1. 1. Kompetenca e kuvendit te perms perfaquesve te
RM –Rregullohet me zgjedhur te qytetareve. 9. Kompetenca e gjykates
dispoziten e nenit 86 te kushtetuse- sipas
kushtetutes se RM ku 5. Referendumi- shte institute Kushtetutes se RM
perckatohet se, Kuvendi i me I perhapur I Gjykata kushtetuese :
RM nxjerr dhe ndryshon demokracise se Vendos per
kushtetuten,nxjerr ligje dhe drejtperdrejt e bote,, pajtueshmerine e ligjeve
ben interpretimin autentik referendum paraqet me Kushtetuten,vendos
te ligjeve, I cakton formen e te vendosrit te pajtueshmerine e
detyrimett publike,nxjerr drejteperdrejt te qytetareve dispozitave te tjera dhe te
buxhetin republikan dhe per ndonje akt te kontratave kolektive me
llogarine perfundimtarte te rendesisem juridik ose kushtetuten dje em
buxhetit,nxjerr planin ndonje vendim me me ligj,mbron liite dhe te
hapsinor te republikes, rendesi te vecante drejtat e njeriut dhe
ratifikon marveshjet shteteror ose locale. qytetarit ,mendimine
nderkombetare,vendos per shprehjes publike te
lften dhe paqen,merr 6. E drejta e zgjedhjes e menimeve bashkimin dhe
vendime per ndryshimin e pergjihshme- sot e drejta e veprimin politik dhe me
kufijve te zgjedhjes e pergjithshme ndalimin e diskriminimit ne
Republikes,,shpall paraqet nje nder parimet baze te gjinise races fese
referendumin,zgjedh themelore te procesit te perkateise
qeverine e RM etj. zjedhjeve dhe, me te kometare,vendos per
nenkuptohet e drejta e konfliktin per kompetencen
pergjithshme per te marre midis batesve te pushtetit
pjese ne zgjedhje ligjvenes,ekzekutiv dhe
2. Lirite dhe te drejtatt perkatesisht te drejten e te gjygjsor etj.
personale jane: E drejta e gjithe qyttetareve qe kane
jetes, liria e personalitetit mbushur moshen 10. Perberja e keshillit
te njeriut, e drejta madhore pa dallim Gjygjsor eshte percaktuar
endalimit te diskriminimit,e racebesimi gjinie etj. si vijon: Keshillin e
drejta e ankeses , e drejta perbejne 15 antaret. Sipas
ne liri, liria e te menduaritt 7. Nocioni I procedures se funksionit antaret e
dhe ndergjegjes, liria e zgjedhjeve – procedura e keshillit jane Kryetari I
besimit. zgjedhjeve perben palcen Gjykates Supreme te RM
e sistemit te zgjedhjeve dhe ministry I Drejtesise .
sepse nga ajo varet 8 antaret e keshillit I
3. Nocioni I sovranitetit- karakteri I trupave te zgjedhin gjygjtaret nga
sovraniteti I shtetit paraqet zgjedhur si dhe sendertimi rradhet e veta. 3 nga
nje cilesi esenciale te I te drejtave plitike te antaret e keshillit jane
shtetit me ndihmen e se shtetasve.Me procedurete pjestare te komunitetit qe
ciles shteti behet i pavarur zgjedhjes nenkuptojme nuk jane shumice ne Rm .
nga faktore e jashtem si tteresine e veprimeve dhe 3 antaret e kesillit I zgjedh
dhe nje faktore me I larte instrumenteve lidhur kuvendi em shumice te
ne raport me subjektet e mezbatimin e te drejtes se votive nga numri I
mbrendshme. Ndekaq zgjedhjes pergjat procesit pergjithshem I dpeuteteve,
sovraniteti ne shtet, zgjedhor. dy antaret i propozon
percakton se kush eshte kryetari I shtetit. Mandati
bartes I pushtetit shteteror 8. Perberja e gjykates zgjat 6 vjet em te drejt
ne planin e mbrendshem: kushtetuese –sipas zgjedhje edhe nje here.
individi,grup I njerzve apo kushtetutes se RM
populli. gjykatene perbejne 9 11. Kushtetutshmeria –
gjygjtaret. Kuvendi I nekuptojme
4. Format e drjteperdrejta te zgjedh gjygjtaret e pajtueshmerine e te gjitha
realizimit te sovranitetit- saj.mandati I gjygjtareve akteve juridike dhe
jane: referendum,inisiativa zgjat 9 vjet pa te drejt veprimeve material me
e popullit dhe ubimi I rizgjedhje.Gjykata kushtetuten si akt me I
popullit nderkaq, forma kushtetuse zgjedhe nga larte juridik . KUPTIMI
themelore e te vendosurit rradhet e veta Kryetarin Material I
te terthort eshte sistemi per kohen prej tre vjetesh kushtetushmerise
perfaqsues qe realizohet dhe pa te drejte Rizgjedhje perfshine disa elemente
. edhe ate pajtueshmerine
2. e permbajtjes se ligjeve te parapere me ligj , e
dhe te akteve nen-ligjore drejta e ankeses dhe
me permbajtjen e kontrolit gjygjsore I
kushtetutes ligjshmerise se akteve te
,pajtueshmerine e organeve shteterore dhe
veprimeve material te institucioneve publie.
organeve hteterore me
permbajtjen e ksuhtetutes,
garatimin kushtetues te
lirive dhe te drejtave
themelore te njeriut dhe te
qytetarit si dhe ekzistimin
e pushtetit te kufizuar
shteteror.
12. Kuptimi Formal I
kushtetutshmerise po
ashtu perfshine disa
elemente edhe ate:
nenshtrimin hirearkik I
ligjeve dhe I akteve tjera
juridikenen kushtetuten,
pajtueshmerine e formes
se ligjeve dhe te akteve
tjera juridike ne pajtim me
procedure e percaktuar
me ksuhtetute,miratimi I
ligjeve dhe I akteve
juridike nga subjektet me
kushtetute si dhe jyrja ne
fuqi e ligjev dhe kateve
juridike ne pajtim me
dispozitat e ksuhtetutes.
13. Parimi I kushtetutshmerise
ne RM sendertohet mbi
bazen e ketyre parimeve:
supremacioni I
kushtetutes,
kushtetutshmeria
statusore,
kushtetutshmeria e
garantuar, kushtet. E forte
vlera ksuhtetuese e lirive
dhe te drejtave themelore
te njeriut dhe te qytetarit
dhe ndarja e psuhtetit ne
ligjvenes, ekzekutiv dhe
gjygjsor.
14. Parimi I ligjshmerise ne
Rm sendertohet mbi
bazen e ketyre parimeve:
publikimi I ligjeve, ndalesa
per efektin prapaveprues
te ligjeve, percaktimi me
ligj I veprave penale dhe I
denimeve, te bazuarit ne
ligj te akteve dhe masave
individuale, zgjidhja e
kontesteve ne procedure