Mpat tahap 3

PENGAJIAN
KEJURUTERAAN AWAM
(TAHAP 1)
NAMA:
TINGKATAN:

NAMA

:

TINGKATAN

:

TAHUN

:

SEKOLAH

:

TIDAK BOLEH DIJUAL

CETAKAN PERTAMA 2013

Cetakan Pertama Disember 2013
© Kementerian Pendidikan Malaysia

Hak Cipta Terpelihara. Sebarang bahagian dalam buku ini termasuk ilustrasi dan isi kandungan
tidak boleh diterbitkan semula bagi tujuan komersial dalam apa jua bentuk sama ada secara
elektronik, fotokopi, mekanik, rakaman atau cara lain sebelum mendapat izin bertulis dari
Pengarah Bahagian Pendidikan Teknik dan Vokasional, Kementerian Pelajaran Malaysia, Aras
5&6 Blok E14, Kompleks Kerajaan Parcel E, Pusat Pentadbiran Persekutuan, 62604 Putrajaya.
 03 – 88845194 Faks : 03 – 88845195

Disediakan oleh:
Unit Teknikal
Pengurusan Akademik
Bahagian Pendidikan Teknik dan Vokasional
Kementerian Pendidikan Malaysia
Diterbitkan oleh :
Pengurusan Akademik
Kementerian Pendidkan Malaysia

PRAKATA
M-TEK singkatan kepada Modul Pembelajaran Teknikal dihasilkan ekoran pencapaian
pelajar aliran teknikal yang kurang memberangsangkan. Kekurangan bahan sokongan
di pasaran turut menyumbang kepada masalah ini. Selain itu, keupayaan pelajar yang
berbeza-beza dalam peperiksaan memberikan cetusan idea kepada Unit Teknikal,
Pengurusan Akademik, Bahagian Pendidikan Teknik dan Vokasional untuk
menghasilkan modul ini.
Modul yang disediakan ini selari dengan keperluan sukatan pelajaran tingkatan 4 dan
tingkatan 5. Ia merupakan bahan sokongan pengajaran dan pembelajaran yang boleh
membantu guru-guru dan pelajar untuk meningkatkan prestasi akademik ke tahap yang
boleh dibanggakan. Sebagai usaha permulaan modul ini dilengkapi dengan nota ringkas
peta minda (Mind Map) dan soalan-soalan latihan mengikut topik. Penambahbaikan
akan dilakukan dari masa ke semasa agar selari dengan keperluan kurikulum terkini.
Saya mewakili Bahagian Pendidikan Teknik dan Vokasional merakamkan setinggi-tinggi
penghargaan kepada Unit Teknikal, Pengurusan Akademik kerana mengambil inisiatif
menerajui projek ini. Sekalung penghargaan saya panjatkan kepada guru-guru di atas
sumbangan dan kepakaran mereka sebagai panel penulis modul. Semoga M-TEK yang
disediakan ini dapat dimanfaatkan oleh semua pihak yang terlibat dengan penggunaan
yang optimum. Adalah diharapkan modul ini dapat memberi impak yang besar sebagai
bahan sokongan pembelajaran yang sekaligus menyumbang kepada keberhasilan
pelajar aliran teknikal untuk melahirkan lebih ramai pelajar cemerlang yang mampu
bersaing diperingkat lebih tinggi.

Pengarah
Kementerian Pendidikan Malaysia

BIL

PERKARA

NOTA RINGKAS & PETA MINDA
1. KEJURUTERAAN PEMBINAAN
2.

BAHAN BINAAN

3.

STRUKTUR KEJURUTERAAN AWAM

4.

UKUR KEJURUTERAAN

5.

GEOTEKNIK

6.

SISTEM PENGANGKUTAN, KEJURUTERAAN
JALAN DAN ISYARAT LALU LINTAS

7.

SUMBER DAN BEKALAN AIR

8.

SISTEM PEMBERSIHAN

9.

ATURCARA KONTRAK DAN TAKSIRAN

SOALAN
SKEMA JAWAPAN

TOPIK 3 : KEJURUTERAAN PEMBINAAN

`

Kejuruteraan
Ekonomi

Kajian
Kemungkinan

Alam sekitar

Pinjaman Institusi
Kewangan

Memilih
tapak

Peruntukan
Kewangan

Penawaran Tender

Lukisan dan
Spesifikasi kerja

Mendapatkan Pekerja

Peringkat Analisis
dan reka bentuk

Kombinasi
Arkitek, Jurutera Awam,
Jututera Mekanikal,
Jurutera Elektrik,
Juruukur Bahan,
Juruukur Tanah

Reka Bentuk
Bangunan

Mengukur
Tapak

Wang Sendiri

Mengumpul Maklumat

Menyiasat
Tanah

Peringkat
Perancangan

Mendapatkan Bahan
Dan Peralatan

PROSES PEMBINAAN

Peringkat
Pengurusan

Melantik
Perunding
Peringkat
Penyerahan

Peringkat
Pembinaan

Pembinaan Struktur

Sijil Tamat Kerja
Sijil Penyiapan
dan Pematuhan

Persediaan untuk membina
Melengkapkan Kemudahan
Kerja tanah

Tempoh Tanggungan
kecatatan

Sistem perpaipan, elektrik,
perhubungan, penyaman
udara

Pembinaan Substruktur

Pembinaan Superstruktur

3.1 PROSES PEMBINAAN
Peringkat Perancangan
1. Penyiasatan awal bagi memastikan sesuatu projek boleh dilaksanakan.
2. Memastikan kesesuaian projek dari aspek kejuruteraan, ekonomi dan kesan alam
sekitar (EIA).
3. Mendapatkan sumber kewangan dari wang sendiri,pinjaman dari institusi kewangan
berlesen atau kombinasi (wang sendiri dan pinjaman daripada institusi kewangan
berlesen)
4. Perunding terdiri daripada arkitek, jurutera awam, jurutera mekanikal & elektrikal,
juruukur bahan dan juruukur.
5. Perunding menyelaraskan kerja – kerja pada semua peringkat dalam proses
pembinaan.
Peringkat Analisis Dan Rekabentuk
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

Menentukan kedudukan dan keluasan tapak bina.
Mendapatkan bentuk muka bumi dan pemandangan indah.
Menentukan lokasi dan batu sempadan tapak pembinaan.
Menyediakan aras formasi.
Mendapatkan maklumat sifat-sifat tanah dan lapisan tanah.
Menentukan aras air bumi.
Menyediakan 3 rekabentuk iaitu rekabentuk arkitek, struktur dan kejuruteraan awam.
Menyediakan lukisan kerja yang terdiri daripada lukisan rekabentuk, struktur dan
perkhidmatan.
9. Menyediakan spesifikasi piawaian kerja.
10. Disediakan dalam bentuk senarai kuantiti atau harga gumpalan (lump-sum)
Peringkat Pengurusan
1. Maklumat seperti spesifikasi piawaian kerja, senarai lukisan, ringkasan tender dan
borang kontrak dikumpulkan dan disatukan dalam dokumen tender
2. Tawaran dibuat dalam bentuk tawaran terbuka , terhad, perundingan atau
prakelayakan.
3. Kontraktor yang berminat membeli dokumen tender.
4. Pemilihan kontraktor dijalankan.
5. Kontraktor yang dilantik diserahkan ‘Surat Setuju Terima’ dan perlu
mengembalikannya kepada klien.
6. Perjanjian atau kontrak ditandatangani di antara klien dan kontraktor.
7. Kontraktor mendapatkan pekerja mahir, pekerja separa mahir dan pekerja am.
8. Kontraktor mendapatkan kuantiti dan jenis bahan yang diperlukan mengikut
keperluan projek.
9. Bahan disimpan, disusun dan diuruskan dengan betul.
Peringkat Pembinaan
1. Persediaan membina
1.1 Membersih tapak pembinaan.
1.2 Menyediakan laluan keluar masuk.
1.3 Menyediakan jalan sementara
1.4 Menyediakan bangunan sementara
1.5 Menyediakan pagar dan adang.
1.6 Menyediakan papan tanda keselamatan dan projek.

2.
Menyediakan aras formasi.
3.
Melakukan kerja pemotongan dan penambakan.
4.
Memancang tanda
5.
Memancang ukur
6.
Memancang aras
7. Melaksanakan pembinaan substruktur melibatkan kerja cerucuk (jika perlu), asas,
tunggul tiang, tingkat bawah tanah dan lapisan asas lantai
8. Melaksanakan pembinaan superstruktur seperti, tiang, lantai atas dan bumbung.
9. Melengkapkan sistem perpaipan.
10. Melengkapkan sistem elektrik.
11. Melengkapkan sistem perhubungan.
12. Melengkapkan sistem penyaman udara.
Peringkat Penyerahan
1.
2.
3.
4.

Sijil tamat kerja diberikan kepada kontraktor setelah projek pembinaan siap.
Kontraktor menyerahkan projek yang telah siap kepada klien.
Tempoh Tanggungan Kecacatan 18 bulan atau mengikut perjanjian.
Kontraktor bertanggungjawab membaiki kerosakan dalam Tempoh Tanggungan
Kecacatan.

3.2 PIHAK BERKUASA YANG TERLIBAT DALAM PEMBINAAN
Pihak Berkuasa

Fungsi

Pihak Berkuasa Tempatan




Merancang pembangunan bandar baharu.
Mengurus perkhidmatan pungutan sampah.

Pejabat Tanah & Galian




Mengurus hal berkaitan hak milik tanah.
Meluluskan pertukaran penggunaan tanah
untuk kegunaan awam dan persendirian

Jabatan Kerja Raya



Mengurus kerja operasi dan
penyelenggaraan jalan rayadan bangunan
pejabat kerajaan.
Sebagai pengurus projek bagi projek agensi
kerajaan.


Jabatan Alam Sekitar




Jabatan Bomba dan penyelamat




Pihak Berkuasa Air




Meluluskan Laporan EIA bagi sesuatu
projek pembinaan.
Memastikan syarat-syarat kelulusan laporan
EIA dijadikan sebahagian dokumen tender
Memeriksa dan menguji sistem pencegah
kebakaran.
Mencegah dan memadam kebakaran.
Menyediakan bekalan air bersih yang
mencukupi.
Meluluskan permohonan bekalan air.

Tenaga Nasional Berhad



Menyediakan sistem bekalan elektrik yang
mencukupi dan selamat

Jabatan Pengairan Dan Saliran



Menyediakan infrastruktur pengairan dan


Jabatan Perkhidmatan Pembetungan




saliran.
Mendalamkan sungai.
Menguruskan sistem rawatan kumbahan.
Mengawal selia perkhidmatan
pembetungan

3.3 KAKITANGAN TEKNIKAL YANG TERLIBAT DALAM PEMBINAAN
Kakitangan Teknikal

Fungsi

Jurutera Awam

 Merancang, menyelia dan mengurus pelbagai aspek
pembinaan.
 Membuat analisis dan rekabentuk kej. awam dan
struktur

Jurutera Mekanikal/Elektrik

 Mengurus dan menyelia kerja pemasangan sistem
mekanikal
 Mengurus dan menyelia projek kerja-kerja
pemasangan elektrik

Perancang Bandar dan Wilayah

 Menyediakan pelan induk untuk pembangunan
 Merancang aliran lalulintas dan keperluan
infrastruktur

Arkitek

 Menyediakan ringkasan projek mengikut kehendak
klien.
 Menyediakan pelan konsep,pelan susun atur, pelan
tapak projek dan lukisan butiran bangunan

Juruukur Tanah

 Mendapatkan pelan akui daripada JUPEM untuk
menentukan kedudukan tapak projek.
 Memulakan kerjaj ukur tanah bagi mentukan
keluasan, sempadan dan aras laras tapak

Juruukur Bahan

 Menyediakan dan menyemak anggaran kos.
 Menyediakan dan menyemak dokumen tender

Pembantu Teknik

 Menyelia dan menyelaraskan kerja-kerja pembinaan.
 Menyediakan spesifikasi kerja

Juruteknik

 Membantu pembantu teknik dalam menyelia dan
melaraskan kerja-kerja pembinaan.
 Boleh mengambilalih tugas penyelia tapak

Pelukis pelan

 Membuat lukisan terperinci

Pekerja Mahir

 Melaksanakan kerja-kerja pembinaan

Pekerja Am/Buruh

 Membantu pekerja mahir

TOPIK 4 : BAHAN BINAAN

BATA TANAH LIAT
PRATEGANGAN

BATA

BATA SIMEN
PRATEGANGA
N
BATA PASIR KAPUR/ SILIKA

KELULI LEMBUT

KELULI
KELULI TEGANGAN TINGGI

BAHAN
BINAAN
KONKRIT

KONKRIT JISIM
LEMBUT
KONKRIT BERTETULANG
KONKRIT PRATEGANGAN

KAYU

KAYU KERAS BERAT
PRATEGANGAN
KAYU KERAS SEDERHANA
SSEDERHANANGAN
KAYU KERAS RINGAN
KAYU LEMBUT
PRATEGANGAN

4.1 KAYU
SIFAT UTAMA KAYU

SIFAT UTAMA KAYU

KEKUATAN

KETAHANLASAKAN

Ketumpatan

Struktur Ira Kayu

Kandungan
Lembapan

KEMASAN RUPA

Semulajadi

Proses
Pengeringan
Kecacatan

Modulus
Keanjalan

Sifat Utama Kayu Dan Faktor Yang Mempengaruhinya
i. Kekuatan
ii. Ketahanlasakan
iii. Kemasan Rupa
Kekuatan
Faktor yang mempengaruhi kekuatan kayu adalah:
 Ketumpatan
Ketumpatan bergantung pada ketebalan dinding sel kayu.
 Struktur Ira Kayu
Kekuatan lenturan bertambah jika kecerunan ira kayu berkurang.

Kecacatan
Kecacatan semulajadi – tumbesaran tidak normal, tiupan angin yang kuat,
panahan petir.
Kecacatan semasa proses memotong, mengergaji dan pengawetan /
pengerinngan dan serangan serangga serta parasit.

Modulus keanjalan
Modulus keanjalan adalah tegasan / terikan.

Modulus keanjalan

Tegasan ( = P/A)
-------------------------

=

Terikan ( =δl/ l)
Pl
-------Aδl

=

Ketahanlasakan
• Bergantung pada kandungan kelembapan
•

Kandungan Lembapan

-

Dari masa kayu yang ditebang / digergaji hingga dibuat binaan, kandungan
lembapan yang seimbang mengalami turun naik bergantung pada keadaan
suhu dan kandungan udara sekeliling.
Kandungan lembapan pada kayu untuk kegunaan dalaman lebih kurang 8%
dan kegunaan luaran lebih kurang15%.

-

=

Berat air dalam kayu
----------------------------------Berat kayu semasa kering

-

x 100%

Kemasan rupa
• Yang baru ditebang disebabkan :
a) Kecacatan semujadi
•

Kekadang boleh mencantikkan rupa kayu bila disapu varnish. (menimbulkan
rupa bentuk ira

•
b) Proses Pengeringan
•

Akibat pengeringan seperti rekah, pecah, terpiuh, menggeleding dan
melengkung.

Pengelasan Kayu Dan Kegunaannya Dalam Pembinaan

Kebaikan Dan Keburukan Kayu







Kebaikan
Mudah untuk dikerjakan
Kemasan cantik
Penebat haba dan elektrik
Ketahanlasakan tinggi
Mudah diperolehi
Sesuai digunakan semua struktur
danbahagian pembinaan bangunan

4.2 KELULI
Jenis Keluli



Keluli lembut
Keluli tegangan tinggi

Sifat Keluli
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.

Kekuatan
Keanjalan
Kemuluran
Rintangan Kakisan
Rintangan kebakaran
Pengembangan dan pengecutan

Keburukan
 Mudah terbakar
 Berlaku pengecutan dan
pengembangan dipengaruhi oleh
cuaca
 Mudah diserang serangga dan kulat

Kekuatan



Mampu menahan tegangan dan mampatan.
Akan mengalami keterikan dan ketegasan.



= P
A

 = Tegasan

P = Beban




= Terikan

N/mm2
A = Luas keratan keluli

= l
L

l = Pemanjang

L = Panjang asal

Tegasan

Graf Lengkung Tegasan Terikan bagi Keluli

Tegasan Alah
A

B

Keterikan

O
Di mana
OA = bersifat elastik/anjal

, AB = bersifat Plastik , B






= titik gagal

Peringkat awal, OA keterikan berkadar terus dengan tegasan.
Titik A (titik had Anjal) titik perubahan daripada sifat anjal ke sifat plastik.
Sepanjang sifat anjal keluli boleh kembali ke panjang asal bila beban dilepaskan.
Sekira beban terus dibekalkan lebih titik A iaitu A ke B sifat keluli tidak berkadar terus
dan bersifat plastik.
 Semasa bersifat plastik keluli tidak akan kembali ke panjang asal tetapi masih boleh
dikira dalam kerja merekabentuk.
 Sekiranya diteruskan keluli akan patah/putus seperti di titik B.

Tegasan kerja/tegasan terizin

=

Tegasan alah
-----------------------------Faktor keselamatan

Keanjalan



Dikira keanjalan apabila keluli mengalami tegasan / terikan. Ini dinamakan Modulus
keanjalan (E).
Mengalami perubahan bentuk yang kecil mempunyai Modulus keanjalan yang tinggi.

Kemuluran


Kemampuan keluli mengalami sifat plastik sebelum putus atau patah.

Rintangan Kakisan




Kehadiran air dan oksigen menyebabkan karat (Ferus Oksida terhidrat).
Proses karat berterusan akan mengurangkan kekuatan keluli.
Untuk mengatasi karat – sapu cat, salut krom, minyakkan dll.

Rintangan Kebakaran



Keluli lemah terhadap haba yang tinggi.
Ikatan keluli berubah maka kekuatan menurun

Pengembangan dan Pengecutan



Keluli amat sentitif kepada suhu panas dan sejuk.
Cara atasi masalah ini keluli dibengkokkan pada hujungnya, mempunyai bentuk
bunga pada batang keluli.

Kegunaan Keluli


Amat meluas sebagai tetulang, kekuda bumbung, rasuk, tiang, cerucuk,
jambatan, tangki air dan pelbagai binaan tambahan.

Kebaikan Dan Keburukan Keluli
Kebaikan





Mudah didapati di dalam pelbagai bentuk
Mempunyai kekuatan tegangan yang tinggi / mengalami sifat plastik yang panjang.
Kekuatan ditingkat dengan menambah karbon dan mangan
Bersifat seragam.

Keburukan




Mudah karat
Menambah beban diri dalam bahan binaan seperti konkrit bertetulang
Lemah pada suhu 55oC

4.3

KONKRIT

Pengenalan



Konkrit ialah campuran simen, batu baur halus, batu baur kasar dan air dalam
nisbah tertentu.
Contoh nisbah ialah 1 : 2 : 4 bermaksud 1 untuk simen, 2 untuk batu baur halus
and 4 untuk batu baur kasar.

Bahan Konkrit
Simen




kehalusan
kerencaman kimia yang tinggi

Batu Baur Halus





Tekstur permukaan yang kasar
Saiz digredkan
Bentuk yang tidak seragam
Mesti dibersihkan

Batu Baur Kasar





Tekstur permukaan yang kasar
Saiz digredkan
Bentuk yang tidak seragam
Mesti dibersihkan




Tidak mempunyai bendasing
Tidak tercemar

Air

Tetulang




Tidak berkarat / berkualiti tinggi
Mengikut saiz yang direkabentuk
Jenis keluli yang sesuai

Bahan Tambah


Diguna untuk mengubah ciri-ciri konkrit dan memudahkan kerja konkrit seperti
 Pencepat (mempercepat kadar pengerasan awal konkrit)
 Pelambat (melambatkan kadar pengerasan awal konkrit)
 Perangkap Udara (memerangkap udara tanpa penggunaan air yang
banyak)
 Pemudah Adun (membantu simen tersebar dengan lebih berkesan dalam
air supaya dapat mempercepatkan sifat kejelekitan)

Sifat Utama Konkrit


Sifat utama konkrit baru (konkrit yang masih basah) ialah kebolehkerjaan.

Kebolehkerjaan




Kebolehkerjaan konkrit baru bermaksud senang atau susah
pengendalian konkrit yang melibatkan kerja membancuh, menggaul,
mengangkat, menuang dan memadat.
Sifat utama konkrit terkeras:
 Kekuatan
 Pengembangan dan pengecutan
 Ketahanlasakan


Kekuatan




Konkrit terkeras mempunyai kekuatan mampatan yang tinggi.
Kekuatan mampatan pada umur 28 hari dijadikan ukuran.
Kekuatan konkrit juga boleh ditingkatkan
mengguna bahan-bahan yang bermutu,
nisbah bancuhan yang betul,
keadah penyediaan yang betul serta
proses kuring yang sempurna.

Konkrit mempunyai kekuatan tegangan yang rendah.

Selain daripada itu kekuatan mampatan dan tegangan boleh ditambah
dengan
memasukkan gentian ke dalam bancuhan. Contoh :
gentian kaca dalam konkrit pratuang
gentian keluli dalam konkrit bertetulang gentian

Pengembangan dan Pengecutan
 Dipengaruhi oleh
- Kelembapan konkrit
- Suhu udara sekeliling
- Kadar pengudaraan ke atas permukaan konkrit
- Luas permukaan konkrit berbanding isipadu konkrit.
- Nisbah air simen
- Pengecutan batu baur
Ketahanlasakan
 Konkrit yang menyerap air akan mengurangkan ketahanlasakan.
 Nisbah bancuhan konkrit yang betul akan menghasilkan konkrit yang
homogen dan padat.
Faktor Yang Mempengaruhi Kebolehkerjaan Konkrit
Ketekalan
 Boleh diukur kebasahan dan kebendaliran konkrit.
Kemudahgerakan



Kebolehan bancuhan konkrit mengalir dengan mudah dan
memenuhi acuan.

Kebolehpadatan


-

Kebolehan konkrit dipadatkan sepenuhnya.
Boleh dipadat sepenuhnya dan faktor yang mempengaruhi :
Kandungan air
Saiz batu baur
Bentuk batu baur
Tekstur permukaan batu baur
Kadar serapan batu baur
Penggredan batu baur

UJIAN KONKRIT
Ujian Penurunan
Kebolehkerjaan

UJIAN KONKRIT
Ujian Kiub

Kekuatan
Ujian Mengukur Kebolehkerjaan

Ujian Penurunan


3 jenis penurunan – Penurunan sebenar, penurunan ricih dan
penurunan runtuh.

Up to 125
mm

Penurunan
sebenar

Up to 150
mm

Penurunan
ricih

150-250 mm

Penurunan
runtuh

Nota : sebenar



Penurunan sebenar
Penurunan ricih

= Konkrit yang berkualiti, berjelekit dan campuran kaya.
= Campuran kurang simen dan kurang kejelekitan.



Penurunan runtuh

= Bancuhan terlalu basah dan menghasilkan konkrit berkualiti
rendah

FAKTOR FAKTOR MEMPENGARUHI
KEKUATAN
KONKRIT

Bahan

Kaedah Penyediaan
Bahan
Nisbah bancuhan
Simen

Kaedah Pengawet

Cara
mengawet

Nisbah Air Simen
Pasir
Peletakan
Penuangan

Tempoh

Batu baur
Jarak penghantaran
Air

Pemadatan
penghantaran
Pengelompokan
penghantaran

Faktor Yang Mempengaruhi Kekuatan Konkrit



Dipengaruhi oleh :
-

Bahan yang digunakan
Kaedah penyediaan
Kuring

Bahan Yang Digunakan


Bahan utama simen, batu baur halus, batu baur kasar, air dan tetulang sebagai
tambahan dalam struktur konkrit bertetulang.

Kaedah Penyediaan




Pengelompokan
- Simen, batu baur halus dan batu baur kasar perlulah digaul dengan sempurna
untuk mengelakkan berlaku pengelompokan.
Nisbah air simen
- Nisbah air simen yang sesuai perlulah ditentukan agar memudahkan proses
menggaul dan memadat bagi menghasilkan konkit yang berkualiti.
Campuran

-

Campuran konkrit 1:3:6 mengandungi lebih banyak batu baur berbanding
1:2:4.



Peletakan
- Peletakan atau penuangan konkrit ke dalam acuan hendaklah tidak melebihi
ketinggian 1.5m untuk mengelakkan penjujuhan dan pengasingan.
 Pemadatan
- Pemadatan perlu dilakukan secara menyeluruh pada semua ruang dalam acuan
supaya tiada liang antara konkrit.
- Pemadatan menggunakkan kaedah yang betul
Pengaruh Kuring
 Menghalang penyejatan air daripada konkrit yang baru dituang untuk jangka masa
yang tertentu.
 Mengurangkan keretakan pada konkrit
Ujian Menentukan Kekuatan Konkrit
Ujian mampatan dilakukan untuk menguji kekuatan konkrit. Ujian yang dijalankan
ialah ujian kiub.
JENIS KONKRIT

JENIS KONKRIT

Konkrit
Jisim

Konkrit
Bertetulang
Konkrit
Prategasan

Prategangan

Pascategangan

Jenis Konkrit Dan Kegunaannya
I. Konkrit Jisim
II. Konkrit Bertetulang
III. Konkrit Prategasan
a. Konkrit Prategangan
b. Konkrit Pascategangan

Konkrit Jisim


Konkrit yang tidak mempunyai tetulang dan bergantung pada beratnya sendiri
untuk menganggung beban.
Konkrit jisim digunakan bagi pembinaan tembok penahan, empangan,
benteng pemecah ombak dan lain-lain.



Konkrit Bertetulang
 Kekuatan mampatan yang tinggi
 Kekuatan tegangan yang rendah
 Tetulang diperlukan untuk merintangi tegasan tegangan.
Konkrit Prategasan
 Retakan masih berlaku di bahagian bawah rasuk konkrit akibat lenturan yang
berlaku walaupun tegasan tegangan dirintangi oleh tetulang.
 Bagi mengatasi masalah ini, konkrit prategasan boleh digunakan.
 Konkrit prategasan mempunyai kekuatan tegangan yang tinggi.
 Tegasan tegangan yang dikenakan tidak melebihi tegasan pramampatan,
keretakan tidak akan berlaku.
 Terdapat dua kaedah penegasan untuk konkrit prategasan:
a. Konkrit prategangan
b. Konkrit pascategangan
Konkrit Prategangan


Dibuat dengan cara menuang konkrit ke dalam acuan selepas tendon
ditegangkan antara dua dinding landas.

Langkah pembinaan konkrit prategangan



Apabila konkrit sudah cukup kuat, tendon ditanggalkan daripada tembok
landas dan dipotong mengikut panjang konkrit.
 Daya mampatan dipindahkan pada konkrit melalui ikatan yang wujud antara
tendon dengan konkrit.
Konkrit Pascategangan



Kaedah pembinaan konkrit pascategangan dimulakan dengan
memasukkan tendon ke dalam sesalur pada kedudukan mengikut profil
yang ditentukan.
Konkrit dituang ke dalam acuan seperti rajah di bawah.

Langkah pembinaan konkrit pascategangan


Apabila konkrit mencapai kekuatan yang diperlukan, tendon ditegangkan dan
ditambat pada kedua-dua hujung konkrit.
Lengkung profil tendon sengaja diadakan dalam konkrit pascategangan untuk
mengagihkan tegasan dalam keratan dengan berkesan.



Kelebihan Konkrit Prategasan Berbanding Konkrit Bertetulang




Kuantiti konkrit dan tetulang yang diperlukan berkurangan dan pada masa yang
sama dapat mengurangkan beban diri.
Sebarang kecacatan pada bahan atau nisbah campuran akan dapat dikesan
melalui ujian konkrit prategasan semasa proses pembuatan.
Konkrit prategasan dapat mengurangkan tempoh pembinaan.

Kelebihan Dan Kekurangan Konkrit
Kelebihan Konkrit








Bahan untuk membina konkrit senang diperolehi.
Mudah dibentuk mengikut acuan.
Mempunyai kekuatan mampatan yang tinggi.
Tidak berkarat dan sesuai digunakan sebagai struktur dalam Kejuruteraan
Marin.
Bahan kedap air dan penebat haba yang baik.
Tahan lama.
Kurang penyenggaraan dan tahan api.

Kekurangan Konkrit




Mempunyai kekuatan tegangan yang rendah.
Sukar diubahsuai apabila keras.
Mempunyai ketumpatan yang tinggi, iaitu satu anggota yang berat berbanding
isipadunya.

4.4 BATA
 Bata banyak digunakan dalam pembinaan bangunan (dinding, asas, tiang,
tembok penahan)
 Bahan utama - tanah liat, pasir, kapur dan simen.
 Saiz piawai – 215mm (panjang) x 102.5mm (lebar) x 65mm (tebal).

BATA

Bata Tanah Liat

Bata Biasa
BataMuka
Bata Kejuruteraan
Bata Api

Bata Pasir
Kapur/Bata silika

Bata Simen

Jenis Bata
Jenis Bata
1. Bata tanah liat
a) Bata biasa
-Mempunyai permukaan yang kasar
dan warna yang kurang menarik.
b) Bata muka
-Tekstur yang menarik
-Tahan lasak pada cuaca
c) Bata kejuruteraan
-Sangat keras, padat dan tidak
mudah menyerap air
d) Bata api
-Mampu menahan haba yang tinggi
2. Bata pasir-kapur/ bata silica
(Kalsium Silika)
-Bahan:
 Kapur Terhidrat
 Pasir
 Nisbah 1:8
3. Bata simen
-Bahan:
 Simen
 Pasir
 Nisbah 1:8

Kegunaan Bata
-Untuk kegunaan dalaman dan dinding sekat
dan ia perlu dilepa.

-Sesuai digunakan untuk pembinaan yang
tidak memerlukan lepaan kerana kemasan
muka yang menarik.
-Digunakan untuk pembinaan dinding yang
menanggung beban.
Contoh : tembok penahan, asas
- Digunakan untuk pembinaan bag merintangi
suhu yang tinggi.
Contoh: Dandang dan tanur
- Sebagai alternatif kepada ‘Bata Tanah Liat
Biasa’
- Untuk kegunaan dalaman dan dinding sekat.

- Sebagai alternatif kepada ‘Bata Tanah Liat
Biasa’
- Untuk kegunaan dalaman dan dinding sekat.

Kelebihan Dan Kekurangan Bata

1.
2.
3.
4.
5.

Kelebihan
Mudah digunakan untuk kerja
pembinaan tembok atau dinding.
Mudah diangkat dan dikendalikan
Bata muka boleh dijadikan hiasan
tanpa perlu dilepa.
Sesuai digunakan untuk membina
tiang jinjang.
Tahan serangan asid atau alkali.

Kekurangan
1. Kerja menurap bata memerlukan
pekerja yang mahir.
2. Kekuatan tegangan yang rendah.

TOPIK 5 : STRUKTUR KEJURUTERAAN AWAM

Asas Pad

ASAS

Asas Jalur

Jalur Dalam

Asas
Rakit

Asas
Cerucuk

-bangunan tidak bertiang
-dinding agihkan beban ke asas.

Jalur biasa

-Bangunan kurang dari 4 tingkat
-Beban yang rendah
-Keupayaan galas tanah yang tinggi.
-Lebih ekonomik dan praktikal
-Bangunan berkerangka
- Bangunan bertiang

Jalur Lebar

--Beban bangunan terlalu besar.
-Tanah berkeupayaan galas rendah.

-keupayaan galas rendah.
-Tanah mengenap secara
tidak sekata.

Rasuk dan
Papak

Bersel

Geseran

Galas hujung

Papak Padu

-Disokong oleh rola dan pin.
-Melentur bila terima beban
-Tetulang utama diperlu bahagian bawah .
Disokong
Mudah

RASUK
Julur

Selanjar
Hujung
Terikat

- Disokong pada kedua-dua hujung oleh sokong terikat.
-Apabila dikenakan beban ia akan melentur seperti rasuk
disokong mudah.
-Bahagian bawah rasuk yang dikenakan beban akan
mengalami tegangan.
-Bahagian atas kedua-dua hujung yang diikat akan mengalami
tegasan tegangan.

-Terikat pada satu hujung
-Hujung satu lagi tidak disokong.
-Apabila dikenakan beban pada hujung ia akan melentur
-Bahagian atas mengalami tegangan
-Bahagian bawah mengalami mampatan.
-Bahagian atas perlu diletakkan tetulang utama.

-Disokong sekurang-kurang pada tiga tempat
-Apabila dikenakan beban bahagian tengah akan
mengalami tegangan .
-Bahagian rasuk pada sokong akan meleding ke atas.

LANTAI

-

Lantai Bawah
Padu

Lantai Atas

-

Tanggung Beban

Lapisan asas batu pejal
Lapisan kedap
Lapisan konkrit
Membran kalis lembap
Lapisan skrid
Lapisan kemasan

Menggunakan lantai konkrit

-

Menanggung beban mati,(beban rasuk,
lantai,bumbung)
beban kenaan (berat sendiri)

-

Dipasang pada kerangka.
Menanggung beban sendiri sahaja.

-

Satu unit dinding tanpa sambungan
Bersekali bukaan pintu dan tingkap.

DINDING
Panel

Monolit

Larian Lurus

Suku Pusingan
Jenis
Separuh Pusingan

-Pelantar dibina jika lebih 16 anak tangga
-Mempunyai satu atau dua larian
-Mempunyai dua larian
-Larian atas dan bawah bersudut tepat pada
pandangan pelan.
-Dipisah dengan pelantar berbentuk segiempat sama

TANGGA
Geometri

Komponen

Larian

Susur tangan

-Mempunyai dua larian
-Larian atas dan bawah kelihatan selari pada pandangan
atas
-Dipisah dengan pelantar berbentuk segiempat tepat.

-Jejak anak tangga yang menirus dari pandangan atas.
-Anak tangga yang mengelilingi ruang terbuka berbentuk elips
atau mengelilingi tiang yang berbentuk bulat .

Pelantar
-Tinggi tangga lebih
600mm atau 3 anak
tangga
-Tinggi susur tangan 840
mm – 1000mm

Kecerunan
Ruang kepala

-Ukuran min ketinggian
pugak 2m.
-Jarak serenjang 1.5m

-Terdiri dari anak-anak tangga.
-Setiap larian tidak lebih 16 anak tangga.
-Anak tangga terdiri jejak dan naik

-Dibina antara dua aras lantai.
-Berfungsi sebagai ruang rehat
sementara

-Rumah kediaman tidak melebihi 420
-Bangunan awam tidak melebihi 380

-

Rata

Kecerunan tidak melebihi 100

-

Bangunan yang besar.

Kategori

-

Faktor Pemilihan

Mempunyai kecuraman sama

-

Saiz bangunan
Bentuk bangunan
Nilai estetika
Ekonomi

Sesuai bangunan yang kecil

BUMBUNG

Kecerunan melebihi 100

-

Curam

Terbahagi tiga jenis

Kompleks membeli belah
Rumah pangsa

Limas
Tibar layar
Pisang sesikat

5.1 PENGENALAN
Struktur ialah binaan kejuruteraan yang menanggung beban mati dan beban hidup.
Tidak mengalami perubahan bentuk yang ketara.
Contoh struktur bangunan, jambatan dan empangan.
Komponen struktur pula ialah beberapa anggota pada struktur itu sebagai contoh seperti
asas.
JENIS BEBAN
Beban mati
Nilainya tetap
Kedudukannya tetap
Tindakannya tetap
Contoh beban mati ialah rasuk, dinding,tiang,bumbung dan lantai
Beban kenaan
1. Nilainya berubah-ubah
2. Kedudukannya berubah-ubah
3. Tindakannya berubah-ubah
4. Contoh beban hidup
Perabot dalam bangunan
Kenderaan yang melalui jambatan
Berat takungan air.
5.2 JENIS STRUKTUR
Stuktur jisim
Bergantung kepada jisimnya untuk menanggung beban
Contoh struktur jisim ialah empangan tanah
Struktur kerangka
Struktur dibina mengikut komponen struktur
Menerima beban dan agih beban kepada komponen lain.
5.3 FUNGSI DAN KONSEP BINAAN STRUKTUR DALAM BANGUNAN

Asas
 Komponen bangunan yang terletak paling bawah
 Fungsi utama - terima beban bangunan dan agih beban ke tanah di bawahnya.
i. Asas Pad
Asas pad dibina bagi tanah yang mempunyai keupayaan galas yang tinggi.
Rumah kediaman dan bangunan yang tidak melebihi 4 tingkat

ii

Asas Jalur
- Asas jalur dibina bagi tanah yang mempunyai keupayaan galas yang tinggi.
- Rumah kediaman dan bangunan yang tidak melebihi 4 tingkat.
- Binaan tiang yang rapat.
- Binaan dinding tanggung beban
Jenis-jenis asas jalur
- Asas jalur biasa
- Asas jalur dalam
- Asas jalur lebar.

iii. Asas Rakit
- Dibina bagi tanah yang berkeupayaan galas rendah.
- Nilai beban pada bangunan yang berbeza dan cenderung untuk mengenap
secara tak sekata.
Jenis-jenis asas rakit
- Asas rakit papak padu
- Asas rakit rasuk dan papak
- Asas rakit bersel.
iv. Asas cerucuk
- Dibina pada beban bangunan yang terlalu besar
- Keupayaan galas tanah rendah
- Beban dipindahkan kepada lapisan tanah kukuh
Jenis-jenis asas cerucuk
1. Cerucuk geseran
Kaedah beban cerucuk geseran dipindahkan
- Bergantung pada geseran antara tanah sekeliling cerucuk dengan permukaan
cerucuk.
2. Cerucuk galas hujung
Kaedah beban cerucuk galas hujung dipindahkan
- Beban bangunan diagih terus ke lapisan tanah kukuh.
- Bahan yang digunakan untuk cerucuk ialah kayu, konkrit dan keluli.
- Dibina secara bersendirian atau kumpulan.
Tiang
- Fungsi utama untuk menerima beban rasuk dan bumbung untuk diagihkan ke
asas
i.
-

Tiang tunggal
Dibina berasingan dengan dinding
Dibina daripada kayu ,keluli,batu dan bata.

-

Tiang jinjang
Dibina bersekali dengan tembok bata.
Tidak menerima beban tinggi
Dibina diatas lapisan asas.

ii.

Rasuk
- Fungsi utama ialah menerima beban daripada lantai dan memindahkannya
kepada tiang.
- Rasuk di kelaskan mengikut cara ia disokong.

i.
ii.
iii.
iv.
-

Rasuk disokong mudah
Satu hujung disokong pin satu lagi disokong rola.
Rasuk Julur
Terikat pada satu hujungnya
Satu hujungnya tidak disokong.
Rasuk selanjar
Disokong sekurang-kurangnya tiga tempat.
Rasuk hujung terikat
Kedua-dua hujungnya terikat.

Lantai
- Fungsi utama menerima beban kenaan dan beban mati dan memindahkan ke
rasuk.
i. Lantai bawah padu.
- Dibina diatas tanah
Lantai bawah padu terdiri daripada
- Lapisan batu pejal
- penyediaan bagi lapisan konkrit
- bahan terdiri daripada pecahan bata, pecahan konkrit dan kelikir.
- Ketebalan 150mm hingga 300 mm.
- Lapisan kedap
- bahan yang digunakan pasir
- ketebalan 25mm hingga 50mm.
- Lapisan konkrit
- Konkrit dituang selepas lapisan kedap
- dipadatkan
- menggunakan nisbah campuran konkrit yang sesuai.
- Ketebalan lapisan ialah 100 mm hingga 150mm.
- Membran kalis lembap
- Bahan yang digunakan minyak bitumen atau asfal mastik.
- Dibina selanjar dengan lapisan kalis lembap.
- Lapisan skrid
- Bahan simen dan pasir
- Ketebalan lapisan 50mm.
Dinding
Berfungsi sebagai pelindung daripada kesan cuaca atau sebagai pembahagi
ruang atau bilik.
Dibahagikan kepada tiga jenis
i. Dinding tanggung beban.
ii. Dinding panel
iii. Dinding monolit

Tangga
Komponen struktur yang menghubungkan antara dua aras.
i. Prinsip pembinaan tangga.
Larian tangga
- anak tangga yang berturutan dari aras bawah ke aras atas.
- Setiap larian tidak lebih 16 anak tangga.
Pelantar
Berfungsi sebagai ruang rehat sementara.
Kecerunan
Kecerunan rumah kediaman 42º.
Kecerunan bangunan awam 38º.
Ruang kepala
Tujuan ruang kepala adalah memberi ruang yang mencukupi bagi pergerakan
pengguna.
Susur tangan
Dipasang bila ketinggian tangga melebihi 600 mm atau tiga anak tangga.
Ketinggian susur tangan ialah 840mm hingga 1000mm.
ii. Jenis tangga
Tangga larian lurus
Tangga suku pusingan
Tangga separuh pusingan.
Tangga Geometri
Bumbung
Faktor kepada pemilihan bumbung
i. Saiz bangunan.
ii. Bentuk bangunan
iii. Nilai estetika
iv. Ekonomi
Kategori Bumbung
i.
Bumbung rata
Kecerunan tidak melebihi 10º.
ii.
Bumbung curam.
Mempunyai kecerunan melebihi 10º

TOPIK 6 : UKUR KEJURUTERAAN
Rantai metikPancang jajarPita UkurPanah rantaiPiket kayuBuku kerja luar-

Prinsip Asas
Prinsip Asas

Peralatan

Peralatan

-Alat aras
-Staf

Ukur Rantai

Menggunakan meja ukur-

Ukur Aras

Butiran diplot serentaksemasa kerja ukur

-Perbezaan antara dua
titik berdasarkan datum

Prosedur

Ukur Meja

Utara benar & Utara magnet
Trabas kompas-

Prinsip Asas

Kompas prIsmaPelambab-

Kerja Lapangan

Peralatan

UKUR
KEJURUTERAAN

Ukur
Kompas

-Pelarasan sementara
-Pencerapan
-Pembukuan
-Naik turun/Kolimantan

Memplot Keratan
Trabas terbukaTrabas tertutup-

Jenis Trabas
Ukur Teodolit
Kontur

Penyilang kananPenyilang kiri-

Alat teodolit
Ukur Udara

Peta topo/Pelan
Ukur Teodolit

Kerja Lapangan
-Pelarasan aras laras
-Semakan aritmetik
-Semakan ketepatan
-Menggambarkan muka
keratin kerja ukur
disepanjang garisan
ukur

-Sela kontur
-Nilai ufuk setara
-Saling Nampak
-Ciri-ciri kontur
-Kegunaan kontur
-Kaedah membuat kontur
-Memplot kontur
Penyedian Peta Topo/Geologi

6.1 TUJUAN KERJA UKUR
- menghasilkan pelan, keratan rentas, keratan membujur kawasan yang akan dibina
- menentukan sempadan dan keluasan tapak
- menentukan profil tanah untuk kawasan projek yang akan dibina dan seterusnya
menentukan pemotongan dan penambakan yang perlu dilakukan.
6.2 KAEDAH KERJA UKUR DALAM KEJURUTERAAN AWAM
• Ukur Rantai
- untuk mengukur jarak lelurus
• Ukur Meja
- untuk mengambil butiran dan diplotkan serentak semasa kerja ukur
• Ukur kompas
- untuk mengukur jarak dan bearing untuk menghasilkan pelan
• Ukur Aras
- menentukan ketinggian sesuatu titik di atas permukaan bumi dari datum
• Ukur Teodolit
- menentukan sudut ufuk dan sudut pugak dari stesen ukur ke butiran
• Ukur Udara
- untuk menghasilkan peta topografi atau pelan dengan tepat
• Penderiaan jauh - Mendapatkan data objek di permukaan bumi atau ruang udara
6.3 PROSEDUR MENJALANKAN KERJA UKUR
 Terbahagi kepada dua peringkat iaitu:
- Kerja di lapangan : Meliputi kerja pelarasan sementara, pencerapan dan
pembukuan.
- Kerja meja: Meliputi pelarasan aras laras, semakan aritmetik, semakan ketepatan
kerja ukur dan pemplotan.
PELARASAN SEMENTARA ALAT ARAS
(i)Mendirisiap alat aras
(ii)Mengaras alat aras
(iii)Memfokus alat aras
Mendirisiap alat aras
1. Dirikan kaki tiga di atas tanah pada ketinggian yang sesuai
2. Tekan kaki tiga ke dalam tanah
3. Buka penutup atas kaki tiga
4. Keluarkan alat aras dan pasangkan di atas plat permukaan kaki tiga
5. Ketatkan alat aras pada kaki tiga.
Mengaras alat aras
1. Pusing teropong supaya selari dengan mana-mana skru kaki pelaras
2. Pusing skru ke arah berlawanan
3. Ulangi proses sehingga gelembung udara masuk dan berada di tengah
bulatan
Memfokus alat aras
1. Halakan teropong pada objek yang cerah
2. Laraskan kanta mata hinga ulir silang jelas kelihatan
3. Halakan teropong pada staf
4. Laraskan skru pelaras sehingga staf jelas kelihatan
5. Laraskan skru sehingga ulir silang berada di tengah-tengah staf
6. Pastikan tidak terdapat beza lihat antara imej dan sta

TOPIK 7 : GEOTEKNIK
7.1 PENGENALAN


Tanah didefinisikan sebagai sebarang endapan lembut atau longgar yang wujud
secara semulajadi dan menghasilkan kerak bumi.
 Tanah terdiri daripada pelbagai bahan seperti kerikil, pasir, kelodak, tanah liat
atau campuran bahan-bahan tersebut.
 Ujian pengelasan tanah ialah untuk mengenalpasti sifat-sifat kejuruteraannya.
Ujian tersebut ialah Ujian Analisis Saiz Zarah Tanah dan Ujian Keplastikan Tanah
7.2 JENIS TANAH




Tanah mempunyai pelbagai jenis dan setiap jenis mempunyai
sifat dan ciri-cirinya yang tersendiri.
Jenis sesuatu tanah boleh ditentukan berdasarkan ciri-ciri tanah seperti
kumpulan, sifat dan saiz tanah.
Kumpulan

Saiz tanah

Contoh Tanah

Butir kasar

Tanah Tak jeleket

0.06 - 2.0 mm
2.0 - 60 mm

Pasir
Krikil

Butir halus

Tanah Jeleket

< 0.002 mm
0.002 - 0.06 mm

Tanah liat
Kelodak

Organik


Jenis Tanah

Tanah organik

< 0.002 mm

Tanah gambut

Kumpulan, jenis,saiz dan contoh tanah
Bentuk zarah tanah

Bersegi

Prisma

Leper

Bulat

Tanah LiatKelodak-

PasirKerikil-

Tanah jelekit

JENIS-JENIS
TANAH

Tanah tak jelekit
PENGELASAN
TANAH

Tanah gambut-

Analisis saiz
zarah tanah

-Analisis ayakan
kering

Tanah Organik

UJIAN
PENGELASAN
TANAH

Keplastikan
tanah

-Had kecutan
-Had plastik
-Had cecair

Tanah jeleket









Terdapat daya kejeleketan antara zarah yang tinggi
Bersifat plastik
Mudah mampat
Basah – melekat antara satu sama lain
Kering – membentuk zarah pepejal yang keras
Hampir tidak boleh telap air
Zarah-zarah halus berbentuk leper
Contoh: tanah liat dan kelodak

Tanah tak jeleket









Tiada jeleketan antara zarah
Terdapat geseran antara zarah
Tidak bersifat plastik
Tidak mudah mampat
Berlaku endapan serta merta apabila dikenakan beban
Boleh telap air
Zarah berbentuk bulat, bersegi atau berprisma
Contoh: pasir dan kerikir

Tanah organic







Ikatan zarah longgar dan rapuh
Berasid dan lembut
Had plastik dan had cecair tinggi
Mudah mampat dengan kebolehmampatan yang tinggi
Menyimpan air dengan kandungan lembapan yang tinggi
Contoh: tanah gambut

Ujian Pengelasan Tanah



Ujian analisis saiz zarah tanah
Ujian keplastikan tanah.

7.3 KEKUATAN TANAH

Kandungan
Udara
Tekanan
Sekeliling
Lembapan

Kandungan
Lembapan
FAKTOR
MEMPENGARUHI
KEKUATAN
TANAH

Tekanan air
Liang
Lembapan
Faktor Yang Mempengaruhi Kekuatan Tanah :






Kandungan udara
Kandungan lembapan
Tekanan air liang
Kandungan bahan organik
Tekanan sekeliling

Kandungan udara







Tanah bersifat peroi dan gembur.
Lompang yang dipenuhi udara.
Kandungan udara banyak
kekuatan zarah tanah lemah.
keupayaan galas rendah
mudah mendap

Kandungan lembapan


Lompang dipenuhi air

Kandungan
Bahan Organik







Kandungan lembapan tanah meningkat.
Kandungan air yang tinggi:
Tanah bersifat lembut
Mempunyai keupayaan galas dan kekuatan tanah rendah.
Contoh: tanah gambut.

Tekanan Air Liang





Air yang memenuhi di dalam lompang atau ruang udara akan mewujudkan
tekanan hidrostatik pada dinding zarah tanah.
Tekanan air liang meningkat:
Ikatan antara zarah meningkat.
Keupayaan galas tanah kurang.

Kandungan Bahan Organik





Bahan organik yang tinggi dalam tanah akan membentuk lompang.
Lompang dipenuhi air dan udara:
keupayaan galas tanah rendah.
Mudah mampat apabila dikenakan beban ke atasnya.

Tekanan sekeliling




Merupakan tekanan sisi semula jadi.
Tegasan ricih – Apabila tekanan paksi melebihi tekanan sekeliling.
Tegasan ricih kenaan melebihi tegasan ricih tanah akan menyebabkan
kegagalan ricih dan melemahkan kekuatan.

Penyiasatan Tanah


Tujuan :
- mengenal pasti jenis tanah bagi setiap lapisan
- tanah di bawah asas sesebuah binaan
- mengenal pasti kekuatan tanah
- mengenal pasti kelembapannya.

PENYIASATAN TANAH

PENYIASATAN TANAH

KANDUNGAN
LEMBAPAN

UJIAN KETUHAR

UJIAN SPEEDY

KEUPAYAAN
GALAS TANAH

UJIAN PROBA
MACKINTOSH



Antara kaedah penyiasatan tanah ialah
ujian untuk menentukan keupayaan galas tanah : Ujian Proba Machintosh
ujian untuk menentukan kandungan lembapan tanah : Ujian Speedy dan
ujian
Ketuhar

7.4 ASAS
 Komponen bangunan yang terletak paling bawah
 Fungsi utama terima beban dan agih beban ketanah di bawahnya.
Faktor Pemilihan Sesuatu Jenis Asas
 keadaan tanah
 jenis dan saiz struktur yang akan didirikan

7.5 CERUN
Jenis Cerun
 terhingga (cerun pendek)
 tak terhingga(cerun Panjang)
Mod Kegagalan Cerun
- Mod gelinciran putaran (bagi tanah jelekit)
- Mod gelinciran lurus (bagi tanah tak jelekit)
FAKTOR KESTABILAN CERUN

BEBAN

KEJELEKETAN
TANAH

FAKTOR YANG
MEMPENGARUHI
KESTABILAN CERUN

TEKANAN AIR
LIANG

PENYALIRAN

KECERUNAN
GEOLOGI

KAEDAH MENSTABILKAN CERUN

Kaedah Menstabilkan Cerun
-

Tembok penahan
Sistem Perparitan
Tembok Gabion
Penanaman rumput
Sistem Penambat
Membina Teres
Melandaikan cerun
Geosintetik

PEMBINAAN KAEDAH PENSTABILAN CERUN
A) Tembok Penahan
-

Tanah yang mengelongsor diangkut keluar
Bersihkan permukaan jalan
Bina tembok dengan menganjakkan ke dalam kaki cerun
Sesuaikan tinggi dan lebarkan tembok / bagi menjamin
keselamatan cerun
Tembok dibina dengan memasang acuan dan tetulang untuk asas yang
kukuh (konkrit bertetulang)
Tuang konkrit dan padatkan
Lubang leleh dibina dengan meletakkan bahan berbutir tergred
disekeliling laluan masuk lubang leleh
Tanah ditimbus di belakang tembok mengikut profil cerun
Tanah dipadatkan
Rumput ditanam

PEMBINAAN TEMBOK GABION
-

Tanah mengelongsor diangkut keluar
Bersihkan permukaan jalan
Bina tembok dengan menganjakkan kedalam kaki cerun mengikut
rekabentuk tembok
menyusun sangkar jaring biasanya berukuran 1m x 1m x 1m
masukkan batu
susun mengikut kesesuaian tinggi dan lebar yang dikehendaki
menjamin kestabilan cerun
bina asas yang kukuh
tanah ditimbus dibelakang/ikut profil cerun
tanah dipadatkan
rumput ditanam

TOPIK 8 : SISTEM PENGANGKUTAN, KEJURUTERAAN JALAN DAN ISYARAT
LALULINTAS

PROSES PEMBINAAN JALAN
1. Tinjauan

2. Ukur Lokasi

PROSES PEMBINAAN
JALAN

3. Pembersihan tapak
dan Kerja Tanah

4. Pemotongan dan
penambakan
5. Pembinaan struktur
jalan

KEROSAKKAN JALAN DAN KAEDAH PENYELENGGARAAN

Kaedah
penyelenggaraan
Lopak

Retakan
Penstoran
semula
Perubahan
bentuk
permukaan
KEROSAKAN
JALAN

Kecacatan bucu
dan bahu

Kecacatan
permukaan

Struktur Jalan

Lapisan
turapan

Pembinaan semula
permukaan

Pembinaan semula

8.1 PERBANDINGAN JENIS TURAPAN

Definisi

Ciri

Bahan Binaan

Turapan Lentur
Turapan yang bersifat elastik
iaitu jalan raya boleh
melentur apabila menerima
beban dari kenderaan dan
kembali semula kepada profil
asalnya apabila beban
kenderaan tidak dikenakan
lagi.
Bersifat elastik, kerja
penyenggaraan mudah,tidak
memerlukan sambungan
pengembangan dan kedap
air.

Bitumen terdiri daripada
bahan pengisi (serbuk batu
kapur dan simen Portland)
,batu baur dan asfalt/tar.
Penyenggaraan Lopak,retakan,perubahan
bentuk permukaan,
kecacatan permukaan,
kecacatan bahu dan bucu.

Turapan Tegar
Papak konkrit yang tidak akan melentur
walaupun dikenakan beban kenderaan.

Papak konkrit bersifat tegar.Papak
konkrit dibina berpetak dan bersambung,
kebolehkhidmatan yang panjang, kerja
penyenggaraan sukar dan kos
penyenggaraan yang tinggi.
Konkrit,tetulang dan bahan kedap
sambungan.

Kerosakan bahan kedap sambungan,
serpihan, retakan,mendapan kebezaan
dan kecacatan permukaan.

8.2 PROSES PEMBINAAN JALAN RAYA
Tinjauan
- Kerja tinjauan dilakukan sebelum kerja perancangan dan rekabentuk dimulakan.
- Kerja meja dijalankan seperti mengumpul maklumat.
Ukur Lokasi
- Menentukan kedudukan garis tengah cadangan jalan.
- Ukur aras dibuat sepanjang garis tengah jalan.
- Mengenalpasti dan mendapatkan maklumat.
- Mempertimbangkan beberapa alternatif lokasi lain jika melibatkan pembinaan jalan yang
besar.
Pembersihan Tapak Dan Kerja Tanah
- Pembersihan Tapak melibatkan kerja membuang rumput rampai,menebang
pokok,menugal tunggul kayu dan membuang akar kayu sehingga 1 m di bawah subgred.
- Kerja Tanah melibatkan kerja pengorekan, pemunggahan, pelonggokan, perebakan,
pemadatan dan pemarasan.
Operasi Pemotongan Dan Penambakan
- Kerja pemotongan tanah dilakukan jika aras formasi jalan lebih rendah daripada
tanah asal.
- Kerja penambakan tanah dilakukan jika aras formasi jalan lebih tinggi daripada
tanah asal.

Pembinaan struktur jalan

Lapisan Subgred
- Fungsi lapisan subged adalah menerima beban daripada lapisan subtapak dan
mengagihkan beban ke tanah.
- Subgred merupakan lapisan yang terletak di bawah aras formasi jalan.
- Lapisan subgred dikamberkan.
Lapisan Subtapak
- Fungsi lapisan subtapak adalah menerima beban daripada lapisan tapak dan
mengagihkan beban ke lapisan subgred.
- Meratakan beberapa lapisan bahan laterit dan pasir di atas lapisan subgred.
- Setiap lapisan tidak melebihi 150 mm dan dipadatkan dengan jentera penggelek.
- Lapisan subtapak dikamberkan.
Lapisan Tapak
Fungsi lapisan tapak adalah menerima beban daripada lapisan turapan dan
mengagihkan beban ke lapisan subtapak.
Pembinaan lapisan tapak dibuat dengan menggunakan batu kerikil.
Lapisan Pengikat
Fungsi lapisan pengikat adalah menerima beban daripada lapisan haus dan
mengagihkan beban ke lapisan tapak.
Langkah pembinaan lapisan pengikat:
 Sembur salut perdana pada lapisan tapak.
 Biarkan selama 24 jam.
 Sembur salut jelujur.
 Turap dan padatkan pracampuran dengan suhu antara 1100hingga 1350C.
 Kamberkan lapisan pengikat.
Lapisan Haus
Fungsi lapisan haus adalah menerima beban daripada beban kenderaan dan
mengagihkan beban ke lapisan pengikat.
Langkah pembinaan lapisan haus:
 Sembur salut jelujur di atas lapisan pengikat.
 Turap dan padatkan pracampuran dengan suhu antara 1100C hingga 1350C.
 Kamberkan lapisan haus.

8.3 KEROSAKAN JALAN DAN KAEDAH PENYENGGARAAN

Kaedah Penstoran Semula

8.5 PERABOT JALAN
Perabot jalan terdiri daripada:
 Tanda lalulintas
 Tanda jalan
 Kelengkapan keselamatan
Tanda Lalulintas
-

Tanda Peraturan terbahagi kepada dua iaitu:
 Tanda Mandatori (contohnya: tanda berhenti, jalan sehala,ikut kiri)
 Tanda Larangan (contohnya: larangan berhenti,larangan memotong dan
kenderaan dilarang masuk)

-

Contoh Tanda Amaran ialah tanda berhati-hati,selekoh tajam,kawasan persimpangan
dan kawasan tanah runtuh.
Contoh Tanda Makluman ialah tanda hospital,telefon awam,stesen minyak dan tempat
meletak kenderaan.

Tanda Jalan
 Tanda pada permukaan jalan (contohnya: tanda garisan tepi jalan,garisan
tengah jalan,garisan larangan memotong dan garisan larangan berhenti.
 Tanda pada objek jalan (contohnya: bebendul,pembahagi jalan dan bonggol)
Kelengkapan Keselamatan
- Contoh kelengkapan keselamatan ialah rel adang,penghalang laga,penyahlelurus,jalur
derum dan mata kucing.
Kemudahan Jalan
- Antara contoh kemudahan jalan ialah kawasan Rehat & Rawat (R & R), telefon
kecemasan dan lampu jalan.

8.6 ISYARAT LALULINTAS
Tujuan Pemasangan Lampu Isyarat:






Menambah keupayaan laluan dipersimpangan
Memberi keyakinan pemandu
Memberi arahan di persimpangan
Mengurangkan konflik perjalanan
Menyediakan masa laluan mengikut kesesakan lalu lintas.

Langkah-langkah penentuan masa kitar optimum, Co:
1. Dapatkan jumlah aliran sebenar,q bagi setiap persimpangan
2. Dapatkan aliran tepu,S

3. Dapatkan kadar aliran berbanding aliran tepu iaitu

4. Dapatkan nilai ymaks iaitu nilai yang terbesar bagi setiap fasa
5. Dapatkan nilai Y iaitu jumlah ymaks bagi setiap fasa
6. Dapatkan masa kitar optimum, CO
Masa kitar optimum, CO boleh diterima sekiranya berada antara 45 saat hingga 120
saat.
Co = 1.5L + 5
1-Y

Contoh kiraan penentuan masa kitar optimum, Co:

Sebuah persimpangan lampu isyarat mempunyai aliran lalu lintas (pcu/hr) dan
Lebar jalan masuk seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 1 dan Jadual 1 di
bawah.

Utara
Lebar Jalan
Masuk(m)
(W)
Jumlah Aliran
Lalulintas
(q)

Rajah1

Selatan

Timur

Barat

7.0

7.0

7.5

7.5

1300

1050

1250

1000

jadual 1

Berdasarkan maklumat pada Jadual 1:
(a)

Calculate:
Hitung:
(i)

Aliran tepu, (s)

(ii)

Kadar penggunaan persimpangan ,(y)

(iii)

Masa kitar optimum, (Co) jika masa hilang ialah 8 saat.

Jadual
1

a)
Lebar jalan masuk(m)
Jumlah aliran sebenar ,q
(i) S = 525W

Fasa A
N
S
7.0
7.0
1300 1050

y max

3675

0.35

(ii) y = q/s

3675

0.29

0.35

Fasa B
W
E
7.5
7.5
1250
1000
3937.5 3937.5
0.32

0.25
0.32

(iii)
Y = y mak Fasa A + y mak Fasa B
= 0.35 + 0.32
= 0.67

C0 =

1.5(L) + 5
1-Y

=

=

(b)

-

1.5 (8) + 5
1 - 0.67
51.51 s

Nyatakan sama ada masa kitar optimum itu boleh diterima atau tidak.
Berikan alasan anda.

Masa kitar optimum, CO diterima kerana berada di antara 45 saat dan 120 saat.

jjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjkkkkkkkkkkkkkkkjjjd
TOPIK 9 : SUMBER DAN BEKALAN AIR
Utara
Proses penyingkiran bendasing makro seperti kayu,
sampah sarap dan sebagainya.

Meningkat kandungan oksigen terlarut, rasa segar,
kurangkan bau hidrogen sulfida, mengoksida bahan
larut besi dan mangan kepada oksida besi dan mangan
tidak larut dalam air.
Mencampurkannbahan kimia (aluminium sulfat @ alum) ke dalam air mentah

Penyatuan bahan berbuku yang lebih
besar dan berat supaya memudahkan
proses pengenapan.
PEMBASMIAN KUMAN

Menyingkir bahan terampai yang tidak
terenap semasa proses pengenapan.

PEMFLORIDAAN

Pengentalan
Tindakbalas
kimia yang
menjadikan
Penggumpalan
partikel halus
menarik antara
PENAPISAN
satu sama lain
untuk
Mengurangkan pepejal terampai dalam air.
membentuk
bukuan
Proses memasukkan klorin ke dalam air untuk
membunuh kuman
PENYESUAIAN pH

Proses memasukkan florida ke dalam air untuk mencegah
kerosakan gigi

9.1 PENGENALAN
-

Kitaran hidrologi ditakrifkan sebagai proses kitaran air yang berlaku dari permukaan
bumi (iaitu tanah, laut, tasik dan sungai) ke atmosfera dan kembali semula ke bumi.
Kitaran ini terjadi daripada proses semula jadi,
Air adalah bahan utama yang diperlukan oleh setiap kehidupan. Bumi dilitupi oleh
hampir 75% air, manakala badan manusia mengandungi 70% air. Sebagai bahan
yang sangat bernilai, ianya perlu dilindungi dari sebarang pencemaran.

9.2 OLAHAN AIR
-

Air mentah di ambil dan diolah terlebih dahulu sebelum dibekalkan kepada
pengguna.

Proses olahan air
Penyaringan :
Proses penyingkiran benda-benda asing makro seperti kayu, sampah sarap
dan lain-lain
Penyingkiran Kersik :
Proses penyingkiran bahan-bahan halus seperti pasir, batu-batu halus dan
lain-lain.
Pengudaraan :
Proses penambahan kandungan oksigen dalam air, penyingkiran ion-ion besi
dan mangan, menambah kesegaran air.
Pembauran Kimia :
Proses mencampurkan bahan kimia (aluminium sulfat) ke dalam air mentah.
Pengentalan dan Penggumpalan :
Pengentalan - Tindakbalas kimia yang menjadikan partikel halus menarik
antara satu sama lain untuk membentuk bukuan.
Penggumpalan – Bukuan bercantum membentuk bukuan yang lebih besar
dan berat untuk memudahkan proses pengenapan
Pengenapan :
Proses pengenapan bahan-bahan terampai yang bergumpal dalam tangki
pengenapan.
Penapisan :
Proses memerangkap bahan-bahan terampai yang tidak mengenap semasa
pengenapan.
Pembasmian Kuman :
Proses memasukkan klorin ke dalam air untuk membunuh kuman.
Pemfloridaan :
Proses memasukkan florida (sodium silicon florida) ke dalam air untuk
mencegah kerosakan gigi.
Penyesuaiaan pH :
Proses menstabilkan pH air supaya dalam keadaan neutral.

9.3 PENGAGIHAN AIR
Kaedah agihan air

Penyimpanan Air
-

-

Tangki Simpanan

- Air disimpan di loji olahan sebaik saja diolah
Tangki Pengimbang - Air dari tangki simpanan disimpan
sebelum dihantar ke satu atau beberapa tangki
perkhidmatan
Tangki Perkhidmatan - Air dari tangki pengimbang disimpan sebelum diagihkan
kepada pengguna

Sistem Perpaipan
-

Sistem Hujung Mati
Paip Utama

Paip Cawangan

Paip Cabang

-

Sistem Grid

paip cawangan

paip utama

Paip Cabang

-

Sistem Berjejarian

Pros
es
men

-

Air diagihkan kepada pengguna melalui sistem perpaipan. Sistem perpaipan yang
digunakan bergantung kepada susun atur kawasan dan kedudukan pengguna.

Sistem perpaipan yang digunakan
- Sistem Hujung Mati
- Sistem grid
- Sistem berjejarian
Faktor Kehilangan Turus(tenaga) Dalam Paip
-

Perbezaan saiz paip
Pertukaran arah paip
Kesan geseran dalam paip
Perbezaan aras paip

9.4 KOMPONEN PAIP UTAMA
Selain dari paip utama, ada beberapa komponen paip yang perlu dipasang untuk beberapa
tujuan.
- Injap Berhenti
- untuk memberhentikan aliran didalam paip.
-

Pili Bomba

- untuk mendapatkan air bagi memadam kebakaran

-

Injap Pelepas udara

- melepaskan udara yang terperangkap di dalam paip

9.5 ALIRAN BENDALIR
Aliran air dalam paip akan mengalami keadaan aliran lamina, aliran gelora dan aliran
peralihan bergantung kepada halaju aliran, kelikatan, ketumpatan bendalir dan garis pusat
paip.
Kadar alir ialah isipadu air yang mengalir melepasi sesuatu titik bagi satu unit masa yang
ditentukan.
Q=Axv

di mana Q = kadar alir, m3/s
A = Luas keratan aliran, m2
V = halaju aliran,m/s

Air Sisa

TOPIK 10 : SISTEM PEMBERSIHAN
Urinal
Dua Paip
-Paip tumpu
najis
-Paip tumpu air
sisa

Paip Tumpu
-Paip tumpu najis dan
air sisa tunggal

PAIP
LEKAPAN

Najis

Duduk

Kandang

SISTEM
PEMBERSIH
AN

Tab Mandi
- Magna
- Sitz
- Penjuru

Sistem Paip Salir

Tandas

Papak

Satu Paip
-Paip tumpu najis
dan air sisa
-Paip bolong

PAIP
SALIR

LEKA
PAN
SANIT
ARI

-Berasingan
- Gabungan
-Berasingan
Separa
Ujian Paip Salir

Prinsip
Pemasang
anan
--Kedapan
--Mutu
-Kedap Air
-Kecerunan
-Kelurusan
-Pengalihudaraan -Kelurusan- Cermin
dan cahaya
-Penyokongan
-Kerataan
Sambungan- Ujian

Mangkuk
Dulang Pancuran
Sinki
Besen Basuh

--Ujian Air
-Ujian Asap
-Ujian Tekanan
(udara)

-Perubahan
arah paip
Persimpanga
Fungsi
n
-Perubahan
LURANG
Cerun
DAN KEBUK
-Perubahan
PEMERIKSA
Saiz paip
AN
Tempat -Paip terllu
panjang
Pemasanganan

Kaedah Bergabung
- Pembentung najis dan
air sisa bersekali
Pembentung Awam
PEMBENTUNG
AWAM
Kaedah Berasingan
- Pembentung
najis
- Pembentung
air sisa

RAWATAN
KUMBAHAN

--Menguji
SISTEM
-Memudahkan kerja
Pemeriksaan
PEMBERSIHAN
-Membersih
- Mengambil sampel air
-)

Loji rawatan
kumbahan
Tangki Septik

10.1 PENGENALAN
- Sistem pembersihan merupakan satu sistem yang menyalirkan kumbahan daripada
bangunan ke loji rawatan kumbahan.
10.2 SISTEM PEMBETUNGAN NAJIS DAN AIR SISA
LEKAPAN SANITARI
- Ianya terbahagi kepada lekapan najis dan lekapan air sisa.
- Lekapan najis terdiri dari tandas dan urinal
- Lekapan air sisa terdiri daripada dulang pancuran, tab mandi, sinki dan besen basuh
PAIP LEKAPAN
- Dari lekapan sanitari najis dan air sisa disalirkan ke paip lekapan. Paip lekapan terdiri
daripada.
1. Sistem dua paip
2. Sistem satu paip
3. Sistem paip tumpu.
Sistem Dua Paip
- Gunakan dua paip iaitu satu paip tumpu najis dan satu paip tumpu air sisa.
- Paip tumpu najis menyalirkan najis dan air sisa dari mangkuk tandas dan urinal.
- Paip tumpu air sisa menyalirkan air sisa dari dulang pancuran, besen basuh dan tab
mandi.
Sistem Satu Paip
- Menggunakan satu paip untuk menyalirkan najis dan air sisa
- Paip tumpu bolong perlu dipasang untuk melepaskan sebarang udara termampat.
- Ianya lebih ekonomi dan mudah dipasang berbanding sistem dua paip.
Sistem Paip Tumpu
- Menggunakan satu paip untuk menyalirkan najis dan air sisa
- Tidak menggunakan paip bolong kerana paip tumpu berfungsi sebagai paip bolong.
- Sesuai untuk bangunan bertingkat
- Ianya paling ekonomi berbanding sistem dua paip dan sistem satu paip.
PAIP SALIR
- Najis dan air sisa dari paip lekapan disalirkan ke paip salir di bawah tanah. Paip salir
terdiri daripada
1. Sistem berasingan
2. Sistem gabungan.
3. Sistem berasingan separa
Sistem Berasingan
- Ia menggunakan dua paip salir untuk menyalirkan najis, air sisa dan air permukaan
ke pembetung.
- Diameter paip biasanya kecil
- Satu paip menyalirkan najis dan air sisa ke loji rawatan manakala satu lagi paip
menyalirkan air permukaan ke sungai atau laut.
- Kelebihan sistem ini ialah kuantiti kumbahan akan kekal walau pun pada musim
hujan kerana ia dialirkan secara berasingan.
- Kekurangannya ialah kerja pembinaan dan pemasangannya lebih mahal.

Sistem Gabungan
- Merupakan satu paip salir sahaja.
- Diameter paip perlu lebih besar
- Pembinaannya lebih murah kerana satu paip sahaja.
- Kekurangannya ialah loji rawatan akan bermasalah pada musim hujan kerana
menerima limpahan air permukaan bercampur kumbahan yang tinggi.
Sistem Berasingan Separa
- Menggunakan dua paip salir iaitu untuk menyalirkan najis dan air sisa dan air
permukaan.
- Keunikannya ialah paip salir air permukaan yang hampir dengan paip salir najis dan
air sisa akan disambungkan bersama.
- Ia menggunakan paip salir yang lebih pendek dari sistem berasingan.
- Lebih ekonomi berbanding sistem berasingan.
Prinsip Pemasangan Paip Salir
Mutu
- Kuat dan tahan lasak.
- Mengikut piawai, peraturan dan undang-undang
- Dipasang pada kedalaman secukupnya untuk menghalang paip salir dari mengalami
kerosakan
- Paip besi tuang lebih sesuai dari paip tanah liat untuk pembinaan di bawah jalan.
- Kaedah penyambungan paip hendaklah dilakukan dengan sempurna.
Kedap Air
- Paip salir yang kedap air menentukan tahap kualiti pemasangan paip salir yang baik.
- Kedap air bererti air dari luar tidak dapat masuk ke dalam paip salir dan najis dan air
sisa pula tidak boleh keluar.
Kecerunan
- Kecerunan hendaklah mengikut piawai.
- Kecerunan hendaklah memastikan kumbahan tidak mengenap ke dasar paip salir
sehingga menyebabkan ia tersekat dan tersumbat.
- Jika cerun terlalu landai, kumbahan akan dialirkan dengan perlahan.
- Jika cerun terlalu curam, paip salir akan terhakis kerana kelajuan kumbahan.
Kelurusan
- Jika paip dipasang lurus, penyaliran kumbahan akan lebih berkesan.
- Liku hendaklah dikurangkan dan dilakukan pada keadaan tertentu sahaja.
- Pemasangan paip secara lurus mengurangkan kerja senggaraan.
Pengalihudaraan
- Pengalihudaraan diperlukan supaya sebarang gas yang terhasil tidak terkumpul.
- Gas yang terkumpul akan menyebabkan tekanan udara naik turun.
- Pengalihudaraan akan berlaku dengan cara memasang paip tumpu bolong secara
bersambung kepada hujung paip lekapan najis dan air sisa.
- Hujung paip tumpu bolong hendaklah dipasang di tempat yang tinggi dan terbuka.
- Kepala paip bolong hendaklah setinggi 900 mm di atas sebarang tingkap atau lubang
udara bangunan.
- Ia juga hendaklah 3 m dari cucur atap bangunan, tingkap atau lubang udara
bangunan.

Penyokongan
- Paip salir disokong oleh tanah yang berada di bawah paip.
- Tanah itu perlu kuat atau diperkukuh dengan menganti dengan bahan yang kuat.
- Jenis penyokongan paip salir bergantung kepada keadaan tanah dan kekuatan paip
salir.

Jenis Ujian Paip salir
-

Ujian paip salir perlu dijalankan untuk memastikan sambungan tidak bocor dan
permukaan di dalam paip berkeadaan lurus dan rata.

a. Ujian Kedapan
- Ujian kedapan terbahagi kepada tiga iaitu ujian air, ujian asap dan ujian tekanan
(i)
Ujian air
- Bertujuan untuk menguji kebocoran ke atas paip salir
.
(ii)
Ujian asap
- Bertujuan untuk mengesan kebocoran dalam paip salir.
.
(iii)

Ujian Tekanan (Udara)
- Bertujuan untuk menguji kebocoran ke atas paip salir.

b. Ujian Kelurusan
-

Ujian ini juga dinamai ujian cermin dan cahaya.
Paip salir dikatakan lurus jika imej yang disuluh berbentuk penuh.

c. Ujian Kerataan Sambungan (Ujian Bebola)
-

Bertujuan menguji kerataan pada sambungan paip salir

LURANG DAN KEBUK PEMERIKSAAN
- Ruang atau lubang yang dibina pada bahagian tertentu di atas paip salir atau
pembetung
- Saiz kebuk pemeriksaan lebih kecil dari lurang
- Kedalaman kebuk pemeriksaan adalah kurang dari 1 m
- Kedalaman lurang lebih dari 1 m.
- Fungsi lurang dan kebuk pemeriksaan ialah memudahkan kerja memeriksa, menguji,
membersih dan mengambil sampel air.
- Lurang dibina menggunakan bata, konkrit pratuang atau plastik.
- Tempat pemasangan lurang dan kebuk pemeriksaan ialah pada perubahan arah
paip salir,persimpangan, perubahan cerun, perubahan saiz paip dan paip salir terlalu
panjang.
PEMBETUNG AWAM
- Ianya dibina bagi menyalirkan kumbahan ke loji rawatan.
- Terdapat dua jenis kaedah pembetung awam iaitu kaedah berasingan dan kaedah
bergabung
Kaedah Berasingan
- Kaedah ini menggunakan dua pembetung untuk menyalirkan kumbahan dan air
permukaan
- Satu pembetung akan menyalirkan najis dan air sisa ke loji rawatan manakala satu
lagi menyalirkan air permukaan ke sungai atau laut.
Kaedah Bergabung
- Menggunakan satu pembetung tunggal
- Najis dan air sisa serta air permukaan akan di alirkan ke loji rawatan.
- Diameter paip adalah lebih besar.
- Tidak sesuai untuk kawasan taburan hujan yang tinggi
10.3 KAEDAH RAWATAN KUMBAHAN
TANGKI SEPTIK
- Merupakan satu struktur yang dibina dalam tanah.
- Biasanya digunakan untuk rumah kediaman persendirian.
- Ia boleh dibina untuk sebuah rumah atau untuk beberapa buah rumah.
- Mempunyai satu, dua atau tiga kebuk.
- Pepejal kumbahan akan mendap ke bawah dan mengalami proses penguraian
anaerob.
- Terdapat tiga lapisan di dalam tangki septik.
Lapisan Kekam
- Mengandungi sisa seperti buih sabun, minyak masak, gris dan bahan-bahan lain
yang tidak tengelam.
- Ia menjadi tempat pembiakan bakteria anaerob, oleh itu ia perlu dikekalkan.
Lapisan Tengah (zon tengah)
- Ia mengandungi pepejal terampai dan bakteria yang akan diuraikan oleh tindakan
bakteria
- Ia perlu mempunyai masa tahanan yang mencukupi supaya semua bahan dapat
diuraikan.

Lapisan Enap Cemar
- Ianya terletak di bahagian bawah tangki.
- Lapisan ini lama kelamaan akan menebal dan perlu dikeluarkan ke tapak
penyerapan.

LOJI RAWATAN KUMBAHAN
Kolam Penstabilan Sisa
- Ia merupakan beberapa kolam yang cetek dan direka bentuk untuk merawat
kumbahan domestik.
- Kedalaman dari permukaan 0.5 m hingga 1.0 m adalah proses aerob.
- Kedalaman 1.0 m hingga 2.0 m adalah proses fakultatif
- Kedalaman 2.0 m hingga 4.0 m adalah proses anaerob
- Ia memerlukan kawasan yang luas bagi memudahkan oksigen larut ke dalam air.
- Masa yang diambil dari titik masuk hingga ke titik keluar ialah antara 10 hingga 50
hari.
- Kecekapan rawatan mencapai sehingga 90%
- Mudah diselenggara dan tidak memerlukan kemahiran teknikal yang tinggi.
Lagun Berudara
- Merawat kumbahan dengan kolam yang mempunyai luas permukaan yang kecil
berbanding kolam penstabilan sisa.
- Ianya lebih dalam iaitu 3 m hingga 5 m.
- Pengudaraan dilakukan dengan dua cara iaitu kaedah kocakan permukaan dan
peresap udara di dasar lagun.
- Tujuannya ialah untuk mengampaikan pepejal yang mengandungi bakteria.
- Tujuan lain ialah untuk melarut dan menguraikan bahan organik.
- Memerlukan kawasan tanah/operasi yang kecil
- Masa tahanan yang pendek iaitu antara 2 hingga 6 hari.
Enap Cemar Teraktif
- Satu kaedah rawatan kumbahan aerob.
- Ianya lebih cekap kerana enap cemar yang dihasilkan dikitar semula.
- Dua cara digunakan iaitu menggunakan pengocak pada permukaan tangki dan
menggunakan presap udara pada bahagian bawah.
- Masa tahanannya pendek iaitu 8 hingga 12 jam.
- Tidak memerlukan kawasan yang luas
Turas Cucur
- Satu kaedah rawatan kumbahan aerob.
- Kumbahan disiram di lapisan atas penuras dan mengalir ke bawah melalui celahcelah media penuras.
- Sesuai untuk merawat kumbahan domestik
- Memerlukan kawasan pembinaan yang kecil
- Sesuai dibina di kawasan bandar.
- Kecekapan turas cucur ialah antara 50% hingga 90%
Penyentuh Biologi Berputar
- Ia menggunakan bakteria aerob dan fakultatif
- Bakteria atau mikrob membiak di atas cakera yang berputar dengan 40% daripada
bahagiannya tenggelam di dalam kumbahan.
- Kelajuan putaran boleh diubah mengikut kesesuaian tahap rawatan.

-

Masa tahanan adalah antara 3 hingga 6 jam.
Kecekapan operasinya adalah 95%.
Tidak memerlukan penyelenggaraan yang kerap.

TOPIK 11 : ATUR CARA KONTRAK DAN TAKSIRAN
-Proses Fakultatif
-Proses Anaerob

TENDER TERBUKA

TENDER TERHAD
yang

TENDER TERPILIH

TENDER
PERUNDINGAN

TENDER PRA
KELAYAKAN

Di tawarkan kepada semua kontraktor

Kepada kontraktor berada dalam kelas kelayakkan
tawaran

Klien memilih kontraktor untuk menyertai tawaran

Pemilihan berdasarkan rundingan terus

Tender dikeluarkan untuk projek yang
komplek

7.1 TENDER
Tender terbahagi kepada lima:
i. Tender terbuka:
-

Ditawarkan kepada semua kontraktor yang layak.
Kontraktor yang menawarkan harga berpatutan akan dipilih.
Memberi peluang kepada kontraktor yang baru.
Proses penyediaan tawaran mengambil masa lama.
Sesuai untuk kos pembinaan yang rendah atau sederhana
Proses pemilihan kontraktor sukar .

ii. Tender Terhad

- Hanya kontraktor yang berada dalam kelas kelayakan dalam tender sahaja
berdasarkan
iklan tawaran.
- Memberi peluang penyertaan mengikut kelas tertentu:
- Kontraktor dari kelas lain tidak diberi peluang memasuki tawaran.
- Persaingan mendapatkan tender lebih adil
- Klien boleh mendapatkan hasil kerja yang berkualiti
- Kurang persaingan

iii.
-

iv.
-

Tender Terpilih.
Kontraktor terpilih biasanya mempunyai kepakaran dan pengalaman.
Klien lebih yakin mendapat hasil kerja yang berkualiti.
Tender adalah terhad.
Jumlah yang menyertai tender lebih kecil
Proses pemilihan cepat
Sesuai untuk mendapatkan kontraktor yang pakar dalam bidang khusus.
Bilangan tender yang dipelawa adalah terhad
Kontraktor yang tiada pengalaman tidak mendapat peluang memasuki tender.
Kemungkinan harga tender tinggi.

Tender Perundingan.
Pemilihan kontraktor berdasarkan rundingan terus.
Kontraktor yang mempunyai pengalaman dan kemahiran tertentu sahaja yang
menyertai tender.
Menutup peluang kontraktor lain yang tidak dipelawa menyertai tender
Proses tender lebin mudah dan cepat.
Pertandingan tender sangat terhad.
Harga tender berkemungkinan lebih tinggi.

v.
-

Tender Prakelayakan
Biasanya tawaran dikeluarkan untuk projek binaan yang komplek dan
memerlukan kepakaran
Memerlukan proses saringan pada peringkat prakelayakan.
Proses pemilihan panjang.
Klien memperolehi kontraktor berpengalaman, keupayaan dan rekod baik.
Harga tender yang diterima mungkin tinggi.

Dokumen Tender
Sebuah dokumen yang mengandungi beberapa perkara:-

Borang Kontrak
Borang Penerimaan Tawaran
Spesifikasi Piawaian Kerja
Senarai Kuantiti.
Lukisan Kerja
Jadual Kadar Kerja
Surat Setuju Terima

Proses Tender
-

Merupakan tatacara tawaran dijalankan dari awal hingga akhir.
i.
.
ii.
-

Iklan Tender
Kenyataan yang dikeluarkan oleh klien kepada kontraktor.
Dipamerkan dalam media cetak atau elektronik.

iii.
-

Pemilihan Tender
Jawatankuasa Pembuka Tawaran (JPT) akan bersidang untuk membuka
tawaran.
JPT tersebut mengandungi sekurang-kurang dua orang.
Tawaran akan disenaraikan dari harga tertinggi kepada harga paling rendah.
Senarai penyertaan diserah kepada Panel Penilai Tawaran (PPT).
PPT akan bertanggungjawab menilai, menyemak dan menganalisis
Menyediakan laporan dan memberi cadangan kontraktor yang layak. .

-

Jemputan Tender
Proses membaca iklan di media cetak dan elektronik.
Mengambil dan melengkapkan dokumen tawaran
Dokumen yang lengkap dimasukkan ke dalam peti tawaran.

Penilaian ke atas tawaran dijalankan dalam 2 peringkat.
a. Penilaian Peringkat Pertama.
Kesempurnaan Tawaran.
Kedudukan Kewangan yang memuaskan.
Prestasi kerja semasa yang memuaskan.
b. Penilaian Peringkat Kedua.
Setelah lulus peringkat pertama, kriteria berikut digunakan untuk menentukan
tawaran yang paling layak.
-

Harga tawaran.
Pengalaman.
Prestasi Kerja Semasa.
Kakitangan Teknikal
Loji, Kuari dan Kilang.

c. Penerimaan Tawaran:Kontraktor yang layak akan dianugerahkan tawaran.
Surat penerimaan akan dikeluarkan.
Kontraktor perlu menyerah surat setuju terima dalam masa yang ditetapkan
Perjanjian atau Kontrak ditandatangani .

d.
-

Sebab-sebab Tawaran Ditolak/Gagal
Kontraktor mengemukakan harga tawaran yang terlalu tinggi.
Kontraktor mengemukakan harga tawaran yang terlalu rendah.
Kontraktor masih dalam menyiapkan projek lain.
Kontraktor mempunyai rekod kerja yang tidak memuaskan.
Kontraktor tidak mematuhi syarat tawaran.


SOALAN PENGGUNAAN PENGETAHUAN
SOALAN 1
Rajah 1 menunjukkan sebahagian ruang lantai sebuah rumah mengalami kerosakan
selepas 6 bulan diduduki. Lantai tersebut dibina daripada konkrit padu bertetulang.
Kerosakan yang dialami menampakkan tetulang jejaring lantainya.

`

Rajah 1

Terangkan punca kerosakan lantai te3rsebut itu daripada aspek :

a)

Bahan binaan

b)

Kaedah penyediaan

c)

Kuring



SOALAN 2

Rajah 1 menunjukkan cerun runtuh yang berlaku berhampiran sebatang jalan raya
selepas hujan lebat. Tembok Penahan telah dicadangkan untuk dibina bagi
menstabilkan
cerun di sebatang jalan raya berhampiran

TOPIK 7 :
GEO
TEK
NIK
a) Huraikan faktor yang menyebabkan cerun itu runtuh.
b) Nyatakan kesesuaian Tembok Penahan dipilih
c) Terangkan langkah-langkah pembinaan tembok Penahan tersebut.

LALULINTAS
SOALAN PENYELESAIAN MASALAH

1. Rajah 1 menunjukkan sebatang jalan raya turapan lentur yang mengalami
kerosakan disebabkan faktor cuaca dan beban trafik.

Rajah 1
Berdasarkan rajah 1:
(a) (i) Cadangkan kaedah yang sesuai untuk penyelenggaraan jalan itu.
(ii) Huraikan langkah-langkah penyelenggaraan yang dicadangkan.
[ 12 markah ]

(b) Terangkan kaedah untuk mengatasi masalah air bertakung dari aspek
saliran permukaan
[ 6 marks ]


2

Rajah 2 menunjukkan sebahagian jalan turapan lentur yang mengalami kerosakan
lapisan turapan disebabkan oleh factor cuaca, kualiti pembinaan dan beban
kenderaan.
Hasil siasatan didapati struktur asas jalan masih dalam keadaan baik.

Rajah 2

Berdasarkan Rajah 2,
(a) Cadangkan kaedah untuk membaiki kerosakan tersebut.
[ 1 markah ]
(b) Huraikan langkah-langkah untuk membaikinya.
[ 13 markah ]
(c) Terangkan pembinaan untuk mengatasi masalah air larian permukaan yang
bertakung di atas permukaan jalan.
[ 6 markah ]

SOALAN JUSTIFIKASI
3. Rajah 3 menunjukkan cadangan dua laluan bagi pembinaan jalanraya,iaitu laluan P
dan laluan Q, yang akan menghubungkan pekan A dengan pekan B .

100
105
110

Laluan Q

115

Laluan P

Pekan A

RAJAH 3
(a) Tentukan kesesuaian setiap cadangan laluan pada rajah 6.
Berikan alasan anda
[13 markah]
(b) Tentukan kesesuaian setiap jenis turapan yang digunakan.
Berikan alasan anda.
[7 markah]

TOPIK 9 : SUMBER DAN BEKALAN AIR
SOALAN JUSTIFIKASI

1.

Rajah 1 menunjukkan pelan tapak cadangan sebuah kawasan perumahan. X dan Y
adalah lokasi cadangan untuk tangki perkhidmatan.Loji olahan air berdekatan
dengan lokasi Y.

Rajah 1
(a) Tentukan kesesuaian setiap lokasi dan kaedah agihan sesuai dengan cadangan
pembinaan tangki perkhidmatan bagi kawasan perumahan itu.
Berikan alasan anda
[14 markah]
(b) Tentukan sistem perpaipan yang sesuai bagi taman itu
Berikan alasan anda
[6 markah]

2.. Rajah 2 menunjukkan satu sistem perpaipan agihan air di sebuah penempatan
pinggir bandar. Semasa kebakaran berlaku di rumah A, tekanan air tidak dapat
ditingkatkan untuk memadamkan kebakaran dengan berkesan.
Branch Pipe Pipe
Main

Pekan B

Paip Cabang Utama
Paip

House
A
Rumah
A

Arah aliran air

Rajah 2
Berdasarkan Rajah 2,
a) Namakan sistem perpaipan yang sedia ada dan nyatakan kelemahan
sistem tersebut.
[ 4 marks ]
b) Cadangkan satu sistem perpaipan agihan air yang lebih berkesan. Berikan
justifikasi pada cadangan anda.
Gunakan lakaran untuk membantu jawapan anda.
[ 12 marks ]
c) Namakan dua jenis injap yang digunakan dan nyatakan fungsinya.
[ 4 marks ]

TOPIK 10 : SISTEM PEMBERSIHAN
SOALAN JUSTIFIKASI
Soalan 1

Rajah 1 menunjukkan satu kawasan perumahan rumah banglo seluas 5 hektar.
a. Tentukan kesesuaian kaedah rawatan kumbahan yang sesuai bagi taman itu samada

Tangki Septik atau Pembetung Awam.
[ 15 markah ]

b. Nyatakan tempat pemasangan lurang dan kebuk pemeriksaan?
[ 5 markah ]


2.

Rajah 2 menunjukkan lakaran empat buah rumah satu tingkat dalam pembinaan.
Empat buah rumah itu akan berkongsi tangki septik berkumpulan. Kedudukan paip
salir, luarng dan kebuk pemeriksaan telah dikenal pasti.

Rajah 2
Sistem saliran kawasan rumah itu perlu direka bentuk supaya tahan lama dan dapat
mengelakkan paip tersumbat dan pecah.
(a) Terangkan:
(i)

Faktor utama reka letak pemasangan paip salir daripada aspek kecerunan
dan kelurusan.

(ii)

Faktor yang perlu dipertimbangkan dalam pemilihan paip salir berdasarkan
mutu dan bahan.

(iii)

Faktor yang perlu dipertimbangkan dalam kerja pemasangan paip salir
daripada aspek penyokongan, kedap air dan pengalihudaraan

(b) Mengapa lurang diperlukan di A, B, C dan D.
[ 20 markah ]


3.

Rajah 3 menunjukkan sebahagian paip salir antara Lurang A dan Lurang B
berdiameter 100 mm mempunyai kecerunan paip salir 1:180. Kawasan tanah di C
telah berbau busuk dan paip salir di antara Lurang A dan Lurang B didapati telah
patah.

C

Fe
ed
er
Pi
pe

Lurang A

Pa
ip
Ca
wa
ng
a. Nyatakan kemungkinan sebab paip itu patah .
an
( 4 markah )
b. Huraikan bagaimanakah cara untuk membaiki paip yang patah itu .
( 16 markah )

SOALAN PENYELESAIAN MASAALAH
4.

Rajah 5 menunjukkan satu sistem perpaipan agihan air di sebuah penempatan
pinggir bandar. Semasa kebakaran berlaku di rumah A, tekanan air tidak dapat
ditingkatkan untuk memadamkan kebakaran dengan berkesan.
Lurang B

Rumah A

Figure 5
Rajah 5
(a) Namakan sistem perpaipan agihan air yang sedia ada dan nyatakan kelemahan
sistem tersebut.
[4 markah]
(a) Dengan bantuan lakaran menggunakan Lampiran 2 di halaman 13, cadangkan
sistem perpaipan agihan air yang lebih berkesan. Terangkan sistem tersebut dan
berikan justifikasi pada cadangan anda.
[10markah]
(c) (i)
Namakan dua jenis injap yang digunakan.
(ii)
Nyatakan fungsi dan lokasi pemasangan injap tersebut
[6 markah]

TOPIK 11 : ATUR CARA KONTRAK DAN TAKSIRAN
SOALAN JUSTIFIKASI
1. Sebahagian kenyataan tender daripada klien ialah “ Tawaran adalah dipelawa
daripada kontraktor –kontraktor Bumiputera yang berdaftar dengan Lembaga
industry Pembangunan Malaysia (CIDB) dan Pusat Khidmat Kontraktor (PKK) “ bagi
membina sebuah makmal computer sekolah.
Dua jenis tawaran yang dicadangkan oleh klien untuk di iklankan kepada kontraktor
supaya projek dapat dilaksanakan, ialah tawaran terhad atau tawaran terpilih.

(a) Tentukan kesesuaian bagi setiap jenis tawaran yang perlu dikeluarkan oleh klien
kepada kontraktor.
Beri justifikasi anda

[14 markah]
(b) Nyatakan 6 kandungan di dalam document tender.

[6 markah]

JAWAPAN
a) Bahan Binaan (Konkrit)
Simen
-

simen terdedah kepada udara/berketul-ketul

-

kehalusan simen kurang
tiada kerencaman kimia

Pasir/batu baur halus
-

mengandungi bendasing atau kotor
tidak digredkan/diayak/ditapis
tekstur licin
bentuk dan saiz seragam

Batu baur kasar
-

tidak digredkan
tekstur licin
mengandungi bendasing
bentuk dan saiz seragam

Air
-

mengandungi bendasing/kotor
keliatan air yang tinggi

(ii) Tetulang keluli

- bar keluli kotor/minyak/berkarat
- saiz bar tidak tepat

- guna keluli lembut
- jenis bar tidak betul
- saiz bar kecil

b)

Kaedah Penyediaan Konkrit
Pengelompokan
- Simen, batu baur halus dan batu baur kasar tidak digaul dengan
sempurna bagi mengelakkan berlakunya pengelompokan

Nisbah Air Simen
tidak menggunakan nisbah air simen yang betul

Nisbah Campuran Konkrit
menggunakan nisbah campuran yang tidak betul

Perletakan Konkrit
- menuang konkrit melebihi 1.5 m tinggi

Pemadatan
- tidak melakukan pemadatan yang sempurna/pemadatan yang
berlebihan/pemadatan yang tidak mencukupi / tidak dipadatkan

Tempoh/Jarak Masa
tempoh antara membancuh dan perletakan terlalu lama

b)

Kuring




Kerja kuring tidak dilakukan pada konkrit baru
Kerja kuring tidak dijalankan dengan betul pada konkrit baru iaitu tidak guna guni
basah atau kertas tak telap air @ plastik
Melakukan kuring dengan tidak mengikut jangka masa yang ditentukan

TOPIK 7 : GEOTEKNIK
JAWAPAN
a) Faktor cerun runtuh
i. Beban.
- Beban /daya yg bertindak melebihi kekuatan ricih tanah
ii. Kejelekitan tanah
-kurang upaya daya geseran dan rekatan menahan beban tanah dan beban kenaan.
iii. Penyaliran
-Penyaliran air permukaan dan resipan boleh meningkatkan kandungan lembapan dan
aras air bumi.
-Kewujudan air secara statik melemahkan ikatan antara zarah-zarah tanah.
-Kandungan lembapan meningkatkan berat tanah dan mengurangkan kekuatan ricih
tanah.
-Lompang yang terdapat pada tanah dipenuhi air.
-Tanah yang mempunyai kandungan air yang tinggi bersifat lembut dan mempunyai
keupayaan galas yang rendah.
iv. Tekanan air liang
-kandungan air berlebihan dalam tanah akan meningkatkan tekanan air liang yang
sedia ada.
-Menyebabkan tekanan antara zarah tanah berkurangan / ikatan zarah tanah
longgar.
-Melemahkan kekuatan tanah cerun.
-Lompang atau ruang udara dalam tanah apabila dipenuhi air akan mewujudkan
tekanan hidrostatik pada dinding zarah tanah
-Peningkatan tekanan air liang akan melemahkan ikatan antara zarah
-Ini akan mengurangkan keupayaan galas tanah

v. Kecerunan
- kecuraman cerun yang kurang sesuai dengan jenis tanah.
- Tanah yang mempunyai kejelekitan rendah, kecerunan perlu
dibina lebih landai.

vi. Geologi
-kesan dari proses luluhawa,hakisan tanah dan pelapisan tanah.
-arah gelongsoran tanah.

b) Kesesuaian Tembok Penahan Tembok
- tembok yang dibina menahan tanah dari terus mengelongsor
lubang leleh yang dibina menyalirkan air keluar
- bahan binaan mudah didapati
- tembok mudah dibina
- penyelenggaraan mudah
- rekabentuk kukuh/tahan lama
- penanaman dilakukan untuk mengukuhkan cerun
- kemas/cantik

c)

Membina Tembok Penahan
- Tanah yang menggelongsor diangkut keluar
- Bersihkan permukaan jalan
- Bina tembok dengan menganjakkan ke dalam kaki cerun/profil
cerun asal tidak diubah

- Sesuaikan tinggi dan/lebar tembok mengikut rekabentuk bagi menjamin kestabilan
Cerun
- Pasangkan acuan dan tetulang untuk asas
- Tuang konkrit dan padatkan
- Pastikan tembok dibina dengan asas yang kukuh
- Lubang leleh dibina dengan meletakkan bahan berbutir tergred
disekeliling laluan masuk lubang leleh
- Tanah dipenuhkan dibelakang tembok mengikut profil
cerun asal
- Tanah dipadatkan
- Rumput ditanam

LALULINTAS

Soalan 1

a) Lopak sedia ada

2) Lopak dipotong segiempat dan di bersihkan

3) salut jejujur disembur

TOPIK 8 : SISTEM PENGANGKUTAN, KEJ

4) Bahan pracampuran dimasukkan kedalam lopak dan di padatkan menggunakan
jentera pemadat.

b)
- Permukaan jalan dikamberkan
- Bahu jalan dikamberkan dan di bina parit dikiri dan kanan jalan
- Membina gegeluk dan salir erong

SOALAN 2
(a) kaedah pembinaan semula permukaan

(b) Keseluruhan bahagian turapan jalan yang rosak hendaklah digali/dibuang/dibersihkan.
- lapisan berbitumen
- Pembinaan lapisan pengikat
- semburkan salut perdana
- biarkan selama 24jam
- semburkan salut jelujur
- turap pracampuran lapisan pengikat
- pemadatan dengan mengawal suhu pracampuran
- dikamberkan
- Pembinaan lapisan haus
- semburkan salut jelujur
- turap pracampuran lapisan haus dan padatkan
- padat dengan mengawal suhu pracampuran
- dikamberkan

(c) - Permukaan jalan hendaklah dikamber
- mencerun bahu jalan
- Membina gegeluk
- Membina erong salir
- Membina parit jalan.
- Air dari parit jalan melalui pembetung masuk ke sungai atau laut

Soalan 3
(a)

Laluan P
- Jarak pendek
- Kos pembinaan jalan rendah
- Terdapat kerja pemotongan
- Kos pemotongan tinggi
- Masa perjalanan singkat
- Kurang perabot jalan
- Sesuai
Laluan Q
- Jarak yang panjang
- Kos pembinaan jalan tinggi
- Tiada kerja pemotongan
- Jimat kos pemotongan
- Perjalanan ambil masa lebih panjang
- Lebih perabot jalan
- Tidak sesuai

(b) Turapan lentur
- Kebolehkhidmatan yang singkat
- Kerja penyelenggaraan mudah
- Tempoh pembinaan singkat
- Lebih sesuai.
Turapan tegar
- Kebolehkhidmatan yang lama
- Kerja penyenggaraan sukar
- Tempoh pembinaan lama
- Tidak sesuai

TOPIK 9 : SUMBER BEKALAN AIR

1.

a) Lokasi x
-

(ii)

Lokasi sesuai menggunakkan kaedah graviti
Tidak menggunakan kaedah pam
Tidak menggunakan elektrik
Memerlukan laluan jalan baru
Kesan kepada alam sekitar
Tidak sesuai
Kos penyelenggaraan kurang
Air diagih secara gravity
Tangki simpanan berada lebih tinggi dari kawasan agihan
Tidak sesuai

Lokasi Y
-lokasi sesuai menggunakan kaedah pam dan takungan
-tangki simpanan berada sama aras dengan kawasan agihan.
-pada waktu permintaan tinggi,air diagih menggunakan pam dan tangki perkhidmatan.
-jika tiada elektrik,air diagih secara gravity sahaja
-pam tidak digunakan berterusan
-kaedah agihan yang menjimatkan
-pada waktu malam,pam hanya untuk memenuhkan tangki perkhidmatan sahaja.
-Sesuai

TOPIK 10: SISTEM PEMBERSIHAN
SOALAN 1.
Kaedah rawatan menggunakan tangki septik.

-

Bilangan penduduk mestilah kurang dari 100 orang setiap hektar.
Sesuai untuk isipadu kumbahan yang kecil.
Murah dibina.
Tidak menggunakan elektrik.
Memerlukan kawasan yang kecil.
Penyelenggaraan mudah dan tidak kompleks.
Tangki tertutup menyebabkan tiada bau busuk.
Pembinaan tangki septik adalah sesuai.

Kaedah rawatan menggunakan pembetung awam.

-

Bilangan penduduk mestilah melebihi 100 orang setiap hektar.
Sesuai untuk isipadu kumbahan yang besar/banyak.
Memerlukan kos yang tinggi.
Memerlukan kawasan yang luas.
Penyelenggaraan adalah sukar.
Ada pembetung awam yang terbuka mengeluarkan bau busuk.
Pembinaan pembetung awam adalah tidak sesuai.

-

pemeriksaan
perubahan arah
perubahan saiz
perubahan cerun
persimpangan
paip salir terlalu panjang

a.

SOALAN 2.
Kecerunan
- Kecerunan paip salir hendaklah mengikut cerun
yang disarankan / direkabentuk / sesuai
-Kecerunan yang terlalu landai / menyebabkan pepejal
kumbahan mengenap ke dasar paip.
-Menyebabkan kumbahan tersekat
-Paip salir tidak terlalu curam / untuk mengelakkan mengorek tanah terlalu dalam
-Mengelakkan paip terhakis / disebabkan kelajuan Kumbahan
-Bagi paip yang berdiameter 100 mm, kecerunan minimum adalah 1 dalam 80.
Kelurusan
-Penyaliran kumbahan lebih berkesan apabila paip disambung lurus
-Perubahan arah dikurangkan
-Boleh mengurangkan senggaraan
-Paip tidak mudah pecah / rosak
ii. Mutu dan Bahan
-Paip hendaklah kukuh / tahan lasak
-Bahan paip hendaklah bermutu tinggi
-Paip yang sesuai dengan tanah
iii. Penyokongan
-Paip salir yang dipasang di dalam tanah perlu di sokong di bawahnya
-Penyokongan lemah menyebabkan paip patah
-Tanah hendaklah diperkukuhkan / diganti dengan bahan yang kuat / jika KGT rendah

Kedap Air
-Paip hendaklah kedap air / air luar tidak dapat masuk ke dalam paip salir
-Najis dan air sisa tidak boleh keluar dari paip salir
-Paip hendaklah dipasang kemas
Pengalihudaraan
-Perlu supaya gas yang terhasil tidak seimbang
-Gas yang terkumpul menyebabkan tekanan udara turun dan naik / tidak seimbang
--Perlu pasang paip pengalihudaraan

2 (b) - Perubahan arah paip salir
- Persimpangan
- Perubahan cerun
- Perubahan saiz paip salir
- Paip terlalu panjang

SOALAN 3.
a. Kecerunan paip salir tersebut terlalu landai
menyebabkan air kumbahan tersumbat dan
tekanan kepada paip salir tinggi dan berlaku
kebocoran pada paip salir tersebut.
b.
- mula-mula buka penutup Lurang A.
-pamkan air kumbahan di Lurang A.
-korek tanah antara Lurang A dan Lurang B
- keluarkan paip salir antara Lurang A dan

Lurang B

- gantikan paip salir yang baru
- pemasangan paip salir mestilah mengikut prinsip pemasangan paip salir iaitu paip
salir mestilah berkualiti,kedap air,kecerunan yang sesuai, lurus, mempunyai
pengalihudaraan dan paip salir perlu ada penyokongan.
- selepas itu paip salir perlu dilakukan ujian paip salir iaitu ujian kedapan,ujian
kelurusan dan ujian kerataan sambungan.
-tutup semula Lurang A dan Lurang B.
-setelah ujian paip salir telah dilakukan, kambuskan semula tanah antara Lurang A dan
Lurang B.

SOALAN 4.
(a) Sistem Hujung Mati
Kelemahan :
1. Kerosakan kepada satu bahagian dalam sistem ini
akan menjejaskan bekalan air ke bahagian yang lain.
2. Semasa kebakaran: tekanan air tidak dapat
ditingkatkan.
3. Enapan akan terkumpul
4. Memerlukan injap salir keluar untuk membuang
enapan.
(b) Sistem Grid
 Paip utama mengagihkan air dari loji rawatan/tangki air ke kawasan agihan.
 Paip utama disambungkan secara terus kepada paip cawangan.
 Paip cawangan akan disambung pula kepada paip cabang untuk mengagihkan air melalui
meter rumah.
 Injap boleh dibina bagi memudahkan kerja penyelenggaran dan bagi tujuan kecemasan.

Bila berlaku kebakaran di rumah A, tekanan air dapat dipertingkatkan kerana tekanan air
dalam paip mudah diseimbangkan.
 Air di dalam paip sentiasa mengalir/semua arah.

Hasilkan air bersih & segar/tidak tercemar/tergenang.
 Pengguna dapat bekalan air sama rata.
 Air dialirkan dengan kehilangan turus yang kecil.
 Semasa kecemasan hanya sebahagian kecil pengguna akan terjejas

Main pipe
Paip utama
Paip
cawangan

(a) Dua jenis injap
Nama
Injap
Injap
sluis
Injap get

Injap
pelepas
udara

Fungsi
memberhentikan
aliran di dalam
paip.
memberhentikan
aliran di dalam
paip.
Melepaskan udara
yang
terperangkap/mem
benarkan udara
masuk ke dalam
paip apabila paip
perlu dikosongkan.

Lokasi
Dipasang pada jarak
1.5 km dan
persimpangan.
Dipasang pada
sistem paip dalam loji
rawatan air/rumah
pam
Dipasang pada jarak
1 km antara satu
sama lain.

TOPIK 11: ATUR CARA KONTRAK DAN TAKSIRAN

1.
Limited tender
-

Bilangan kontraktor terhad
Proses pemilihan lebih cepat
Memberi peluang menyertai tawaran kepada kontraktor dalam kelas tertentu
Pertandingan untuk mendapat tawaran secara adil
Binaan yang berkualiti jika kontraktor berpengalaman luas
Peluang tidak diberi kepada kontraktor dari kelas lain yang mahir
Pertandingan merebut tawaraqn kurang
Sesuai

Selected tender
- Kontraktor dipilih dikalangan kontraktor
- Klien lebih yakin mendapat hasil kerja yang baik
- Kontraktor yang mempunyai prestasi dan pengalaman kerja sahaja yang
akan menyertai tawaran
- Proses pemilihan cepat kerana jumlah menyertai tawaran kecil
- Kemungkinan berlaku pakatan harga tawaran di kalangan kontraktor terpilih
- Kualiti kerja tinggi.
- Tawaran yang diperoleh terhad dan menutup peluang kepada kontraktor
yang tidak terpil

RADIN KHALID BIN R.HUSIN - SMT TUANKU JAAFAR
MOHD SHUKRI BIN MOHD SHARIFF – SMT TAR PUTRA
MOHD EFFENDI BIN JAMLOS - SMT KUANTAN
RUZAINI BINTI OSMAN – SMT ALOR SETAR
NOR AZIZAH BINTI RASHID – SMT SEPANG
WAHIDAN BIN WAHAB – SMT KUANTAN
IBRAHIM BIN MAT YASSIN – SMT MELAKA
MOHD NOH BIN AHAMAD – SMT GRIK

PANEL PENULIS MODUL PEMBELAJARAN TEKNIKAL
(M-TEK)

Mpat tahap 3

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Was ist angesagt? (20)

Andere mochten auch

Andere mochten auch (8)

Ähnlich wie Mpat tahap 3

Ähnlich wie Mpat tahap 3 (20)

Kürzlich hochgeladen

Kürzlich hochgeladen (20)

Mpat tahap 3