10. Sociaal bewustzijn
De zware leefomstandigheden van
de arbeidersklasse en de boeren
worden aan de kaak gesteld, onder
andere door de Duitser Karl Marx.
11. Karl Marx
Karl Heinrich Marx (Trier, 5 mei 1818 – Londen,
14 maart 1883) was een Duitse denker die
belangrijke invloed heeft gehad op de (politieke)
filosofie, de economie, de sociologie en de
historiografie; hij was een van de grondleggers
van de arbeidersbeweging en een centrale figuur
in de geschiedenis van het socialisme. Marx
woonde en werkte in Duitsland, Frankrijk,
België, Nederland en Engeland. Hij had een
bewogen leven, dat hij deelde met zijn vrouw
Jenny von Westphalen en met zijn grote vriend
Friedrich Engels, die hem - onder andere
financieel - zijn hele leven heeft gesteund en die
na de dood van Marx belangrijke werken van
hem persklaar maakte.
Als Marx' belangrijkste werk wordt meestal Das
Kapital (of in het Nederlands: Het Kapitaal)
beschouwd. Daarnaast is zijn Communistisch
Manifest (met Engels) wereldberoemd.
Op het werk en de denkbeelden van Karl Marx
(en Friedrich Engels) is het marxisme
gebaseerd.
32. Crystal Palace was een door kassenbouwer Joseph
Paxton ontworpen gebouw voor de
wereldtentoonstelling van 1851 in Hyde Park (Londen).
Het was gebouwd in Victoriaanse stijl en bestond uit
hout, gietijzer en glassegmenten (84.000 m²). Het
Crystal Palace was hierdoor vrijwel doorzichtig. Het had
de afmetingen van 564 bij 124 m en een totaal
oppervlakte van 92.000 m². Het hoogste punt bedroeg
33 m. De constructie was mogelijk gemaakt door de
industriële revolutie en de vooruitgang in de
metaalproductie.
Na de wereldtentoonstelling werd het gehele gebouw
verplaatst naar Sydenham Hill en uitgebreid (615 bij
150 m). Het originele Crystal Palace kostte £ 79.800 en
werd door 2000 arbeiders in acht maanden tijd
gebouwd, echter, de herbouw en uitbreiding kostte
£1.300.000. In 1860 brandde een deel van het gebouw
af en op 30 november 1936 brandde het volledig uit.
Crystal Palace is nooit herbouwd.