วาระแห่งชาติด้านการสหกรณ์ นโยบายและการขับเคลื่อน

2. 




3. 









4. 








5. 



















6. 








 

 


 


 


 


 





7. 


8. 
การสหกรณในประเทศไทยเริ่มขึ้นในปลายสมัยรัชกาลที่ ๕ และ
ไดมีการศึกษาพัฒนาอยางตอเนื่อง จนกระทั่งมีการจัดตั้งสหกรณแหงแรก คือ
สหกรณวัดจันทรไมจํากัดสินใช ณ ทองที่อําเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก โดย
จดทะเบียนเมื่อวันที่ ๒๖ กุมภาพันธ ๒๔๕๙ มีพระราชวรวงศเธอกรมหมื่น
พิทยาลงกรณ ทรงเปนนายทะเบียนสหกรณพระองคแรก จากวันนั้นเปนตนมา
การสหกรณในประเทศไทยไดเติบใหญขึ้นมาตามลําดับ ปจจุบันมีสหกรณ
จํานวนทั้งสิ้น ๗,๙๖๔สหกรณและมีสมาชิกสหกรณจํานวน๑๐.๘ ลานครอบครัว
ปริมาณธุรกิจรวมกันทั้งสิ้น ๒ ลานลานบาทตอป คิดเปนรอยละ ๑๘.๙๕
ของผลิตภัณฑมวลรวมของประเทศ (GDP) โดยสามารถแยกประเภทของ
ธุรกิจที่สหกรณดําเนินการ ไดแกธุรกิจรับฝากเงิน จํานวน๕๕๙,๘๐๙.๒ ลานบาท
ธุรกิจการใหเงินกูจํานวน ๑,๒๔๙,๗๖๓.๓ ลานบาทธุรกิจจัดหาสินคามาจําหนาย
จํานวน๗๑,๔๑๙.๐ลานบาทธุรกิจรวบรวมผลผลิตจํานวน๑๒๐,๗๐๐.๘ลานบาท
ธุรกิจการแปรรูปผลผลิต จํานวน ๓๔,๗๐๘.๘ ลานบาท และธุรกิจบริการ จํานวน
๑๒,๖๖๒.๐ ลานบาท (ขอมูล ณ ๑ มกราคม ๒๕๕๕)จากขอมูลดังกลาวจะเห็นได
วาสหกรณในประเทศไทยมีบทบาทสําคัญตอระบบเศรษฐกิจของประเทศ
สามารถเพิ่มมูลคาผลผลิต สรางการจางงาน และชวยเพิ่มมูลคาของ
ผลิตภัณฑมวลรวมของประเทศ นอกจากนั้น สหกรณยังมีบทบาทสําคัญตอสังคม
และสิ่ งแวดลอม โดยการนําอุดมการณ หลักการ และวิธีการสหกรณ
สอนใหสมาชิกสหกรณรูจักการชวยตนเอง ชวยเหลือซึ่งกันและกัน ยึดหลัก
ประชาธิปไตยในการบริหารองคกรรวมกันดูแลชวยเหลือใสใจในชุมชน
รวมทั้งการจัดสวัสดิการใหกับสมาชิกและชุมชน ประกอบกับ องคการ



9. 
สหประชาชาติ ตระหนักถึงความสําคัญของวิธีการสหกรณ รวมทั้งบทบาทของ
สหกรณตอเศรษฐกิจและสังคม และการแกไขปญหาความยากจน องคการ
สหประชาชาติ จึงไดประกาศใหป ๒๐๑๒ เปนปสากลแหงการสหกรณ เรียกรอง
ใหรัฐบาลของประเทศตางๆ ทั่วโลก ตระหนักในคุณคาของบทบาทสหกรณ
ในการแกไขปญหาเศรษฐกิจ สังคม และความยากจนของประเทศ และขอ
ใหรัฐบาลของประเทศตางๆ ขยายเผยแพรหลักสหกรณไปในหมูประชาชน
เพื่อใหประชาชนใชหลักสหกรณในวิถีชีวิตของตนเอง
จากรายงานการพิจารณาศึกษา เรื่อง การสงเสริมและสนับสนุนให
สหกรณเปนวาระแหงชาติ ในโอกาสทศวรรษ ครบ ๑๐๐ ป ของการสหกรณไทย
ของคณะกรรมาธิการการเกษตรและสหกรณ วุฒิสภา พ.ศ. ๒๕๕๓ ไดเห็น
ความจําเปนในการผลักดันใหสหกรณเขาสูวาระแหงชาติดังนี้
๑. สหกรณไทยไดรับการยอมรับวาเปนกลไกสําคัญในการ
พัฒนาประเทศโดยกําหนดอยูในรัฐธรรมนูญและนโยบายของรัฐบาลอยาง
ตอเนื่อง
ตั้งแตไดมีการจัดตั้งสหกรณขึ้นมาในประเทศไทย การสหกรณ
ไดรับการยอมรับเปนที่เชื่อถือศรัทธาวาเปนอีกทางเลือกหนึ่งที่สําคัญในการแกไข
ปญหา และการพัฒนาทางเศรษฐกิจ สังคมของชาติ จะเห็นไดจากการกําหนด
บทบัญญัติไวในรัฐธรรมนูญฯ ตั้งแตอดีตจนถึงปจจุบัน พ.ศ.๒๕๕๐ ซึ่งไดกําหนด
เรื่องสหกรณไวในสวนที่ ๗ แนวนโยบายดานเศรษฐกิจมาตรา ๘๔(๙) วารัฐตอง
ดําเนินการสงเสริม สนับสนุน และคุมครองระบบสหกรณใหเปนอิสระและ
การรวมกลุมกันประกอบอาชีพหรือวิชาชีพตลอดทั้งการรวมกลุมของประชาชน
เพื่อดําเนินกิจการดานเศรษฐกิจซึ่งทุกรัฐบาลไดใหความสําคัญและสนับสนุน
โดยกําหนดเปนนโยบายของรัฐบาลมาโดยตลอดเชนกัน
๒. สหกรณเปนกลไกสําคัญในการสรางความเขมแข็งของ
กลุมเศรษฐกิจและสังคมทั้งในชนบทและในเมืองของประเทศไทย
สหกรณมีสมาชิกอยูประมาณ ๑๐ ลานคน ครอบคลุมประชากร
ถึงรอยละ ๑๖.๗๒ ของประชากรในประเทศเปนสมาชิกสหกรณภาคการเกษตร
และกลุมเกษตรกร ซึ่งเปนกลุมผูผลิตในชนบทประมาณ ๖.๗ ลานคน มีทุน
ดําเนินงานมากกวา ๑๑๓ ลานบาท มีปริมาณธุรกิจมากกวา ๑๙๒ ลานบาท


10. 
มีปริมาณธุรกิจรวมสหกรณทุกประเภทมากกวา1 ลานลานบาทคิดเปนรอยละ๑๑
ของผลิตภัณฑมวลรวมของประเทศ (GDP) เปนศูนยรวมในการจัดสวัสดิการ
สังคมทั้งในชนบทและในเมืองสามารถแกปญหาความออนแอของระบบเศรษฐกิจ
และเสริมสรางความเขมแข็งของสังคม
๓. สหกรณเปนการสรางการมีสวนรวม สงเสริมใหเกิดความ
รวมมือกันของประชาชน
สหกรณเปนการดําเนินการรวมกันของสมาชิกสหกรณบน
พื้นฐานความเปนประชาธิปไตยดวยความอิสระ เอื้ออาทรกันตามหลักการสหกรณ
และเชื่อมั่นในการพึ่งพาตนเอง และชวยเหลือซึ่งกันและกัน ดังนั้นหากไดมี
การสนับสนุน พัฒนาสหกรณใหเปนไปตามอุดมการณ หลักการและวิธีการ
สหกรณที่ถูกตองแลวยอมทําใหเกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรูและทํากิจกรรม
รวมกันอยางสม่ําเสมอ สรางความสมานฉันทปรองดองของคนในชาติสามารถ
รวมพลังกันสรางสันติสุขใหแกชุมชนและสังคม
๔. สหกรณเปนกลไกสรางการเรียนรูวิถีแหงประชาธิปไตย
ในระยะยาวยอมรับความคิดเห็นของคนสวนใหญเปนการปูพื้นฐานความรู
ดานการปกครองระบอบประชาธิปไตย
ตามหลักการของสหกรณมีการบริหารและการควบคุมบน
พื้นฐานของความเปนประชาธิปไตยทุกขั้นตอน การสงเสริมใหสหกรณมี
ความเจริญกาวหนาเขมแข็งมั่นคงตลอดจนการปลูกฝง การเรียนรูประชาธิปไตย
ตั้งแตเยาวชนดวยวิธีการสหกรณในระบบการศึกษาของชาติจะทําใหระบบ
ประชาธิปไตยไดซึมซับไปสูประชาชนไดอยางถูกตองและจะเปนกลไกหนึ่ง
ในการสรางนักประชาธิปไตยที่ดีในอนาคต
๕. ระบบสหกรณมีอุดมการณ หลักการและวิธีการสหกรณ
สามารถแกปญหาทางเศรษฐกิจและสังคมของสมาชิกโดยการชวยตนเอง
และชวยเหลือซึ่งกันและกันสอดคลองกับหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
อุดมการณสหกรณเปนความเชื่อถือรวมกันวา การพึ่งพาตนเอง
การชวยเหลือซึ่งกันและกัน โดยมีหลักการสหกรณ (Co-operative principles)
๗ ขอเปนแนวทางในการปฏิบัติมีวิธีการซึ่งเกิดจากการนําหลักการสหกรณ
มาประยุกตใชหากรวมแนวทางในการดําเนินชีวิตตามวิธีสหกรณอยางแทจริง


11. 
แลวยอมสอดคลองกับปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง คือ ความมีเหตุผล ความพอ
ประมาณและการมีภูมิคุมกันบนพื้นฐานของความรูและคุณธรรมเชนกัน
๖. สหกรณเปนองคกรที่เปนสากลและเปนที่ยอมรับในระดับ
นานาชาติ
สหกรณไดถือกําเนิดครั้งแรกในประเทศอังกฤษและไดมีการ
ขยายไปในหลายประเทศเกือบทั่วโลก มีองคกรกลางในการทําหนาที่ประสาน
ความรวมมือของสหกรณระหวางประเทศ เรียกวา องคกรสัมพันธภาพสหกรณ
ระหวางประเทศ (International Co-operativeAllianceหรือ ICA) ซึ่งเปนที่ยอมรับ
ในระดับสากลทั่วไป โดยสหกรณทั่วโลกจะมีอุดมการณและหลักการเดียวกัน คือ
หลักการพึ่งพาตนเองและชวยเหลือซึ่งกันและกัน ทําใหสหกรณเกิดการพัฒนา
ไดอยางเปนขบวนการและตอเนื่อง
๗. รัฐไดใชสหกรณเปนสวนหนึ่งของเครื่องมือในการพัฒนา
เศรษฐกิจและสังคมของประเทศ ตั้งแตป ๒๕๔๙ และระบบสหกรณ
ดําเนินงานมาจะครบ๑๐๐ปในป๒๕๕๙
สหกรณเปนอีกแนวทางหนึ่งในการแกไขปญหา ไมวาจะเปน
ปญหาหนี้นอกระบบของประชาชน ปญหาการไมมีที่ดินทํากินของเกษตรกร
การสรางความมั่นคงในภาคแรงงาน ซึ่งสามารถปรับวัตถุประสงคใหสอดคลอง
กับปญหาไดอยางเหมาะสม นอกจากนั้นยังเปนกลไกของภาครัฐในการ
กระตุนการออมของภาคประชาชนและเปนกลไกการตลาดที่สําคัญในการ
ตอบสนองตอการประกันรายไดเกษตรกรใหสามารถแขงขันและพัฒนาทั้งดาน
เศรษฐกิจและสังคมกับประเทศในภูมิภาคอาเซียนได เนื่องจากระบบสหกรณ
ไดรับการศึกษาและยอมรับมาอยางตอเนื่องยาวนานวาเปนกลไกสําคัญในการ
พัฒนาเศรษฐกิจ สังคมและการปกครองของประเทศจากโครงการพระราชดําริ
ในองคพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว รัชกาลที่ ๙ ทรงใชสหกรณเปนเครื่องมือ
สําคัญในการพัฒนาประเทศมาอยางตอเนื่องสหกรณทําใหเกิดประโยชนตอ
สมาชิกชุมชน และประเทศชาติอยางมาก


12. 
ทั้งนี้แมวาวิธีการสหกรณจะสามารถแกไขปญหาดานเศรษฐกิจ
สังคม ปญหาความยากจนและปญหาอื่นๆ แตกลับพบวาสหกรณยังมีปญหาใน
เรื่องการบริหารจัดการยังขาดประสิทธิภาพกลไกภาครัฐยังไมไดใหการสนับสนุน
ที่เหมาะสม การสงเสริมความรูความเขาใจตอแนวคิดของสหกรณไมขยายไปสู
ประชาชนและผูเกี่ยวของที่จะใชประโยชนจากระบบสหกรณไดอยางถูกตอง
เหมาะสมและมีประสิทธิภาพ ดังนั้น เพื่อใหระบบสหกรณเปนระบบที่สามารถ
แกไขปญหาดานเศรษฐกิจ สังคม และปญหาความยากจนของประเทศได
อยางยั่งยืน คณะกรรมาธิการการเกษตรและสหกรณ วุฒิสภาจึงเห็นสมควร
เสนอให “สหกรณเปนวาระแหงชาติ” โดยมีแนวทางดําเนินการหลังการประกาศ
“สหกรณเปนวาระแหงชาติ” โดยคาดหวังวาหากสหกรณไดรับการพิจารณาเปน
วาระแหงชาติ จะมีผลในทางปฏิบัติในเรื่องที่สําคัญ ดังนี้
๑. เปนเครื่องมือสําคัญในการรองรับนโยบายทางดานเศรษฐกิจ
ของรัฐบาลไดอยางเต็มที่ เชน นโยบายประกันรายไดเกษตรกร ปญหาจากผล
ของ AFTA สหกรณสามารถรองรับการตลาดผลผลิตการเกษตรได นโยบาย
สงเสริมการออมภาคประชาชน การแกปญหาหนี้สินนอกระบบ โดยสหกรณเปน
แหลงการออมที่สําคัญของภาคประชาชน เปนตน
๒. เปนกลไกสําคัญในการพัฒนาเศรษฐกิจในระดับมหภาคโดย
การขับเคลื่อนและพัฒนาการรวมกลุมเศรษฐกิจและสังคมในชนบทที่มี
หลากหลายใหสามารถบริหารจัดการไดอยางมีประสิทธิภาพโดยใชวิธีการสหกรณ
เพื่อลดความซ้ําซอน สรางความชัดเจน และความเอกภาพแกระบบการสงเสริม
กลุมของรัฐ รวมถึงเปนการปฏิรูประบบการออมของประเทศที่ประชาชน
สามารถพึ่งตนเองไดในระยะยาว
๓. เปนกลไกสรางการเรียนรู วิถีแหงประชาธิปไตยในระยะยาว
โดยปลูกฝงประชาธิปไตยตั้งแตระดับเยาวชน ผานกิจกรรมสหกรณไดอยางเปน
รูปธรรม อันจะทําใหเกิดการซึมซับวิธีการประชาธิปไตยที่ถูกตอง


13. 
กระทรวงเกษตรและสหกรณ ตระหนักถึงบทบาทของสหกรณ
ที่เปนองคกรสําคัญของสังคม ในการแกไขปญหาเศรษฐกิจและสังคม รวม
ถึงการแกไขปญหาความยากจน และการพัฒนาชนบท จึงเห็นควร ที่จะเผยแพร
ขยายวิธีการสหกรณไปในหมูประชาชน รวมทั้งในชุมชนตางๆ ทั่วประเทศ
ผลักดันใหองคกรประชาชนและประชาชนใชวิธีการสหกรณเปนวิถีชีวิต ซึ่งใน
การผลักดันใหวิธีการสหกรณแพรขยายในหมูประชาชน จําเปนที่สวนราชการ
ตางๆ และองคกรประชาชนทุกภาคสวน ตองรวมกันผลักดันรวมกันทําบทบาท
หนาที่ของตนในการสงเสริมสนับสนุน
ดังนั้น กระทรวงเกษตรและสหกรณ โดยกรมสงเสริมสหกรณซึ่ง
มีหนาที่หลักในการเผยแพรการสหกรณ ไดดําเนินการขับเคลื่อนเพื่อ
ใหรัฐบาลประกาศวาระแหงชาติดานการสหกรณ โดยไดยกรางขอเสนอวาระ
แหงชาติดานการสหกรณ แลวจัดเวทีเพื่อใหผูมีสวนเกี่ยวของจากสวนราชการ
และขบวนการสหกรณไดแสดงความคิดเห็นตอรางขอเสนอวาระแหงชาติดังกลาว
และไดนําความคิดเห็นตางๆ มาใชประกอบในการปรับปรุงแกไขรางขอเสนอ
วาระแหงชาติดานการสหกรณใหมีความครอบคลุม ครบถวน และสมบูรณมาก
ยิ่งขึ้น ตอมากระทรวงเกษตรและสหกรณไดนําเสนอรางขอเสนอวาระแหงชาติ
ดานการสหกรณใหคณะรัฐมนตรีพิจารณาเพื่อประกาศใหการสหกรณเปนวาระ
แหงชาติ



14. 
กระทรวงเกษตรและสหกรณไดจัดสงขอเสนอวาระแหงชาติดาน
การสหกรณใหคณะรัฐมนตรีพิจารณา ซึ่งที่ประชุมคณะรัฐมนตรีไดมีมติ ดังนี้
มติคณะรัฐมนตรี ครั้งที่ ๑ เมื่อวันที่ ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๕ ณ
จังหวัดสุรินทรมีมติเห็นชอบในหลักการการประกาศใหสหกรณเปนวาระแหงชาติ
และมอบหมายใหกระทรวงเกษตรและสหกรณรับไปบูรณาการรวมกับกระทรวง
การคลัง กระทรวงคมนาคม กระทรวงพาณิชย กระทรวงมหาดไทย
และหนวยงานอื่นที่เกี่ยวของ เพื่อจัดทํายุทธศาสตรและรายละเอียดตางๆ
ที่จะดําเนินการสงเสริมและสนับสนุนการสหกรณ รวมทั้งบูรณาการหนวยงาน
ที่เกี่ยวของใหชัดเจน
มติคณะรัฐมนตรี ครั้งที่ ๒ เมื่อวันที่ ๒๒ ตุลาคม ๒๕๕๕ ณ
จังหวัดสุราษฎรธานี มีมติเห็นชอบ ในหลักการยุทธศาสตรและแนวทางใน
การดําเนินงานตามขอเสนอวาระแหงชาติดานการสหกรณ และใหหนวยงาน
ที่เกี่ยวของดําเนินการตามยุทธศาสตรและแนวทางในการดําเนินงานตามที่
กระทรวงเกษตรและสหกรณเสนอ




15. 
ยุทธศาสตรวาระแหงชาติดานการสหกรณ ๕ ยุทธศาสตร
ประกอบดวย
ยุทธศาสตรที่ ๑ สรางและพัฒนาการเรียนรูและทักษะการ
สหกรณสูวิถีชีวิตประชาชนในชาติ
ยุทธศาสตรที่ ๒ สนับสนุนและพัฒนาการรวมกลุมของประชาชน
ดวยวิธีการสหกรณใหเปนฐานรากสําคัญใน
การพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม
ยุทธศาสตรที่ ๓ เพิ่มศักยภาพการเชื่อมโยงเครือขายระบบ
การผลิต การตลาดและการเงิน ของสหกรณ
ยุทธศาสตรที่ ๔ สนับสนุนแผนพัฒนาการสหกรณใหเปน
เครื่ องมือในการสรางความเขมแข็งของ
ขบวนการสหกรณ
ยุทธศาสตรที่๕ ปฏิรูปโครงสรางหนวยงานภาครัฐ ขบวนการ
สหกรณและปรับปรุงกฎหมายสหกรณ ใหเอื้อ
ตอการพัฒนา
เพื่อใหประชาชนในชาติรับรูและเขาใจการสหกรณพรอมทั้งนํา
ไปใชในวิถีชีวิตและการดําเนินงานอยางจริงจังและตอเนื่อง เพื่อการพัฒนา
เศรษฐกิจและสังคมของประเทศไทยอยางยั่งยืนตอไป




16. 
เปาหมาย
๑. ประชาชนในชาติรับรูเขาใจการสหกรณ และศรัทธาตอระบบสหกรณ
เพิ่มมากขึ้น
ตัวชี้วัด
๑.๑ รอยละของจํานวนประชาชนในชาติที่มีความรูความเขาใจ
เกี่ยวกับการสหกรณเพิ่มขึ้น
๒. ประชาชนในชาตินําความรูเกี่ยวกับการสหกรณไปใชปฏิบัติในวิถีชีวิต
และใชเปนแนวทางปฏิบัติในการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมในชุมชน
ตัวชี้วัด
๒.๑ จํานวนประชาชนในชาติที่นําความรูเกี่ยวกับการสหกรณ
ไปใชปฏิบัติในวิถีชีวิต
๒.๒ จํานวนกลุมเศรษฐกิจและสังคมในชุมชนที่นําความรูเกี่ยวกับ
การสหกรณไปใช ในการดําเนินงาน
๒.๓ จํานวนเครือขายความรวมมือของกลุมเศรษฐกิจและสังคม
สหกรณ/กลุมเกษตรกรที่เกิดขึ้นทั้งทางดานการผลิต
การตลาด และการเงิน
๒.๔ สัดสวน ปริมาณธุรกิจในระบบสหกรณ ตอ มูลคา GDP
ของประเทศไทย
๒.๕ จํานวนสหกรณที่ไดรับการจัดตั้งสงเสริม พัฒนาและสนับสนุน
การดําเนินงาน



17. 
๓. หนวยงานและกฎหมายที่เกี่ยวของไดรับการปฏิรูปหรือปรับปรุงใหมี
เอกภาพและสอดคลองเพื่อสนับสนุน การดําเนินงานตามระบบสหกรณ
เพิ่มมากขึ้น
ตัวชี้วัด
๓.๑ หนวยงานที่เกี่ยวของในขบวนการสหกรณไดรับการปฏิรูป
ใหมีความเปนเอกภาพ
๓.๒ กฎหมายสหกรณไดรับการปรับปรุงและพัฒนาใหเหมาะสม
และสอดคลองเพื่อสนับสนุน การดําเนินงานของสหกรณ


18. 
 
สรางและพัฒนาการ
เรียนรูและทักษะ
การสหกรณสูวิถี
ชีวิตประชาชน
ในชาติ
 
สนับสนุนแผน
พัฒนาการสหกรณ
ใหเปนเครื่องมือ
ในการสรางความ
เขมแข็งของ
ขบวนการสหกรณ
 
ปฏิรูปโครงสราง
หนวยงานภาครัฐ
ขบวนการสหกรณ
และปรับปรุง
กฎหมายสหกรณ
ใหเอื้อตอการพัฒนา
 
ผลักดันการจัดการ
เรียนรูและทักษะ
การสหกรณสูวิถี
ชีวิตประชาชนใน
ระบบการศึกษา
 
สนับสนุนและพัฒนา
การรวมกลุมของ
ประชาชนดวยวิธีการ
สหกรณใหเปน
ฐานรากสําคัญใน
การพัฒนาเศรษฐกิจ
และสังคม
 
เพิ่มศักยภาพการ
เชื่อมโยงเครือขาย
ระบบการผลิต
การตลาดและ
การเงินของสหกรณ
 
สรางเครือขายกลุม
ผูผลิตสินคา
คุณภาพเพื่อยก
ระดับสินคาสหกรณ
ใหไดมาตรฐาน
 
ผลักดันแผนพัฒนา
การสหกรณสูการ
ปฏิบัติ
 
การปฏิรูปโครงสราง
หนวยงานภาครัฐ
ที่เกี่ยวกับงาน
สงเสริมสหกรณ
 
ปฏิรูปโครงสราง
สันนิบาตสหกรณ
แหงประเทศไทย
 
ปรับปรุงโครงสราง
ชุมนุมสหกรณ
และสหกรณ

 
สรางความเขมแข็ง
ใหกลุมเศรษฐกิจและ
สังคมในชุมชน
โดยใชวิธีการสหกรณ
เปนแนวทางในการ
ดําเนินงาน
 
ปรับปรุงกฎหมาย
สหกรณใหเอื้อตอ
การสงเสริมและ
พัฒนาสหกรณ
ภายใตหลักการ
อุดมการณและ
วิธีการสหกรณ
ใหเหมาะสมกับ
แตละประเภท
สหกรณ
 
สงเสริมและ
สนับสนุนให
องคกรปกครอง
สวนทองถิ่นใช
ระบบสหกรณเปน
กลไกในการพัฒนา
เศรษฐกิจและสังคม
ของชุมชน
 
สรางเครือขาย
การตลาดสินคา
สหกรณ
 
เชื่อมโยง
เครือขายทาง
การเงินสหกรณ
 
สรางและผลักดัน
การจัดการเรียนรู
และทักษะการ
สหกรณสูวิถีชีวิต
ประชาชนนอกระบบ
การศึกษา

 
พัฒนาและปรับปรุง
อํานาจหนาที่ของ
หนวยงานที่
เกี่ยวของกับกฎหมาย
สหกรณใหเอื้อตอ
การพัฒนาและ
สงเสริมสหกรณ

19. 
ยุทธศาสตรสรางและพัฒนาการเรียนรูและทักษะเรื่องการสหกรณ
มีวัตถุประสงคเพื่อทําใหเกิดองคความรู และทักษะเรื่องการสหกรณแกประชาชน
ทั้งที่อยูในระบบการศึกษา นอกระบบการศึกษาจนเกิดความรู ความเขาใจ
ศรัทธาเชื่อมั่นในระบบสหกรณและไดนําไปใชในการดํารงชีวิตเปนการแกไข
ปญหาแกชาติไดทั้งดานเศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรมไดในทุกระดับ การศึกษา
จึงเปนเรื่องสําคัญอันจะสงผลใหครอบครัว ชุมชน และสังคมที่อยูรวมกันดวย
ความรวมมือ มีความรักความสามัคคี มีความเอื้ออาทรตอกัน อยางสันติสุข
กอใหเกิดการพัฒนาในทุกระดับอยางมั่นคง ยั่งยืน องคการสัมพันธภาพสหกรณ
ระหวางประเทศ จึงกําหนดใหการอบรม ศึกษา สารสนเทศ เปนหลักการขอที่
๕ ในจํานวนหลักการ ๗ ขอ โดยประกาศไว ดังนี้ Education, Training and
Information Co-operatives provide education and training for their
member, elected representatives, managers and employee, so they can
contribute effectively to the development of their co-operative. They
also inform the general public, particularly young the general and opinion
leaders, about the nature and benefits of co-operation.
สหกรณพึงใหการศึกษาและการฝกอบรมแกมวลสมาชิกตัวแทนสมาชิกผูจัดการ
และพนักงานเพื่อบุคคลเหลานั้นสามารถชวยพัฒนาสหกรณของตนไดอยางมี
ประสิทธิผล รวมถึงการใหขาวสารแกสาธารณชน โดยเฉพาะอยางยิ่งเยาวชน
และบรรดาผูนําทางความคิดในเรื่องคุณลักษณะและคุณประโยชนของสหกรณได
ดังนั้น ถายทอดองคความรู โดยวิธีที่เหมาะสมใหกับกลุมเปาหมาย
เพื่อใหเกิดความรู เกิดทักษะ โดยการทํากิจกรรม เกิดความชํานาญโดยการ
ปฏิบัติ จนสามารถใชวิธีการสหกรณในวิถีชีวิตของประชาชนไดอยางเหมาะสม
จึงแบงกลุมเปาหมายในการจัดการเรียนรูออกเปน ๒ สวน คือ กลุมเปาหมาย
ในระบบการศึกษา และนอกระบบการศึกษา เพื่อใหสามารถครอบคลุม
ประชาชนในชาติใหไดมากที่สุด





20. 
เปนการบริหารจัดการองคความรูเรื่องการสหกรณ การปลูกฝง
คานิยมสหกรณและการพัฒนาทักษะตั้งแตวัยเด็กผานระบบการศึกษาทั้งในและ
นอกสถานศึกษาภาครัฐ และเอกชน ในทุกระดับชั้น ทุกระดับพื้นที่ ทุกรูปแบบ
การศึกษาตั้งแตระดับประถม มัธยม อาชีวะ และอุดมศึกษา เพื่อใหสามารถใช
วิธีสหกรณเปนสวนหนึ่งในวิถีชีวิตได โดยกระทรวงศึกษาธิการประกาศนโยบาย
กําหนดการเรียนรูการสหกรณเขาสูระบบการศึกษา จัดกิจกรรมเพื่อสรางทักษะ
เรื่องการสหกรณ และสนับสนุนการจัดการเรียนรู การสหกรณเพื่อความยั่งยืนใน
สถานศึกษา สามารถใชองคความรูกิจกรรมสหกรณที่ดําเนินการในสถานศึกษา
เปนศูนยกลางการเรียนรูและเผยแพรการสหกรณแกชุมชน หนวยงานและองคกร
ตางๆ จัดใหมีครูสหกรณหรือครูเครือขายเปนวิทยากรประจําสถานศึกษา ขยาย
ความรวมมือกับสถานศึกษาที่เหมาะสมในการพัฒนาระบบสหกรณตอไป
เพื่อใหเกิดขวัญและกําลังใจในการจัดการเรียนรูการสหกรณในระบบการศึกษา
เห็นสมควรใหมีการประกาศให วันที่ ๗ มิถุนายน เปนวันกิจกรรมสหกรณ
นักเรียน เนื่องดวยวันที่ ๗ มิถุนายน ๒๕๓๔ เปนวันแรกที่ สมเด็จพระเทพ
รัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ไดมีรับสั่ง ณ พระตําหนักจิตรลดารโหฐานกับ
อธิบดีกรมสงเสริมสหกรณ ในขณะนั้น (นายเสงี่ยม มาหมื่นไวย) ใหมี
การสอนสหกรณแกเด็กนักเรียนในโรงเรียน ตชด. จึงไดมีการดําเนินการจัดการ
เรียนการสอนสหกรณในโรงเรียนและขยายผลมาจนปจจุบัน และควรจัดให
มีการมอบรางวัลสถานศึกษาตนแบบในการจัดการเรียนรูสหกรณเปนรางวัล
ระดับชาติ เปนประจําทุกป




21. 
เปนการบริหารจัดการองคความรูเรื่องการสหกรณการปลูกฝง
คานิยมของสหกรณและการพัฒนาทักษะผานระบบการถายทอดองคความรูที่
เหมาะสมในทุกมิติของกลุมเปาหมายนอกระบบการศึกษา รวม4 กลุมเปาหมาย
ซึ่งประกอบดวยบุคคลที่อยูในขบวนการสหกรณ/กลุมเกษตรกร ทุกระดับ ผูนํา
ชุมชน/กลุมองคกรตางๆ เจาหนาที่หนวยงานภาครัฐ/องคกรปกครองสวนทองถิ่น/
ภาคเอกชน และประชาชนทั่วไป โดยการยกระดับการเรียนรูการสหกรณให
แกบุคคลในขบวนการสหกรณ/กลุมเกษตรกรการถายทอดองคความรูการสหกรณ
สูผูนําชุมชนและกลุมองคกรประชาชนเสริมสรางความรูความเขาใจการสหกรณ
สูหนวยงานภาครัฐ/องคกรปกครองสวนทองถิ่น/ภาคเอกชน การเผยแพรความรู
การสหกรณสูประชาชนและการสรางและสนับสนุนการจัดการเรียนรูการสหกรณ
เพื่อความยั่งยืน โดยใชสหกรณ/กลุมเกษตรกร เปนศูนยการเรียนรูการสหกรณ
ที่เนนการปฏิบัติที่เกิดผลเปนรูปธรรมใหแกชุมชนในลักษณะการพัฒนาแบบ
สามประสานคือ บาน วัด โรงเรียน (บ-ว-ร) และขยายผลศูนยการเรียนรูสหกรณ
ในระดับจังหวัดหรือภูมิภาคในลักษณะที่เหมาะสมกับกิจกรรม การสรางเครือขาย
วิทยากรสหกรณจากบุคคลในขบวนการสหกรณ/กลุมเกษตรกร ผูนําชุมชน
ผูทรงคุณวุฒิ ผูทรงความรูดานตางๆ ประชาชนที่เชื่อมั่นศรัทธาและผูนําดาน
ศาสนาเปนตนสงเสริมใหชุมชนใชหลักการและวิธีการสหกรณในการแกไขปญหา
และพัฒนาครอบครัว ชุมชน สังคม อยางจริงจัง จัดใหมีการมอบรางวัลระดับ
ชาติสําหรับชุมชน หนวยงาน องคกร ตนแบบที่ใชระบบสหกรณ เผยแพรความรู
การสหกรณผานสื่อที่ทันสมัย และเหมาะสมเพื่อใหเกิดการเขาถึงการเรียนรู
อยางกวางขวาง ทั่วถึงจัดใหมีการรับรองผลการศึกษาอยางเปนระบบสงเสริม
สหกรณ/กลุมเกษตรกร ใหกําหนดคุณสมบัติผูบริหารที่ตองมีความรูในการ
บริหารงานแบบสหกรณในแตละระดับไวในขอบังคับ เปนตน





22. 
เนื่องจากการสรางและพัฒนาการเรียนรูและทักษะการสหกรณ
สูวิถีชีวิตประชาชนในชาติ เปนเรื่องที่ตองทําในทุกระดับ ทุกกลุมคน ตั้งแตเด็ก
จนถึงผูใหญและตอเนื่องตลอดชีวิตจึงเปนเรื่องใหญซึ่งตองใชระยะเวลาอยางตอเนื่อง
เพื่อใหเกิดความยั่งยืนจึงสมควรดําเนินการจัดใหมีสํานักงานจัดการเรียนรูการ
สหกรณขึ้นเปนหนวยงานหลักในการรับผิดชอบและประสานซึ่งในระยะแรก
ใหกรมสงเสริมสหกรณรวมกับสันนิบาตสหกรณแหงประเทศไทยรวมกันดําเนินการ
บริหารโดยคณะกรรมการสงเสริมการจัดการเรียนรูสหกรณและในอนาคตสันนิบาต
สหกรณแหงประเทศไทยจะตองเปนองคกรหลักในการดําเนินการ นอกจากนั้น
สมควรจัดตั้งวิทยาลัยการสหกรณขึ้นโดยใหอยูในความรับผิดชอบของสันนิบาต
สหกรณแหงประเทศไทยเพื่อใหเปนสถานศึกษาเฉพาะดานเพื่อการสรางและพัฒนา
บุคคลดานสหกรณ รวมทั้งสนับสนุนใหมีการจัดตั้งกองทุนพัฒนาการเรียนรู
โดยสหกรณ/กลุมเกษตรกร หนวยงานภาครัฐ/องคกรปกครองสวนทองถิ่น/เอกชน
เพื่อใหเกิดการมีสวนรวมในการพัฒนาและขยายผลการจัดการเรียนรูดานสหกรณ
อยางยั่งยืน ตอไป


23. 
การสนับสนุนและพัฒนาการรวมกลุมของประชาชน จะทําให
เกิดการพัฒนาเศรษฐกิจฐานราก ใหเขมแข็งโดยเริ่มจากการทําใหครัวเรือนซึ่งเปน
หนวยเศรษฐกิจที่เล็กที่สุด สามารถพึ่งพาตนเองไดบนความพอเพียง โดยใช
วิธีการสหกรณในวิถีชีวิตและสนับสนุนครัวเรือนใหเกิดการรวมกลุมให
สอดคลองกับศักยภาพภูมิปญญา วัฒนธรรมทองถิ่นและความตองการแกปญหา
ของคนในชุมชน ในการดําเนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจและสังคม เพื่อกอให
เกิดการเพิ่มมูลคาของทรัพยากร การสรางงานสรางรายได และสวัสดิการของคน
ในชุมชน เชน กลุมการผลิต กลุมอาชีพกลุมออมทรัพยเปนตนและการจัดการ
ทุนของชุมชนโดยการรวมทุนและรวมกันในการดําเนินกิจกรรมทางธุรกิจ เพื่อ
ประโยชนของคนในชุมชน และคนในชุมชนเปนเจาของรวมกัน ทําใหเกิดการสราง
อาชีพ สรางรายได และการกระจายรายไดอยางเปนธรรม โดยใชวิธีการสหกรณ
ในการบริหารจัดการ เพราะการสหกรณมีความเปนสากล มีอุดมการณ
หลักการชัดเจนและสามารถยืดหยุนไดตามการเปลี่ยนแปลงทางดานเศรษฐกิจ
และสังคม





24. 
กลุมทางเศรษฐกิจและสังคมในทองถิ่นซึ่งมีอยูเปนจํานวนมาก เชน
กลุมออมทรัพยเพื่อการผลิต กลุมวิสาหกิจชุมชน กลุมอาชีพในสหกรณ เปนตน
โดยกลุมเหลานี้เปนฐานเศรษฐกิจสําคัญในชนบท มีบทบาทในการสรางรายได
ใหประชากรในทองถิ่นไมนอย ลักษณะและวิธีการบริหารกลุม มีความแตกตาง
และหลากหลาย ทั้งนี้บางกลุมถูกจัดตั้งขึ้นมาเพราะเหตุผลทางการเมือง เพื่อ
รองรับการชวยเหลือดานเงินทุนจากภาครัฐแลวก็สลายตัวไป จากนั้นก็จัดตั้งขึ้น
ใหมตามความชวยเหลือของภาครัฐ กลุมตางๆ เหลานั้นยังถูกกํากับจากสวน
ราชการที่ตางกัน เชน กรมการพัฒนาชุมชน กรมสงเสริมการเกษตร กรมสงเสริม
สหกรณเปนตนมีทั้งความซ้ําซอนและไมครอบคลุมในการชวยเหลือกลุมและไมได
สรางความรวมมือที่จะเรียนรูซึ่งกันและกัน และพัฒนาไปดวยกันเพื่อใหกลุม
ตางๆเหลานั้นมีความเขมแข็งขึ้นสามารถพึ่งพาตนเองไดอีกทั้งยังขาดหนวยงาน
หรือองคกรที่จะทําหนาที่ประสานงานหรือบูรณาการแผนงาน และงบประมาณ
จึงเปนการสูญเสียงบประมาณของรัฐจํานวนมากนอกจากนี้การบริหารงานบางกลุม
ยังมีวิธีการบริหารกลุมที่ไมเอื้อประโยชนแกสวนรวมซึ่งการใชวิธีการสหกรณจะ
เปนวิธีการที่เที่ยงธรรมในการบริหารกลุมจะทําใหกระจายผลประโยชนแกสมาชิก
อยางทั่วถึงมากขึ้น โดยไมจําเปนตองจดทะเบียนเปนนิติบุคคลในรูปแบบสหกรณ
และยังอยูภายใตการดูแลของหนวยงานเดิม
สงเสริมและสนับสนุนกลุมเดิมที่มีอยูแลวใหใชวิธีการสหกรณ
โดยหนวยงานตางๆ นําความรูดานการสหกรณไปใชในการแนะนําสงเสริมกลุม
ในความรับผิดชอบใหมีการจัดระเบียบการบริหารจัดการภายในกลุม
สงเสริมสนับสนุนใหกลุมสมาชิกสหกรณ ที่สังกัดสหกรณเดิม
ในทองถิ่น ใหมีการดําเนินกิจกรรมทางดานเศรษฐกิจและสังคมโดยผลักดันให
สหกรณสนับสนุนใหกลุมสมาชิกดําเนินกิจกรรมตางๆ เชน การผลิต การแปรรูป
การจําหนาย การบริการ การขนสง การออม และจัดสวัสดิการ เปนตน





25. 
สรางการมีสวนรวมจากทุกภาคสวนในสังคม ในการสนับสนุน
และสงเสริมการรวมกลุมของประชาชนดวยวิธีการสหกรณ
•กําหนดรูปแบบการขับเคลื่อน วิธีการสหกรณลงสูชุมชน
โดยจัดใหมีคณะกรรมการระดับจังหวัด ระดับอําเภอ ซึ่งประกอบดวยหนวยงาน
ภาครัฐ ภาคเอกชน ภาคประชาสังคม และภาคสหกรณ รวมเปนกรรมการ เพื่อ
ทําหนาที่ประสานงานบูรณาการและจัดทําแผนงาน/งบประมาณ ใหมีลักษณะเปน
องครวมเพื่อจัดลําดับความสําคัญและลดความซ้ําซอนในการดําเนินงานและใช
ทรัพยากรอยางมีประสิทธิภาพ


26. 
การใหองคกรปกครองสวนทองถิ่นในระดับตําบลเปนศูนยกลาง
ของสวนราชการโดยมีภารกิจในการบูรณาการผลักดันและพัฒนากลุมทั้งดานเศรษฐกิจ
และสังคมรวมถึงเปนศูนยกลางการใหการศึกษาอบรมและใหเกิดการเรียนรูรวมกัน
โดยมีสวนราชการเดิมที่กํากับอยูเปนผูสนับสนุนจะทําใหลดความซ้ําซอนและสราง
เอกภาพในการบริหารงบประมาณของภาครัฐประกอบกับองคการบริหารสวนทองถิ่น
มีบุคคลที่ใกลชิดกับประชาชนในทองถิ่นอยูแลว จึงทําใหทราบปญหาและ
ศักยภาพของชุมชนนั้นๆ และการปรับเปลี่ยนบทบาทองคกรปกครองสวนทองถิ่น
ระดับตําบล เปนการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมในระดับทองถิ่นมากขึ้น เปน
การแบงเบาภาระและสนับสนุนภารกิจการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของรัฐ
และเปนการกระจายการพัฒนาทางดานเศรษฐกิจและสังคมไดเปนอยางดี
กําหนดนโยบายใหองคกรปกครองสวนทองถิ่นใชระบบ
สหกรณในการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมในชุมชน
เพิ่มบทบาทองคกรปกครองสวนทองถิ่น โดยใหเปนหนวยงาน
ที่สนับสนุนสงเสริมพัฒนากลุมเศรษฐกิจและสังคมในชุมชนที่รวมตัวกันดวย
วิธีการสหกรณโดยใหจัดใหมีเจาหนาที่ที่รับผิดชอบในการสงเสริมกลุมและสหกรณ
ในพื้นที่ จัดใหมีศูนยขอมูลของกลุมในพื้นที่ระดับตําบลประสานงานกับ
หนวยงานตางๆ ในการสงเสริมกลุม เปนตน
สนับสนุนใหองคกรปกครองสวนทองถิ่นสงเสริมการรวมกลุม
ของครัวเรือน เปนองคกรธุรกิจชุมชนดวยวิธีการสหกรณ เพื่อทําใหเกิดการ
สรางงาน สรางรายได และกระจายรายไดของคนในชุมชน





27. 
ระบบสหกรณเปนระบบเศรษฐกิจรูปแบบหนึ่งและเปนกลไก
สําคัญในการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศไทย ในป พ.ศ. ๒๕๕๔ มี
สหกรณและกลุมเกษตรกรจํานวน ๑๐,๕๒๒ แหง ประกอบดวย ๓ กลุมใหญ คือ
สหกรณภาคการเกษตร สหกรณนอกภาคการเกษตรและกลุมเกษตรกร
มีสมาชิกจํานวน ๑๑.๓๔ลานคน คิดเปนรอยละ๑๗.๒๐ ของประชากรทั่วประเทศ
มีทุนดําเนินงาน ๑.๕๔ ลานลานบาท โดยดําเนินธุรกิจใน ๕ ธุรกิจหลัก คือ ธุรกิจ
รับฝากเงิน ธุรกิจใหสินเชื่อ ธุรกิจจัดหาสินคามาจําหนาย ธุรกิจรวบรวมผลิตผล/
แปรรูป และธุรกิจการใหบริการ และสงเสริมการเกษตร มีปริมาณธุรกิจรวมทั้งสิ้น
๒.๐๖ ลานลานบาท คิดเปนรอยละ ๑๙.๕๐ ของผลิตภัณฑมวลรวมของประเทศ
(GDP) แสดงใหเห็นถึงศักยภาพทางดานการผลิตและการตลาดของขบวนการ
สหกรณ ดังนั้น หากสหกรณมีการเชื่อมโยงเครือขายในดานการผลิต การตลาด
และดานการเงินของสหกรณอยางเปนระบบยอมสามารถเพิ่มปริมาณธุรกิจ
ของขบวนการสหกรณไดมากขึ้น และจะกอใหเกิดประโยชนแกมวลสมาชิกให
สามารถเขาถึงแหลงทุน ลดคาใชจาย และเพิ่มรายไดเปนการพัฒนาคุณภาพชีวิต
ของสมาชิกสรางความเขมแข็งของระบบเศรษฐกิจและรองรับประชาคมเศรษฐกิจ
อาเซียน ดังนั้น ระบบสหกรณ จึงเปนวิธีหนึ่งในการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม
ตั้งแตระดับชุมชนจนถึงระดับประเทศและระดับอาเซียน





28. 
พัฒนากลุมผูผลิตในชุมชนใหเปน“กลุมผูผลิตคุณภาพ”โดยประสาน
เครือขายปจจัยการผลิต เชน แหลงผลิตเมล็ดพันธุดี แหลงผลิตปุยที่ผานการ
ตรวจสอบคุณภาพแหลงจําหนายอุปกรณหรือเครื่องมือในการทําการผลิตอื่น ฯลฯ
เพื่อสนับสนุนการดําเนินงานและวางแผนการผลิตสินคาของกลุมใหสอดคลองกับ
ความตองการของตลาดสินคาและบริการที่ผลิตภายใตกลุมผูผลิตคุณภาพตองมี
คุณภาพ มาตรฐาน ปลอดภัยและเปนมิตรกับสิ่งแวดลอม อีกทั้ง พัฒนาศักยภาพ
การผลิตของสหกรณใหสามารถแขงขันดานคุณภาพและการแขงขันดานตนทุน
กอนเขาสูประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนในป พ.ศ. ๒๕๕๘ ตอไป




29. 
พัฒนาใหสหกรณเปนองคกรทางธุรกิจที่เขมแข็งเปนที่พึ่งของมวล
สมาชิก มีสวนสําคัญในการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม โดยเฉพาะสหกรณภาค
การเกษตรที่มีการดําเนินธุรกิจรวบรวมผลผลิตเปนธุรกิจหลัก การจัดตั้งศูนยกลาง
การคาสินคาสหกรณมีรูปแบบการบริหารจัดการที่มีประสิทธิภาพ มีความคลองตัว
โดยใหภาคเอกชนเขารวมทุนในการดําเนินการจะสนับสนุนใหขบวนการสหกรณ
มีการเชื่อมโยงเครือขายการผลิตและการตลาดอยางมีประสิทธิภาพ สามารถเพิ่ม
รายไดแกสมาชิกสหกรณและครอบครัวและเปนการยกระดับคุณภาพชีวิตของ
ประชาชนใหดีขึ้น




30. 
พัฒนาระบบสหกรณใหเปนกลไกสําคัญในการพัฒนาเศรษฐกิจ
และสังคมของประเทศ เพื่อเปนทางเลือกของประชาชนในการเขาถึงแหลงทุน
โดยสมาชิกเปนเจาของรวมกันบนพื้นฐานแหงคุณคาของการพึ่งพาตนเองและ
ชวยเหลือซึ่งกันและกัน การเชื่อมโยงเครือขายทางการเงินของสหกรณโดย
การจัดตั้งศูนยกลางการเงินของสหกรณจะสงผลดีตอการบริหารจัดการเงินของ
ขบวนการสหกรณและเชื่อมโยงไปสูการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศใน
ภาพรวมตอไป




31. 
แผนพัฒนาการสหกรณเปนแผนกําหนดทิศทางการพัฒนาการ
สหกรณทั้งระบบ ที่จัดทําขึ้นโดยคณะกรรมการพัฒนาการสหกรณแหงชาติ
(คพช.) (ตามมาตรา๙ แหงพระราชบัญญัติสหกรณพ.ศ.๒๕๔๒) จากแผนพัฒนา
การสหกรณฉบับที่๑ (พ.ศ.๒๕๔๕-๒๕๔๙) และฉบับที่๒ (พ.ศ.๒๕๕๐- ๒๕๕๔)
ที่ผานมา ภาครัฐยังใหการสนับสนุนงบประมาณไมเพียงพอและตอเนื่องในการ
ขับเคลื่อนสหกรณตามที่กําหนดไวในแผนพัฒนาการสหกรณดังนั้น เพื่อให
แผนพัฒนาการสหกรณสามารถใชเปนเครื่องมือในการสรางความเขมแข็งของ
ขบวนการสหกรณไดอยางมีประสิทธิภาพภาครัฐควรใหการสนับสนุนแผน
พัฒนาการสหกรณสูการปฏิบัติอยางจริงจังและตอเนื่อง รวมทั้งสรางความเขาใจ
ประสานงานความรวมมือระหวางหนวยงานตางๆ ที่เกี่ยวของในการผลักดันให
แผนพัฒนาการสหกรณไปสูการปฏิบัติและแตงตั้งคณะกรรมการจากทุกภาคสวน
ที่เกี่ยวของเพื่อขับเคลื่อนการดําเนินงานในแตละประเด็นยุทธศาสตร





32. 
การผลักดันใหมีการนําแผนพัฒนาการสหกรณไปสูการปฏิบัติ
อยางจริงจังและตอเนื่อง สามารถใชเปนเครื่องมือในการสรางความเขมแข็งของ
ขบวนการสหกรณไดอยางมีประสิทธิภาพและบรรลุตามเปาหมายที่กําหนด ดังนี้
๑) สรางความเขาใจ และประสานความรวมมือระหวางภาคีการ
พัฒนาตางๆ ใหสามารถผลักดันแผนพัฒนาการสหกรณไปสูการปฏิบัติที่ชัดเจน
๒) แตงตั้งคณะกรรมการจากทุกภาคสวนที่เกี่ยวของและ
ขบวนการสหกรณทําหนาที่จัดทําและบูรณาการแผนปฏิบัติการรวมทั้งขับเคลื่อน
การดําเนินงานในแตละประเด็นยุทธศาสตรใหสามารถปฏิบัติไดอยางเปนรูปธรรม




33. 
การปฏิรูปหนวยงานภาครัฐที่ทําหนาที่สงเสริมสหกรณมุง
ที่จะปรับปรุงหนวยงานที่เกี่ยวของใหมีความเปนเอกภาพในการสงเสริมและ
พัฒนาสหกรณ โดยมีเปาหมายที่จะเพิ่มประสิทธิภาพการทํางานของหนวยงาน
รวมทั้งทําใหสามารถใหบริการตรงตามความตองการของลูกคาคือสหกรณและกลุม
เกษตรกรไดมากขึ้น อีกประเด็นหนึ่งที่สําคัญคือ การรวมหนวยงานที่ทําหนาที่
สงเสริมสหกรณ และหนวยงานตางๆ ที่สงเสริมการรวมกลุมเศรษฐกิจและ
สังคมของชุมชน มาอยูภายใตสังกัดเดียวกันซึ่งทําใหการเผยแพรวิธีการสหกรณ
สามารถเขาสูชุมชนไดอยางมีพลังและทําใหประชาชนเขาใจระบบสหกรณและใช
วิถีชีวิตแบบสหกรณมากยิ่งขึ้น ซึ่งในการปฏิรูปหนวยงานที่เกี่ยวกับงานสงเสริม
สหกรณมีผลทําใหตองมีการปรับปรุงกฎหมายสหกรณใหสอดคลองกับโครงสราง
ของหนวยงานที่จะปฏิรูปดวยในขณะเดียวกันกรมสงเสริมสหกรณจะทําการศึกษา
กฎหมายสหกรณที่มีอยูในปจจุบันเพื่อพิจารณาวากฎหมายมาตราใด สวนใด
ที่เปนปญหาหรืออุปสรรคการพัฒนาสหกรณ โดยมีเปาหมายที่จะพัฒนาและ
ปรับปรุงกฎหมายใหเอื้อตอการสงเสริมและพัฒนาสหกรณใหเขมแข็งและอยูภายใต
หลักการ อุดมการณและวิธีการสหกรณเพื่อปกปองผลประโยชนทางเศรษฐกิจ
และสังคมของบรรดาสมาชิก เพื่อใหสหกรณแตละประเภทและกลุมเกษตรกร
มีขอบเขตการดําเนินธุรกิจที่เหมาะสมกับวัตถุประสงคพื้นฐานของสหกรณ
ตรงตามความตองการของสมาชิก และแกไขปญหาทางเศรษฐกิจและสังคม
ของสมาชิกอยางตอเนื่อง



