SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 18
Downloaden Sie, um offline zu lesen
Ipuin multimedia




               Leyre Amunarriz
                     María Díez
               Leyre Franganillo
               Nekane Galdeano
              Nahiara Olascoaga
AURKIBIDEA



1. Sarrera..................................................................................................................3
2. Gaiaren taula........................................................................................................4
3. Planifikazioa (burututako pausoak) ..................................................................5
4. Helburu nagusiak.................................................................................................6
5. Multimedia ipuinak Haur Hezkuntzan..............................................................6
6. Helburu zehatzak.................................................................................................9
7. Datu taula...........................................................................................................13
8. Multimedia ipuinak sortzeko aplikazioak.......................................................15
9. Gure multimedia ipuina....................................................................................17
10. Amaierako hausnarketa....................................................................................17
11. Bibliografia.........................................................................................................18
GAIA: MULTIMEDIA IPUINAK



1.SARRERA


TEKNOLOGIA BERRIEN ROLA

Teknologiaren presentzia gaur egun geroz eta handiagoa da gure gizartean, gure
eskoletan eta baita etxeko giroan ere. Diotenez, haurrak erabiltzaile indibidual eta
konpultsiboak bilakatzen doaz (bideo jokoak, gameboiak, …). Nahiz eta ikertzaileek
ikerketa zehatzik egin ez, jakin badakigu haurrek ordu asko igarotzen dituztela
teknologia berri hauekin. Honek ondorio negatiboak ekarri ditzake, batez ere
sozializazio prozesuan: solaskideekin hitz egiteko gaitasunak ez dituzte garatzen bere
kideekin egoteko denbora murrizten duelako, eta are gehiago, talde jolasen parte hartzea
ere kaltetua suertatzen da.

Hezkuntza erreformak ezagutza esanguratsuaren garrantzia kontutan izan beharko du,
hau da, haurraren aurreezagutzetik abiatuz bere interesak kontutan izatea, teknologia
berriak gure eskoletan sartzerakoan. Multimedia baliabideak eskolako testuinguruan
sartzean, hauen erabilpen ludikoari balio hezitzailea gehitu behar zaie. Azken finean,
helburua hizkuntza estrategia horiek betiko metodoez gain, multimedia baliabideei esker
lantzea izango litzateke.

Multimedia ipuinak haurraren hizkuntza garapenean lagungarriak izan daitezke,
ahozkotasuna, sormena eta parte hartzea bultzatu baitezakete, hots hauei esker estimulu
desberdinak, multisensorialak eta sensoriomotrizak adibidez, eskaintzen baitzaizkie.
Ipuin hauek beste ipuinekin (liburu formatua dutenekin) konbinatuz haurrak dituen
aukerak handiagotuko ditugu.


"Hay algo mágico en la imagen que supera lo literario"

                                                         Gallego y Alonso (1999:229).


Imaginak eta hitzak sentimendu bat, ideia bat, helarazteko modu desberdinak dira, kasu
bakoitzean bata bestea baino aproposagoa izan daiteke. Horregatik biak izateko aukera
aberasgarriagoa da, hau da, testu liburuak eta baita multimedia ipuinak ere. Bata
gehitzeak ez du bestearen desagerpena esanahi. Eskola gaur egungo errealitatera
zabaldu behar da, eta errealitate hauek gizartean dauden heinean, haurrei ere eskaini
beharko zaizkie.

Teknologia berriak irakasleentzat beste lanabes bat dela argi izan behar dugu.
Horregatik teknologia berri hauen teknika menperatzea oso lagungarria eta beharrezkoa
da. Haurrek momentu oro teknologiarekin harremanetan daudenez, ezinbestekoa da
eskolek gaur egungo gizarteari irekitzea. Multimedia ipuinak eskolentzat baliabide
xinple eta "berriak" dira, erabiltzen ikastea aukera anitzak eskaini ditzazke eta
irakaslearen lana asko erraztu dezake; edo irakasle laguntzaileentzat, premia bereziak
dituzten ikasleei aurre egiteko (komunikazio aldetik batez ere). Ponsek honela dio:
multimedia ipuinak ia gehien erabiltzen den programa da eskoletan, batez ere
gazteenekin.

Egoera aztertu ondoren, esan daiteke multimedia ipuinek oso erabilgarriak izan
daitezkela baina beti bere ebaluaketa kritikoa eta bere erabilpenaren onura eta alderdi
txarrak kontutan izanda. Gomendatzen duguna hurrengoa da: erabilpen sinple bat
ematea ipuinak barneratzeko eta sartzeko Haur Hezkuntzako geletan. Baieztapen honen
oinarria haurrek murgilduta dauden gelako testuingurua gizarteratzearen behar handian
datza. Gaur egun, haurrak bere esperientziekin datoz, horietako askok lenguaiarekin, eta
harreman soziologiko eta familiarrarekin erlazionaturik daude. Inguru honetan, haurrek
teknologiarekin modu eroso batean elkarbizitzen dira, heldu batzuek ez bezala (batzuk
teknologia begitan hartzen baitute). Beraz, askotan helduon arazoak eta beldurrak
haurrei helarazten dizkiegu konturatu gabe.


2. GAIAREN TAULA
3.




- LANAREN NONDIK NORAKOA ZEHAZTU - Helburu nagusiak eta zehatzak
- INFORMAZIO BILKETA
- INFORMAZIOA LANDU ETA GARRANTZITSUENA AUKERATU
- INFORMAZIOAREN ITZULPENA, MOLDAKETA
- MULTIMEDIA IPUINA SORTU
- DATU BILKETA
- BILDUTAKO DATUEKIN TAULA OSATU
- GALDERAK ERANTZUN
     •   Zein ipuin multimedia dira egokienak?
     •   Ipuin multimediari zein erabilpen eman?
- AMAIERAKO HAUSNARKETA
4. HELBURU NAGUSIAK




    • Zer jakin behar du teknologiari buruz HHko irakasle batek?
    • Zer nolako irakasle izan nahi dugu, ze garrantzia eman nahi diogu teknologiari
       eta zertarako erabiliko dugu gure gelan?
    • Zein da teknologiaren papera HH mailan?


5.MULTIMEDIA IPUINAK HAUR HEZKUNTZAN

TEKNOLOGIA HAUR HEZKUNTZAKO CURRICULUM-EAN

Haur hezkuntzan erabiltzen diren ikasteko iturriak jolasean, aktibitatean eta
esperimentazioan oinarritzen dira nagusiki. Teknologia baliabidei buruz hitz egiten
dugunean, hiru elementu hauek alderdi pasiboak eta harkorrak direla dirudi.

Teknologia berriak geletan sartzeak interaktibitatea, parte hartzea eta ingurunearekin
esperimentatzea suposatzen du. Ikasle eta irakasleen arteko interkomunikazioa,
ikaslearen partaidetza eta ikaskuntza bilatzen badugu, honako guzti hau lortuko dugu:


“ Ikasleen ikasten jarraitzeko nahia mantendu. Baliabide
teknologikoek paper garrantzitsu bat har dezakete interesa eta
motibazioa mantentzeko ”
                                                          Gallego y Alonso (1996:42)
“Irakasle batek haurrei ikasteko aukera ematen dieten egoerak
prestatu behar ditu. Guzti honek, iturriak eta baliabideak
prestatzea behar du: idatzizko, ikus-entzunezko, informatikako…
materiala.”

                                                           Gallego y Alonso (1996:42)

Teknologia ez da bide bakarra baina bai baliabide garrantzitsu bat. Komunikazio eta
adierazpena Haur Hezkuntzako Curriculumetik erreferentzia puntu hartzen baditugu,
honako helburu hauek aurkituko ditugu:

   1.– Hizkuntza horiez guztiez jabetzea pixkanaka, beharrak, lehentasunak,
   sentimenduak, esperientziak eta errealitatearen errepresentazioak adierazteko.

   3.– Hizkuntza, ideiak eta sentimenduak adierazteko asmoz, komunikatzeko,
   irudikatzeko, ikasteko eta gozatzeko tresna gisa erabiltzea.

   5.– Beste haurren eta pertsona helduen mezuak ulertzea era askotariko hizkuntza-
   testuinguruetan; eta harreman horiek zuzentzen dituzten arauak ezagutzea,
   komunikazio-asmoak egoki interpretatzeko

   7.– Kultura-tradizio desberdineko zenbait literatura-testu ulertzea, ozen irakurtzea,
   kontatzea eta berregitea, haiekiko interesa izan, balioetsi eta haiez gozatzeko

   11.– Teknologiako tresnak erabiltzen hastea eta tresna horiek komunikatzeko duten
   gaitasuna aintzat hartzea, arian-arian informazio- eta ikaskuntza-iturri gisa
   erabiltzeko.

Helburu guzti hauek teknologiarekin bateragarriak dira. Gainera, teknologiaren
erabilpenak hau ekar dezake: motrizitatearen kontrol hobea, jakin nahiaren,
irudimenaren eta behaketaren garapena… Guzti hau multimedia ipuinak lantzerakoan
lor dezakegu.

MULTIMEDIA EZAGUTZEN:


Multimedia, teknologia desberdinak nahasteko tendentzia bat da. Hortaz, zentzumen
desberdinetan talka egiten gaitu eta mezua ulertzeko efektu handiago bat lortzen da.
XX. hamarkadan, historian izandako komunikazio tresna garrantzitsuenak sortu ziren:
telebista eta ordenagailua.

Aplikazio bat multimedia izateko 5 datu mota hauek izan beharko ditu:

   •   Testuak
   •   Grafikoak
   •   Irudi finkoak
   •   Irudi mugikorrak (bideoa, animazioak)
   •   Audioa (musika, ahotsa, soinuak...)
Multimediak begiak, belarriak, behatzak eta garrantzitsuena, burua estimulatzen ditu.

MULTIMEDIA OSAGAIAK:

“ Sistema multimedia ” terminoak elementu anitzak tartekatzen ditu:

   •    Transmititu behar den informazioa: Garrantzitsua da pedagogo baten laguntza
        eta lana mezuaren alderdi didaktikoa garatzeko.
   •    Hardwarea: Ordenagailuen alde handiena osagarri gehigarri batzuk behar ditu
        datu multimediak manipulatzeko.
   •    Softwarea (bere funtzionamendurako): multimedia baten erreprodukzioak
        ezaugarri bere batzuk dituen ordenagailu bat behar du. Ezaugarri hauek
        produktuaren egileek zehaztu egiten dute.

MULTIMEDIA IPUINAK HH GELETAN:

Ipuinak Haur Hezkuntza geletan ez dira gaur egungo gauza, aspaldidanik landu batira
eduki asko hauen bitartez. Hainbat autorek sutsuki defendatzen dute hauen erabilpena
HHko geletan (Monfort, 1989; Tejerina, 1994; Condemarín et al., 1996) besteak
beste. Oro har, egile hauen proposamenaren oinarria ipuinen erabilpenak gure
kulturaren ezagutzan datza, ipuinak gure tradizioan egon diren elementuak dira, eta
tradizioa izanik, haurrak jakinaren gainean egon beharko lukete. Gainera irakurketaren
bidez irakasleak haurrekin hainbat ariketa egiteko para izango du: esaldiak osatu,
irudimena landu, sentimenduak detektatu eta azaltzen saiatu, pasarte baten
dramatizazioa egin ... Ipuinen erabilpenak helburu anitzak betetzen ditu, besteak beste:


    • Ahots-ezaugarriak ezagutu eta landu (intentsitatea, iraupena, tonua).
    • Hainbat soinu identifikatu eta errepikatu (Onomatopeiak, naturaren soinuak ...).
    • Hitz formak imitatu.
    • Hitzen ezaugarriak arakatu asoziazio foniko eta semantiko jolasen bidez.
    • Ipuin kontalariaren gaitasuna, hots, ahozko inprobisazioa, ahoskera eta
       intonazioa, garatzea.
    • Arreta gaitasuna garatzea.

Multimedia liburuak diapositiben bertsio modernoa kontsidera daiteke neurri handi
batean zenbait euskarrik parte hartzen baitute:

Al igual que a éste se le considera un documento "multilenguaje"
(en la medida en que integran lenguaje verbal y lenguaje de la
imagen visual, sonora y audiovisual) o "documentos
multisensoriales" (ya que para su recepción han de estar
implicados varios sentidos)"
                                                                     (Gutiérrez 1997:26).

Argi dago, erabiltzailearekin elkarrekintza dela diapositibetatik bereizten duen ezaugarri
nagusiena, dakigun bezala diapositibek elkarrekintza hori burutzeko aukerarik ematen
ez dutelako. Baina aldea, batez ere, honetan datza:
"No se trata de una simple superposición o adición de imagen mas
sonido…sino de un cuidado proceso en el que se crea un producto
audiovisual único en el que incluimos las potencialidades
expresivas y artísticas de varios lenguajes. "

                                                            Gallego y Alonso (1999:16)

Hain zuzen ere, hiru ezaugarri hauetan oinarrituak daude multimedia ipuinak:
eleanitzak, multi - sentsorialak eta interaktiboak. Horretaz gain, animazio multimediek
izaera motibagarria dute, eta adin honetako haurren interesak asko pizten dituzte.

Xehetasunak arakatuz, haurrentzako liburu multimediak programa linealak dira, eszenak
ilustratzen dituzten istorioak, testuak eta soinuak batera osatzen dutenak. Etapa
bakoitzean haurra objektu desberdinetan arreta zentratu dezake, saguarekin bertan
klikatuz objektuak mugitu egiten dira, eta kasu askotan soinuak egiten dituzte. Honek
haurraren interesa pizten du, eszena desberdinetan “bizirik” dauden elementuak bilatzea
bultzatzen baitu.

Ordenagailuak istorioa irakurtzen duen bitartean hitzak argiztatu egiten dira, haurrak
testua “ jarraitzeko ”. Erabiltzaileak eszenak aurkezteko ordena aldatzeko aukera izango
du, eta ipuina beste orden horretan erreproduzitzeko gaitasuna izango du.



6. HELBURU ZEHATZAK


    •   Zein ipuin multimedia dira egokienak?
    •   Ipuin multimediari zein erabilpen eman?

Zein ipuin multimedia dira egokienak HH-rako?

Kontuan hartu beharreko elementuak ipuin multimedia egokia izateko:

    •   Originaltasuna

Aurkezpen originala izan behar da. Errekurtso/baliabide eta eszena desberdin eta ugari
erabili eta aurkeztu.

    •   Diseinua

Ikonoak eta sinboloak erraz ulertzen dira eta estereotipoak hausten ditu. Testuaren eta
ilustrazioaren arteko erlazio egokia. Ilustrazio eta soinuaren sinkronizazioa.


    •   Ezaugarri psikologikoak

Erabiltzaileari denbora eskaintzen dio interazkiorako.
•   Edukia

Ipuin multimediek hezkuntza arlo desberdinak gordetzen dituzte: ingurugiroaren,
atzerritar hizkuntzen eta zeharkako gaien (bake hezkuntza, osasuna, ingurugiroa)
aurkezpena eta hauen komunikazioa. Haur Hezkuntzako Curriculumean balore
inplizituak transmititzen dituzte. Jarrera egokien ereduak aurkezten dituzte eta gatazkak
konpontzeko ereduak proposatzen dira.


    •   Hizkuntza

Hizkuntza estimulatzen eta bultzatzen laguntzen du. Soinuen, hitzen eta esaldien
aurkezpena. Lexiko maila. Esaldien erabilera: laburrak eta luzeak. Hitz joskera zuzenak.



Multimedia ipuina onuragarria izan daiteke, baina nola landu?

Gure proposamenaren muina hau da: Multimediak ipuinak onuragarriak dira, hizkuntza
bultzatzen baita. Multimedia ipuinekin lan egiteko haurrak taldeka jartzea proposatzen
dugu edo behintzat binaka, komunikazioa eta interakzioa errezteko (ikasleen artean,
irakasle ikasle artean, hizkuntza maila desberdina dute ikasleen artean…). Irakasleak
lana gidatu eta gainbegiratu behar du, bestela baliabide honek bere eraginkortasuna
galduko luke. Aurretik ikaskuntzaren helburu batzuk markatu eta zehaztu behar dira, ez
dugu ikaslea bakarrik utzi behar. Irakaslearen papera aktiboa izan behar da, eta
lexikoaren erabilpenari begira adaptaziorako prest egon behar da. Zailtasun handirik
aurkezten ez dituzten ikasleekin, aldaera linguistikoak eta baliokideak bilatzera eta
hausnartzera gonbidatuko ditugu. Komunikazio eta adierazpen arloan ez da bakarrik
ahozko adierazpena landuko, jarduerak egingo dira gorputz, musika eta espazio
adierazpenak lantzeko: egoera desberdinen imitapena eta aurkezpena, pertsonaiak eta
multimedia dokumentuaren historia; koloreak, formak, tamainak; objektuen
konparaketa, etab. Gainera, testu idatziaren aurkezpenak haurrak irakutzaile/idazle
kodigoan sartzen du eta idaztiak dauden hitzen identifikazioan laguntzen du,
narrazioaren ulermena, etab.. idatzizko adierazpenera hurbiltzen da.

Multimedia ipuinak haurrak modu original batean elementu ugari erabiltzeko eta
manipulatzeko jarduerak burutzen laguntzen du. Naturako elementuak ezagutzeko
baliagarria da (eguna - gaua, urtaroak), edo eguneroko errutinak aztertzeko: familia eta
eskola errutinak (ingurugiro fisiko eta sozialaren arloko edukiak). Irakasleak ipuinaren
eszenak fotokopiatzeko aukera dauka, eta honek ikaskuntza prozesuan lagunduko du:
ikasle bakoitzari egokitutako lan zehatzak garatu ahal izango baitira. Esaterako,
deskribapenak egiteko, istorioak asmatzeko, nahi diren objektuak lantzeko, margotzeko,
bereizteko, izendatzeko, identifikatzeko, etab.

Baina azkenean, hausnartzea garrantzitsuena da. Multimedia dokumentuak aztertu eta
ebaluatu behar ditugu, oso garrantzitsua da ikasleen beharretara egokitzeko. Gainera,
hizkuntza estimulatzeko oso baliabide erabilgarria da. Teknologia berriak erabiltzea
erabakitzen bada, curriculumean sartu behar helburu argi batekin. Garrantzitsuena ez da
multimedia produktuak geletan sartzea, baizik eta modu egoki batean erabiltzea.
Erabilpen zentzuduna, arduratsua, egokia, etab. bultzatu behar da, hori egiten bada
irakasleentzat lagungarria izan daiteke. Teknologia gure alde egon behar dira, baliabide
eraginkorra eta motibagarria da eta irakaskuntza eta ikaskuntza prozesua errazago eta
dibertigarriago izan daiteke. Eta era berean, zubi bat eraikitzen da eskola eta gizartearen
artean, produktu multimedien presentzia gero eta handiagoa da.


Ipuin multimediari zein erabilpen eman?


Helburuak:


    •    Irakaskuntza-ikaskuntza prozesuan, sistema multimediaren teknikak ezagutzea,
         maneiatzea, erabiltzea eta garatzea.

    •    Sistema hauen bidez ikasleen ikaskuntza bultzatzeko estrategiak garatzea.

    •    Irakaskuntza-ikaskuntza prozesuan sistema multimediak erabiltzea.



        Multimediak interfaze tradizionalak (testuan oinarritzen dena) hobetzen ditu eta
onura garrantzitsuak eskaintzen ditu atentzioa eta interesa pizteko eta mantentzeko.
Multimediak aurkeztutako informazioa gordetzeko laguntzen eta hobetzen du, ondo
diseinatua baldin badago oso dibertigarria izan daiteke. Ordenagailuak dituzten
pertsonengana hurbiltzeko bidea izan daiteke, informazioa ohituta ez dauden modu
desberdinetan aurkezten baita.

Eskolan

Eskoletan multimedia beharrezkoa da, irakaskuntza prozesuan izugarrizko aldaketak
ekarriko ditu, batez ere ikasleek ohiko irakaskuntzaren metodoen mugetatik urrutira
joateko aukera izango dutelako.




Etxean

Multimediaren proiektu gehienak etxeetara iristen dira telebista edo monitoreen bidez.
Multimedia erabiltzaileak ordenagailu bat daukate CD-ROM unitate batekin edo
telebistara konektatu daitekeen erreproduktoreak, etxe askotan bideojoko aparatuak
daude: Nintendo, Sega, etab..
Onurak eta desabantailak:


            ONURAK                          DESABANTAILAK

   √ Manipulazio sinplea               Energi elektrikoaren beharra
   √ Ikaskuntza prozesu dinamikoa      Erabilpenerako ezagutza beharra
   √ Irudi    mugikorrak,    soinua,   Garestia
     musika, ahotsa                    Hauskorrak
   √ Testu mota desberdinak            Adikzioa sortzeko joera
   √ Interaktiboa                      Proiektuaren beharra begiak babesteko
                                       Isolatzailea
7. DATU TAULA


NON AURKITU DAITEZKE?                 ZEIN MATERIALA DAGO?


ELKAR-en dendan (Donostiako alde          •    Eskola txikiak: Gure mundu txikitik
zaharrekoan)                                   (Urtxintxa eta Txanelaren eskutik
                                               ipuin musikatuak) CD
                                          •    Lalorekin: Hitzen Basoa (5-7 urte
                                               bitartekoa: ipuina eta ariketak) CD-
                                               ROMa, EDINCO editoriala
                                          •    Gizon Harrigarriak (ipuina, filmea eta
                                               jokoak) ELKAR editoriala CD_ ROMa
                                          •    Makilakixki (ipuina, filmea eta
                                               jokoak) ELKAR editoriala CD_ ROMa
                                          •    Tartalo (ipuina, filmea eta jokoak)
                                               ELKAR editoriala CD_ ROMa
                                          •    Gurekin Hegan: Txirri, Mirri eta
                                               Txiribiton ( 100 abesti, ipuinak sortu,
                                               ipuin interaktiboak, puzzleak,
                                               marrazkiak)CD_ ROMa
                                          •   TTANTO Urtxintxa proiektuaren 3
                                              urteko haurrentzako CD- ROMa (gehi
                                              ipuina)
                                          •    Urdintxo eta Potx: Txanela proiektua,
                                               matematika lantzeko CD- ROMa
                                          •    Begizorrotz irakurtzen ikasteko
                                               programa hezitzailea. CD- ROMa
                                          •    Familia Mila Kolore: Pirritx eta
                                               Porrotx (ipuin interaktiboak) CD-
                                               ROMa


DONOSTIAKO HAUR LIBURUTEGI NAGUSIAN       •  Cuentos clásicos multilingües (Los
                                             tres cerditos, Caperucita Roja, El
                                             flautista de Hamelín eta El soldadito
                                             de Plomo) CD- ROMa
                                          • Ricitos de Oro (ipuina eta jokoak)
                                             CD-ROMa
                                            Makilakixki (Jolasteko ipuinak VI:
                                            ipuina eta jolasak)

MAGISTERITZAKO FAKULTATEKO            •      TTANTO Urtxintxa proiektuaren 3
LIBURUTEGIAN                              urteko haurrentzako CD- ROMa (gehi
                                          ipuina)
                                          • TXIRRITX Urtxintxa proiektuaren 4
                                             urteko haurrentzako CD- ROMa ( gehi
                                             ipuina)
                                          • XANGO Urtxintxa proiektuaren 5
                                             urteko haurrentzako CD- ROMa (+ip.)
OKENDOko liburutegian   Multimedia Bilduma (Ibaizabal):

                        •   Neskea eta Jaungoikoa
                        •   Egiaren ispilua
                        •   Iratxoen bihurrikeriak
                        •   Hauskara
                        •   Bizkaialdeko ipuin- esaundak
                        •   Gabonak ipuinetan


ESKOLETAKO MATERIALA    • TTANTTO Urtxintxa proiektuaren 3
                          urteko haurrentzako CD- ROMa (gehi
                          ipuina)

                        • TXIRRITX Urtxintxa proiektuaren 4
                          urteko haurrentzako CD- ROMa ( gehi
                          ipuina)
                        • XANGO Urtxintxa proiektuaren 5
                          urteko haurrentzako CD- ROMa (gehi
                          ipuina)
8. MULTIMEDIA IPUINAK SORTZEKO APLIKAZIOAK

  •   Libros interactivos multimedia: http://www.educalim.com/cinicio.htm
  •   Genmagic: http://www.genmagic.net/edu
"Hay algo mágico en la
imagen que supera lo
literario"
    Gallego y Alonso (1999:229).
8. GURE MULTIMEDIA IPUINA

       - Martintxo musikalaria (blogean dagoen guk egindako ipuina)

9. AMAIERAKO HAUSNARKETA

Lan hau burutzean,multimedia ipuinei buruzko taldekide batzuen iritzia aldatu da. Lana
egin aurretik, batzuk ez genuen oso argi ikusten teknologia mota hau nola sartu zitekeen
Haur Hezkuntzako geletan; lana amaitzear gaudela, batzuk konturatu gara multimedia
ipuinen alderdi onei eutsiz, onura asko lor ditzazkegula, beti ere alderdi negatiboenak
kontutan harturik eta baztertzen saiatuz (ekiditen saiatu eta horietan erori gabe). Gauza
askorekin bezala, erdiko bidea hartzea erabaki dugu (ez beltza, ez txuria: grisa): ez dugu
teknologiarik gabeko ikasgela nahi, baina ezta teknologia beteriko ikasgela ere.
   Konturatu gara multimedia ipuinekin sortutako eztabaidak, teknologia berriekin
sortutako eztabaidaren oso antzekoa dela, azken finean, multimedia ipuinak teknologia
berriak dira; hau da, aurreko lana egin genuenean sortutako eztabaidetan eta hortik
ateratako ondorioetan oinarritu gara. Hau dela eta, oso kontutan hartu behar da
irakaslearen prestakuntza, honek multimedia ipuinak ikasgelan sartzeko duen interesa
eta zein motatako erabilpena eman nahi dion. Irakasleak multimedia ipuinak baliabide
gisa erabiltzeko, proiektu bat jarraitu eta bere neurrian erabili beharko du.
   Multimedia ipuinekin gehiago sakondu baino lehen esan, betiko moduaren aldekoak
garela, hau da, ipuin kontaketa tradizionalaren aldekoak: irakasleak bere ahotsarekin eta
bere erara ipuina kontatu, irakurtzeko eta moldatzeko aukera izan... Hala ere,
multimedia ipuina lantzea oso erabilgarria ikusten dugu : estimulu berriak eskaintzako
aukera ematen du (ahots aldaketak, soinuak, pertsonaien izaera… azkenean ez da
irakasle horren izaerari mugatuko ipuina) eta haurrek ordenagailuarekin
interakzionatzeko beste aukera bat da. Multimedia ipuinak telebista bezala ez direla
erabili behar azpimarratu nahi dugu : haurra pantailaren aurrean ipini modu pasiboan eta
“konektatuta” utzi denbora pasan. Beraz, multimedia ipuinak erabiltzerakoan, haurra
modu aktiboan egotea eta estimulatzea bilatzen dugu.
   Amaitzeko, multimedia ipuinen ezaugarrietara erreparatzea funtsezkoa iruditzen
zaigu: originaltasuna, diseinua, ezaugarri psikologikoak, edukia eta hizkuntza.
Ezaugarriak kontutan hartzerakoan, multimedia ipuin egokiak aukeratuko ditugu eta
landu nahi dugunaren helburuetara mugatzeko aukera izango dugu, betiere erabiltzen
dugun bakoitzean helburu jakin bat jarraitzen duela ziurtatzeko (arestian aipatu dena ez
gertatzeko, telebista moduan erabiltzea).
10. BIBLIOGRAFIA
  •   Grupo      de     tecnología    Educativa     –    Universidad   de    Sevilla
      http://tecnologiaedu.us.es/edutec/paginas/9.html

  •   Estilo de aprendizaje y rendimiento académico en un entorno virtual
      http://www.monografias.com/trabajos901/aprendizaje-rendimiento-academico-
      entorno-virtual/aprendizaje-rendimiento-academico-entorno-virtual.shtml

  •   Multimedia ipuinak http://www.educalim.com/cinicio.htm

  •   Hezkuntza, unibertsitate eta ikerketa saila Haur Hezkuntzako Curriculuma
      http://www.euskadi.net/bopv2/datos/2009/01/0900469a.pdf

  •   Elkar liburu denda

  •   Diario Vasco-ko artikulua “Las nuevas tecnologías conllevan grandes retos
      para educadores y padres”. http://www.diariovasco.com/rc/20100424/mas-
      actualidad/tecnologia/oportunidades-201004240922.html

Weitere ähnliche Inhalte

Ähnlich wie Ipuin multimedia

Tekno lana
Tekno lanaTekno lana
Tekno lanaPozik
 
Txostena ikt (1)
Txostena ikt (1)Txostena ikt (1)
Txostena ikt (1)erikaewan
 
Gizartea, Hezkuntza eta IKT-ak
Gizartea, Hezkuntza eta IKT-akGizartea, Hezkuntza eta IKT-ak
Gizartea, Hezkuntza eta IKT-akAnerodriguezkikt
 
Eztabaidaren iruzkina
Eztabaidaren iruzkinaEztabaidaren iruzkina
Eztabaidaren iruzkinauxuepalacios5
 
Ik tak, eskuntza aireberritzeko aitzakia
Ik tak, eskuntza aireberritzeko aitzakiaIk tak, eskuntza aireberritzeko aitzakia
Ik tak, eskuntza aireberritzeko aitzakiaanetxu8
 
Iktak lehen hezkuntzan
Iktak lehen hezkuntzanIktak lehen hezkuntzan
Iktak lehen hezkuntzanMaitane Zumeta
 
Iktak lehen hezkuntzan
Iktak lehen hezkuntzanIktak lehen hezkuntzan
Iktak lehen hezkuntzanMaitane Zumeta
 
Iktak lehen hezkuntzan
Iktak lehen hezkuntzanIktak lehen hezkuntzan
Iktak lehen hezkuntzanMaitane Zumeta
 
Gaur egungo gizartea
Gaur egungo gizarteaGaur egungo gizartea
Gaur egungo gizarteakatxiporreta
 
Iktak blogera bidaltzeko pdf
Iktak blogera bidaltzeko pdfIktak blogera bidaltzeko pdf
Iktak blogera bidaltzeko pdfniinbee
 
Zazpi on jai_!_(ikt_powert_point)
Zazpi on jai_!_(ikt_powert_point)Zazpi on jai_!_(ikt_powert_point)
Zazpi on jai_!_(ikt_powert_point)tasegiaurrera
 
Ik tak hezkuntza aireberritzeko aitzakiak eta hausnarketa
Ik tak hezkuntza aireberritzeko aitzakiak eta hausnarketaIk tak hezkuntza aireberritzeko aitzakiak eta hausnarketa
Ik tak hezkuntza aireberritzeko aitzakiak eta hausnarketaJanireRaya
 

Ähnlich wie Ipuin multimedia (20)

Tekno lana
Tekno lanaTekno lana
Tekno lana
 
Txostenaaaaaaa
TxostenaaaaaaaTxostenaaaaaaa
Txostenaaaaaaa
 
TXOSTENA
TXOSTENATXOSTENA
TXOSTENA
 
Txostena amaituta
Txostena amaitutaTxostena amaituta
Txostena amaituta
 
Txostena ikt (1)
Txostena ikt (1)Txostena ikt (1)
Txostena ikt (1)
 
Ikt dana batuta
Ikt dana batutaIkt dana batuta
Ikt dana batuta
 
Mate Lana
Mate LanaMate Lana
Mate Lana
 
IKT- ak PDF
IKT- ak PDFIKT- ak PDF
IKT- ak PDF
 
Gizartea, Hezkuntza eta IKT-ak
Gizartea, Hezkuntza eta IKT-akGizartea, Hezkuntza eta IKT-ak
Gizartea, Hezkuntza eta IKT-ak
 
Eztabaidaren iruzkina
Eztabaidaren iruzkinaEztabaidaren iruzkina
Eztabaidaren iruzkina
 
Ik tak, eskuntza aireberritzeko aitzakia
Ik tak, eskuntza aireberritzeko aitzakiaIk tak, eskuntza aireberritzeko aitzakia
Ik tak, eskuntza aireberritzeko aitzakia
 
Ikt txostena
Ikt txostenaIkt txostena
Ikt txostena
 
Iktak lehen hezkuntzan
Iktak lehen hezkuntzanIktak lehen hezkuntzan
Iktak lehen hezkuntzan
 
Iktak lehen hezkuntzan
Iktak lehen hezkuntzanIktak lehen hezkuntzan
Iktak lehen hezkuntzan
 
Iktak lehen hezkuntzan
Iktak lehen hezkuntzanIktak lehen hezkuntzan
Iktak lehen hezkuntzan
 
IKT-ak PDF
IKT-ak PDFIKT-ak PDF
IKT-ak PDF
 
Gaur egungo gizartea
Gaur egungo gizarteaGaur egungo gizartea
Gaur egungo gizartea
 
Iktak blogera bidaltzeko pdf
Iktak blogera bidaltzeko pdfIktak blogera bidaltzeko pdf
Iktak blogera bidaltzeko pdf
 
Zazpi on jai_!_(ikt_powert_point)
Zazpi on jai_!_(ikt_powert_point)Zazpi on jai_!_(ikt_powert_point)
Zazpi on jai_!_(ikt_powert_point)
 
Ik tak hezkuntza aireberritzeko aitzakiak eta hausnarketa
Ik tak hezkuntza aireberritzeko aitzakiak eta hausnarketaIk tak hezkuntza aireberritzeko aitzakiak eta hausnarketa
Ik tak hezkuntza aireberritzeko aitzakiak eta hausnarketa
 

Mehr von Pozik

Ikasgaiaren mapa
Ikasgaiaren mapaIkasgaiaren mapa
Ikasgaiaren mapaPozik
 
Ipuin multimedia
Ipuin multimediaIpuin multimedia
Ipuin multimediaPozik
 
Ipuin multimedia
Ipuin multimediaIpuin multimedia
Ipuin multimediaPozik
 
Ipuin multimedia
Ipuin multimediaIpuin multimedia
Ipuin multimediaPozik
 
Ipuin multimedia
Ipuin multimediaIpuin multimedia
Ipuin multimediaPozik
 
Multimedia ipuinak
Multimedia ipuinakMultimedia ipuinak
Multimedia ipuinakPozik
 

Mehr von Pozik (6)

Ikasgaiaren mapa
Ikasgaiaren mapaIkasgaiaren mapa
Ikasgaiaren mapa
 
Ipuin multimedia
Ipuin multimediaIpuin multimedia
Ipuin multimedia
 
Ipuin multimedia
Ipuin multimediaIpuin multimedia
Ipuin multimedia
 
Ipuin multimedia
Ipuin multimediaIpuin multimedia
Ipuin multimedia
 
Ipuin multimedia
Ipuin multimediaIpuin multimedia
Ipuin multimedia
 
Multimedia ipuinak
Multimedia ipuinakMultimedia ipuinak
Multimedia ipuinak
 

Ipuin multimedia

  • 1. Ipuin multimedia Leyre Amunarriz María Díez Leyre Franganillo Nekane Galdeano Nahiara Olascoaga
  • 2. AURKIBIDEA 1. Sarrera..................................................................................................................3 2. Gaiaren taula........................................................................................................4 3. Planifikazioa (burututako pausoak) ..................................................................5 4. Helburu nagusiak.................................................................................................6 5. Multimedia ipuinak Haur Hezkuntzan..............................................................6 6. Helburu zehatzak.................................................................................................9 7. Datu taula...........................................................................................................13 8. Multimedia ipuinak sortzeko aplikazioak.......................................................15 9. Gure multimedia ipuina....................................................................................17 10. Amaierako hausnarketa....................................................................................17 11. Bibliografia.........................................................................................................18
  • 3. GAIA: MULTIMEDIA IPUINAK 1.SARRERA TEKNOLOGIA BERRIEN ROLA Teknologiaren presentzia gaur egun geroz eta handiagoa da gure gizartean, gure eskoletan eta baita etxeko giroan ere. Diotenez, haurrak erabiltzaile indibidual eta konpultsiboak bilakatzen doaz (bideo jokoak, gameboiak, …). Nahiz eta ikertzaileek ikerketa zehatzik egin ez, jakin badakigu haurrek ordu asko igarotzen dituztela teknologia berri hauekin. Honek ondorio negatiboak ekarri ditzake, batez ere sozializazio prozesuan: solaskideekin hitz egiteko gaitasunak ez dituzte garatzen bere kideekin egoteko denbora murrizten duelako, eta are gehiago, talde jolasen parte hartzea ere kaltetua suertatzen da. Hezkuntza erreformak ezagutza esanguratsuaren garrantzia kontutan izan beharko du, hau da, haurraren aurreezagutzetik abiatuz bere interesak kontutan izatea, teknologia berriak gure eskoletan sartzerakoan. Multimedia baliabideak eskolako testuinguruan sartzean, hauen erabilpen ludikoari balio hezitzailea gehitu behar zaie. Azken finean, helburua hizkuntza estrategia horiek betiko metodoez gain, multimedia baliabideei esker lantzea izango litzateke. Multimedia ipuinak haurraren hizkuntza garapenean lagungarriak izan daitezke, ahozkotasuna, sormena eta parte hartzea bultzatu baitezakete, hots hauei esker estimulu desberdinak, multisensorialak eta sensoriomotrizak adibidez, eskaintzen baitzaizkie. Ipuin hauek beste ipuinekin (liburu formatua dutenekin) konbinatuz haurrak dituen aukerak handiagotuko ditugu. "Hay algo mágico en la imagen que supera lo literario" Gallego y Alonso (1999:229). Imaginak eta hitzak sentimendu bat, ideia bat, helarazteko modu desberdinak dira, kasu bakoitzean bata bestea baino aproposagoa izan daiteke. Horregatik biak izateko aukera aberasgarriagoa da, hau da, testu liburuak eta baita multimedia ipuinak ere. Bata gehitzeak ez du bestearen desagerpena esanahi. Eskola gaur egungo errealitatera zabaldu behar da, eta errealitate hauek gizartean dauden heinean, haurrei ere eskaini beharko zaizkie. Teknologia berriak irakasleentzat beste lanabes bat dela argi izan behar dugu. Horregatik teknologia berri hauen teknika menperatzea oso lagungarria eta beharrezkoa da. Haurrek momentu oro teknologiarekin harremanetan daudenez, ezinbestekoa da eskolek gaur egungo gizarteari irekitzea. Multimedia ipuinak eskolentzat baliabide xinple eta "berriak" dira, erabiltzen ikastea aukera anitzak eskaini ditzazke eta irakaslearen lana asko erraztu dezake; edo irakasle laguntzaileentzat, premia bereziak
  • 4. dituzten ikasleei aurre egiteko (komunikazio aldetik batez ere). Ponsek honela dio: multimedia ipuinak ia gehien erabiltzen den programa da eskoletan, batez ere gazteenekin. Egoera aztertu ondoren, esan daiteke multimedia ipuinek oso erabilgarriak izan daitezkela baina beti bere ebaluaketa kritikoa eta bere erabilpenaren onura eta alderdi txarrak kontutan izanda. Gomendatzen duguna hurrengoa da: erabilpen sinple bat ematea ipuinak barneratzeko eta sartzeko Haur Hezkuntzako geletan. Baieztapen honen oinarria haurrek murgilduta dauden gelako testuingurua gizarteratzearen behar handian datza. Gaur egun, haurrak bere esperientziekin datoz, horietako askok lenguaiarekin, eta harreman soziologiko eta familiarrarekin erlazionaturik daude. Inguru honetan, haurrek teknologiarekin modu eroso batean elkarbizitzen dira, heldu batzuek ez bezala (batzuk teknologia begitan hartzen baitute). Beraz, askotan helduon arazoak eta beldurrak haurrei helarazten dizkiegu konturatu gabe. 2. GAIAREN TAULA
  • 5. 3. - LANAREN NONDIK NORAKOA ZEHAZTU - Helburu nagusiak eta zehatzak - INFORMAZIO BILKETA - INFORMAZIOA LANDU ETA GARRANTZITSUENA AUKERATU - INFORMAZIOAREN ITZULPENA, MOLDAKETA - MULTIMEDIA IPUINA SORTU - DATU BILKETA - BILDUTAKO DATUEKIN TAULA OSATU - GALDERAK ERANTZUN • Zein ipuin multimedia dira egokienak? • Ipuin multimediari zein erabilpen eman? - AMAIERAKO HAUSNARKETA
  • 6. 4. HELBURU NAGUSIAK • Zer jakin behar du teknologiari buruz HHko irakasle batek? • Zer nolako irakasle izan nahi dugu, ze garrantzia eman nahi diogu teknologiari eta zertarako erabiliko dugu gure gelan? • Zein da teknologiaren papera HH mailan? 5.MULTIMEDIA IPUINAK HAUR HEZKUNTZAN TEKNOLOGIA HAUR HEZKUNTZAKO CURRICULUM-EAN Haur hezkuntzan erabiltzen diren ikasteko iturriak jolasean, aktibitatean eta esperimentazioan oinarritzen dira nagusiki. Teknologia baliabidei buruz hitz egiten dugunean, hiru elementu hauek alderdi pasiboak eta harkorrak direla dirudi. Teknologia berriak geletan sartzeak interaktibitatea, parte hartzea eta ingurunearekin esperimentatzea suposatzen du. Ikasle eta irakasleen arteko interkomunikazioa, ikaslearen partaidetza eta ikaskuntza bilatzen badugu, honako guzti hau lortuko dugu: “ Ikasleen ikasten jarraitzeko nahia mantendu. Baliabide teknologikoek paper garrantzitsu bat har dezakete interesa eta motibazioa mantentzeko ” Gallego y Alonso (1996:42)
  • 7. “Irakasle batek haurrei ikasteko aukera ematen dieten egoerak prestatu behar ditu. Guzti honek, iturriak eta baliabideak prestatzea behar du: idatzizko, ikus-entzunezko, informatikako… materiala.” Gallego y Alonso (1996:42) Teknologia ez da bide bakarra baina bai baliabide garrantzitsu bat. Komunikazio eta adierazpena Haur Hezkuntzako Curriculumetik erreferentzia puntu hartzen baditugu, honako helburu hauek aurkituko ditugu: 1.– Hizkuntza horiez guztiez jabetzea pixkanaka, beharrak, lehentasunak, sentimenduak, esperientziak eta errealitatearen errepresentazioak adierazteko. 3.– Hizkuntza, ideiak eta sentimenduak adierazteko asmoz, komunikatzeko, irudikatzeko, ikasteko eta gozatzeko tresna gisa erabiltzea. 5.– Beste haurren eta pertsona helduen mezuak ulertzea era askotariko hizkuntza- testuinguruetan; eta harreman horiek zuzentzen dituzten arauak ezagutzea, komunikazio-asmoak egoki interpretatzeko 7.– Kultura-tradizio desberdineko zenbait literatura-testu ulertzea, ozen irakurtzea, kontatzea eta berregitea, haiekiko interesa izan, balioetsi eta haiez gozatzeko 11.– Teknologiako tresnak erabiltzen hastea eta tresna horiek komunikatzeko duten gaitasuna aintzat hartzea, arian-arian informazio- eta ikaskuntza-iturri gisa erabiltzeko. Helburu guzti hauek teknologiarekin bateragarriak dira. Gainera, teknologiaren erabilpenak hau ekar dezake: motrizitatearen kontrol hobea, jakin nahiaren, irudimenaren eta behaketaren garapena… Guzti hau multimedia ipuinak lantzerakoan lor dezakegu. MULTIMEDIA EZAGUTZEN: Multimedia, teknologia desberdinak nahasteko tendentzia bat da. Hortaz, zentzumen desberdinetan talka egiten gaitu eta mezua ulertzeko efektu handiago bat lortzen da. XX. hamarkadan, historian izandako komunikazio tresna garrantzitsuenak sortu ziren: telebista eta ordenagailua. Aplikazio bat multimedia izateko 5 datu mota hauek izan beharko ditu: • Testuak • Grafikoak • Irudi finkoak • Irudi mugikorrak (bideoa, animazioak) • Audioa (musika, ahotsa, soinuak...)
  • 8. Multimediak begiak, belarriak, behatzak eta garrantzitsuena, burua estimulatzen ditu. MULTIMEDIA OSAGAIAK: “ Sistema multimedia ” terminoak elementu anitzak tartekatzen ditu: • Transmititu behar den informazioa: Garrantzitsua da pedagogo baten laguntza eta lana mezuaren alderdi didaktikoa garatzeko. • Hardwarea: Ordenagailuen alde handiena osagarri gehigarri batzuk behar ditu datu multimediak manipulatzeko. • Softwarea (bere funtzionamendurako): multimedia baten erreprodukzioak ezaugarri bere batzuk dituen ordenagailu bat behar du. Ezaugarri hauek produktuaren egileek zehaztu egiten dute. MULTIMEDIA IPUINAK HH GELETAN: Ipuinak Haur Hezkuntza geletan ez dira gaur egungo gauza, aspaldidanik landu batira eduki asko hauen bitartez. Hainbat autorek sutsuki defendatzen dute hauen erabilpena HHko geletan (Monfort, 1989; Tejerina, 1994; Condemarín et al., 1996) besteak beste. Oro har, egile hauen proposamenaren oinarria ipuinen erabilpenak gure kulturaren ezagutzan datza, ipuinak gure tradizioan egon diren elementuak dira, eta tradizioa izanik, haurrak jakinaren gainean egon beharko lukete. Gainera irakurketaren bidez irakasleak haurrekin hainbat ariketa egiteko para izango du: esaldiak osatu, irudimena landu, sentimenduak detektatu eta azaltzen saiatu, pasarte baten dramatizazioa egin ... Ipuinen erabilpenak helburu anitzak betetzen ditu, besteak beste: • Ahots-ezaugarriak ezagutu eta landu (intentsitatea, iraupena, tonua). • Hainbat soinu identifikatu eta errepikatu (Onomatopeiak, naturaren soinuak ...). • Hitz formak imitatu. • Hitzen ezaugarriak arakatu asoziazio foniko eta semantiko jolasen bidez. • Ipuin kontalariaren gaitasuna, hots, ahozko inprobisazioa, ahoskera eta intonazioa, garatzea. • Arreta gaitasuna garatzea. Multimedia liburuak diapositiben bertsio modernoa kontsidera daiteke neurri handi batean zenbait euskarrik parte hartzen baitute: Al igual que a éste se le considera un documento "multilenguaje" (en la medida en que integran lenguaje verbal y lenguaje de la imagen visual, sonora y audiovisual) o "documentos multisensoriales" (ya que para su recepción han de estar implicados varios sentidos)" (Gutiérrez 1997:26). Argi dago, erabiltzailearekin elkarrekintza dela diapositibetatik bereizten duen ezaugarri nagusiena, dakigun bezala diapositibek elkarrekintza hori burutzeko aukerarik ematen ez dutelako. Baina aldea, batez ere, honetan datza:
  • 9. "No se trata de una simple superposición o adición de imagen mas sonido…sino de un cuidado proceso en el que se crea un producto audiovisual único en el que incluimos las potencialidades expresivas y artísticas de varios lenguajes. " Gallego y Alonso (1999:16) Hain zuzen ere, hiru ezaugarri hauetan oinarrituak daude multimedia ipuinak: eleanitzak, multi - sentsorialak eta interaktiboak. Horretaz gain, animazio multimediek izaera motibagarria dute, eta adin honetako haurren interesak asko pizten dituzte. Xehetasunak arakatuz, haurrentzako liburu multimediak programa linealak dira, eszenak ilustratzen dituzten istorioak, testuak eta soinuak batera osatzen dutenak. Etapa bakoitzean haurra objektu desberdinetan arreta zentratu dezake, saguarekin bertan klikatuz objektuak mugitu egiten dira, eta kasu askotan soinuak egiten dituzte. Honek haurraren interesa pizten du, eszena desberdinetan “bizirik” dauden elementuak bilatzea bultzatzen baitu. Ordenagailuak istorioa irakurtzen duen bitartean hitzak argiztatu egiten dira, haurrak testua “ jarraitzeko ”. Erabiltzaileak eszenak aurkezteko ordena aldatzeko aukera izango du, eta ipuina beste orden horretan erreproduzitzeko gaitasuna izango du. 6. HELBURU ZEHATZAK • Zein ipuin multimedia dira egokienak? • Ipuin multimediari zein erabilpen eman? Zein ipuin multimedia dira egokienak HH-rako? Kontuan hartu beharreko elementuak ipuin multimedia egokia izateko: • Originaltasuna Aurkezpen originala izan behar da. Errekurtso/baliabide eta eszena desberdin eta ugari erabili eta aurkeztu. • Diseinua Ikonoak eta sinboloak erraz ulertzen dira eta estereotipoak hausten ditu. Testuaren eta ilustrazioaren arteko erlazio egokia. Ilustrazio eta soinuaren sinkronizazioa. • Ezaugarri psikologikoak Erabiltzaileari denbora eskaintzen dio interazkiorako.
  • 10. Edukia Ipuin multimediek hezkuntza arlo desberdinak gordetzen dituzte: ingurugiroaren, atzerritar hizkuntzen eta zeharkako gaien (bake hezkuntza, osasuna, ingurugiroa) aurkezpena eta hauen komunikazioa. Haur Hezkuntzako Curriculumean balore inplizituak transmititzen dituzte. Jarrera egokien ereduak aurkezten dituzte eta gatazkak konpontzeko ereduak proposatzen dira. • Hizkuntza Hizkuntza estimulatzen eta bultzatzen laguntzen du. Soinuen, hitzen eta esaldien aurkezpena. Lexiko maila. Esaldien erabilera: laburrak eta luzeak. Hitz joskera zuzenak. Multimedia ipuina onuragarria izan daiteke, baina nola landu? Gure proposamenaren muina hau da: Multimediak ipuinak onuragarriak dira, hizkuntza bultzatzen baita. Multimedia ipuinekin lan egiteko haurrak taldeka jartzea proposatzen dugu edo behintzat binaka, komunikazioa eta interakzioa errezteko (ikasleen artean, irakasle ikasle artean, hizkuntza maila desberdina dute ikasleen artean…). Irakasleak lana gidatu eta gainbegiratu behar du, bestela baliabide honek bere eraginkortasuna galduko luke. Aurretik ikaskuntzaren helburu batzuk markatu eta zehaztu behar dira, ez dugu ikaslea bakarrik utzi behar. Irakaslearen papera aktiboa izan behar da, eta lexikoaren erabilpenari begira adaptaziorako prest egon behar da. Zailtasun handirik aurkezten ez dituzten ikasleekin, aldaera linguistikoak eta baliokideak bilatzera eta hausnartzera gonbidatuko ditugu. Komunikazio eta adierazpen arloan ez da bakarrik ahozko adierazpena landuko, jarduerak egingo dira gorputz, musika eta espazio adierazpenak lantzeko: egoera desberdinen imitapena eta aurkezpena, pertsonaiak eta multimedia dokumentuaren historia; koloreak, formak, tamainak; objektuen konparaketa, etab. Gainera, testu idatziaren aurkezpenak haurrak irakutzaile/idazle kodigoan sartzen du eta idaztiak dauden hitzen identifikazioan laguntzen du, narrazioaren ulermena, etab.. idatzizko adierazpenera hurbiltzen da. Multimedia ipuinak haurrak modu original batean elementu ugari erabiltzeko eta manipulatzeko jarduerak burutzen laguntzen du. Naturako elementuak ezagutzeko baliagarria da (eguna - gaua, urtaroak), edo eguneroko errutinak aztertzeko: familia eta eskola errutinak (ingurugiro fisiko eta sozialaren arloko edukiak). Irakasleak ipuinaren eszenak fotokopiatzeko aukera dauka, eta honek ikaskuntza prozesuan lagunduko du: ikasle bakoitzari egokitutako lan zehatzak garatu ahal izango baitira. Esaterako, deskribapenak egiteko, istorioak asmatzeko, nahi diren objektuak lantzeko, margotzeko, bereizteko, izendatzeko, identifikatzeko, etab. Baina azkenean, hausnartzea garrantzitsuena da. Multimedia dokumentuak aztertu eta ebaluatu behar ditugu, oso garrantzitsua da ikasleen beharretara egokitzeko. Gainera, hizkuntza estimulatzeko oso baliabide erabilgarria da. Teknologia berriak erabiltzea erabakitzen bada, curriculumean sartu behar helburu argi batekin. Garrantzitsuena ez da multimedia produktuak geletan sartzea, baizik eta modu egoki batean erabiltzea. Erabilpen zentzuduna, arduratsua, egokia, etab. bultzatu behar da, hori egiten bada
  • 11. irakasleentzat lagungarria izan daiteke. Teknologia gure alde egon behar dira, baliabide eraginkorra eta motibagarria da eta irakaskuntza eta ikaskuntza prozesua errazago eta dibertigarriago izan daiteke. Eta era berean, zubi bat eraikitzen da eskola eta gizartearen artean, produktu multimedien presentzia gero eta handiagoa da. Ipuin multimediari zein erabilpen eman? Helburuak: • Irakaskuntza-ikaskuntza prozesuan, sistema multimediaren teknikak ezagutzea, maneiatzea, erabiltzea eta garatzea. • Sistema hauen bidez ikasleen ikaskuntza bultzatzeko estrategiak garatzea. • Irakaskuntza-ikaskuntza prozesuan sistema multimediak erabiltzea. Multimediak interfaze tradizionalak (testuan oinarritzen dena) hobetzen ditu eta onura garrantzitsuak eskaintzen ditu atentzioa eta interesa pizteko eta mantentzeko. Multimediak aurkeztutako informazioa gordetzeko laguntzen eta hobetzen du, ondo diseinatua baldin badago oso dibertigarria izan daiteke. Ordenagailuak dituzten pertsonengana hurbiltzeko bidea izan daiteke, informazioa ohituta ez dauden modu desberdinetan aurkezten baita. Eskolan Eskoletan multimedia beharrezkoa da, irakaskuntza prozesuan izugarrizko aldaketak ekarriko ditu, batez ere ikasleek ohiko irakaskuntzaren metodoen mugetatik urrutira joateko aukera izango dutelako. Etxean Multimediaren proiektu gehienak etxeetara iristen dira telebista edo monitoreen bidez. Multimedia erabiltzaileak ordenagailu bat daukate CD-ROM unitate batekin edo telebistara konektatu daitekeen erreproduktoreak, etxe askotan bideojoko aparatuak daude: Nintendo, Sega, etab..
  • 12. Onurak eta desabantailak: ONURAK DESABANTAILAK √ Manipulazio sinplea Energi elektrikoaren beharra √ Ikaskuntza prozesu dinamikoa Erabilpenerako ezagutza beharra √ Irudi mugikorrak, soinua, Garestia musika, ahotsa Hauskorrak √ Testu mota desberdinak Adikzioa sortzeko joera √ Interaktiboa Proiektuaren beharra begiak babesteko Isolatzailea
  • 13. 7. DATU TAULA NON AURKITU DAITEZKE? ZEIN MATERIALA DAGO? ELKAR-en dendan (Donostiako alde • Eskola txikiak: Gure mundu txikitik zaharrekoan) (Urtxintxa eta Txanelaren eskutik ipuin musikatuak) CD • Lalorekin: Hitzen Basoa (5-7 urte bitartekoa: ipuina eta ariketak) CD- ROMa, EDINCO editoriala • Gizon Harrigarriak (ipuina, filmea eta jokoak) ELKAR editoriala CD_ ROMa • Makilakixki (ipuina, filmea eta jokoak) ELKAR editoriala CD_ ROMa • Tartalo (ipuina, filmea eta jokoak) ELKAR editoriala CD_ ROMa • Gurekin Hegan: Txirri, Mirri eta Txiribiton ( 100 abesti, ipuinak sortu, ipuin interaktiboak, puzzleak, marrazkiak)CD_ ROMa • TTANTO Urtxintxa proiektuaren 3 urteko haurrentzako CD- ROMa (gehi ipuina) • Urdintxo eta Potx: Txanela proiektua, matematika lantzeko CD- ROMa • Begizorrotz irakurtzen ikasteko programa hezitzailea. CD- ROMa • Familia Mila Kolore: Pirritx eta Porrotx (ipuin interaktiboak) CD- ROMa DONOSTIAKO HAUR LIBURUTEGI NAGUSIAN • Cuentos clásicos multilingües (Los tres cerditos, Caperucita Roja, El flautista de Hamelín eta El soldadito de Plomo) CD- ROMa • Ricitos de Oro (ipuina eta jokoak) CD-ROMa Makilakixki (Jolasteko ipuinak VI: ipuina eta jolasak) MAGISTERITZAKO FAKULTATEKO • TTANTO Urtxintxa proiektuaren 3 LIBURUTEGIAN urteko haurrentzako CD- ROMa (gehi ipuina) • TXIRRITX Urtxintxa proiektuaren 4 urteko haurrentzako CD- ROMa ( gehi ipuina) • XANGO Urtxintxa proiektuaren 5 urteko haurrentzako CD- ROMa (+ip.)
  • 14. OKENDOko liburutegian Multimedia Bilduma (Ibaizabal): • Neskea eta Jaungoikoa • Egiaren ispilua • Iratxoen bihurrikeriak • Hauskara • Bizkaialdeko ipuin- esaundak • Gabonak ipuinetan ESKOLETAKO MATERIALA • TTANTTO Urtxintxa proiektuaren 3 urteko haurrentzako CD- ROMa (gehi ipuina) • TXIRRITX Urtxintxa proiektuaren 4 urteko haurrentzako CD- ROMa ( gehi ipuina) • XANGO Urtxintxa proiektuaren 5 urteko haurrentzako CD- ROMa (gehi ipuina)
  • 15. 8. MULTIMEDIA IPUINAK SORTZEKO APLIKAZIOAK • Libros interactivos multimedia: http://www.educalim.com/cinicio.htm • Genmagic: http://www.genmagic.net/edu
  • 16. "Hay algo mágico en la imagen que supera lo literario" Gallego y Alonso (1999:229).
  • 17. 8. GURE MULTIMEDIA IPUINA - Martintxo musikalaria (blogean dagoen guk egindako ipuina) 9. AMAIERAKO HAUSNARKETA Lan hau burutzean,multimedia ipuinei buruzko taldekide batzuen iritzia aldatu da. Lana egin aurretik, batzuk ez genuen oso argi ikusten teknologia mota hau nola sartu zitekeen Haur Hezkuntzako geletan; lana amaitzear gaudela, batzuk konturatu gara multimedia ipuinen alderdi onei eutsiz, onura asko lor ditzazkegula, beti ere alderdi negatiboenak kontutan harturik eta baztertzen saiatuz (ekiditen saiatu eta horietan erori gabe). Gauza askorekin bezala, erdiko bidea hartzea erabaki dugu (ez beltza, ez txuria: grisa): ez dugu teknologiarik gabeko ikasgela nahi, baina ezta teknologia beteriko ikasgela ere. Konturatu gara multimedia ipuinekin sortutako eztabaidak, teknologia berriekin sortutako eztabaidaren oso antzekoa dela, azken finean, multimedia ipuinak teknologia berriak dira; hau da, aurreko lana egin genuenean sortutako eztabaidetan eta hortik ateratako ondorioetan oinarritu gara. Hau dela eta, oso kontutan hartu behar da irakaslearen prestakuntza, honek multimedia ipuinak ikasgelan sartzeko duen interesa eta zein motatako erabilpena eman nahi dion. Irakasleak multimedia ipuinak baliabide gisa erabiltzeko, proiektu bat jarraitu eta bere neurrian erabili beharko du. Multimedia ipuinekin gehiago sakondu baino lehen esan, betiko moduaren aldekoak garela, hau da, ipuin kontaketa tradizionalaren aldekoak: irakasleak bere ahotsarekin eta bere erara ipuina kontatu, irakurtzeko eta moldatzeko aukera izan... Hala ere, multimedia ipuina lantzea oso erabilgarria ikusten dugu : estimulu berriak eskaintzako aukera ematen du (ahots aldaketak, soinuak, pertsonaien izaera… azkenean ez da irakasle horren izaerari mugatuko ipuina) eta haurrek ordenagailuarekin interakzionatzeko beste aukera bat da. Multimedia ipuinak telebista bezala ez direla erabili behar azpimarratu nahi dugu : haurra pantailaren aurrean ipini modu pasiboan eta “konektatuta” utzi denbora pasan. Beraz, multimedia ipuinak erabiltzerakoan, haurra modu aktiboan egotea eta estimulatzea bilatzen dugu. Amaitzeko, multimedia ipuinen ezaugarrietara erreparatzea funtsezkoa iruditzen zaigu: originaltasuna, diseinua, ezaugarri psikologikoak, edukia eta hizkuntza. Ezaugarriak kontutan hartzerakoan, multimedia ipuin egokiak aukeratuko ditugu eta landu nahi dugunaren helburuetara mugatzeko aukera izango dugu, betiere erabiltzen dugun bakoitzean helburu jakin bat jarraitzen duela ziurtatzeko (arestian aipatu dena ez gertatzeko, telebista moduan erabiltzea).
  • 18. 10. BIBLIOGRAFIA • Grupo de tecnología Educativa – Universidad de Sevilla http://tecnologiaedu.us.es/edutec/paginas/9.html • Estilo de aprendizaje y rendimiento académico en un entorno virtual http://www.monografias.com/trabajos901/aprendizaje-rendimiento-academico- entorno-virtual/aprendizaje-rendimiento-academico-entorno-virtual.shtml • Multimedia ipuinak http://www.educalim.com/cinicio.htm • Hezkuntza, unibertsitate eta ikerketa saila Haur Hezkuntzako Curriculuma http://www.euskadi.net/bopv2/datos/2009/01/0900469a.pdf • Elkar liburu denda • Diario Vasco-ko artikulua “Las nuevas tecnologías conllevan grandes retos para educadores y padres”. http://www.diariovasco.com/rc/20100424/mas- actualidad/tecnologia/oportunidades-201004240922.html