1. leren omgaan met
Diversiteit In
je gemeente
praktijkcentrum voor onderzoek en
dienstverlening in de kerken
website www.praktijkcentrum.org
werkavond diversiteit
Dit draaiboek is bedoeld voor de gespreksleider / spreker. In het
draaiboek hieronder gaan we stap voor stap door de avond heen.
Per onderdeel wordt aangegeven wat je moet doen en wat je nodig
hebt. Waar nodig zijn werkbladen gemaakt, deze vind je achteraan
in het draaiboek.
Doel van de avond: je als gemeente bewust worden van de
aanwezigheid van diversiteit. Diversiteit waarderen als gave van God,
zoeken naar verbondenheid en herkennen van aandachtspunten.
Op de website vind je een powerpoint-presentatie bij deze avond. Een
handout van de powerpoint kan prettig zijn voor gemeenteleden die
iets ‘mee willen nemen’. Leg evt. een stapel kopieën klaar.
Wat Wie Nodig Duur
1. Opening Gespreksleider Bijbeltekst + lied
op beamer
10 min.
2. Introductie Gespreksleider Tekst op beamer,
foto’s op papier
aan de wand
20 min.
3. In gesprek over
diversiteit
Gespreksleider Beamer 15 min.
4. Pauze Allen De vraag ‘wat
maakt jou uniek?’
15 min.
5. Oefening Allen Plek voor groepjes,
werkbladen +
pennen
30 min.
6. Verzamelen Gespreksleider,
allemaal
Werkbladen, flap-
over + stiften
10 min.
7. Afsluiting Gespreksleider Lied op beamer 10 min.
TOTAAL 110
min.
2. leren omgaan met
Diversiteit In
je gemeente
p.2
praktijkcentrum voor onderzoek en
dienstverlening in de kerken
website www.praktijkcentrum.org
1. Opening
Lezen:
Efeze 2,19-22
Zendeling Paulus schrijft aan een gemeente van bekeerlingen. Paulus
dringt er bij de gemeente op aan dat de gemeenteleden kiezen
voor een christelijke levensstijl. Dat vraagt een geweldige inzet van
mensen die leven in een cultuur die niet lijkt op wat Jezus Christus
als voorbeeld heeft gegeven. Daarom is het ook belangrijk dat de
gemeenteleden elkaar helpen en samen leerling willen zijn van
Christus. Paulus herinnert de gemeente aan haar bijzondere plek:
de christenen zijn kinderen van God! Als gemeente zijn ze samen
sterk omdat ze hun kracht zoeken in Christus, hun basis. En alleen zo
kunnen ze elkaar verder helpen. Paulus schrijft:
19 Zo bent u dus geen vreemdelingen of gasten meer, maar burgers,
net als de heiligen, en huisgenoten van God, 20 gebouwd op het
fundament van de apostelen en profeten, met Christus Jezus zelf
als de hoeksteen. 21 Vanuit hem groeit het hele gebouw, steen voor
steen, uit tot een tempel die gewijd is aan hem, de Heer, 22 in wie
ook u samen opgebouwd wordt tot een plaats waar God woont door
zijn Geest.
Zingen:
Opwekking 194, U maakt ons één OF Gezang 119, 1 en 2, De kerk van
alle tijden
Gebed:
Heer Jezus Christus, zonder u zouden wij er niet zijn als gemeente.
Dankzij uw daden en dankzij uw woord kunnen wij hier samen
belijden dat we geloven in u. Dank u wel dat u ons als mensen aan
elkaar geeft om samen te geloven, want alleen is het zo ontzettend
moeilijk!
Wilt u ons helpen, als we met elkaar in gesprek gaan. Wilt u ons
oprechte aandacht voor elkaar geven. Help ons om de juiste woorden
te vinden en ook om op het juiste moment te zwijgen en te luisteren.
Heer God, wilt u door uw Geest in ons wonen?
Dat bidden we in de naam van Jezus Christus.
Amen
Leg op dit moment kort het programma uit, noem ook het tijdstip van
afsluiten en hou je daaraan!
3. leren omgaan met
Diversiteit In
je gemeente
p.3
praktijkcentrum voor onderzoek en
dienstverlening in de kerken
website www.praktijkcentrum.org
2. Introductie
In de introductie willen we je laten kennismaken met diversiteit.
Luister en kijk naar de volgende drie bijbelteksten. Ze gaan over
verschillende manieren waarop je naar de kerkdienst kunt kijken.
Luister naar de bijbelteksten en de omschrijving van de verschillende
beelden. Zoek daarna een plekje bij de afbeelding van de kerkdienst
waarbij jij je het meest thuis voelt.
Let op: het gaat hier dus niet om goed of fout!
Vraag van iedere groep een of twee mensen om hun keuze toe te
lichten.
Vraag wat de waarde is van verschillende visies op de kerkdienst?
Vraag of er in de gemeente een of twee beelden (of misschien een
ander beeld) overheersen, en of dat door de mensen die bij dat beeld
staan, ook zo wordt ervaren?
Bijbeltekst Beeld
Kolossenzen 3,16 Laat Christus’ woorden in al hun rijkdom in u
wonen; onderricht en vermaan elkaar in alle wijsheid, zing met heel
uw hart psalmen en hymnen voor God en liederen die de Geest u vol
genade ingeeft. Troonzaal; God is de koning van de hele aarde,
machtig en vol glorie. De kerkdienst is een ontmoeting met hem. Vol
ontzag komen we voor zijn troon.
http://goo.gl/pY4h8
Handelingen 2,44-46 Allen die het geloof hadden aanvaard, bleven
bijeen en hadden alles gemeenschappelijk. Ze verkochten al hun
bezittingen en verdeelden de opbrengst onder degenen die iets
nodig hadden. Elke dag kwamen ze trouw en eensgezind samen
in de tempel, braken het brood bij elkaar thuis en gebruikten hun
maaltijden in een geest van eenvoud en vol vreugde.
Familiereünie; God is onze Vader en door Jezus zijn wij broers
en zussen van elkaar. Als we samen komen dan is dit een soort
familiereünie. We delen ons geloof, onze zorgen en ons brood
http://goo.gl/YwzNDX
1 Korintiërs 14,26 Broeders en zusters, wat betekent dit voor uw
samenkomsten? Wanneer u samenkomt draagt iedereen wel iets bij:
een lied, een onderwijzing, een openbaring, een uiting in klanktaal of
de uitleg daarvan. Laat alles tot opbouw van de gemeente zijn.
Werkplaats; Allemaal hebben we de Geest ontvangen en die Geest
geeft ons allemaal gaven om die te gebruiken. De een bidt, de ander
speelt gitaar en weer een ander vertelt een verhaal voor de kinderen.
Ook de kinderen zelf doen mee.
http://goo.gl/yKNrRn
4. leren omgaan met
Diversiteit In
je gemeente
p.4
praktijkcentrum voor onderzoek en
dienstverlening in de kerken
website www.praktijkcentrum.org
3. In gesprek over diversiteit
Onderstreepte tekst is een nieuwe zin op de beamer!
We hebben zojuist gezien en ervaren dat er binnen de gemeente
diversiteit aan opvattingen bestaat. Die diversiteit ontstaat door
verschillen in afkomst, opvoeding, karakter, kennis en ervaringen.
Eigenlijk kun je wel zeggen dat waar meerdere mensen zijn,
diversiteit meekomt.
Die diversiteit merken we ook in onze gemeente en binnen het
kerkverband (GKv). En dat is lang niet altijd prettig: soms kun je
gewoon niet begrijpen hoe een ander aan zijn of haar opvatting komt.
Zeker in de kerk, waar het draait om Gods woorden en daden, komt
het erop aan dat we de waarheid onderscheiden. Daarbij is het heel
veilig om vooral met mensen om te gaan die er net zo over denken
als wij. Dat kan in een gemeente al snel voor uitsluiting of een wij /
zij situatie zorgen.
Hoewel we het soms moeilijk vinden om samen te leven, zijn we in
de gemeente aan elkaar gegeven. In de kerk zijn we daarom altijd
op zoek naar mogelijkheden om eensgezind te zijn. Dat hoeft niet te
betekenen dat je overal hetzelfde tegenaan kijkt, maar wel dat je je
onderling verbonden voelt. En die onderlinge verbondenheid komt er
alleen als je als christenen samen in gesprek blijft.
Een gesprek over verschillen moet aan de volgende voorwaarden
voldoen:
• Wees je bewust van ieders waarde in Christus. Hij heeft jou en
de ander onvoorwaardelijk lief.
• Erken en respecteer elkaar als leden van dezelfde gemeente.
Ga uit van ieders integriteit en geef elkaar de ruimte om
verschillen toe te lichten.
• Ga uit van een dialoog. Wees uit op het begrijpen van iemands
standpunt in plaats van op het overtuigen van elkaar.
• Deel jouw kijk op de zaak, stel vragen en luister naar de ander.
Goed luisteren is heel moeilijk, maar een van de mooiste dingen
die je voor een ander kan doen.
• Wees uit op overeenstemming, maar als je er niet uit komt, leg
een verschil van inzicht dan uiteindelijk neer bij de leiding van
de gemeente.
Waarover is wel eenheid nodig? Het is belangrijk om dat te benoemen
zodat je als gemeente een duidelijke en werkbare basis hebt. Zelfs
als je besluit een open gemeente te zijn, waar veel meningen naast
5. leren omgaan met
Diversiteit In
je gemeente
p.5
praktijkcentrum voor onderzoek en
dienstverlening in de kerken
website www.praktijkcentrum.org
elkaar mogen bestaan, is het belangrijk om dat expliciet te maken.
We noemen een aantal onderwerpen:
• Wees het eens waarover je het samen eens wil zijn.
Denk bijvoorbeeld aan geloofsuitgangspunten van de gemeente,
afspraken rond verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de
leiding en beheer en financiën. Hoe gaan we om met bepaalde
morele of ethische onderwerpen? Zijn er nog andere punten die
we belangrijk vinden?
• Wees het eens waarover je het samen oneens mag zijn.
Benoem onderwerpen die gevoelig liggen en spreek af waar je
elkaar ruimte laat voor eigen overwegingen en standpunten.
Durf keuzes te maken, neem beslissingen en zet deze
uitgangspunten op papier voor mensen die eventueel nieuw
de gemeente in komen. Zij kunnen dan zelf bepalen of zij zich
hierbij thuis voelen.
• Zoek de passie van de gemeente
Wat bindt ons samen en waar zijn we met elkaar enthousiast
over? Duidelijkheid daarover kan het hout zijn op het vuur om
elkaar te blijven zoeken en vast te houden. Denk bijvoorbeeld
aan gezamenlijke ervaringen in het verleden, bepaalde
waarden, een wijze van werken in het heden of een gedeelde
missie en visie met het oog op de toekomst.
Een gesprek over verschillen is echt niet altijd gemakkelijk of leuk.
Maar je groeit er wel van, als persoon en als gemeente. We worden
geholpen om:
• Hechter te worden door elkaar te laten zien dat we elkaar
onvoorwaardelijk accepteren en waarderen in Christus, net
zoals de Vader ons liefheeft.
• Groter te groeien door als gemeente samen op te trekken.
In de praktijk van de gemeente blijken andere mensen soms
bijdragen te hebben, waarvan we achteraf de waarde inzien.
• Breder te worden door de breedte van de gemeente te
bereiken. Wie zich verbonden weet ondanks verschillen, kan in
gesprek met anderen. Zo verbinden zich mensen aan elkaar die
anders door de eersten niet bereikt zouden worden
Kortom: blijf met elkaar in gesprek! We gaan nu de pauze in met een
korte opdracht. Vraag eens aan je buurman of buurvrouw Waarin ben
jij uniek? Waarin ben jij echt anders dan de anderen hier? En probeer
dan eens door te vragen: wat vindt diegene daarvan? Hoe is dat zo
6. leren omgaan met
Diversiteit In
je gemeente
p.6
praktijkcentrum voor onderzoek en
dienstverlening in de kerken
website www.praktijkcentrum.org
gekomen? En dat hoeven echt geen heel diepgaande onderwerpen te
zijn, het gaat nu vooral om de oefening van luisteren naar elkaar!
4. PAUZE – Waarin ben jij uniek?
5. Oefening
Voor de pauze zijn drie zaken genoemd die je als gemeente zeker
moet bespreken:
1. De dingen waarover je het met elkaar eens moet zijn,
2. de dingen waarover je het oneens mag zijn
3. en de passie van de gemeente.
In kleinere groepen willen we daarom nu dat gesprek voeren. Daarna
brengen we enkele resultaten bij elkaar.
Er zijn werkbladen beschikbaar.
Aan de hand van het werkblad de inhoud van de oefening uitleggen.
Groepjes maken van 4-7 man/vrouw, zoek naar diversiteit! Dus geen
vrienden, geen echtparen, en jong en oud door elkaar zetten.
6. Verzamelen
Alle groepen komen weer bij elkaar. Het is mooi om per vraag een
papier van de flap-over in te vullen. Vraag per groep (als er veel zijn,
de groepen over de vragen verdelen) iemand om iets van de inzichten
van het gesprek te delen. Geef kort ruimte voor reactie of vragen
maar niet voor discussie!
Benoem samen de mooie uitkomsten uit de gesprekken en wees
eerlijk over de pijnpunten. Waar konden we het niet eens worden?
Wat is voor de een onopgeefbaar en voor de ander niet? Noteer evt.
een lijst met ‘hete hangijzers’ zodat de kerkenraad, predikant of
opbouwcommissie daarmee verder kan.
7. Afsluiting
Gebed nav. Ef. 3,14-19
Heer onze God, wij buigen samen voor u, die vanuit de hemel hier op
aarde onze Vader wilt zijn. Wij vragen u om ons te laten delen in uw
grote kracht en sterkte: geef ons meer van uw Geest zodat we meer
en meer op Christus lijken en hem navolgen.
Heilige Geest, wilt u ons helpen om te leven vanuit geloof en ware
liefde? Alleen zo kunnen we iets bevatten van de liefde van Christus
voor ons. Leert u ons om Christus’ liefde voor ons te begrijpen en
leer ons u kennen. We verlangen ernaar om samen met alle gelovigen
7. leren omgaan met
Diversiteit In
je gemeente
p.7
praktijkcentrum voor onderzoek en
dienstverlening in de kerken
website www.praktijkcentrum.org
die ons zijn voorgegaan oog in oog met u te staan Heer!
U willen we prijzen omdat u alle macht heeft tot in eeuwigheid. Amen
Zingen:
Lied 95,3, Nu bidden wij met ootmoed en ontzag OF Gezang 71, De
lof en de heerlijkheid
Bron: o.a. Jaap Ketelaar, Hoera, wij verschillen in onze kerk! Uit Idea 5-2010,
vakblad voor gemeenteopbouw van de Evangelische Alliantie
via http://www.ea.nl/k/n132/news/view/426/299/hoera-wij-verschillen-in-onze-
kerk.html
8. leren omgaan met
Diversiteit In
je gemeente
p.8
praktijkcentrum voor onderzoek en
dienstverlening in de kerken
website www.praktijkcentrum.org
Werkblad – Zoeken naar
eenheid
Om als gemeente met elkaar in gesprek te komen of te blijven, ben je
eigenlijk altijd bezig met één van deze drie vragen. Je gaat dat nu als
groep ook doen. Wijs een iemand aan die de tijd bewaakt en die de
anderen het woord mag geven.
Probeer om binnen de gegeven tijd alle vragen te beantwoorden.
Denk daarbij aan de gespreksregels:
1. Wees je bewust van ieders waarde in Christus.
2. Erken en respecteer elkaar als leden van dezelfde gemeente.
3. Ga uit van een dialoog
4. Deel jouw kijk op de zaak, stel vragen en luister naar de ander.
5. Wees uit op overeenstemming
1. Wat is volgens jou de passie van de gemeente?
Wat is onze droom? Wat bindt ons samen en waar zijn we met elkaar
enthousiast over? Denk bijvoorbeeld aan gezamenlijke ervaringen in
het verleden, bepaalde waarden, een wijze van werken in het heden
of een gedeelde missie en visie met het oog op de toekomst.
Probeer ieder voor zich en later gezamenlijk een kort (!) beeld neer
te zetten. Dat kan met woorden of een tekening.
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
2. Waarover willen we het met elkaar echt eens zijn?
Denk aan de geloofsuitgangspunten van de gemeente, afspraken
rond verantwoordelijkheid en bevoegdheid van de leiding en beheer
en financiën. Hoe gaan we om met bepaalde morele of ethische
onderwerpen? Zijn er nog andere punten die we belangrijk vinden?
Het gaat er niet om dat je een complete lijst krijgt. Probeer
kernachtig te blijven: wat is nu echt onopgeefbaar voor jullie als
gelovige mensen die samen een gemeente willen vormen en blijven?
9. leren omgaan met
Diversiteit In
je gemeente
p.9
praktijkcentrum voor onderzoek en
dienstverlening in de kerken
website www.praktijkcentrum.org
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
…….………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
3. Over welke onderwerpen kunnen we het oneens zijn, zonder
de verbinding te verliezen?
Benoem onderwerpen die gevoelig liggen en spreek af waar je elkaar
ruimte laat voor eigen overwegingen en standpunten. Durf keuzes te
maken en wees eerlijk!
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
…….………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………