Culturele organisaties staan voor nieuwe uitdagingen. Opereren als cultureel ondernemer maakt onafhankelijker en geeft de ruimte een eigen koers te varen. Wat maakt een goede cultureel ondernemer en hoe word je er eentje? Deze presentatie is gegeven tijdens een bijeenkomst van het Fonds voor Cultuurparticipatie op 28 november 2012

1. Marketingstrategie, communicatieadvies en
campagnes voor de creatieve sector
Sinds 2007

2. Cultureel ondernemerschap

3. Shakespeare en Rembrandt waren naast geniale kunstenaars ook slimme zakenmannen

4. Veel culturele organisaties zouden nu niet bestaan als er toen geen mecenassen waren geweest

5. De gesubsidieerde culturele sector kan zijn afhankelijkheid van de subsidiegever verkleinen

6. door zich meer op te stellen als cultureel ondernemer

7. Maar wat is het nu precies?

8. Cultureel ondernemer =
een producent van kunst (in de
breedste zin van het woord) die,
met de artistieke integriteit van
zijn kunstproduct als
uitgangspunt,

9. Cultureel ondernemer =
met alle middelen die hij tot zijn
beschikking heeft,

10. Cultureel ondernemer =
een zo groot mogelijk (betalend)
publiek - hoe specifiek ook - voor
zijn kunstuiting interesseert

11. Cultureel ondernemer =
en daarbij streeft naar een
sluitende exploitatie van zijn
onderneming

12. Kortom:

13. Cultureel ondernemen=
vanuit een artistiek product
met alle beschikbare middelen
(betalend) publiek aanspreken
én een gezond bedrijf runnen

14. Waarom zou je het doen?

15. Subsidies
zijn grillig en vaak incidenteel
maken kwetsbaar en afhankelijk
geven weinig ruimte te investeren in de
organisatie (dekken louter projectkosten)
hebben hoge aanvraag- en administratiekosten
zorgen ervoor dat je afdrijft van je eigen missie

16. Alternatief

17. Ondernemen
Eigen koers bepalen
Inspelen op kansen
Vooruit (kunnen) zien
Gezonde relatie met alle financiers
en klanten onderhouden

19. Cultureel ondernemen =
Visie hebben
Nieuwsgierig zijn
Lef hebben om risico’s te
nemen

20. Cultureel ondernemer =
Creatief
Alert
Overtuigend
Kan inspireren, overtuigen en
bondgenoten maken

21. ‘De bedrijfsvoering wordt al sinds de oprichting gekenmerkt door efficiënt produceren, veel
spelen, bestaande producties opnieuw creëren in andere circuits en het realiseren van eigen
inkomsten. Sinds twee jaar is dit beleid verder aangescherpt om de subsidieafhankelijkheid van
het gezelschap verder te verkleinen.‘ (website Conny Janssen Danst)
Conny Janssen Danst

22. Prinses Christina Concours

23. Hoe?

24. De manier = Innoveren
Organisatievorm
Financieringsmodellen
Samenwerking
Marketing en communicatie
Producten en diensten

25. Inkomsten
Eigen inkomsten (kaartverkoop, verkoop
diensten, horeca, verhuur etc.) = 1e stroom
Overheidsgeld (subsidie)= 2e stroom
Externe inkomstenbronnen (fondsen,
mecenaat, crowdfunding etc.) = 3e stroom

26. Verhogen, maar hoe?
1. Publieksgericht produceren
2. Veranderende verdienmodellen

27. 1. Publieksgericht produceren
Nieuwe doelgroepen bereiken
Hogere betrokkenheid publiek creëren
Aanpassingen aan het product om beter
aan te sluiten bij specifieke doelgroepen
Differentiatie in prijzen
Randactiviteiten ontplooien; horeca,
merchandising, zaalverhuur

29. 2. Veranderende verdienmodellen
Mecenaat & vriendenverenigingen
Crowdfunding / crowdinvesting
Zakelijke kringen
Samenwerking
Sponsoring (in natura)

30. Mecenaat / vrienden

31. Belangeloos geven aan kunst en
cultuur
Zoals in een vriendschap; je krijgt er iets voor
terug, maar er is niet vastgelegd wat en
wanneer

32. Lotgenoten van het Nederlands Han Nefkens | Museum Boijmans
Blazers Ensemble van Beuningen

33. Board of Governors | Holland Festival

34. Crowdfunding

38. Sponsoring

39. Sell a Talent | Kunstbende

40. De weg van ondernemerschap

41. Checklist cultureel ondernemen
Kies een helder profiel en duidelijke visie en
draag deze uit (= positionering)
Wees ambitieus, maar realistisch
Bepaal meetbare doelen op artistiek,
maatschappelijk en financieel gebied
Optimaliseer eigen inkomsten
Houd inkomsten én uitgaven kritisch tegen
het licht

42. Checklist cultureel ondernemen
Luister naar je klanten en stakeholders, vraag
om feedback
Experimenteer en laat de dingen die niet
werken snel vallen
Zorg voor een goede marketing- en
communicatiestrategie.
Wees bereid risico’s te nemen om
doelstellingen te realiseren
Meet prestaties en stuur bij waar nodig