1. QUE É O SER HUMANO?
DIMENSIÓNS NATURAL E SOCIAL
● A especie humana é diferente das outras especies animais?
● Ten algunha propiedade exclusiva?
● Ten algunha función especial no mundo?
Historicamente a Filosofía contestou:
●
O home é un ser transcendente xa que ten alma inmortal. (DIF outras
especies). Tradición oriental.
●
É racional e social porque posúe linguaxe (DIF), pero é natural
como outras especies. Filosofía grega antiga, Renacemento e Ilust
●
É unha creatura (creado por) de Deus, feita a imaxe del e cada un é
transcendente. Filosofía medieval.
●
É un ser natural máis que polo tanto pode ser estudado pola ciencia.
Filosofía positivista, século XIX.

2. Respostas da Filosofía contemporánea
Influída por dous factores:
●
Os avances ctfco-técnicos en bioloxía e xenética delimitaron
o punto de vista natural sobre o ser humano:
– Dende Darwin enténdese o home como un ser natural, froito da evolución
das especies, do azar e da necesidade. VS finalidade,destino
– Co coñecemento da xenética vese a si mesmo integrado na natureza
porque comparte xenes con outras especies.
●
As actuais condicións económicas, sociais e culturais:
– A mestizaxe e a globalización provocaron uniformización cultural, pero
tamén ampliaron o que se entende por “ser humano” (xa non só son
humanos os blancos, varóns, adultos, occidentais,etc)

3. A Fª contemporánea analiza a natureza humana dende
varias perspectivas:
●
BIOLÓXICA. Dende 1859, publicación da teoría da evolución.
– O home non aparece na terra porque sexa creado por un deus,
senón que procede doutras especies animais que
evolucionaron por selección natural. Consecuencias:
●
Non é unha especie fixa, inmutable.
●
Non se diferencia tanto dos outros animais.
– Esta perspectiva foi criticada pola relixión
●
Por non explicar como se crean novas especies. Hoxe a
xenética responde que con cambios aleatorios nos xenes.
●
Por ser contraria á ética: na natureza só hai loita feroz pola
supervivencia. Pero, incluso Wallace indicaba que os cambios
culturais poden influir máis que os naturais na selección.
Pero, non debemos reducir o humano á súa bioloxía ou ós seus xenes.

4. A Fª contemporánea analiza a natureza humana dende
varias perspectivas:
●
SOCIOLÓXICA. No século XIX, Marx quixo explicar como funcionaba a sociedade e comezou
indicando que o home por natureza está indefenso e precisa vivir con outros ( = Aristóteles).
– O home para sobrevivir ten que transformar a natureza (traballar).
– O traballo é social e é a esencia do home e da sociedade.
– Ó longo da historia houbo varias maneiras de organizar o traballo: Asiática,Escravista, Feudal e
Capitalista.
– Esas formas evolucionaron seguindo leis (loita dialéctica entre explotadores e explotados).
●
A sociedade capitalista (Europa, século XIX) crea alienación nos
traballadores, failles perder a súa esencia porque non a realizan.
– Hai 3 tipos de alienación: relixiosa (escravo de Deus x crenzas), política (escravo
do Estado x leis) e económica (escravo do capital polo traballo alienante).
– A alienación será superada porque a grande desigualdade entre burgueses e
proletarios levará a crises cíclicas do capitalismo que farán tomar conciencia ó
proletariado da súa situación e xurdirá a revolución que creará unha sociedade
comunista, sen clases, sen propiedade privada nin explotación do home polo home.
●
Marx pensa que as nosas ideas dependen do contexto económico no que nos toca vivir, ve ó home como
froito de factores sociais, non só como un ser natural condicionado pola xenética e a
bioloxía.

5. A Fª contemporánea analiza a natureza humana dende
varias perspectivas:
●
PSICOLÓXICA.
●
F.NIETZSCHE. Século XIX
– Critica a filosofía anterior polo dualismo e por situar a razón por riba de todo olvidando o sentimento, a
emoción.
– Critica a relixión polos valores que propón: obediencia cega, humildade. Con eles nace o sentimento de
culpa.
– Rexeita o marxismo porque busca a igualdade dos homes e el recoñece a diferencia entre eles.
– Ten influencias do darwinismo na súa visión natural do home e na súa proposta de que o home é algo
que debe ser superado (debe evolucionar para converterse nun ser superior ó actual, un “superhome” que
non fai caso do que a sociedade ou a relixión lle impoñen).
●
S. FREUD. Século XIX
– Crea a Psicanálise que é unha teoría da mente, pero tamén un método ou terapia psicolóxica.
– Afirma que a mente humana ten tres niveles e aseméllase a un iceberg: a capa que está sobre a auga é o
nivel da consciencia, pero é a parte máis pequena; unha gran parte da mente permanece oculta para nós
mesmos (o preconsciente e o inconsciente). En resumo: non somos conscientes de todo o que
ocorre na nosa mente.
– Ás veces a conduta humana está causada por desexos, pulsións ou experiencias que permanecen
nesas capas ocultas da mente.
– Podemos descubrir esas causas coa terapia: analizando os soños, os lapsus; por asociación de ideas,

6. O SER HUMANO DESDE A PERSPECTIVA
BIOTECOLÓXICA
● Dáse a seguinte paradoxa:
– Por natureza o home crea constantemente cousas artificiais, pero
– Iso fai que o home sexa máis “artificial” que “natural”
O que somos por natureza (corpo) VS vivimos nun contorno artificial
● Créanse produtos artificiais dos que hai que preguntarse se teñen “humanidade”, androides,etc.
● Que significa ser “humano”? Aínda sen resposta?
● Hans Jonas propón o PRINCIPIO DE RESPONSABILIDADE: só o home é libre e polo tanto,
responsable; o home actual é o responsable moral de deixar ás xeneracións futuras un mundo no
que se poda vivir dignamente.
– Antes o home vivía nun mundo natural infinito, sen dominalo porque non podía.
– Hoxe ó contrario: o mundo no que vivimos non é natural nin infinito; machacamos o planeta
e só quedan protexidas certas zonas porque a natureza é vulnerable.
● Hai todo un campo aberto para a bioética: como abordar os problemas éticos que están xurdindo
dos avances biotecnolóxicos?

7. O SER HUMANO DESDE A PERSPECTIVA
BIOTECOLÓXICA
● Dáse a seguinte paradoxa:
– Por natureza o home crea constantemente cousas artificiais, pero
– Iso fai que o home sexa máis “artificial” que “natural”
O que somos por natureza (corpo) VS vivimos nun contorno artificial
● Créanse produtos artificiais dos que hai que preguntarse se teñen “humanidade”, androides,etc.
● Que significa ser “humano”? Aínda sen resposta?
● Hans Jonas propón o PRINCIPIO DE RESPONSABILIDADE: só o home é libre e polo tanto,
responsable; o home actual é o responsable moral de deixar ás xeneracións futuras un mundo no
que se poda vivir dignamente.
– Antes o home vivía nun mundo natural infinito, sen dominalo porque non podía.
– Hoxe ó contrario: o mundo no que vivimos non é natural nin infinito; machacamos o planeta
e só quedan protexidas certas zonas porque a natureza é vulnerable.
● Hai todo un campo aberto para a bioética: como abordar os problemas éticos que están xurdindo
dos avances biotecnolóxicos?