
Trudności w kontaktach z innymi –
obojętność, brak pracy i zabawy w
grupie, włącza się tylko wtedy, gdy
osoba dorosła nalega i pomaga mu;

38. NIEZWYCZAJNY ROZWÓJ
SPOŁECZNY
Niechęć do przytulania, oporowanie
w kontaktach bezpośrednich ;
niekiedy – odwrotnie – nadmierna
bliskość

39. NIEZWYCZAJNY ROZWÓJ
SPOŁECZNY
Chęć do pozostawania w samotności –
trzymanie się na uboczu;

40. NIEZWYCZAJNY ROZWÓJ
SPOŁECZNY
Brak lub ograniczony kontakt
wzrokowy – niekiedy odwrotnie –
uporczywy i wymuszany przez dziecko

41. ZACHOWANIA NIEPOŻĄDANE
Nadmiernie lub skrajnie
ograniczona ruchliwość fizyczna
lub stereotypie ruchowe

42. ZACHOWANIA NIEPOŻĄDANE
Śmiech lub chichot w
nieodpowiednich sytuacjach

43. ZACHOWANIA NIEPOŻĄDANE
Napady złego nastroju
Agresja
Autoagresja

44. CZYNNOŚCI POWTARZAJACĄCE
SIĘ I NIECHĘĆ DO ZMIAN
Ciągła, schematyczna,
dziwaczna zabawa

45. CZYNNOŚCI POWTARZAJACĄCE
SIĘ I NIECHĘĆ DO ZMIAN
Kręcenie przedmiotami, wirowanie
wokół własnej osi

46. CZYNNOŚCI POWTARZAJACĄCE
SIĘ I NIECHĘĆ DO ZMIAN
Niewłaściwe przywiązanie do
przedmiotów;

47. CZYNNOŚCI POWTARZAJACĄCE
SIĘ I NIECHĘĆ DO ZMIAN
Dążenie do monotonii, niechęć do
jakichkolwiek zmian

48. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
Ewa Lara