1. Geel , 16 mei 2013
Günther L’heureux
Sofie Logie
EEN FOUT IN DE GUNNING
Wat hangt de gemeente boven het hoofd ?

2. / 2Günther L’heureux / 13.05.2013 / Overheidsopdrachten
Nieuwe corruptiezaken in Vlaamse ambtenarij
Het Antwerpse gerecht voert twee nieuwe onderzoeken naar corruptie bij diensten van de Vlaamse
overheid.
Een onderzoek gaat over de Antwerpse afdeling Gebouwen van de Vlaamse overheid waar twee
ambtenaren zich zouden hebben laten omkopen door aannemers in ruil voor overheidsopdrachten.
Ze zouden de overheid te veel hebben gefactureerd om de corruptie te compenseren.
(…)
Donderdag 18 augustus 2011
Bron: belga

3. / 3
1. Inleiding
GUNNING UITVOERING
extracontractueel contractueel
extracontractueel derden
opdrachtnemer
benadeelde
inschrijver
BURGERRECHTELIJK
STRAFRECHTELIJKomkoping
Günther L’heureux / 16.05.2013 / Overheidsopdrachten

4. / 4
1) Inleiding
2) Wettelijk kader
3) Gemeente = wetgeving O.O. ?
4) Ratio legis O.O.  een fout = …
5) Rechtsherstel
6) Aansprakelijkheid binnen de gemeente
7) Verhaalbaar op een derde ?
8) Besluit en enkele tips
GUNNING
extracontractueel
BURGERRECHTELIJK
benadeelde inschrijver
Günther L’heureux / 16.05.2013 / Overheidsopdrachten

5. / 5
2. Wettelijk kader – wat is …
Klassieke
sectoren
Speciale sectoren
- publiek
Speciale sectoren
- privé
Defensie en
veiligheid
Wet
Gunning +
uitvoering
Wet 24/12/1993 betreffende de overheidsopdrachten en sommige
opdrachten voor aanneming van werken, leveringen en diensten
KB
Gunning
KB 8/01/1996 betreffende
de overheidsopdrachten
voor aanneming van
werken, leveringen en
diensten en de concessies
voor openbare werken
KB 10/01/1996 betreffende
de overheidsopdrachten
voor aanneming van
werken, leveringen en
diensten in de sectoren
water, energie, vervoer en
[postdiensten]
KB 18/06/1996 betreffende
de mededinging in het
raam van de Europese
Gemeenschap van
sommige opdrachten voor
aanneming van werken,
leveringen en diensten in
de sectoren water,
energie, vervoer en
[postdiensten]
KB
Uitvoering
KB 26/09/1996 tot bepaling van de algemene
uitvoeringsregels van de overheidsopdrachten
en van de concessies voor openbare werken,
met in bijlage AAV
gemeen recht
SGünther L’heureux / 16.05.2013 / Overheidsopdrachten

6. / 6
2. Wettelijk kader – wat wordt …
Klassieke
sectoren
Speciale sectoren
- publiek
Speciale sectoren
- privé
Defensie en
veiligheid
Wet
Plaatsing +
uitvoering
Wet 15/06/2006 overheidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor
werken, leveringen en diensten
Specifieke wet
13/08/2011
KB
Plaatsing
KB 15/07/2011
Plaatsing
overheidsopdrachten
klassieke sectoren
KB 16/07/2012
Plaatsing
overheidsopdrachten
speciale sectoren
Specifiek besluit –
in voorbereiding
Specifiek besluit –
23/01/2012
KB
Uitvoering
KB 14/01/2013 Algemene Uitvoeringsregels gemeen recht KB 14/01/2013
Algemene
uitvoeringsregels
Wet
Rechtsbescherming
Wet betreffende de motivering, informatie en rechtsmiddelen inzake overheidsopdrachten en
bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten – in voorbereiding
Günther L’heureux / 16.05.2013 / Overheidsopdrachten

7. / 7
3. Gemeente = wetgeving O.O. ?
• Staat, Gemeenschappen, Gewesten,
provincies, gemeenten,
verenigingen gevormd door een of
meerdere van deze
• organismen van openbaar nut
• publiekrechtelijke verenigingen
• OCMW’s
• besturen beheer temporaliën
• RP – behoeften van algemeen belang
die niet van industriële / commerciële
aard zijn – overheidsinvloed
• privaatrechtelijke universitaire
instellingen
• verenigingen gevormd door AO
• Staat
• territoriale lichamen
• publiekrechtelijke instellingen
• RP – behoeften van algemeen belang
die niet van industriële / commerciële
aard zijn – overheidsinvloed
WAT IS … WAT WORDT …
RATIONE
PERSONAE
Günther L’heureux / 16.05.2013 / Overheidsopdrachten

8. / 8
3. Gemeente = wetgeving O.O. ?
• overheidsopdracht
 werken
 leveringen
 diensten
• promotieovereenkomst
 werken
 leveringen
• concessie van openbare werken
• overheidsopdracht
 werken
 leveringen
 diensten
• promotieopdracht
 werken
• concessie van openbare werken
WAT IS … WAT WORDT …
RATIONE
MATERIAE
Günther L’heureux / 16.05.2013 / Overheidsopdrachten

9. / 9
4. Ratio legis O.O. –> een fout is …
= GELIJKE KANSEN VOOR IEDEREEN
aanbesteding
offerteaanvraag
prijs
vrij te kiezen criteria
laagste regelmatige inschrijver
meest voordelige regelmatige offerte
onderhandelingsprocedure prijs / vrij te kiezen criteria
meest voordelige regelmatige offerte
laagste regelmatige inschrijver
gunningswijze gunningscriteria gekozen inschrijver
Günther L’heureux / 16.05.2013 / Overheidsopdrachten
concurrentiedialoog vrij te kiezen criteria

10. / 10
1) wettelijke bepalingen
2) beginselen van behoorlijk bestuur
3) opdrachtdocumenten
GUNNING AAN DE INSCHRIJVER DIE ER RECHT OP HEEFT
Günther L’heureux / 16.05.2013 / Overheidsopdrachten

11. / 11
Bevoegdheid binnen de gemeente ?
• Keuze gunningsprocedure
• Goedkeuring bestek
• Niet-selectiebeslissing
• Beslissing tot onregelmatigverklaring
offerte
• Beslissing aanduiding voorkeursbieder
• Gunningsbeslissing
• Stopzetting gunningsprocedure
GEMEENTERAAD
COLLEGE VAN
BURGEMEESTER
EN
SCHEPENEN
Günther L’heureux / 16.05.2013 / Overheidsopdrachten

12. / 12
Een fout = …
1) het niet naleven van de wettelijke bepalingen
− overheidsopdrachtenreglementering en Gemeentedecreet
− wet legt een bepaald gedrag op discretionaire beoordelingsvrijheid
− gunningswijze !
Günther L’heureux / 16.05.2013 / Overheidsopdrachten

13. / 13
Een fout = …
2) het niet naleven van de beginselen van behoorlijk bestuur
− ongeschreven basisregels in het overheidshandelen
− gelijkheidsbeginsel = ratio legis van de overheidsopdrachtenreglementering
− zorgvuldigheids- en redelijkheidsbeginsel
− motiveringsplicht
Günther L’heureux / 16.05.2013 / Overheidsopdrachten

14. / 14
Een fout = …
3) het niet naleven van de opdrachtdocumenten
− principe patere legem quam ipse fecisti
− art. 23, 21° wet 15/06/2006 =
“de documenten die op de opdracht toepasselijk zijn, met inbegrip van alle aanvullende en
andere documenten waarnaar deze verwijzen. In voorkomend geval omvatten ze de
aankondiging van opdracht, het bestek dat de bijzondere bepalingen bevat die op de opdracht
toepasselijk zijn en de door de partijen ondertekende overeenkomst. Bij een
ontwerpenwedstrijd worden deze documenten wedstrijddocumenten genoemd en bij een
concessie voor openbare werken concessiedocumenten.”
Günther L’heureux / 16.05.2013 / Overheidsopdrachten

15. / 15
5. Rechtsherstel
Ten onrechte niet gekozen inschrijver
uitvoering in natura schadevergoeding
Günther L’heureux / 16.05.2013 / Overheidsopdrachten

16. / 16
5. Rechtsherstel
UITVOERING IN NATURA SCHADEVERGOEDING
• burgerlijke rechter
• vordering tot schadevergoeding
• 5 jaar
• art. 1382 BW : fout, schade,
oorzakelijk
verband
Eventueel op basis van
vernietigingsarrest van de Raad van
State
(60 dagen)
Günther L’heureux / 16.05.2013 / Overheidsopdrachten

17. / 17
5. Rechtsherstel
• verzoekschrift - verzoekende partij
• antwoordnota - verwerende partij
• standpunt auditeur en pleidooi
• arrest
• dagvaarding
• conclusies - beide partijen
• pleidooi
• vonnis
• mogelijkheid tot hoger beroep
UITVOERING IN NATURA
SCHORSINGSARREST GUNSTIG VONNIS
SCHADEVERGOEDING
Günther L’heureux / 16.05.2013 / Overheidsopdrachten

18. / 18
5. Rechtsherstel
• aanbesteding : 10 % van het
inschrijvingsbedrag (excl.btw)
• andere procedures : bewezen schade
KOSTEN
SCHADEVERGOEDING
KOSTEN
• procedurekosten : € 175
• [advocatenkosten]
• procedurekosten : dagvaarding + RPV
(€ 150 tot € 15.000)
• [advocatenkosten]
RECHT OP SCHADEVERGOEDING BIJ TERGEND EN ROEKELOOS GEDING
= max 5 % van het opdrachtbedrag (excl. btw)
Günther L’heureux / 16.05.2013 / Overheidsopdrachten

19. / 19
6. Aansprakelijkheid binnen de
gemeente
• Keuze gunningsprocedure
•Goedkeuring bestek
• Niet-selectiebeslissing
• Beslissing tot onregelmatigverklaring
offerte
• Beslissing aanduiding voorkeursbieder
• Gunningsbeslissing
• Stopzetting gunningsprocedure
GEMEENTERAAD
COLLEGE VAN
BURGEMEESTER
EN
SCHEPENEN
GEMEENTE COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN
SCHEPENEN
secretaris
financieel beheerder Financieel visum
Günther L’heureux / 16.05.2013 / Overheidsopdrachten

20. / 20
7. Verhaalbaar op een derde ?
GEMEENTE
STUDIEBUREAU / ARCHITECT
taakomschrijving
visie rechter
contractuele aansprakelijkheid
resultaats/middelenverbintenis
enkel rekenfouten
beslissingsvrijheid gemeente
vordering in vrijwaring
Günther L’heureux / 16.05.2013 / Overheidsopdrachten

21. / 21
8. Besluit en enkele tips …
1) Maak duidelijke opdrachtdocumenten
2) Motiveer voldoende het gunningsverslag
3) Hoger risico op veroordeling tot betaling schadevergoeding
bij aanbesteding
4) Omschrijf afdoende de taken van de derde in het
gunningsproces
Günther L’heureux / 16.05.2013 / Overheidsopdrachten

22. / 22
Günther L’heureux Sofie Logie
Wetstraat 26/7 President Kennedypark 6/24
1040 Brussel 8500 Kortrijk
t 02 234 66 00 t 056 74 56 00
f 02 234 66 01 f 056 74 56 01
glheureux@publius.be slogie@publius.be
www.publius.be
Günther L’heureux / 16.05.2013 / Overheidsopdrachten