De adviseurs van de Rabobank presenteerden tijdens de Summerschool hun visie op de aandelenmarkt. Dit evenement is onderdeel van de Summerschool 2012, een initiatief van Rabobank Graafschap-Noord.

1. The Big Picture
Visie derde kwartaal 2012
Rabobank Graafschap-Noord

2. Agenda
• Terugblik
• Macro
• Scenario-analyse
• Conclusie

3. Rendement dit jaar
Aandelen Verenigde Staten 10.6%
Aandelen wereld 8.1%
Aandelen Emerging Markets 6.3%
Aandelen Japan 5.5%
Aandelen Europa 4.7%
Aandelen Nederland 3.3%
High Yield 12.2%
Bedrijfsobligaties 5.7%
Staatsobligaties 3.9%
Private Equity 15.6%
Vastgoed 12.3%
Hedgefondsen 0.7%
Grondstoffen -5.1%
Bron: Thomson Datastream t/m ultimo juni

4. Macro
Soevereine schuldencrisis

5. Doormodderen in de eurozone
• Geen eenheid in de politiek
• Zwakke bankensector kernprobleem
GIIPS
Eurozone
• Uiteindelijk dwingt de markt
EU

6. Nigel Farage:
The Euro Titanic Hits The Iceberg

7. Politiek zorgt voor onzekerheid

8. Oplossingen schuldencrisis
Schulden/
deflatie-spiraal
Schulden particuliere sector
Bezuinigen/belasting
verhogen
Financiële repressie
Schuld % BBP >
Economische groei
Default
Schulden overheid
Hyperinflatie
Tijd >

9. Macro & Markten
• China en VS bieden onvoldoende tegenwicht zwakke eurozone
• Inflatie daalt door lage olieprijs
• Groei wereldeconomie dieptepunt gepasseerd
• Vlucht in veilige havens

10. Sentiment nog niet overdreven negatief
Februari 2012
% Bulls -/- % Bears Optiepremies (VIX)_
60 100
VIX
40 80
V2X
20
60
0
40
-20
-40 20
Augustus 2011
-60 0
mei/07 mei/08 mei/09 mei/10 mei/11 mei/12 mei/07 mei/08 mei/09 mei/10 mei/11 mei/12
Bron: Bloomberg
10

11. Grexit mogelijk positief
Kosten Griekse exit Griekse detailhandelsverkopen
130
120
110
100
90
80
70
60
1995 1998 2001 2004 2007 2010
Bron: Bloomberg
11

12. Risico’s en kansen
Risico’s Kansen
• Soevereine schuldencrisis • Meer monetaire impulsen
China
• Bezuinigingen Verenigde
Staten 2013 • Dalende olieprijzen
• Bank run zwakke landen • Allocatie naar aandelen op
dieptepunt
Opbreken eurozone

13. Scenario-analyse
Opsplitsen, doormodderen of federaliseren

14. Visie, denken in scenario’s
Schulden
deflatiespiraal 5% Terugval / Recessie 15%
Duurzame groei 10%
Lage groei, lage inflatie 70%

15. Assetmix
Voorkeur voor aandelen boven obligaties

16. Assetmix
• Aandelen neutraal
− Relatief aantrekkelijk gewaardeerd
− Beste categorie op termijn van 3 tot 5 jaar
• Obligaties onderwegen
− Nauwelijks rendement in Staat, maar wel risico
− Veilig rendement is schaars
• Alternatieve beleggingen neutraal
− Beperkte mogelijkheden
− Voorkeur invulling via hedgefondsen en grondstoffen
• Coöperatieve Participaties, Ledenproducten
• Kas overwegen
16

17. Aandelen versus obligaties
20
18
16
14
12
10
8
6
4
2
10-jaars rente winstrendement aandelen
0
jan/12 jan/22 jan/32 jan/42 jan/52 jan/62 jan/72 jan/82 jan/92 jan/02
Bron: Robert J. Shiller, Princeton
17

18. Stevige liquiditeit bedrijven
Cash / kortlopende schulden Cash non financials
70 1,800
1,700
60
1,600
50 1,500
1,400
40
1,300
30
1,200
20 1,100
1,000
10
900
0 800
nov/52 nov/61 nov/70 nov/79 nov/88 nov/97 nov/06 jun/06 jan/07 aug/07 mrt/08 okt/08 mei/09 dec/09 jul/10
Bron: Thomson Datastream (%) Bron: Thomson Datastream (mrd)
18

19. Aandelen
Focus op groei en bedrijven die hun eigen toekomst bepalen

20. VS duur, Europa en EM goedkoop
Koers/
Boekwaarde
Bron: Thomson Datastream
20 Rendement eigen vermogen (taxatie)

21. Core Satellite Aandelen
REGIOVERDELING
Actief Opkomende Markten : 15%
ETF’s en indexfondsen Goede fundamenten: 25%
Thema’s: 10%
CORE 50% SATELLITE 50%
21

22. Emerging markets,
structurele overweging 25%
,
• BRIC + Korea, Taiwan, Frontiers
• Lage waardering gerelateerd aan winstgevendheid en winstgroei
• Gezonde fundamenten: overschotten, geen schulden
• Profiteert van aantrekkende economische groei
• In 2040 helft wereldbevolking in EM-steden
• Nieuw leiderschap China: anti-corruptie en liberalisering banken
• Meer focus China op hogere toegevoegde waarde en consument
• Voldoende monetaire beleidsruimte China
• Toetreden Rusland WTO
22

23. Actief /passief Emerging markets
• Uitgangspunt voor passief: liquide, transparant en efficiënt
• Relatief hoog kostenverschil tussen actief en passief in EM
• Aanbod niet langer synthetisch of op basis van sampling
• Vanguard indexfonds belegt fysiek in 829 van de 831 aandelen in
de index
• China: meer ruimte voor A-aandelen en ontwikkeling Red Chips
• India: wegvallen kapitaalsrestricties
• Rusland: toetreden tot de WTO
• In Korea, Taiwan + Bric’s meer liquiditeit: 75% EM
• Advies: 10% passief, 15% actief
23

24. Goede fundamenten in Europa en VS
130
Comgest Europe
125
WP Stewart
120 MSCI World
115
110
105
100
95
90
85
80
dec/10 mrt/11 jul/11 okt/11 jan/12 apr/12
Bron: Bloomberg
24

25. Groei wordt beloond
25

26. Thema’s
• Eisen: structurele groei, volledige keten, toegevoegde waarde
actief beheer door gespecialiseerde kennis.
• 10% in drie thema’s:
− Agri
− New Energy
− Consumer
26

27. Sectoren
Advies Performance Europese banken
• Overwegen: Consument 160
Cyclisch, IT, I&D, Farmacie, B 140
asismaterialen 120
100
Neutraal: Consument
80
•
Defensief, Energie 60
40
20
• Onderwegen: 0
Financieel, Telecom, Nutsbedri mei/95 mei/98 mei/01 mei/04 mei/07 mei/10
jven Bron: Bloomberg
27

28. Obligaties
Wel de risico’s, niet de kansen

29. Core Satellite Obligaties
RATING- EN SEGMENTVERDELING
Onderkant investment
grade: 20%
Passief (index of individueel) Covered Bonds: 10%
High Yield: 10%
CORE 60% SATELLITE 40%
29 29 Durationadvies: maximaal onderwegen (benchmark -/- 2)

30. ‘Veilige’ Staat, extreem lage rente
• Vluchthavenfunctie
• Tekort aan ‘veilig’ papier:
− AA is het nieuwe AAA
− Verplicht Staat in portefeuille (pensioenfondsen)
− Spaarrekening niet langer veilig
• Financiële repressie
− Manipulatie door monetaire autoriteiten
− Lage rente en oplopende inflatie
• ‘Bund’ is een goedkope valuta-optie
30 Maximaal onderwegen : minimaal 40% in nieuwe kader

31. Rendement staatsobligaties sinds eind 2006
150 Ratingverlaging
Start Griekse crisis Frankrijk
140
130
Lehman
120
110
100
90
80
Nationalisatie Anglo Irish
Ierland klopt aan bij EFSF
70
Italië Spanje Duitsland
60
Nederland Frankrijk Ierland
Kredietplafonddiscussie
50
jan/07 jul/07 jan/08 jul/08 jan/09 jul/09 jan/10 jul/10 jan/11 jul/11 jan/12
31 Bron: Bloomberg

32. Alternatieve beleggingen
Hedgefondsen, Private Equity, Grondstoffen, Onroerend Goed

33. Grondstoffen
• Decennium van prijsstijgingen
• Investeringen in alternatieve energie
• Olieprijs naar 6% BBP
• Rol van grondstoffen in portefeuille = bescherming tegen
inflatieschok
33

34. Hedgefondsen
• Totale inleg nu $ 2,1 biljoen
• Zoek naar lage correlatie t.o.v. aandelen en obligaties
• Spagaat toezichthouder:
− Complex waar simpel de norm is
− Geen impliciete indextracker zoals vaak bij long only
34

35. Conclusie
• Aandelen neutraal
− Opkomende markten structureel overwogen, waarvan 10% passief
− Focus op bedrijven met goede fundamenten
• Obligaties onderwegen
− Lage duration (3,5) in veilige landen
− Staatsobligaties op minimum
− Rendement in covered bonds, high yield
• Alternatieve beleggingen
− Focus op hedgefondsen en grondstoffen
− Private equity afhankelijk van aanbod
− Terughoudend met vastgoed
35

36. Iedere lokale Rabobank en de andere onderdelen van de Rabobank Groep die als beleggingsonderneming zijn aan te
merken, zijn als zodanig geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten te Amsterdam. De waarde van uw belegging kan
fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. De informatie in deze presentatie is
ontleend aan door Rabobank Private Banking betrouwbaar geachte openbare bronnen, maar voor de juistheid en de
volledigheid van de genoemde feiten, meningen, verwachtingen en de uitkomsten daarvan kunnen wij niet instaan. Hoewel wij
ten aanzien van de selectie en berekening van de gegevens de nodige zorgvuldigheid in acht nemen, zijn wij niet aansprakelijk
voor enige schade die het gevolg is van de hierin opgenomen gegevens.
De informatie in deze presentatie dient niet te worden opgevat als een aanbod en evenmin als een uitnodiging tot het doen van
een aanbod tot het kopen of verkopen van financiële instrumenten en is ook niet bedoeld om enig recht of verplichting te
creëren. Het gebruik maken van de informatie geschiedt dan ook geheel op eigen risico. De in deze publicatie opgenomen
informatie is geen expliciete of impliciete beleggingsaanbeveling en kan op ieder moment zonder verdere aankondiging worden
gewijzigd.
36