Ja Ik Wil Leads 08 12 10 Deel Training Tielkemeijer
Schaamte Als Motor In De Keten
1. Schaamte als motor in de keten
Léon Sonnenschein en Nelly Spanjersberg
Herkent u dat professionele gevoel van schaamte wanneer een kind slachtoffer wordt van
familieproblemen, omdat de hulpverleners niet konden of mochten ingrijpen?
-Enherkent u 'dat gevoel van rationele schaamte, wanneer instanties langs elkaar heen
blijven werken omdat outputcriteria en financieringsstromen dicteren dat dat nu eenmaal
beter is voor uw eigen toko?
Wij roepen u op om dat gevoel van schaamte vooral toe te laten en de schaamte in
organisaties te voeden. Want, zo betogen steeds meer denkers, schaamte kan een
belangrijke motor worden voor verandering. Rationele schaamte, het begrip komt van
Jaap Peters[2], ontstaat daar waar organisaties zich laten dwingen in een managerial
logica gedicteerd door outputcriteria en daaraan gekoppelde financiële arrangementen.
Professionele schaamte, of kwaliteitsschaamte, eveneens ontleend aan Jaap Peters,
ontstaat daar waar professionals zich laten dwingen in een geperverteerde kijk op
professionaliteit waarin protocollen en procedures de boventoon voeren om zogenaamde
eenduidigheid en transparantie te creëren. Beiden leiden ertoe dat organisaties en
professionals acteren op basis van een virtuele werkelijkheid, die niets meer te maken
heeft met de reële situatie waarinzij zich bevinden. Naarmate dat schrijnender situaties
oplevert zal de schaamte toenemen.
Maar wanneer leidt schaamte dan tot Veranderkracht? Dat zit volgens ons ongeveer zo:
Veranderkracht = Schaamte - Gehoorzaamheid
Schaamte(S) wordt vooral bepaald door factoren als authentieke professionaliteit(P) en
betrokkenheid bij het maatschappelijke vraagstuk (B): S = PxB. Naarmate
professionaliteit en betrokkenheid groter zijn, zal eerder schaamte optreden en zal de
schaamte ook groter zijn.
Gehoorzáamheld (G), In de betekenis van "blinde"gehoorzaamheld, voorkomt dat
schaamte leidt tot actie en verandering. Dezewordt vooral bepaald door
autoriteitsgevoeligheid in de organisatie (A) en de dwang tot conformismeaan
institutionelebelangen en procedures (CD): G = AxCD. Naarmate autoriteitsgevoeligheid
en dwang tot conformismegroter zijn zullen dezede Veranderkrachtdie in de schaamte
verborgen zit verminderen of zelfs opheffen.
Voluit luidt het verband dus: V = f(PxB) - f(AxCD).
Veel maatschappelijke vraagstukken vragen erom dat organisaties het keurslijf van
manageriallogica en geperverteerde professionaliteit van zich afschudden. Schaamte kan
daarbij een effectieve kracht zijn. Daarom: stel u zelf regelmatig de vraag: 'Schamen wij
ons niet?' En bevrijd de kracht van de schaamte!
Léon Sonnenschein en NellySpanjersberg[1]
[1] leon.sonnenschein@minbzk.nl en a.l.n.m.spanjersberg@minjus.nl
[2] http://www.managementsite.nI/588/Verandermanagement-Kritieke-Succes-
Actoren.aspx: Artikel van Jaap Peters over kwaliteits- en rationaliteitsschaamte
![Schaamte als motor in de keten
Léon Sonnenschein en Nelly Spanjersberg
Herkent u dat professionele gevoel van schaamte wanneer een kind slachtoffer wordt van
familieproblemen, omdat de hulpverleners niet konden of mochten ingrijpen?
-Enherkent u 'dat gevoel van rationele schaamte, wanneer instanties langs elkaar heen
blijven werken omdat outputcriteria en financieringsstromen dicteren dat dat nu eenmaal
beter is voor uw eigen toko?
Wij roepen u op om dat gevoel van schaamte vooral toe te laten en de schaamte in
organisaties te voeden. Want, zo betogen steeds meer denkers, schaamte kan een
belangrijke motor worden voor verandering. Rationele schaamte, het begrip komt van
Jaap Peters[2], ontstaat daar waar organisaties zich laten dwingen in een managerial
logica gedicteerd door outputcriteria en daaraan gekoppelde financiële arrangementen.
Professionele schaamte, of kwaliteitsschaamte, eveneens ontleend aan Jaap Peters,
ontstaat daar waar professionals zich laten dwingen in een geperverteerde kijk op
professionaliteit waarin protocollen en procedures de boventoon voeren om zogenaamde
eenduidigheid en transparantie te creëren. Beiden leiden ertoe dat organisaties en
professionals acteren op basis van een virtuele werkelijkheid, die niets meer te maken
heeft met de reële situatie waarinzij zich bevinden. Naarmate dat schrijnender situaties
oplevert zal de schaamte toenemen.
Maar wanneer leidt schaamte dan tot Veranderkracht? Dat zit volgens ons ongeveer zo:
Veranderkracht = Schaamte - Gehoorzaamheid
Schaamte(S) wordt vooral bepaald door factoren als authentieke professionaliteit(P) en
betrokkenheid bij het maatschappelijke vraagstuk (B): S = PxB. Naarmate
professionaliteit en betrokkenheid groter zijn, zal eerder schaamte optreden en zal de
schaamte ook groter zijn.
Gehoorzáamheld (G), In de betekenis van "blinde"gehoorzaamheld, voorkomt dat
schaamte leidt tot actie en verandering. Dezewordt vooral bepaald door
autoriteitsgevoeligheid in de organisatie (A) en de dwang tot conformismeaan
institutionelebelangen en procedures (CD): G = AxCD. Naarmate autoriteitsgevoeligheid
en dwang tot conformismegroter zijn zullen dezede Veranderkrachtdie in de schaamte
verborgen zit verminderen of zelfs opheffen.
Voluit luidt het verband dus: V = f(PxB) - f(AxCD).
Veel maatschappelijke vraagstukken vragen erom dat organisaties het keurslijf van
manageriallogica en geperverteerde professionaliteit van zich afschudden. Schaamte kan
daarbij een effectieve kracht zijn. Daarom: stel u zelf regelmatig de vraag: 'Schamen wij
ons niet?' En bevrijd de kracht van de schaamte!
Léon Sonnenschein en NellySpanjersberg[1]
[1] leon.sonnenschein@minbzk.nl en a.l.n.m.spanjersberg@minjus.nl
[2] http://www.managementsite.nI/588/Verandermanagement-Kritieke-Succes-
Actoren.aspx: Artikel van Jaap Peters over kwaliteits- en rationaliteitsschaamte](https://image.slidesharecdn.com/schaamtealsmotorindeketen-100312110712-phpapp01/85/Schaamte-Als-Motor-In-De-Keten-1-320.jpg)
