1. Istorijat nafte

2. Istorija-opšte
• Supstanca poznata hiljadama godina
• Pronađena u naftnim jamama, pijesku,
izvorima...
• Najranije korišdena za asfaltiranje ulica,
medicinu, osvijetljenje.

3. Prvi naftni izvori
• 1840-1850: Razvijeni procesi za dobijanje
kerozina iz sirove nafte
• 1848: Prvo savremeno uspješno iskopavanje
blizu grada Baku
• 1854: Iskopani bunari u Poljskoj
• 1850-1860: 90% svjetske proizvodnje nafte se
dobijalo iz Avganistanskih regiona

4. Naftni izvori u SAD-u
• Prisustvo nafte u Pensilvaniji
• Investitori su postali zainteresovani za
komercijalno prodavanje nafte
• ‘Pukovnik’ Edwin Drake je unajmljen za
bušenje i testiranje bunara
• Drake nailazi na naftu blzu Titusville, PA
Otkride-dobijalo se 10 barela po danu iz jedne
rupe..

5. Boom u svijetu nafte
• Drejkova otkrida vode do Pensilvanijskog
naleta nafte.
• Iz tog područja se
dobijalo 50% svjetske
Nafte do otkrida
u Teksasu.

6. Značajna vremenska otkrida
• 1938: Otkride Saudi-Arapskih rezervi
• 1945: FDR srede Ibn Sauda.
• 1968: Kuvajt, Libija i Saudiska Arabia formiraju
OPEC
• 1973: Embargo OPEC-a dovodi do energetske
krize
• 1979: Druga naftna kriza pradena Iranskom
revolucijom

7. Tehnološke inovacije
• 1896: Napravljeni prvi bunari na ‘vodi’
• Prvi bunar na vodi igrađen ‘van vidika’ kopna.

8. Cijene nafte u dolarima

9. Dobijanje derivata nafte

10. Procesi
• Najvažniji procesi dobijanja nafte su sljedeci:
-Destilacija
-Alkilacija
-Hidrodesulfurizacija
-Izomerizacija
-Katalički reforming
-Proces Blending

11. Destilacija
• Destilacija je način razdvajanja smješe
hemijskih jedinjenja procesom isparavnja, a
zatim kondezovanjem sastojaka smješe
• Ima široku primjenu u industriji

12. Šematski prikaz

13. Primarni proces prerade nafte
• Primarni procesi su oni kojima se pri preradi
nafte ne mijenjaju ni veličina ni struktura
prisutnih ugljovodonika, a čine ih operacije:
destilacije, apsorpcije, adsorpcije,
desorpcije, ekstrakcije, kristalizacije, itd.

14. Sekundarni proces prerade nafte
• Sekundarni procesi su konverzacijski procesi,
odnosno procesi u kojima dolazi do pretvaranja
prisutnih ugljovodonika radi povedavanja udjela
pojedinih, ekonomičnijih proizvoda, isto tako radi
povedanja njihovog kvaliteta, najčešde
promjenom hemijskog sastava. Glavna namjena
konverzacijskih procesa je pretvaranje proizvoda
višeg u proizvode nižeg ključanja. Tipični
konverzacijski procesi su: krakovanje, alkilacija,
izomerizacija, oligomerizacija i reformiranje.

15. Šematski prikaz

16. Nafta kao izvor energije

17. Neobnovljivo
• Jedna od mnogobrojnih neobnovljivih vrsta
energije

18. Jedinica
• Prilikom spaljivanja jednog barela nafte,
prosječno se oslobodi energija:
• 5.8 × 106 BTU (BTU- Britanska Termalna Jedinica (British thermal
unit))
-što je isto kao i 6.1178632 × 109 J
-ili 1.7 MWh (Megavat Sati)

19. Korist
• Nakon prerade, koristi se za pogon
automobila, aviona, mašina, itd.
• Isto tako, veliku važnost ima u medicni.

20. Petrohemija
• Oblast koja se bavi hemijskom preradom
nafte, radi kasnijeg dobijanja raznih proizvoda.
• Neki od njih su:
-sirovine za proizvodnju boja i lakova
-rastvarači
-parfemi, vosak, šminka
-boje za kosu
-deterdženti

21. Petrohemijska fabrika

22. Nafta i okolina

23. Ugrožavanje
• Svakim danom sve viša proizvodnja CO2 i
ostalih gasova koji zagađuju zbog sagorijevanja
nafte.
• Nepoštovanje standarda o zaštiti dovodi do još
gore situacije.

24. Problemi na vodi
• Sprečava fotosintezu, ishranu i disanje
• Pluta po površini
• Dovodi do smanjenja nivoa kiseonika u
moru
• Nakon izliva, aromatični ugljovodonici dovode
do neposredne smrti mnogih organizama koji
se nalaze u vodi

25. Efekat staklene bašte
• Efekat staklene bašte, koji je milionima godina
bio pogodan za Zemlju, izgleda da se tokom
posljednjeg vijeka pretvara u ozbiljnu prijetnju
proizvedenu čovjekovim aktivnostima
• On nastaje zbog toga što Zemlja i molekuli
vazduha apsorbuju veliku količinu toplote koja
dolazi od Sunca.

26. Gasovi
• Ugljendioksid (CO2) – smatra se da učestvuje
oko 50% u globalnom zagrijevanju
• Hloroflourkarbonati (CFC) – učestvuju sa oko
25%
• Metan (CH4) – 12 posto učešda
• I Azot (I) oksid- sa oko 6%

27. Šema

28. Poznate činjenice
• Koncentracija Ugljen-dioksida u vazduhu raste
0,4% godišnje.
• Sada ga ima 25% više nego prije stotinu
godina
• U novije vrijeme, gasovima staklene bašte se
danas pridružuju ostali gasovi

29. Uticaj ugljovodonika

30. Podjela
• Oni se dijele na:
• Zasidene, aciklične: Alkani
• Zasidene, ciklične: Cikloalkani
• Na nezasidene, acikllične: Alkeni, Alkini, Areni,
Polieni
• I na nezasidena, ciklična: Areni

31. Izduvni gasovi
• U izduvnim gasovima automobila, se izmedju
ostalih, nalaze
• 47% zasidenih ugljovodonika
• 40% nezasidenih ugljovodonika
• I oni su, u mnogo slučajeva karcinogena
jedinjenja

32. Reakcije
• Sagorijevanje goriva u motoru automobila
stvara brojne ugljovodonike uključujudi
parafine, naftene, olefine i aromate. Najvedu
zabrinutost izazivaju emisije policikličnih
aromatskih ugljovodonika koji izazivaju kancer.
• Uticaj ugljovodonika na biljke je veoma velik.
Njihova visoka koncentracija može izazvati
odumiranjecvata i listova.

33. Zaštita i prevencija
• Problem čine:
• Neadekvatna zaštitna oprema
• Filtera u vedini slučaja nema

34. Uništavanje ozonskog omotača

35. Opšta definicija
• Ozonski omotač je sloj zemljine atmosfere koji
sadrži relativno visok procenat ozona (O3).
• Ovaj sloj upija između 93% - 99% sunčevog
ultraljubičastog zračenja

36. Smanjenje
• Na smanjenje omotača utiču:
• Azot - monoksid (NO)
• Azot – dioksid (NO2)
• Hidroksilna grupa (-OH)
• Atomski hlor (Cl)
• Atomski brom (Br)

37. Komponente koje smanjuju ozonski
omotač
• One postoje u prirodi, ali im se količina znatno
uvedala usljed ljudske aktivnosti
• Svaki od njih može u stratosferi, da izazove
lančanu reakciju i da uništi i do 100000
molekula ozona
• Prosječno, za jednu deceniju, nivo ozona se
smanji za 4%

38. Statistika

39. • Prezentaciju napravio Saša Lekid
Bar, Crna Gora