1. การละหมาดรวมในช่วงเดินทาง
[ ไทย – Thai – ‫ﺗﺎﻳﻼﻧﺪي‬ ]
ดร.รอชิด บิน หุเสน อัล-อับดุลกะรีม
แปลโดย : สะอัด วารีย์
ตรวจทานโดย : ฟัยซอล อับดุลฮาดี
ที่มา : หนังสือ อัด-ดุรูส อัล-เยามียะฮฺ มิน อัส-สุนัน วะ อัล-อะห์
กาม อัช-ชัรอียะฮฺ, เว็บ al-islam.com
2014 - 1435

2. ‫الﺴﻔﺮ‬ ‫ﻲﻓ‬ ‫ﻟﻤﻊ‬
»‫ﺎلﻠﻐﺔ اﺘﻟﺎﻳﻼﻧﺪﻳﺔ‬«
‫د‬.‫الﻜﺮ�ﻢ‬ ‫اﻟﻌﺒﺪ‬ �‫ﺣﺴ‬ ‫ﺑﻦ‬ ‫راﺷﺪ‬
‫ﺮﻤﺟﺔ‬:‫واري‬ ‫ﺳﻌﺪ‬
‫مﺮاﺟﻌﺔ‬:‫ﻋﺒﺪاﻬﻟﺎدي‬ ‫ﻴﺼﻞ‬
‫ﻤﻟ‬‫ﺼﺪر‬:‫اﻴﻟﻮﻣﻴﺔ‬ ‫اﺪﻟروس‬ ‫ﺎب‬‫الﺮﺸﻋﻴﺔ‬ ‫ الﺴن واﻷﺣﺎﻜم‬
‫اﻹﺳﻼم‬ ‫مﻮﻗﻊ‬www.al-islam.com
2014 - 1435

3. 3
ด้วยพระนามของอัลลอฮฺ ผู้ทรงเมตตา ปรานียิ่งเสมอ
การละหมาดรวมในช่วงเดินทาง
ท่านอิบนุอับบาสเราะฎิยัลลอฮุอันฮุมาได้เล่าว่าท่านเราะสู
ลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ได้กล่าวว่า
»
َ
‫ن‬
َ
‫َا ﺎﻛ‬‫ذ‬ِ‫إ‬ ،
ِ
ْ‫ وَاﻟﻌَﺮﺼ‬
ِ
‫ﺮ‬
ْ
‫ﻬ‬ُّ‫ﻟﻈ‬‫ةِ ا‬َ‫ﻼ‬ َ‫ ﺻ‬َْ�َ� ُ‫ﻊ‬
َ
‫ْﻤ‬َ�َ‫ّﻢ‬َ‫ﺳَﻠ‬َ‫ﻋَﻠَﻴْﻪِ و‬
ُ
‫ﷲ‬‫�َّ ا‬َ‫ﺻ‬
ِ
َّ�‫َﺳُﻮلُ ا‬
ِ‫ء‬‫ﺎ‬
َ
‫ﺸ‬ِ‫ﻌ‬‫اﻟ‬َ‫و‬ ِ‫ِب‬‫ﻐْﺮ‬َ‫الﻤ‬ َ ْ
�َ� ُ‫ﻊ‬َ‫ْﻤ‬
َ
�َ‫و‬ ٍ
ْ
�َ‫ﺳ‬ ِ‫ﻬْﺮ‬
َ
‫ﻇ‬
َ َ‫ﻋ‬«]‫أﺧﺮﺟﻪ‬‫ﺒﻟﺨﺎري‬[
“ท่านเราะสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุอลัยฮิวะสัลลัม เคยรวม
ละหมาดซุฮ์รฺกับอัศรฺ เมื่อท่านอยู่ในช่วงเดินทาง และรวม
ละหมาดมัฆริบและอิชาอ์” บันทึกโดยอัล-บุคอรียฺ
ท่านอับดุลลอฮฺบินอุมัรเราะฎิยัลลอฮุอันฮุมาได้เล่าว่าท่าน
เราะสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ได้กล่าวว่า
»َ‫ﻋ‬ ُ‫اﷲ‬ َّ�َ‫رَﺳُﻮلَ ا�َِّ ﺻ‬ ُ‫ﻳْﺖ‬َ‫أ‬
َ
‫ة‬
َ
‫ﻼ‬ َ‫ﺻ‬ ُ‫ﺮ‬
ّ
ِ‫ﻳُﺆَﺧ‬ ،ِ‫ُ الﺴَّ�ُْ ﻲﻓِ الﺴَّﻔَﺮ‬‫ﻠَﻪ‬
َ
‫ﻋْﺠ‬
َ
‫ إِذَا أ‬
َ
‫ِ وَﺳَﻠَّﻢ‬
ِ‫ء‬‫ﺎ‬
َ
‫ﺸ‬ِ‫ﻌ‬‫اﻟ‬ َ ْ
�َ�َ‫و‬ ‫ﺎ‬َ‫ﻬ‬
َ
‫ﻨ‬
ْ
‫ي‬َ‫ﺑ‬ َ‫ﻊ‬َ‫ْﻤ‬
َ
� َّ‫بِ ﺣَﻰﺘ‬
ِ
‫ﻤَﻐْﺮ‬«ٌ‫ﻢ‬ِ‫ل‬‫ﺎ‬َ‫ﺳ‬
َ
‫ﺎل‬
َ
‫ﻗ‬:»َ ِ‫ﻤَﺮَ رَﻲﺿ‬ُ� ُ‫ْﻦ‬� َِّ�‫ �َﺒْﺪُ ا‬
َ
‫ن‬َ�
ُ‫ﻢ‬‫ِﻴ‬‫ﻘ‬ُ�َ‫و‬ ُْ�َّ‫َا أَﻋْﺠَﻠَﻪُ الﺴ‬‫ذ‬ِ‫َُّ �َﻨْﻬُﻤَﺎ �َﻔْﻌَﻠُﻪُ إ‬َّ‫�ُﻢ‬ ،ُ‫ﻠِّﻢ‬َ‫�ُﻢَّ �ُﺴ‬،‫ﻠِّﻴﻬَﺎ ﺛَﻼَﺛًﺎ‬
َ
‫ﻴُﺼ‬ َ
� ،َ‫ﻐْﺮِب‬
‫ﺎ‬َ‫ﻬُﻤ‬
َ
‫ﻨ‬
ْ
‫ي‬َ‫ﺑ‬ ُ‫ﺢ‬ِّ‫وَﻻَ �ُﺴَﺒ‬ ،ُ‫ﻠِّﻢ‬َ‫ﺴ‬ُ� َّ‫ﺘَ�ِْ، �ُﻢ‬َ‫ﻠِّﻴﻬَﺎ رَ�ْﻌ‬
َ
‫ﻴُﺼ‬َ
� ،َ‫ّ ﻳُﻘِﻴﻢَ اﻟﻌِﺸَﺎء‬
َ
‫ﺎ ﻳَﻠْﺒَﺚُ ﺣَﻰﺘ‬
َّ‫ الﻠ‬ِ‫ﻘُﻮمَ ﻣِﻦْ ﺟَﻮْف‬َ�َّ
‫ﺠْﺪَةٍ، ﺣَﻰﺘ‬َ‫ﺪَ اﻟﻌِﺸَﺎءِ �ِﺴ‬ْ‫ﻌ‬
َ
� َ‫ﺔٍ، وَﻻ‬َ‫َ�ْﻌ‬ِ‫ﻴْﻞ‬«]‫أﺧﺮﺟﻪ‬‫ﺒﻟﺨﺎري‬[

4. 4
“ฉันเห็นท่านเราะสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุอลัยฮิวะสัลลัม เมื่อการ
เดินทางต้องเร่งรีบ ท่านจะเลื่อนการละหมาดมัฆริบออกไปจน
เอามันไปรวมกับอีชาอ์ และท่านได้ให้อิกอมะฮฺเพื่อละหมาดมัฆ
ริบ แล้วละหมาดมัฆริบ ๓ ร็อกอะฮฺ หลังจากนั้นท่านก็ได้ให้
สลาม จากนั้นเพียงไม่กี่เล็กน้อยท่านก็ได้ให้อิกอมะฮฺเพื่อ
ละหมาดอิชาอ์ แล้วท่านก็ละหมาดอีชาอ์ ๒ ร็อกอะฮฺ จากนั้น
ท่านก็ได้ให้สลาม และท่านก็ไม่มีละหมาดสุนนะฮฺใดแม้เพียง
ร็อกอะฮฺเดียวในระหว่างละหมาดทั้งสองนั้น และไม่มีแม้เพียง
สุ�ูดเดียวหลังอีชาอ์ จนกระทั้งท่านลุกขึ้นมาอีกทีในตอน
กลางคืน” บันทึกโดยอัล-บุคอรียฺ
ท่านมุอาซบินญะบัลเราะฎิยัลลอฮุอันฮุได้เล่าว่าท่านเราะสู
ลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ได้กล่าวว่า
»ُِّ‫ﺒ‬‫ اﻨﻟَّﻲ‬
َ
‫ﺒْﻞ‬
َ
� ُ‫ﺲ‬ْ‫ﺖِ الﺸَّﻤ‬َ‫اﻏ‬َ‫َا ز‬‫ذ‬ِ‫ إ‬َ‫َﺒُﻮك‬� ِ‫وَة‬ْ
‫ﺰ‬
َ‫ﻠَﻴْﻪِ وَﺳَﻠَّﻢَ ﻲﻓِ ﻏ‬
َ‫ّ اﷲُ ﻋ‬
ْ
‫ن‬
َ
‫أ‬
،َ‫ّﺮَ اﻟﻈُّﻬْﺮ‬
َ
‫الﺸَّﻤْﺲُ، أَﺧ‬ َ‫نْ ﺗَﺰِ�ﻎ‬
َ
‫ْ �َﺒْﻞَ أ‬‫ﻞ‬ِ
َ‫ﻳَﺮْﺤﺗ‬ ْ‫ﺮﺼِْ، وَ�ِن‬
َ
‫اﻟﻈُّﻬْﺮِ وَاﻟْﻌ‬
َْ�
َ
� َ‫، ﻤﺟََﻊ‬
َ‫ﻞ‬
َ‫ﻊ‬َ َ
‫ﻤﺟ‬،َ‫أَنْ ﻳَﺮْﺤﺗَِﻞ‬ َ‫ﺖِ الﺸَّﻤْﺲُ �َﺒْﻞ‬َ‫ِنْ ﺎﻏَﺑ‬‫إ‬ ،
َ
‫ذَلِﻚ‬ ُ‫ ﻣِﺜْﻞ‬
ِ
‫ْﻤَﻐْﺮِب‬‫ل‬‫لِﻠْﻌَﺮﺼِْ، وَ�ِ ا‬
َ
‫�ِْل‬َ�
ِ‫ِب‬‫ﻐْﺮ‬َ‫الْﻤ‬ َ ْ
�َ�َّ‫بَ ﺣَﻰﺘ‬
ِ
‫ﺸَّﻤْﺲُ، أَﺧَّﺮَ الْﻤَﻐْﺮ‬‫ل‬‫ أَنْ ﺗَﻐِﻴﺐَ ا‬
َ
‫ِﻞْ �َﺒْﻞ‬
َ
‫ﻌِﺸَﺎءِ، وَ�ِنْ ﻳَﺮْﺤﺗ‬
‫ﺎ‬َ‫ﻬُﻤ‬
َ
‫ﻨ‬
ْ
‫ي‬َ‫ﺑ‬ َ‫ﻊ‬َ َ
‫ﻤﺟ‬ّ
َ
‫ﺸَﺎءِ �ُﻢ‬
ِ
‫�ِْلَ لِﻠْﻌ‬«]‫أﺧﺮﺟﻪ‬‫ﺑﻮ داود واﻟﺮﺘﻣﺬي‬[

5. 5
“ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอลัยฮิวะสัลลัม ในสงครามตะบูก เมื่อดวง
อาทิตย์เอียงคล้อยก่อนออกเดินทาง ท่านจะละหมาดรวมซุฮรฺ
กับอัศรฺ และหากว่าท่านออกเดินทางก่อนดวงอาทิตย์เอียง
คล้อย ท่านจะเลื่อนละหมาดซุฮรฺออกไปจนกว่าท่านจะแวะพัก
เพื่อละหมาดอัศรฺ และในมัฆริบก็เช่นเดียวกันนั้น เมื่อดวง
อาทิตย์ลับไปก่อนที่ท่านจะออกเดินทาง ท่านจะละหมาด
รวมมัฆริบกับอิชาอ์ และหากท่านออกเดินทางก่อนที่ดวง
อาทิตย์จะลับไป ท่านจะเลื่อนมัฆริบออกไปจนกว่าท่านจะแวะ
พักเพื่อละหมาดอิชาอ์ หลังจากนั้นท่านก็ละหมาดรวมทั้งสอง
ละหมาด” บันทึกโดยอบู ดาวูดและอัต-ติรมิซียฺ
คําอธิบาย
การผ่อนปรนของอัลลอฮฺที่มีต่อประชาชาตินี้และยกเอา
ความลําบากออกไปจากพวกเขาประการหนึ่ง คือการที่พระองค์
ทรงบัญญัติให้ละหมาดรวมในการเดินทางได้ เพราะคนเดินทาง
โดยทั่วไปแล้วจะพบกับความลําบากในการหยุดแวะในทุกๆ
เวลาละหมาด ฉะนั้น คนเดินทางจึงสามารถรวมละหมาดซุฮ์รฺ

6. 6
กับอัศรฺในเวลาใดเวลาหนึ่งของทั้งสองได้ และเช่นกันกับ
ละหมาดมัฆริบและอิชาอ์
ประโยชน์ที่ได้รับ
มีบัญญัติให้รวมละหมาดซุฮ์รฺกับอัศรฺ และละหมาดมัฆ
ริบกับอิชาอ์ในช่วงเดินทางได้
อนุญาตให้ละหมาดรวมได้ ทั้งรวมแบบตักดีม หรือรวม
แบบตะอ์คีร ขึ้นอยู่กับว่าสิ่งใดเป็นความสะดวกแก่คน
เดินทางมากกว่า
ไม่มีบัญญัติให้ละหมาดสุนนะฮฺในระหว่างละหมาด
รวมทั้งสอง