1. Teknologjia në kohët e lashta
Luis NASI

2. Ky prezantim bëhet në kuadër të
projektit të lëndës së historisë, rreth
qytetërimeve të lashta. Besoj se tema
është interesante dhe uroj që
prezantimi t’ju pëlqejë.

3. Zjarri
Mendohet se zjarri është përdorur për herë të parë nga
njerëzit rreth 400.000 vjet më parë. Megjithatë ka
studime, sipas të cilave kjo ka ndodhur 2 milion vjet më
parë. Sidoqoftë, një gjë është më se e qartë: kontrolli i
zjarrit nga njerëzit ka sjellë një revolucion në jetën e të
parëve tanë. Ai ishte baza e zhvillimit të njerëzimit. Kjo,
pasi zjarri:
Bëri të mundur punën gjatë natës
Bëri tretjen e ushqimeve më të lehtë
I mbronte njerëzit e lashtë nga kafshët e egra dhe
insektet

4. Rrota
Rrota është ndoshta shpikja më e madhe e të
gjitha kohërave. Ajo bëri të mundur transportin
masiv, rrjedhimisht zhvillimin e të gjitha fushave
të jetës. Jo vetëm kaq, por rrota është pjësë e
thuajse çdo mekanizmi të shpikur në çdo kohë.
Rrota më e vjetër e gjetur deri më sot ndodhet
në Slloveni, dhe daton rreth 5250 vjet më parë
(3240 para Krishtit).

5. Rrota më e vjetër e Botës, e gjendur në
Muzeun e Ljubjanës.
Përdorimi i rrotës në transport
Rrota në dekoret e sendeve
shtëpiake

6. Papirusi
Papirusi ishte një material i ngjashëm me letrën i
prodhuar për herë të parë në Egjiptin e Lashtë
rreth 3000vjet para Krishtit. Bazë për të ishte
bima e papirusit, e cila rritej kryesisht në deltën
e Nilit por më pas u përhap në popujt
mesdhetarë. Papirusi përdorej për të shkruar,
për të ndërtuar varka, dyshekë, shtroja, litarë,
shporta madje edhe sandale.

7. Bima e papirusit
Faturë për shitjen e një
gomari, shkruar në papirus
Pjesë nga një libër egjiptian
i shkruar në papirus
Një papirus i lashte
egjiptian

8. Vinçat
Vinçi më i hershëm është ndërtuar rreth 515 vjet
para krishtit në Greqinë ë Lashtë. Më pas, vinçat u
përdoren dhe u përmirësuan nga Romakët. Këta
vinça arrinin një shumëfishim deri në 40 e më
shumë herë të forcës së ushtruar nga punëtorët.
Nëse gjatë ndërtimit të Piramidave punëtorët
egjiptianë mund të ngrinin deri në 50 kg, romakët
mund të ngrinin deri në 6 ton për njeri. Madje,
inxhinierët romakë arritën të ndërtonin vinça me
kulla të posaçme që mund të ngrenin deri në 100
ton!

9. Vinç i përmirësuar nga
romakët
Vinç i lashtë
greko-romak.
Vinç i ndërtuar në kohët
e sotme, duke imituar ata
të lashtë romakë.

10. Shkrirja e metaleve në Kinën e lashtë
Kinezët, rreth shekullit të pestë para Krishtit,
arritën të prodhonin vegla metali duke
derdhur metalin e shkrirë në kallëpe metali.
Gjithashtu, ata ndërtuan edhe një lloj të
veçantë furrnalte, “furrnaltën kupolë”. Ajo
përdorej për të shkrirë metalet më lehtë për
kallëpët. Të dyja këto shpikje, përdoren edhe
sot në industrinë metalurgjike.
Furrnalta “kupolë”

11. Portat e kanaleve
Në Egjiptin e Lashtë, në
shekullin e tretë para
Krishtit, u ndërtuan
shumë kanale jo vetëm
për qëllime vaditjeje dhe
kullimi, por edhe për
qëllime lundrimi. I tillë
është edhe Kanali Antik i
Suezit, për të cilin, janë
përdorur portat e ujit.
Kanali Antik i Suezit

12. Rrota e ujit
Rrota e ujit është një mjet antik që shërben për
ujitje (ngitjen e ujit) si dhe për të shfrytëzuar
energjinë e ujit të rrjedhshëm. Ajo u shpik në
Greqinë e Lashtë rreth shekullit të tretë para
Krishtit, dhe u përhap shpejt edhe në Romë, e
më pas, në shekullin e parë, në Egjipt dhe Kinë.
Lloje të ndryshme rrotash uji për shrytëzim energjie

13. Romakët arritën të shpiknin sharra
që lëviznin nëpërmjet rrotave të ujit
Maket i një mulliu me ujë romak
Vendi ku ndodhej një
turbinë e lashtë
romake. Kjo turbine i
ngjason jo pak atyre
moderne.

14. Leva e Arkimedit
Eshtë gjendur në shkrimet e tij që datojnë rreth shekullit të
tretë para Krishtit. Eshtë një nga zbulimet më të
rëndësishme të lashtësisë, dhe një nga zbatimet më të
thjeshta të teknikës në jetën e përditshme. Eshtë e
famshme thënia e Arkimedit, “Më jepni një levë dhe një
pikë mbështetjeje, dhe unë do lëviz botën”.

15. Vida e Arkimedit
Arkimedi gjithashtu ndërtoi vidën e parë. Ajo u
përdor për të ngritur ujin në lartësi.
Vida e Arkimedit, e përdorur për të
ngritur ujin. Gjetur në një minierë të
lashtë romake në Spanjë.

16. Katapulta
Katapulta e parë dëshmohet nga një historian
grek 399 vjet para Krishtit. Shpejt, kjo armë u
mor nga romakët dhe u përdor në luftë kundër
Kartagjenës. Ato janë nga makinat më efektive
që të lashtët shpikën në luftë.

17. Katapulta të ndryshme greko-romake

18. Karroca e dorës
Karroca e dorës ishte
nje shpikje që ndihmoi
shumë njeriun, në
ndërtim dhe në
bujqësi. Për herë të
parë takohet në
Greqinë e Lashtë, rreth
vitit 400 para Krishtit.
Gjithashtu, në Kinë
karrocat u përdorën
për herë të parë në
vitet 150 para Krishtit.
Një karrocë antike
Karroca të lashta kineze në vizatime

19. Inxhinieria romake
Romakët arritën të ndërtonin shumë vepra
inxhinierike madhështore. Të tilla, për shembull,
ishin:
Rrugët
Urat
Akuaduktet
Digat

20. Ura romake që i kanë mbijetuar kohës. Romakët janë quajtur “Ndërtuesit e parë të urave”.

21. Akuadukt romak në Spanjë. Akuadukt në Francë.
Akuadukt në Romë.
Brenda një akuadukti romak.

22. Diga
Romake

23. Qytetërimet e Lashta na kanë dhënë shumë
shpikje dhe ndërtime madhështore, të cilat edhe
sot konsiderohen të një rëndësie jetike, apo të
vështira për t’u ndërtuar. Ka shumë për të folur
mbi këtë temë. Rrjedhimisht shumë fakte apo
shpikje janë lënë pa përmendur. Gjithsesi,
shpresojmë që përzgjedhja të ketë qenë sa më
interesante dhe prezantimi t’ju ketë pëlqyer.
Ju faleminderit për vëmendjen!!!