Bab 9.0 & Bab 10.0 Pembangunan Bahan Media Interaktif Instruksional & Teknologi Dalam PTV (MBE13803)

1. Bab 9.0
Pembangunan Bahan Media
Interaktif Instruksional & Teknologi Dalam PTV
MBE13803
Salmi Binti Rafie (GB120071)
Ardani Bin Abdul Fatah (GB120282)
Mohd Shukri Bin Suib (GB120283)

2.  Bahan Instruksi (Instructional Material)
• Bahan pengajaran bertujuan untuk menarik minat
pelajar (Wikipedia, Jun 2012)
• Bahan yang boleh digunakan untuk meningkatkan
tahap pengajaran (Kamus Inggeris-Melayu Dewan)
• Pusat Kegiatan Guru (PKG) merupakan bahan instruksi
peringkat daerah (BTP, KPM)
“Yang dapat menarik perhatian pelajar terhadap sesuatu
pelajaran supaya penyampaian PdP diterjemahkan
dengan jelas”
Kumpulan

3.  Pembangunan (Development)
• Usaha atau kegiatan membangunkan sesuatu contohnya
bahan instruksi (Kamus Inggeris-Melayu Dewan)
• Teknik perlaksanaan atur cara berstruktur yang bermula
dengan lakaran kasar, selepas itu diperincikan sehingga
siap dan diuji (Kamus Inggeris-Melayu Dewan)
• Teknik perlaksanaan atur cara berstruktur yang bermula
paling rendah hingga siap, selepas modul tersebut siap ia
akan diuji (Kamus Inggeris-Melayu Dewan)
“Proses bermula dari lakaran kasar contohnya sumbang
saran, pemetaan minda sehingga bahan siap dan melalui
proses pengujian”
Gerbang Maya Dewan Bahasa & Pustaka, 2013
Kumpulan

4.  Pembangunan Bahan Instruksi (Instructional Material
Development)
• Usaha atau kegiatan membangunkan bahan instruksi
contohnya koswer yang bermula dengan lakaran
kasar, diperincikan sehingga siap dan kemudiannya diuji
 Kaedah Pembangunan Bahan Instruksi (Instructional
Material Development Method)
• Teknik perlaksanaan atur cara berstruktur dalam
membangunkan bahan instruksi bermula dengan lakaran
kasar, diperincikan sehingga siap dan kemudiannya diuji
Kumpulan

5.  Bertujuan supaya perisian yang dibangunkan tidak lari dari
perspektif pendidikan (Royce, 1970)
 Beliau telah mencadangkan proses pembangunan
berjujukan berstruktur tinggi (highly structured sequential
development process) – Waterfall Model :•
•
•
•
•
Fasa analisis (keperluan menganalisa)
Fasa rekabentuk (design)
Fasa pengekodan (coding)
Fasa pengujian (testing)
Fasa penyelenggaraan (maintenance)
Babara A. Frey, A Model for Developing Multimedia Learning Project
Kumpulan

6. Diakhir fasa, perlu ada kajian
semula supaya tidak
tersasar dari matlamat
Setiap fasa mestilah
dilaksanakan
Coding
sepenuhnya sebelum ke
fasa berikutnya
Tiada pertindihan fasa
berlaku
Jika berlaku, ia tidak
diteruskan selagi tidak
berada dilandasan yang
dikehendaki
Kumpulan

7. Model Pembangunan Bahan Instruksi
(Perisian)
Model Waterfall
Kebaikan
Kelemahan
 Mudah & senang difahami dan
digunakan
 Senang diurus kerana setiap
fasa perlukan kajian semula
 Sesuai untuk projek
pembangunan bahan instruksi
berskala kecil
Saranan
Sesuai digunakan untuk pembangunan
bahan instruksi akademik (umum)
 Kerugian masa jika tersasar
 Perisian hanya difasa yang
terakhir
 Proses pembangunan berisiko
 Tidak sesuai untuk projek
berorientasi objek (object
oriented project)
 Tidak sesuai untuk projek yang
terdedah pada perubahan
drastik contoh PTV / ICT
Kumpulan

8.  Keperluan (analisis) telah diketahui/jelas
 Definasi produk telah stabil
 Teknologi penggunaannya telah difahami
 Wujudkan versi baharu bahan instruksi sedia ada
 Pertukaran bahan instruksi sedia ada ke platform baharu
contohnya dari Windows
ke Mac
Kumpulan

9.  Jim HighSmith (2000), pula telah mencipta model
pembangunan bahan instruksi yang lebih fleksibel
(mengikut kesesuaian) iaitu Adaptive Software
Development (Pembangunan Perisian Mudah Suai)
 Beliau telah membahagikan kepada 3 fasa
pembangunan iaitu
• Fasa spekulasi (speculate)
• Fasa kolaborasi (collaborate)
• Fasa penyesuaian (learning)
Kumpulan

10.  Model ini menggantikan model waterfall selepas 30
tahun
 Ciri lingkaran dinamik (dynamic circle)
• Memberi ruang untuk menambah pengalaman baru
(continous learning) dan penyesuaian kepada
keadaan-keadaan diluar jangkaan
• Berfokuskan misi (mission focused)
• Mudah menerima perubahan (changed tolerance)
Kumpulan

11. Semua orang
berkepentingan
berpotensi membuat
kesilapan
Semua permasalahan yang dihadapi ketika
mereka, membina & pengujian dianggap
sebagai proses penambahbaikan
Seimbangkan
kerja dengan
perubahan yang
disebabkan oleh
teknologi, keperl
uan penghasilan
bahan
instruksi, pengel
uar perisian &
lain-lain faktor
Kumpulan

12.  Dibangunkan oleh Babara A. Frey & Jans Marie Sutton
(2010) berdasarkan penambahbaikan dari Model 12-step
guide for multimedia development (2008), &
pengubahsuaian teknik Delphi (2008). Selain itu
berpandukan pada kedua-dua model waterfall dan
Adaptive Software Development (ASD).
 Kaedah ini lebih sesuai untuk membangunkan bahan
instruksi pendidikan berbanding 2 model sebelum ini
Kumpulan

13. L1 : Takrif tujuan instruksional, objektifnya dan pengguna
L2 : Mengkaji semula kewujudan bahan instruksi yang akan dibina
L3 : Tentukan jenis bahan instruksi, mod penyampaian, bajet, jangka masa
pembinaan
L4 : Strategi kandungan, aktiviti & penilaian strategi
L5 : Bangunkan strategi penilaian, kriteria & bahan instrumen untuk menguji
keberkesanan projek
L6 : Bangunkan carta alir, site map & papan cerita
L7 : Bangunkan prototaip
L8 : Buat penilaian formatif
L9 : Selesaikan reka bentuk
L10 : Buat penilaian sumatif produk & proses
Kumpulan

14.  Langkah 1 : Takrif tujuan instruksional, objektifnya dan
pengguna
• Bahan instruksi yang dihasilkan mesti jelas matlamat
pedagogi dan objektifnya
• Kos penghasilan tidak semestinya mahal tetapi mesti jelas
hasil pembelajarannya
• Apakah pelajar dapat menguasai ilmu setelah
menyelesaikan aktiviti bahan instruksi tersebut?
• Sasaran pengguna mesti jelas
Kumpulan

15.  Langkah 2 : Mengkaji semula kewujudan bahan instruksi
yang akan dibina
• Mengelakkan pengulangan bahan instruksi yang sama
• Mengelakkan lambakan bahan instruksi yang sama dipasaran
• Mengelakkan pembaziran sumber (masa, tenaga, wang)
Kumpulan

16.  Langkah 3 : Tentukan jenis bahan instruksi, mod
penyampaian, bajet, jangka masa pembinaan
• Tentukan bahan instruksi yang sesuai
• Tentukan penyampaian yang sesuai seperti
puzzle, permainan, kuiz, main-peranan, aktiviti, kajian kes dan
lain-lain
• Kenalpasti kemudahan, penggunaan kemahiran & bajet
pengguna (contohnya yang bahan instruksi yang berasaskan
web untuk peranti bimbit atau CD/DVD rom yang kos efektif)
• Jangkamasa pembinaan mesti berkait dengan kos pembinaan
bahan instruksi (ahli pasukan yang khusus kemahirannya &
Kumpulan

17.  Langkah 4 : Strategi kandungan, aktiviti & penilaian
strategi
• Bahan instruksi mestilah memenuhi keperluan gaya
pembelajaran contoh kinestetik (web link &
permainan), audiotory (naration & muzik) visual-spatial
(gambar & video)
• Elemen multimedia mesti menyokong objektif
pembelajaran / kognitif
Kumpulan

18.  Langkah 5 : Bangunkan strategi penilaian, kriteria &
bahan instrumen untuk menguji keberkesanan projek
• Penilaian bertujuan mengesan keberkesanan bahan
instruksi
• Adakah aktiviti memenuhi kehendak & keperluan
pengguna (gaya pembelajaran)
• Adakah ujian pra & post
• Ahli pasukan mesti menguji keberkesanan modul
multimedia tersebut
• Jika ada yang tidak sesuai (kandungan, aktiviti, penilaian) ia
perlu diolah semula jika didapati ada keperluan
Kumpulan

19.  Langkah 6 : Bangunkan carta alir, site map & papan
cerita
• Memberi gambaran jelas keseluruhan (overview) bahan
instruksi yang akan dibina
• Carta alir & papan cerita untuk mengesahkan tujuan dan
perkaitan dengan proses pembelajaran
• Carta alir membantu pereka/pembangun merancang
elemen multimedia pada setiap skrin(proses)
• Site map menjelaskan proses keseluruhan bahan instruksi
yang dibangunkan & membantu kemajuan pembangunan
bahan instruksi
Kumpulan

20.  Langkah 7 : Bangunkan prototaip
• Prototaip adalah model yang boleh berfungsi
• Sebahagian dari projek untuk bantu pembangun menguji ide
sebelum masa/wang dilaburkan dalam proses pembangunan
• Pada masa yang sama pembangun menguji keberkesanan
kandungan untuk mencapai objektif pembelajaran &
kebolehgunaan teknologi
• Elemen multimedia seharusnya berfungsi dengan baik
• Antara perkara yang perlu dititik berat adalah navigasi
berfungsi, antaramuka menarik, warna sesuai, saiz fon boleh
dibaca, jenama dilabelkan & memenuhi keperluan pengguna
• Perlu tahu apakah penambahbaikan yang pelu dibuat selepas
prototaip
Kumpulan

21.  Langkah 8 : Buat Penilaian Formatif
 Langkah 9 : Selesaikan Reka Bentuk
• Apabila berpuashati dengan prototaip, bahan instruksi
bersedia untuk disempurnakan
• Proses yang terlibat ialah melengkapkannya dengan
video, audio, grafik, foto, animasi, penilaian, aktiviti &
bahan pengajaran yang bersesuaian
• Ia juga boleh melibatkan pelakon profesional, narator dan
jurugambar video
• Selain itu bahan sokongan tambahan seperti panduan
pengguna & pengajar
Kumpulan

22.  Langkah 9 : Selesaikan Reka Bentuk (Samb..)
• Perhatian perlu diberikan pada penamaan, penamaan semula &
menyandar (backup) setiap versi bahan instruksi
• Fasa ini memerlukan perincian dan menuntut masa yang banyak
• Perkara perlu diberi perhatian
 Senarai semak menyelesaikan projek
 Adakah reka bentuk & pembangunan bahan instruksi mencapai
objektif
 Adakah pereka masih mengekal matlamat asal
 Adakah penamaan khusus untuk melabelkan pelbagai versi yang
ada
 Langkah 10 : Buat penilaian sumatif produk & proses
Kumpulan

23. Bab 9.0
Pembangunan Bahan Media
Interaktif Instruksional & Teknologi Dalam PTV
MBE13803
Salmi Binti Rafie (GB120071)
Ardani Bin Abdul Fatah (GB120282)
Mohd Shukri Bin Suib (GB120283)

24.  Penilaian
• per-buatan atau hal menilai; penaksiran (Kamus Dewan Edisi-4)
 Penilaian dalam pembangunan bahan instruksi ialah proses
yang dilakukan untuk menilai dan membuat keputusan
tentang prestasi sesebuah bahan intruksi.
 Penilaian merupakan suatu aktiviti yang berlaku secara
berterusan di sepanjang proses pembangunan sesebuah
bahan insruksi dan merupakan antara aktiviti yang penting
dalam memastikan perkembangan sesebuah projek
(Baharudin Aris, 2001)
Pembangunan Perisian Multimedia : Satu Pendekatan Sistematik, 2001
Kumpulan

25.  Setiap bahan atau media pengajaran dan pembelajaran yang
dibina harus dinilai terlebih dahulu untuk memastikan bahawa
penggunaannya berkesan dan menepati objektif
penghasilannya.
 Proses penilaian akan membentuk pengadilan mengenai
kualiti sesuatu aspek yang dinilai berasaskan kepada kriteriakriteria tertentu
 Merupakan pelengkap kepada pendidikan & syarat kepada
rekabentuk pembangunan dan pembinaan perisian berkualiti
Pembangunan Perisian Multimedia : Satu Pendekatan Sistematik, 2001
Kumpulan

26.  Terdapat beberapa kaedah penilaian iaitu
•
•
•
•
•
penilaian berasaskan pendapat pakar
penilaian berasaskan objektif
penilaian berasaskan pengurusan
penilaian formatif,
penilaian sumatif
Pembangunan Perisian Multimedia : Satu Pendekatan Sistematik, 2001
Kumpulan

27.  penilaian berasaskan pendapat pakar
• Proses mendapatkan pengikhtirafan atau pendapat dari
seseorang yang mahir, pakar & berpengalaman dalam
sesuatu bidang
• Segala keputusan yang diperolehi dari penilaian ini
dianggap sebagai satu keputusan yang sahih dan boleh
diterimapakai.
Pembangunan Perisian Multimedia : Satu Pendekatan Sistematik, 2001
Kumpulan

28. • Tujuannya adalah untuk
 membolehkan perlaksanaan kerja yang cepat.
 menentukan ketetapan yang jelas bagi aplikasi yang dipilih.
 menentukan ketepatan dan kemungkinan bagi objektif
instruksional
 menentukan kesahan item ujian dan prosedur ujian.
 menentukan ketepatan dan penjelasan strategi pengajaran
dalam perisian.
 menentukan kesesuaian elemen merentasi maklumat.
 menentukan kualiti awal perisian
Pembangunan Perisian Multimedia : Satu Pendekatan Sistematik, 2001
Kumpulan

29.  penilaian berasaskan objektif
• proses menilai objektif dalam perisian. la membantu
mengurangkan pendapat subjektif yang diberikan oleh
model penilaian pakar.
 penilaian berasaskan pengurusan
• merangkumi perancangan, pembangunan,perlaksanaan
aktiviti serta maklum balas yang diperolehi melalui
pembangunan sesebuah perisian.
Pembangunan Perisian Multimedia : Satu Pendekatan Sistematik, 2001
Kumpulan

30.  Langkah 8 : Buat Penilaian Formatif
• Tujuan penilaian formatif untuk mengumpul data &
maklumat dari pengguna sepanjang pembangunan bahan
instruksi
• Hasil penilaian membantu pembangun membuat
penambahbaikan bahan instruksional
• Ia mengandungi maklumbalas dari orang berkepentingan
seperti pelajar, guru mahir & pengguna lain (Pihak
pentadbiran, BPTV, JPN atau KPM)
Kumpulan

31.  Langkah 8 : Buat Penilaian Formatif
• Gagne (2005) mencadangkan lima jenis penilaian
semasa fasa penilaian formatif & sumatif
 Penilaian bahan
 Penilaian proses pembangunan bahan instruksi
 Reaksi pengguna
 Pencapaian pengguna
 Kesan pengajaran
• Soalan kajian mestilah melibatkan kelima-lima kriteria
diatas
Kumpulan

32.  Langkah 8 : Buat Penilaian Formatif (Samb…)
• Maklumbalas yang didapati bukan sahaja menilai
objektif pembelajaran tetapi juga intuisi pengguna
terhadap bahan instruksi tersebut
• Memang merumitkan tetapi dapatan diambil kira dan
dibuat penambahan, bahan instruksi pasti membantu
PdP
Kumpulan

33.  Langkah 10 : Buat penilaian sumatif produk & proses
• Penilaian sumatif ialah mengenai keberkesanan bahan
instruksi kerana ia mengesahkan objektif telah tercapai dan
adakah bahan instruksi dapat membantu PdP (Dick, Carey
& Carey, 2001)
• Merupakan penilaian akhir yang terbahagi dua fasa
 Pandangan pakar
 Kajian lapangan
• Selain itu penilai ketiga juga digalakkan kerana untuk
membuat pengesahan semula perkara diatas
Kumpulan

34.  Langkah 10 : Buat penilaian sumatif produk & proses
• Penilaian formatif jika dibuat secara berterusan akan
memberi kesan kepada integriti kerja-kerja pembangunan
dan proses pendidikan
• Contohnya
 Adakah bahan instruksi ini dapat membantu PdP?
 Adakah pasukan pembangun bahan instruksi mengesan tahap
keberkesanan projek?
 Adakah pembangun mengesan pencapaian matlamat
pembelajaran, tahap kepuasan pengguna, kefungsian bahan
instruksi dan rekabentuknya?
Kumpulan

35. Sarjana Rekabentuk Instruksional & Teknologi (MBT)
Sekian Terima
Kasih
KUMPULAN KVKK 2