Deze 2 daagse basistraining heeft tot doel om te leren zelfstandig 3D tekeningen te maken van eenvoudige objecten m.b.v. het programma Google SketchUp (SU). In deze training richt ik me primair op de basisfuncties zoals je die aantreft in de Free variant van SketchUp. Daarnaast wordt er achtergrondinformatie gegeven om een besluit te kunnen nemen over de SketchUp editie: de Free of Pro. Tenslotte worden aanwijzingen gegeven om SU effectief toe te passen voor je eigen werkzaamheden.
Voorstelrondje in 4 zinnetjes: Wat ga je met SketchUp doen? Wat is je professie? Welke ervaring heb je er al mee? Wat verwacht je van de training? Bij grotere groepen: schrijf s.v.p. je naam voor mij op.
Tijdschema DAG 1 Voor elk blokje 10 minuten totaal uittrekken voor inleiding, vragen en afronding 9:30 – 10:15 Welkom, introductie en algemene inleiding 10:15 – 11:00 blok 1 – 45 minuten totaal 11:00 – 11:15 PAUZE 11:15 – 12:00 blok 2 – 45 minuten totaal 12:00 – 12:30 blok 3 – 30 van 60 minuten totaal 12:30 – 13:00 PAUZE 13:00 – 13:30 blok 3 – 30 van 60 minuten totaal 13:30 – 14:15 blok 4 – 45 minuten totaal 14:15 – 14:45 blok 5 – 30 van 45 minuten totaal 14:45 – 15:00 PAUZE 15:00 – 15:15 blok 5 – 15 van 45 minuten totaal 15:15 – 15:30 Reservetijd, vragen, eigen opdrachten, herhalen van minder makkelijke onderdelen, losse eindjes 15:30 – 16:00 Samenvatting dag 1 en afronding Totale tijd 780 minuten Introductie en inleiding: 45 minuten + 15 minuten Pauze s 60 minuten + 60 minuten Samenvatting en afronding: 30 minuten + 30 minuten Bloksgewijs behandelen van stof: 540 minuten -> gemiddeld 54 minuten per blokje voor 10 stuks; met schema van minimaal 8 stuks: 67,5 minuten
Tijdschema DAG 2 Voor elk blokje 10 minuten totaal uittrekken voor inleiding, vragen en afronding 9:30 – 9:45 Welkom en korte inleiding voor 2 de dag 9:45 – 10:15 blok 6 – 45 minuten totaal 10:15 – 11:00 blok 7 – 45 van 60 minuten totaal 11:00 – 11:15 PAUZE 11:15 – 11:30 blok 7 – 15 van 60 minuten totaal 11:30 – 12:30 blok 8 – 60 van 60 minuten totaal 12:30 – 13:00 PAUZE 13:00 – 14:00 blok 9 – 60 van 60 minuten totaal 14:00 – 14:45 blok 10 – 45 van 60 minuten totaal 14:45 – 15:00 PAUZE 15:00 – 15:15 blok 10 – 15 van 60 minuten totaal 15:15 – 15:30 Optioneel blok 11, reservetijd, vragen, eigen opdrachten, herhalen van minder makkelijke onderdelen, losse eindjes 15:30 – 16:00 Samenvatting dag 1 en afronding
Voordat er verder gegaan wordt met een overzicht van het trainingsprogramma, eerst even wat demo/video/show van SketchUp concepten en mogelijkheden Ik laat deze video zien om de inhoud, maar ook om te illustreren dat er informatieve en instructieve video’s zijn over SU. Alternatief: zelf een korte demo geven met de elementaire tekenfuncties van SU.
Drie mogelijkeden: 1) het gebruik van VRML (std. 3D model exportmogelijkheid in SU) en b.v. de Cortona3D VRML Viewer of 2) het product Hypercosm Teleporter for SketchUp. Dat is in dit voorbeeld gebruikt. Dit is een Windows only oplossing 3) eDrawings. Vergelijkbaar met Hypercosm Teleporter, maar ook voor OSX geschikt Als je na deze training 3D ontwerpen gaat maken en je wilt ze presenteren in Powerpoint, dan kan dat b.v. op deze manier. Let wel: dit is met aanvullende software gerealiseerd.
Drie mogelijkeden: 1) het gebruik van VRML (std. 3D model exportmogelijkheid in SU) en b.v. de Cortona3D VRML Viewer of 2) het product Hypercosm Teleporter for SketchUp. Dat is in dit voorbeeld gebruikt. Dit is een Windows only oplossing 3) eDrawings. Vergelijkbaar met Hypercosm Teleporter, maar ook voor OSX geschikt Als je na deze training 3D ontwerpen gaat maken en je wilt ze presenteren in Powerpoint, dan kan dat b.v. op deze manier. Let wel: dit is met aanvullende software gerealiseerd.
De verschillen die er zijn tussen 6 en 7 worden genoemd.
Voorbeeldbestanden worden verspreid tijdens het onderdeel: Check installatie op eigen PC/Mac Om het Bonus Pack te kunnen verkrijgen vraag ik om een evaluatie te geven via Eduhub. Daarna krijg je een account om in te loggen op een afgeschermd deel van mijn Web-site. Daar kun je het pack downloaden.
Een Lijn heeft alleen een lengte Een Vlak een lengte en een breedte Een Volume een lengte, breedte en hoogte Open de bijbehorende SU file en laat de handelingen zien van lijn, naar vlak en volume. Attendeer op het automatische vullen van het vlak, zoals ook getoond in de “concept video”.
Leg de 2 verschillende manieren van een object bekijken uit: Orbit en Position Camera Position Camera legt de basis voor Walk Throughs
Landschap en alle onregelmatige vlakken: TIN aanwezig in Sandbox tools TIN staat voor Triangular Irregular Network Let erop dat vlakken ( faces ) dienen altijd gesloten en vlak te zijn ( co-planar ) te zijn om bewerkingen te kunnen uitvoeren. Dit is soms heel lastig om te merken dat dit het knelpunt is waarom een bewerking niet gaat zoals je denkt en verwacht! Laat je hierdoor niet ontmoedigen. Laat een voorbeeld zien van niet co-planar zijn met het bestand “voorbeeld van een face dat coplanar lijkt” Afbeeldingen en benaderingen ervan Cirkel is b.v. een veelhoek van rechte lijnen ook wel “sides” genoemd, std. 24 sides
SU 7.1 is meest recente versie 7.1.6860 Vorige releases 7.1.4871 is 7.1 7.1.6087 is 1 ste maintenance release 7.1.6860 is 2 de maintenance release
Door een template te kiezen uit de standaard installatie, zal de kleurweergave van b.v. lijnstukken afwijken van het trainingsmateriaal. Kies voor het template “Plan View – Meters” tijdens de training. Zorg ervoor dat de muis afgesteld staat op een rustige beweging voor verfijnde bediening De voorbeeldbestanden zijn bijna altijd SketchUp files.
Trek hier even wat tijd (enkele minuten) voor uit om deelnemers de card te laten bestuderen. Het gaat voor nu met name om de linker helft. Let op de volgende punten: de verschillende uitbreidingen/veranderingen van basisfuncties m.b.v. Ctrl, Alt, Shift of combinaties de zogenoemde MTB, de Measurements Toolbar. Let op: in SketchUp 6 heette dat de VCB en zo wordt het in het cursusdictaat nog genoemd. Dus lees voor VCB “de MTB” De letters achter de functienamen in het zwart geven de sneltoetsen weer die standaard ingesteld zijn. In het zwart dwars staan de namen van toolbars zoals je die kunt vinden onder View -> Toolbars Schakel nu een paar toolbars in die standaard niet aan staan: Large Tool Set, Standard en Views
Vooraf Als je sneller wilt gaan dan mijn tempo, werk dan niet meer dan 1 blok vooruit s.v.p. Er zijn subtiele verschillen tussen de Mac en Windows. De voorbeeldbestanden zijn beschikbaar vanaf pagina 20. Dat is het volgende blok. Leerdoelstelling De user interface van SU is heel erg rijk; let goed op de verschillende reacties van het programma op je eigen handelen (kleuren, stippellijntjes, indicators, de status regel linksondering en de MTB rechtsonderin) Je leert de menu onderdelen en -vensters, de elementaire programmabediening voor openen, opslaan en afsluiten en de twee verschillende soorten functies: zoomfuncties en tekenfuncties Achteraf Sla je eigen tekenresultaten van de uitgevoerde oefeningen per blokje op, zodat je naderhand op resultaten van voorgaande oefeningen terug kunt grijpen. Attendeer op de snelle functie “Hide Dialogs” in het Window menu om alle open dialoog vensters tijdelijk te verbergen.
Vooraf Inference betekent in dit specifieke geval: “wisselwerking”. Ik gebruik in de training veelal het anglicisme: “inferentie” Vanaf dit blokje kun je bij veel oefeningen gebruik maken van voorbeeld bestanden die je hebt gekregen. Soms bevinden zich daar extra aanwijzingen in. Soms staat het eindresultaat er al in afgebeeld. Gebruik ze als startpunt bij een oefening. De bestanden zijn Read Only en je krijgt bij het openen ervan die melding Zorg ervoor dat je je eigen resultaat onder een nieuwe naam opslaat Leerdoelstelling Dit blok geeft belangrijke elementaire eigenschappen van SU om snel en nauwkeurig te kunnen tekenen in 3D, m.b.v.: Tekenmethodes en –hulp Het selecteren van objecten (even demonstreren met de oefening van pagina 27) Aanzichten die je snel kunt activeren Achteraf Je hebt nu al de nodige gereedschappen gezien en (beperkt) gebruikt. Hier moet je nog echter routine in gaan opbouwen. Let er voor het effectief kunnen gebruiken van inferentie op dat je feeling moet krijgen in SU te bedienen, dat je muis niet te offensief/beweeglijk ingesteld is en dat je SU tijd moet gunnen om de “inference engine” z’n werk te laten doen. Denk er in het vervolg aan dat je hetgeen je nu weet en kunt, straks ook nodig zult hebben, dan wel goed kunt gebruiken. De stof borduurt voort op het vorige.
Vooraf Met het voorgaande en dit derde blok heb je de elementaire tekenfuncties gehad, met minder zou je niet echt goed kunnen tekenen. Meer heb je wel nodig, maar zijn uitbreidingen en verfijningen op deze basismogelijkheden. Leerdoelstelling Van vlakken volumes maken met Push/pull (laten zien) en verfijnde volumes creëren met tekenhulpen Push/pull is één van de unieke krachtige tekenfuncties waarmee SketchUp uniek is Het modficeren van reeds aanwezige objecten Let erop dat het roteren van een bestaan object een vrij complexe handeling is, die je in exact de juiste volgorde moet uitvoeren Het gebruik van hulplijnen voor secuur tekenen Achteraf SU 6 & 7 wijken af t.o.v. elkaar als het gaat om het automatisch opdelen van lijnstukken die elkaar kruisen De Move/Copy manier van kopiëren is de meest trefzekere manier van kopïëren. Dit in tegenstelling tot Ctrl-C/Ctrl-V. Laten zien met kopiëren in grondvlak. SU heeft geen mirror functie, maar wel een flip functie (is hetzelfde als mirror maar dan alleen t.o.v. de assen) Push/pull heeft geheugenwerking d.m.v. dubbelklikken (staat als tip genoemd op pagina 29) Vlakken hebben een voor- en achterzijde wat zichtbaar wordt in de twee verschillende kleuren: wit en blauw/grijs (staat genoemd op pagina 31) Wit is de voorkant en blauw/grijs is de achterkant Scaling components Scaling a Component entity scales the individual instance. All other instances of the component will retain their individual scales. This feature allows you to have many differently scaled versions of the same component in your model. Scale operations within a component's context affects the component definition and, therefore, all instances of the component are scaled to match
Nagaan welke vragen er leven n.a.v. het zelf doorwerken van de eerste 3 blokken.
Vooraf Het stijlen gedeelte kan ook zelf bestudeerd worden, terwijl 3D geavanceerd de meeste tijd vraagt. Neem het Stijlen gedeelte nu heel vluchtig door en weet dat je SU een heel andere stijl kunt geven naar gelang doel tekening en eigen presentatievoorkeuren Leerdoelstelling Complexere vormen kunnen gaan tekenen m.b.v. twee specifieke functies die los van elkaar krachitg zijn: Follow me Intersect Intersect mag overgeslagen worden voor bepaalde beroepsgroepen, zoals b.v. landschapsarchitecten. Zij kunnen b.v. aan de slag met de Sandbox tools. Achteraf Blok 1, 2 en 3 geven de elementaire handelingen om 3D te kunnen tekenen. Samen met blok 4 heb je de basis van de basis geleerd. Daarna wordt het uitbreiding van mogelijkheden en verdieping. Hierna zul je zien dat je al eenvoudige realistische objecten kunt gaan tekenen.
Vooraf Leerdoelstelling Je leert aanvullende informatie op te nemen in een tekening, zoals: Maatvoering Toelichten en verklarende teksten Achteraf Als extra oefening cursisten vragen om ingevoerde 3D tekst te (her)bewerken!. Dit kan niet – uitleggen waarom Bij bemeten/dimensioneren wordt de maatvoering “gekoppeld” aan de entiteit. Wanneer je de entiteit verschaalt, zie je de veranderde maat automatisch Met het Tape Measure tool kun je een object niet alleen meten, maar ook het hele 3D model (dus de hele tekening) verschalen. Even laten zien. Dit wordt ook behandeld in blok 9, pagina 111 van dictaat. Maar ook één enkel component kan verschaald worden binnen gehele tekening. Let op: SU mist de mogelijkheid om de hoek tussen twee lijnen zelf weer te geven.
Tijdschema DAG 2 Voor elk blokje 10 minuten totaal uittrekken voor inleiding, vragen en afronding 9:30 – 9:45 Welkom en korte inleiding voor 2 de dag 9:45 – 10:15 blok 6 – 45 minuten totaal 10:15 – 11:00 blok 7 – 45 van 60 minuten totaal 11:00 – 11:15 PAUZE 11:15 – 11:30 blok 7 – 15 van 60 minuten totaal 11:30 – 12:30 blok 8 – 60 van 60 minuten totaal 12:30 – 13:00 PAUZE 13:00 – 14:00 blok 9 – 60 van 60 minuten totaal 14:00 – 14:45 blok 10 – 45 van 60 minuten totaal 14:45 – 15:00 PAUZE 15:00 – 15:15 blok 10 – 15 van 60 minuten totaal 15:15 – 15:30 Optioneel blok 11, reservetijd, vragen, eigen opdrachten, herhalen van minder makkelijke onderdelen, losse eindjes 15:30 – 16:00 Samenvatting dag 1 en afronding
Vooraf Leerdoelstelling Je leert een krachtige voorziening om complexere tekeningen, hanteerbaar en bruikbaar te maken voor verschillende belanghebbenden/informatiesoorten Je leert om op andere manieren naar je objecten te kunnen kijken, dan alleen met “Orbit” te werken, zoals je tot nu toe gewend was Het gaat er vooral om enig gevoel te krijgen bij de 3 aspecten: “Camera positie”, “Walk around” en “Look around”. Achteraf Layers kun je vooraf maken of achteraf. Vooraf kiezen en de juiste actief maken, levert je het minste werk op. “ Color by layer” werkt via het menu onderdeel in de Layer manager (pijl rechts bovenin activeren) Let op: Layers vragen om een bepaalde werkwijze. Hanteer de volgende vuistregel, tenzij je Layers tot in details kent. Zet alle geometrie altijd in Layer0 en laat het daar. Pas vervolgens groepen en componenten toe die je toekent aan een specifieke layer voor (on)zichtbaarheid. Groepen en componenten worden in het volgende blok behandeld. Voor Camera is er nog een belangrijk aspect “Field of view” = gezichtsveld Wijzigen via menu “Camera -> Field of View” Waarden tussen 35 en 50 graden zijn gebruikelijk om menselijke ruimtelijke waarneming te representeren. Met de Camera functies ben je in staat om heel rudimentair, WalkThroughs te maken Aanvullende software hiervoor vult SU hierop aan, zodat je echte dynamsiche WalkTroughs kunt (laten) maken
Vooraf Groups en Components liggen erg dicht bij elkaar. Toch zijn er wezenlijke verschillen die beide soorten bestaansrecht geven. Ingebedde groepen en componenten zijn mogelijk! Leerdoelstelling Mechanismen en voorzieningen leren om de onderdelen, waarmee je een samengesteld 3D model opbouwt, kunnen maken en de samenstelling van zo’n 3D model kunnen zien. Achteraf Wellicht heb je gezien dat in Outliner wordt gesproken over “Locked Group”. Daar is nog niet eerder over gesproken, maar dat is de mogelijkheid om een group/component te beschermen tegen een ongewenste bewerking door jezelf. Voorbeeld laten zien van Salontafels qbus-quatro v3 met Outliner voor group/component structuur. Let op subtiele verschil in indicator (1 vierkantje of 4 vierkantjes) voor het verschil tussen een group en een component. Vuistregel: als je begint met het maken van eigen componenten, creëer ze dan op die plaats in het model waar je ze naderhand ook wilt dat ze terechtkomen. Daarmee krijgen ze meestal de gewenste component eigenschappen
Vooraf Doorsnedes/Sections mag overgeslagen worden voor bepaalde beroepsgroepen, zoals b.v. interieurontwerpers/binnenhuisarchitecten en landschapsarchitecten. Zij kunnen b.v. aan de slag met de Sandbox tools, of andere lastigere onderwerpen tot nu toe. Leerdoelstellingen Meer realiteit aanbrengen in je tekeningen met kleur en materialen In staat zijn om doorsneden te kunnen maken van objecten, zodat je b.v. de (inwendige) constructie zichtbaar kunt laten worden Achteraf Het verzamelen van een eigen set van hoge kwaliteit materialen is de sleutel tot meer realisme. Hoge kwaliteit is: Hoge resolutie Goede belichting Seamless
Vooraf SketchUp kan verschillende soorten bestanden importeren voor verschillende doelen. De import van AutoCAD is m.i. van release 7.1 veranderd voor de Free editie Leerdoelstelling In staat zijn om verschillende soorten bestanden te kunnen (her)gebruiken in SketchUp: specifiek afbeeldingen voor materialen en AutoCAD bestanden voor de omzetting van een bestaande 2D model naar een 3D model Achteraf Let erop dat je voor de import (over enige tijd) en de export moet beschikken over de betaalde Pro versie.
Vooraf Deze file heb ik beschikbaar in AutoCAD formaat. Het omwerken van 2D AutoCAD naar 3D SketchUp is een hele toer. Soms kost het minder tijd om slechts beperkte delen “over te tekenen” o.b.v. een image file van een 2D tekening Er is goede literatuur over het samenwerken tussen AutoCAD en SketchUP. Achteraf Handmatig opwerken is veel te veel werk! Er zijn bovendien Ruby scripts voor beschikbaar. Later wordt nog iets over Ruby scripts in het algemeen gezegd. Dit script is ‘Make Faces 1.4” Scripts zijn beschikbaar voor degenen die het willen installeren
Vooraf 3 verschillende gereedschappen tot besluit Leerdoelstellingen Zonnestudies kunnen maken In staat zijn om d.m.v. het creëren van scenes een animatievideo te maken Printen Achteraf Video’s kunnen op alle mogelijk manieren gebruik worden voor communicatie met belanghebbenden. Voor het gebruik ervan op Web-sites zijn er conversies nodig YouTube kan ook gebruikt worden als video feed
Voor het verkrijgen van componenten van bomen, heesters en struiken in SketchUp zijn verschillende wegen te bewandelen: Bibliotheek componenten kopen via Web-sites Componenten downloaden uit het Google 3D Warehouse (veelal kostenloos) Zelf bomen "maken" met speciale software Wat betreft dit soort componenten, is het van belang om te weten dat ze vooral "low polygon" moeten zijn. Dat is om de SketchUp files niet al te groot en complex te maken waardoor de performance van SketchUp nog acceptabel blijft gedurende het tekenen. Technisch gesproken zijn er twee verschillende soorten componenten: 3D en "Face Me". 3D componenten zijn ruimtelijk gezien het meest echt, maar worden al heel snel te complex en daardoor niet altijd praktisch bruikbaar. "Face Me" componenten zijn 2D componenten voorzien van bast/blad/bloem afbeeldingen, die echter altijd gericht zijn naar de camera toe. De "Face Me" worden soms ook wel aangeduid met 2,5D omdat ze meebewegen tijdens camera verplaatsingen. Je zou ze ook "pseudo 3D" mogen noemen. Specifiek voor SketchUp is dat deze componenten ook nog als optie "Shadows Face Sun" kunnen hebben, waardoor ze ook voor zonnestudies 3D lijken te zijn. Ad 1 Op mijn Web-site vind je 3 verschillende leveranciers van componenten van bomen, heesters en struiken. Ze verschillen qua stijl in hand getekend (wat erg impressionistisch overkomt), tot realistisch. De kwaliteit van dit soort componenten is over het algemeen hoog Ad 2 Als je naar het 3D Warehouse toegaat via b.v. 3dwarehouse.google.com , dan kun je of naar modellen of naar collecties zoeken. Door gebruik te maken van de zoektermen "tree" of "shrub" kun je zien dat er vrij veel componenten voor bomen, heesters en struiken beschikbaar zijn. Deze kun je downloaden en desgewenst opnemen in een eigen lokaal opgeslagen collectie. Bijgaande URL geeft een voorbeeld van de zoekresultaten naar collecties met het woord "tree" http:// sketchup.google.com /3dwarehouse/search?q=tree& styp =c& btnG =Zoeken& reps =1 De kwaliteit van hetgeen je in het 3D Warehouse aantreft loopt sterk uiteen. Uitgebreid zoeken, kijken naar de bestandsomvang, opletten naar het type (2D, 2,5D of 3D) en uitproberen levert je echter al wel snel inzicht en bruikbare resultaten op, om je tekeningen te verfraaien. Ad 3 Dit is voor specialisten die zelf afbeeldingen willen maken voor bomen die ze vervolgens tot component omzetten. Ik raad je aan om gebruik te maken van optie 2 om je inzicht te vergroten en optie 1 als je specifieke collecties wilt hebben in een bepaalde tekenstijl. Persoonlijk vind ik de prijzen voor de commerciële bibliotheken heel acceptabel.
Ik laat deze video zien om de inhoud, maar ook om te illustreren dat er informatieve en instructieve video’s zijn over SU. Met bouwblokken wordt bedoeld: 3D models, templates, styles en materials!!
Sinds Januari 2009 ben ik officieel dealer van SU Pro.