Een beetje hulp voor mensen die eraan denken naar Bolivia te gaan...

1. Tips en Trics
Interessante sites
(op elke site de veiligheidssituaties met een grote korrel zout nemen… ik laat vlak voor jullie vertrekken
een update maken door Rianne over de exacte situatie daar)
- http://www.itg.be/itg/GeneralSite/Generalpage.asp?L=N (tropisch instituut)
- http://www.boliviahouse.com/index.html (Bolivia House, mogelijke verblijfplaats)
In apartment 3 kan je zeker met 3 slapen, zelfs met 4.
In apartment 2 kan je ook met 3 slapen, maar dan zal 1 iemand in de zetel moeten slapen.
- http://www.reisbijbel.nl/bolivia (info up to date)
- http://www.peruonline.nl/algemeneinfo.htm (info)
- http://www.kerkinactie.nl/interactief/page.aspx?
title=Bolivia&rIntId=6138&rIntNavId=3359&rIntNavMotherNavId=2486&rIntNavStepmotherNavI
d=3358&intNavType=2#2 (info)
- http://www.elmundo.com.bo/ (om het Spaans te oefenen en locale nieuwsberichten te bekijken)
- http://www.missio.be/jongeren/campagnes/campagne:-vrede-op-maat/muziek-in-bolivia (de
campagne waarover ik sprak tijdens de missiemaand)
- http://www.straatkinderen-bolivia.nl/ (de site van Rianne, maar helemaal niet up to date… je kan
wel een aantal foto’s zien daarop. De school waar jullie gaan werken staat er zelfs niet bij. Maar
het gaat wel om dit project in het algemeen ‘Straatkinderen Bolivia’
- http://nl.wikipedia.org/wiki/Bolivi%C3%AB (over Bolivië)
- http://nl.wikipedia.org/wiki/Cochabamba_(stad) (over Cochabamba)
- http://www.belkraker.be/index2.php?language=nederlands (belkraker, goedkoop telefoneren)
- http://www.connectiebolivia.nl/paginas/bolivia.php (info over Bolivië)
- http://www.diplomatie.be/nl/travel/countrydetail.asp?COUNTRYNAMENL=BOLIVIA
(veiligheidssituatie)
- http://www.diplomatie.be/nl/travel/reiswijs.asp (tips bij het reizen)
- http://www.diplomatie.be/lapaznl/ (bureau voor ontwikkelingssamenwerking, soort ambassade
in Bolivië)
- http://www.mfa.nl/zuid_amerika/bolivia (Nederlandse ambassade in Bolivië)
- http://www.meenemen.nl/inpaklijst/stap_1.php (een steun om bagage te maken, inpaklijst)
Zeker aan denken
- Reisverzekering (Mondial Assistance, world gold protection is een mogelijkheid. Wel een van
de duurdere, maar van de betere)
- Internationaal paspoort aanvragen (Visum heb je niet nodig in Bolivië)
- Vaccinatiekaart (Tyfus, Hepatitis, Gele koorts, tetanus, …)
Je kan ook op de site van het tropisch instituut bekijken welke inentingen nodig zijn voor de
streek waar je naartoe gaat)

2. - Vliegtickets
TIP: In de heenreis van Brussel naar Cochabamba zelf, in de terugreis van een grootstad (La
Paz of Santa Cruz naar Brussel en de bus nemen in Bolivië zelf van Cochabamba naar de
grootstad)
Vliegmaatschappij in Zuid-Amerika: Aerosur
Vliegmaatschappij in Europa: Alitalia (maar die zijn nu failliet)
Je kan ook van Amsterdam vliegen, maar dan moet je eerst nog vervoer zoeken en betalen
naar daar en dan komt het overeen uit…
- Dollars bestellen (daarmee heb ik mijn verblijf en een deel van mijn reis betaald, voor de rest
gebruik je best gewoon Bolivianos)
Ik had dus iets van een 300 dollars mee en ook nog een 30-tal euro’s voor tijdens de vlucht in
de luchthavens van Europa (Milaan…)
- Gewicht van bagage navragen (ik heb in de heenreis 2 keer 32 kilo mogen meenemen… dat
moet je vragen in het reisbureau. Maar in het terugkomen maken ze daar meer problemen
van… dus goed informeren!)
- Informeer je goed over het land en zijn gewoontes, politiek, …
TIP: bestel of koop een ‘Lonely Planet’, dat zijn de meest interessante reisgidsen, zeer
bruikbaar.
- Komst melden
In Bolivië zelf is er geen echte Belgische ambassade, maar wel een bureau voor
ontwikkelingssamenwerking. Nederland heeft wel een ambassade in Bolivië.
Misschien eens naar informeren (site staat bovenaan) en een mail sturen met het project dat je
daar zal uitvoeren. Hier kan je ook de recente politieke situatie navragen. Zij brengen je graag
op de hoogte (ik heb dat bij de Nederlandse ambassade gedaan, maar je kan evengoed eens
informeren bij dat Belgisch bureau).
Niet ver van Bolivia House is het Nederlandse Consulaat. Daar werkt een Nederlander,
Guillermo, die erg vriendelijk en betrouwbaar is, dus als je vragen of problemen hebt kan je
daar altijd terecht (http://www.mfa.nl/lap/ambassade/consulaten#ConsulaatCochabamba)
VOOR VERTREK
- Zorgen dat je van alle belangrijke documenten een tweetal copies hebt op verschillende
plaatsen.
- Maak een papier met belangrijke adressen en telefoonnummers (contact in nood). Een
voorbeeldje staat onderaan in dit document. Kopieer het een aantal keer en stop het op
verschillende plaatsen.
- Selectief koffers pakken.
Niet al te veel kleren, producten zijn daar veel goedkoper (ik denk maar aan toiletspullen), dus
verspil daar geen gewicht aan.
Ik denk bijvoorbeeld aan shampoo… koop een klein busje, je kan daar altijd goeie shampoo
kopen en véél goedkoper.
Doe je zwaarste kleren en schoenen aan op het vliegtuig, dat bespaart al kilo’s in je koffer.
- In je handbagage raad ik je aan een aantal dingen in te steken die nuttig zijn.
Muntjes of kauwgum (echt goed dat je dat bijhebt, komt van pas)
Wegwerpbare washandjes of iets waar je je tijdens de vluchten mee kan verfrissen.
Zakdoeken, geld (verdeeld), een klein puzzelboekje of iets om je mee bezig te houden… ik had
ook een schriftje waar ik al mijn bedenkingen in noteerde.
Tandenborstel en een beetje tandpasta is ook altijd handig en een verse onderbroek had ik ook
bij. (je kan in het Kruidvat kleine tubetjes tandpasta, shampoo en douchegel kopen)

3. (het zijn enkel tips)
Vloeistoffen mogen max. 100 ml bevatten en moeten in een doorzichtig zakje zitten.
Eten en drinken mag in principe niet, maar ik had wel altijd iets klein mee om te knabbelen of te
drinken.
In een klein doosje of zakje kan je ook een paar medicijnen meenemen, los dan.
Een vertaler Nederlands-Spaans kan ook altijd van pas komen. (wel zakformaat)
- Laptop in handbagage meenemen.
IN BOLIVIË ZELF
- Je kan een gewone bankkaart gebruiken in de automaten, wel op voorhand even nagaan
hoeveel je moet betalen per transactie… zodat je toch een redelijk bedrag kan afnemen per
keer. (navragen in de bank dus in België)
- De taxi’s en bussen zijn er erg goedkoop.
Per busrit betaal je anderhalve Boliviano, dat is dus ongeveer 15 eurocent.
Voor een rit met de taxi hangt de afstand ervan af, maar ik heb nooit meer dan 80 eurocent
betaald. Een bus stopt aan elke hoek, een taxi waar je maar wilt. Let op dat als je een taxi
neemt dat hij altijd van een maatschappij is, dat staat aangegeven met een bordje of een label
op de wagen.
De taxi’s rijden de hele nacht door, bussen tot 11 uur of zo, sommige bussen ook langer.
- Een toeristische dienst vind je op ‘La Plaza Principal’, een soort Grote Markt in de stad. Daar
kan je ook een gsm en een gsm-kaart kopen.
- Contact opnemen met het thuisfront:
Met de vaste telefoon: zie belkraker… hiervoor heb je wel een nummer nodig van Bolivia zelf, in
het internationale Bolivia House is er een vaste lijn.
Met de gsm: best daar een gsm kopen (voor 10 euro heb je er al een) en hiervoor heb je ook
een sim-kaart van Bolivia zelf nodig.
Internet: er zijn in de stad zelf zeker 5 internetcafés, niet altijd beschikbaar en dikwijls een trage
verbinding, maar het is mogelijk. Ik heb vooral met een USB-stick gewerkt om documenten e.d.
van mijn laptop over te nemen of op te slaan.
Webcam is meestal mogelijk, er zijn daar zelf webcams beschikbaar dan.
Er zijn ook telefooncellen in de stad, daar kan je ook vrij prijslijk bellen.
In de stad is er ook een poskantoor en Bolivia House heeft een adres waar ze van België uit
naartoe kunnen sturen. Het is afhankelijk van de periode hoelang een brief of postpakket er
over doet. Het langste was bij mij twee weken. Het snelste 5 dagen.
Echte postpakketten met een waardevolle inhoud raad ik af om te sturen, want dan kan het zijn
dat ze gewoon niet toekomen omdat ze het zelf bijhouden. Altijd op de buitenkant schrijven wat
er inzit, dan doen ze het niet open. Je kan dan bijvoorbeeld zeggen dat er shampoo of zo inzit,
terwijl er eigenlijk echt chocolade inzit.
- Wassen van kleren:
Er zijn in de stad een aantal wassalons waar je tegen betaling je kleren kan laten wassen en
strijken. Ikzelf heb echter alles zelf gewassen in Bolivia house met handwas. Er is ook een
vrouw die je kleren wast in Bolivia House, dan betaal je 1 euro voor 10 stuks… wat niet veel is
en goedkoper als een wassalon.
- Winkels
In elke straat vind je wel een klein kruidenierswinkeltje, meestal de garage of zo van een
gewoon huis. Die winkeltjes zijn tot ’s avonds laat open en zeker betrouwbaar. Meestal lieve
vrouwtjes die ze openhouden.

4. Tot midden in de nacht zitten er ook altijd vrouwen met hun kinderen op straat met een mandje
waar ze dan sigaretten, snoepjes, … verkopen. Ook wel betrouwbaar hoor! Let wel op met
klaargemaakt eten.
Er zijn ook veel klerenwinkels in de stad, schoenenwinkels, juweliers, antiekwinkels, … heel erg
typisch allemaal.
En dan heb je uiteraard ook een tweetal grotere supermarkten waar je bijna alles terugvindt en
ook het goedkoopste natuurlijk. (Real is de grootste)
- Vermaak en vrije tijd
Er is een groot cinemacomplex in de stad (ciné center). Je kan er makkelijk met een taxi
naartoe en terug.
Er zijn ook een aantal gezellige en klantvriendelijke restaurantjes in de buurt van Bolivia House.
(De Cantonata, De Paprika, …) zoek ze maar eens op in de ‘Lonely Planet’. Dat zijn dan de
echte toeristenrestaurants.
Voor de rest zijn er ook veel typische tavernes en restaurantjes waar je zeker moet geweest
zijn. Je kan de meeste dingen vinden op de Prada (een grote laan met allerlei
uitgaansmogelijkheden en restaurantjes)
Op die Prada is er ook een discotheek (de Pimienta). Ik ben daar een paar keer geweest, maar
er zijn daar dikwijls gevaarlijke gevechten, dus voorzichtig dan.
Je kan er ook regelmatig naar optredens gaan kijken in kleine cafeetjes.
Prikafé is een cafeetje dichtbij Bolivia House waar het zeer prijslijk en gezellig is.
Er is ook een theater in de buurt. (best bereikbaar met taxi)
Je kan op de toeristische dienst foldertjes en brochures vragen van evenementen.
Op La Plaza Principal kan je ook altijd leuke dingen beleven. Er zijn regelmatig optredens en de
mensen komen ook massaal samen daar. Vooral op vrijdagavond. Wel eens een belevenis.
VEILIGHEID
- Zorg ervoor dat je je tas altijd goed dicht bij jou hebt.
- Laat je identiteitskaart, bankkaart, .... achter in Bolivia House in een niet opvallend zakje of zo.
Neem wel een kopie mee in je handtas en steek deze indien het kan onder een pull of zoiets. Er
dus gewoon op letten dat ze de tas niet van je kunnen aftrekken.
- Neem nooit al te veel geld mee op de baan, enkel wat je nodig hebt in een klein portemonneetje
of zo.
- Ook fototoestel enkel meenemen als je het echt gaat gebruiken.
- Als de mensen rijkdom zien gaan ze je ook aanspreken… nooit aan toegeven, gewoon hand
omhoogsteken en verder stappen.
- Ook niet tonen dat je de weg kwijt bent, want dan gaan ze je zeker aanspreken en dat zal niet
bij alle mensen met goeie bedoelingen zijn. Bestudeer de weg eerst eens op voorhand zodat de
plaatselijke bevolking je niet radeloos ziet lopen op straat met een plan. (met drie is het
natuurlijk ook anders dan alleen)
- Als de politie je aanspreekt en ze vragen onmiddellijk naar je paspoort of bankkaart moet je
eerst hun legimitatiebewijs vragen. Soms zijn het valse politie. (ik heb dit nooit voorgehad, maar
ben er wel voor gewaarschuwd geweest)
- Als er iets gestolen is of er is iets gebeurd waar de verzekering zou inkomen, dan moet je zeker
een PV gaan vragen bij de politie.
- Enkel taxi’s nemen van een bepaalde maatschappij. Je kan ze herkennen aan het label dat op
de auto hangt. Daar staat altijd een telefoonnummer bij. (Santa Rosa of zoiets zit in de stad, en
is betrouwbaar) Je kan ze dan gewoon opbellen en binnen de 5 minuten kan er al een
klaarstaan. Als er ’s nachts al een vrouw bijzit, neem hem dan liever niet. Dat is dan zijn vrouw

5. en dat vind ik maar een beetje louche… (dus altijd taxi’s nemen met alleen een man in)
De taxi’s van een maatschappij hebben altijd een radio, dus als er iets moest gebeuren dan kan
je dat in de radio inspreken en hoort de centrale wat er gebeurd…
ETEN en DRINKEN
- Algemeen:
Normaal, als je zuinig leeft, kan je met 5 euro per dag toekomen.
Uit ervaring weet ik dat je soms weleens meer opdoet per dag.
Enkele voorbeelden:
Als je naar een restaurant gaat, dan kan je een maaltijd krijgen voor 2 euro. Als je in de betere
restaurants gaat betaal je per maaltijd 4 à 5 euro. Wat uiteindelijk nog niet veel is.
Een drankje kost gemiddeld 60 eurocent.
Er is in de stad ook een supermarkt waar je een voorraad kan kopen en zelf alles klaarmaken.
Vlak naast Bolivia House is er een kruidenierswinkeltje waar je ook veel kan kopen.
Gewoon brood hebben ze daar niet. Wel toastbrood, maar vooral broodjes vergelijkbaar met
een platte pistolet bij ons…
- In het begin nooit rauwe groenten eten, eigenlijk zoveel mogelijk vermijden. Dus altijd alle
groenten eerst koken. In de winkel kan je ook busjes vinden om fruit en groenten schoon te
wassen. Dan hoef je ze niet te koken, maar gewoon 5 minuutjes of zo in een badje leggen met
dat product bij.
- Probeer zo weinig mogelijk het eten van de straat te eten. Er staan op elke straat wel
kraampjes waar ze hamburgers enzo verkopen. Ik heb dat maar op het einde van mijn verblijf
daar eens geprobeerd en is wel lekker, maar risicovol als je een zwakke maag hebt.
- De limonade van ‘Oriëntal’ is wel ok en veilig. Er zitten ook vitaminen in en dat is wel belangrijk
dat je die binnen hebt.
- Koop ook nooit vlees dat blootgelegen heeft aan de lucht. Koop best vlees in de supermarkt,
daar hebben ze ook vers vlees.
- Voor je water van de kraan drinkt, eerst koken. Bij het koken van groenten, de groenten er pas
inleggen als het water een goed minuutje heeft gekookt. Ook tanden poetsen best met gekookt
water (ik heb dat niet gedaan, maar als je maag gevoelig is, best wel doen)
- In de buurt van Bolivia House is er ook een Burger King, wel duurder dan andere restaurants,
maar lekker.
EHBO
Deze dingen neem je best wat mee in voorraad, want de apothekers en dokters daar zou ik niet altijd
betrouwen. Het zijn in ieder geval de dingen die ik meehad.
Als er echt iets ernstigs is, dan zou ik eerder naar La Paz of Santa Cruz naar de dokter gaan, daar zijn
ze iets verder gevorderd.
- Motilium (tegen de maag/buikpijn)
- Immodium (om diarree te stoppen, geneest wel niet)
- Antedia (250 mg) (versterkt darmflora, natuurlijke medicijnen… soort enterol)
- Dafalgan (gewoon algemene pijnstiller)
- Neo-Golaseptine spray (spray voor keelpijn)
- Een paar tabletjes sinutab
- Ontsmettingsmiddel, steriele doekjes en pleisters
- Uw pil

6. - Oogzalf (als je die eenmaal gebruikt hebt mag je dat niet meer voor het oog gebruiken, maar
het is de ideale zalf voor kleine wonden te genezen)
- Norit (koolstoftabletten, voor als je iets gegeten hebt dat niet mag… absorbeert direct alles)
- Keeltabletjes kunnen ook van pas komen
- Een paar steriele naalden raden ze ook altijd aan, ik had dat niet mee… maar kan altijd van pas
komen.
- Ik had ook nivea bij
- Touristil (tegen reisziektes) kan ook in Bolivië zelf gebruikt worden, op de bus bv.
- Als je gevoelig bent aan vitaminetekort, dan neem je best ook een buisje vitamientjes mee.
Gewoon alles bij uw apotheker eens vragen, misschien geven zij u nog iets extra mee.
Best altijd zuigtabletten nemen (instant), dan kan je alles gelijk waar nemen en het je niet per se water
nodig.
Misschien ook al iets van antibiotica laten voorschrijven door uw huisdokter en halen bij de apotheker
(voor virale infecties of zo). Dan hoef je dat daar niet te gaan halen moest je serieus ziek worden.
TAAL en GEWOONTES
- Als ze je aanspreken met ‘Gringo’ dan moet je onmiddellijk zeggen dat je niet van Amerika bent
maar van België (Soy de Belgica). Want Gringo’s zijn voor hen de Noord-Amerikanen en daar
komen ze niet zo goed mee overeen. Nu met Obama zou dat wel eens kunnen veranderen.
- Het toiletpapier wordt in het vuilbakje naast de WC gegooid en niet in de pot zelf!
- Koop nooit roze WC-papier, want dat is niet goed voor je poep… 
- Voorzichtig als je de straat oversteekt, want de auto’s rijden gewoon overal door. Er staan heel
erg weinig verkeersborden en je ziet praktisch geen fietsers of brommers. Heel veel auto’s,
bussen en taxi’s dus.
- Jullie gaan daar een aantal feestdagen hebben.
http://www.beleven.org/feesten/lijsten/landen.php?land=Bolivia&jaar=2009
Carnaval (22-24 februari): Carnaval wordt in Bolivië zeer uitvoerig gevierd. Iedereen danst de
hele dag door en er wordt veel gedronken en gefeest. Oruro staat het meest bekend voor de
prachtige wagens en optredens.
Pasen en paasmaandag(12-13 april): iedereen zet zijn tafels buiten en kraampjes en het is
groot feest. Heel leuk om mee te maken.
Dag van het kind (dia del niño): speciale dag voor de kinderen, op veel pleinen zijn er dan
springkastelen, speeltuinen en animatie.
Dag van de zee (dia del mar): vroeger had Bolivië een zee, maar in een oorlog heeft Chili dat
stuk gekregen. Toch vieren de Bolivianen nog steeds hun dag van de zee, in de hoop dat ze die
ooit terugwinnen.
Dag van de arbeid (1 mei): de meesten blijven dan thuis en werken niet.

7. BELANGRIJKE ADRESSEN EN TELEFOONNUMMERS
IMPORTANT CONTACTS
CONTACTOS IMPORTANTES
• THUIS
Adres
Telefoonnummer (met zonenummer erbij)
• Cardstop
003270344344
• Nederlandse Ambassade (La Paz)
0059122444040
lap-ca@minbuza.nl
Ministerie van Buitenlandse Zaken
Bezuidenhoutseweg 67
Postbus 20061
2500 EB Den Haag
Tel.: 070-3 486 486
Fax: 070-3 484 848
• Bureau voor ontwikkelingssamenwerking van België (La Paz)
Van maandag tot vrijdag
9u tot 14u
Bezoeken inzake beurzen en Micro Interventie Projecten (MIP):
van maandag tot vrijdag van 9u to 13u en van 15u tot 17u
Gelieve vooraf een afspraak te maken.
Adres
Calle 9 n° 6
Achumani - La Paz
Tel: + (591) (2) 277.14.30
Fax: + (591) (2) 279.12.19
LaPaz@diplobel.org
• RIANNE
Rianne van Steen
Casilla 761
Cochabamba
Bolivia
Tel: 00 591 4445 4652
mobielnr: 00 591 779 76 779