2. • Ekonomia ka objekt për objekt studimi,proceset dhe lidhjet
objektive që kushtezojnë dhe rregullojnë marrdhëniet midis
njerzve prodhimeve të mirava materiale
• Studijon marrdhëniet prodhuese në shoqëri nëper
formacione pekatëse ekonomike shoqërore
• Ekonomia është disiplinë shkencore,e cila studjon në vete
ngërthen:sistemin ekonomik dhe politikiën ekonomike
• Varësisht nga lënda e studimit,ekonomia ndahet në dy pjese
kryesore:mikroekonomi dhe makroekonomi dhe
kushtëzohen me njera me tjetren kanë lidhshmeri
funksionale
• Ne teorinë moderne ekonomike ekzistojnë studime dhe
analiza të ndyshme që spjegojnë ndërlidhjen ndërmjet
ekonomisë dhe zhvillimit ose vënies së kombeve gjatë
periudhave të ndyshme historike
3. • Ekonomia ështe shkencë që merret me studimin se si
shoqeria duhet ti shfrytezoj resurset e rrallate kufizuara per
te prodhuare mallra te vlefshme te cilat do t’ua shperndaj
individeve te ndyshem
4. LËNDA DHE OBJEKTI I EKONOMISË
Mendimet e para në lidhje me studimin e ekonomisë i hasim
ne Greqine Antike.Filozofi i njohur grek,Ksenofoni (430-335
para eres sone) me ekonomi nenkuptonte aftesite
udhëheqese të ekonomisë shtëpiake,ndërsa Aristoteli (384-
332 para eres sone) me ekonomi nënkuptonte aftësite për
te siguruar të mirat e domosdoshme për jetë përkatësisht
per shtet
Termi Ekonomi politike për here te parë është perdorur ne
vitin 1615 nga ana e Antoan Monkrejten (1575-1621). Ai në
veprën e tij te njohur “Trakatati mbi ekonomine politike” qe
ia kishte kushtuare mbretit Lui XIII per herë te parë shpjegoj
marrdheniet ndërmjet politikes së shtetit dhe të
ekonomise.Ai angazhohej për ndikimin e shtetit në
ndërtimin e industrisë ne France.
5. • Si disiplinë shkencore ekonomia paraqet në kuptimin e
plotë,të fjales para dy shekujve e gjysme,me saktësisht me
vepren e Adam Snithit 1723-1790 “Hulumtimi I natyres dhe
shkaqeve të pasurisë së kombeve”,qe shpeshherë haset
edhe me emertimin”Pasuri e kombeve” veper e botuar ne
vitin 1776 në Angli,në te njejtin vit kurë dhe në SHBA është
shpallur Deklarata mbi pavarsinë
6. DEFINICIONET E NDYSHME TË EKONOMISË
• Ne literaturen bashkohore ekonomike,ekziistojne
perkufizime të ndyshme te lëndes së ekonomisë. Keto
perkufizime shpeshhere janë objekt I polemnikave të
ashpra ne mes të perfaqesuesve te drejtimeve (rrymave)
te ndyshme të te menduarit ekonomik
• Ekonomia studijon levizjet që behen në kuader të tere
ekonomise kombetare,siq jane trendet apo lëvizjet e
çmimeve,te innflacionit, apo te stagflacionit,te prodhimit te
shperndarjes,të kembimit te konsumit,te papunesie etje.
7. • Ekonomia studjon tregëtine ndërmjet shteteve te ndyshme
si dhe perpiqet te spjegoj se pse disa shtete I eskportojne
disa produkte ose sherbime,ndersa importojne produkte
ose shërbime tjera
• Ekonomia ështe shkencë e zgjedhjes,sepse ajo shpjegon
se si individet zgjedhin përdorimin e resurseve te rralla ose
te limituara,siq janë:puna,paijsjet,lëndet e para dituria
teknike,informatat etje.me qëllim,që te prodhohen te mira
materiale dhe sherbime te ndyshëm
(misri,veshmbathja,automobilat.paijsjet ushtarake,etje) dhe
te njejtat të shpërndahen për konsum (shpenzim)
• Ekonomia është studim I parasë,bankave,bursave të
kapitalit dhe të parasë,punësimit,papunesisë etje,
8. • Ekonomia është shkencë qe merret me përzgjedhjen dhe
përdorimin e resurseve të limituara-te
rralla(punes,tokes,diturive etje.)
• Si definicion me I pranuar,më kuptimplotë dhe me
gjitheperfshires,në literaturën bashkohore ekonomike
konsiderohet definicioni I dhenë na ana e Paul Anthony
Samuleson.
• Ekonomia shpjegon se Çka duhet prodhuar,se Si duhet
prodhuare dhe për ke duhet prodhuare ato te mira
materiale Paul Anthony Samuleson.
9. METODAT NË SHKENCAT EKONOMIKE
• Ekzistojnë metoda të veçanta të studimit që i zbaton çdo
shkencë si diciplinë e veçant shkencore .
• Makroekonomia aplikative në hulumtimin dhe në studimin e
ligjeve dhe të kategorive ekonomike shërben me metoda e
përgjithshme dhe me metoda specifike .
Në kuadër të metodave të përgjithshme përfshihen :
• a.) Metoda e deudksionit (apstraksionit)
• b.) Metoda e induksionit .
10. • a.) Metoda e deudksionit
• Kjo metodë niset nga e përgjithshmja që zbatohet nga
ekonomistet bashkëkohor .
• Kjo metode ndërtohet mbi bazën e disa supozimeve në të
cilat mbështet përcaktimi i variablave ekonomike, që
sugjerojnë realizimin e qëllimeve parashkruara që i përgjigjet
realitetit .
• Përmes deduksionit logjik, në modelet ekonomike nxirren
hipoteza të verifikueshme në praktikë .
11. • b.) Metoda e induksionit
• Është e kundërt me metodën e deduksionit dhe niset nga
konkretja në të përgjithshmen .
• Metoda e induksionit mbështete në analizat emperike dhe në
të dhëna statistikore nga të cilat nxirren konkludime
shkencore për të arriturat, ecuritë dhe rrjedhat ekonomike .
Ndërkaq në metodat specifike të makroekonomisë
Aplikative bëjnë pjesë : a.) metoda e vrojtimit, b.) metoda e
analizes
• Ekonomike, c.) metoda statistikore, ç.) metoda e verifikimit,
d.) metoda komparative dhe e.) metoda grafike .
12. • a.) Metoda e vrojtimit
• Pos inflacionit, në vrojtim mund të merren edhe kategori të
tjera Ekonomike, siç është rasti i papunësisë .
• Nëpërmjet kësaj metode reshtohen dukuritë ekonomike dhe
bëhet konstatimi i veprimit të tyre në rrjedhat ekonomike .
13. • b.) Metoda e analizës ekonomike
• Analiza ekonomike paraqet një qasje e cila mbështet në disa
presupozimeve, në bazë për sjelljet ekonomike të njerzve, të
subjekteve (ndërrmarrjeve) ose të ekonomisë në tërësi .
• c.) Metoda statistikore
• Metoda statistikore mundëson të vihet deri te analizat
sasiore dhe cilësore zhvillimore .
14. • ç.) Metoda e verifikimit
• Për të konstatuar reagimet e dukurive të ndryshme
ekonomike, duhet bëhet përcjellja, përkatësisht analiza dhe
efektet e tyre në momentin aktual apo në periudhë afatgjate
.
• d.) Metoda komparative
• e.) Metoda grafike