Prezentacja na temat stylu barokowego w Krakowie

1. STYLSTYL
BAROKOWYBAROKOWY
W KRAKOWIE…W KRAKOWIE…

2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA BAROKU…OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA BAROKU…
• Barok (z por. barocco – "perła o nieregularnym kształcie", lub z fr. baroque – "bogactwo ozdób")
– główny kierunek w kulturze środkowo i zachodnioeuropejskiej, którego trwanie datuje się na
zakres czasowy: od końca XVI wieku do XVIII wieku. Barok obejmował wszystkie przejawy
działalności literackiej i artystycznej, a także filozofię i architekturę. U jego podstaw leżał
sprzeciw wobec renesansowego klasycyzmu, głęboka religijność, mistycyzm i egzystencjalny
niepokój.
• W epoce zwanej barokiem wykształciły się dwa zasadnicze nurty myślowe: racjonalizm, który
zakładał, że mądrość uzyskać można jedynie dzięki potędze umysłu oraz empiryzm, którego z
kolei założeniem było poznawanie świata dzięki zmysłom, doświadczeniu, umysł odgrywał
tutaj mniejsze znaczenie.
• Barok wyrósł na gruncie renesansu i manieryzmu, we Włoszech, w II połowie XVI wieku. W
XVII stuleciu rozpowszechnił się w niemal całej Europie, chociaż jego najsilniejszym ośrodkiem
pozostała Italia. W XVIII wieku najpierw przeszedł w rokoko, a potem ustąpił miejsca
klasycyzmowi w sztuce i oświeceniu w nauce.
• Jego nazwa o niewyjaśnionej genezie prawdopodobnie pochodzi od słowa barocco, które po
portugalsku oznacza perłę o nieregularnym kształcie. W odniesieniu do kierunku w sztuce
użyli jej jako pierwsi w połowie XIX wieku Jacob Burckhardt i Wilhelm Lübke. Z kolei
Benedetto Croce w 1929 przeniósł ją na całokształt kultury.

3. Najwa niejszymi cechamiżNajwa niejszymi cechamiż
baroku s :ąbaroku s :ą
• bogactwo środków
• oryginalność
• kontrast
• ruch
• patos
• emocjonalność
• łączenie różnych elementów
• nawiązywanie do kultury ludowej, współczesności i codzienności
• tematyka religijna i mitologiczna
• dynamika
• ekspresja, teatralność
• znaczna rola koloru
• posługiwano się alegorią i personifikacją
• światłem wydobywano dominantę (czyli motyw najważniejszy)
• w kompozycji dominują kierunki ukośne

4. WYBRANE ZABYTKI BAROKOWE W KRAKOWIE…WYBRANE ZABYTKI BAROKOWE W KRAKOWIE…
1 – Kościół Święt ych
Apost ołów Piot ra i Pawła w
Krakowie
2 – Kościół Święt ego
Andrzej a w Krakowie
3 – Kościół Święt ej Anny w
Krakowie

5. Ko ciół wi tychś Ś ę
Apostołów
Piotra i Pawła

6. Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła –
znany krakowski kościół położony przy ulicy
Grodzkiej 54, we wschodniej części placu św.
Marii Magdaleny, w pobliżu kościoła św.
Andrzeja. Jest to prawdopodobnie największy
pod względem pojemności kościół zabytkowy w
Krakowie. Od 1842 roku służy parafii
Wszystkich Świętych.

7. Jest to pierwsza budowla architektury
barokowej w Krakowie. Ufundowana
została dla jezuitów przez króla
Zygmunta III Wazę. Plan kościoła
wykonał prawdopodobnie Giovanni de
Rossis, plan ten był realizowany od
1597 roku - najpierw przez Józefa
Britiusa, a następnie modyfikowany
przez Giovanniego Marię
Bernardoniego. Ostateczny kształt
kościołowi nadał w latach 1605-1619
Giovanni Trevano i to on jest autorem
fasady, kopuły i wystroju wnętrza.
Uroczystej konsekracji kościoła
dokonano 8 lipca 1635 roku. W latach
1809-1815 świątynia służyła jako
cerkiew prawosławna. Od 1842 roku
służy Parafii Wszystkich Świętych.
W roku 1960 kościół podniesiono do
rangi bazyliki mniejszej.

8. Dwukondygnacyjna fasada z dolomitu przypomina rzymski kościół Santa Susana Carla Maderny, ale są
w niej też echa fasady głównego kościoła jezuickiego Il Gesù w Rzymie.W niszach znajdują się posągi
świętych jezuickich: św. Ignacego Loyoli, św. Franciszka Ksawerego, św. Alojzego Gonzagi oraz św.
Stanisława Kostki dłuta Dawida Heela, a nad portalem głównym godło zakonu jezuitów; w górnej
kondygnacji św. Zygmunt i św. Władysław.

9. Ogrodzenie placu z rzeźbami apostołów
zostało zaprojektowane przez Kacpra
Bażankę, a wykonane w roku 1722 przez
Dawida Heela z wapienia pińczowskiego.
Dziś, na miejscu XVIII-wiecznych, bardzo
zniszczonych oryginałów, znajdują się
współczesne kopie (także z wapienia
pińczowskiego), wykonane przez
Kazimierza Jęczmyka. Przyczyną tego
stanu są kwaśne deszcze wymywające
twarze rzeźb.

11. Stiukowa dekoracja, głównie na sklepieniach, jest autorstwa Giovanniego Battisty Falconiego: w
apsydzie prezbiterium są to sceny z życia św. Piotra i Pawła oraz posągi patronów Polski - św.
Wojciecha i św. Stanisława. W nawach bocznych dekoracja staje się bardziej swobodna - pojawiają
się tam postacie puttów wplecionych w ornamentalne kompozycje i plafony.Późnobarokowy ołtarz
główny z roku 1735 z obrazem Józefa Brodowskiego "Wręczenie kluczy św. Piotrowi"
zaprojektowany został przez Kacpra Bażankę.

12. Wśród elementów wyposażenia wnętrza wyróżnia się
nagrobek biskupa Andrzeja Trzebickiego z końca XVII
wiek, a także nagrobki rodzin Branickich i Brzechffów.
Oświetlenie wnętrza zostało podporządkowane
teatralizacji sprawowania liturgii w baroku: światło miało
skupiać się na księdzu odprawiającym mszę świętą, a
boczne filary wspierające kopułę miały stwarzać wrażenie
kulis teatralnych. W kościele znajduje się także wahadło
Foucaulta.
W 1638 roku przy kościele
Jezuici założyli kapelę -
największą w ówczesnej Polsce.
Śpiewało w niej od 80 do 100
osób.

14. Ko ciół wi tegoś Ś ę
Andrzeja

15. Kościół świętego Andrzeja - kościół
klarysek wybudowany w stylu romańskim,
znajdujący się w na krakowskim Starym
Mieście, przy ulicy Grodzkiej.Kościół
zbudowano w latach 1079-1098, z
fundacji palatyna Sieciecha. Był główną
świątynią osady Okół. Znajdował się
początkowo pod patronatem benedyktynów
z opactwa w Sieciechowie, a potem z
Tyńca. Być może początkowo nosił
wezwanie św. Idziego. Według Długosza
broniła się tutaj ludność Okołu przed
Mongołami w 1241. W 1243 Konrad
Mazowiecki podczas walk o tron
krakowski otoczył kościół fosą i wałem.
Ponowny najazd tatarski z 1260
spowodował prawdopodobnie częściowe
zniszczenie świątyni. W 1320 kościół
otrzymały klaryski, dotąd mające swoją
siedzibę w Grodzisku pod Skałą.

16. Wybudowano wówczas dla nowych lokatorek
zabudowania klasztorne z fundacji króla Władysława
Łokietka. Kościół kilkakrotnie padał ofiarą pożarów,
nie spowodowało to jednak poważniejszych zmian w
wyglądzie zewnętrznym (poza dodaniem barokowych
hełmów wież i portalu od strony północnej), ale w
XVIII w. dokonano gruntownej barokizacji wnętrza
(prace prowadzić tu mieli Baltazar Fontana - dekoracja
stiukowa i polichromia, oraz być może Franciszek
Placidi - ołtarz).

17. Kościół św. Andrzeja zachował do dziś pierwotną
bryłę romańską. Ma on charakter obronny. Jest
dwuwieżową bazyliką typu saskiego, złożoną z
krótkiego (jednoprzęsłowego) trójnawowego korpusu,
transeptu oraz prezbiterium zamkniętego apsydą.
Prezbiterium odgradzało od nawy lektorium.
Kamienne mury tworzą głównie naprzemienne
warstwy wapienia i piaskowca.

18. Nad nawami wznosiły się empory, które
obiegając wnętrza wież kończyły się w
bocznych ramionach transeptu. Nawę
środkową od bocznych odgradzają filary
arkadowe (pochodzące raczej z okresu
baroku), związane z lizenami u ścian
bocznych, w tęczy i przy ścianach obu wież.
Fasada zachodnia uwieńczona jest dwoma,
u podstawy czworokątnymi, wyżej
ośmiobocznymi, wieżami z biforiami. Wraz
z triforium u szczytu centralnej części
fasady okna te kontrastują z ciężką masą
części dolnej, w której znaleźć można
jedynie otwory strzelnicze (i ślad po
zamurowanym pierwotnym portalu).
Zewnętrzne ściany prezbiterium i apsydy są
oplecione lizenami i zwieńczone fryzem
arkadowym, co wzbogaca surową bryłę
świątyni.

19. Kontrastuje z romańską bryłą gotyckie
oratorium oraz barokowe hełmy wież.
Wnętrze posiada obecnie bogaty wystrój
barokowy, choć odnaleziono także
fragmenty średniowiecznych malowideł. W
jednej z wież znajduje się wyryty w
kamieniu podpis XI-wiecznego muratora. W
klasztorze klarysek przy kościele
przechowywane są najstarsze figurki
jasełkowe, pochodzące z XIV wieku.

20. Ko ciół wi tejś Ś ę
Anny

21. Kolegiata św. Anny położona jest przy ulicy św. Anny, w
sąsiedztwie Collegium Medicum i Collegium Maius. Jest
kościołem akademickim Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pierwszy
drewniany kościół wybudowany w XIV wieku spłonął w
pierwszej połowie XV w. Wówczas na jego miejscu wzniesiono
murowany kościół w stylu gotyckim.
Jego fundatorem był król Władysław Jagiełło i z
jego inicjatywny kościół dostał się w 1418 roku
pod opiekę Akademii Krakowskiej. Wyburzono go
w latach 1689-1703 na koszt Akademii i
zastąpiono obecnym, wykonanym według projektu
Tylmana z Gameren. Uchodzi za jedną z
najpiękniejszych budowli barokowych w Polsce.

22. Budowla jest trzynawową bazyliką z
transeptem i prosto zamkniętym
prezbiterium. Nawa główna jest
sklepiona kolebkowo z lunetami, a na
skrzyżowaniu wznosi się ośmioboczna
kopuła z tamburem. Fasada jest
flankowana wieżami zwieńczonymi
późnobarokowymi hełmami projektu
księdza Sebastiana Sierakowskiego.
Bogaty wystrój wnętrza (w tym
ołtarze) jest zaprojektowany i
wykonany przez Baltazara Fontanę,
obrazy malowali Karol Dankwart i
Innocenty Monti. W ołtarzu głównym
umieszczony jest obraz św. Anny,
pędzla Jerzego Siemiginowskiego
(1699-1703). Figury świętych po
bokach (św. Stanisław i św. Wojciech)
wyrzeźbił Fontana w 1701 roku.

23. W prawym ramieniu transeptu znajduje się konfesja św.
Jana Kantego zawierająca relikwie kanonizowanego w 1767
roku patrona Uniwersytetu Jagiellońskiego. Obok
umieszczono wota, wśród których znajdują się buńczuki
tureckie zdobyte przez Jana III Sobieskiego pod Wiedniem w
1683 roku.

26. Wykonały…
-Magdalena Zamiara
-Agnieszka Trojanowska
-Katarzyna Morawiec
-Anna Kowalska
-Agnieszka wi tekŚ ę
-Daria Morys
-Anna Przekwas
-Patrycja Maroszek
Klasa III E