Na IV godišnjem JPP samitu održanom u hotelu Hyatt, 18. novembra 2013. godine, Niš, Zrenjanin, Raška, Tutin, Prijepolje, Nova Varoš, Kanjiža i Doljevac predstavili su investitorima i javnosti projekte javno-privatnih partnerstava kojima bi u narednoj godini mogli da privuku najmanje 22 miliona evra investicija. Projektne ideje izabrane su za najbolje na konkursu u okviru projekta JPP kao razvojni potencijal, koji NALED sprovodi uz podršku USAID projekta održivog lokalnog razvoja.

2. OPŠTINA PRIJEPOLJE
AKCIONI PLAN
za realizaciju projekta javno-privatnog partnerstva
IZGRADNJA
REGIONALNE
HLADNJAČE
Izradu akcionog plana podržali

3. Značaj projekta
• komparativne prednosti opštine Prijepolje i Regiona u
voćarstvu, posebno u proizvodnji malina, jabuka i šljiva.
• U ovom trenutku u Opštini se voćarstvom bavi oko
1200 domaćinstava koja ukupno na oko 1500 hektara
vočnjaka godišnje proizvode oko 1800 t voća.
• Izgradnja regionalne hladnjače koja će se baviti
prikupljanjem, čuvanjem i distribucijom poljoprivrednih
proizvoda.

4. Osnovni elementi projekta
• Realizacija projekta podrazumeva izgradnju
infrastrukture, objekata i nabavku opreme za regionalnu
hladnjaču kroz formu JPP bez elemenata koncesije
• Obaveze opštine Prijepolje: obezbeĎenje potpuno
infrastrukturno opremljene lokacije
• Obaveze privatnog partnera: izgradnja objekta, nabavka
potrebne opreme, organizacija operativnog
funkcionisanja hladnjače

5. Tržište
• Nabavno tržište – u prvoj godini planira se otkup i
plasman oko 1800t voća, a kasnije oko 2600t
•
Tržište plasmana – voće s područja regiona se već sada
plasira
preko
poznatih
kupaca
:
“Master
Frigo”, “Zenit”, “Es-Komerc”, “Zlatar plast”.

6. Nosioci realizacije projekta
Opština Prijepolje
Partner iz privatnog sektora

7. Izvori finansiranja
očekivana struktura
• Procenjena ukupna vrednost investicije je 177.9 miliona
RSD (1.600.000 evra)
Opština
Opština
(subvencije, donacije)
Privatni partner
• 12.4 miliona RSD (108.800
evra)
• 60 miliona RSD (526.300
evra)
• 105.6 miliona RSD (926.300
evra)

8. Očekivani finansijski rezultati
(000 RSD)
2014
2015
269.300
401.480
401.480
 Ukupni rashodi: 256.467
341.101
341.101
60.379
60.379
 Ukupni prihodi:
 Bruto dobit:
12.833
2016 (i na dalje)

9. Forma realizacije projekta
• Institucionalno JPP (obavezno je osnivanje
društva za posebne namere)
• Važedi zakonski rok na koji se zaključuje javni
ugovor najmanje 5 , a najduže 50 godina

10. Status dokumentacije
Urađen urbanistički
, idejni i glavni
projekat u toku
Slika: Pozicija lokacije namenjene Hladnjači

11. Hvala na pažnji!
Kontakt
Dragiša Rakonjac
Rukovodilac odeljenja za privredu i finansije
Opština Prijepolje
033 711 389, prijepolje.opstina@gmail.com

12. OPŠTINA KANJIŽA
AKCIONI PLAN
za realizaciju projekta javno-privatnog partnerstva
POLJOPRIVREDNI
LOGISTIČKODISTRIBUTIVNI
CENTAR
Izradu akcionog plana podržali

13. Zakonski okvir
• Zakon o javno-privatnom partnerstvu i
koncesijama („Službeni glasnik Republike
Srbije“ br. 88/2011)
• Zakon o javnim nabavkama („Službeni glasnik
Republike Srbije“ br. 124/2012),
• Zakon o javnoj svojini („Službeni glasnik
Republike Srbije“ br. 72/2011)

14. Model
• Model javno-privatnog partnerstva bez elemenata
koncesije:
• Javni partner: opština Kanjiža
• Privatni partner: Investitor
• Mogudnost učešda polјoprivrednih proizvođača po
modelu “Veletržnica Beograd”, preko zadruga ili
udruženja ovih proizvođača.

17. Društvo posebne namene
• Zajedničko preduzede:
- Privatni partner (investitor i vedinski vlasnik);
- Opština Kanjiža - (pravna pomod, organizator
proizvodnje obezbeđenjem saveta
diplomiranog inženjera polјoprivrede);
- Primarni polјoprivredni proizvođači (njihova
zadruga ili udruženje).

18. Vlasnička struktura u DPN-u
• Javni partner:
49% (ukoliko ne učestvuju primarni polj. proizvođači) ili
24% (ukoliko učestvuju primarni polj. proizvođači sa 25%);
• Polj. proizvoĎači: nenovčana ulaganja u vidu
polјoprivrednih površina, mehanizacije, setvenog
materijala, hemijskih sredstava za zaštitu bilјaka...
• Privatni partner: 51% udela - nedostajuda finansijska
sredstva.

19. Ulog opštine
•
-
Građevinsko zemljište: 7,5 ha
Pozicija: pored Koridor X i regionalnog puta R-119
Od graničnog prelaza (SRB-HU):5,5 km
Pruga: 400m.
Namena površine: GraĎevinsko zemljište
Javna svojina
PDR- IzraĎen

20. Ulog investitora
Ulaganja:
 Objekti i infrastruktura: 149 miliona RSD
 Oprema: 64.7 miliona RSD
 Obrtna sredstva 25 miliona RSD
= 239 miliona RSD
• Trafo stanica, Elektroenergetska i gasna mreža;
• Deo vodovodne mreže, fekalne i atmosferske kanalizacije
• Asfaltni kolovoz i asfaltirana površina za mašinski park
• Ulazna rampa sa portirnicom
• Vagarnica sa vagom
• Objekat za pranje, sortiranje i pakovanje poljoprivrednih proizvoda
• Viljuškar, vaga, kombi

21. FINANSIJSKI Elementi izgradnje centra
Osnovni finansijski elementi (plan) u 000 RSD
Vrednost investicije - 288.351
- Osnovna sredstva - 263.271
- Obrtna sredstva - 25.080
Izvori finansiranja - 288.351
- Opština
- Privatni partneri
- Kredit
- Ostalo
- 49.104
- 239.247
-

22. TRŽIŠNA OPRAVDANOST I ODRŽIVOST
PROJEKTA
Tržište plasmana u naredne tri godine
Rb Kupci
1
2
3
4
Merkator d.o.o.
Veletržnica Beograd
Opštinske institucije
Ino-kupci
Ukupno
2014
20%
25%
40%
15%
100%
2015
10%
25%
40%
25%
100%
2016
10%
25%
40%
25%
100%

23. Ekonomsko-finansijska opravdanost i održivost
Ukupna investiciona ulaganja
Iznos
u 000 RSD
263.271
49.104
149.420
64.747
25.080
288.351
Ulaganja
1
1.1.
1.2.
1.3.
2
Osnovna sredstva
Zemlјište*
Građevinski objekti
Oprema
Obrtna sredstva
UKUPNO (1+2)
Izvori finansiranja
Izvor
1
2
3
4
Sopstvena sredstva
Partneri
Kredit
Ostali izvori
UKUPNO
Iznos
u 000 RSD
49.104
239.247
288.351

24. Ekonomsko-finansijska opravdanost i održivost
Finansijski rezultat
Rb Stavka/ godina
2014
u 000 RSD
2015
2016
1
Ukupni prihod
180.800
250.080
375.000
2
Ukupni rashodi
163.684
219.766
320.889
17.116
30.314
54.111
Dobit / gubitak (1-2)

25. PREGLED AKTIVNOSTI I DINAMIKA REALIZACIJE PROJEKTA
•
•
•
•
•
•
•
Izrada i odobravanje predloga projekta JPP
Priprema nacrta javnog ugovora
Objavljivanje javnog poziva za javnu nabavku
Dodela javnog ugovora
Zaključivanje javnog ugovora
Osnivanje društva za posebne namene
Pribavlјanje potrebnih dozvola: lokacijske i građevinske

26. 






Izgradnja objekata
Obuka radne snage
Ažuriranje baze proizvođača
Nabavka opreme
Promocija i propagandne aktivnosti za privlačenje i osnaživanje
proizvodnje
UPRAVLJANJE JPP – pradenje rezultata, upravlјanje/održavanje
imovine
EX –POST Analiza i ocena uspešnosti implementacije Projekta

27. Hvala na pažnji
Kontakt:
Odeljenje za privredu (One Stop Shop kancelarija)
Tel: +381 24 877 442
invest@kanjiza.rs

28. OPŠTINA DOLJEVAC
AKCIONI PLAN
za realizaciju projekta javno-privatnog partnerstva
TRŽNO-PIJAČNI
CENTAR PUKOVAC
Izradu akcionog plana podržali

29. Opština Doljevac
Broj stanovnika: 18 463
Površina: 121 km2
Površina poljoprivrednog zemljišta:97км2
Godišnja prozvodnja poljoprivrednih proizvoda:
• Žitarice 26 000 tona
• Povrde 15 000 tona
• Grožđe 11 000 tona
• Vode 7 500 tona

30. Ciljevi i značaj projekta
• Cilјevi projekta:
- povedanje konkurentnosti u regionu,
- ekonomsko osnaživanje polјoprivrednih
gazdinstava i formiranje polјoprivrednih
kooperativa.
- povedanje kapaciteta postojedih prerađivača
• Značaj:
- Podizanjem kapaciteta pijace i njenim
osavremenjivanjem očekuje se otvaranje oko 100
novih radnih mesta

31. Ideja projekta
• Osavremenjivanje postojede pijace
natkrivanjem pijačnog prostora,
• postavlјanje pijačnih tezgi otvorenog i
zatvorenog tipa,
• izgradnja lokala po obodu pijace,
• izgradnja objekata za mlečnu pijacu,
• izgradnja kafe-restorana i restorana za
proslave.

32. Priprema projekta
• Postojedi pijačni plato i unutrašnje pijačne saobradajnice su
asfaltirane 2006. godine,
• izgrađena je vodovodna i kanalizaciona mreža,
• delimično obezbeđen pijačni inventar,
• na lokaciji pijace nalazi se trafo-stanica, priklјučci za
telefon, vodovod i kanalizaciju,
• godine 2011. uređena je kompletna projektno-tehnička
dokumentacija,
• rešeni imovinsko-pravni odnosi,
• izdata lokacijska i građevinska dozvola.

33. Osnovni podaci o projektu
•
•
•
•
•
•
•
Površina zemljišta: 12.102 m2
Vrednost zemljišta: oko 18,2 miliona dinara
Vlasništvo: opština Doljevac
Namena zemljišta: građevinsko
Ukupna površina objekta:3.226,26 m2
Ukupan broj zaposlenih radnika:7
Udaljenost od državnog puta drugog reda 132 50m
• Udaljenost od auto puta E75 – 2km

34. Struktura pojedinačnih usluga
• Izdavanje prostora na pijačnom platou
• Izdavanje prostora za prodaju mlečnih
proizvoda
• Parking prostor
• Izdavanje lokala
• Izdavanje bokseva za privremeni smeštaj robe
• Izdavanje prostora za kabastu robu
• Pružanje ugostitelјskih usluga

35. Finansijski podaci
• Procenjena ukupna vrednost investicije -96. 7 miliona
dinara (oko 850 hiljada evra)
• Struktura finansiranja:
- Opština: 9.0 miliona dinara (oko 80 hiljada evra)
- Privatni partneri: 87.7 miliona dinara (770 hiljada evra)
• Očekivani finansijski rezultati (000 RSD)
2014
• Ukupni prihodi - 10.102
• Ukupni rashodi - 6.577
• Bruto profit
- 3.525
2015
2016 (itd)
12.876
6.600
6.276
14.650
6.700
7.950

36. Tržište
• Nabavno tržište: Centar de opsluživati pre
svega poljoprivredne proizvođače sa područja
Opštine i užeg regiona koji de posredstvom
Centra plasirati svoje proizvode. Od sadašnjih
1,000 aktera, nakon punog aktiviranja Centra
očekuje se porast njihovog broja na oko 6,000.
• Tržište plasmana: poljoprivredni proizvodi de
se posredstvom Centra plasirati na lokalno i
uže regonalno tržište.

37. Forma realizacije JPP projekta
Moguda forma realizacije projekta JPP: Institucionalno JPP bez
elemenata koncesije (obavezno je osnivanje društva za posebne
namene)
Obaveze partnera:
• Opština: obezbeđenje lokacije sa pratedim dozvolama i njeno
infrastrukturno opremanje
• Privatni partner: Investiranje u izgradnju planiranih objekata i
potrebnu opremu , a zatim i obavljanje planiranih aktivnosti
Centra i operativno upravljanje

38. Kontakt
Predsednik/Mayor: Goran Ljubid
Tel: 018/810-054
Fax: 018/810-055
Email: opstina@opstinadoljevac.rs
sodoljevac@ninet.rs

39. Opština Tutin
AKCIONI PLAN
za realizaciju projekta javno-privatnog partnerstva
SAKUPLJANЈE, OTKUP
I PRERADA ŠUMSKIH
PLODOVA I LEKOVITOG
BILJA
Izradu akcionog plana podržali

40. Opština Tutin
PRIKAZ PROJEKTA
Opština Tutin spada među opštine u Srbiji sa najvišom prosečnom nadmorskom visinom
(iznad 1.000 metara) i raspolaže ogromnim prirodnim resursima u šumskim
plodovima, lekovitom bilјu i raznim vrstama čajeva. Treba dodati i činjenicu da u prečniku
od 100 km ne postoji ni jedan zagađivač životne sredine.
Za sada otkup i preprodaju pomenutih resursa vrše samo pojedini nakupci bez
organizovanja planskog otkupa i proizvodnje gotovih proizvoda za tržište. Planskim
organizovanjem sakuplјanja, otkupa i prerade pomenutih resursa se mogu postidi izuzetni
rezultati (stvaranje novih prihoda i zapošlјavanje) uz relativno mala ulaganja. a postigao bi
se izuzetno pozitivan uticaj na privredni razvoj opštine Tutin.
Stav je opštinske uprave da je optimalan način realizacije ovog projekta uspostavlјanje
javno-privatnog partnerstva, pri čemu bi privatni partner bio nosilac projekta. Opština
planira da u realizaciji ovog projekta, učestvuje sa zemlјištem odnosno odgovarajudim
lokacijama na zelenim pijacama za otkup sirovina (npr. šumskih plodova i lekovitog
bilјa), dok bi sa druge strane privatni partner bio zadužen za organizovanje otkupa i
proizvodnju, što podrazumeva i nabavku opreme odnosno izgradnjz neophodnih objekata
za pokretanje proizvodnje

41. Opština Tutin
CILЈ PROJEKTA
je valorizovanje komparativnih prednosti opštine Tutin u proizvodnji zdrave hrane na
bazi šumskih plodova, čajeva i lekovitog bilјa a samim tim smanjenje
nezaposlenosti, što de se realizovati:
-- upošlјavanjem nezaposlenog stanovništva iz ruralnih područja Opštine na
sakuplјanju lekovitog bilјa i šumskih plodova,
- organizovanjem otkupa sakuplјenog lekovitog bilјe i šumskih plodova,
-- postizanjem što bolјe otkupne cene za lekovito bilјe i šumske plodove,
-- podizanjem pogona za preradu lekovitog bilјa i šumskih plodova u Tutinu,
-- zapošlјavanjem novih radnika u pogonu za preradu sirovine.

42. Opština Tutin
OSNOVNI PODACI O PROJEKTU
Projektom je previđeno organizovano sakuplјanje, otkup i preradu sakuplјenog
lekovitog bilјa i šumskih plodova u Tutinu.
Opština Tutin je u saradnji sa Zemlјoradničkom zadrugom Tutin obezbedila lokacije
za otkup u svih pet mesnih centara kao i u gradu Tutinu, kako bi se izašlo u susret
stanovništvu koje se bavi sakuplјanjem lekovitog bilјa i šumskih plodova da na
najlakši način i uz minimalne troškove dopreme sakuplјene plodove do kupaca.
Otkupni punktovi de biti organizovani na mesnim pijacama, jednom nedelјno i to u
danima kada su i pijace otvorene.

43. Opština Tutin
DELATNOST FIRME
Osnovna delatnost novoformiranog preduzeda de dakle biti sakuplјanje, otkup i
prerada šumskih plodova i lekovitog bilјa. Očekivane količine sakuplјenog lekovitog
bilјa i šumskih plodova u prve tri godine poslovanja Firme de imati trend rasta: od 33t
(2014.) do 94t (2016.). Ukupne količine i očekivana struktura proizvoda prikazana je
u Tabeli 1.

44. Opština Tutin
Tabela 1: Količina i struktura proizvodnje
Proizvodi/
Rb
usluge
1
2
3
4
5
6.
7.
8.
2014
količina u
kg
Razne vrste
čajeva
Šipurak
Kleka
Pečurke
Borovnica
Lešnik
Jagoda
Šumsko vode
1.000
10.000
5.000
2.000
1.000
2.000
2.000
10.000
UKUPNO
33.000
%
3.0%
30.3%
15.2%
6.1%
3.0%
6.1%
6.1%
-0.3%
100.0
%
2015
količina
%
u kg
5.000
20.000
10.000
4.000
1.500
3.000
2.500
15.000
8.2%
32.8%
16.4%
6.6%
2.5%
4.9%
4.1%
24.6%
2016
količin
%
a u kg
10.000
30.000
20.000
5.000
2.000
4.000
3.000
20.000
10.6%
31.9%
21.3%
5.3%
2.1%
4.3%
3.2%
21.3%
61.000 100.0% 94.000 100.0%

45. Opština Tutin
Ukupna vrednost sakuplјenih plodova u 2014. bi iznosila oko 22 miliona dinara, da
bi taj iznos narastao na 68,2 miliona u 2016. (Tabela 2).
2014
Proizvodi
1
Čajevi
2
000 RSD
2015
%
000 RSD
%
Šipurak
8.000
36.0%
3
Kleka
4.500
20.3%
9.000
20.8%
4
5
6.
7.
Pečurke
Borovnica
Lešnik
Jagoda
Šumsko vode
(kruška i jabuka,
šlјiva)
2.800
800
1.400
1.200
12.6%
3.6%
6.3%
5.4%
5.600
1.200
2.100
1.500
12.9%
2.8%
4.9%
3.5%
18.000
7.000
1.600
2.800
1.800
2.750
12.4%
4.125
9.5%
5.500
8.1%
22.200
100.0%
43.275
100.0%
68.200
100.0%
Ukupno
37.0%
7.500
%
3.4%
16.000
8.7%
000 RSD
750
8.
3.750
2016
24.000
11.0%
35.2%
26.4%
10.3%
2.3%
4.1%
2.6%

46. Opština Tutin
ZEMLjIŠTE
Lokaciju sa potrebnim zemlјištem u površino od 10.000 m2 obezbedide opština Tutin.
Ukoliko privatni partner raspolaže sa svojom lokacijom postoji opcija da on ponudi
odgovarajudu lokaciju i odgovarajudi poslovni prostor.
Tabela 3: Pregled zemlјišta u vlasništvu Opštine
Vrednost ove lokacije je, u skladu sa aktuelnim tržišnim cenama, procenjena na oko 1
milion dinara (Tabela 3.).
Zemlјište po nameni
1. Građevinsko
2. Polјoprivredno
Površina u m2
Vrednost
RSD
10.000
1.000.000

47. Opština Tutin
-INFRASTRUKTURA
Na lokacijama koje obezbeđuje opština Tutin, postoji sva potrebna infrastruktura:
put, voda, struja, telefon, internet veza. Prostor sa istim uslovima može ponuditi i
privatni partner.

48. Opština Tutin
-OPREMA I TEHNOLOGIJA
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Potrebna oprema koju treba nabaviti je:
Mašine za pakovanje rinfuznih proizvoda,
Mašina za pakovanje jedinačnih proizvoda (50, 100, 200 grama),
Mašina za mlevenje čajeva,
Mašina za mlevenje bobičastog bilјa,
Sušara (tunel traka),
Hladnjača,
Mašine za kalibraciju,
Mašine za pakovanje filter vredica (za čajeve),
Radna odeda,
Kalibrirane vage za precizno merenje,
Vage za merenje pri otkupu za velike težine do 200 kg,
radni stolovi i drugo.
U tabeli 5 prikazana je lista potrebne opreme.

49. Opština Tutin
Tabela 5: Pregled najznačajnije opreme/ proizvodnih linija
Rb
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Naziv opreme/linije; Tip – model
Mašina za pakovanje čaja u filter kesice bez konca
Mašina za sečenje voda i povrda na kriške deblјine od 2-5
mm
Mašina za celofaniranje kutijica za čaj
Mašina za pakovanje rinfuza, poluautomatske 2,3,5 kg
(dozerka)
Mašina za pakovanje poluautomatska 50, 100, 200 gr
(dozerka)
Duplikator 80 l sa mešačem
Zatvaračica za kese sa datumom (mesec i godina)
Mašina sa termoskuplјajudom folijom za džambo
pakovanje
Pasirka za vode i povrde sa 2 sita po izboru
Mikser za mešanje vodnih čajeva pre pakovanja
Dva motorna vozila
UKUPNO
Vrednost
RSD
513.000
136.800
570.000
228.000
399.000
136.800
17.100
285.000
171.000
171.000
2.000.000
4.627.700

50. Opština Tutin
Tabela 13: Finansijski rezultat. ostvarivade se dobit koji de se kretati od 2,5
do 7,6 miliona dinara.
1
Ukupni prihod
22.200.000
43.275.000
68.200.000
2
Ukupni rashodi
19.712.770
38.426.582
60.559.050
2.487.230
4.848.418
7.640.950
Dobit / gubitak (1-2)
Konačno, u Tabeli 13. prikazan je finansijski rezultat Firme. On de biti
pozitivan, tj. ostvarivade se dobit koji de se kretati od 2,5 do 7,6 miliona dinara

51. Hvala na pažnji!
Kontakt
Bajram Aljovid
Načelnik odeljenja za privredu i LER
Opština Tutin
020 811 111, kabinet@tutin.rs

52. Grad Niš
AKCIONI PLAN
za realizaciju projekta javno-privatnog partnerstva
PROIZVODNO EDUKATIVNI
VINOGRADARSKI DOM
Izradu akcionog plana podržali

53. Tradicija vinogradarstva Niša

54. Tradicija vinogradarstva Niša

55. Proizvodno edukativni vinogradaski dom
Inicijativa: Grad Niš u saradnji sa lokalnim vinogradarima i Centrom za
vinogradarstvo – Niš
Cilj: podsticanje proizvodnje i prerade vina, edukcija vinogradara, dostizanje
evropskih standarda, podsticanje turizma
Resursi: 20 mil rodnih čokota, 15 hiljada tona grožđa godišnje
Vinogradarski dom: dve organizaciono - poslovne celine
Edukaciona celina
Proizvodno-tehnološka celina

57. Ekonomsko-finansijska opravdanost i
održivost projekta

58. Investicije u Projekat
Osnovna sredstva
66.700.000
Građevinski objekti
26.230.000
Oprema
38.300.000
Druga osnovna sredstva (projektno -tehnička dokumentacija i sl.)
2.170.000
Obrtna sredstva
13.300.000
UKUPNO 80.000.000
Napomena: Grad Niš, Uprava za polјoprivredu i razvoj sela je u pripremnom periodu izradila projektno - tehničku
dokumentaciju, tehnološki projekat, i finansirala prvu fazu izgradnje Centra u ukupnom iznosu od 4.170.000 dinara.

59. Struktura finansiranja

60. Očekivana dobit
Ukupan prihod
67.100.000
Ukupan rashod
47.493.000
Dobitak
19.607.000
Finansijski rezultat se odnosi na period od
dve godine (2014. i 2015. godina)

61. Odnosi između partnera
• Oblik ulaganja- javno-privatno partnerstvo (JPP) bez elemenata
koncesije, u kome bi partneri preuzeli konkretne obaveze, i to:
• Grad Niš obezbeđuje zemljište, objekat (zgrada bivše osnovne škole
u selu Kamenica) i realizaciju I faze projekta koja obuhvata
delimičnu rekonstrukciju objekta i nabavku dela opreme za preradu
grožđa. Grad je u ove namene ved uložio 3,75 miliona dinara.
• Privatni partner ulagade u II fazu projekta, koja obuhvata završetak
adaptacije objekta i nabavku nedostajude tehnološke opreme za
preradu grožđa, organizuje dalje aktivnosti i upravlja Domom.

62. .
• U 100 g svežeg grožđa sadržano je
69 kcal ili 288 kJ energije, 0,72 g
proteina, 0,16 g masti, 18,10 g
ugljenih hidrata, 0,9 g dijetetskih
vlakana i 15,48 g šedera.
• Izvor vitamina C (11 mg, što je 14%
preporučenog dnevnog unosa).
• Sadrži fosfornu kiselinu, sve B
vitamine, osim B12, koji su važni za
izmenu ugljenih hidrata i povoljni
uticaj na nervni sistem.
• Bobice grožđa sadrže
magnezijum, mangan i kalijum

63. ZDRAVSTVENI ZNAČAJ GROŽĐA
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Diuretik
Protiv starenja
Prevencija kancera
Prevencija srčanog udara
Snižava krvni pritisak
Protiv upala
Najači antioksidans
Podržava regeneraciju mišida
Povedava dobar holesterol

64. Visokovredan izvor
fitohemikalija bioflavonoida
•
Resveratrol predstavlja najjači antioksidans
pronađen u prirodi čije je delovanje jače
1000% od ostalih poznatih antioksidanata.
•
Resveratrol deluje protiv raka, usporava rast
delija raka a istovremeno ima sposobnost
obnavljanja zdravih delija (9-18%).
•
Istraživanja su pokazala da efikasnost kod
raka dojke iznosi 43-47%, raka jetre 3748%, raka želuca 34%.
•
Resveratrol deluje kod postojedih tumora a
takođe i kod predmalignih stanja.
•
On je snažno sredstvo detoksifikacije
(posebno jetre) i razlaže mnoge ksenobiotike
(lekovi, pesticidi, alkohol...).

65. • Kvercetin se smatra za jedan od
najjačih protiv tumorskih
materija, zaustavlja rak u početnoj
fazi, zaustavlja oštedenja u delijama
(mutaciju gena) koje inicira tumor i
zaustavlja širenje tumorskih delija
(metastaze).
• Antocijanidi i proantocijanidi
(OPC) poznati su kao snažni
vaskularni zaštitnici koji imaju
sposobnost spajanja i jačanja
kolagena (vezivnog tkiva) u krvnim
žilama, tetivama, ligamentima i
kostima. Oni podstiču dobru
cirkulaciju i deluju terapeutski na
proširene vene, fragilne kapilare i
hemeroide. Dobro deluju i protiv
osteoporoze.

66. HVALA NA PAŽNJI
Ivan Pavlovid
Uprava za poljoprivredu I razvoj sela Grada Niša
Kej Mike Paligorida 18a, Niš
Теl:
+381 18 505 698
Faks
+381 18 290 243
E-mail:
Ivan.Pavlovic@gu.ni.rs
Web-site: www.niskoselo.com;