1. ELIKADURA EGOKIA ETA OREKATUA Nekane Alkiza eta Oihane Amantegi

3. Obesitatea Obesitateagorputzak erre ditzakeenakbainokaloriagehiagokontsumitzeanagertzen da, hauekgureorganismoanmetatzenbaitira. Neurri gabe jatea, koipe eta kaloria ugaridun elikagaiak batez ere, ohiko joera bihurtu da gaur egun.

4. Eragileak Herrialde garatuetan, publizitate-kanpaina erraldoien bidez, janari ezin erakargarriagoak eskaintzen dira, kaloria ugari eta balio nutrizional eskasa dutenak. Horrekin batera, autoari, telebistari, ordenagailuari eta horrelakoei esker, ez dago lehen adina mugitu beharrik eguneroko bizimodua egiteko.

5. Egoera honen ondorioz, obesitatea pairatzen duten pertsonen kopurua izugarri areagotu da. Baina kezkagarriena haurren obesitatea da, gazteak izanik gaixotasun hau pairatzeak, zahartzean arazo lar ekarriko baitizkie.

6. Osasun arazoak Gaixotasun honek, zenbait ondorio dakar: Hilkortasun-tasaren igoera. Zenbait gaixotasun pairatzeko erraztasuna handitzea(hipertentsioa, diabetea...). Digestiorako molestiak (haizeak, kolikoak...). Emakumeen kasuan, hilekoaren alterazioak (antzutasuna ekar dezakeena). …

7. GMI Obesitatea sailkatzeko modu bat baino gehiago daude; erabiliena gorputz masaren indizea da, GMIa. Hau kalkulatzeko, eragiketa sinple hau egin behar da: GMIaren arabera, honako sailkapena egiten da: <20: pisu gutxi. 20-25: normala. 25,1-26,9: gehiegizko pisua. 27-29,9: lehen mailako obesitatea. 30-34,9: bigarren mailako obesitatea. 35-39,9: hirugarren mailako obesitatea. >40: laugarren mailako obesitatea, morbidoa.

8. Anorexia Jatorripsikikoaduengaixotasuna da, bereezaugarriapisuagaltzekoasmoirrazional eta ilogikoakbultzaturikjanariarierabatukoegiteaizanik. Beste era batera esanda, jateariezetz esaten diote, ezgizentzearren.

9. Anorexia gizarteaberats eta teknologikokiaurreratuenluxubezalakontsideradaiteke; jende horren arteanirudifisikoaren eta mehetasunarenkultuakneurrizkanpokoestimazioa eta garrantziahartzenbait du. Janariaklortzea, bestalde, ez da inolakoarazogizartehorietan.

10. Adina eta sexua Emakumezkoengauza da iaerabat, 100 pertsonaanorexikotatik 95 emakumedira. Eritasunarennondiknorakoa den: anorexia adoleszenteek eta 12-25 urtebitartekoemakumeekjasatendutelagehienbat, arriskualtuenekoadinak 14-18 urtebitarteanegonik. Hala ere, badaude zenbait salbuespen.

11. Gaixotasuna sor dezaketeenarrazoiak Norberegorputzaezonartzea eta autoestima eskasadirelaesandaiteke. Argaltasun-moda, gorputzgazte eta perfektuenganakozaletasuna eta irrika. Anorexia obesitatearenkontrakoerreakziobezala ere sor daiteke.

12. Sintomak Pertsonaanorexikoak izan ohiduensintomanabarmenabereitxurafisikoaridagokio: argal-argala da, dagokionpisuabaino % 50 gutxiagopisatzeraheldaiteke. Aurpegiabeharkolukeenabainolehenagozahartu eta zimelduegitenzaio. Normalean, gaixoakezindu lorikegineta bestelakodepresio-sintomak ere baditu: negarra, tristura, gizartearekikouzkurtasuna…

13. Emakume anorexikoei, nutrizio eskasaren eraginez, hilekoa desagertzen zaie. Lehenfaseananorexikoa oso pertsonaaktiboada; bainagaixotasunakaurreraeginahala, hasierakohiper-aktibotasun hura axolagabetasunbihurtzenda.