Një nga romanet më enigmatike të Franz Kafkës.

1. MujaseraAliu,prof.

2. “Procesi” është romani më i
njohur dhe më i realizuar i
shkrimtarit çek, Franc Kafka, i
botuar në Berlin më 1926,dy
vjet pas vdekjes së tij. Romanin
pa titull, si dorëshkrim, ia boton
miku i tij Maks Brod, i cili ndër
të tjera thoshte se Franc Kafka i
kishte thënë për librin se duhej
të shtonte edhe ca momente të
tjera për atë proces misterioz,
por për fat të keq sëmundja e
ndërpreu.... 1

3. Cili është procesi misterioz?
Një proces gjyqësor pa kurrfarë faktesh, një proces që flet për
shkatërrimin e njeriut në një sistem totalitar, burokratik,
antidemokratik...Është një proces i dhunës, që kryhet mbi njerëzit
e pafajshëm, proces enigmatik, misterioz.
2

4. Subjekti i romanit është shumë i thjeshtë. Fillon me arrestimin e
papritur të Jozef K. , personazhit kryesor të romanit, nga ana e
inspektorëve të policisë, herët në mëngjes, me një kumtim të
thuktë se arrestohet ngase gjyqi ka ngritur akuzë kundër tij. Jozef
K. mbeti i habitur, nuk e dinte çfarë faji ka bërë, çfarë krimi ka
bërë, që janë duke e arrestuar. Inspektorët e policisë kanë qenë
të shoqëruar edhe me një nëpunës nga Banka ku Jozef K. ka
punuar. Gjatë gjithë rrugës, personazhi kryesor i veprës pyetej:
“Çfarë faji kam bërë, për çfarë më akuzojnë, çfarë, pse, pse?!
3

5. Romani vazhdon me gjurmimin e Jozef K. për fajin e tij të
panjohur dhe të pakuptueshëm dhe me arsyetimet për pafajësi
edhe përpara vetes, edhe përpara të tjerëve. Deri në fund të
rrëfimit përgjigje nuk gjen...Gjithçka ndodhte si në ëndërr në një
atmosferë të zymtë, në një atmosferë ku para kohe je i dënuar me
vdekje. Gjyqi i padukshëm vepron, kurse ai kërkon procedurë të
drejtë dhe qasje në aktakuzë. Interesant procesi nuk zhvillohet në
gjyq, por krejtësisht në një pansion, në Bankë. Ata që e gjykojnë
janë njerëz të panjohur për të, vallë pse nuk kërkon ndihmë nga
policët?! E si të kërkonte, ishte në gjyq...
Në skenën e fundit, plotë tmerr, Jozef K.
therret me thika nga dy nëpunës.
4

6. Pra, një proces i ngritur me kërkesë të një të panjohuri, nga
arsye të panjohura mbaron me likuidim fizik. Edhe gjatë
likuidimit pyetjet në kokën e tij nuk ndaleshin – pse, pse,
pse...nuk dha kurrfarë rezistence i mbylli sytë pa marrë
përgjigje – enigmë për lexuesin, enigmë fundi i romanit!
Një vrasje enigmatike, pa kurrfarë shpjegimi, fakti,
argumentimi!.
5

7. Kush ishte Jozef K.?
Jozef K. ishte nëpunës në një Bankë dhe ushtronte një emër
dhe respekt të lartë. Ai i përkiste shtresës së lartë në shërbim
të aparatit burokratik. Por, ku qëndron faji i tij, pse e vrasin?
Ai gjurmon, hulumton, ku ka gabuar dhe nëse ka bërë gabime,
si t’i përmirësojë ato?!
Kur kërkon ndihmë nga të tjerët për të shpëtuar, përgjigjet e
tyre nuk e kënaqin, kishte rënë në një labirinth dhe nuk e gjente
dot rrugën për të dalë. Ishte i paaftë për të bërë diçka, duket se
ishte i dënuar të shkatërrohet. Shtrohet pyetja: “Nga kush?!”
6