SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 15
Энерги хадгалагдах, хувирах
           хууль

      ОД ЦОГЦОЛБОР СУРГУУЛЬ
Зорилго



  Энерги хадгалагдах ба
хувирах хуулийн зүй
тогтлыг мэдэх
Зорилт
Энерги гэж юу вэ?
Энергийн төрлүүд
Механик энергийн хэлбэрүүд
Потенциал ба кинетик энергийн томъёо
Энергийн хувирал
Энерги хадгалагдах, хувирах хууль
Энергийг амьдралд хэрэглэх нь
Энерги гэж юу вэ?


Аливаа биеийн ажил хийх
чадварыг илэрхийлэх физик
хэмжигдэхүүнийг энерги гэнэ.
                    м2
 Е→[Ж]→[Н∙м]→[   кг 2
                    с
                         ]
Энергийн төрлүүд

 Механик энерги
 Дулааны энерги
 Цахилгааны энерги
 Дотоод энерги
 Гэрлийн энерги
 Салхины энерги
 Цөмийн энерги
Механик энергийн хэлбэрүүд



         Механик
          энерги



Потенциал        Кинетик
 энерги           энерги
Потенциал ба кинетик энерги

Потенциал     энерги:      Биеийн
 харилцан     үйлчлэлийн     болон
 деформацийн үед үүсээд, байршлаас
 хамаарна.           k x 2

     Еп=mgh     En
                       2
Кинетик     энерги:        Биеийн
 хөдөлгөөний дүнд үүсээд хурднаас
             хамаарна.
             Ек=m 2/2
УНАЖ БАЙГАА БИЕИЙН ХӨДӨЛГӨӨН



        h1

  h
        h2
ХӨӨРЧ БАЙГАА БИЕИЙН ХӨДӨЛГӨӨН



         h2

  h
         h1
Энерги хоорондын шилжилт


E =const =
Энерги хадгалагдах, хувирах хууль

Энерги   нь    устаж   үгүй
болохгүй, шинээр үүсэж бий
болохгүй зөвхөн энергийн нэг
төлөвөөс    нөгөө   төлөврүү
шилжих буюу нэг төрлөөс
нөгөө төрөлд шилждэг.
Энерги хадгалагдах, хувирах хуулийг
           томъѐолох нь




E W Q                      U
Бодлого дасгал

 10м өндөрт орших 100кг масстай биеийн газартай
  харьцангуй потенциал энерги ямар байх вэ?
 9г масстай 600м/с хурдтай сум, 60кг масстай 18км/ц
  хурдтай яваа хүн хоѐрын кинетик энергийг олоод
  жиш.
 0,5кг масстай шувуу 20м өндөрт нисэж байх үедээ
  36км/ц-н хурдтай нисэж байв. Шувууны механик
  энергийг ол.
 Хэрэв 4м/с хурдтай хөдлөн яваа 500г масстай биеийн
  нийт энерги нь 14Ж байсан бол потенциал энерги
  ямар байх вэ? Ямар өндөри байсан бэ?
Анхаарал тавьсан та бүхэнд
       баярлалаа

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

хөшүүргийн эргэх момент
хөшүүргийн эргэх моментхөшүүргийн эргэх момент
хөшүүргийн эргэх моментbulgaa gs
 
шингэний жингийн даралт
шингэний жингийн даралтшингэний жингийн даралт
шингэний жингийн даралтdavazolko222
 
Kinetik energy physics
Kinetik energy physicsKinetik energy physics
Kinetik energy physicsMaa Goo
 
конденсатор
конденсаторконденсатор
конденсаторbolor_chin
 
Hodolgvvr naraa bagsh
Hodolgvvr naraa bagshHodolgvvr naraa bagsh
Hodolgvvr naraa bagshtg_tuvshee
 
хүчийг нэмэх
хүчийг нэмэххүчийг нэмэх
хүчийг нэмэхnsuren1
 
шулуун замын жигд ба жигд биш хөдөлгөөн
шулуун замын жигд ба жигд биш хөдөлгөөншулуун замын жигд ба жигд биш хөдөлгөөн
шулуун замын жигд ба жигд биш хөдөлгөөнChimgee Chimgee
 
шингэний даралт
шингэний даралтшингэний даралт
шингэний даралтБаяраа Х.
 
шингэний даралт
шингэний даралтшингэний даралт
шингэний даралтdavazolko222
 
Energi
EnergiEnergi
EnergiTsets
 
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awiaShagaishuu Xoo
 
7 р анги дуу авиа
7 р анги дуу авиа7 р анги дуу авиа
7 р анги дуу авиаenhktsetseg-79
 
Tsahim hicheel 1
Tsahim hicheel 1Tsahim hicheel 1
Tsahim hicheel 1batgerel79
 
бодисын хувирал
бодисын хувиралбодисын хувирал
бодисын хувиралganzorig_od
 

Was ist angesagt? (20)

Молекул кинетик онол
Молекул кинетик онолМолекул кинетик онол
Молекул кинетик онол
 
хөшүүргийн эргэх момент
хөшүүргийн эргэх моментхөшүүргийн эргэх момент
хөшүүргийн эргэх момент
 
шингэний жингийн даралт
шингэний жингийн даралтшингэний жингийн даралт
шингэний жингийн даралт
 
Kinetik energy physics
Kinetik energy physicsKinetik energy physics
Kinetik energy physics
 
Phys
PhysPhys
Phys
 
конденсатор
конденсаторконденсатор
конденсатор
 
Hodolgvvr naraa bagsh
Hodolgvvr naraa bagshHodolgvvr naraa bagsh
Hodolgvvr naraa bagsh
 
хүчийг нэмэх
хүчийг нэмэххүчийг нэмэх
хүчийг нэмэх
 
шулуун замын жигд ба жигд биш хөдөлгөөн
шулуун замын жигд ба жигд биш хөдөлгөөншулуун замын жигд ба жигд биш хөдөлгөөн
шулуун замын жигд ба жигд биш хөдөлгөөн
 
шингэний даралт
шингэний даралтшингэний даралт
шингэний даралт
 
Amarsaihan
AmarsaihanAmarsaihan
Amarsaihan
 
шингэний даралт
шингэний даралтшингэний даралт
шингэний даралт
 
Energi
EnergiEnergi
Energi
 
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
 
7 р анги дуу авиа
7 р анги дуу авиа7 р анги дуу авиа
7 р анги дуу авиа
 
Tsahim hicheel 1
Tsahim hicheel 1Tsahim hicheel 1
Tsahim hicheel 1
 
хүч
хүчхүч
хүч
 
8 test
8 test8 test
8 test
 
Mehanic energy
Mehanic energyMehanic energy
Mehanic energy
 
бодисын хувирал
бодисын хувиралбодисын хувирал
бодисын хувирал
 

Andere mochten auch

бодисын төлөв
бодисын төлөвбодисын төлөв
бодисын төлөвganzorig_od
 
хадгалагдах хуулиуд
хадгалагдах хуулиудхадгалагдах хуулиуд
хадгалагдах хуулиудkhulan_
 
Normative mongolia (catalog) 917
Normative mongolia (catalog) 917Normative mongolia (catalog) 917
Normative mongolia (catalog) 917Harku417
 
ШУТИС. ДаТС. Танилцуулга
ШУТИС. ДаТС. ТанилцуулгаШУТИС. ДаТС. Танилцуулга
ШУТИС. ДаТС. ТанилцуулгаYnjmaa Battsetseg
 
сургалт Pp-28-08-2017 (1)
сургалт Pp-28-08-2017 (1)сургалт Pp-28-08-2017 (1)
сургалт Pp-28-08-2017 (1)Battulga Ulambayar
 
ДАЛАЙЦТАЙ СЭТГЭЖ, ИРЭЭДҮЙГЭЭ ТӨЛӨВЛӨ
ДАЛАЙЦТАЙ СЭТГЭЖ, ИРЭЭДҮЙГЭЭ ТӨЛӨВЛӨДАЛАЙЦТАЙ СЭТГЭЖ, ИРЭЭДҮЙГЭЭ ТӨЛӨВЛӨ
ДАЛАЙЦТАЙ СЭТГЭЖ, ИРЭЭДҮЙГЭЭ ТӨЛӨВЛӨБалжинням Алтанхуяг
 

Andere mochten auch (10)

Физик ном 2010
Физик ном 2010Физик ном 2010
Физик ном 2010
 
бодисын төлөв
бодисын төлөвбодисын төлөв
бодисын төлөв
 
Lekts 3
Lekts 3Lekts 3
Lekts 3
 
хадгалагдах хуулиуд
хадгалагдах хуулиудхадгалагдах хуулиуд
хадгалагдах хуулиуд
 
Normative mongolia (catalog) 917
Normative mongolia (catalog) 917Normative mongolia (catalog) 917
Normative mongolia (catalog) 917
 
семинар6
семинар6семинар6
семинар6
 
ШУТИС. ДаТС. Танилцуулга
ШУТИС. ДаТС. ТанилцуулгаШУТИС. ДаТС. Танилцуулга
ШУТИС. ДаТС. Танилцуулга
 
Мэргэжлийн тодорхойлолт
Мэргэжлийн тодорхойлолтМэргэжлийн тодорхойлолт
Мэргэжлийн тодорхойлолт
 
сургалт Pp-28-08-2017 (1)
сургалт Pp-28-08-2017 (1)сургалт Pp-28-08-2017 (1)
сургалт Pp-28-08-2017 (1)
 
ДАЛАЙЦТАЙ СЭТГЭЖ, ИРЭЭДҮЙГЭЭ ТӨЛӨВЛӨ
ДАЛАЙЦТАЙ СЭТГЭЖ, ИРЭЭДҮЙГЭЭ ТӨЛӨВЛӨДАЛАЙЦТАЙ СЭТГЭЖ, ИРЭЭДҮЙГЭЭ ТӨЛӨВЛӨ
ДАЛАЙЦТАЙ СЭТГЭЖ, ИРЭЭДҮЙГЭЭ ТӨЛӨВЛӨ
 

Ähnlich wie Energi

Daalgavar1 bagsh tugsjargal
Daalgavar1 bagsh tugsjargalDaalgavar1 bagsh tugsjargal
Daalgavar1 bagsh tugsjargaln.ochiko
 
Daalgavar1 bagsh tugsjargal
Daalgavar1 bagsh tugsjargalDaalgavar1 bagsh tugsjargal
Daalgavar1 bagsh tugsjargalCan Can
 
Daalgavar1 bagsh tugsjargal
Daalgavar1 bagsh tugsjargalDaalgavar1 bagsh tugsjargal
Daalgavar1 bagsh tugsjargalCan Can
 
тулгуур ухагдахуун1 уранчимэг
тулгуур ухагдахуун1 уранчимэгтулгуур ухагдахуун1 уранчимэг
тулгуур ухагдахуун1 уранчимэгUran_uka
 
хүчний хэлбэрүүд
хүчний хэлбэрүүдхүчний хэлбэрүүд
хүчний хэлбэрүүдnsuren1
 

Ähnlich wie Energi (11)

Daalgavar1 bagsh tugsjargal
Daalgavar1 bagsh tugsjargalDaalgavar1 bagsh tugsjargal
Daalgavar1 bagsh tugsjargal
 
Daalgavar1 bagsh tugsjargal
Daalgavar1 bagsh tugsjargalDaalgavar1 bagsh tugsjargal
Daalgavar1 bagsh tugsjargal
 
Daalgavar1 bagsh tugsjargal
Daalgavar1 bagsh tugsjargalDaalgavar1 bagsh tugsjargal
Daalgavar1 bagsh tugsjargal
 
энерги
энергиэнерги
энерги
 
тулгуур ухагдахуун1 уранчимэг
тулгуур ухагдахуун1 уранчимэгтулгуур ухагдахуун1 уранчимэг
тулгуур ухагдахуун1 уранчимэг
 
энерги ба
энерги баэнерги ба
энерги ба
 
семинар5
семинар5семинар5
семинар5
 
зан хичээл12
зан хичээл12зан хичээл12
зан хичээл12
 
Mehanic energy
Mehanic energyMehanic energy
Mehanic energy
 
8р анги
8р анги 8р анги
8р анги
 
хүчний хэлбэрүүд
хүчний хэлбэрүүдхүчний хэлбэрүүд
хүчний хэлбэрүүд
 

Mehr von NTsets

10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizik10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizikNTsets
 
10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizik10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizikNTsets
 
10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizik10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizikNTsets
 
10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizik10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizikNTsets
 
10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizik10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizikNTsets
 
10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizik10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizikNTsets
 
10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizik10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizikNTsets
 
10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizik10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizikNTsets
 
10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizik10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizikNTsets
 
T sahilgaan erchim huchii uildver ix angi
T sahilgaan erchim huchii uildver ix angiT sahilgaan erchim huchii uildver ix angi
T sahilgaan erchim huchii uildver ix angiNTsets
 
T sahilgaan erchim huchii uildver ix angi
T sahilgaan erchim huchii uildver ix angiT sahilgaan erchim huchii uildver ix angi
T sahilgaan erchim huchii uildver ix angiNTsets
 
Aj uildver ix angi
Aj uildver ix angiAj uildver ix angi
Aj uildver ix angiNTsets
 
Aj uildver ix angi
Aj uildver ix angiAj uildver ix angi
Aj uildver ix angiNTsets
 
Tulshnii uildver ix angi
Tulshnii uildver ix angiTulshnii uildver ix angi
Tulshnii uildver ix angiNTsets
 
9 р анги цахим
9 р анги цахим9 р анги цахим
9 р анги цахимNTsets
 

Mehr von NTsets (15)

10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizik10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizik
 
10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizik10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizik
 
10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizik10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizik
 
10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizik10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizik
 
10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizik10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizik
 
10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizik10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizik
 
10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizik10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizik
 
10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizik10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizik
 
10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizik10angiin molekulqizik
10angiin molekulqizik
 
T sahilgaan erchim huchii uildver ix angi
T sahilgaan erchim huchii uildver ix angiT sahilgaan erchim huchii uildver ix angi
T sahilgaan erchim huchii uildver ix angi
 
T sahilgaan erchim huchii uildver ix angi
T sahilgaan erchim huchii uildver ix angiT sahilgaan erchim huchii uildver ix angi
T sahilgaan erchim huchii uildver ix angi
 
Aj uildver ix angi
Aj uildver ix angiAj uildver ix angi
Aj uildver ix angi
 
Aj uildver ix angi
Aj uildver ix angiAj uildver ix angi
Aj uildver ix angi
 
Tulshnii uildver ix angi
Tulshnii uildver ix angiTulshnii uildver ix angi
Tulshnii uildver ix angi
 
9 р анги цахим
9 р анги цахим9 р анги цахим
9 р анги цахим
 

Energi

  • 1. Энерги хадгалагдах, хувирах хууль ОД ЦОГЦОЛБОР СУРГУУЛЬ
  • 2. Зорилго Энерги хадгалагдах ба хувирах хуулийн зүй тогтлыг мэдэх
  • 3. Зорилт Энерги гэж юу вэ? Энергийн төрлүүд Механик энергийн хэлбэрүүд Потенциал ба кинетик энергийн томъёо Энергийн хувирал Энерги хадгалагдах, хувирах хууль Энергийг амьдралд хэрэглэх нь
  • 4. Энерги гэж юу вэ? Аливаа биеийн ажил хийх чадварыг илэрхийлэх физик хэмжигдэхүүнийг энерги гэнэ. м2 Е→[Ж]→[Н∙м]→[ кг 2 с ]
  • 5. Энергийн төрлүүд  Механик энерги  Дулааны энерги  Цахилгааны энерги  Дотоод энерги  Гэрлийн энерги  Салхины энерги  Цөмийн энерги
  • 6. Механик энергийн хэлбэрүүд Механик энерги Потенциал Кинетик энерги энерги
  • 7. Потенциал ба кинетик энерги Потенциал энерги: Биеийн харилцан үйлчлэлийн болон деформацийн үед үүсээд, байршлаас хамаарна. k x 2 Еп=mgh En 2 Кинетик энерги: Биеийн хөдөлгөөний дүнд үүсээд хурднаас хамаарна. Ек=m 2/2
  • 8. УНАЖ БАЙГАА БИЕИЙН ХӨДӨЛГӨӨН h1 h h2
  • 9. ХӨӨРЧ БАЙГАА БИЕИЙН ХӨДӨЛГӨӨН h2 h h1
  • 11. Энерги хадгалагдах, хувирах хууль Энерги нь устаж үгүй болохгүй, шинээр үүсэж бий болохгүй зөвхөн энергийн нэг төлөвөөс нөгөө төлөврүү шилжих буюу нэг төрлөөс нөгөө төрөлд шилждэг.
  • 12. Энерги хадгалагдах, хувирах хуулийг томъѐолох нь E W Q U
  • 13.
  • 14. Бодлого дасгал  10м өндөрт орших 100кг масстай биеийн газартай харьцангуй потенциал энерги ямар байх вэ?  9г масстай 600м/с хурдтай сум, 60кг масстай 18км/ц хурдтай яваа хүн хоѐрын кинетик энергийг олоод жиш.  0,5кг масстай шувуу 20м өндөрт нисэж байх үедээ 36км/ц-н хурдтай нисэж байв. Шувууны механик энергийг ол.  Хэрэв 4м/с хурдтай хөдлөн яваа 500г масстай биеийн нийт энерги нь 14Ж байсан бол потенциал энерги ямар байх вэ? Ямар өндөри байсан бэ?
  • 15. Анхаарал тавьсан та бүхэнд баярлалаа