1. BAB 5
KEMERDEKAAN TANAH MELAYU

2. 5.1 PENGENALAN
• Istilah ini mempunyai pengertian yang berbagai-bagai
—bergantung kepada keadaan mana ia di rujuk.
• Kemerdekaan bagi sesebuah negara bermaksud negara
berkenaan bebas daripada kongkongan dan
cengkaman kuasa asing yang menekan, khususnya
dikenali sebagai penjajah.
• Kebebasan bermakna rakyat negara tersebut berhak
mengatur dan memilih corak kehidupan mereka,
seperti mempunyai sistem pemerintahan dan
perlembagaan sendiri tanpa terikat dengan kuasa asing
yang menjajah.

3. • Penentangan kemasukan kuasa asing oleh mesyarakat tempatan
bermula pertengahan abad yang ke-16 dengan kejatuhan negeri
Melaka ke tangan Portugis (1511), Belanda (1641), dan Inggeris
apabila mereka berjaya menguasai negeri Pulau Pinang (1786),
Perak (1874), dan diikuti oleh negeri-negeri Melayu yang lain.
• Tanah Melayu juga pernah dijajah oleh Jepun. Negeri-negeri
Melayu di Utara pula pernah diperintah oleh kerajaan Siam.
Kerajaan Brooke di Sarawak dan Syarikat Berpiagam Borneo Utara
di Sabah juga telah berjaya meluaskan wilayah kekuasaannya, sama
ada dengan cara paksa atau membeli wilayah-wilayah berkenaan
daripada pemerintah tempatan.
• Gerakan tentangan yang dipimpin oleh tokoh-tokoh pentadbir,
agama, dan rakyat biasa akhirnya dapat dipatahkan oleh pihak
penjajah akhirnya. Iamembuktikan bahawa masyarakat tempatan
tidak menerima kedatangan dan penglibatan kuasa asing dalam
negeri mereka.

4. 5.2 PERKEMBANGAN POLITIK TAHUN 1945-1955
• British mula menunjukkan sikap bertolak ansur.
• Pendudukan Jepun di Tanah Melayu selama lebih kurang tiga
setengah tahun (1942-1945) meninggalkan kesan mendalam dari
segi ekonomi, sosial dan psikologi kepada masyarakat
keseluruhannya.
– Menyemarakkan lagi semangat kebangsaan di kalangan orang Melayu
dan menafikan anggapan selama ini bahawa kuasa Inggeris tidak
dapat dikalahkan.
• British memperkenalkan Malayan Union selepas pengunduran
Jepun di Tanah Melayu (1946) - telah ditentang habis-habisan oleh
semua lapisan masyarakat dan pertubuhan Melayu.
– Kerajaan British yang sedar akan kebangkitan nasionalisme Melayu,
akhirnya tiada pilihan kecuali menggantikan Malayan Union dengan
Persekutuan Tanah Melayu.

5. • Apabila Persekutuan Tanah Melayu dibentuk pada
tahun 1948, langkah-langkah ke arah pemerintahan
sendiri dibuat dan British semakin bersedia untuk
memberikan kemerdekaan kepada Tanah Melayu.
• British juga turut memberikan tumpuan
menghapuskan keganasan komunis. Peristiwa darurat
(1948-1960) - banyak nyawa terkorban, beribu juta
ringgit dibelanjakan.
• Apabila keadaan bertambah baik menjelang tahun
1955, British telah mengambil beberapa langkah
membimbing rakyat ke arah sistem dan pemerintahan
berbentuk demokrasi seperti memperkenalkan sistem
pengundian dan mengadakan pilihanraya.

6. 5.2.1 Perpaduan Kaum
• British telah menetapkan syarat bahawa semua kaum di Tanah
Melayu mesti bersatu terlebih dahulu dalam politik sebelum
kemerdekaan dapat diberikan.
5.2.2 Usaha ke Arah Perpaduan
• Dato’ Onn Jaafar mencadangkan sebuah pertubuhan yang boleh
mewakili semua kaum supaya mereka dapat bekerjasama dan
bertolak ansur di antara satu sama lain.
• Hasil perbincangan dengan Tan Cheng Lock, E.E.C. Thuraisinggam,
Malcom Mac Donald dan Roland Braddell Jawatankuasa
Perhubungan Antara Kaum (Communities Liaison Committee) telah
dibentuk.

7. – Berasaskan tolak ansur antara politik Melayu dan
bukan Melayu telah dilaksanakan pada tahun 1949.
– 15 orang anggota terdiri daripada tokoh-tokoh
penting daripada kaum Melayu, Cina dan India.
– Memupuk persefahaman di antara pemimpin-
pemimpin kaum di Tanah Melayu - menyelesaikan
sebarang permasalahan yang timbul ketika itu.
• Parti-parti politik juga mengambil inisiatif ke arah
mewujudkan perpaduan kaum. Contohnya,
kerjasama UMNO, MCA dan ini diikuti dengan
MIC untuk bertanding dalam pilihanraya, dan
seterusnya membentuk gabungan parti besar
yang dinamakan Perikatan.

8. 5.3 PERTUMBUHAN PARTI-PARTI POLITIK
• Perang Dunia Pertama, sudah ada usaha
memperjuangkan kemerdekaan Tanah Melayu
melalui penubuhan beberapa parti politik.
• Penubuhan parti-parti politik ini didorong oleh
reaksi rakyat terhadap cadangan Malayan
Union (1946) oleh Kerajaan British.
– Malayan Union merupakan pemangkin utama
penyatuan orang Melayu.

9. 5.3.1 United Malays National Organization (UMNO)
• Dato’ Onn Jaafar selaku pengerusi Pergerakan Melayu
Johor mencadangkan diadakan Kongres Melayu bagi
menyatukan seluruh masyarakat Melayu untuk
menentang Malayan Union.
– Kongres Melayu Se-Malaya diadakan pada 1 hingga 4 Mac 1946
di Kelab Sultan Sulaiman, Kuala Lumpur.
– Dihadiri oleh 41 buah persatuan Melayu.
– Perlembagaan baru dibuat dan UMNO dengan rasminya
ditubuhkan pada 11 Mei 1946 - menentang gagasan Malayan
Union dan menyatupadukan orang Melayu di seluruh Tanah
Melayu.

10. • Pemimpin pertama UMNO Dato’ Onn Jaafar meletak
jawatan pada tahun 1951 – cadang buka keahlian
parti kepada semua bangsa - tidak direstui oleh ahli-
ahli UMNO.
• Kepimpinan UMNO diambil alih oleh Tunku Abdul
Rahman dan menukar konsep perjuangan UMNO
dari ‘Hidup Melayu’ kepada ‘Merdeka’.
– 1954, UMNO, MCA dan MIC bergabung dalam Parti
PERIKATAN.

11. 5.3.2 Malayan Indian Congress (MIC)
• Ditubuhkan pada bulan Ogos tahun 1946 dengan
penggabungan persatuan-persatuan India di Tanah
Melayu.
• Yang Dipertua Kongres yang pertama ialah John A. Thivy.
– Pernah terlibat di dalam Persatuan Pusat India di Tanah Melayu
dan juga gerakan kemerdekaan India.
• Pada peringkat awal perjuangannya, parti ini bertujuan
menyokong perjuangan kemerdekaan di India.
• Kurang mendapat sambutan di kalangan orang India di
Tanah Melayu.

12. • Selepas India mencapai kemerdekaan - 1947,
– Memberi tumpuan kepada kegiatan politik di Tanah
Melayu.
– Bermatlamat mengenengahkan isu-isu kerakyatan yang
merupakan satu daripada isu utama di Tanah Melayu.
• Matlamat utama penubuhannya ialah untuk menjaga
kepentingan politik, ekonomi, dan sosial kaum India di
Tanah Melayu.
• Menyertai IMP pimpinan Dato’ Onn - tidak berapa
berjaya dalam pilihanraya 1952.
• Bergabung dalam Parti Perikatan (1955) - dapat
sambutan orang India di seluruh Tanah Melayu

13. 5.3.3 Malayan Chinese Association (MCA)
• Ditubuhkan pada bulan Februari 1949 atas idea
British bagi membolehkan sebahagian orang Cina
menyokong British dalam menghadapi darurat.
• Pada penghujung tahun 1930an, Parti Komunis
Malaya (PKM) merupakan satu-satunya parti yang
disertai oleh kebanyakan orang Cina.
• Presiden MCA yang pertama ialah Tan Cheng Lock.
• Matlamatnya untuk melindungi hak dan kepentingan
ekonomi, politik, dan sosial kaum Cina di Tanah
Melayu.

14. • Berjanji akan bekerjasama dengan kerajaan
untuk mematahkan kegiatan komunis.
• Membuktikan kepada kerajaan Inggeris akan
kesetiaan kaum Cina terhadap Tanah Melayu.
Adalah diharapkan dengan demikian kaum
Cina akan bekerjasama dengan kaum-kaum
lain untuk memperoleh kemerdekaan.

15. 5.3.4 Parti Kebangsaan Melayu Malaya (PKMM)
• Ditubuhkan pada bulan Oktober 1945 di Ipoh, Perak,
hasil rundingan dan persetujuan dua kumpulan
pemuda, iaitu dari golongan Ahmad Boestamam dan
golongan Mokhtaruddin Lasso.
• Matlamatnya untuk melahirkan kesedaran politik
dan menyatukan bangsa Melayu di Tanah Melayu
dan di Indonesia.
• Penubuhan UMNO pada tahun 1946,
– Sedikit sebanyak menggugat PKMM.

16. – PKMM turut serta sebagai anggota UMNO buat
seketika.
– Percanggahan ideologi, kepimpinan, dan soal
bendera, PKMM kemudian keluar dari UMNO.
• PKMM menjadi semakin lemah setelah ahli-
ahlinya ditangkap dan dibubarkan. Serpihan
pimpinan PKMM menubuhkan pula Parti
Rakyat Malaya pada tahun 1955.

17. 5.3.5 Parti Islam Se-Malaya (PAS)
• Ditubuhkan pada tahun 1955 ekoran daripada satu
persidangan Persatuan Ulama Se-Malaya yang
diadakan di Kuala Lumpur pada 23 Ogos 1951.
• Parti ini ditaja oleh Jabatan Agama UMNO.
• Persatuan Ulama dianggotai oleh bekas aktivis
agama, dan bekas ahli HAMIM yang diharamkan oleh
British.
• Matlamat - untuk menjadikan agama Islam sebagai
agama rasmi, dan bahasa Melayu sebagai bahasa
rasmi, serta mengetatkan peraturan kerakyatan.

18. 5.3.6 Parti Kemerdekaan Malaya (IMP)
• Merupakan parti pelbagai kaum yang pertama dan dipimpin oleh
Dato’ Onn Jaafar.
• Bekerjasama dengan MIC dari tahun 1951 sehingga tahun 1953.
• MCA di bawah pimpinan Tan Cheng Lock juga pernah menyertai
Dato’ Onn.
• 1952 - MCA telah bekerjasama dengan UMNO dalam Parti
PERIKATAN.
• Kegagalan IMP menyebabkan Dato’ Onn berpatah balik
memperjuangkan kepentingan Melayu melalui Parti Negara.
– Parti Negara ditubuhkan pada tahun 1955
– Kebanyakan ahlinya terdiri daripada orang Melayu.
– Untuk menyatupadukan orang Melayu.
– Untuk mengambil bahagian dalam pilihanraya negeri dan persekutuan yang
sedang dirancangkan ketika itu.

19. 5.3.7 Parti Buruh
• Ditubuhkan di Pulau Pinang oleh pemimpin Kesatuan Sekerja
atas nama Parti Buruh Pulau Pinang pada 15 Mei 1951.
• Parti yang sama ditubuhkan di Selangor, Negeri Sembilan,
Perak, dan Melaka - bergabung membentuk Parti Buruh
SeMalaya di bawah pimpinan Mohd. Sopiee Ibrahim.
– Parti ini merancang untuk mencapai kemerdekaan pada tahun 1964.
– Kurang mendapat sokongan dari orang ramai.
– Terdapat unsur sosiolisme dan komunisme dalam perjuangan parti.
– Berfahaman sosiolis yang tidak mahu mengiktiraf hak keistimewaan
orang Melayu.
– Pengalaman kezaliman komunis semasa darurat membimbangkan
rakyat untuk menerima Parti Buruh.

20. • Parti Progresif Perak PPP ditubuhkan pada tahun
1953 dipimpin oleh DR Senivasagam.
– Menyertai Perikatan dan berjaya menguasai Majlis
Perbandaran Ipoh atas nama Perikatan UMNO-MCA-
PPP.
– Pilihanraya tahun 1955, PPP keluar dari Perikatan dan
menukar nama Parti Progresif Rakyat.
• Parti lain ialah Parti Radikal pimpinan Dr. Lim
Chong Eu, National Association of Perak (NAP)
dipimpin oleh Dato Bukit Gantang Abdul Wahab
dan Kesatuan Melayu Semenanjung pimpinan
Haji Hashim Ghani.

21. 5.4 PERUBAHAN DASAR BRITISH KE ARAH BERKERAJAAN SENDIRI
• Politik di Tanah Melayu semakin rancak ekoran perkembangan
penubuhan parti-parti politik ke arah berkerajaan sendiri.
• Hasrat Kerajaan Inggeris untuk memberikan kemerdekaan dapat di lihat
daripada beberapa peristiwa penting yang berlaku pada tahun 1950-an.
– Sistem Ahli,
– Pilihanraya Majlis Tempatan
– Pilihanraya Umum 1955.
5.4.1 Sistem Ahli
• 1951 - British memperkenalkan Sistem Ahli dalam Mesyuarat Kerja
Persekutuan (Majlis Perundangan Persekutuan).
– Langkah penting ke arah mewujudkan perpaduan kaum.
– Mereka yang dilantik terdiri daripada beberapa warganegara Persekutuan Tanah
Melayu untuk menjadi ahli Majlis serta diberi portfolio bertaraf menteri.
– Senarai menteri dan jawatan yang disediakan dalam Sistem Ahli.

22. MENTERI DAN JAWATAN
• 1. Dato’ Onn bin Jaafar Ahli Hal Ehwal Dalam Negeri
• 2. EEC Thuraisingham Ahli Pelajaran
• 3. Tunku Yaakob Ahli Pertanian dan Perhutanan
• 4. Lee Tian Keng Ahli Kesihatan
• 5. Dato’ Mahmud Mat Ahli Tanah, Perlombongan dan
Perhubungan
• 6. J.D. Mead Ahli Kerja Raya dan Perumahan
• 7. J.D. Hodgkinson Ahli Perindustrian dan
Perhubungan Sosial
• 8. O.A. Spencer Hal Ehwal Ekonomi

23. • Seorang ahli lagi bertanggungjawab mengetuai
portfolio Keretapi dan Pos—menjadikan jumlah
kesemuanya ialah sembilan orang ahli.
• Tokoh-tokoh yang dipilih adalah terdiri daripada
semua kaum.
• Bertanggungjawab untuk mengetuai beberapa
jabatan kerajaan.
• Mereka merupakan pemimpin-pemimpin tempatan.
• Satu pilihanraya bagi memilih anggota perwakilan di
peringkat Penguasa Tempatan sebagai latihan
kepada demokrasi berparlimen.

24. 5.4.2 Pilihanraya Tahun 1951
• Pilihanraya pertama diadakan pada 1 Disember 1951 bagi
memilih perwakilan di majlis tempatan - Majlis Perbandaran
Georgetown, Pulau Pinang.
• Pilihanraya ini penting kerana pada ketika ini UMNO dan MCA
telah bergabung dalam sebuah Parti Perikatan dan
memenangi kesemua sembilan kerusi yang dipertandingkan.
• 1953, seorang speaker sebagai pengerusi Majlis Mesyuarat
Perundangan Persekutuan - menggantikan tempat
Pesuruhjaya Tinggi British yang tidak lagi menganggotai
majlis itu.

25. 5.4.3 Pilihanraya Tahun 1952
• Februari 1952 - diadakan Pilihanraya Majlis Perbandaran
Kuala Lumpur dengan 12 kerusi dipertandingkan.
• Pilihanraya ini disertai oleh Perikatan UMNO-MCA, IMP dan
calon Bebas.
– UMNO-MCA memenangi sembilan kerusi
– IMP berjaya memenangi dua kerusi
– Satu kerusi dimenangi oleh calon bebas.
• 1952 - pilihanraya Majlis Bandaran di Johor Bahru, Ipoh,
Melaka dan Seremban turut diadakan.
• Manakala pilihanraya pada peringkat negeri diadakan pada
tahun 1954.

26. • Wakil-wakil yang terpilih membincangkan
perkara-perkara yang melibatkan kepentingan
awam di peringkat tempatan - memberi
pengalaman mentadbir kerajaan dan
pendedahan awal tentang proses pilihanraya.

27. 5.4.4 Pilihanraya Umum Tahun 1955
• 1953, Perikatan UMNO-MCA mencadangkan kepada British supaya
diadakan pilihanraya bagi mewujudkan kumpulan majoriti yang
terpilih dalam Majlis Perundangan Persekutuan.
• Menuntut supaya 60 peratus daripada ahli dipilih melalui pilihanraya,
40 peratus lagi dilantik oleh British - ditolak oleh British.
• Perikatan telah memulaukan semua Majlis Mesyuarat Kerajaan di
peringkat tempatan, negeri, dan persekutuan - tindakan mendapat
sokongan rakyat.
• British menerima dari segi prinsipnya bahawa keanggotaan Majlis
Perundangan Persekutuan hendaklah ahli yang dipilih oleh rakyat lebih
daripada ahli yang dilantik.
• Malangnya, Perikatan masih meneruskan pemulauan kerana tidak
bersetuju dengan keputusan British.

28. • British akhirnya bertolak ansur dengan menetapkan
keanggotaan Majlis Perundangan Persekutuan seramai
98 orang.
– (i) Lima puluh dua orang dipilih oleh rakyat menerusi
pilihanraya dengan seorang dilantik menjadi speaker.
– (ii) Tiga orang ahli dilantik kerana jawatan, iaitu Ketua
Setiausaha, Peguam Negara dan Setiausaha Kewangan.
– (iii) Sebelas orang dipilih mewakili negeri.
– (iv) Dua puluh dua orang dipilih untuk mewakili berbagai
golongan dan pertubuhan.
– (v) Tiga dipilih mewakili kaum minoriti seperti Orang Asli, Serani
dan Ceylon.
– (vi) Tujuh ahli dilantik oleh Pesuruhjaya Tinggi, setelah
berunding dengan parti yang mempunyai majoriti.

29. • Julai 1954, Perikatan bersetuju dengan cadangan
British. Pilihanraya Persekutuan akhirnya ditetapkan
pada 27 Julai 1955.
• MIC menyertai Perikatan pada tahun yang sama.
• Tahun 1955 merupakan tahun yang paling penting
dalam perkembangan politik tanah air kerana ia
merupakan kali yang pertama diadakan Pilihanraya
Persekutuan bagi seluruh Tanah Melayu.
– Tiga buah parti politik yang mewakili tiga kaum terbesar di
Tanah Melayu telah bersetuju bergabung dan bertanding
dalam pilihanraya tersebut bagi membentuk sebuah parti,
iaitu Perikatan.

30. • Parti Perikatan telah meletakkan calon-calon bagi
kesemua 52 kerusi.
• Parti Negara pimpinan Dato’ Onn mempertandingkan 33
buah kerusi, PAS 11 kerusi dan 18 orang calon bebas.
• 84.2 % pengundi Melayu, 11.2 % pengundi Cina dan 3.9
% pengundi India - kelebihan yang besar bagi pengundi
Melayu.
• Hasil berkompromi UMNO 35 kerusi (69 peratus), MCA
15 kerusi (28 peratus) dan MIC dua kerusi (tiga peratus).
• Jelaslah bahawa dalam pembahagian kerusi tersebut
terdapat unsur tolak ansur bangsa Melayu khususnya
UMNO dengan kaum lain.

31. Jadual 1
Pilihanraya Tahun 1955: Barisan Calon Mengikut Parti
Parti Melayu Cina India Jumlah
• Perikatan 35 15 2
52
• Parti Negara 29 1 - 30
• Parti Islam SeMalaya 11 - - 11
• Persatuan Kebangsaan Perak 8 1 - 9
• Parti Buruh - 2 2 4
• Ikatan Melayu Perak 3 - - 3
• Parti Progresif Perak 1 - 1 2
• Bebas 16 1 1 18

32. • 50 daripada 52 kawasan yang dipertandingkan adalah
dikuasai oleh pengundi-pengundi Melayu.
• UMNO boleh mencapai kemenangan dalam pilihanraya
tersebut tanpa sokongan daripada MCA dan MIC.
• 80 peratus jumlah keseluruhan pengundi dimenangi oleh
UMNO, 20 peratus dimenangi oleh parti-parti lain.
• Ini menunjukkan bahawa Perikatan yang diwakili oleh orang
Melayu telah membuat pengorbanan yang besar demi
perpaduan masa depan negara. Pengorbanan yang
dimaksudkan ialah kesudian orang Melayu yang diwakili oleh
UMNO membahagikan sejumlah kerusi untuk
dipertandingkan dalam pilihanraya ini kepada kaum Cina dan
India yang mempunyai peratus pengundi kurang daripada 20
peratus.

33. Kedudukan Calon Perikatan dalam Pilihanraya1955
Parti Peruntukan Kerusi Peratus Kerusi (%) Peratus Pengundi
(%)
UMNO 34 69 84.2
MCA 15 28 11.2
MIC 2 3 3.9

34. • Moto Perikatan ialah ‘Menuju Ke arah Kemerdekaan’.
• Janji Perikatan kepada rakyat;
– (i) Pemerintahan berdasarkan demokrasi berparlimen.
– (ii) Bahasa Melayu dan sebagai bahasa kebangsaan.
– (iii) Agama Islam sebagai agama rasmi.
– (iv) Melindungi dan mengekalkan institusi beraja Melayu.
– (v) Mengubahsuai undang-undang kerakyatan.
– (vi) Peningkatan taraf ekonomi Melayu.
– (vii) Menjalinkan hubungan antarabangsa.
– (viii) Hak asasi manusia.
– (ix) Sistem pendidikan kebangsaan.
– (x) Kemerdekaan diperoleh dalam tempoh empat tahun.

35. • Parti Perikatan juga berjanji untuk menamatkan
darurat secepat mungkin, melalui penawaran
pengampunan kepada pengganas omunis yang
majoritinya terdiri daripada bangsa bukan
Melayu, khususnya Cina.
– Rundingan Baling sejurus selepas Pilihanraya 1955.
• Manifesto Perikatan merupakan hasil tolak ansur
dan kerjasama bersepadu semua kaum dalam
usaha mempercepatkan proses mencapai
kemerdekaan.

36. Kabinet Pertama Persekutuan Tanah Melayu
Ketua Menteri dan Menteri Dalam Negeri Tunku Abdul Rahman
Menteri Pelajaran Dato’ Abdul Razak Hussein
Menteri Hasil Bumi Dr. Ismail A. Rahman
Menteri Pengangkutan Kolonel H.S. Lee
Menteri Tanam-Tanaman Abdul Aziz Ishak
Menteri Kesihatan Leong Yew Koh
Mengeri Buruh V.T. Sambanthan
Menteri Kerja Raya Sardon Jubir
Menteri Kerajaan Tempatan & Perumahan Sulaiman Abdul Rahman
Menteri Perhubungan, Pos dan Telekom Ong Yoke Ling

37. • Perikatan telah mempunyai bilangan wakil
yang besar dalam Majlis Mesyuarat
Perundangan Persekutuan dan seterusnya
menubuhkan sebuah kerajaan melalui
keanggotaan dalam Majlis Mesyuarat
Kerajaan.
• Portfolio Kewangan, Hal Ehwal Luar, dan
Pertahanan masih dipegang oleh pegawai
British.

38. 5.5 LANGKAH-LANGKAH MENUJU KEMERDEKAAN
• Kejayaan besar dalam pilihanraya 1955, mendorong Parti
Perikatan terus mendesak mempercepatkan
kemerdekaan Tanah Melayu. Walaupun manifestonya
telah menetapkan tempoh empat tahun. Namun,
• Hasil beberapa perbincangan yang di kalangan Raja-raja
Melayu mahu pun Parti MCA dan MIC, membuktikan
bahawa majoriti penduduk di Tanah Melayu sanggup
bertolak ansur dan berkongsi kuasa dalam usaha
mewujudkan sebuah pemerintahan sendiri.

39. 5.5.1 Rundingan ke Arah Kemerdekaan
• Tunku Abdul Rahman dalam ucapan pertamanya di dalam
Majlis Perundangan Persekutuan telah menegaskan untuk
berunding dengan pihak British bagi mencapai kemerdekaan
dalam tempoh lebih kurang dua tahun sahaja, namun tidak
semua memberikan reaksi positif.
• Ucapan itu menimbulkan reaksi kontra daripada istana Johor.
Pihak Sultan Johor merasakan kemerdekaan akan membawa
kepada kemusnahan Tanah Melayu:
– “Memanglah baik untuk melaung-laungkan tentang merdeka, tetapi
dimanakah kapal-kapal perang kamu, kapal terbang kamu dan
tentera kamu untuk menghadapi dan menangkis pencerobohan
daripada luar? Kalau orang putih keluar, negeri ini akan susah 99 kali
ganda daripada hari ini.”

40. • Menjadikan isu kontroversi di kalangan raja-raja, Tunku
Abdul Rahman dan UMNO sehingga menimbulkan
masalah keanggotaan perwakilan ke majlis perundingan
kemerdekaan.
• Berlaku pertentangan dari segi kekuasaan dan
kedaulatan
– Pihak raja yang mewakili kepentingan pihak istana sahaja?
– Satu pihak lagi dipilih oleh rakyat dan menjadi wakil kepada
rakyat.
• Raja-raja Melayu dan UMNO akhirnya bersetuju dengan
keputusan wakil yang dipilih iaitu empat wakil di
kalangan raja-raja Melayu dan empat wakil dari
Perikatan.

41. 5.2 Misi Kemerdekaan ke London
• Januari 1956, satu rombongan lapan orang wakil yang telah
dipersetujui, berangkat ke London yang diketuai oleh
Tunku Abdul Rahman.
• Perundingan kemerdekaan berlangsung dari 18 Januari
hingga 8 Februari 1956, iaitu kira-kira tiga minggu. Hasil
daripada rundingan tersebut, Perjanjian London telah
ditandatangani pada 8 Februari 1956.
• British diketuai oleh Lord Lennox Boyd, Setiausaha Tanah
Jajahan British.

42. 5.5.2 Misi Kemerdekaan ke London
• Beberapa persetujuan telah berjaya dihasilkan, iaitu
– (i) Kerajaan British akan memberikan kemerdekaan pada 31 Ogos
1957;
– (ii) Tanah Melayu berada dalam lingkungan Komanwel dan
menjalankan pemerintahan secara demokrasi;
– (iii) Selaras dengan tanggungjawabnya terhadap Komanwel, British
juga mendapat hak menempatkan tenteranya di negara ini;
– (iv) Sebuah badan bebas ditubuhkan bagi menggubal perlembagaan
Tanah Melayu yang dinamakan Suruhanjaya Reid.
• Jawatan Setiausaha Kewangan dan Pengarah Gerakan digantikan
dengan jawatan Menteri Kewangan dan Menteri Pertahanan dan
disandang oleh anak tempatan.
• British membayar ganti rugi kepada pegawai-pegawai dagangnya
yang akan diberhentikan berikutan dengan kemerdekaan tersebut.

43. 5.5.3 Suruhanjaya Reid dan Memo Perikatan
• Suruhanjaya Reid telah ditubuhkan pada tahun 1955
dan dipengerusikan oleh Lord Reid dan Ivor Jennings
dari Britain.
• Ahli-ahlinya terdiri daripada William McKell dari
Australia, Hakim B. Malik dari India, dan Hakim Abdul
Hamid dari Pakistan.
• Suruhanjaya Reid telah diminta mengesyorkan satu
perlembagaan Persekutuan berdasarkan demokrasi
berparlimen.

44. • Dalam persidangan pertama pada Jun 1956, Suruhanjaya
ini telah meminta pertubuhan-pertubuhan, orang-orang
perseorangan yang berminat menghantar memorandum
bertulis mengenai perkara-perkara yang berkaitan
dengan:
– (i) Pembentukan sebuah kerajaan demokrasi berparlimen;
– (ii) Menjamin kedudukan Raja-raja;
– (iii) Memilih seorang Ketua Negara dari kalangan Raja-raja
Melayu,
– (iv) Mempertahankan kedudukan istimewa orang Melayu tanpa
banyak menjejaskan kepentingan kepentingan sah kaum-
kaum lain.
– (v) Membentuk satu rupa bangsa bagi seluruh negara iaitu satu
kerakyatan yang sama.

45. • Suruhanjaya telah menerima 131 memorandum dari orang
perseorangan, pertubuhan, Parti Perikatan dan Raja-raja
Melayu.
– Hanya dua memo dianggap penting iaitu dari Raja-raja Melayu dan
Parti Perikatan.
• Memo Perikatan yang dihantar pada 27 Julai 1955 menjadi
pertimbangan utama Suruhanjaya atas sifat tuntutan
bersama kaum-kaum terbesar. Dapatlah dikatakan bahawa
memo tersebut sebagai satu ‘pakatan murni’ iaitu
persetujuan secara bertolak ansur demi kepentingan semua
kaum di Tanah Melayu.
• Terdapat lima perkara utama di dalam ‘pakatan murni’ iaitu
unsur tolak ansur UMNO dari segi kewarganegaraan,
kedudukan istimewa orang Melayu, bahasa Melayu, agama
Islam dan kedudukan Raja-raja Melayu.

46. • Berikut adalah antara kandungannya:
(i) Kewujudan Kerajaan Pusat dan Negeri (Federalisme)
(ii) Nama negara: UMNO (Malaysia) dan MCA (Malaya)
(iii) Mengujudkan institusi Yang Dipertuan Agung danT imbalan
Yang Dipertuan Agung bagi menggantikan Pesuruhjaya Tinggi.
(iv) Penerusan Majlis Raja-raja.
(v) Parlimen mengandungi dua Dewan, iaitu Dewan Negara dan
Dewan Rakyat.
(vi) Kewujudan tiga badan pemerintah dan pengasingan kuasa.
(vii) Kedudukan Islam sebagai agama negara.
(viii) Bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan.
(ix) Takrif Melayu

47. • Dua perkara penting dalam ‘pakatan murni’,
– Pengekalan empat unsur tradisi dalam perlembagaan iaitu Bahasa,
Agama, kedudukan Raja-raja Melayu dan kedudukan istimewa orang
Melayu.
– Orang bukan Melayu mendapat keistimewaan apabila pemimpin UMNO
bersetuju memberikan kerakyatan secara jus soli iaitu kerakyatan
mengikut tempat lahir.
• Sungguhpun memorandum ini digubal bersama oleh UMNO,
MCA, dan MIC, tetapi tidak bermakna ketiga-tiga pihak ini
bersetuju dengan semua perkara yang dikemukakan.
– Persetujuan tidak dicapai mengenai pemberian taraf kerakyatan kepada
individu yang lahir pada atau selepas hari merdeka, yang ibu bapanya
adalah warganegara asing dan soal penggunaan bahasa Kuo Yu dan
bahasa Tamil dalam tempoh 10 tahun selepas merdeka.
– Kesatuan Perdagangan Cina Persekutuan Tanah Melayu tidak bersetuju
dengan peruntukan kedudukan istimewa orang Melayu dan kegagalan
menjadikan bahasa Kuo Yu sebagai salah satu bahasa rasmi di negara ini.

48. • Bagi Persatuan Dewan Perniagaan Cina SeMalaya pula, mendakwa prinsip jus soli tidak
berfaedah kepada mereka. Malah mereka merayu supaya dikurangkan tempoh kelayakan
bermastautin dari sepuluh tahun kepada lima tahun. Bagi yang melalui proses permohonan,
dicadangkan pemansuhan ujian bahasa. Selain itu, mereka juga menuntut kesamarataa
antara bahasa Melayu, Inggeris, Cina, dan Tamil.
• Sementara Dewan Perniagaan Melayu menyarankan supaya undang-undang
kewarganegaraan Persekutuan tidak harus dilonggarkan sehinggalah golongan bukan Melayu
dapat membuktikan ketaatsetiaan mereka kepada Tanah Melayu. Persatuan Tamil Seluruh
Malaya mendesak supaya seluruh keturunan Tamil yang dilahirkan di Tanah Melayu wajar
diberikan kewarganegaraan secara automatik. Manakala bagi pejuang-pejuang UMNO yang
menentang pula berpendapat UMNO terlalu banyak mengalah terutama dalam hal-hal
kerakyatan. Ini kerana orang yang berkelayakan boleh menjadi rakyat dan menikmati hak-
hak sebagai rakyat Tanah Melayu dengan begitu mudah dan seterusnya boleh menghasilkan
kesan serta merta kepada bangsa Melayu. Sementara undang-undang mengiktiraf
kedudukan istimewa orang Melayu dalam pekerjaan, pelajaran, dan peluang peniagaan tidak
memberi hasil yang serta merta seperti hak kerakyatan, jika dibandingkan dengan apa yang
didapati oleh orang Cina dan India dasar melalui jus soli. Ini kerana orang Melayu bimbang
dengan dasar jus soli kerana akan mengurangkan kuasa politik secara beransur-ansur dan
cengkaman politik bangsa Melayu dicabar oleh bangsa asing.

49. • Suruhanjaya Reid telah mengadakan sebanyak 118
persidangan dari bulan Jun sehingga bulan Oktober 1956.
• Parti Perikatan dan beberapa pihak lain telah menentang
pemberian dua kerakyatan kepada rakyat Komanwel.
Misalnya menjadi rakyat India dan juga rakyat Britain serta
tanah jajahan yang lain, sungguhpun mereka menumpukan
taat setia yang tidak berbelah bagi kepada negeri yang ia
tinggal.
• Persatuan British Cina Negeri-Negeri Selat mahukan supaya
Melaka dan Pulau Pinang dikekalkan di bawah jajahan
British.
• Suruhanjaya ini mencadangkan ia dikaji semula selepas 15
tahun dengan tujuan ia ditarik balik secara beransur-ansur.
Cadangan ini ditentang hebat oleh UMNO.

50. • Pada 1 Mei 1957, jawatankuasa tersebut siap menyemak
Laporan Reid serta membuat beberapa pindaan.
• Rundingan terakhir jawatankuasa kerja diadakan di
London dan bersetuju dengan Rang Perlembagaan yang
dibentuk sebagai Perlembagaan Tanah Melayu yang
merdeka.
• Pada 5 Ogos 1957, Perjanjian Persekutuan Tanah
Melayu telah ditandatangani oleh Raja-raja Melayu dan
Pesuruhjaya Tinggi British bersetuju menubuhkan
Persekutuan Tanah Melayu mulai 31 Ogos 1957.
• Dalam tahun itu juga Majlis Perundangan Persekutuan
telah meluluskan Ordinan Perlembagaan Persekutuan
1957.

51. 5.5.4 Pengisytiharan Kemerdekaan
• Upacara pengisytiharan kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu dimulai
tepat jam 12.00 tengah malam 31 Ogos 1957 di Padang Kelab Selangor.
• Dimulakan dengan menurunkan bendera Union Jack dan digantikan
dengan bendera Persekutuan Tanah Melayu.
• Pada pagi 31 Ogos 1957, Tuanku Abdul Rahman mengisytiharkan
kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu di Stadium Merdeka melalui
pengisytiharan kemerdekaan yang diserahkan oleh wakil Ratu Elizabeth.
• Tunku Abdul Rahman menjadi Perdana Menteri pertama dan Yang Di-
Pertuan Besar Negeri Sembilan, Tunku Abdul Rahman ibni Al Marhum
Yamtuan Muhamad ditabalkan sebagai Yang Di Pertuan Agong yang
pertama.
• Jemaah Menteri Persekutuan Tanah Melayu yang pertama turut
diumumkan.
• Tanah Melayu diterima menjadi ahli Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu
ke-82 pada 17 September 1957.

52. 5.6 KESIMPULAN
• Tanah Melayu memperoleh kemerdekaan pada 31 Ogos
1957 setelah dijajah oleh kuasa-kuasa asing selama 446
tahun.
• Kemerdekaan bererti tamatnya tempoh penjajahan di
Tanah Melayu dan rakyat boleh memerintah mengikut
corak kehidupan mereka sendiri tanpa terikat lagi kepada
kuasa asing.
• Kemerdekaan yang diperolehi adalah melalui proses
perundingan dengan pihak Inggeris.
• Orang Melayu pula telah menunjukkan tolak ansurnya yang
paling maksimum sehingga mengorbankan hak ketuanan
mereka di bumi sendiri.

53. • Walau bagaimanapun, orang Melayu telah tidak dapat
menahankan konsep jus soli yang ditentang mereka sejak
penubuhan Malayan Union lagi.
• Dari tempoh 31 Ogos 1957 sehingga 31 Ogos 1958 kaum-
kaum bukan Melayu telah diberikan pengecualian perlunya
mengetahui bahasa Melayu atau bahasa Inggeris. Ini
merupakan satu kelonggaran yang istimewa untuk tempoh
satu tahun. Ia bolehlah dianggap sebagai satu hadiah atau
pengecualian yang istimewa kepada kaum bukan Melayu.
Dalam tempoh setahun ini jugalah MCA telah menjalankan
kempen berhabis-habisan hingga lebih daripada 800,000
orang bukan Melayu telah menjadi rakyat Persekutuan
Tanah Melayu secara automatik.