8. Anja
• “Ik moet de angst buitensluiten, op mijn huid krijtlijnen uittekenen voor de
hoop, die in het reine binnenste van mijn lichaam zetelt. Al het andere is vuil
betekenisloos afval dat niet in mij thuishoort.” (p33)
9. Anja
• “We bezitten ons geheugen, en daardoor onszelf. Het geheugen is belangrijker voor
de eigen identiteit dan het lichaam. Dat kan langzamerhand wegrotten en
uitdrogen, het kan zich tegen zichzelf keren en uiteindelijk verdwijnen, maar het
geheugen leeft nog voort, zelfs wanneer het lichaam niet meer aan de wil
gehoorzaamt.” (p18)
10. Anja
• “Als iemand meer en meer gaat vergeten, verdwijnt de tijd volledig. Ervaringen
raken afgevlakt. Alle verlangens en herinneringen verdwijnen.” (p103)
11. Anja
• “De dood is een ultieme mogelijkheid. Het staat ons allemaal te
wachten, onvermijdelijk. Het heeft te maken met hoe we de tijd beleven. En
uiteindelijk de hele logica van de tijd. De logica van de tijd heeft te maken met
herinnering en intentie. Herinnering en intentie brengen de zinvolheid van elk
afzonderlijk moment aan het licht. Chronologie is een vergissing. Elk moment krijgt
zijn betekenis door at erbuiten ligt uit het verleden, of uit wat in de toekomst ligt.
De mens is altijd ontwricht .” (p197)
12. Mari
• “Af en toe -eigenlijk best wel vaak- denkt Mari aan de dood. Het is een
spelletje dat ze speelt waar ze maar kan.” (p22)
13. Mari
• “Haar doodspelletje lag zelf de hele tijd te wachten op een mogelijkheid om
werkelijkheid te worden. Nu heeft ze een reden. Opeens is haar
werkelijkheid zwaar geworden en hebben haar dagen hun volle gewicht
gekregen. De grens tekent zich voor haar ogen duidelijk af. Misschien is het
onvermijdelijk dat een spel ernst wordt, werkelijkheid wordt.” (p239)
14. Mari
• “Op een dag zullen we van alles losgeraken. Wij zullen de lucht van de dood
onder onze vleugels voelen en milder en wilder zijn dan hier.” (p30)
15. Mari
• “Zo zit het leven niet in elkaar. Dat alles wat er gebeurt op voorhand is
vastgelegd. Ik kan zelf kiezen wat ik doe.” (p70)
16. Julian
• “Misschien is het wel een vorm van bevrijding, een radicale verlossing van
alles wat door het lot op voorhand bestemd en bepaald is? Wat een prachtig
idee : de mens hoeft helemaal niet aan god gelijk te zijn om vrij te zijn. Hij
hoeft alleen maar te verlangen.” (p176)
17. Julian
• “Het gaat om betekenis. Anders zou alles zinloos zijn; niets zou er nog toe
doen. Zonder verlangen is er niets.” (p191)
18. Julian
• “Is er eigenlijk ook maar 1 personage in een tragisch verhaal dat zijn of haar
lot kan kiezen? Wat als alle oplossingen al aan het begin van het verhaal
aanwezig zijn, en de plot niet meer is dan een spanningsboog die
onvermijdelijk naar een vastliggend einde leidt?” (p70)
• “Maar wat als je alleen maar het gevoel hebt dat het je eigen vrije keuze is?
Misschien is het niet meer dan een gewaarwording, terwijl in werkelijkheid
alle keuzes in je leven al bestaan, en dat ze worden bepaald door wie je bent;
en dat je niets anders kunt doen dan keuzes maken die al vanaf het begin je
enige werkelijke keuzes waren.” (p70)
19. Titelverklaring
Wettelijke grenzen
• “Iemand moet die grens bewaken. Er moeten dokters zijn die het leven
koesteren. Als dokter kan ik jouw houding nooit goedkeuren.” (p201)
• “En als mens kan ik nooit jouw houding goedkeuren. Zo’n verzoek moest je
eerst zelf meemaken, in een uiterste grenssituatie, en pas dan zou je het
misschien kunnen begrijpen.” (p201)
20. Titelverklaring
Uitgedaagde grenzen
• “Wie zegt dat we een grens moeten trekken tussen de tragedie en het
leven? Wat als de één nou de ander verruimt en elkaars grenzen
verleggen? Misschien is het mogelijk; dat kunst en het leven elkaars
grenzen verruimen. Misschien is het wel mogelijk om passie, verlangen en
vuur het leven binnen te brengen, net zoals ze ook in de kunst aanwezig
zijn.” (p192)
21. Titelverklaring
Persoonlijke grenzen
• “Je moest voor jezelf een baan breken door de tijd, en een betekenis, zin
toekennen aan gebeurtenissen terwijl het leven door je vingers gleed, en
pas als je jezelf had gevonden, als je leven en je grenzen eindelijk
gedefinieerd waren, moest je alles opgeven en weer naar iets nieuw
reiken.” (p9)
22. Titelverklaring
Onderscheidende grenzen
• “Bloed sijpelt helder over haar blanke huid en trekt een lijn tussen haar en
de wereld. Ze weet niet of ze het een leuk spel vindt. Maar ze wil het
proberen.” (p49)
23. Titelverklaring
Grens goed en kwaad
• “De grens die genot en pijn van elkaar scheidt. Hij ligt nooit vast. In elk van
zijn daden herdefinieert de mens zijn eigen relatie tot goed en kwaad. Het
is een grens die door alle mensen heen loopt en zich slechts schijnbaar
tussen hen in bevindt. Elke daad heeft zijn betekenis.” (p208)
• “Het recht om een grens te overschrijden – om het even welke- stroomt
woedend, als bloed, naar je hoofd en je benen; dat recht doet je de hand
heffen om een gezicht te slaan, rechtvaardigt het overhalen van de
trekker. In de kern van haatgevoelens ligt genot over het feit dat alles
gerechtvaardigd is. Niets is verboden, want woede rechtvaardigt zichzelf
en dwingt je tot handelen. In woede –zoals in verlangen- word je deel van
het vuur.” (p249)
24. Literatuurlijst :
primaire literatuur
• PULKINNEN, R., De
grens,Herengracht, Uitgeverij de
Arbeidspers, 2010.
25. Literatuurlijst :
secundaire literatuur
• ‘Riikka Pulkinnen’, Frans cultureel instituut, internet, geraadpleegd op 4
februari 2012. (http://www.finncult.be/nl/actueel/102-riikka-pulkkinen)
• BOEREN, G.,‘De grens-Riikka Pulkinnen’, Recensies Gerd
Boeren, internet, geraadpleegd op 4 februari 2012.
(http://www.inejacet.nl/GerdBoerenrecensies/RiikkaPulkkinenrecensies.h
tml)
• ‘Riikka Pulkinnen’, Uitgeverij de arbeidspers, internet, geraadpleegd op 4
februari 2012. (http://www.arbeiderspers.nl/web/Auteur/Riikka-
Pulkkinen.htm)
• ‘Rikka Pulkinnen’, Wikipedia, internet, geraadpleegd op 4 februari 2012.
(http://nl.wikipedia.org/wiki/Riikka_Pulkkinen)
• ‘Echt waar’, Bol.com, internet, geraadpleegd op 4 februari 2012.
(http://www.bol.com/nl/p/nederlandse-boeken/echt-
waar/1001004011756819/index.html)
• ‘Opzoeken : existentialisme’, Encyclo, internet, geraadpleegd op 5 februari
2012. (http://www.encyclo.nl/begrip/existentialisme)