ktebi Amrazakani Tekoshan -Ahmad Didat په‌یوه‌ندى مسوڵمانان و په‌ڕتوكى پیرۆز ئه‌حمه‌د دیدات

1. 1
‫ئامرازه‬‫تێكۆشان‬ ‫كانى‬
‫پوخته‬‫ى‬(05)‫گه‬ ‫ساڵ‬‫به‬ ‫ڕان‬‫ڕاستیدا‬ ‫دواى‬
‫ئه‬‫حمه‬‫دیدات‬ ‫د‬

2. 2
‫چۆنیه‬‫به‬ ‫تى‬‫ئامرازه‬ ‫كارهێنانى‬‫تێكۆشان‬ ‫كانى‬
‫ج‬‫مه‬ ‫یهانى‬‫موشه‬ ‫سیحى‬‫له‬ ‫هاوێشت‬ ‫كێكى‬‫په‬ .)‫(سكۆت‬ ‫جۆرى‬‫وه‬ ‫پیرۆزیان‬ ‫ڕتوكى‬‫سه‬ ‫بۆ‬ ‫رگێڕا‬‫ر‬
‫دووهه‬‫له‬ ‫زمان‬ ‫زار‬‫زمانه‬‫.له‬ ‫جیهان‬ ‫كانى‬‫به‬‫ریانگرته‬‫وه‬‫كرده‬ ‫باڵویان‬ ‫و‬‫وه‬.‫ته‬‫عه‬ ‫بۆ‬ ‫نها‬‫ره‬( ‫ب‬15)
‫ده‬‫به‬ ‫نوسراو‬ ‫قى‬(15‫زاراوه‬ )‫جیاواز‬ ‫ى‬‫وه‬ ,‫ئه‬‫ڕاستیه‬ ‫م‬‫ڕونده‬‫بێته‬‫وه‬‫له‬‫الپه‬‫ڕه‬‫كه‬ ‫دواتر‬ ‫ى‬
‫وێنه‬‫یه‬‫دانراوه‬ ‫كى‬‫ده‬ ‫بۆ‬‫ق‬‫ێ‬‫.له‬ ‫زانراو‬ ‫كى‬‫به‬‫ریانگرته‬‫وه‬‫كرده‬ ‫باڵویان‬ ‫و‬‫وه‬‫هه‬‫ئه‬ ‫ر‬‫ده‬ ‫و‬‫قه‬‫یه‬‫كه‬‫به‬(15)
‫زاراوه‬‫له‬‫زاراوه‬‫عه‬ ‫جیهانى‬ ‫كانى‬‫ره‬‫بى‬‫ئه‬ .‫وه‬‫به‬ ‫ش‬‫زمانه‬ ‫ئینجیلى‬ ‫ڕێزان‬‫زۆره‬‫كانه‬‫ئه‬ .‫گه‬‫ئه‬ ‫ر‬‫م‬
‫په‬‫ڕتوكه‬‫بچوكه‬‫البێت‬ ‫ت‬,‫واتلێده‬‫كه‬ ‫كات‬‫ڕێگه‬‫له‬ ‫بگریت‬‫موشه‬‫كه‬‫كه‬‫كه‬ ‫یان‬‫له‬‫(سكۆده‬ ‫جۆرى‬)
‫به‬‫موشه‬‫ئه‬ ‫دژى‬ ‫كێكیتر‬‫موشه‬ ‫و‬‫كه‬‫كه‬‫له‬‫جۆرى‬‫(پاتریۆت‬‫)ه‬‫به‬ ‫بۆ‬ .‫ده‬‫ئه‬ ‫ستهێنانى‬‫ئامانجه‬ ‫م‬‫ده‬‫بێت‬‫كه‬
‫هه‬‫بین‬ ‫ماندو‬ ‫ندێ‬.‫پێویسته‬‫كۆپیه‬‫ده‬ ‫ئینجیلت‬ ‫كى‬‫بكه‬ ‫ست‬‫وه‬ ,‫وێت‬‫كۆپیه‬‫له‬ ‫ك‬‫نامیلكه‬ ‫م‬‫ی‬‫ه‬‫ى‬
‫به‬‫رده‬‫ستت‬‫به‬‫به‬‫ئه‬ ‫رگى‬‫ئینجیله‬ ‫و‬‫وه‬‫بلكێنه‬‫وه‬ .‫پێڕستێك‬ ‫كو‬‫به‬‫بهێنه‬ ‫كارى‬‫وه‬‫بڕوانه‬ ‫تێى‬ ‫پاشان‬‫دواتر‬ .
‫بابه‬‫ده‬ ‫تێك‬‫بكه‬ ‫ستنیشان‬‫له‬‫پێڕسته‬ ‫ناو‬‫كه‬‫وه‬ ‫دا‬‫نمونه‬ ‫ك‬‫یه‬‫وه‬ ‫ك‬‫بگره‬ ‫رى‬‫ڕونكردنه‬ ‫بۆ‬‫وه‬‫به‬ ‫ى‬‫كارهێنانى‬
‫ئه‬‫په‬ ‫م‬‫ڕتوكه‬‫بابه‬ .‫هه‬ ‫تێك‬‫ڵبژێره‬‫به‬‫ناوى‬‫(په‬ )‫(تۆالزى‬‫یوه‬‫سه‬ ‫ندى‬‫له‬ ‫رجێی‬‫گه‬‫ئه‬ ‫ڵ‬‫ندام‬‫ا‬‫بنه‬ ‫نى‬‫ماڵه‬)‫دا‬
‫كه‬‫الپه‬‫ڕه‬(18‫)یه‬.‫وشه‬‫دۆزیه‬ ‫(تۆالزى)مان‬ ‫ى‬‫وه‬‫له‬‫ناونیشانه‬ ‫ناو‬‫الپه‬ ‫كانى‬‫ڕه‬(18‫)دا‬‫ل‬‫ه‬‫م‬
‫نامیلكه‬‫یه‬‫دا‬‫بیهێنه‬ .‫خۆت‬ ‫چاوى‬ ‫پێش‬‫وه‬ )‫(تۆالزى‬ ‫ماناى‬‫تێگه‬ ‫ك‬‫فقهى‬ ‫یشتنێكى‬‫سه‬ .‫ره‬‫ئه‬ ‫ڕاى‬‫وه‬‫ش‬
‫به‬‫گوێره‬‫په‬ ‫ى‬‫یوه‬‫ندیه‬‫سه‬‫رجێییه‬‫قه‬‫ده‬‫غه‬‫كراوه‬‫له‬ ‫كان‬‫هه‬ ‫ناو‬‫شه‬ ‫موو‬‫ریعه‬‫ته‬‫نمونه‬ ‫بۆ‬ ‫كاندا‬‫له‬‫نێوان‬
......‫باوكو‬
‫له‬)‫ناونیشانى(تۆالزى‬ ‫ژێر‬‫ده‬ ‫دا‬‫یدۆزینه‬‫وه‬‫به‬‫ئاماژه‬‫به‬‫په‬‫ڕتوكى‬‫په‬‫یدابوون‬(‫التكوین‬ ٍ‫فر‬ِ‫س‬)91:33-
30‫واته‬‫په‬‫ڕتوكى‬‫په‬‫یدابوون‬(ٍ‫فر‬ِ‫س‬‫التكوین‬)‫به‬ ,‫نۆزده‬ ‫شى‬‫یه‬‫ڕسته‬ , ‫مین‬‫ژماره‬ ‫ى‬(33‫و‬33‫و‬
30)‫ئه‬‫وڕستانه‬‫كه‬ ‫ى‬‫ئاماژه‬‫به‬ ‫پێكد‬ ‫مان‬‫سه‬‫بچۆره‬ ‫ریاندا‬‫وه‬‫له‬ , ‫و‬‫ئه‬ ‫ژێر‬‫ڕستانه‬ ‫م‬‫سور‬ ‫هێڵێكى‬ ‫دا‬
‫بكێشه‬‫له‬ ‫پاشان‬‫به‬‫سه‬ ‫شى‬‫ره‬‫وه‬‫ئ‬ ‫ى‬‫ه‬‫والپه‬‫ڕه‬‫یه‬‫كه‬ ‫ى‬‫ئه‬‫ڕستانه‬ ‫م‬‫له‬ ‫ى‬‫خۆگرتووه‬‫به‬‫سور‬ ‫پێنوسێكى‬
‫بنوسه‬‫(په‬‫یوه‬‫سه‬ ‫ندى‬‫له‬ ‫رجێی‬‫كچه‬ ‫و‬ ‫باوك‬ ‫نێوان‬)‫كانى‬‫له‬ ‫پاشان‬‫خواره‬ ‫لێوارى‬‫وه‬‫الپه‬ ‫ى‬‫ڕه‬‫كه‬‫دا‬‫ئه‬‫و‬
‫بابه‬‫تانه‬‫تر‬ ‫ى‬‫بنوسه‬‫كه‬‫په‬‫یوه‬‫ندیان‬‫به‬‫باسه‬ ‫م‬‫وه‬‫هه‬‫یه‬‫وه‬‫په‬ ‫ك‬‫یوه‬‫سه‬ ‫ندى‬‫له‬ ‫رجێی‬‫له‬ ‫كوڕ‬ ‫و‬ ‫دایك‬ ‫نێوان‬
‫په‬‫ڕتوكى‬‫په‬‫یدابوون‬(‫التك‬ ٍ‫فر‬ِ‫س‬‫وین‬)30:22‫ڕسته‬ ‫بۆ‬ ‫بڕۆ‬ ‫دواتر‬‫ى‬22‫له‬‫به‬‫شى‬30‫له‬‫په‬‫ڕتوكى‬
‫په‬‫یدابوون‬(‫التكوین‬ ٍ‫فر‬ِ‫س‬)‫وه‬‫بهێنه‬ ‫سور‬ ‫هێڵێكى‬‫به‬‫ژێریدا‬‫شوێنه‬ ‫پاشان‬ .‫ك‬‫ا‬‫بنوسه‬ ‫تر‬ ‫نى‬‫وه‬‫كو‬
‫په‬‫ڕتوكى‬‫په‬‫یدابوون‬(‫التكوین‬ ٍ‫فر‬ِ‫س‬)33:90–93‫بهێنه‬ ‫سور‬ ‫هێڵێكى‬‫به‬‫هه‬ ‫ژێریدا‬‫وه‬ ‫ر‬‫ك‬
‫حاڵه‬‫ته‬‫كه‬‫ى‬‫پێشو‬‫كه‬‫ڕونمانكرده‬‫وه‬‫به‬ .‫مشێوه‬‫یه‬‫ده‬‫توانین‬‫به‬‫ره‬‫مه‬ ‫نگارى‬‫سیحیه‬‫ببینه‬ ‫كان‬‫وه‬‫له‬‫هه‬‫ر‬
‫كه‬ ‫هێرشێك‬‫ده‬‫یكه‬‫ن‬‫وه‬‫وه‬ ‫ئینجیل‬ ‫تیایدا‬‫چه‬ ‫ك‬‫ئه‬ ‫كێكى‬‫به‬ ‫ساسى‬‫كاردێنن‬.
‫پرسیاربكه‬ ‫تۆ‬‫له‬‫موژده‬ ‫و‬‫ده‬‫ره‬‫مه‬‫سیحیه‬‫كه‬ ‫ی‬‫نزیكده‬‫بێته‬‫وه‬‫سه‬ , ‫لێت‬‫باره‬‫به‬ ‫ت‬‫پێناسه‬‫په‬ ‫ى‬‫یوه‬‫ندى‬
‫سه‬‫قه‬ ‫رجێیى‬‫ده‬‫غه‬‫كراوى‬‫خزمه‬ ‫نێوان‬‫كان‬‫وه‬‫برا‬ ‫و‬ ‫خوشك‬ ‫یان‬ ‫كوڕ‬ ‫و‬ ‫دایك‬ ‫یان‬ ‫كچ‬ ‫و‬ ‫باوك‬ ‫ك‬.
‫وه‬‫پ‬‫ر‬‫لێبكه‬ ‫سیارى‬‫چیه‬ ‫بۆچونى‬ ‫بزان‬‫سه‬‫باره‬‫به‬ ‫ت‬‫باسه‬ ‫م‬‫یارمه‬ .‫ب‬ ‫تى‬‫ده‬‫كه‬‫بۆچى‬ ‫تێبگات‬

3. 3
‫ڕیگه‬‫پێنه‬‫دراوه‬‫هه‬‫روه‬‫كه‬ ‫و‬ ‫ك‬‫ده‬ ‫خۆت‬‫یزانى‬‫داوایلێبكه‬ ‫پاشان‬ .‫كه‬‫ئینجیله‬‫كه‬‫بكاته‬ ‫ى‬‫وه‬‫وه‬‫داوابكه‬‫كه‬
‫ئه‬‫ڕستانه‬ ‫و‬‫بخوێنێته‬‫وه‬‫كه‬‫هێناوه‬ ‫هێڵت‬ ‫تۆ‬‫به‬‫ژێریاندا‬‫لێبكه‬ ‫پرسیارى‬ .‫حیكمه‬ ‫هیچ‬ ‫ئایا‬‫و‬ ‫ت‬
‫وانه‬‫یه‬‫تیادایه‬ ‫كى‬‫كه‬‫ئه‬‫زانیاری‬ ‫و‬‫انه‬‫له‬‫نوسراوه‬ ‫ئینجیل‬ ‫ناو‬‫ڕونده‬ .‫بێته‬‫وه‬‫كه‬‫وانه‬ ‫هیچ‬‫یه‬‫تیادانیه‬ ‫كى‬
‫به‬‫مشێوه‬‫یه‬‫ده‬‫رده‬‫كه‬‫كه‬ ‫وێت‬‫په‬ ‫ئینجیل‬‫ڕتوكێكى‬‫ئه‬‫نیه‬ ‫خالقى‬‫هه‬ ‫پاشان‬ .‫به‬ ‫ڕێگا‬ ‫مان‬‫كاربهێنه‬‫بۆ‬
‫بابه‬‫ته‬‫دیكه‬ ‫كانى‬‫وه‬‫بابه‬ ‫ك‬‫محه‬ ‫تى‬‫مه‬‫د‬(‫له‬ ‫خوداى‬ ‫درودى‬‫سه‬‫ربێت‬)‫به‬ ‫پێنوسێك‬ ,‫كاربهێنه‬‫كه‬‫ڕه‬‫نگى‬
‫سه‬‫بێت‬ ‫وز‬‫بۆئه‬‫وه‬‫بكه‬ ‫جیایان‬ ‫ى‬‫یته‬‫وه‬.
‫وه‬‫بابه‬ ‫بۆ‬‫وه‬ ‫ترى‬ ‫تێكى‬‫هاودژه‬ ‫ك‬‫زه‬ ‫پێنوسێكى‬ ‫كان‬‫به‬ ‫رد‬‫بهێنه‬ ‫كار‬‫به‬ ,‫مشێوه‬‫یه‬‫ده‬‫له‬ ‫توانیت‬‫ئینجیل‬
‫كۆپییه‬‫تایبه‬ ‫كى‬‫ده‬ ‫تت‬‫ستبكه‬‫وه‬ ‫وێت‬‫له‬ ‫پێك‬ ‫ڕێكو‬ ‫گونجاوى‬ ‫كلیلێكى‬ ‫ك‬‫كه‬ ‫ئینجیل‬‫ئاماده‬‫یه‬‫بۆ‬
‫به‬‫ره‬‫نگاربونه‬‫وه‬‫موژده‬ ‫ى‬‫ده‬‫ره‬‫مه‬‫سیحیه‬.‫كان‬
‫له‬‫په‬‫پیرۆزه‬ ‫ڕتوكى‬‫وه‬
‫به‬ ‫ئینجیل‬‫زمانه‬‫جیاوازه‬‫كان‬
‫نمونه‬‫یه‬‫له‬ ‫ك‬‫نێوان‬370‫زماندا‬
‫پانزه‬‫وه‬‫ته‬ ‫رگێڕان‬‫عه‬ ‫برایانى‬ ‫بۆ‬ ‫نها‬‫ره‬‫ب‬
9-‫عام‬ ‫الفصحى‬ ‫بالعربیة‬ ‫الناطقین‬ ‫للعرب‬ ، ‫العربیة‬ ‫اللغة‬9379‫م‬.
2-‫عام‬ . ‫العرب‬ ‫للیهود‬ ، ‫العبریة‬ ‫اللغة‬9312. ‫م‬
3-‫عام‬ . ‫تونس‬ ‫في‬ ‫للعرب‬ ، ‫التونسیة‬ ‫اللهجة‬9153. ‫م‬
3-‫عام‬ . ‫سوریا‬ ‫في‬ ‫العرب‬ ‫لبعض‬ ، ‫السریانیة‬ ‫اللغة‬9127. ‫م‬
0-‫عام‬ . ‫الجزائر‬ ‫العرب‬ ‫لبعض‬ : ‫الجزائریة‬ ‫العربیة‬ ‫اللجة‬9135. ‫م‬
6-‫وتونس‬ ‫بالجزائر‬ ‫العرب‬ ‫لبعض‬ ‫عامیة‬ ‫جزائریة‬ ‫أخرى‬ ‫لهجة‬‫عام‬ .9133. ‫م‬
7-‫لهجة‬( ‫مصر‬ ‫في‬ ‫العرب‬ ‫لبعض‬ ‫مصریة‬ ‫عربیة‬‫عام‬ ) ‫ألن‬ ‫من‬ ً‫ال‬‫بد‬ ‫علشان‬9135. ‫م‬
3-‫عام‬ . ‫العربي‬ ‫المغرب‬ ‫لیهود‬ ‫أخرى‬ ‫عبریة‬ ‫لهجة‬9132. ‫م‬
1-‫عام‬ . ‫مالطة‬ ‫جزیرة‬ ‫ألهل‬ ‫ملطیة‬ ‫عربیة‬ ‫لهجة‬9372. ‫م‬
95-‫عام‬ . ‫المغربیة‬ ‫المملكة‬ ‫في‬ ‫للعرب‬ ‫عامیة‬ ‫مغاربیة‬ ‫عربیة‬ ‫لهجة‬9132. ‫م‬
99-‫لهجة‬‫عام‬ . ‫المغربیة‬ ‫المملكة‬ ‫في‬ ‫العرب‬ ‫لبعض‬ ‫مغاربیة‬ ‫عبریة‬9125. ‫م‬

4. 4
92-) ‫يختيي‬ : ‫يل‬ ‫م‬ ‫كلمية‬ ‫فيي‬ ‫األلف‬ ‫تحت‬ ‫الهمزة‬ ‫وضع‬ ‫من‬ ‫بأس‬ ‫ال‬ ( ‫فلسطینیة‬ ‫عربیة‬ ‫لهجة‬
‫عام‬9136. ‫م‬
93-‫السودان‬ ‫لجنوب‬ ) ‫لیكم‬ ‫تصبح‬ ‫لكم‬ ( ‫سودانیة‬ ‫عربیة‬ ‫لهجة‬–‫عام‬9100. ‫م‬
93-‫اللهجات‬ ‫من‬ ‫لواحدة‬ ‫التینیة‬ ‫بحروف‬ ‫مطبوعة‬ ‫طبعة‬–‫عام‬9127. ‫م‬
‫تونس‬ ‫أنحاء‬ ‫لبعض‬ ‫خاص‬ ‫رسم‬ ‫ذات‬ ‫عربیة‬ ‫بحروف‬ ‫مطبوعة‬ ‫طبعة‬–‫عام‬9199‫م‬
(‫پانزه‬‫وه‬‫ته‬ ‫رگێڕان‬‫عه‬ ‫برایانى‬ ‫بۆ‬ ‫نها‬‫ره‬‫ب‬)

5. 5
‫وه‬‫چیه‬ ‫مسوڵمانان‬ ‫اڵمى‬‫له‬‫سه‬‫ئه‬ ‫ر‬‫هێرشه‬ ‫و‬‫تونده‬‫مه‬ ‫ى‬‫سیحیه‬‫كان؟‬
‫ئامرازه‬‫ئاماده‬ ‫تێكۆشان‬ ‫كانى‬‫ئه‬ ‫كردنى‬‫حمه‬‫دیدات‬ ‫د‬
‫یه‬‫كه‬:‫م‬‫عه‬‫ره‬‫دورگه‬ ‫و‬ ‫ب‬‫عه‬ ‫ى‬‫ره‬‫بى‬‫له‬‫مه‬ ‫ئینجیلى‬‫سیحیه‬.‫كاندا‬
9.‫وه‬‫له‬ ‫حى‬‫زه‬‫عه‬ ‫وى‬‫ره‬‫به‬‫وه‬:‫په‬‫ڕتوكى‬)‫(أشعیاء‬ ‫ئیشایا‬29:93-93((‫سه‬ ‫سروشێك‬‫باره‬‫ت‬
‫به‬‫عه‬‫ره‬‫بستان‬:‫ئه‬‫دیدانییه‬ ‫كاروانی‬ ‫ی‬،‫كان‬‫ئه‬‫وانه‬‫له‬ ‫ی‬‫ده‬ ‫نیو‬‫وه‬‫نه‬‫عه‬ ‫كانی‬‫ره‬‫شه‬ ‫بستان‬‫و‬
‫به‬‫سه‬‫ده‬ ‫ر‬‫به‬،‫ن‬‫به‬‫ره‬‫بهێنن،ئه‬ ‫ئاو‬ ،‫تینوو‬ ‫وپیری‬،‫تێما‬ ‫خاكی‬ ‫دانیشتووانی‬ ‫ی‬‫به‬‫نانه‬‫وه‬
‫به‬‫ره‬‫هه‬ ‫وڕووی‬‫بچن‬ ‫اڵتوو‬.))
‫داوه‬ ‫ناونیشانى‬ ‫ئینگلیزى‬ ‫كۆلینزى‬ ‫چاپى‬‫به‬‫به‬ ‫م‬‫شه‬‫به‬ ,‫به‬ ‫ناونیشانى‬‫رپرسیا‬‫له‬ ‫رێتى‬‫سه‬‫دورگه‬ ‫ر‬‫ى‬
‫عه‬‫ره‬‫بیدا‬(The Burden upon Arabia).
‫گه‬ ‫خوداى‬‫وره‬‫پێویستیكرد‬‫له‬‫سه‬‫عه‬ ‫ر‬‫ره‬‫ئه‬ ‫ب‬‫گه‬ ‫ركى‬‫په‬ ‫یاندنى‬‫یامه‬‫كه‬‫مرۆڤایه‬ ‫بۆ‬ ‫ى‬.‫تى‬
2.‫گونده‬‫قێدار‬ ‫كانى‬:‫په‬‫ڕتوكى‬)‫(أشعیاء‬ ‫ئیشایا‬32:99((‫چۆڵه‬ ‫با‬‫شارۆچكه‬ ‫و‬ ‫وانی‬‫ده‬ ‫كانی‬‫نگ‬
‫به‬‫بكه‬ ‫رز‬‫نه‬‫وه‬‫،گونده‬‫نشینگه‬ ‫كانی‬‫قێدار‬ ‫ی‬,‫سه‬ ‫دانیشتووانی‬ ‫با‬‫له‬‫بكه‬ ‫خۆشی‬ ‫هاواری‬ ‫ع‬،‫ن‬‫له‬
‫لوتكه‬‫ی‬‫چیاكانه‬‫وه‬‫بكه‬ ‫هاوار‬‫ن‬.))
‫وه‬‫زانراوه‬ ‫كو‬‫قێدار‬‫عه‬‫ره‬‫به‬‫و‬‫له‬‫نه‬‫وه‬‫ئیسماعیله‬ ‫ى‬‫وه‬ )‫لێبێت‬ ‫خواى‬ ‫(درودى‬‫یه‬‫كێكه‬‫له‬
‫باپیره‬‫پێغه‬ ‫كانى‬‫مبه‬.)‫لێبێت‬ ‫خواى‬ ‫(درودى‬ ‫ر‬
3.‫هاتوه‬‫له‬‫په‬‫ڕتوكى‬‫حزقیئێل‬27:29((‫عه‬‫ره‬‫هه‬ ‫و‬ ‫بستان‬‫میره‬ ‫موو‬‫تۆ‬ ‫بریكاری‬ ‫قێدار‬ ‫كانی‬
‫له‬ ،‫بوون‬‫به‬‫به‬ ‫و‬ ‫رخ‬‫به‬ ،‫نێری‬ ‫و‬ ‫ران‬‫مه‬‫كردیت‬ ‫بۆ‬ ‫بازرگانییان‬.))
3.‫هاتوه‬‫له‬‫په‬‫ڕتوكى‬( ‫موسا‬ ‫وتارى‬ ‫دوا‬‫نیة‬ ‫الت‬)33:2((‫له‬‫سیناوه‬‫و‬ ‫هات‬‫له‬‫سێعیره‬‫وه‬
‫به‬‫سه‬‫هه‬ ‫ریاندا‬،‫ڵهات‬‫له‬)‫(پاران‬ ‫كێوی‬‫(له‬‫دورگه‬‫عه‬ ‫ى‬‫ره‬‫بیدایه‬)‫دره‬‫وشایه‬‫وه‬‫و‬‫سه‬‫ت‬‫هه‬‫زار‬
‫ئه‬‫ولیای‬‫له‬ ‫ی‬‫گه‬،‫بوو‬ ‫ڵ‬‫له‬‫ده‬‫سته‬‫گڕدار‬ ‫ئاگرێكی‬ ‫ڕاستیشی‬.))
‫وه‬‫ده‬ ‫رگێڕ‬‫عه‬ ‫قى‬‫ره‬‫به‬ ‫بى‬‫ئینگلیزیه‬‫كه‬‫به‬‫ده‬ ‫راورد‬‫كه‬ ‫كات‬‫وه‬‫رگێڕراوه‬‫عه‬‫ره‬‫بیه‬‫كه‬‫له‬ ‫خۆى‬‫گێلى‬
‫داوه‬‫چونكه‬‫ئه‬‫ده‬ ‫م‬‫قه‬‫ئاماژه‬‫یه‬‫به‬‫فه‬‫مه‬ ‫تحى‬‫كه‬‫كه‬‫پێغه‬‫مبه‬( , ‫كردوێتى‬ ‫ئیسالم‬ ‫رى‬955555‫)كه‬
‫له‬‫عه‬ ‫چاپى‬‫ره‬‫بی‬‫البراوه‬ ‫دا‬‫به‬‫له‬ ‫اڵم‬‫چاپه‬‫ئینگلیزیه‬‫كه‬‫هه‬ ‫بونى‬ ‫یدا‬‫یه‬‫وه‬ ‫ئایا‬ ,‫رگێڕانه‬‫عه‬‫ره‬‫بییه‬‫كه‬
‫له‬‫ئه‬‫نقه‬‫ئاماژه‬ ‫ست‬‫بۆ‬ ‫ى‬955555‫ئه‬‫ولیاكه‬‫نه‬‫كردووه‬‫كه‬‫مه‬‫به‬‫هاوه‬ ‫ستى‬‫ڵه‬‫پێغه‬ ‫كانى‬‫مبه‬‫ره‬‫یان‬

6. 6
‫وه‬‫رگێڕه‬‫ئینگلیزیه‬‫كه‬‫زیادكردووه‬ ‫بۆى‬ ‫خۆى‬.‫له‬‫هه‬ ‫كاتێكدا‬‫وه‬ ‫ردوو‬‫رگێڕانه‬‫كه‬‫له‬‫یه‬‫ك‬
‫سه‬‫رچاوه‬‫وه‬‫كراوه‬‫د‬‫اواده‬‫كه‬‫به‬ ‫ین‬‫هه‬ ‫راوردى‬‫عه‬ ‫چاپى‬ ‫ردو‬‫ره‬‫ئینگلیزیه‬ ‫و‬ ‫بى‬‫كه‬‫بكه‬‫له‬ ‫ن‬
‫په‬‫ڕتوكى‬( ‫موسا‬ ‫وتارى‬ ‫دوا‬‫نیة‬ ‫الت‬)‫به‬‫شى‬33‫ڕسته‬‫یه‬ ‫ى‬.‫دوو‬ ‫و‬ ‫ك‬
‫ئاماژه‬‫یه‬‫كه‬‫فه‬ ‫بۆ‬‫مه‬ ‫تحى‬‫كه‬.
0.‫له‬‫په‬‫ڕتوكى‬‫موس‬ ‫وتارى‬ ‫دوا‬( ‫ا‬‫نیة‬ ‫الت‬)23:92‫هاتوه‬((‫ئه‬‫به‬ ‫وان‬‫وانه‬‫ئیره‬ ‫نین‬ ‫خودا‬ ‫ی‬‫ییان‬
،‫وروژاندم‬‫به‬‫بته‬‫پووچه‬‫په‬ ‫كانیان‬،‫كردم‬ ‫ستیان‬‫لێده‬ ‫وایان‬ ‫منیش‬ ‫جا‬‫كه‬‫كه‬ ‫م‬‫به‬‫به‬ ‫غیلی‬‫رن‬
‫به‬‫وانه‬‫كه‬ ‫ی‬‫گه‬،‫نین‬ ‫ل‬‫به‬‫نه‬‫ته‬‫وه‬‫یه‬‫گێل‬ ‫كی‬‫(مه‬‫به‬‫عه‬ ‫ستى‬‫ره‬‫به‬‫كانه‬‫له‬‫سه‬‫رده‬‫نه‬ ‫مى‬)‫فامیاندا‬
‫په‬‫ده‬ ‫ستیان‬‫كه‬‫م‬.))
‫دووه‬‫ئیبراهیم‬ :‫م‬
‫ئه‬ ‫ئایا‬‫له‬ ‫و‬‫گه‬‫هاوسه‬ ‫خۆیدا‬ ‫خوشكى‬ ‫(سارا)ى‬ ‫ڵ‬‫كردووه‬ ‫رگیرى‬‫؟‬
9.((‫"ئه‬ ‫وتت‬ ‫بۆچی‬‫خوشكمه‬ ‫و‬‫ئه‬ ‫بۆ‬ ‫بردم‬ ‫تاكو‬ ،"‫وه‬‫ببێته‬ ‫ی‬‫ئه‬ ‫ئێستاش‬ ‫ژنم؟‬‫وه‬‫ژنه‬ ‫تا‬‫كه‬.‫ت‬
‫بیبه‬‫بڕۆ‬ ‫و‬!))‫په‬‫ڕتوكى‬‫په‬‫یدابوون‬(‫التكوین‬ ٍ‫فر‬ِ‫س‬)92:91
2.((‫هه‬‫روه‬‫ها‬‫له‬‫ئه‬ ‫ڕاستیدا‬‫خوشكمه‬ ‫و‬‫وه‬ ,‫بووه‬‫به‬‫ژنم‬‫په‬ ))‫ڕتوكى‬‫په‬‫یدابوون‬(ٍ‫فر‬ِ‫س‬
‫التكوین‬)25:92
‫هاجه‬ ‫ئایا‬‫پێغه‬ ‫ژنى‬ ‫ر‬‫مبه‬(( ‫بوو؟‬ ‫ئیبراهیم‬ ‫ر‬‫ساره‬ ‫ئینجا‬‫ژنی‬ ‫ی‬, ‫ئیبراهیم‬‫هاجه‬‫ری‬
‫كه‬‫نیزه‬‫ك‬‫ه‬‫میسرییه‬‫كه‬‫ئه‬ ،‫هێنا‬ ‫ی‬‫مه‬‫ده‬ ‫پاش‬ ‫ش‬‫له‬ ‫بوو‬ ‫ساڵ‬‫نیشته‬‫ئه‬ ‫جێبوونی‬‫له‬ ‫برام‬‫خاكی‬
‫كه‬‫نعان‬‫به‬ ‫دای‬ ،‫دا‬‫ئیبراهیم‬‫به‬ ‫ببێت‬ ‫تا‬ ‫مێردی‬ ‫ی‬‫ژنی‬.))‫په‬‫ڕتوكى‬‫په‬‫یدابوون‬(ٍ‫فر‬ِ‫س‬
‫التكوین‬)93:3
‫په‬‫یمانه‬‫كه‬‫نه‬‫هاته‬‫دى‬:
9.((‫چونكه‬‫هه‬‫ئه‬ ‫موو‬‫زه‬ ‫و‬‫وییه‬‫ده‬ ‫ی‬‫یبینیت‬‫ده‬‫یده‬‫مه‬‫نه‬ ‫و‬ ‫تۆ‬‫وه‬‫هه‬ ‫تۆ‬ ‫ی‬‫تاهه‬‫تایه‬))
‫په‬‫ڕتوكى‬‫په‬‫یدابوون‬(‫التكوین‬ ٍ‫فر‬ِ‫س‬)90:93
‫وه‬‫هه‬‫روه‬‫ها‬‫په‬‫ڕتوكى‬‫ده‬)‫(الخروج‬ ‫رچوون‬90:93((‫ئیسرائیلی‬ ‫و‬ ‫ئیسحاق‬ ‫و‬ ‫ئیبراهیم‬
‫خزمه‬‫به‬ ‫تكارانت‬‫بێته‬ ‫بیر‬‫وه‬‫كه‬‫به‬‫پێت‬ ‫و‬ ‫خوارد‬ ‫بۆیان‬ ‫سوێندت‬ ‫خۆت‬ ‫گیانی‬
‫فه‬،‫رموون‬‫نه‬‫وه‬‫ده‬ ‫زۆر‬ ‫كانتان‬‫كه‬‫وه‬ ‫م‬‫ئه‬ ‫ك‬‫ستێره‬‫هه‬ ‫و‬ ‫ئاسمان‬ ‫كانی‬‫ئه‬ ‫موو‬‫خاكه‬ ‫م‬‫كه‬ ‫ش‬
‫ده‬ ،‫كرد‬ ‫باسم‬‫یده‬‫به‬ ‫م‬‫نه‬‫وه‬‫ده‬ ‫و‬ ‫كانتان‬‫بێته‬‫هه‬ ‫بۆ‬ ‫موڵكیان‬‫تاهه‬‫تایه‬))

7. 7
‫به‬‫زه‬ ‫هیچ‬ ‫خودا‬ ‫اڵم‬‫وییه‬‫نه‬ ‫كى‬‫به‬ ‫دا‬‫له‬ ‫ئیبراهیم‬‫فه‬ ‫خاكى‬‫ڵه‬‫ستین‬‫به‬‫گوێره‬‫ئه‬ ‫ى‬‫ده‬ ‫م‬‫قه‬‫ى‬
‫كه‬‫له‬ ‫دێت‬‫ته‬‫ور‬‫كه‬ ‫ات‬‫پێچه‬‫وانه‬‫ده‬ ‫ى‬‫پێشووه‬ ‫قى‬:
((‫لێره‬‫نه‬ ‫میراتێكی‬ ‫هیچ‬ ‫دا‬‫ته‬ ،‫دایێ‬‫نانه‬‫پێیه‬ ‫شوێن‬ ‫ت‬‫به‬ .‫كیش‬‫به‬ ‫خودا‬ ‫اڵم‬‫كه‬ ‫پێدا‬ ‫ڵێنی‬‫به‬
‫بیداته‬ ‫موڵك‬‫نه‬ ‫و‬ ‫خۆی‬‫وه‬‫كه‬‫له‬ ‫ی‬‫نه‬ ‫منداڵی‬ ‫هێشتا‬ ،‫خۆی‬ ‫دوای‬‫بوو‬))‫نێرراوان‬ ‫كردارى‬
)‫الرسل‬ ‫(أعمال‬‫به‬‫شى‬7:0
‫سێیه‬‫ئه‬ :‫م‬‫فسانه‬‫نابه‬‫جێكان‬
9.‫قسه‬‫كه‬ ‫كردنى‬‫كه‬ ‫كێوى‬ ‫رى‬‫هاتووه‬‫له‬‫په‬‫ڕتوكى‬‫سه‬‫رژمێرى‬)‫(العدد‬‫به‬‫شى‬22:27-23
((‫كه‬‫ماكه‬‫ره‬‫كه‬‫فریشته‬‫یه‬ ‫ی‬‫له‬ ،‫بینی‬ ‫زدانی‬‫به‬ ‫ژێر‬‫لعام‬‫كه‬ ‫دا‬‫تووڕه‬ ‫جا‬ ،‫وت‬‫به‬ ‫یی‬‫به‬ ‫و‬ ‫جۆشا‬ ‫لعام‬
‫گۆچانه‬‫كه‬‫له‬ ‫ی‬‫ماكه‬‫ره‬‫كه‬‫یه‬ ‫ئینجا‬ ،‫دا‬ ‫ی‬‫ده‬ ‫زدان‬‫ماكه‬ ‫می‬‫ره‬‫كه‬‫ی‬‫كرده‬‫وه‬‫به‬ ‫و‬‫به‬‫(چیم‬ :‫وت‬ ‫لعامی‬
‫دام؟‬ ‫لێت‬ ‫جار‬ ‫سێ‬ ‫ئێستا‬ ‫تا‬ ‫بۆچی‬ ‫لێكردوویت؟‬))
2.‫باڵنده‬((‫چوارپێ‬ ‫ى‬‫هه‬‫كه‬ ‫باڵدار‬ ‫مێرووێكی‬ ‫موو‬‫له‬‫سه‬‫ئێوه‬ ‫بۆ‬ ‫بڕوات‬ ‫پێ‬ ‫چوار‬ ‫ر‬
‫قێزه‬‫وه‬‫نه‬))‫كاهینیه‬ ‫ڕێنمایی‬‫تی‬)‫(الالوین‬99:25
‫له‬‫ده‬ ‫پیس‬ ‫دوجار‬ ‫دایك‬ ‫كچ‬ ‫دایكبونى‬ ‫دواى‬‫په‬ ,‫بێت‬‫ده‬ ‫پیرۆز‬ ‫ڕتوكى‬‫كوڕ‬ ‫كاتێك‬ ‫ڵێت‬
‫له‬‫ده‬ ‫دایك‬‫یه‬ ‫دایك‬ ,‫بێت‬‫هه‬ ‫ك‬‫فته‬‫پیسده‬‫وه‬ ‫بێت‬‫ده‬ ‫ئینجیل‬:‫ڵێت‬
3.((‫له‬‫گه‬‫نه‬ ‫ڵ‬‫وه‬‫ئیسرائیل‬ ‫ی‬‫"ئه‬ :‫بڵێ‬ ‫و‬ ‫بدووێ‬ ‫دا‬‫گه‬،‫بوو‬ ‫كوڕێكی‬ ‫و‬ ‫بوو‬ ‫پڕ‬ ‫سكی‬ ‫ژنێك‬ ‫ر‬
‫ئه‬‫به‬ ‫وا‬‫ڕێوڕه‬ ‫پێی‬‫سم‬‫بۆ‬‫حه‬‫ده‬ ‫گاڵو‬ ‫ڕۆژ‬ ‫وت‬‫هه‬ ،‫بێت‬‫روه‬‫له‬ ‫ك‬‫لێچوونی‬ ‫خوێن‬ ‫ڕۆژانی‬
‫مانگانه‬‫ی‬‫ده‬ ‫گاڵو‬‫بێت‬.‫له‬‫هه‬ ‫ڕۆژی‬‫شته‬‫كۆرپه‬ ‫مدا‬‫كه‬‫خه‬‫ته‬‫نه‬‫ده‬،‫كرێت‬‫دایكه‬ ‫ئینجا‬‫كه‬
‫دیكه‬ ‫ڕۆژی‬ ‫سێ‬ ‫و‬ ‫سی‬‫ده‬‫مێنێته‬‫وه‬‫له‬ ‫تا‬‫لێچوونه‬ ‫خوێن‬‫كه‬‫ببێته‬ ‫پاك‬ ‫ی‬‫وه‬‫به‬ ،‫هیچ‬ ‫ر‬
‫ناكه‬ ‫پیرۆز‬ ‫شتێكی‬‫بۆ‬ ‫و‬ ‫وێت‬‫پاكبوونه‬ ‫ڕۆژانی‬ ‫تا‬ ،‫ناچێت‬ ‫پیرۆزگا‬‫وه‬‫ته‬ ‫ی‬‫ده‬ ‫واو‬‫بێت‬.
‫ئه‬‫گه‬‫ئه‬ ،‫بوو‬ ‫كچی‬ ‫ر‬‫هه‬ ‫دوو‬ ‫وا‬‫فته‬‫نا‬ ‫پاك‬‫هه‬ ،‫بێت‬‫روه‬‫له‬ ‫ك‬‫ئینجا‬ ،‫بێت‬ ‫لێچوونی‬ ‫خوێن‬
‫شه‬‫شه‬ ‫و‬ ‫ست‬‫دیكه‬ ‫ڕۆژی‬ ‫ش‬‫ده‬‫مێنێته‬‫وه‬‫له‬ ‫تا‬ ،‫زه‬‫یستانییه‬‫كه‬‫ی‬‫ببێته‬ ‫پاك‬‫وه‬))‫ڕێنمایی‬
‫كاهینیه‬‫تی‬)‫(الالوین‬92:2–0

8. 8
3.((‫(شه‬ ‫ئێهود‬ ‫دوای‬‫مگه‬‫(عه‬ ‫كوڕی‬ ‫ر)ی‬‫كه‬ ،‫بوو‬ )‫نات‬‫شه‬‫سه‬ ‫ش‬‫له‬ ‫پیاوی‬ ‫د‬‫فه‬‫له‬‫ستییه‬‫به‬ ‫كان‬
‫هه‬ ‫و‬ ‫كوشت‬ ‫گاوانی‬ ‫گۆچانی‬‫روه‬‫ئه‬ ‫ها‬‫ڕزگاركرد‬ ‫ئیسرائیلی‬ ‫ویش‬.))‫ڕابه‬‫(قضا‬ ‫ران‬‫ة‬)‫به‬‫شى‬
3-39
0.((‫شه‬ ‫ئینجا‬‫مشون‬‫شه‬‫كه‬ ‫ویالكێكی‬‫دۆزییه‬ ‫ری‬‫وه‬‫كه‬‫نه‬ ‫وشك‬ ‫هێشتا‬‫ببوۆه‬‫هه‬ ،‫هه‬ ‫و‬ ‫ڵیگرت‬‫زار‬
‫به‬ ‫پیاوی‬‫وه‬‫كوشت‬.‫شه‬ ‫ئینجا‬‫وتی‬ ‫مشون‬:‫به‬‫شه‬‫كه‬ ‫ویالكی‬‫رێك‬‫ئێوه‬‫كرده‬ ‫م‬‫كه‬‫رگه‬،‫ل‬‫به‬
‫شه‬‫كه‬ ‫ویالكی‬‫رێك‬‫هه‬))‫كوشت‬ ‫پیاوم‬ ‫زار‬‫ڕابه‬‫(قضا‬ ‫ران‬‫ة‬)‫به‬‫شى‬90:90-96
6.‫حه‬ ‫پڵنگى‬‫سه‬ ‫وت‬(( ‫ر‬‫دواتر‬‫له‬‫س‬‫ه‬‫ر‬‫ده‬ ‫خۆڵى‬‫ڕاوه‬ ‫ریا‬‫وه‬ ‫ستام‬‫كێوییه‬ ‫بینیم‬‫له‬ ‫ك‬‫ده‬‫ریاكه‬‫هاته‬
‫ده‬‫كه‬ ‫ر‬(7‫سه‬ )‫هه‬ ‫رى‬‫وه‬ ‫بوو‬(95‫هه‬ ‫شاخى‬ )‫وه‬ ‫بوو‬‫له‬‫سه‬‫هه‬ ‫ر‬( ‫شاخێك‬ ‫ر‬95‫هه‬ ‫تاج‬ )‫بو‬
‫وه‬‫وه‬ ‫ورچ‬ ‫پێى‬ ‫ك‬‫ده‬‫وه‬ ‫مى‬‫ده‬ ‫ك‬‫وه‬ ‫بو‬ ‫شێر‬ ‫مى‬‫هه‬‫ژدیهایه‬‫ده‬ ‫تواناو‬ ‫ك‬‫سه‬‫ته‬ ‫و‬ ‫اڵت‬‫پێدا‬ ‫ختى‬))
‫یوحن‬ ‫رؤیا‬‫الالهوتى‬ ‫ا‬93:9-2
7.‫خوا‬‫ر‬‫خواردنه‬ ‫و‬ ‫پیسای‬ ‫دنى‬‫وه‬(( ‫میز‬ ‫ى‬‫فه‬‫رمانده‬‫كه‬:‫وتن‬ ‫پێی‬ ‫ش‬‫گه‬ ‫ئایا‬‫وره‬‫ته‬ ‫م‬‫الی‬ ‫بۆ‬ ‫نها‬
‫گه‬‫وره‬‫كه‬‫ئه‬ ‫تا‬ ‫ناردووین‬ ‫تۆی‬ ‫و‬ ‫ت‬‫قسانه‬ ‫م‬‫بكه‬‫ئه‬ ‫الی‬ ‫بۆ‬ ‫ئایا‬ ‫ین؟‬‫پیاوانه‬ ‫و‬‫سه‬ ‫ی‬‫شووراكه‬ ‫ر‬‫ی‬
‫نه‬‫بخۆنه‬ ‫خۆیان‬ ‫میزی‬ ‫و‬ ‫بخۆن‬ ‫خۆیان‬ ‫پیسایی‬ ‫تا‬ ،‫ناردووین‬‫وه‬‫ل‬‫ه‬‫گه‬‫ڵتان؟‬))‫دووه‬ ‫پاشایانى‬‫م‬
‫ان‬ ‫ال‬ ‫(الملوك‬‫ي‬)93:27
‫وه‬‫هه‬‫روه‬‫ها‬((‫فه‬‫رمانده‬‫كه‬‫گه‬ ‫(ئایا‬ :‫وتی‬ ‫ش‬‫وره‬‫ته‬ ‫م‬‫گه‬ ‫الی‬ ‫بۆ‬ ‫نها‬‫وره‬‫كه‬‫تا‬ ‫ناردووین‬ ‫تۆی‬ ‫و‬ ‫ت‬
‫ئه‬‫قسانه‬ ‫م‬‫بكه‬‫ئه‬ ‫الی‬ ‫بۆ‬ ‫ئایا‬ ‫ین؟‬‫پیاوانه‬ ‫و‬‫سه‬ ‫ی‬‫شووراكه‬ ‫ر‬‫نه‬ ‫ی‬‫خۆیان‬ ‫پیسایی‬ ‫تا‬ ،‫ناردووین‬
‫خۆیان‬ ‫میزی‬ ‫و‬ ‫بخۆن‬‫بخۆنه‬‫وه‬‫له‬‫گه‬‫ڵتان‬)))‫(أشعیاء‬ ‫ئیشایا‬36:92
3.‫پاشماوه‬ ‫و‬ ‫پیسى‬‫ئاژه‬ ‫ى‬‫له‬ ‫ڵ‬‫سه‬‫ده‬ ‫ر‬‫م‬‫چاو‬ ‫و‬((‫ئه‬‫وه‬‫سه‬ ‫توخمتان‬ ‫من‬ ‫تا‬‫رزه‬‫ده‬ ‫نشت‬‫كه‬‫ڕیخ‬ ،‫م‬
‫ده‬‫ده‬‫به‬ ‫م‬‫ده‬‫به‬ ‫ڕیخ‬ ،‫موچاوتاندا‬‫جه‬‫ژنه‬‫له‬ ‫جا‬ ،‫كانتاندا‬‫گه‬‫ده‬ ‫فڕێ‬ ‫ڵیدا‬‫درێن‬))‫مه‬‫الخی‬2:3
1.‫له‬ ‫كێك‬ ‫خواردنى‬‫گه‬‫پیسى‬ ‫ڵ‬((‫كولێره‬‫ده‬ ‫جۆ‬ ‫ی‬‫له‬ ،‫خۆیت‬‫سه‬‫ئه‬ ‫ر‬‫پیساییه‬ ‫و‬‫له‬ ‫ی‬‫مرۆڤه‬‫وه‬
‫ده‬‫رده‬‫له‬ ‫چێت‬‫به‬‫ده‬ ‫رچاویان‬‫یه‬ ,‫یبرژێنیت‬‫فه‬ ‫زدان‬‫نه‬ :‫رمووی‬‫وه‬‫به‬ ‫ئیسرائیل‬ ‫كانی‬‫چه‬ ‫م‬‫شنه‬
‫ده‬ ‫گاڵو‬ ‫نانی‬‫له‬ ‫خۆن‬‫ئه‬ ‫نێو‬‫نه‬ ‫و‬‫ته‬‫وانه‬‫ده‬ ‫الیان‬ ‫بۆ‬ ‫ی‬‫ده‬ ‫ریان‬‫كه‬‫م‬))‫حزقیئێل‬3:92-93
95.((‫شه‬ ‫پاشان‬‫چوو‬ ‫مشون‬‫غه‬ ‫بۆ‬‫زه‬‫له‬ ‫و‬‫له‬ ‫وێ‬‫چووه‬ ‫و‬ ‫بینی‬ ‫شفرۆشێكی‬‫ژووره‬‫وه‬‫بۆ‬
‫الی‬))‫ڕابه‬‫(قضا‬ ‫ران‬‫ة‬)96:9
99.((‫هه‬‫كه‬ ‫ر‬‫پاڵكه‬‫بزانه‬ ،‫وت‬‫پاڵكه‬ ‫شوێنی‬‫وتنه‬‫كه‬‫كوێیه‬ ‫ی‬‫هه‬ ‫پێی‬ ‫الی‬ ‫بڕۆ‬ .‫ڵبده‬‫وه‬‫پاڵ‬ ‫و‬
‫بكه‬‫وه‬‫ده‬ ‫پێت‬ ‫خۆی‬ ‫ئیتر‬ ،‫بكه‬ ‫چی‬ ‫ڵێت‬‫ڕاعوس‬ ))‫یت‬3:3
92.((‫له‬ ‫داود‬‫گه‬‫گه‬ ‫جوانى‬ ‫كچێكى‬ ‫ڵ‬‫نج‬‫ده‬ ‫دا‬‫خه‬‫وێ‬))‫یه‬ ‫پاشایانى‬‫كه‬)‫األول‬ ‫(الملوك‬ ‫م‬99:
9-3

9. 9
‫چواره‬‫مه‬ :‫م‬‫ی‬
‫ده‬ ‫ئایا‬‫شه‬ ‫ئامۆژگارى‬ ‫گونجێت‬‫هه‬ ‫ئاوا‬ ‫یتانى‬‫له‬ ‫بێت‬‫په‬‫پیرۆزدا؟‬ ‫ڕتوكى‬
9.((‫ئاره‬‫بده‬ ‫ق‬‫به‬‫وه‬‫له‬ ‫ی‬‫ناوده‬‫چێت،شه‬‫به‬ ‫رابیش‬‫وانه‬‫ده‬ ‫ی‬‫تاڵه‬ ‫روونیان‬‫بخواته‬ ‫با‬ ,‫وه‬‫و‬
‫هه‬‫ژارییه‬‫كه‬‫له‬ ‫ی‬،‫بیربكات‬‫ماندووبوونه‬ ‫ئیتر‬‫كه‬‫نایه‬ ‫ی‬‫ته‬‫وه‬‫په‬ ))‫یاد‬‫نده‬‫كان‬39:0-6
‫به‬‫له‬ ‫و‬ ‫نامرێت‬ ‫كێ‬ ‫اڵم‬‫تیادانیه‬ ‫ناخۆشى‬ ‫ژیانى‬ ‫كێ‬ ‫؟‬ ‫ناچێت‬ ‫ناو‬‫هه‬ ‫؟‬‫ده‬ ‫مرۆڤێك‬ ‫موو‬‫وه‬ ‫مرێت‬
‫هه‬‫هه‬ ‫خۆشى‬ ‫نا‬ ‫مرۆڤێك‬ ‫موو‬‫یه‬‫له‬.‫ژیانیدا‬
2.((‫ته‬ ‫ئیتر‬‫مه‬ ‫ئاو‬ ‫نها‬‫خۆره‬‫وه‬‫به‬ ،‫هه‬ ‫ڵكو‬‫شه‬ ‫ندێك‬‫به‬ ‫راب‬‫كاربهێنه‬‫له‬‫به‬‫گه‬ ‫ر‬‫ده‬‫نه‬ ‫و‬‫خۆشییه‬
‫زۆره‬‫تیمۆساوس‬ ))‫كانت‬0:23
3.‫((له‬‫مه‬ ‫ڕاستیدا‬‫شه‬ ‫كارى‬ ‫ى‬‫یتانه‬))‫المائدة‬ ‫سورة‬15-19
‫پێنجه‬‫هه‬ ‫كوشتنى‬ :‫م‬‫ڵگه‬‫ڕاوه‬‫هه‬ ‫كان‬‫ئه‬ ‫تا‬‫گه‬‫بێت‬ ‫خزمیشت‬ ‫نزیكترین‬ ‫ر‬
((‫ئه‬‫گه‬‫براكه‬ ‫ر‬‫كوڕه‬ ‫یان‬ ،‫دایكت‬ ‫كوڕی‬ ،‫ت‬‫كه‬‫كچه‬ ‫یان‬ ‫ت‬‫كه‬‫ژنه‬ ‫یان‬ ،‫ت‬‫كه‬‫ی‬‫باوه‬‫یان‬ ،‫شت‬
‫هاوڕێكه‬‫كه‬ ‫ت‬‫وه‬ ‫وا‬‫خۆته‬ ‫ك‬‫به‬‫له‬ ‫نهێنی‬‫وتی‬ ‫و‬ ‫خوێندی‬ ‫گوێت‬ ‫بن‬( :‫ده‬‫دیكه‬ ‫خودای‬ ‫و‬ ‫ڕۆین‬
‫ده‬‫په‬‫رستین‬)‫ئه‬‫خوداوه‬ ‫و‬‫ندانه‬‫كه‬ ‫ی‬‫نه‬ ‫وا‬‫نه‬ ‫و‬ ‫تۆ‬‫نه‬ ‫باوباپیرانت‬‫یانناسیوه‬‫له‬ ,‫خوداوه‬‫نده‬‫ئه‬ ‫كانی‬‫و‬
‫گه‬‫النه‬‫ده‬ ‫ی‬‫وروبه‬‫ئه‬ ،‫رت‬‫وانه‬‫لێته‬ ‫ی‬‫وه‬‫یاخود‬ ‫نزیكن‬‫له‬ ‫دوورن‬‫مپه‬‫زه‬ ‫ڕی‬‫ئه‬ ‫تا‬ ‫وی‬‫وپه‬‫له‬ ،‫ڕی‬‫گه‬‫ڵی‬
‫ڕه‬‫زامه‬‫مه‬ ‫ند‬‫به‬‫مه‬ ‫لێ‬ ‫گوێی‬ ‫و‬‫گره‬‫نه‬ ‫پێی‬ ‫دڵت‬ ‫و‬‫ده‬ ‫و‬ ‫سووتێت‬‫مه‬ ‫لێ‬ ‫ستی‬‫پارێزه‬‫مه‬ ‫بۆی‬ ‫و‬‫پۆشه‬،
‫به‬‫به‬ ‫ڵكو‬‫ده‬ ‫كوشتن‬‫یه‬ ،‫یكوژیت‬‫كه‬‫ده‬ ‫جار‬ ‫م‬‫له‬ ‫تۆ‬ ‫ستی‬‫سه‬‫ده‬ ‫ری‬‫له‬ ‫ئینجا‬ ‫كوشتنی‬ ‫بۆ‬ ‫بێت‬‫كۆتاییدا‬
‫ده‬‫هه‬ ‫ستی‬‫گه‬ ‫موو‬،‫ل‬‫به‬‫ده‬ ‫ردبارانی‬‫كه‬‫ده‬ ‫تا‬ ‫یت‬‫چونكه‬ ،‫مرێت‬‫له‬ ‫ویستی‬‫یه‬‫بدات‬ ‫الت‬ ‫خودات‬ ‫زدانی‬
‫كه‬‫له‬‫له‬ ‫میسر‬ ‫خاكی‬‫كۆیله‬ ‫ماڵی‬‫ده‬ ‫یی‬‫ئه‬ ،‫ریهێنایت‬‫هه‬ ‫وسا‬‫ده‬ ‫ئیسرائیل‬ ‫موو‬‫ده‬ ‫و‬ ‫یبیستن‬‫و‬ ‫ترسن‬
‫دیكه‬ ‫جارێكی‬‫كه‬ ‫هیچ‬‫له‬ ‫سێك‬‫وه‬ ‫نێوتان‬‫ئه‬ ‫ك‬‫به‬ ‫م‬‫دكارییه‬‫ئه‬‫نادات‬ ‫نجام‬))‫موسى‬ ‫وتارى‬ ‫دوا‬
‫نیـ‬ ‫(الت‬)‫ه‬93:6-99

10. 10
‫شه‬‫شه‬)‫(زۆڵ‬ ‫زینا‬ ‫منداڵى‬ :‫م‬
9.((‫بێته‬ ‫زۆڵ‬ ‫نابێت‬‫كۆمه‬ ‫ناو‬‫یه‬ ‫ڵی‬‫زدانه‬‫وه‬‫نه‬ ‫تا‬ ،‫وه‬‫ده‬ ‫ی‬‫یه‬‫كه‬ ‫م‬‫نایه‬ ‫سی‬‫ته‬‫كۆمه‬ ‫ناو‬‫ڵی‬
‫یه‬))‫زدان‬‫موسا‬ ‫دواوتاری‬23:2
2.((‫له‬ ‫زۆڵ‬(‫ئه‬‫شدۆد‬)‫نیشته‬ ‫دا‬‫جێ‬‫ده‬‫به‬ ‫لووت‬ ‫و‬ ‫بێت‬‫فه‬ ‫رزی‬‫له‬‫ستییه‬‫له‬ ‫كان‬‫ناوده‬‫به‬))‫و‬ ‫م‬
‫زه‬‫كه‬‫ریا‬1:6
3.((‫به‬‫ئه‬ ‫اڵم‬‫گه‬‫ته‬ ‫ر‬‫نه‬ ‫مبێكردنتان‬‫بێت‬-‫ل‬‫ه‬‫وه‬‫هه‬ ‫ی‬‫بوونه‬ ‫موویان‬‫هاوبه‬,‫ش‬‫ئه‬‫ڕۆڵه‬ ‫و‬ ‫زۆڵن‬ ‫وا‬‫ی‬
‫نین‬))‫عیبرانیه‬‫كان‬92:3
‫حه‬‫وته‬‫خه‬ :‫م‬‫ته‬‫نه‬‫كردن‬
9.((‫ده‬‫ئه‬ ‫بێت‬‫وه‬‫له‬ ‫ی‬‫ماڵه‬‫كه‬‫له‬ ‫ت‬‫بووه‬ ‫دایك‬‫به‬ ‫یان‬‫كڕاوه‬ ‫زیو‬‫به‬‫ته‬‫خه‬ ‫واوی‬‫ته‬‫نه‬‫جا‬ ،‫بكرێت‬
‫په‬‫یمانه‬‫كه‬‫له‬ ‫م‬‫له‬‫ئێوه‬ ‫شی‬‫په‬ ‫دا‬‫هه‬ ‫یمانێكی‬‫تاهه‬‫ده‬ ‫تایی‬))‫بێت‬‫په‬‫یدابوون‬(‫التكوین‬ ٍ‫فر‬ِ‫س‬)97:
93
2.((‫هه‬‫نێرینه‬ ‫ر‬‫یه‬‫خه‬ ‫كی‬‫ته‬‫نه‬‫نه‬‫كه‬ ،‫كراویش‬‫له‬ ‫وا‬‫خه‬ ‫شی‬‫ته‬‫نه‬‫نه‬‫ئه‬ ،‫كرابێت‬‫وه‬‫له‬‫نه‬‫ته‬‫وه‬‫كه‬‫یدا‬
‫داده‬‫چونكه‬ ،‫بڕێت‬‫په‬‫شكاندووه‬ ‫منی‬ ‫یمانی‬))‫په‬‫یدابوون‬(‫التكوین‬ ٍ‫فر‬ِ‫س‬)97:93
‫هه‬‫شته‬‫یه‬ :‫م‬‫كنه‬‫گرتنه‬‫وه‬‫ده‬ ‫ى‬‫قه‬‫كان‬
9.((‫دووباره‬‫تووڕه‬‫یی‬‫یه‬‫زدان‬‫له‬‫سه‬‫فه‬ ‫و‬ ‫هاندان‬ ‫لێ‬ ‫داودی‬ ‫و‬ ‫گرت‬ ‫گڕی‬ ‫ئیسرائیل‬ ‫ر‬:‫رمووی‬
‫یه‬ ‫و‬ ‫ئیسرائیل‬ ‫(بڕۆ‬‫سه‬ ‫هودا‬‫بكه‬ ‫رژمێر‬))‫دووه‬ ‫ساموئێلى‬‫م‬23:9
‫پێچه‬‫وانه‬‫كه‬‫ى‬(( :( ‫ئینجا‬‫شه‬‫یتان‬‫به‬ ‫دژ‬ )‫ڕاوه‬ ‫ئیسرائیل‬‫سه‬ ‫بۆ‬ ‫هاندا‬ ‫داودی‬ ‫و‬ ‫ستا‬‫رژمێركردنی‬
‫ئیسرائیل‬))‫یه‬‫كه‬‫پوخته‬ ‫م‬‫األیام‬ ‫مێژوو(أخبا‬ ‫ى‬)‫األول‬29:9
2.((‫ئ‬ ‫ئینجا‬‫ارامییه‬‫له‬ ‫كان‬‫به‬‫رده‬‫ئیسرائی‬ ‫م‬‫ل‬‫هه‬ ‫دا‬‫داودیش‬ ‫و‬ ‫اڵتن‬‫حه‬‫سه‬ ‫وت‬‫د‬‫گالیسكه‬‫چل‬ ‫و‬ ‫سوار‬
‫هه‬‫پیاده‬ ‫زار‬‫له‬ ‫ی‬‫ئارامییه‬‫له‬ ‫و‬ ‫كوشت‬ ‫كان‬‫شۆڤه‬‫سه‬ ‫خی‬‫ركرده‬‫سوپاكه‬ ‫ی‬‫له‬ ‫و‬ ‫دا‬ ‫یی‬‫وێدا‬
))‫مرد‬‫دووه‬ ‫ساموئێلى‬‫م‬95:93
‫پێچه‬‫وانه‬‫كه‬‫ى‬(( :‫ئارامییه‬ ‫ئینجا‬‫له‬ ‫كان‬‫به‬‫رده‬‫ئیسرائیل‬ ‫م‬‫هه‬ ‫دا‬‫داودیش‬ ‫و‬ ‫اڵتن‬‫حه‬‫هه‬ ‫وت‬‫زار‬
‫گالیسكه‬‫هه‬ ‫چل‬ ‫و‬ ‫سوار‬‫پیاده‬ ‫زار‬‫له‬ ‫ی‬‫ئارامییه‬‫شوفه‬ ‫و‬ ‫كوشت‬ ‫كان‬‫سه‬ ‫خی‬‫ركرده‬‫سوپاكه‬ ‫ی‬‫شی‬
‫كوشت‬))‫یه‬‫كه‬‫پوخته‬ ‫م‬)‫األول‬ ‫األیام‬ ‫مێژوو(أخبا‬ ‫ى‬91:93

11. 11
3.((‫ئه‬‫ستوورییه‬‫كه‬‫په‬ ‫چوار‬ ‫ی‬‫نجه‬‫لێواره‬ ‫و‬ ‫بوو‬‫كه‬‫وه‬ ‫ی‬‫په‬ ‫لێواری‬ ‫ك‬‫وه‬ ‫دروستكرابوو‬ ‫رداخ‬‫ك‬
‫سه‬ ‫گوڵی‬‫وسه‬‫هه‬ ،‫ن‬‫روه‬‫جێی‬ ‫ها‬‫هه‬ ‫دوو‬‫زار‬‫به‬‫تی‬‫ده‬ ‫تێدا‬‫بووه‬‫و‬))‫یه‬ ‫پاشایان‬‫كه‬‫م‬7:26
‫پێچه‬‫وانه‬‫كه‬‫ى‬(( :‫ئه‬‫ستووریه‬‫كه‬‫په‬ ‫چوار‬ ‫ی‬‫نجه‬‫لێواره‬ ‫و‬ ‫بوو‬‫كه‬‫وه‬ ‫ی‬‫په‬ ‫لێواری‬ ‫ك‬‫رداخ‬
‫وه‬ ،‫دروستكرابوو‬‫سه‬ ‫گوڵی‬ ‫ك‬‫وسه‬‫هه‬ ،‫ن‬‫روه‬‫جێی‬ ‫ها‬‫هه‬ ‫سێ‬‫زار‬‫به‬‫تی‬‫ده‬ ‫تێدا‬‫بووه‬‫وه‬‫دووه‬ ))‫م‬
‫پوخته‬)‫انی‬ ‫ال‬ ‫األیام‬ ‫مێژوو(أخبا‬ ‫ى‬3:0
3.((‫هه‬ ‫چوار‬ ‫سلێمان‬‫ته‬ ‫زار‬‫ویله‬‫ئه‬ ‫ی‬‫گالیسكه‬ ‫و‬ ‫سپ‬‫دوازده‬ ‫و‬‫هه‬‫ئه‬ ‫زار‬‫هه‬ ‫سواری‬ ‫سپ‬.‫بوو‬
‫له‬ ‫جا‬‫شاره‬‫گالیسكه‬ ‫كانی‬‫له‬ ‫و‬ ‫كان‬‫گه‬‫له‬ ‫پاشا‬ ‫ڵ‬‫ئۆرشه‬‫لیم‬‫داینان‬ ‫دا‬))‫دووه‬‫پوخته‬ ‫م‬‫ى‬
)‫انی‬ ‫ال‬ ‫األیام‬ ‫مێژوو(أخبا‬1:20
‫پێچه‬‫وانه‬‫كه‬‫ى‬(( :‫هه‬ ‫چوار‬ ‫سلێمان‬‫هه‬ ‫ئاخوڕی‬ ‫زار‬‫ئه‬ ‫بۆ‬ ‫بوو‬‫گالیسكه‬ ‫سپی‬‫له‬ ‫كانی‬‫گه‬‫دوازده‬ ‫ڵ‬
‫هه‬‫ئه‬ ‫زار‬‫سپ‬))‫یه‬‫كه‬‫م‬‫پوخته‬)‫األول‬ ‫األیام‬ ‫مێژوو(أخبا‬ ‫ى‬3:26
0.((‫له‬ ‫پرسیاری‬ ‫شاول‬ ‫كاتێك‬‫یه‬‫یه‬ ،‫كرد‬ ‫زدان‬‫نه‬ ‫زدان‬‫به‬‫خه‬‫نه‬ ‫و‬ ‫وبینین‬‫به‬‫ئوریم‬‫نه‬ ‫و‬‫به‬
‫پێغه‬‫مبه‬‫ره‬‫وه‬ ‫كان‬‫نه‬ ‫اڵمی‬‫دایه‬‫وه‬))‫یه‬ ‫ساموئێلى‬‫كه‬‫م‬23:6
‫پێچه‬‫وانه‬‫كه‬‫ى‬(( :‫به‬ ‫مرد‬ ‫شاول‬‫ناپاكییه‬ ‫هۆی‬‫كه‬‫كه‬ ‫ی‬‫به‬ ‫دژ‬‫یه‬‫كه‬ ،‫كردی‬ ‫زدان‬‫فه‬‫رماییشتی‬
‫یه‬‫په‬ ‫زدانی‬‫یڕه‬‫نه‬ ‫و‬‫ته‬ ،‫كرد‬‫نانه‬‫به‬ ‫پرسوڕای‬ ‫ت‬‫له‬ ‫ڕێنمایی‬ ‫داوای‬ ‫و‬ ‫ڕێنمایی‬ ‫بۆ‬ ‫نێوانگركرد‬
‫یه‬‫نه‬ ‫زدان‬‫پاشایه‬ ‫و‬ ‫كوشتی‬ ‫جا‬ ،‫كرد‬‫تییه‬‫كه‬‫به‬ ‫دا‬ ‫شی‬‫ده‬‫یه‬ ‫كوڕی‬ ‫داودی‬ ‫ست‬‫سا‬))‫یه‬‫كه‬‫پوخته‬ ‫م‬‫ى‬
)‫األول‬ ‫األیام‬ ‫مێژوو(أخبا‬95:93-93
6.((‫كه‬‫سه‬ ‫س‬‫رنه‬‫كه‬‫وتووه‬‫جگه‬ ‫ئاسمان‬ ‫بۆ‬‫له‬‫وه‬‫له‬ ‫ی‬‫هاتۆته‬ ‫ئاسمان‬‫خواره‬‫وه‬‫كوڕی‬ ،
‫مرۆ‬‫ڤ‬))‫ی‬‫ۆ‬‫حه‬‫نا‬3:93
‫پێچه‬‫وانه‬‫كه‬‫ى‬(( :‫حه‬‫له‬ ‫نۆخ‬‫گه‬‫بردیه‬ ‫خودا‬ ‫و‬ ‫كرد‬ ‫هاتوچۆی‬ ‫خودا‬ ‫ڵ‬‫وه‬‫بۆیه‬ ،‫خۆی‬ ‫الی‬‫ئیتر‬
‫كه‬‫نه‬ ‫س‬‫یبینییه‬‫وه‬))‫په‬‫یدابوون‬(‫التكوین‬ ٍ‫فر‬ِ‫س‬)0:23
7.((‫ب‬‫هاتنه‬ ‫ۆ‬‫ئه‬ ‫دی‬‫و‬‫قسه‬‫یه‬‫كه‬ ‫ی‬‫فه‬‫ئه‬ :‫رمووی‬‫وانه‬‫كه‬ ‫دابووم‬ ‫پێت‬ ‫ی‬‫ون‬ ‫سیانم‬‫نه‬‫كرد‬‫))یۆحه‬‫نا‬
3:93
‫پێچه‬‫وانه‬‫كه‬‫ى‬(( :‫له‬ ‫كاتێ‬‫گه‬‫به‬ ‫بووم‬ ‫ڵیان‬‫ناوه‬ ‫و‬‫كه‬ ‫ی‬‫به‬ ‫تۆ‬‫ده‬ ‫دابوو‬ ‫منت‬‫پاسه‬ ‫و‬ ‫مپاراستن‬‫وانیم‬
‫كه‬ ،‫كردن‬‫له‬ ‫سیان‬‫ناونه‬‫چوو‬‫ن‬‫له‬ ‫كوڕی‬‫ناوچوو‬‫نه‬‫بێته‬ ‫نووسراو‬ ‫تاكو‬ ،‫بێت‬‫دی‬‫یۆحه‬ ))‫نا‬97:92

12. 12
3.((‫كه‬‫به‬ ‫گوناهت‬‫رامبه‬‫ده‬ ‫ر‬‫كه‬‫چونكه‬ ،‫ن‬‫كه‬‫نییه‬ ‫س‬‫نه‬ ‫گوناه‬‫كه‬ ‫جا‬ ،‫كات‬‫تووڕه‬ ‫لێیان‬‫ده‬‫و‬ ‫بیت‬
‫ده‬‫یانخه‬‫یته‬‫به‬‫رده‬‫دوژمنه‬ ‫م‬‫وه‬‫ده‬ ‫ڕاپێچیان‬ ‫ڕاپێچكارانیان‬ ‫و‬‫كه‬‫یان‬ ‫بێت‬ ‫دوور‬ ‫خاكێك‬ ‫بۆ‬ ‫ن‬
‫نزیك‬‫دووه‬ ))‫پوخته‬ ‫م‬)‫انی‬ ‫ال‬ ‫األیام‬ ‫مێژوو(أخبا‬ ‫ى‬6:36
‫پ‬‫ێچه‬‫وانه‬‫كه‬‫ى‬(( :‫هه‬‫كه‬ ‫ر‬‫له‬ ‫سێك‬‫خوداوه‬‫له‬‫به‬ ‫بووبێت‬ ‫دایك‬‫رده‬‫له‬ ‫نابێت‬ ‫وام‬‫گوناه‬‫چونكه‬ ،‫كردن‬
‫ده‬ ‫تیایدا‬ ‫خودا‬ ‫تۆوی‬‫چه‬‫به‬ ‫ناتوانێت‬ ‫و‬ ‫سپێت‬‫رده‬‫وام‬‫له‬ ‫بێت‬‫گوناه‬‫له‬ ،‫كردن‬‫به‬‫ئه‬ ‫ر‬‫وه‬‫له‬ ‫ی‬‫خوداوه‬
‫له‬‫بووه‬ ‫دایك‬‫یه‬ ))‫كه‬‫م‬‫نامه‬‫یۆحه‬ ‫ى‬‫نا‬3:26
‫نۆیه‬‫داود‬ :‫م‬‫پێغه‬‫مبه‬‫ته‬ ‫خودا‬ ‫رى‬‫وێنه‬ ‫ورات‬‫كه‬‫شێواندووه‬ ‫ى‬
‫ده‬ ‫زینا‬ ‫داود‬‫كات‬‫له‬‫گه‬‫ڵ‬‫ئۆریا‬ ‫ژنى‬ ‫باتشیع‬
9.((‫چه‬ ‫داود‬ ‫ئینجا‬‫هاته‬ ‫و‬ ‫بردی‬ ‫و‬ ‫نارد‬ ‫نێردراوێكی‬ ‫ند‬‫ژووره‬‫وه‬‫له‬ ‫داود‬ ‫و‬ ‫الی‬ ‫بۆ‬‫گه‬‫ڵیدا‬
‫ئه‬ ،‫نووست‬‫له‬ ‫ویش‬‫مانگانه‬ ‫لێچوونی‬ ‫خوێن‬‫ببووه‬ ‫پاك‬ ‫ی‬‫وه‬‫ژنه‬ ‫ئینجا‬ .‫كه‬‫گه‬‫ڕایه‬‫وه‬‫بۆ‬
‫ماڵه‬‫كه‬‫ی‬‫ژنه‬ ‫جا‬ ,‫كه‬‫به‬ ‫و‬ ‫ناردی‬ ‫و‬ ‫بوو‬ ‫پڕ‬ ‫سكی‬‫ڕاگه‬ ‫داودی‬‫پڕه‬ ‫سكم‬ :‫وتی‬ ‫و‬ ‫یاند‬))
‫ساموئێلى‬‫دووه‬‫م‬99:3-0
2.((‫به‬‫شێوه‬‫یه‬‫كى‬‫دڕندانه‬‫كه‬ ‫ئۆریابوو‬ ‫كوشتنى‬ ‫هۆكارى‬ ‫داود‬ ,‫به‬‫بوو‬ ‫مێردى‬ ‫تشیع‬))‫ساموئێلى‬
‫دووه‬‫م‬99:6-20
3.‫داود‬‫بێشه‬‫رمانه‬‫سه‬‫ده‬ ‫ما‬‫كات‬‫به‬‫ڕوتى‬(Prophets but Naked. Page 28)
‫ده‬‫یه‬‫په‬ :‫م‬‫روه‬‫ردگار‬
‫په‬‫چه‬ ‫پیرۆز‬ ‫ڕتوكى‬‫سیفه‬ ‫ند‬‫داوه‬ ‫تێكى‬‫ته‬‫كه‬ ‫خودا‬ ‫پاڵ‬‫له‬ ‫ناگونجێت‬‫گه‬‫بێگه‬ ‫و‬ ‫پاكى‬ ‫ڵ‬.‫خودا‬ ‫ردى‬
9.((‫نه‬ ‫بۆ‬ ‫ئااڵ‬‫ته‬‫وه‬‫دووره‬‫به‬ ‫كان‬‫ده‬ ‫رز‬‫كاته‬‫وه‬‫،له‬‫وپه‬‫زه‬ ‫ڕی‬‫وییه‬‫وه‬‫فیكه‬‫ده‬ ‫بۆ‬ ‫ی‬‫كێشێت‬.‫ئه‬‫وه‬‫تا‬
‫خێرابه‬‫په‬‫له‬))‫دێن‬)‫(أشعیاء‬ ‫ئیشایا‬0:26
‫وه‬‫هه‬‫روه‬(( ‫ها‬‫فیكه‬‫ده‬ ‫لێ‬ ‫بۆ‬ ‫یان‬‫ده‬‫ده‬ ‫وكۆیان‬ ‫م‬‫كه‬‫مه‬‫وه‬،‫چونكه‬‫ده‬‫یانكڕمه‬‫وه‬،‫ده‬ ‫زۆر‬ ‫جا‬‫وه‬ ‫بن‬‫ك‬
‫بوون‬ ‫زۆر‬))‫زه‬‫كه‬‫ریا‬95:3
2.((‫یه‬‫وه‬ ‫زدان‬‫پاڵه‬ ‫ك‬‫ده‬ ‫دێته‬ ‫وان‬‫ره‬‫وه‬‫،وه‬‫جه‬ ‫ك‬‫نگاوه‬‫دڵگه‬ ‫ر‬‫ده‬ ‫رمی‬‫هه‬،‫ژێت‬‫ده‬‫هاوار‬ ‫و‬ ‫قیژێنێت‬
‫ده‬،‫كات‬‫به‬‫سه‬‫سه‬ ‫دوژمنانیدا‬ ‫ر‬‫رده‬‫كه‬))‫وێت‬)‫(أشعیاء‬ ‫ئیشایا‬32:93

13. 13
‫وه‬‫هه‬‫روه‬(( ‫ها‬‫هه‬ ‫تۆش‬‫ئه‬ ‫موو‬‫په‬ ‫و‬‫یامه‬‫به‬ ‫دژ‬ ‫من‬ ‫ی‬‫ڕابگه‬ ‫وان‬‫یه‬‫نه‬‫بڵێ‬ ‫پێیان‬ ‫و‬:‫یه‬‫له‬ ‫زدان‬
‫به‬‫ده‬ ‫رزایی‬‫نه‬،‫ڕێنێت‬‫له‬‫نشینگه‬‫پیرۆزیه‬ ‫ی‬‫وه‬‫ده‬‫هه‬ ‫نگ‬‫ڵده‬‫و‬ ‫بڕێت‬‫به‬‫هێزبه‬‫سه‬‫خۆیدا‬ ‫خاكی‬ ‫ر‬
‫ده‬‫نه‬‫ڕێنێت‬.‫وه‬‫ئه‬ ‫ك‬‫وانه‬‫تر‬ ‫ی‬‫ى‬‫پێ‬‫په‬‫ده‬ ‫ست‬‫كه‬‫به‬ ‫ن‬‫هوتافه‬‫وه‬‫ده‬ ‫هاوار‬‫كات‬‫به‬‫سه‬‫هه‬ ‫ر‬‫موو‬
‫زه‬ ‫دانیشتووانی‬‫وی‬))‫یه‬‫رمیا‬(‫إرمياء‬)20:35
3.((‫له‬‫ڕۆژه‬ ‫و‬‫په‬ ‫دا‬‫روه‬‫به‬ ‫ردگار‬‫به‬ ‫گوێزانێكی‬‫له‬ ‫كرێگیراو‬‫وبه‬‫ڕووباره‬ ‫ری‬‫وه‬‫به‬‫ئاشور‬ ‫پاشای‬
‫سه‬‫به‬ ‫مووی‬ ‫و‬ ‫ر‬‫ده‬ ‫رتان‬‫داده‬ ‫ڕیشیش‬ ‫و‬ ‫تاشێت‬))‫ماڵێت‬)‫(أشعیاء‬ ‫ئیشایا‬7:25
((‫ئه‬‫ئۆرشه‬ ‫ی‬‫ده‬ ‫پێت‬ ‫دڵی‬ ‫كێ‬ ،‫لیم‬‫سووتێت؟‬‫خه‬ ‫بۆت‬ ‫كێ‬‫ده‬ ‫مبار‬‫بێت؟‬‫ئاوڕده‬ ‫كێ‬‫داته‬‫وه‬‫له‬ ‫تا‬
‫سه‬‫المه‬‫له‬ ‫وازت‬ ‫تۆ‬ ‫بپرسێت؟‬ ‫تیت‬‫ده‬ ‫یاخی‬ ‫هێنا،لێم‬ ‫من‬،‫بی‬‫له‬‫به‬‫ئه‬ ‫ر‬‫وه‬‫ده‬‫در‬ ‫ست‬‫ێژده‬‫كه‬‫مه‬
‫سه‬‫له‬ ‫و‬ ‫رت‬‫ده‬ ‫ناوت‬‫به‬‫م،له‬‫بووم‬ ‫بێزار‬ ‫لێبوردنت‬‫ئه‬‫وه‬‫فه‬‫یه‬ ‫رماییشتی‬‫زدانه‬))‫یه‬‫رمیا‬
(‫إرمياء‬)90:0-6
‫وه‬‫هه‬‫روه‬(( ‫ها‬‫یه‬‫كه‬ ‫بینی‬ ‫زدان‬‫خراپه‬‫له‬ ‫مرۆڤ‬ ‫كاری‬‫سه‬‫زه‬ ‫ر‬‫بووه‬ ‫زۆر‬ ‫وی‬‫هه‬ ،‫روه‬‫هه‬ ‫ها‬‫و‬ ‫بیر‬ ‫موو‬
‫بۆچوونه‬‫به‬ ‫دڵیشی‬ ‫كانی‬‫ته‬ ‫ڕۆژ‬ ‫درێژایی‬‫نها‬‫له‬‫خراپه‬ ‫الی‬‫یه‬‫یه‬ ,‫خه‬ ‫زدان‬‫فه‬‫كه‬ ‫بوو‬ ‫تبار‬‫مرۆڤی‬
‫له‬‫سه‬‫زه‬ ‫ر‬‫هه‬ ،‫كردبوو‬ ‫دروست‬ ‫وی‬‫روه‬‫بوو‬ ‫دڵگرانیش‬ ‫ها‬))‫په‬‫یدابوون‬(‫التكوین‬ ٍ‫فر‬ِ‫س‬)6:0-6
3.((‫له‬‫ته‬‫نگانه‬‫له‬ ‫مدا‬‫یه‬‫پاڕامه‬ ‫زدان‬‫وه‬،‫كرد‬ ‫خۆم‬ ‫خودای‬ ‫بۆ‬ ‫وهاوارم‬‫له‬‫په‬‫رستگاكه‬‫یه‬‫وه‬
‫له‬ ‫گوێی‬‫ده‬،‫بوو‬ ‫نگم‬‫به‬ ‫هانابردنیشم‬‫كه‬ ‫گوێی‬ ‫ر‬. ‫و‬‫زه‬ ‫ئینجا‬‫له‬ ‫وی‬‫و‬ ‫رزی‬
‫هه‬‫ژا،بناغه‬‫هه‬ ‫ئاسمان‬ ‫كانی‬،‫ژان‬‫هه‬‫چونكه‬ ‫ژان‬‫تووڕه‬‫بوو‬.‫دووكه‬‫له‬ ‫ڵ‬‫لووتییه‬‫وه‬
‫سه‬‫ركه‬‫له‬ ‫وت،ئاگر‬‫ده‬‫هاته‬ ‫می‬‫ده‬‫ره‬‫وه‬،‫لێوه‬ ‫داگیرساوی‬ ‫پشكۆی‬‫ده‬‫رچوو‬.‫ئاسمانی‬
‫لێك‬‫كرده‬‫وه‬‫دابه‬ ‫و‬‫زییه‬‫خواره‬‫وه‬‫،هه‬‫ت‬ ‫وری‬‫له‬ ‫اریك‬‫بوون‬ ‫پێی‬ ‫ژێر‬.‫كه‬ ‫سواری‬‫ڕوب‬‫بوو‬
‫به‬ ،‫فڕی‬ ‫و‬‫سه‬‫به‬ ‫بادا‬ ‫باڵی‬ ‫ر‬‫بووه‬ ‫رز‬‫وه‬))‫دووه‬ ‫ساموئێلى‬‫م‬22:7-99
0.((‫له‬ ‫جا‬‫بێت‬ ‫پیاوانی‬‫شه‬‫مه‬‫چونكه‬ ،‫دا‬ ‫شی‬‫ته‬‫یه‬ ‫سندوقی‬ ‫ناو‬ ‫ماشای‬‫له‬ ،‫كرد‬ ‫زدانیان‬‫حه‬‫فتا‬
‫كه‬‫گه‬ ‫ئینجا‬ .‫دا‬ ‫سی‬‫شیوه‬ ‫ل‬‫چونكه‬ ،‫گێڕا‬ ‫نیان‬‫یه‬‫لێدانێكی‬ ‫زدان‬‫گه‬‫وره‬‫له‬ ‫ی‬‫گه‬‫دا‬ ‫ل‬))‫ساموئێلى‬
‫یه‬‫كه‬‫م‬6:91

14. 14
‫یانزده‬‫یه‬:‫م‬‫به‬ ‫یاریكردن‬‫پیته‬‫التینیه‬‫وشه‬ ‫كاتێك‬ ‫كان‬‫ده‬ ‫خودا‬ ‫ى‬‫نوسن‬
‫له‬‫عه‬‫ره‬‫نیه‬ ‫جیاوازى‬ ‫یۆنانیدا‬ ‫و‬ ‫عیبرى‬ ‫و‬ ‫بى‬‫له‬( ‫پیتى‬ ‫نێوان‬G)‫گه‬‫وره‬(‫پیتى‬ ‫و‬g)‫بۆ‬ ‫كاتێك‬ ‫بچوكدا‬
‫به‬ ‫خودا‬‫كاردێت‬‫به‬ .‫له‬ ‫اڵم‬‫واڵتانى‬‫ئه‬ ‫ڕۆژئاواى‬‫مه‬ , ‫مرۆ‬‫سیحیه‬‫پیتانه‬ ‫بم‬ ‫كان‬‫یاریانكردوه‬‫كاتێك‬
‫وه‬‫گێڕاوه‬ ‫ریان‬.
9.((‫ئه‬ ‫خوداى‬‫جیهانه‬ ‫م‬‫بێباوه‬ ‫مێشكى‬‫كردووه‬ ‫كوێر‬ ‫ڕانى‬‫مه‬ ،‫ك‬ ‫سیح‬‫ێ‬‫وێنه‬‫خودایه‬ ‫ى‬‫ڕوناكیان‬
‫ده‬‫كاته‬‫وه‬))2COR 4: 4
2.((‫یه‬‫به‬ ‫زدان‬‫فه‬ ‫موسای‬‫بڕوانه‬ :‫رموو‬‫وه‬ ‫تۆم‬ ،‫فیرعه‬ ‫خودای‬ ‫ك‬‫لێ‬ ‫ون‬‫كردووه‬‫هارونی‬ ‫و‬
‫وه‬ ‫براشت‬‫پێغه‬ ‫ك‬‫مبه‬))‫تۆ‬ ‫ری‬‫ده‬)‫(الخروج‬ ‫رچوون‬7:9
‫ئه‬‫مانه‬‫سه‬ ‫ى‬‫ره‬‫وه‬‫به‬‫بكه‬ ‫راورد‬‫له‬‫گه‬‫یۆحه‬ ‫ڵ‬‫نا‬9:9‫كه‬ .‫مه‬‫سیحیه‬‫كان‬(G)‫و‬(W‫به‬ )‫كاردێنن‬
‫ئاماژه‬ ‫كاتێك‬‫ده‬‫كه‬‫به‬ ‫ن‬‫مه‬‫سیح‬
‫دوانزه‬‫یه‬:‫م‬‫خودا‬‫و‬‫سیفه‬‫ته‬‫كه‬‫كورته‬ ‫مو‬‫له‬ ‫كانى‬‫ئه‬ ‫الى‬.‫وان‬
1.((‫هه‬‫كه‬ ‫رگیز‬‫نه‬ ‫خودای‬ ‫س‬‫بینیوه‬‫به‬ ،‫تاقانه‬ ‫اڵم‬‫ئه‬ ،‫خودا‬ ‫ی‬‫وه‬‫له‬ ‫ی‬‫باوه‬‫باوكدایه‬ ‫شی‬‫ئه‬ ،‫و‬
‫ده‬‫یۆحه‬ ))‫ریخست‬‫نا‬9:3
2.‫((ته‬‫ئه‬ ‫نها‬‫نه‬ ‫و‬‫مره‬‫له‬ ،‫نیشته‬ ‫ڕووناكی‬‫جێیه‬‫كه‬ ‫و‬‫نابێته‬ ‫نزیك‬ ‫لێی‬ ‫س‬‫وه‬‫ئه‬ ،‫وه‬‫كه‬ ‫ی‬‫س‬
‫نه‬‫یبینیوه‬‫ئه‬ ‫بۆ‬ ،‫بیبینێت‬ ‫ناتوانێ‬ ‫و‬‫وه‬‫هه‬ ‫توانای‬ ‫و‬ ‫ڕێز‬‫تاهه‬))‫ئامین‬ !‫تایی‬‫تیمۆساوس‬‫یه‬‫كه‬‫م‬
6:96
3.‫فه‬ ‫((ئینجا‬‫رموو‬‫چونكه‬ ،‫ببینیت‬ ‫ڕووم‬ ‫ی:ناتوانیت‬‫كه‬‫نییه‬ ‫س‬))‫بژیێت‬ ‫و‬ ‫بمبینێت‬‫ده‬‫رچوون‬
)‫(الخروج‬33:25
‫ئه‬‫مده‬‫قانه‬‫خواره‬ ‫ى‬‫وه‬‫به‬‫پێچه‬‫وانه‬‫وه‬‫یه‬:
1.((‫یه‬‫ڕووبه‬ ‫زدانیش‬‫له‬ ‫ڕوو‬‫گه‬‫ده‬ ‫موسادا‬ ‫ڵ‬‫هه‬ ،‫دووا‬‫روه‬‫یه‬ ‫ك‬‫له‬ ‫كێك‬‫گه‬‫براده‬ ‫ڵ‬‫ره‬‫كه‬‫یدا‬
‫ده‬ ‫كاتێكیش‬ .‫بدووێت‬‫گه‬‫ڕایه‬‫وه‬‫بۆ‬‫ئۆردوگاكه‬‫یه‬ ،‫خزمه‬ ،)‫(نون‬ ‫كوڕی‬ ‫شوعی‬‫تكاره‬‫كه‬‫ی‬
‫له‬‫چادره‬ ‫ناو‬‫كه‬‫ده‬‫رنه‬‫ده‬‫چوو‬))‫ده‬)‫(الخروج‬ ‫رچوون‬33:99
2.((‫له‬ ،‫بینی‬ ‫ئیسرائیلیان‬ ‫خودای‬‫پێیه‬ ‫ژێر‬‫وه‬ ‫شتێكی‬ ‫كانی‬‫به‬ ‫ك‬‫به‬ ‫ردڕێژكراو‬‫به‬‫یاقووتی‬ ‫ردی‬
‫شین‬‫وه‬ ‫و‬‫له‬ ‫ساماڵ‬ ‫ئاسمانی‬ ‫ك‬‫بێگه‬))‫ردی‬‫ده‬)‫(الخروج‬ ‫رچوون‬23:95

15. 15
3.((‫ئه‬ ‫یاقوب‬ ‫ئیتر‬‫شوێنه‬ ‫و‬)‫(پنیئێل‬ ‫ناونا‬ ‫ی‬‫چونكه‬ :‫وتیشی‬ ،‫به‬ ‫ڕوو‬‫و‬ ‫بینی‬ ‫خودام‬ ‫ڕوو‬
‫ده‬ ‫گیانیشم‬))‫بوو‬ ‫رباز‬‫په‬‫یدابوون‬(‫التكوین‬ ٍ‫فر‬ِ‫س‬)32:35
‫وه‬‫تایبه‬ ‫ك‬‫تمه‬‫ندیه‬‫به‬ ‫خودا‬ ‫ك‬‫ده‬ ‫موسا‬ ‫پیشانى‬ ‫پشتى‬ ‫شێك‬.‫دات‬
((‫ده‬ ‫دواتر‬‫هه‬ ‫ستم‬‫ڵده‬‫له‬ ‫تۆ‬ ‫و‬ ‫گرم‬‫دواوه‬‫ده‬‫به‬ ،‫مبینیت‬‫نابینرێت‬ ‫ڕووم‬ ‫اڵم‬))‫ده‬)‫(الخروج‬ ‫رچوون‬
23:33
‫سیانزه‬‫یه‬:‫م‬‫سه‬ ‫هۆكارى‬ ‫خودا‬ ‫ئایا‬‫رلێشێوانه‬‫؟‬
9.((‫چونكه‬‫نییه‬ ‫شێواندن‬ ‫خودای‬ ‫خودا‬‫به‬ ،‫ئاشتییه‬ ‫خودای‬ ‫ڵكو‬.‫وه‬‫له‬ ‫ك‬‫هه‬‫كڵێساكانی‬ ‫موو‬
‫پیرۆزكراوانه‬))‫كۆرنسۆس‬‫یه‬ ‫ى‬‫كه‬‫م‬93:23
‫پێچه‬‫وه‬‫نه‬‫یه‬‫له‬‫گه‬:‫ڵ‬
((‫ئه‬ ‫بۆ‬‫وه‬‫له‬ ‫ی‬‫ڕۆژهه‬‫اڵته‬‫وه‬‫كه‬ ‫بزانن‬ ‫ڕۆژئاوا‬ ‫تا‬‫بێجگه‬‫له‬‫كه‬ ‫من‬‫نییه‬ ‫س‬.
‫یه‬ ‫من‬‫یه‬ ‫و‬ ‫زدانم‬‫نییه‬ ‫دیكه‬ ‫كێكی‬.‫شێوه‬‫به‬ ‫و‬ ‫ڕووناكی‬ ‫كێشی‬‫دیهێنه‬‫ری‬‫تاریكیم،دروستكه‬‫ری‬
‫به‬ ‫و‬ ‫ئاشتی‬‫دیهێنه‬‫خراپه‬ ‫ری‬‫یه‬ ‫من‬ ،‫م‬‫دروستكه‬ ‫زدانم‬‫هه‬ ‫ری‬‫ئه‬ ‫موو‬‫مانه‬)))‫(أشعیاء‬ ‫ئیشایا‬
30:6-7
2.((‫یه‬ ‫ڕۆحی‬‫له‬ ‫زدانیش‬‫جیابۆوه‬ ‫شاول‬‫به‬ ‫و‬‫فه‬‫یه‬ ‫رمانی‬‫به‬ ‫ڕۆحێكی‬ ‫زدان‬‫هه‬ ‫د‬‫راسانی‬
))‫كرد‬‫یه‬ ‫ساموئێلى‬‫كه‬‫م‬96:93
3.((‫بۆیه‬‫چه‬ ‫خودا‬‫واشه‬‫به‬ ‫ی‬‫ده‬ ‫بۆ‬ ‫هێزیان‬‫باوه‬ ‫تاكو‬ ،‫نێرێت‬‫به‬ ‫ڕ‬‫بكه‬ ‫درۆ‬))‫ن‬‫سالۆنیكی‬
‫دووه‬‫م‬2:99
‫چوارده‬‫یه‬:‫م‬‫سیفه‬ ‫و‬ ‫خودا‬‫تى‬‫كه‬‫زیاتر‬ ‫موكورتى‬
9.‫تواناى‬‫نیه‬ ‫سنوردار‬ ‫خودا‬((‫عیساش‬‫سه‬‫فه‬ ،‫كردن‬ ‫یری‬‫له‬ :‫رمووی‬‫مه‬ ‫مرۆڤ‬ ‫الی‬‫حاڵه‬‫به‬ ،‫اڵم‬
‫له‬‫چونكه‬ ،‫نا‬ ‫خودا‬ ‫الی‬‫له‬‫هه‬ ‫خودا‬ ‫الی‬‫ده‬ ‫شتێك‬ ‫موو‬))‫بێت‬‫مه‬‫رقۆس‬95:27
‫پێچه‬‫وانه‬‫كه‬(( :‫ى‬‫یه‬‫له‬ ‫زدانیش‬‫گه‬‫یه‬ ‫كوڕانی‬ ‫ڵ‬‫هودا‬‫ناوچه‬ ‫جا‬ ،‫بوو‬ ‫دا‬‫شاخاوییه‬‫ك‬‫ه‬‫به‬ ‫بوو‬
‫به‬ ،‫موڵكیان‬‫نه‬ ‫اڵم‬‫ده‬ ‫دانیشتووانی‬ ‫یانتوانی‬‫شتاییه‬‫ده‬ ‫كان‬‫ربكه‬‫چونكه‬ ،‫ن‬‫گالیسكه‬‫ئاسنینیان‬ ‫ی‬
‫هه‬‫بوو‬))‫ڕابه‬‫(قضا‬ ‫ران‬‫ة‬)9:91

16. 16
2.‫له‬‫یه‬‫خوله‬ ‫ك‬‫توڕه‬ ‫خودا‬ ‫كدا‬‫ده‬(( ‫بێ‬‫چونكه‬‫تووڕه‬‫ته‬ ‫بوونی‬‫چركه‬ ‫نها‬‫یه‬‫كه‬‫،به‬‫ڕه‬ ‫اڵم‬‫زامه‬‫به‬ ‫ندی‬
‫ژیانه‬ ‫درێژایی‬.‫ڕه‬‫نگه‬‫شه‬ ‫بۆ‬ ‫گریان‬‫وێ‬،‫بمێنێت‬‫به‬‫به‬ ‫بۆ‬ ‫اڵم‬‫یانییه‬‫كه‬‫هه‬ ‫ی‬‫لهه‬‫له‬‫دێنێت‬))
‫زه‬)‫(مزامیر‬ ‫بوور‬35:0
‫پێچه‬‫وانه‬‫كه‬(( :‫ى‬‫تووڕه‬ ‫جا‬‫یه‬ ‫یی‬‫له‬ ‫زدان‬‫له‬ ‫ساڵ‬ ‫چل‬ ‫و‬ ‫جۆشا‬ ‫ئیسرائیل‬‫چۆڵه‬،‫كردن‬ ‫وێڵی‬ ‫وانی‬
‫هه‬ ‫تا‬‫ئه‬ ‫موو‬‫نه‬ ‫و‬‫وه‬‫یه‬‫له‬‫كه‬ ‫ناوچوون‬‫له‬ ‫وا‬‫به‬‫یه‬ ‫رچاوی‬‫خراپه‬ ‫زدان‬‫كر‬ ‫یان‬‫د‬))‫سه‬‫رژمێرى‬)‫(العدد‬
32:93
3.‫په‬ ‫خودا‬‫له‬ ‫ناترسێت‬ ‫و‬ ‫نابێت‬ ‫شێمان‬‫سه‬‫رئه‬‫شتێك‬ ‫هیچ‬ ‫نجامى‬
((‫نییه‬ ‫مرۆڤ‬ ‫خودا‬‫نییه‬ ‫مرۆڤیش‬ ‫بكات،كوڕی‬ ‫درۆ‬ ‫تا‬‫بگۆڕێت‬ ‫بڕیاری‬ ‫تا‬.‫ده‬ ‫ئایا‬‫كردار‬ ‫و‬ ‫ڵێت‬
‫ناكات؟‬‫ده‬ ‫یان‬‫فه‬‫نایباته‬ ‫و‬ ‫رمووێت‬‫سه‬‫ر؟‬))‫سه‬‫رژمێرى‬)‫(العدد‬23:91
‫پێچه‬‫وانه‬‫یه‬‫له‬‫گه‬:‫ڵ‬
((‫نه‬ ‫مردنی‬ ‫ڕۆژی‬ ‫تا‬ ‫ساموئێل‬ ‫ئیتر‬‫گه‬‫ڕایه‬‫وه‬‫هه‬ ،‫شاول‬ ‫بینینی‬ ‫بۆ‬‫رچه‬‫نده‬‫شیوه‬‫بۆ‬ ‫نیشی‬
‫ده‬‫یه‬ .‫گێڕا‬‫په‬ ‫زدانیش‬‫كه‬ ‫بوو‬ ‫شیمان‬‫به‬ ‫كرد‬ ‫شاولی‬‫به‬ ‫پاشا‬‫سه‬‫ئیسرائیله‬ ‫ر‬‫وه‬))‫ساموئێل‬
‫یه‬‫كه‬‫م‬90:30
((‫یه‬ ‫جا‬‫په‬ ‫زدان‬‫بووه‬ ‫شیمان‬‫وه‬‫له‬‫كاره‬ ‫و‬‫ساته‬‫فه‬ ‫ی‬‫كه‬ ،‫رمووی‬‫به‬ ‫ویستی‬‫گه‬‫له‬‫كه‬‫بكات‬ ‫ی‬))
‫ده‬)‫(الخروج‬ ‫رچوون‬32:93
3.‫به‬‫زه‬‫فراوانه‬ ‫خودا‬ ‫ى‬‫هه‬ ‫و‬‫ده‬ ‫شت‬ ‫موو‬‫گرێته‬‫وه‬
((‫چونكه‬‫یه‬‫چاكه‬ ‫زدان‬‫وخۆشه‬‫ویستییه‬‫نه‬‫گۆڕه‬‫كه‬‫هه‬ ‫ی‬‫تاهه‬‫تایه‬،‫نه‬ ‫بۆ‬ ‫دڵسۆزیشی‬‫وه‬‫دوای‬
‫نه‬‫وه‬‫یه‬))‫زه‬)‫(مزامیر‬ ‫بوور‬955:0
‫پێچه‬‫و‬‫انه‬‫یه‬‫له‬‫گه‬:‫ڵ‬((‫له‬ ‫گورز‬ ‫بڕۆ‬ ‫ئێستاش‬‫عه‬‫مالێقییه‬‫بوه‬ ‫كان‬‫شێنه‬‫هه‬ ،‫ئه‬ ‫موو‬‫وه‬‫هه‬ ‫ی‬‫یانه‬‫به‬
‫ته‬‫بكه‬ ‫قڕیان‬ ‫واوی‬‫ده‬ ،‫مه‬ ‫لێ‬ ‫ستیان‬‫پارێزه‬‫بیانكوژه‬ ‫و‬‫شیره‬ ‫و‬ ‫منداڵ‬ ‫و‬ ‫ژن‬ ‫و‬ ‫پیاو‬ ،‫خۆره‬‫و‬ ‫گا‬ ،
‫مه‬‫گوێدرێژ‬ ‫و‬ ‫وشتر‬ ‫و‬ ‫ڕ‬))‫یه‬ ‫ساموئێلى‬‫كه‬‫م‬90:3
0.‫خودا‬‫نیشته‬‫جێیه‬‫له‬:‫نوردا‬ ‫ناو‬
((‫ته‬‫ئه‬ ‫نها‬‫نه‬ ‫و‬‫مره‬‫له‬ ،‫نیشته‬ ‫ڕووناكی‬‫جێیه‬‫كه‬ ‫و‬‫نابێته‬ ‫نزیك‬ ‫لێی‬ ‫س‬‫وه‬‫ئه‬ ،‫وه‬‫كه‬ ‫ی‬‫نه‬ ‫س‬‫یبینیوه‬‫و‬
‫ئه‬ ‫بۆ‬ ،‫بیبینێت‬ ‫ناتوانێ‬‫وه‬‫هه‬ ‫توانای‬ ‫و‬ ‫ڕێز‬‫تاهه‬‫ئامین‬ !‫تایی‬))‫یه‬ ‫تیمۆساوسى‬‫كه‬‫م‬6:96
‫پێچه‬‫وانه‬‫كه‬‫ى‬(( :‫یه‬ :‫وتی‬ ‫سلێمان‬ ‫ئینجا‬‫فه‬ ‫زدان‬‫رموویه‬‫كه‬ ،‫تی‬‫له‬‫هه‬ ‫ناو‬‫نیشته‬ ‫تاردا‬ ‫وری‬‫جی‬
‫ده‬‫بێت‬.))‫یه‬ ‫پاشایانى‬‫كه‬)‫األول‬ ‫(الملوك‬ ‫م‬3:92

17. 17
6.‫له‬ ‫مرۆڤ‬ ‫خودا‬‫خشته‬:‫نابات‬
((‫كه‬ ‫با‬‫ده‬ ‫تاقی‬ ‫كاتێ‬ ‫س‬‫كرێته‬‫وه‬‫نه‬‫له‬ :‫ڵێت‬‫الیه‬‫خوداوه‬ ‫ن‬‫ده‬ ‫تاقی‬‫كرێمه‬‫وه‬‫چونكه‬ .‫خودا‬‫به‬‫خراپه‬
‫ناكرێته‬ ‫تاقی‬‫وه‬‫ئه‬ ،‫كه‬ ‫ویش‬‫ناكاته‬ ‫تاقی‬ ‫س‬‫وه‬))‫یاقوب‬9:93
‫پێچه‬‫وانه‬‫كه‬‫ى‬:((‫ماوه‬ ‫دوای‬‫یه‬‫ئیبراهیمی‬ ‫خودا‬ ‫ك‬‫تاقیكرده‬‫وه‬‫فه‬ ‫پێی‬ .‫ئیبراهیم‬ :‫رموو‬,‫ئه‬:‫وتی‬ ‫ویش‬
‫ئه‬‫وه‬‫تام‬))‫په‬‫یدابوون‬(‫التكوین‬ ٍ‫فر‬ِ‫س‬)22:9
‫پانزه‬‫یه‬‫پیرۆز‬ ‫گیانى‬ :‫م‬
‫هه‬‫گه‬ ‫موو‬‫النى‬‫مه‬‫بانگه‬ ‫سیحى‬‫شه‬‫ئه‬ ‫ى‬‫وه‬‫ده‬‫كه‬‫كه‬ ‫ن‬‫په‬‫یوه‬‫ڕاسته‬ ‫ندى‬‫هه‬ ‫وخۆیان‬‫یه‬‫له‬‫گه‬‫ڕۆحى‬ ‫ڵ‬
‫ئه‬ .‫پیرۆز‬‫به‬ ‫م‬‫خششه‬‫هه‬ ‫زۆر‬‫رزانه‬‫هه‬ ‫ناوێ‬ ‫ماندوبونت‬ ‫هیچ‬ ‫و‬‫ده‬ ‫تا‬‫كه‬ ‫ستت‬‫كه‬ ‫وێت‬70‫ملیون‬
‫موژده‬‫ده‬‫مه‬ ‫رى‬‫ئه‬ ‫سیحى‬‫مه‬‫شاناز‬ ‫ریكى‬‫ی‬‫ده‬‫كه‬‫به‬ ‫ن‬‫به‬ ‫م‬‫ده‬‫ست‬‫كه‬‫وت‬‫ه‬‫وه‬.
9.((‫چونكه‬‫له‬‫به‬‫رده‬‫یه‬ ‫م‬‫گه‬ ‫زدان‬‫وره‬‫ده‬‫هه‬ .‫بێت‬‫شه‬ ‫رگیز‬‫مه‬ ‫و‬ ‫راب‬‫ناخواته‬ ‫ی‬‫وه‬‫له‬ .‫سكی‬
‫دایكییه‬‫وه‬‫پڕده‬‫له‬ ‫بێت‬‫پیرۆز‬ ‫ڕۆحی‬‫لۆقا‬ ))9:90
‫ده‬ ‫من‬‫ئه‬ ‫پرسم‬‫ده‬ ‫م‬‫قه‬‫چییه‬ ‫ماناى‬‫كه‬‫ده‬‫ڵێت‬‫له‬‫دایكییه‬ ‫سكی‬‫وه‬‫پڕده‬‫له‬ ‫بێت‬‫پیرۆز‬ ‫ڕۆحی‬.
‫مه‬‫به‬ ‫پێویستى‬ ‫خۆى‬ ‫داماو‬ ‫سیحى‬‫دیاریكراوى‬ ‫كاتى‬(35‫له‬ ‫بوو‬ ‫ساڵ‬ )‫له‬ ‫دواى‬‫دایكبونى‬
‫بۆئه‬‫وه‬‫خه‬ ‫ى‬‫وه‬ ‫پیرۆز‬ ‫ڕۆحى‬ ‫اڵتى‬‫ر‬‫ب‬‫گرێت‬‫له‬‫سه‬‫ده‬ ‫ر‬‫یوحه‬ ‫ستى‬.‫نا‬
‫له‬‫مه‬ ‫ئینجیلى‬‫هاتوه‬ ‫تادا‬‫له‬ ‫عیسا‬ ‫((كاتێ‬‫ئاوهه‬‫یه‬ ،‫ڵكێشرا‬‫كسه‬‫له‬ ‫ر‬‫ئاوه‬‫كه‬‫هه‬‫ڵستایه‬‫وه‬‫ئه‬ .‫وه‬‫بوو‬
‫كرایه‬ ‫بۆ‬ ‫ئاسمانی‬‫وه‬‫وه‬ ‫خودا‬ ‫ڕۆحی‬ ‫بینی‬ ‫و‬‫نیشته‬ ‫كۆترێك‬ ‫ك‬‫وه‬‫هاته‬ ‫و‬‫سه‬‫مه‬ ))‫ری‬‫تا‬3:96
2.((‫ئه‬ ‫كاتێ‬‫له‬ ‫گوێی‬ ‫لیسابات‬‫ساڵوه‬‫كه‬‫مریه‬ ‫ی‬‫منداڵه‬ ،‫بوو‬ ‫م‬‫كه‬‫له‬‫هه‬ ‫سكیدا‬‫ڵبه‬‫ئه‬ ‫و‬ ‫زی‬‫لیساب‬‫ات‬
‫له‬ ‫پڕبوو‬‫پیرۆز‬ ‫ڕۆحی‬))‫لۆقا‬9:39
3.((‫زه‬‫كه‬‫له‬ ‫پڕبوو‬ ‫باوكیشی‬ ‫ریای‬‫كرد‬ ‫پێشبینی‬ ‫و‬ ‫پیرۆز‬ ‫ڕۆحی‬‫لۆقا‬ ))9:67
3.((‫كه‬‫ئه‬‫مه‬‫فه‬ ‫پێی‬ ،‫لێكردن‬ ‫فووی‬ ،‫وت‬ ‫ی‬‫وه‬ ‫پیرۆز‬ ‫رموون:ڕۆحی‬‫یۆحه‬ ))‫ربگرن‬‫نا‬25:22
0.((‫به‬‫ئه‬ ‫اڵم‬‫وه‬‫به‬ ‫كفر‬ ‫ی‬‫هه‬ ،‫بكات‬ ‫پیرۆز‬ ‫ڕۆحی‬‫نابه‬ ‫رگیز‬‫به‬ ،‫خشرێت‬‫ڵكو‬‫به‬‫گوناهێكی‬
‫هه‬‫تاهه‬‫تاییه‬‫وه‬‫تاوانباره‬‫مه‬ ))‫رقۆس‬3:21

18. 18
‫شازده‬‫یه‬:‫م‬‫تۆالزى‬‫له‬ ‫داوێنپیسى‬ ‫واتا‬‫دوكه‬ ‫نێوان‬‫كه‬ ‫سدا‬‫یه‬ ‫نزیكى‬ ‫زۆر‬‫كن‬
‫بۆنمونه‬‫به‬ ‫كچ‬ ‫و‬ ‫باوك‬‫یه‬‫كه‬‫وه‬‫به‬ ‫كوڕ‬ ‫و‬ ‫دایك‬‫یه‬‫كه‬‫وه‬‫به‬ ‫برا‬ ‫و‬ ‫خوشك‬‫یه‬‫كه‬‫وه‬‫....هتد‬
‫له‬ ‫تۆالزى‬‫كچه‬ ‫و‬ ‫باوك‬ ‫نێوان‬‫له‬ ‫كانیدا‬‫خودادا؟‬ ‫كتێبى‬
9.((‫ئه‬ ‫جا‬‫شه‬ ‫و‬‫وه‬‫شه‬‫ده‬ ‫رابیان‬‫كچه‬ ‫ئینجا‬ ،‫دا‬ ‫باوكیان‬ ‫رخواردی‬‫گه‬‫وره‬‫كه‬‫چووه‬
‫ژووره‬‫وه‬‫له‬ ‫و‬‫گه‬‫ئه‬ .‫ڕاكشا‬ ‫باوكی‬ ‫ڵ‬‫نه‬ ‫ویش‬‫به‬‫ڕاكشانه‬‫كه‬‫نه‬ ‫و‬ ‫زانی‬ ‫ی‬‫به‬
‫هه‬‫ڵستانه‬‫وه‬‫كه‬‫ی‬.‫كچه‬ ‫دوایی‬ ‫ڕۆژی‬ ‫بۆ‬‫گه‬‫وره‬‫كه‬‫به‬‫بچووكه‬‫كه‬‫شه‬ ‫دوێنێ‬ :‫وت‬ ‫ی‬‫و‬
‫له‬‫گه‬‫ڵ‬‫ئه‬ .‫ڕاكشام‬ ‫باوكم‬‫شه‬ ‫م‬‫شه‬ ‫ویش‬‫ده‬ ‫رابی‬‫ده‬ ‫رخوارد‬‫ده‬‫بڕۆ‬ ‫تۆ‬ ‫ئینجا‬ ،‫ین‬
‫ژووره‬‫وه‬‫له‬ ‫و‬‫گه‬‫له‬ ‫جا‬ .‫ڕاكشێ‬ ‫ڵی‬‫خۆمانه‬ ‫باوكی‬‫وه‬‫وه‬‫چه‬‫ده‬‫خه‬‫ینه‬‫وه‬.‫ئه‬‫شه‬ ‫و‬‫وه‬‫ش‬
‫شه‬‫ده‬ ‫رابیان‬‫كچه‬ ‫ئینجا‬ ،‫دا‬ ‫باوكیان‬ ‫رخواردی‬‫بچووكه‬‫كه‬‫هه‬‫له‬ ‫و‬ ‫ڵستا‬‫گه‬.‫ڕاكشا‬ ‫ڵیدا‬
‫ئه‬‫نه‬ ‫ویش‬‫به‬‫ڕاكش‬‫انه‬‫كه‬‫نه‬ ‫و‬ ‫زانی‬ ‫ی‬‫به‬‫هه‬‫ڵستانه‬‫وه‬‫كه‬‫ی‬))‫په‬‫یدابوون‬(ٍ‫فر‬ِ‫س‬
‫التكوین‬)91:33-30
‫له‬‫چاپه‬‫كۆنه‬‫وه‬ ‫كاندا‬‫وه‬ ‫جیمس‬ ‫پاشا‬ ‫چاپى‬ ‫ك‬‫چاپى‬‫ڕۆمى‬( ‫كاثۆلیك‬‫مامه‬‫له‬‫سه‬ ‫ى‬‫رجێیى‬)
‫باسكراوه‬‫له‬‫(كۆكردنه‬ ‫ناونیشانى‬ ‫ژێر‬‫وه‬)‫باوكمان‬ ‫تۆوى‬ ‫ى‬
‫له‬ ‫تۆالزى‬‫دایك‬ ‫نێوان‬:‫كوڕدا‬ ‫و‬
2.((‫ئه‬‫وه‬‫له‬ ‫ئیسرائیل‬ ‫كاتێك‬ ‫بوو‬‫ناوچه‬ ‫و‬‫یه‬‫ده‬ ‫دا‬‫ڕه‬ ،‫ژیا‬‫له‬ ‫چوو‬ ‫ئوبێن‬‫گه‬‫بیلهه‬ ‫ڵ‬‫ی‬
‫كه‬‫نیزه‬‫ئه‬ .‫نووست‬ ‫باوكی‬ ‫ی‬‫مه‬‫به‬ ‫ش‬‫كه‬ ‫ئیسرائیل‬ ‫رگوێی‬‫وته‬‫وه‬))‫په‬‫یدابوون‬(ٍ‫فر‬ِ‫س‬
‫التكوین‬)30:22
‫له‬‫چاپه‬‫كۆنه‬‫وشه‬ ‫ئینجیلدا‬ ‫كانى‬‫به‬ )‫(ڕاكشان‬ ‫ى‬‫كارهێنراوه‬‫له‬‫(مامه‬ ‫جێگاى‬‫له‬‫ى‬
‫سه‬)‫رجێیى‬.
‫له‬ ‫تۆالزى‬‫خه‬ ‫و‬ ‫بوك‬ ‫نێوان‬‫زوردا‬
3.((‫كه‬‫یه‬‫به‬ ‫هودا‬‫ئافره‬ ‫وایزانی‬ ‫كرد‬ ‫دی‬‫له‬ ‫تی‬‫شفرۆشه‬‫چونكه‬ ،‫داپۆشی‬ ‫خۆی‬ ‫ڕووی‬
‫بوو‬.‫له‬ ‫ئیتر‬‫سه‬‫ڕێگاكه‬ ‫ر‬‫كرده‬ ‫الی‬‫وه‬‫به‬‫ئه‬ ‫الی‬‫وه‬ :‫وت‬ ‫پێی‬ ‫و‬ ‫ودا‬‫ره‬‫له‬ ‫با‬‫گه‬‫ڵت‬
‫چونكه‬ ،‫بنووم‬‫نه‬‫ئه‬ ‫یزانی‬‫وه‬‫بووكه‬‫كه‬‫یه‬‫تی‬.‫ئه‬‫ده‬ ‫پێ‬ ‫چیم‬ :‫وت‬ ‫پێی‬ ‫ویش‬‫ده‬‫تا‬ ‫یت‬
‫له‬‫گه‬‫بنوویت؟‬ ‫ڵم‬‫ئه‬‫له‬ :‫وتی‬ ‫ویش‬‫مااڵته‬‫كه‬‫ده‬ ‫بۆ‬ ‫گیسكێكت‬ ‫م‬‫نێرم‬.‫ئه‬‫ئه‬ :‫وتی‬ ‫میش‬‫ی‬

19. 19
‫وه‬ ‫شتێكم‬‫بارمته‬ ‫ك‬‫ده‬‫ده‬‫ده‬ ‫تا‬ ‫یتێ‬‫ئه‬ ‫ینێریت؟‬‫بارمته‬ ‫وتی:چ‬ ‫ویش‬‫یه‬‫بده‬ ‫پێ‬ ‫كت‬‫م؟‬
‫ئه‬‫قه‬ ‫و‬ ‫مۆر‬ :‫وتی‬ ‫میش‬‫گۆچانه‬ ‫و‬ ‫یتان‬‫كه‬‫ده‬ ‫ی‬‫ستت.ئه‬‫ئه‬ ‫ویش‬‫مان‬‫ه‬‫دایه‬ ‫ی‬‫له‬ ‫و‬‫گه‬‫ڵیدا‬
‫پڕبوو‬ ‫لێی‬ ‫سكی‬ ‫ئیتر‬ ،‫نووست‬.))‫په‬‫یدابوون‬(‫التكوین‬ ٍ‫فر‬ِ‫س‬)33:90-93
((‫ئه‬‫وه‬‫كه‬ ‫بوو‬‫هێنرایه‬‫ده‬‫ره‬‫وه‬‫ناردییه‬ ،‫خه‬ ‫الی‬‫له‬ ‫سكم‬ :‫وتی‬ ‫و‬ ‫زووری‬‫پیاوه‬ ‫و‬‫پڕه‬
‫كه‬‫خاوه‬ ‫وا‬‫ئه‬ ‫نی‬‫مانه‬‫یه‬‫به‬ ‫وتیشی:ورد‬ .‫ره‬‫وه‬‫ئه‬‫قه‬ ‫و‬ ‫مۆر‬ ‫م‬‫عه‬ ‫و‬ ‫یتان‬‫و‬ ‫گال‬‫گۆچانه‬
‫كێیه‬ ‫هی‬‫یه‬ ‫؟‬‫ئه‬ ‫هوداش‬‫ناسییه‬ ‫وانی‬‫وه‬‫ئه‬ :‫وتی‬ ‫و‬‫له‬ ‫و‬‫ڕاستتره‬ ‫من‬‫له‬‫به‬‫ئه‬ ‫ر‬‫وه‬‫ی‬
‫نه‬‫مداوه‬‫به‬‫شاله‬‫ئه‬ ‫دوای‬ .‫كوڕم‬ ‫حی‬‫مه‬‫له‬ ‫ئیتر‬‫گه‬‫نه‬ ‫ڵی‬‫شنووسته‬‫وه‬))‫په‬‫یدابوون‬(ٍ‫فر‬ِ‫س‬
‫التكوین‬)33:20-26
‫به‬‫شێوه‬ ‫م‬‫یه‬‫یه‬‫زه‬ ‫و‬ ‫پێرێز‬ ‫باوكی‬ ‫هودا‬‫ره‬‫له‬ ‫بوو‬ ‫ح‬،‫تامار‬‫به‬‫حه‬‫ده‬ ‫رامى‬‫بنه‬‫مه‬ ‫پشتى‬‫سیح‬
‫هه‬‫روه‬‫له‬ ‫ك‬‫مه‬‫هاتووه‬ ‫تادا‬.
((‫ڕه‬‫چه‬‫ڵه‬‫مه‬ ‫عیسای‬ ‫كی‬‫ئیبراهیم‬ ‫كوڕی‬ ،‫داود‬ ‫كوڕی‬ ،‫سیح‬:‫ئیسحاق‬ ‫باوكی‬ ‫ئیبراهیم‬
،‫بوو‬،‫بوو‬ ‫یاقوب‬ ‫باوكی‬ ‫ئیسحاق‬‫یه‬ ‫باوكی‬ ‫یاقوب‬,‫بوو‬ ‫برایانی‬ ‫و‬ ‫هودا‬‫یه‬‫باوكی‬ ‫هودا‬
‫زه‬ ‫و‬ ‫پێرێز‬‫ره‬‫له‬ ‫بوو‬ ‫ح‬‫تامار‬‫،پێرێز‬‫حه‬ ‫باوكی‬،‫بوو‬ ‫سرون‬‫حه‬‫ڕام‬ ‫باوكی‬ ‫سرون‬‫بوو‬))
‫مه‬‫تا‬9:9-3
‫ده‬ ‫و‬ ‫تۆالزى‬‫له‬ ‫درێژى‬ ‫ست‬‫برادا‬ ‫و‬ ‫خوشك‬ ‫نێوان‬
3.((‫وه‬‫كرد‬ ‫خۆى‬ ‫خوشكى‬ ‫تامارى‬ ‫وتا‬ ‫كردى‬(‫ئه‬‫مه‬‫ئه‬‫تاماره‬ ‫و‬‫نیه‬‫كه‬‫له‬ ‫باسكرا‬
‫ده‬‫قه‬‫كه‬‫پێشودا‬ ‫ى‬‫دیكه‬ ‫تامارێكى‬‫یه‬,)‫وه‬‫ره‬‫له‬ ‫ڕاكشێ‬‫گه‬‫ڵم‬‫(فه‬‫سه‬ ‫رمو‬‫رجێیم‬‫له‬‫گه‬‫ڵكه‬)
‫خوشكه‬‫كه‬‫وه‬ ,‫م‬‫خوشكه‬‫كه‬‫وه‬ ‫ى‬‫دایه‬ ‫اڵمى‬‫وه‬‫نه‬ :‫براكه‬ ‫خێر‬‫(یه‬ ‫ئامون‬ ‫م‬‫كێكه‬‫له‬
‫كوڕه‬)‫داود‬ ‫كانى‬‫لێمه‬ ‫زۆرم‬ ,‫كه‬‫به‬ ,‫ئه‬ ‫اڵم‬‫گوێیلێنه‬ ‫و‬‫وه‬ , ‫گرت‬‫هه‬‫روه‬‫ئه‬ ‫ها‬‫و‬
‫به‬‫له‬ ‫هێزتربو‬‫خوشكه‬‫كه‬‫ى‬‫به‬ ,‫سه‬‫وه‬ ‫زاڵبوو‬ ‫ریا‬‫ده‬‫كرده‬ ‫ستدرێژى‬‫سه‬‫خوشكه‬ ‫ر‬‫كه‬‫ى‬
)‫خۆى‬)
‫به‬ ‫تۆالزى‬‫كۆمه‬‫له‬ ‫ڵ‬‫هاوسه‬ ‫كوڕو‬ ‫نێوان‬‫ره‬:‫باوكیدا‬ ‫كانى‬
0.‫ئه‬ ‫بۆ‬ ‫((چادرێكیان‬‫له‬ ‫بشالۆم‬‫سه‬‫دامه‬ ‫ربان‬‫له‬ ‫و‬ ‫زراند‬‫به‬‫هه‬ ‫رچاوی‬‫ئیسرائیل‬ ‫موو‬‫دا‬
‫له‬‫گه‬‫كه‬ ‫ڵ‬‫نیزه‬‫پاڵكه‬ ‫باوكی‬ ‫كانی‬))‫وت‬‫دووه‬ ‫ساموئێلى‬‫م‬96:22
6.‫جۆره‬ ‫بۆ‬‫جیاوازه‬‫سه‬ , ‫تۆالزى‬ ‫ترى‬ ‫كانى‬‫ئه‬ ‫یرى‬‫مانه‬‫بكه‬:
‫كاهینیه‬ ‫ڕێنمایی‬‫تی‬)‫(الالوین‬93:3-93,25:99-93‫وه‬97-29.

20. 20
‫حه‬‫ڤده‬‫یه‬‫ئیسرایلیه‬ :‫م‬‫كان‬
‫به‬‫ره‬‫ناڕازیه‬ ‫اڵ‬:‫كان‬
9.((‫به‬‫كه‬ ‫اڵم‬‫نه‬ ‫تێر‬‫له‬ ‫و‬ ‫هاتیت‬ ،‫بوویت‬‫گه‬‫له‬ ‫ئاشورێكانیشدا‬ ‫ڵ‬‫له‬ ،‫كرد‬ ‫شفرۆشیت‬‫گه‬‫ئه‬ ‫ڵ‬‫وه‬‫شدا‬
‫هه‬‫نه‬ ‫تێر‬ ‫ر‬‫بوویت‬))‫حزقیئێل‬96:23
‫خوشكه‬ ‫دوو‬ ‫پیسى‬ ‫داوێن‬‫كه‬:‫وئاهۆلیبا‬ ‫ئاهۆى‬
2.((‫هه‬‫وه‬‫چووه‬ ‫سی‬‫سه‬‫هه‬ ‫ر‬‫وه‬‫سبازه‬‫ئه‬ ،‫كانیان‬‫وانه‬‫ئه‬ ‫ی‬‫نێرینه‬ ‫ندامی‬‫وه‬ ‫یان‬‫نێره‬ ‫هی‬ ‫ك‬‫كه‬‫ره‬‫و‬
‫په‬‫وه‬ ‫ڕینیان‬‫په‬ ‫ك‬‫ئه‬ ‫ڕینی‬‫سپه‬))‫حزقیئێل‬23:9-31
3.((‫له‬‫بته‬‫دارییه‬‫ده‬ ‫پرسیار‬ ‫ك‬‫كه‬‫ودارده‬ ‫ن‬‫سته‬‫كه‬‫ڕاده‬ ‫پێی‬ ‫ی‬‫گه‬‫یه‬،‫نێت‬‫چونكه‬‫ڕۆحی‬
‫له‬‫و‬ ‫كردوون‬ ‫گومڕای‬ ‫شفرۆشی‬‫نین‬ ‫خۆیان‬ ‫خودای‬ ‫دڵسۆزی‬))‫هۆشه‬‫ع‬)‫(هوشع‬3:92
,6:95,1:9
‫هه‬‫ژده‬‫یه‬‫م‬:‫یه‬‫رمیا‬(‫إرمياء‬)
‫ده‬‫بێته‬‫پێغه‬‫مبه‬‫ئه‬ ‫پێش‬ ‫ر‬‫وه‬‫له‬ ‫ى‬:‫بێت‬ ‫دایك‬
9.((‫پێش‬‫ئه‬‫وه‬‫له‬ ‫ی‬‫شێوه‬ ‫دایكت‬ ‫سكی‬ ‫ناو‬‫ئه‬ ‫ناسی،پێش‬ ‫تۆم‬ ،‫بكێشم‬ ‫ت‬‫وه‬‫له‬ ‫ی‬‫بێیته‬ ‫منداڵدان‬
‫ده‬‫ره‬‫وه‬‫ته‬ ،،‫كردیت‬ ‫رخانم‬‫كرده‬ ‫تۆم‬‫پێغه‬‫مبه‬‫نه‬ ‫ری‬‫ته‬‫وه‬))‫كان‬‫یه‬‫رمیا‬(‫إرمياء‬)1:5
‫له‬ ‫فێڵى‬ ‫خودا‬ ‫ئایا‬‫یه‬‫رمیا‬(‫إرمياء‬)‫كرد؟‬
2.((‫ئه‬‫یه‬ ‫ی‬‫له‬ ‫تۆ‬ ،‫فریودرام‬ ‫و‬ ‫فریوتدام‬ ،‫زدان‬‫من‬‫به‬‫ده‬ ‫و‬ ‫تواناتری‬‫ره‬‫قه‬‫هاتی‬ ‫تم‬.‫به‬‫درێژایی‬
‫پێده‬ ‫پێم‬ ‫ڕۆژ‬‫كه‬،‫نن‬‫هه‬‫گاڵته‬ ‫موو‬‫ده‬ ‫پێ‬ ‫م‬‫كه‬))‫ن‬‫یه‬‫رمیا‬(‫إرمياء‬)02:7
‫نۆزده‬‫یه‬‫عیسا‬ :‫م‬)‫لێبێت‬ ‫خواى‬ ‫(درودى‬
‫یه‬‫كه‬‫موعجیزه‬ ‫م‬‫له‬ ‫ى‬:‫پیرۆزدا‬ ‫قورئانى‬ ‫و‬ ‫پیرۆز‬ ‫ئینجیلى‬
‫مه‬ ‫بۆ‬ ‫ئاو‬ ‫گۆڕینى‬‫له‬ ‫ی‬‫زه‬‫ماوه‬‫له‬ ‫ندێكدا‬‫قانا‬‫واڵتێكه‬ ‫(ناوى‬)‫یۆحه‬‫نا‬2:1

21. 21
((‫گه‬ ‫كاتێ‬‫وره‬‫شاییه‬ ‫ی‬‫كه‬‫ئه‬ ‫تامی‬‫ئاوه‬ ‫و‬‫كه‬ ‫كرد‬ ‫ی‬‫ببووه‬‫شه‬‫سه‬ ،‫راب‬‫رچاوه‬‫كه‬‫نه‬ ‫ی‬‫ده‬‫به‬ ،‫زانی‬‫اڵم‬
‫خزمه‬‫ده‬ ‫تكاران‬‫ئه‬ ،‫یانزانی‬‫وانه‬‫ئاوه‬ ‫ی‬‫كه‬‫ده‬ ‫یان‬‫ئه‬ ،‫رهێنابوو‬‫گه‬ ‫وسا‬‫وره‬‫شاییه‬ ‫ی‬‫كه‬‫زاوای‬
‫بانگ‬‫كرد‬‫یۆحه‬ ))‫نا‬2:1
‫به‬‫له‬ ‫اڵم‬‫یه‬ ‫پیرۆزدا‬ ‫قورئانى‬‫كه‬‫موعجیزه‬ ‫م‬‫بریتیه‬ ‫ى‬‫له‬‫به‬‫له‬ ‫رگریكردن‬‫كۆرپه‬ ‫كاتێ‬ , ‫دایكى‬, ‫بو‬
‫به‬‫رامبه‬‫ئه‬ ‫ر‬‫كه‬ ‫و‬‫سانه‬‫كه‬ ‫ى‬‫تۆمه‬‫ده‬ ‫تباریان‬‫سوره‬ .‫كرد‬‫مه‬ ‫تى‬‫ریه‬‫م‬91:35-33
‫سوكایه‬‫تیه‬‫پیاوه‬ ‫دژى‬ ‫كانى‬‫پیره‬‫گه‬ ‫كانى‬‫له‬‫كه‬:‫ى‬
9.((‫به‬‫به‬ ‫قوڕ‬ ‫اڵم‬‫سه‬‫ئه‬ ‫رتان‬‫فه‬ ‫و‬ ‫مالم‬ ‫ی‬‫ریس‬‫ییه‬‫چونكه‬ !‫دووڕووان‬ !‫كان‬‫ئاسمان‬ ‫شانشینی‬
‫له‬‫خه‬ ‫ڕووی‬‫داده‬ ‫ڵك‬‫خه‬‫نه‬ ،‫ن‬‫ده‬ ‫خۆتان‬‫چنه‬‫ژووره‬‫وه‬‫نه‬ ‫و‬‫ده‬‫ئه‬ ‫هێڵن‬‫وانه‬‫ده‬ ‫ی‬‫چنه‬‫ژووره‬‫وه‬
‫بچنه‬‫ژووره‬‫وه‬‫مه‬ ))‫تا‬23:93
((‫ئه‬‫مارینه‬ ‫ی‬‫ئه‬ !‫ك‬ ‫بێچوی‬ ‫ی‬‫وێ‬‫ره‬‫له‬ ‫چۆن‬ !‫ماران‬‫دۆزه‬ ‫حوكمی‬‫ڕاده‬ ‫خ‬‫كه‬‫مه‬ ))‫ن؟‬‫تا‬23:33
2.‫ده‬ ‫دایكى‬ ‫بانگى‬‫پێیده‬ ‫كات‬( ‫ڵێت‬‫ئافره‬‫ت‬‫له‬ )‫ئه‬ ‫جیاتى‬‫وه‬‫كه‬ ‫ى‬‫(دایكه‬ ‫بڵێ‬ ‫پێى‬)
((‫فه‬ ‫پێی‬ ‫عیساش‬:‫رموو‬‫ئافره‬‫ت‬‫له‬ ‫چیت‬ ،‫ده‬ ‫من‬‫وێ‬‫نه‬ ‫من‬ ‫كاتی‬ ‫هێشتا‬ ‫؟‬‫هاتووه‬))‫یۆحه‬‫نا‬2:
3
‫هه‬‫وه‬ ‫ر‬‫ئه‬ ‫ك‬‫شێوازه‬ ‫و‬‫كه‬ ‫ى‬‫به‬‫ئافره‬‫ته‬‫داوێنپیسه‬‫كه‬:‫وت‬ ‫ى‬
‫ڕاست‬ ‫((عیسا‬‫بۆوه‬‫فه‬ ‫پێی‬ ‫و‬:‫رموو‬‫ئافره‬‫ت‬‫ئه‬ ،‫وانه‬‫لێ‬ ‫چییان‬‫كه‬ ‫هات؟‬‫تاوانباری‬ ‫س‬
‫نه‬‫یۆحه‬ ))‫كردوویت؟‬‫نا‬3:95
‫شازاده‬‫ئاشتى‬ ‫ى‬‫ده‬ ‫شانازى‬‫كه‬ ‫كات‬‫نه‬‫هاتوه‬‫چه‬ ‫بۆ‬‫له‬ ‫ئاشتى‬ ‫سپاندنى‬‫سه‬‫زه‬ ‫ر‬‫به‬ ‫وى‬‫هاتوه‬ ‫ڵكو‬
‫هه‬ ‫بۆ‬‫دوبه‬ ‫و‬ ‫ئاگر‬ ‫ڵگیرسانى‬‫ره‬‫كى‬.
((‫ئاگر‬ ‫تاكو‬ ‫هاتووم‬‫هه‬‫ڵده‬‫مه‬‫سه‬‫زه‬ ‫ر‬‫چه‬ ،‫وی‬‫نده‬‫ده‬‫لۆقا‬ ))‫گرتبێت‬ ‫گڕی‬ ‫خوازم‬92:31
((‫واده‬‫بهێنمه‬ ‫ئاشتی‬ ‫هاتووم‬ ‫من‬ ‫زانن‬‫سه‬‫زه‬ ‫ر‬‫ده‬ ‫پێتان‬ ‫وی؟‬‫نه‬ :‫ڵێم‬‫به‬ ،‫خێر‬‫دووبه‬ ‫ڵكو‬‫ره‬))‫كی‬
‫لۆقا‬92:09
‫نه‬ ‫خوا‬ ‫عیسا‬!‫بوو‬‫به‬‫ڵكو‬‫ڕاز‬ ‫عیسا‬‫ی‬‫نه‬‫ده‬‫كه‬ ‫بوو‬‫پیاوه‬ ‫پێیبڵێت‬ ‫س‬‫باشه‬‫كه‬‫ئه‬ ‫جا‬ ,‫گه‬‫پێی‬ ‫ر‬‫بڵێن‬
.‫خودا‬

22. 22
((‫یه‬ ‫ئینجا‬‫هاته‬ ‫كێك‬‫مامۆستا‬ :‫وتی‬ ‫و‬ ‫الی‬‫ى‬‫باش‬‫چاكه‬ ‫چ‬ ،‫یه‬‫بكه‬ ‫ك‬‫هه‬ ‫ژیانی‬ ‫تاكو‬ ‫م‬‫تاهه‬‫تاییم‬
‫هه‬‫بێت؟‬‫فه‬ ‫پێی‬‫بۆچی‬ :‫رموو‬‫ده‬ ‫پێم‬‫باش‬ ‫ڵێیت‬‫؟‬‫كه‬ ‫هیچ‬‫نیه‬ ‫چاك‬ ‫سێك‬,‫ته‬‫یه‬ ‫نها‬‫كێك‬‫نه‬‫بێت‬.
‫كه‬‫خودایه‬))‫مه‬‫تا‬91:96-97
‫توانایه‬ ‫هیچ‬ ‫عیسا‬‫نه‬ ‫كى‬‫بوو‬‫له‬‫خۆیه‬‫وه‬:
9.((‫نزیك‬ ‫لێیان‬ ‫عیسا‬‫بۆوه‬‫قسه‬ ‫و‬‫هه‬ :‫كردن‬ ‫بۆ‬ ‫ی‬‫ده‬ ‫موو‬‫سه‬‫له‬ ‫اڵتێكم‬‫له‬ ‫و‬ ‫ئاسمان‬‫سه‬‫زه‬ ‫ر‬‫وی‬
‫دراوه‬‫تێ‬))‫مه‬‫تا‬23:93
2.((‫له‬‫خۆمه‬‫وه‬‫بكه‬ ‫هیچ‬ ‫ناتوانم‬‫وه‬ .‫م‬‫ده‬ ‫ك‬‫ده‬ ‫حوكم‬ ‫بیستم‬‫ده‬‫حوكمدانه‬ ،‫م‬‫كه‬‫دادپه‬ ‫شم‬‫روه‬‫رانه‬‫یه‬،
‫چونكه‬‫ناكه‬ ‫خۆم‬ ‫خواستی‬ ‫داوای‬،‫م‬‫به‬‫ئه‬ ‫خواستی‬ ‫ڵكو‬‫وه‬‫ناردوومی‬ ‫ی‬‫یۆحه‬ ))‫نا‬0:35
3.((‫به‬‫ئه‬ ‫اڵم‬‫گه‬‫به‬ ‫من‬ ‫ر‬‫په‬‫نجه‬‫خودا‬ ‫ی‬‫شه‬ ,‫یتانه‬‫ده‬ ‫كان‬‫ركه‬‫م‬‫ئه‬ ،‫پاشایه‬ ‫وا‬‫هاتۆته‬ ‫خودا‬ ‫تی‬
‫سه‬‫رتان‬))‫لۆقا‬99:25
3.((‫ئ‬‫ه‬‫به‬ ‫وسا‬‫رده‬‫كه‬‫هه‬ ‫چاوی‬ ‫عیساش‬ ،‫البرد‬ ‫یان‬‫فه‬ ‫و‬ ‫ڵبڕی‬‫باوكه‬ :‫رمووی‬‫سوپاست‬ ،
‫ده‬‫كه‬‫كه‬ ‫م‬‫گوێت‬‫گرتم‬ ‫لێ‬.‫كه‬ ‫زانیم‬‫هه‬ ‫تۆ‬‫میشه‬‫ده‬ ‫لێ‬ ‫گوێم‬‫به‬ .‫گریت‬‫له‬ ‫اڵم‬‫به‬‫ئه‬ ‫ر‬‫و‬
‫خه‬‫ڵكه‬‫له‬ ‫ی‬‫ناوه‬ ‫م‬‫ڕاوه‬‫ئه‬ ‫ستاون‬‫مه‬‫باوه‬ ‫تاكو‬ ،‫وت‬ ‫م‬‫بكه‬ ‫ڕ‬‫كه‬ ‫ن‬.‫ناردووه‬ ‫منت‬ ‫تۆ‬
‫كه‬‫ئه‬‫مه‬‫به‬ ‫وت‬ ‫ی‬‫ده‬‫به‬ ‫نگێكی‬‫له‬ :‫كرد‬ ‫هاواری‬ ‫رز‬‫وه‬ ‫عازر‬‫ره‬‫ده‬‫ره‬‫وه‬‫ئه‬‫مردووه‬ ‫وسا‬‫كه‬
‫هاته‬‫ده‬‫ره‬‫وه‬‫د‬ ،‫ه‬‫به‬ ‫قاچی‬ ‫و‬ ‫ست‬‫به‬ ‫كفن‬‫به‬ ‫ڕووشی‬ ،‫سترابوو‬‫ده‬‫پێچرابوو‬ ‫سماڵێك‬.
‫فه‬ ‫پێی‬ ‫عیساش‬‫بیكه‬ :‫رموون‬‫نه‬‫وه‬‫بڕوا‬ ‫با‬ ‫بهێڵن‬ ،))‫یۆحه‬‫نا‬99:39-33
‫گێڕایه‬ ‫ژیانى‬ ‫كێ‬‫وه‬‫؟‬ )‫(الزاروس‬ ‫بۆ‬
‫وه‬‫اڵمه‬‫كه‬‫خودایه‬‫له‬‫به‬‫ر‬‫ئه‬‫وه‬‫وه‬ ‫ى‬‫هه‬ ‫ك‬‫میشه‬‫له‬ ‫گوێى‬‫عیسا‬ ‫نوێژى‬‫بوو‬.
‫له‬ ‫گوێبگرین‬ ‫ئێستا‬ ‫با‬‫گه‬‫قه‬ ‫واهیدانى‬‫شه‬‫په‬‫ترۆس‬
0.((‫له‬ ‫گوێ‬ ،‫ئیسرائیل‬ ‫پیاوانی‬‫قسانه‬ ‫م‬‫ناسیره‬ ‫عیسای‬ :‫بگرن‬‫پیاوێكه‬ ‫یی‬‫سه‬ ‫بۆتان‬،‫لمێندرا‬
‫به‬‫په‬‫سه‬ ‫كاری‬ ‫و‬ ‫رجو‬‫نیشانه‬ ‫و‬ ‫یر‬‫له‬‫الیه‬‫خوداوه‬ ‫ن‬‫الیه‬‫كراوه‬ ‫نگری‬‫كه‬ ،‫به‬ ‫خودا‬‫هۆی‬
‫ئه‬‫له‬ ‫و‬‫ئه‬ ‫نێوانتان‬‫وه‬ ،‫دا‬ ‫نجامی‬‫ك‬‫ده‬ ‫خۆتان‬))‫زانن‬‫نێرراوان‬ ‫كردارى‬)‫الرسل‬ ‫(أعمال‬2:
22
‫وه‬ ‫خودا‬ ‫ئایا‬‫یوسفه‬ ‫كورى‬ ‫عیسا‬ ‫بڵێ‬ ‫تاكو‬ , ‫لۆقا‬ ‫بۆ‬ ‫نارد‬ ‫حى‬‫؟‬
((‫ده‬ ‫عیسا‬ ‫كاتێ‬‫به‬ ‫ستی‬‫خزمه‬‫ته‬‫كه‬‫نزیكه‬ ‫كرد‬ ‫ی‬‫ساڵ‬ ‫سی‬ ‫ی‬‫ده‬ ‫وا‬ .‫بوو‬‫كه‬ ‫زانرا‬‫كوڕی‬
‫یوسفی‬‫هه‬ ‫كوڕی‬‫لی‬))‫لۆقا‬3:23

23. 23
‫خۆشده‬ ‫زۆر‬ ‫خۆى‬ ‫عیسا‬‫ویست‬:
))‫به‬ ‫ژنێك‬‫ئه‬ ‫بوتڵێكی‬‫له‬‫باسته‬‫ریی‬‫گرانبه‬ ‫بۆنی‬‫هاوه‬‫بۆنه‬ ‫و‬ ‫هات‬ ‫الی‬ ‫بۆ‬‫كه‬‫به‬ ‫ی‬‫سه‬‫ریدا‬
‫كه‬ ‫ڕژاند‬‫له‬‫سه‬‫بوو‬ ‫خوان‬ ‫ر‬.‫قوتابییه‬ ‫كاتێ‬‫ئه‬ ‫كان‬‫مه‬‫تووڕه‬ ،‫بینی‬ ‫یان‬‫وتیان:ئه‬ ‫و‬ ‫بوون‬‫م‬
‫ده‬‫باڵوییه‬ ‫ست‬‫چییه‬ ‫بۆ‬ ‫ی‬‫؟‬‫ده‬‫به‬ ‫توانرا‬‫بفرۆشرایه‬ ‫گران‬ ‫نرخێكی‬‫بدرایه‬ ‫و‬‫به‬‫هه‬‫ژاران‬
,‫فه‬ ‫پێی‬ ‫و‬ ‫زانی‬ ‫عیسا‬‫ژنه‬ ‫بۆ‬ ‫گرفت‬ ‫بۆچی‬ :‫رموون‬‫كه‬‫ده‬‫نێنه‬‫وه‬‫من‬ ‫بۆ‬ ‫چاكی‬ ‫شتێكی‬ ‫؟‬
‫كرد‬.‫هه‬‫هه‬ ‫ژاران‬‫میشه‬‫له‬‫گه‬‫به‬ ،‫ڵتانن‬‫هه‬ ‫من‬ ‫اڵم‬‫میشه‬‫له‬‫نیم‬ ‫التان‬((‫مه‬‫تا‬26:7-99
‫بیسته‬‫ئایاعیسا‬ :‫م‬)‫لێبێت‬ ‫خواى‬ ‫(درودى‬‫خودایه‬‫بوو؟‬ ‫بێتوانا‬ ‫كى‬
9.((‫له‬‫خۆمه‬‫وه‬‫ناتوانم‬‫بكه‬ ‫هیچ‬‫وه‬ .‫م‬‫ده‬ ‫ك‬‫ده‬ ‫حوكم‬ ‫بیستم‬‫ده‬‫حوكمدانه‬ ،‫م‬‫كه‬‫دادپه‬ ‫شم‬‫روه‬‫رانه‬‫یه‬،
‫چونكه‬‫ناكه‬ ‫خۆم‬ ‫خواستی‬ ‫داوای‬‫به‬ ،‫م‬‫ئه‬ ‫خواستی‬ ‫ڵكو‬‫وه‬‫ناردوومی‬ ‫ی‬‫یۆحه‬ ))‫نا‬0:35
‫نه‬ ‫زانیارى‬‫سه‬ ‫بوو‬‫باره‬‫به‬ ‫ت‬:‫دوایى‬ ‫ڕۆژى‬ ‫هاتنى‬
2.((‫سه‬‫باره‬‫به‬ ‫ت‬‫كاته‬ ‫و‬ ‫ڕۆژ‬ ‫و‬‫كه‬‫نه‬ ،‫نایزانێت‬ ‫س‬‫فریشته‬‫كه‬ ‫كان‬‫له‬‫نه‬ ‫و‬ ‫ئاسمانن‬‫كوڕه‬‫كه‬،
‫نه‬ ‫باوك‬‫بێت‬))‫مه‬‫ڕقۆس‬93:32
‫نه‬ ‫عیسا‬‫یده‬‫وه‬ ‫زانى‬‫رزه‬‫چیه‬ ‫ساڵ‬ ‫كانى‬:
3.((‫به‬ ‫بۆ‬‫كه‬ ‫یانی‬‫له‬‫بێت‬‫عه‬‫ده‬ ‫نیا‬‫بوو‬ ‫برسی‬ ‫عیسا‬ ،‫رچوون‬.‫له‬‫دووره‬‫وه‬‫دارهه‬‫نجیرێكی‬
‫گه‬ ‫بینی‬‫پێوه‬ ‫شتێكی‬ ‫تاكو‬ ‫تێكرد‬ ‫ڕووی‬ ،‫كردبوو‬ ‫اڵی‬‫گه‬ .‫ببینێت‬‫یشته‬‫له‬ ‫و‬ ‫الی‬‫گه‬‫اڵ‬
‫پێوه‬ ‫هیچی‬ ‫زیاتر‬‫نه‬‫چونكه‬ ،‫بینی‬‫وه‬‫هه‬ ‫رزی‬‫نه‬ ‫نجیر‬‫بوو‬‫مه‬ ))‫ڕق‬‫ۆ‬‫س‬95:92-93
‫مه‬‫وه‬ ‫سیح‬‫خوایه‬ ‫ك‬:‫تینو‬ ‫كى‬
3.((‫ئه‬ ‫دوای‬‫مه‬‫ئه‬ ‫زانی‬ ‫عیسا‬ ،‫هه‬ ‫وا‬‫شتێك‬ ‫موو‬‫ته‬‫نووسراوه‬ ‫تاكو‬ ‫و‬ ‫بوو‬ ‫واو‬‫كه‬‫بێته‬،‫دی‬
‫فه‬‫تینوومه‬ :‫رمووی‬))‫یۆحه‬‫نا‬91:23
‫مه‬‫وه‬ ‫سیح‬‫خوایه‬ ‫ك‬‫كى‬‫گرینۆك‬:
0.((‫گریا‬ ‫عیسا‬ ‫جا‬))‫یۆحه‬‫نا‬99:30
‫له‬‫كه‬ ‫بیرتبێت‬‫ئه‬‫مه‬‫ڕسته‬ ‫كورترین‬‫یه‬‫له‬‫ته‬ ‫ئینجیلدا‬ ‫ناو‬‫وشه‬ ‫دوو‬ ‫نها‬‫یه‬.