SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 46
Downloaden Sie, um offline zu lesen
Online seminar:
                                                           Cookiewet update
                                                           ALEXANDER SINGEWALD    30
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend




                                                                                 JAN.
Webinar Cookiewet                                                                        ALEXANDER SINGEWALD



                                                                                                            Alexander J.J.T. Singewald
                                                                                                            CEO Singewald Consultants Group BV
                                                                                                            Website: www.privacy.nl
                                                                                                            Adres:
                                                                                                            Weteringstraat 5
                                                                                                            1431 BB Aalsmeer
                                                                                                            Postadres:
                                                                                                            Postbus 295
                                                                                                            1430 AG Aalsmeer
                                                                                                            Telefoon:0297 369 767
                                                                                                            Telefax: 0297 369 545
                                                                                                            E-mail: singewald@privacy.nl
                                                                                                            KvK: 34117959
                                                                                                            Twitter: twitter.comscglaw


                                                                                                           Nevenfuncties:
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend




                                                               Curriculum vitae:                           voorzitter van de Geschillencommissie Promotionele Producten;
                                                               Nederlands recht specialisatie strafrecht   secretaris Beroepscommissie Onderzoek en Statistiek;
                                                               (1984-1989)
                                                                                                           voorzitter van de Plantronics Telesales Team Trophy;
                                                               Beleidsmedewerker/onderzoeker
                                                               Registratiekamer (1989-1992)                Voorzitter Commissie Regelgeving DDMA
                                                               Adjunct directeur DMSA (1992-1998)          Bestuurslid FEDMA;
                                                               CEO Singewald Consultants Group BV          Lid Legal Affairs Committee FEDMA
                                                               (1998-)                                     Legal Counsel ESOMAR;
                                                                                                           DM Man van het Jaar 2004
                                                                                                           Houder Certificate of Gratitude, Yonsei University Zuid Korea, 2012
                                                                                                           Lid van Consultative Committee, Universal Postal Union
Webinar Cookiewet                      ALEXANDER SINGEWALD



                                                                                      Inhoud
                                                             • Wetgeving
                                                                 – Per 5 juni 2012
                                                                 – Per 1 januari 2013
                                                             • Parlementaire behandeling
                                                                 – Inzicht in uitvoering
                                                             • Standpunt Toezichthouders / Politiek
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend




                                                                 – Ontwikkelingen
                                                             • Do-not-track
                                                             • To do
Webinar Cookiewet                 ALEXANDER SINGEWALD



                                                                               LET OP!
                                                             • Toestemming voor het plaatsen of uitlezen
                                                               van een cookie ziet toe op de technische
                                                               handeling (Telecommunicatiewet)
                                                             • Daarnaast kan er sprake zijn dat voor het
                                                               verwerken van persoonsgegevens nog
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend




                                                               toestemming nodig is (Wet bescherming
                                                               persoonsgegevens)
Webinar Cookiewet                                        ALEXANDER SINGEWALD



                                                                         Wat is een cookie?
                                                                 • ……..elektronische communicatienetwerken
                                                                   toegang wenst te verkrijgen tot gegevens die zijn
                                                                   opgeslagen in de randapparatuur van een
                                                                   gebruiker dan wel gegevens wenst op te slaan in
                                                                   de randapparatuur van de gebruiker: …….

                                                                 • Alles wat op de randapparatuur van abonnee of
                                                                   gebruiker wordt vastgelegd of uitgelezen (‘cookies
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend




                                                                   etc’) valt onder deze regel

                                                                     – Let op uitzonderingen
                                                                          • Noodzakelijk voor communicatie
                                                                          • Noodzakelijk leveren gevraagde dienst
Webinar Cookiewet                   ALEXANDER SINGEWALD



                                                                               Inwerking getreden
                                                             • 5 juni 2012
                                                             • Omgekeerde bewijslast
                                                               persoonsgegevens per 1 januari 2013
                                                               voor tracking cookies
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend


                                                                                Webinar Cookiewet

                                                           De cookie bepaling
                                                                                 ALEXANDER SINGEWALD
Nieuw cookie artikel
                                                                                       11.7a Telecommunicatiewet
                                                                                • Artikel 11.7a
                                                                                  1. Onverminderd de Wet bescherming persoonsgegevens dient
                                                                                  een ieder die door middel van elektronische
                                                                                  communicatienetwerken toegang wenst te verkrijgen tot
                                                                                  gegevens die zijn opgeslagen in de randapparatuur van een
                                                                                  gebruiker dan wel gegevens wenst op te slaan in de
                                                                                  randapparatuur van de gebruiker:
                                                                                   – a. de gebruiker duidelijke en volledige informatie te verstrekken
                                                                                     overeenkomstig de Wet bescherming persoonsgegevens, en in ieder
                                                                                     geval omtrent de doeleinden waarvoor men toegang wenst te
                                                                                     verkrijgen tot de desbetreffende gegevens dan wel waarvoor men
                                                                                     gegevens wenst op te slaan, en
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend




                                                                                   – b. van de gebruiker toestemming te hebben verkregen voor de
                                                                                     desbetreffende handeling.
                                                           Per 1 januari 2013




                                                                                  Een handeling als bedoeld in de aanhef, die tot doel heeft
                                                                                  gegevens over het gebruik van verschillende diensten van de
                                                                                  informatiemaatschappij door de gebruiker of de abonnee te
                                                                                  verzamelen, combineren of analyseren voor commerciële,
                                                                                  charitatieve of ideële doeleinden, wordt vermoed een verwerking
                                                                                  van persoonsgegevens te zijn, als bedoeld in artikel 1, onderdeel
                                                                                  b, van de Wet bescherming persoonsgegevens.
Webinar Cookiewet                                                    ALEXANDER SINGEWALD

                                                                                   Nieuw cookie artikel
                                                                               11.7a Telecommunicatiewet
                                                             •   2. De in het eerste lid, onder a en b, genoemde vereisten zijn ook van toepassing in
                                                                 het geval op een andere wijze dan door middel van een elektronisch
                                                                 communicatienetwerk wordt bewerkstelligd dat via een elektronisch
                                                                 communicatienetwerk gegevens worden opgeslagen of toegang wordt verleend tot op
                                                                 het randapparaat opgeslagen gegevens.

                                                             • 3. Het bepaalde in het eerste en tweede lid is niet van toepassing,
                                                               voor zover het de technische opslag of toegang tot gegevens betreft
                                                               met als uitsluitend doel:
                                                                  – a. de communicatie over een elektronisch communicatienetwerk uit te
                                                                    voeren, of
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend




                                                                  – b. de door de abonnee of gebruiker gevraagde dienst van de
                                                                    informatiemaatschappij te leveren en de opslag of toegang tot
                                                                    gegevens daarvoor strikt noodzakelijk is.

                                                             •   4. Bij algemene maatregel van bestuur kunnen in overeenstemming met Onze
                                                                 Minister van Justitie nadere regels worden gegeven met betrekking tot de in het
                                                                 eerste lid, onder a en b, genoemde vereisten. Het College bescherming
                                                                 persoonsgegevens wordt om advies gevraagd over een ontwerp van bedoelde
                                                                 algemene maatregel van bestuur.
Webinar Cookiewet                                                                   ALEXANDER SINGEWALD

        Voorbeelden van uitzonderingen
   nr    benaming                 Beschrijving/doel
   1     User input cookies       Cookies zijn nodig om in een sessie bijvoorbeeld bij vragen en antwoorden
                                      gestart door de gebruiker bij te houden of het bijhouden van een
                                      boodschappen mandje
   2     Authentication cookies   Cookies om een gebruiker te identificeren als deze is ingelogd op een
                                      eigen account. Er dient dan wel sprake te zijn van een sessiecookie,
                                      die dus na het einde van de sessie wordt verwijderd.
   3     User centric security    Cookies die worden gebruikt om extra beveiligingmaatregelen
             cookies                  (bescherming om misbruik te voorkomen) te kunnen nemen voor een
                                      dienst die de gebruiker afneemt
   4     Multimedia players       Deze cookies worden gebruikt om technische gegevens op te slaan om
              session cookies         video of audio af te kunnen spelen, wanneer de gebruiker daarom
                                      vraagt. Deze cookies zijn alleen gedurende de sessie actief.
   5     Load balancing session   Deze cookies worden gebruikt om de communicatie van de juiste server te
             cookies                  laten plaats vinden en mogen ook alleen voor dat doel worden
                                      gebruikt
   6     User interface           Deze cookies worden gebruikt om de preferenties van een gebruiker met
             customization            betrekking tot de dienstverlening te onthouden los van cookies of
             cookies                  gegevens. Voorbeelden zijn geselecteerde taal instelling, of het
                                      weergeven van het aantal resultaten op een zoek website
   7     Social plug-in content   Zolang deze cookies worden geplaatst wanneer iemand is ingelogd in een
               sharing cookies        omgeving, dan is er sprake van een gevraagde dienst. In alle andere
         (let op verschil in          gevallen van Social plug-in content sharing cookies is er geen sprake
               ingelogd of            van een uitzondering en zal toestemming dienen te worden gevraagd.
               uitgelogd)
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend


                                                                     Webinar Cookiewet




                                                           Vragen?
                                                                      ALEXANDER SINGEWALD
Webinar Cookiewet                                                      ALEXANDER SINGEWALD

                                                                                           Nieuw cookie artikel
                                                                                       11.7a Telecommunicatiewet
                                                                                • Artikel 11.7a
                                                                                  1. Onverminderd de Wet bescherming persoonsgegevens dient
                                                                                  een ieder die door middel van elektronische
                                                                                  communicatienetwerken toegang wenst te verkrijgen tot
                                                                                  gegevens die zijn opgeslagen in de randapparatuur van een
                                                                                  gebruiker dan wel gegevens wenst op te slaan in de
                                                                                  randapparatuur van de gebruiker:
                                                                                   – a. de gebruiker duidelijke en volledige informatie te verstrekken
                                                                                     overeenkomstig de Wet bescherming persoonsgegevens, en in ieder
                                                                                     geval omtrent de doeleinden waarvoor men toegang wenst te
                                                                                     verkrijgen tot de desbetreffende gegevens dan wel waarvoor men
                                                                                     gegevens wenst op te slaan, en
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend




                                                                                   – b. van de gebruiker toestemming te hebben verkregen voor de
                                                                                     desbetreffende handeling.
                                                           Per 1 januari 2013




                                                                                  Een handeling als bedoeld in de aanhef, die tot doel heeft
                                                                                  gegevens over het gebruik van verschillende diensten van de
                                                                                  informatiemaatschappij door de gebruiker of de abonnee te
                                                                                  verzamelen, combineren of analyseren voor commerciële,
                                                                                  charitatieve of ideële doeleinden, wordt vermoed een verwerking
                                                                                  van persoonsgegevens te zijn, als bedoeld in artikel 1, onderdeel
                                                                                  b, van de Wet bescherming persoonsgegevens.
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend



                                                           Ondubbelzinnige toestemming Wbp bij tracking cookies?
Webinar Cookiewet                            ALEXANDER SINGEWALD



                                                            Verwerken persoonsgegevens
                                                             • Artikel 8 Wet bescherming
                                                               persoonsgegevens
                                                                 – Toestemming
                                                                 – Contract of pre-contractuele fase
                                                                 – Vitaal belang
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend




                                                                 – Uitvoering wettelijke verplichting
                                                                 – Vervulling publiekrechtelijke taak
                                                                 – Gerechtvaardigd belang
Webinar Cookiewet                        ALEXANDER SINGEWALD



                                                                               Toestemming?
                                                             Artikel 1 onder i Wet bescherming
                                                             persoonsgegevens:
                                                                   – Toestemming van de betrokkene: elke vrije,
                                                                     specifieke en op informatie berustende
                                                                     wilsuiting waarmee de betrokkene aanvaardt
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend




                                                                     dat hem betreffende persoonsgegevens
                                                                     worden verwerkt;




                                                                                                                          Bescherming persoonsgegevens
                                                                                                                   15
Webinar Cookiewet                     ALEXANDER SINGEWALD



                                                              Gevraagde dienst of toestemming?
                                                             • Gevraagde dienst:
                                                                 – Geen toestemming vragen, waarom moeilijke
                                                                   bewijspositie (vrije, specifieke en op
                                                                   informatie berustende wilsuiting)
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend


                                                                     Webinar Cookiewet




                                                           Vragen?
                                                                      ALEXANDER SINGEWALD
Webinar Cookiewet          ALEXANDER SINGEWALD




                                                                    Hoe toestemming vragen?
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend
Webinar Cookiewet          ALEXANDER SINGEWALD



                                                                    Hoe toestemming vragen?
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend
Webinar Cookiewet                                         ALEXANDER SINGEWALD


                                                                                 Toepasbaar?
                                                             • Ondubbelzinnige toestemming betekent dat er geen twijfel over mag
                                                               bestaan dat de betrokkene zijn toestemming heeft gegeven en voor
                                                               welke specifieke verwerkingen. De toestemming hoeft niet
                                                               schriftelijk te worden gegeven; ook een handeling van de
                                                               betrokkene kan gericht zijn op het geven van toestemming. Bij een
                                                               dergelijke stilzwijgende of impliciete toestemming mag er echter
                                                               geen twijfel bestaan over de reikwijdte daarvan. Bij twijfel moet de
                                                               verantwoordelijke nagaan of hij er terecht vanuit gaat dat de
                                                               betrokkene met de verwerking heeft ingestemd. Toestemming kan
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend




                                                               altijd worden ingetrokken. Een dergelijke intrekking heeft geen
                                                               terugwerkende kracht.




                                                                                                  (september 2000)



                                                                                                                                    20
Webinar Cookiewet           ALEXANDER SINGEWALD


                                                                 Cookies voor onderzoek en
                                                                         statistiek?
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend
Webinar Cookiewet                                                             ALEXANDER SINGEWALD



                                                                     Onderzoek en statistiek
           • Gedragscode onderzoek en statistiek
             volgen:
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend




                                                             – Maar voor cookie plaatsen (technische handeling) nog steeds
                                                               toestemming, tenzij uitzondering
                                                            http://www.moaweb.nl/Gedragscodes/gedragscode-voor-onderzoek-en-statistiek
Webinar Cookiewet            ALEXANDER SINGEWALD


                                                                   Onderzoek en statistiek
           • Enkele
             belangrijke
             bepalingen uit
             Gedragscode
             voor onderzoek
             en statistiek
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend
Webinar Cookiewet         ALEXANDER SINGEWALD


                                                                 Handhaving & buitenland
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend
Webinar Cookiewet        ALEXANDER SINGEWALD



                                                              Toekomst: browsersettings?
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend
Webinar Cookiewet             ALEXANDER SINGEWALD



                                                                         Handhaving door OPTA
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend
Webinar Cookiewet              ALEXANDER SINGEWALD


                                                                               Bewijzen
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend




                                                                                            https://www.spamklacht.nl/ik-
                                                                                            verzend-elektronische-
                                                                                            berichten/
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend


                                                                               Webinar Cookiewet

                                                           Analytics cookies
                                                                                ALEXANDER SINGEWALD
Webinar Cookiewet                     ALEXANDER SINGEWALD

                                                                               Device fingerprinting
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend
Webinar Cookiewet                                 ALEXANDER SINGEWALD


                                                                               Handelingen Eerste Kamer
                                                                                      8 mei 2012, 28-9-35
                                                             • De cookiebepaling bevat twee elementen: de informatieplicht
                                                               en het toestemmingsvereiste. De informatieplicht houdt in dat
                                                               wanneer iemand een cookie plaatst of leest op de computer
                                                               van een gebruiker, hij die gebruiker moet informeren over het
                                                               feit dat het voornemen bestaat om een cookie te plaatsen of
                                                               te lezen. Daarnaast moet degene die die cookie plaatst, de
                                                               gebruiker van de computer informeren over het doel van de
                                                               cookie. Als het daarbij gaat om het volgen van surfgedrag, zal
                                                               moeten worden aan- gegeven welke informatie wordt
                                                               verzameld en wat er met die informatie wordt gedaan. Daarbij
                                                               moet ook worden aangegeven met wie die verzamelde
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend




                                                               gegevens worden gedeeld. Verder moet ook informatie
                                                               worden verstrekt over de periode waarbinnen die cookie
                                                               gebruikt wordt. Over die informatieplicht bestaat dus totaal
                                                               geen onduidelijkheid. Het is volstrekt helder wat degene die
                                                               de cookie plaatst moet doen. Dat zal dus ook door de OPTA
                                                               worden gehandhaafd.
Webinar Cookiewet                                             ALEXANDER SINGEWALD



                                                                    Handelingen Eerste Kamer
                                                                                        8 mei 2012, 28-9-35
                                                             •   Met betrekking tot het toestemmingsvereiste is duidelijk dat er toestemming
                                                                 van de gebruiker van de computer nodig is voordat de cookie wordt
                                                                 geplaatst. Het gaat hier- bij om het zogenoemde opt-insysteem. Minder
                                                                 duidelijk is hoe die toestemming in de praktijk gegeven kan worden.
                                                                 Uiteraard kan toestemming worden verkregen door de eerste keer dat via
                                                                 een website cookies worden geplaatst, door middel van een pop-upscherm
                                                                 toestemming te vragen. In Europees verband wordt gekeken naar meer
                                                                 gebruiksvriendelijke toepassingen, onder andere door browsers geschikt te
                                                                 maken voor het geven van toestemming. De OPTA heeft aangegeven bij dit
                                                                 praktische aspect van de cookiebepaling, de vraag hoe die
                                                                 toestemmingsvereiste vorm moet krijgen, enige terughoudendheid in de
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend




                                                                 handhaving te betrachten. De OPTA stelt open te staan voor een meer
                                                                 gebruiksvriendelijke wijze van het verkrijgen van toestemming. Ook zal de
                                                                 OPTA rekening houden met Europese ontwikkelingen op dit gebied. Verder
                                                                 zal de OPTA bij het beoordelen of op een juiste wijze toestemming is
                                                                 verkregen, toetsen of de toestemming is vrijgege- ven, voldoende specifiek
                                                                 is en gebaseerd is op voldoen- de informatie. Overigens zal de OPTA, als
                                                                 zelfstandig bestuursorgaan, zelf bepalen waar zij de prioriteiten in de
                                                                 handhaving legt.
Webinar Cookiewet                     ALEXANDER SINGEWALD


                                                                               OPTA
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend




                                                                                  nieuwe versie 30 juli 2012
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend
Webinar Cookiewet          ALEXANDER SINGEWALD


                                                               OPTA, ronde tafel 29 juni 2012
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend


                                                                         Webinar Cookiewet

                                                           Verwarring!
                                                                          ALEXANDER SINGEWALD
Webinar Cookiewet                                       ALEXANDER SINGEWALD



                                                                                     Analytics I
                                                             • 'However, the Working Party considers that first party analytics
                                                               cookies are not likely to create a privacy risk when they are
                                                               strictly limited to first party aggregated statistical purposes and
                                                               when they are used by websites that already provide clear
                                                               information about these cookies in their privacy policy as well as
                                                               adequate privacy safeguards. Such safeguards are expected to
                                                               include a user friendly mechanism to opt-out from any data
                                                               collection and comprehensive anonymization mechanisms that are
                                                               applied to other collected identifiable information such as IP
                                                               addresses.
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend




                                                             • In this regard, should article 5.3 of the Directive 2002/58/EC be
                                                               re-visited in the future, the European legislator might
                                                               appropriately add a third exemption criterion to consent for
                                                               cookies that are strictly limited to first party anonymized and
                                                               aggregated statistical purposes.
                                                             • First party analytics should be clearly distinguished from third party
                                                               analytics, which use a common third party cookie to collect
                                                               navigation information related to users across distinct websites, and
                                                               which pose a substantially greater risk to privacy.'
Webinar Cookiewet                   ALEXANDER SINGEWALD



                                                                               Analytics II
                                                             • 'This analysis also shows that first party
                                                               analytics cookies are not exempt from
                                                               consent but pose limited privacy risks,
                                                               provided reasonable safeguards are in
                                                               place, including adequate information, the
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend




                                                               ability to opt-out easily and comprehensive
                                                               anonymisation mechanisms.'
Webinar Cookiewet                        ALEXANDER SINGEWALD



                                                                               Analytics III
                                                             • Rosa Barcelo from DG Infso on 28th June
                                                               2012 during a Greens/EFA European
                                                               Parliament hearing on ‘Data Protection for
                                                               the Digital Age’:
                                                                 – DG Infso have discussed adapting the
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend




                                                                   ePrivacy Directive in light of the more rigid
                                                                   consent requirements outlined in the
                                                                   proposed Regulation. This review would take
                                                                   place after a possible adoption of the
                                                                   Regulation.
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend
Webinar Cookiewet                                                                        ALEXANDER SINGEWALD


                                                                          Kamervragen over NPO
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend




                                                               www.rijksoverheid.nl/ministeries/ocw/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2012/12/07/antwoord-op-kamervragen-van-de-
                                                               sp-over-de-noodzaak-om-cookies-te-accepteren-voor-bezoekers-van-websites-van-de-publieke-omroep.html
Webinar Cookiewet               ALEXANDER SINGEWALD


                                                                         Reactie Minister Kamp
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend
Webinar Cookiewet                                                             ALEXANDER SINGEWALD


                                                                                                To do
                                                              •   Inventariseer welke ‘cookies etc’ er worden geplaatst en/of uitgelezen op de
                                                                  randapparatuur?

                                                              •   Bepaal of de ‘cookies etc’ vallen onder de uitzonderingen:
                                                                   –   Uitsluitend doel voor communicatie
                                                                   –   Uitsluitend doel voor gevraagde dienstverlening
                                                                   –   (voldoen functionele cookies ook aan eisen, sessie cookie alleen voor een sessie)


                                                              •   Geen uitzondering van toepassing, bepaal dan of de ‘cookies etc’ noodzakelijk zijn?
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend




                                                                   –   Zo niet, stop gebruik van deze ‘cookies etc’


                                                              •   Geen uitzondering van toepassing, bepaal dan een methode om toestemming te
                                                                  vragen?
                                                                   –   Cookie informatie opnemen in privacystatement
                                                                   –   Op welke wijze toestemming op de startpagina website vragen?
                                                                   –   Kan het CMS systeem de vraag naar toestemming ‘verwerken’
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend


                                                                          Webinar Cookiewet


                                                           Do-not-track
                                                                           ALEXANDER SINGEWALD
Webinar Cookiewet                                    ALEXANDER SINGEWALD



                                                                                     Do-not-track
                                                             • Verschillen in uitleg do-not-track

                                                                 – Europa: do-not-track=do-not-collect
                                                                 – VS: do-not-track=do-collect-but-do-not-use
                                                                      • Verschillende definities


                                                             • Do-not-track op basis cookie technologie? dan toegang
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend




                                                               tot gegevens of opslag van gegevens met toestemming

                                                             • Schermt do-not-track ook ‘cookies’ af die met
                                                               toestemming zijn geplaatst of onder uitzondering vallen?
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend


                                                                     Webinar Cookiewet




                                                           Vragen?
                                                                      ALEXANDER SINGEWALD
Webinar Cookiewet                                 ALEXANDER SINGEWALD




                                                            Vragen?                  Join the conversation


                                                            opleidingen@lectric.nl        @LECTRIC

                                                            T 073 68 11 000               LECTRIC

                                                                                          LECTRIC

                                                                                          LECTRICTV
aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend




                                                                                          LECTRICopleidingen

Weitere ähnliche Inhalte

Andere mochten auch

Trends in search - LECTRIC tell-a-friend seminar 08-12-11
Trends in search - LECTRIC tell-a-friend seminar 08-12-11Trends in search - LECTRIC tell-a-friend seminar 08-12-11
Trends in search - LECTRIC tell-a-friend seminar 08-12-11LECTRIC
 
Cross Mediale Strategie - customer journey en media door Ment Kuiper @LECTRIC...
Cross Mediale Strategie - customer journey en media door Ment Kuiper @LECTRIC...Cross Mediale Strategie - customer journey en media door Ment Kuiper @LECTRIC...
Cross Mediale Strategie - customer journey en media door Ment Kuiper @LECTRIC...LECTRIC
 
Thuiswinkel.org - Wijnand Jongen - NextSeminar 2010
Thuiswinkel.org - Wijnand Jongen - NextSeminar 2010Thuiswinkel.org - Wijnand Jongen - NextSeminar 2010
Thuiswinkel.org - Wijnand Jongen - NextSeminar 2010LECTRIC
 
Duurzaamheid & marketing 2.0 Marco Boone - NextSeminar 2010
Duurzaamheid & marketing 2.0   Marco Boone - NextSeminar 2010Duurzaamheid & marketing 2.0   Marco Boone - NextSeminar 2010
Duurzaamheid & marketing 2.0 Marco Boone - NextSeminar 2010LECTRIC
 
Etienne Donicie tell a friend 16 oktober 2009
Etienne Donicie tell a friend 16 oktober 2009Etienne Donicie tell a friend 16 oktober 2009
Etienne Donicie tell a friend 16 oktober 2009LECTRIC
 
De ontwikkeling van een sociale strategie - Michel Penterman - Marcom11
De ontwikkeling van een sociale strategie - Michel Penterman - Marcom11De ontwikkeling van een sociale strategie - Michel Penterman - Marcom11
De ontwikkeling van een sociale strategie - Michel Penterman - Marcom11LECTRIC
 
Lectric Tell-a-Friend seminar - Conversiegericht schrijven - Schelte Meinsma
Lectric Tell-a-Friend seminar - Conversiegericht schrijven - Schelte MeinsmaLectric Tell-a-Friend seminar - Conversiegericht schrijven - Schelte Meinsma
Lectric Tell-a-Friend seminar - Conversiegericht schrijven - Schelte MeinsmaLECTRIC
 
Conversie Optimalisatie - Eddy Boeve - MARCOM11
Conversie Optimalisatie - Eddy Boeve - MARCOM11Conversie Optimalisatie - Eddy Boeve - MARCOM11
Conversie Optimalisatie - Eddy Boeve - MARCOM11LECTRIC
 
Presentatie Persuasion Design - Stefan Wobben - MARCOM11
Presentatie Persuasion Design - Stefan Wobben - MARCOM11Presentatie Persuasion Design - Stefan Wobben - MARCOM11
Presentatie Persuasion Design - Stefan Wobben - MARCOM11LECTRIC
 
Lectric Tell-a-friend seminar - Sociaal schrijven - Jeroen Mirck
Lectric Tell-a-friend seminar - Sociaal schrijven - Jeroen MirckLectric Tell-a-friend seminar - Sociaal schrijven - Jeroen Mirck
Lectric Tell-a-friend seminar - Sociaal schrijven - Jeroen MirckLECTRIC
 
De mogelijkheden van google+ (update)
De mogelijkheden van google+ (update)De mogelijkheden van google+ (update)
De mogelijkheden van google+ (update)LECTRIC
 
Trends en ontwikkelingen binnen het gedrag van de consument ment kuiper - t...
Trends en ontwikkelingen binnen het gedrag van de consument   ment kuiper - t...Trends en ontwikkelingen binnen het gedrag van de consument   ment kuiper - t...
Trends en ontwikkelingen binnen het gedrag van de consument ment kuiper - t...LECTRIC
 
De zakelijke kansen van Pinterest door Paulus Veltman @LECTRIC
De zakelijke kansen van Pinterest door Paulus Veltman @LECTRICDe zakelijke kansen van Pinterest door Paulus Veltman @LECTRIC
De zakelijke kansen van Pinterest door Paulus Veltman @LECTRICLECTRIC
 
Online-offline mobile strategie door Won van Kalsbeek @LECTRIC op MARCOM12
Online-offline mobile strategie door Won van Kalsbeek @LECTRIC op MARCOM12Online-offline mobile strategie door Won van Kalsbeek @LECTRIC op MARCOM12
Online-offline mobile strategie door Won van Kalsbeek @LECTRIC op MARCOM12LECTRIC
 
LECTRIC seminar Gamification - introductie Henny van Velzen
LECTRIC seminar Gamification - introductie Henny van VelzenLECTRIC seminar Gamification - introductie Henny van Velzen
LECTRIC seminar Gamification - introductie Henny van VelzenLECTRIC
 
LECTRIC seminar Gamification - praktijkcase door Erik Jan Koedijk
LECTRIC seminar Gamification - praktijkcase door Erik Jan KoedijkLECTRIC seminar Gamification - praktijkcase door Erik Jan Koedijk
LECTRIC seminar Gamification - praktijkcase door Erik Jan KoedijkLECTRIC
 
Jaap Stronks Tell-a-friend 16 oktober 2009
Jaap Stronks Tell-a-friend 16 oktober 2009Jaap Stronks Tell-a-friend 16 oktober 2009
Jaap Stronks Tell-a-friend 16 oktober 2009LECTRIC
 
Influence marketing - Jerry van den Broeke - NextSeminar 2010
Influence marketing - Jerry van den Broeke - NextSeminar 2010Influence marketing - Jerry van den Broeke - NextSeminar 2010
Influence marketing - Jerry van den Broeke - NextSeminar 2010LECTRIC
 
Branded Content - Jonas Nouwen - Marcom11
Branded Content - Jonas Nouwen - Marcom11Branded Content - Jonas Nouwen - Marcom11
Branded Content - Jonas Nouwen - Marcom11LECTRIC
 
Google is God - Stephan Fellinger op Let's Connect 11 juni 2010
Google is God - Stephan Fellinger op Let's Connect 11 juni 2010Google is God - Stephan Fellinger op Let's Connect 11 juni 2010
Google is God - Stephan Fellinger op Let's Connect 11 juni 2010LECTRIC
 

Andere mochten auch (20)

Trends in search - LECTRIC tell-a-friend seminar 08-12-11
Trends in search - LECTRIC tell-a-friend seminar 08-12-11Trends in search - LECTRIC tell-a-friend seminar 08-12-11
Trends in search - LECTRIC tell-a-friend seminar 08-12-11
 
Cross Mediale Strategie - customer journey en media door Ment Kuiper @LECTRIC...
Cross Mediale Strategie - customer journey en media door Ment Kuiper @LECTRIC...Cross Mediale Strategie - customer journey en media door Ment Kuiper @LECTRIC...
Cross Mediale Strategie - customer journey en media door Ment Kuiper @LECTRIC...
 
Thuiswinkel.org - Wijnand Jongen - NextSeminar 2010
Thuiswinkel.org - Wijnand Jongen - NextSeminar 2010Thuiswinkel.org - Wijnand Jongen - NextSeminar 2010
Thuiswinkel.org - Wijnand Jongen - NextSeminar 2010
 
Duurzaamheid & marketing 2.0 Marco Boone - NextSeminar 2010
Duurzaamheid & marketing 2.0   Marco Boone - NextSeminar 2010Duurzaamheid & marketing 2.0   Marco Boone - NextSeminar 2010
Duurzaamheid & marketing 2.0 Marco Boone - NextSeminar 2010
 
Etienne Donicie tell a friend 16 oktober 2009
Etienne Donicie tell a friend 16 oktober 2009Etienne Donicie tell a friend 16 oktober 2009
Etienne Donicie tell a friend 16 oktober 2009
 
De ontwikkeling van een sociale strategie - Michel Penterman - Marcom11
De ontwikkeling van een sociale strategie - Michel Penterman - Marcom11De ontwikkeling van een sociale strategie - Michel Penterman - Marcom11
De ontwikkeling van een sociale strategie - Michel Penterman - Marcom11
 
Lectric Tell-a-Friend seminar - Conversiegericht schrijven - Schelte Meinsma
Lectric Tell-a-Friend seminar - Conversiegericht schrijven - Schelte MeinsmaLectric Tell-a-Friend seminar - Conversiegericht schrijven - Schelte Meinsma
Lectric Tell-a-Friend seminar - Conversiegericht schrijven - Schelte Meinsma
 
Conversie Optimalisatie - Eddy Boeve - MARCOM11
Conversie Optimalisatie - Eddy Boeve - MARCOM11Conversie Optimalisatie - Eddy Boeve - MARCOM11
Conversie Optimalisatie - Eddy Boeve - MARCOM11
 
Presentatie Persuasion Design - Stefan Wobben - MARCOM11
Presentatie Persuasion Design - Stefan Wobben - MARCOM11Presentatie Persuasion Design - Stefan Wobben - MARCOM11
Presentatie Persuasion Design - Stefan Wobben - MARCOM11
 
Lectric Tell-a-friend seminar - Sociaal schrijven - Jeroen Mirck
Lectric Tell-a-friend seminar - Sociaal schrijven - Jeroen MirckLectric Tell-a-friend seminar - Sociaal schrijven - Jeroen Mirck
Lectric Tell-a-friend seminar - Sociaal schrijven - Jeroen Mirck
 
De mogelijkheden van google+ (update)
De mogelijkheden van google+ (update)De mogelijkheden van google+ (update)
De mogelijkheden van google+ (update)
 
Trends en ontwikkelingen binnen het gedrag van de consument ment kuiper - t...
Trends en ontwikkelingen binnen het gedrag van de consument   ment kuiper - t...Trends en ontwikkelingen binnen het gedrag van de consument   ment kuiper - t...
Trends en ontwikkelingen binnen het gedrag van de consument ment kuiper - t...
 
De zakelijke kansen van Pinterest door Paulus Veltman @LECTRIC
De zakelijke kansen van Pinterest door Paulus Veltman @LECTRICDe zakelijke kansen van Pinterest door Paulus Veltman @LECTRIC
De zakelijke kansen van Pinterest door Paulus Veltman @LECTRIC
 
Online-offline mobile strategie door Won van Kalsbeek @LECTRIC op MARCOM12
Online-offline mobile strategie door Won van Kalsbeek @LECTRIC op MARCOM12Online-offline mobile strategie door Won van Kalsbeek @LECTRIC op MARCOM12
Online-offline mobile strategie door Won van Kalsbeek @LECTRIC op MARCOM12
 
LECTRIC seminar Gamification - introductie Henny van Velzen
LECTRIC seminar Gamification - introductie Henny van VelzenLECTRIC seminar Gamification - introductie Henny van Velzen
LECTRIC seminar Gamification - introductie Henny van Velzen
 
LECTRIC seminar Gamification - praktijkcase door Erik Jan Koedijk
LECTRIC seminar Gamification - praktijkcase door Erik Jan KoedijkLECTRIC seminar Gamification - praktijkcase door Erik Jan Koedijk
LECTRIC seminar Gamification - praktijkcase door Erik Jan Koedijk
 
Jaap Stronks Tell-a-friend 16 oktober 2009
Jaap Stronks Tell-a-friend 16 oktober 2009Jaap Stronks Tell-a-friend 16 oktober 2009
Jaap Stronks Tell-a-friend 16 oktober 2009
 
Influence marketing - Jerry van den Broeke - NextSeminar 2010
Influence marketing - Jerry van den Broeke - NextSeminar 2010Influence marketing - Jerry van den Broeke - NextSeminar 2010
Influence marketing - Jerry van den Broeke - NextSeminar 2010
 
Branded Content - Jonas Nouwen - Marcom11
Branded Content - Jonas Nouwen - Marcom11Branded Content - Jonas Nouwen - Marcom11
Branded Content - Jonas Nouwen - Marcom11
 
Google is God - Stephan Fellinger op Let's Connect 11 juni 2010
Google is God - Stephan Fellinger op Let's Connect 11 juni 2010Google is God - Stephan Fellinger op Let's Connect 11 juni 2010
Google is God - Stephan Fellinger op Let's Connect 11 juni 2010
 

Mehr von LECTRIC

Workshop Data Driven Marketing, Trend Event LECTRIC
Workshop Data Driven Marketing, Trend Event LECTRICWorkshop Data Driven Marketing, Trend Event LECTRIC
Workshop Data Driven Marketing, Trend Event LECTRICLECTRIC
 
Workshop Customer journey, Trend Event LECTRIC
Workshop Customer journey, Trend Event LECTRICWorkshop Customer journey, Trend Event LECTRIC
Workshop Customer journey, Trend Event LECTRICLECTRIC
 
Trend Event LECTRIC: marketing in verandering
Trend Event LECTRIC: marketing in veranderingTrend Event LECTRIC: marketing in verandering
Trend Event LECTRIC: marketing in veranderingLECTRIC
 
Trendsfactory 2014 Live event IV - Hoe leg je contact met een potentiele klan...
Trendsfactory 2014 Live event IV - Hoe leg je contact met een potentiele klan...Trendsfactory 2014 Live event IV - Hoe leg je contact met een potentiele klan...
Trendsfactory 2014 Live event IV - Hoe leg je contact met een potentiele klan...LECTRIC
 
Trendsfactory2014 Live event IV - Als jij de klant was… | Simone Brommet
Trendsfactory2014 Live event IV - Als jij de klant was… | Simone BrommetTrendsfactory2014 Live event IV - Als jij de klant was… | Simone Brommet
Trendsfactory2014 Live event IV - Als jij de klant was… | Simone BrommetLECTRIC
 
Trendsfactory Webinar III – Excelleren in emotionele klantbeleving
Trendsfactory Webinar III – Excelleren in emotionele klantbelevingTrendsfactory Webinar III – Excelleren in emotionele klantbeleving
Trendsfactory Webinar III – Excelleren in emotionele klantbelevingLECTRIC
 
Trendsfactory: Content inspiratie, Jordi van de Bovenkamp over inhakers en op...
Trendsfactory: Content inspiratie, Jordi van de Bovenkamp over inhakers en op...Trendsfactory: Content inspiratie, Jordi van de Bovenkamp over inhakers en op...
Trendsfactory: Content inspiratie, Jordi van de Bovenkamp over inhakers en op...LECTRIC
 
Trendsfactory live scan
Trendsfactory live scanTrendsfactory live scan
Trendsfactory live scanLECTRIC
 
Trendsfactory, live event III: waardecreatie, door Ment Kuiper
Trendsfactory, live event III: waardecreatie, door Ment KuiperTrendsfactory, live event III: waardecreatie, door Ment Kuiper
Trendsfactory, live event III: waardecreatie, door Ment KuiperLECTRIC
 
Trendsfactory: quick wins sessie, door Jorg Verweij
Trendsfactory: quick wins sessie, door Jorg VerweijTrendsfactory: quick wins sessie, door Jorg Verweij
Trendsfactory: quick wins sessie, door Jorg VerweijLECTRIC
 
Trendsfactory: disruptive technologies, door Paulus Veltman
Trendsfactory: disruptive technologies, door Paulus VeltmanTrendsfactory: disruptive technologies, door Paulus Veltman
Trendsfactory: disruptive technologies, door Paulus VeltmanLECTRIC
 
Trendsfactory webinar: online beïnvloeden
Trendsfactory webinar: online beïnvloedenTrendsfactory webinar: online beïnvloeden
Trendsfactory webinar: online beïnvloedenLECTRIC
 
Trendsfactory: realtime content, door Erwin Blom
Trendsfactory: realtime content, door Erwin BlomTrendsfactory: realtime content, door Erwin Blom
Trendsfactory: realtime content, door Erwin BlomLECTRIC
 
Trendsfactory: Transmedia Storytelling, door Rob Prass
Trendsfactory: Transmedia Storytelling, door Rob PrassTrendsfactory: Transmedia Storytelling, door Rob Prass
Trendsfactory: Transmedia Storytelling, door Rob PrassLECTRIC
 
Trendsfactory: Content & Scrum, door Dionne Puyman
Trendsfactory: Content & Scrum, door Dionne PuymanTrendsfactory: Content & Scrum, door Dionne Puyman
Trendsfactory: Content & Scrum, door Dionne PuymanLECTRIC
 
Trendsfactory: Help! Contentstrategie! door Etienne Donicie
Trendsfactory: Help! Contentstrategie! door Etienne DonicieTrendsfactory: Help! Contentstrategie! door Etienne Donicie
Trendsfactory: Help! Contentstrategie! door Etienne DonicieLECTRIC
 
Trendsfactory webinar: Socialytics
Trendsfactory webinar: SocialyticsTrendsfactory webinar: Socialytics
Trendsfactory webinar: SocialyticsLECTRIC
 
Trendsfactory: opening en wrap-up door Ment Kuiper
Trendsfactory: opening en wrap-up door Ment KuiperTrendsfactory: opening en wrap-up door Ment Kuiper
Trendsfactory: opening en wrap-up door Ment KuiperLECTRIC
 
Trendsfactory: Verandermanagement... voor marketeers (Paul Blok)
Trendsfactory: Verandermanagement... voor marketeers (Paul Blok)Trendsfactory: Verandermanagement... voor marketeers (Paul Blok)
Trendsfactory: Verandermanagement... voor marketeers (Paul Blok)LECTRIC
 
Trendsfactory: Smart TV marketing (Rembrandt Smids)
Trendsfactory: Smart TV marketing (Rembrandt Smids)Trendsfactory: Smart TV marketing (Rembrandt Smids)
Trendsfactory: Smart TV marketing (Rembrandt Smids)LECTRIC
 

Mehr von LECTRIC (20)

Workshop Data Driven Marketing, Trend Event LECTRIC
Workshop Data Driven Marketing, Trend Event LECTRICWorkshop Data Driven Marketing, Trend Event LECTRIC
Workshop Data Driven Marketing, Trend Event LECTRIC
 
Workshop Customer journey, Trend Event LECTRIC
Workshop Customer journey, Trend Event LECTRICWorkshop Customer journey, Trend Event LECTRIC
Workshop Customer journey, Trend Event LECTRIC
 
Trend Event LECTRIC: marketing in verandering
Trend Event LECTRIC: marketing in veranderingTrend Event LECTRIC: marketing in verandering
Trend Event LECTRIC: marketing in verandering
 
Trendsfactory 2014 Live event IV - Hoe leg je contact met een potentiele klan...
Trendsfactory 2014 Live event IV - Hoe leg je contact met een potentiele klan...Trendsfactory 2014 Live event IV - Hoe leg je contact met een potentiele klan...
Trendsfactory 2014 Live event IV - Hoe leg je contact met een potentiele klan...
 
Trendsfactory2014 Live event IV - Als jij de klant was… | Simone Brommet
Trendsfactory2014 Live event IV - Als jij de klant was… | Simone BrommetTrendsfactory2014 Live event IV - Als jij de klant was… | Simone Brommet
Trendsfactory2014 Live event IV - Als jij de klant was… | Simone Brommet
 
Trendsfactory Webinar III – Excelleren in emotionele klantbeleving
Trendsfactory Webinar III – Excelleren in emotionele klantbelevingTrendsfactory Webinar III – Excelleren in emotionele klantbeleving
Trendsfactory Webinar III – Excelleren in emotionele klantbeleving
 
Trendsfactory: Content inspiratie, Jordi van de Bovenkamp over inhakers en op...
Trendsfactory: Content inspiratie, Jordi van de Bovenkamp over inhakers en op...Trendsfactory: Content inspiratie, Jordi van de Bovenkamp over inhakers en op...
Trendsfactory: Content inspiratie, Jordi van de Bovenkamp over inhakers en op...
 
Trendsfactory live scan
Trendsfactory live scanTrendsfactory live scan
Trendsfactory live scan
 
Trendsfactory, live event III: waardecreatie, door Ment Kuiper
Trendsfactory, live event III: waardecreatie, door Ment KuiperTrendsfactory, live event III: waardecreatie, door Ment Kuiper
Trendsfactory, live event III: waardecreatie, door Ment Kuiper
 
Trendsfactory: quick wins sessie, door Jorg Verweij
Trendsfactory: quick wins sessie, door Jorg VerweijTrendsfactory: quick wins sessie, door Jorg Verweij
Trendsfactory: quick wins sessie, door Jorg Verweij
 
Trendsfactory: disruptive technologies, door Paulus Veltman
Trendsfactory: disruptive technologies, door Paulus VeltmanTrendsfactory: disruptive technologies, door Paulus Veltman
Trendsfactory: disruptive technologies, door Paulus Veltman
 
Trendsfactory webinar: online beïnvloeden
Trendsfactory webinar: online beïnvloedenTrendsfactory webinar: online beïnvloeden
Trendsfactory webinar: online beïnvloeden
 
Trendsfactory: realtime content, door Erwin Blom
Trendsfactory: realtime content, door Erwin BlomTrendsfactory: realtime content, door Erwin Blom
Trendsfactory: realtime content, door Erwin Blom
 
Trendsfactory: Transmedia Storytelling, door Rob Prass
Trendsfactory: Transmedia Storytelling, door Rob PrassTrendsfactory: Transmedia Storytelling, door Rob Prass
Trendsfactory: Transmedia Storytelling, door Rob Prass
 
Trendsfactory: Content & Scrum, door Dionne Puyman
Trendsfactory: Content & Scrum, door Dionne PuymanTrendsfactory: Content & Scrum, door Dionne Puyman
Trendsfactory: Content & Scrum, door Dionne Puyman
 
Trendsfactory: Help! Contentstrategie! door Etienne Donicie
Trendsfactory: Help! Contentstrategie! door Etienne DonicieTrendsfactory: Help! Contentstrategie! door Etienne Donicie
Trendsfactory: Help! Contentstrategie! door Etienne Donicie
 
Trendsfactory webinar: Socialytics
Trendsfactory webinar: SocialyticsTrendsfactory webinar: Socialytics
Trendsfactory webinar: Socialytics
 
Trendsfactory: opening en wrap-up door Ment Kuiper
Trendsfactory: opening en wrap-up door Ment KuiperTrendsfactory: opening en wrap-up door Ment Kuiper
Trendsfactory: opening en wrap-up door Ment Kuiper
 
Trendsfactory: Verandermanagement... voor marketeers (Paul Blok)
Trendsfactory: Verandermanagement... voor marketeers (Paul Blok)Trendsfactory: Verandermanagement... voor marketeers (Paul Blok)
Trendsfactory: Verandermanagement... voor marketeers (Paul Blok)
 
Trendsfactory: Smart TV marketing (Rembrandt Smids)
Trendsfactory: Smart TV marketing (Rembrandt Smids)Trendsfactory: Smart TV marketing (Rembrandt Smids)
Trendsfactory: Smart TV marketing (Rembrandt Smids)
 

Webinar cookiewet update

  • 1. Online seminar: Cookiewet update ALEXANDER SINGEWALD 30 aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend JAN.
  • 2. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD Alexander J.J.T. Singewald CEO Singewald Consultants Group BV Website: www.privacy.nl Adres: Weteringstraat 5 1431 BB Aalsmeer Postadres: Postbus 295 1430 AG Aalsmeer Telefoon:0297 369 767 Telefax: 0297 369 545 E-mail: singewald@privacy.nl KvK: 34117959 Twitter: twitter.comscglaw Nevenfuncties: aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend Curriculum vitae: voorzitter van de Geschillencommissie Promotionele Producten; Nederlands recht specialisatie strafrecht secretaris Beroepscommissie Onderzoek en Statistiek; (1984-1989) voorzitter van de Plantronics Telesales Team Trophy; Beleidsmedewerker/onderzoeker Registratiekamer (1989-1992) Voorzitter Commissie Regelgeving DDMA Adjunct directeur DMSA (1992-1998) Bestuurslid FEDMA; CEO Singewald Consultants Group BV Lid Legal Affairs Committee FEDMA (1998-) Legal Counsel ESOMAR; DM Man van het Jaar 2004 Houder Certificate of Gratitude, Yonsei University Zuid Korea, 2012 Lid van Consultative Committee, Universal Postal Union
  • 3. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD Inhoud • Wetgeving – Per 5 juni 2012 – Per 1 januari 2013 • Parlementaire behandeling – Inzicht in uitvoering • Standpunt Toezichthouders / Politiek aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend – Ontwikkelingen • Do-not-track • To do
  • 4. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD LET OP! • Toestemming voor het plaatsen of uitlezen van een cookie ziet toe op de technische handeling (Telecommunicatiewet) • Daarnaast kan er sprake zijn dat voor het verwerken van persoonsgegevens nog aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend toestemming nodig is (Wet bescherming persoonsgegevens)
  • 5. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD Wat is een cookie? • ……..elektronische communicatienetwerken toegang wenst te verkrijgen tot gegevens die zijn opgeslagen in de randapparatuur van een gebruiker dan wel gegevens wenst op te slaan in de randapparatuur van de gebruiker: ……. • Alles wat op de randapparatuur van abonnee of gebruiker wordt vastgelegd of uitgelezen (‘cookies aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend etc’) valt onder deze regel – Let op uitzonderingen • Noodzakelijk voor communicatie • Noodzakelijk leveren gevraagde dienst
  • 6. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD Inwerking getreden • 5 juni 2012 • Omgekeerde bewijslast persoonsgegevens per 1 januari 2013 voor tracking cookies aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend
  • 7. aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend Webinar Cookiewet De cookie bepaling ALEXANDER SINGEWALD
  • 8. Nieuw cookie artikel 11.7a Telecommunicatiewet • Artikel 11.7a 1. Onverminderd de Wet bescherming persoonsgegevens dient een ieder die door middel van elektronische communicatienetwerken toegang wenst te verkrijgen tot gegevens die zijn opgeslagen in de randapparatuur van een gebruiker dan wel gegevens wenst op te slaan in de randapparatuur van de gebruiker: – a. de gebruiker duidelijke en volledige informatie te verstrekken overeenkomstig de Wet bescherming persoonsgegevens, en in ieder geval omtrent de doeleinden waarvoor men toegang wenst te verkrijgen tot de desbetreffende gegevens dan wel waarvoor men gegevens wenst op te slaan, en aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend – b. van de gebruiker toestemming te hebben verkregen voor de desbetreffende handeling. Per 1 januari 2013 Een handeling als bedoeld in de aanhef, die tot doel heeft gegevens over het gebruik van verschillende diensten van de informatiemaatschappij door de gebruiker of de abonnee te verzamelen, combineren of analyseren voor commerciële, charitatieve of ideële doeleinden, wordt vermoed een verwerking van persoonsgegevens te zijn, als bedoeld in artikel 1, onderdeel b, van de Wet bescherming persoonsgegevens.
  • 9. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD Nieuw cookie artikel 11.7a Telecommunicatiewet • 2. De in het eerste lid, onder a en b, genoemde vereisten zijn ook van toepassing in het geval op een andere wijze dan door middel van een elektronisch communicatienetwerk wordt bewerkstelligd dat via een elektronisch communicatienetwerk gegevens worden opgeslagen of toegang wordt verleend tot op het randapparaat opgeslagen gegevens. • 3. Het bepaalde in het eerste en tweede lid is niet van toepassing, voor zover het de technische opslag of toegang tot gegevens betreft met als uitsluitend doel: – a. de communicatie over een elektronisch communicatienetwerk uit te voeren, of aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend – b. de door de abonnee of gebruiker gevraagde dienst van de informatiemaatschappij te leveren en de opslag of toegang tot gegevens daarvoor strikt noodzakelijk is. • 4. Bij algemene maatregel van bestuur kunnen in overeenstemming met Onze Minister van Justitie nadere regels worden gegeven met betrekking tot de in het eerste lid, onder a en b, genoemde vereisten. Het College bescherming persoonsgegevens wordt om advies gevraagd over een ontwerp van bedoelde algemene maatregel van bestuur.
  • 10. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD Voorbeelden van uitzonderingen nr benaming Beschrijving/doel 1 User input cookies Cookies zijn nodig om in een sessie bijvoorbeeld bij vragen en antwoorden gestart door de gebruiker bij te houden of het bijhouden van een boodschappen mandje 2 Authentication cookies Cookies om een gebruiker te identificeren als deze is ingelogd op een eigen account. Er dient dan wel sprake te zijn van een sessiecookie, die dus na het einde van de sessie wordt verwijderd. 3 User centric security Cookies die worden gebruikt om extra beveiligingmaatregelen cookies (bescherming om misbruik te voorkomen) te kunnen nemen voor een dienst die de gebruiker afneemt 4 Multimedia players Deze cookies worden gebruikt om technische gegevens op te slaan om session cookies video of audio af te kunnen spelen, wanneer de gebruiker daarom vraagt. Deze cookies zijn alleen gedurende de sessie actief. 5 Load balancing session Deze cookies worden gebruikt om de communicatie van de juiste server te cookies laten plaats vinden en mogen ook alleen voor dat doel worden gebruikt 6 User interface Deze cookies worden gebruikt om de preferenties van een gebruiker met customization betrekking tot de dienstverlening te onthouden los van cookies of cookies gegevens. Voorbeelden zijn geselecteerde taal instelling, of het weergeven van het aantal resultaten op een zoek website 7 Social plug-in content Zolang deze cookies worden geplaatst wanneer iemand is ingelogd in een sharing cookies omgeving, dan is er sprake van een gevraagde dienst. In alle andere (let op verschil in gevallen van Social plug-in content sharing cookies is er geen sprake ingelogd of van een uitzondering en zal toestemming dienen te worden gevraagd. uitgelogd)
  • 11. aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend Webinar Cookiewet Vragen? ALEXANDER SINGEWALD
  • 12. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD Nieuw cookie artikel 11.7a Telecommunicatiewet • Artikel 11.7a 1. Onverminderd de Wet bescherming persoonsgegevens dient een ieder die door middel van elektronische communicatienetwerken toegang wenst te verkrijgen tot gegevens die zijn opgeslagen in de randapparatuur van een gebruiker dan wel gegevens wenst op te slaan in de randapparatuur van de gebruiker: – a. de gebruiker duidelijke en volledige informatie te verstrekken overeenkomstig de Wet bescherming persoonsgegevens, en in ieder geval omtrent de doeleinden waarvoor men toegang wenst te verkrijgen tot de desbetreffende gegevens dan wel waarvoor men gegevens wenst op te slaan, en aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend – b. van de gebruiker toestemming te hebben verkregen voor de desbetreffende handeling. Per 1 januari 2013 Een handeling als bedoeld in de aanhef, die tot doel heeft gegevens over het gebruik van verschillende diensten van de informatiemaatschappij door de gebruiker of de abonnee te verzamelen, combineren of analyseren voor commerciële, charitatieve of ideële doeleinden, wordt vermoed een verwerking van persoonsgegevens te zijn, als bedoeld in artikel 1, onderdeel b, van de Wet bescherming persoonsgegevens.
  • 13. aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend Ondubbelzinnige toestemming Wbp bij tracking cookies?
  • 14. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD Verwerken persoonsgegevens • Artikel 8 Wet bescherming persoonsgegevens – Toestemming – Contract of pre-contractuele fase – Vitaal belang aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend – Uitvoering wettelijke verplichting – Vervulling publiekrechtelijke taak – Gerechtvaardigd belang
  • 15. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD Toestemming? Artikel 1 onder i Wet bescherming persoonsgegevens: – Toestemming van de betrokkene: elke vrije, specifieke en op informatie berustende wilsuiting waarmee de betrokkene aanvaardt aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend dat hem betreffende persoonsgegevens worden verwerkt; Bescherming persoonsgegevens 15
  • 16. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD Gevraagde dienst of toestemming? • Gevraagde dienst: – Geen toestemming vragen, waarom moeilijke bewijspositie (vrije, specifieke en op informatie berustende wilsuiting) aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend
  • 17. aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend Webinar Cookiewet Vragen? ALEXANDER SINGEWALD
  • 18. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD Hoe toestemming vragen? aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend
  • 19. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD Hoe toestemming vragen? aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend
  • 20. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD Toepasbaar? • Ondubbelzinnige toestemming betekent dat er geen twijfel over mag bestaan dat de betrokkene zijn toestemming heeft gegeven en voor welke specifieke verwerkingen. De toestemming hoeft niet schriftelijk te worden gegeven; ook een handeling van de betrokkene kan gericht zijn op het geven van toestemming. Bij een dergelijke stilzwijgende of impliciete toestemming mag er echter geen twijfel bestaan over de reikwijdte daarvan. Bij twijfel moet de verantwoordelijke nagaan of hij er terecht vanuit gaat dat de betrokkene met de verwerking heeft ingestemd. Toestemming kan aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend altijd worden ingetrokken. Een dergelijke intrekking heeft geen terugwerkende kracht. (september 2000) 20
  • 21. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD Cookies voor onderzoek en statistiek? aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend
  • 22. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD Onderzoek en statistiek • Gedragscode onderzoek en statistiek volgen: aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend – Maar voor cookie plaatsen (technische handeling) nog steeds toestemming, tenzij uitzondering http://www.moaweb.nl/Gedragscodes/gedragscode-voor-onderzoek-en-statistiek
  • 23. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD Onderzoek en statistiek • Enkele belangrijke bepalingen uit Gedragscode voor onderzoek en statistiek aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend
  • 24. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD Handhaving & buitenland aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend
  • 25. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD Toekomst: browsersettings? aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend
  • 26. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD Handhaving door OPTA aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend
  • 27. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD Bewijzen aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend https://www.spamklacht.nl/ik- verzend-elektronische- berichten/
  • 28. aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend Webinar Cookiewet Analytics cookies ALEXANDER SINGEWALD
  • 29. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD Device fingerprinting aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend
  • 30. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD Handelingen Eerste Kamer 8 mei 2012, 28-9-35 • De cookiebepaling bevat twee elementen: de informatieplicht en het toestemmingsvereiste. De informatieplicht houdt in dat wanneer iemand een cookie plaatst of leest op de computer van een gebruiker, hij die gebruiker moet informeren over het feit dat het voornemen bestaat om een cookie te plaatsen of te lezen. Daarnaast moet degene die die cookie plaatst, de gebruiker van de computer informeren over het doel van de cookie. Als het daarbij gaat om het volgen van surfgedrag, zal moeten worden aan- gegeven welke informatie wordt verzameld en wat er met die informatie wordt gedaan. Daarbij moet ook worden aangegeven met wie die verzamelde aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend gegevens worden gedeeld. Verder moet ook informatie worden verstrekt over de periode waarbinnen die cookie gebruikt wordt. Over die informatieplicht bestaat dus totaal geen onduidelijkheid. Het is volstrekt helder wat degene die de cookie plaatst moet doen. Dat zal dus ook door de OPTA worden gehandhaafd.
  • 31. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD Handelingen Eerste Kamer 8 mei 2012, 28-9-35 • Met betrekking tot het toestemmingsvereiste is duidelijk dat er toestemming van de gebruiker van de computer nodig is voordat de cookie wordt geplaatst. Het gaat hier- bij om het zogenoemde opt-insysteem. Minder duidelijk is hoe die toestemming in de praktijk gegeven kan worden. Uiteraard kan toestemming worden verkregen door de eerste keer dat via een website cookies worden geplaatst, door middel van een pop-upscherm toestemming te vragen. In Europees verband wordt gekeken naar meer gebruiksvriendelijke toepassingen, onder andere door browsers geschikt te maken voor het geven van toestemming. De OPTA heeft aangegeven bij dit praktische aspect van de cookiebepaling, de vraag hoe die toestemmingsvereiste vorm moet krijgen, enige terughoudendheid in de aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend handhaving te betrachten. De OPTA stelt open te staan voor een meer gebruiksvriendelijke wijze van het verkrijgen van toestemming. Ook zal de OPTA rekening houden met Europese ontwikkelingen op dit gebied. Verder zal de OPTA bij het beoordelen of op een juiste wijze toestemming is verkregen, toetsen of de toestemming is vrijgege- ven, voldoende specifiek is en gebaseerd is op voldoen- de informatie. Overigens zal de OPTA, als zelfstandig bestuursorgaan, zelf bepalen waar zij de prioriteiten in de handhaving legt.
  • 32. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD OPTA aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend nieuwe versie 30 juli 2012
  • 33. aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend
  • 34. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD OPTA, ronde tafel 29 juni 2012 aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend
  • 35. aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend Webinar Cookiewet Verwarring! ALEXANDER SINGEWALD
  • 36. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD Analytics I • 'However, the Working Party considers that first party analytics cookies are not likely to create a privacy risk when they are strictly limited to first party aggregated statistical purposes and when they are used by websites that already provide clear information about these cookies in their privacy policy as well as adequate privacy safeguards. Such safeguards are expected to include a user friendly mechanism to opt-out from any data collection and comprehensive anonymization mechanisms that are applied to other collected identifiable information such as IP addresses. aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend • In this regard, should article 5.3 of the Directive 2002/58/EC be re-visited in the future, the European legislator might appropriately add a third exemption criterion to consent for cookies that are strictly limited to first party anonymized and aggregated statistical purposes. • First party analytics should be clearly distinguished from third party analytics, which use a common third party cookie to collect navigation information related to users across distinct websites, and which pose a substantially greater risk to privacy.'
  • 37. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD Analytics II • 'This analysis also shows that first party analytics cookies are not exempt from consent but pose limited privacy risks, provided reasonable safeguards are in place, including adequate information, the aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend ability to opt-out easily and comprehensive anonymisation mechanisms.'
  • 38. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD Analytics III • Rosa Barcelo from DG Infso on 28th June 2012 during a Greens/EFA European Parliament hearing on ‘Data Protection for the Digital Age’: – DG Infso have discussed adapting the aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend ePrivacy Directive in light of the more rigid consent requirements outlined in the proposed Regulation. This review would take place after a possible adoption of the Regulation.
  • 39. aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend
  • 40. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD Kamervragen over NPO aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend www.rijksoverheid.nl/ministeries/ocw/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2012/12/07/antwoord-op-kamervragen-van-de- sp-over-de-noodzaak-om-cookies-te-accepteren-voor-bezoekers-van-websites-van-de-publieke-omroep.html
  • 41. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD Reactie Minister Kamp aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend
  • 42. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD To do • Inventariseer welke ‘cookies etc’ er worden geplaatst en/of uitgelezen op de randapparatuur? • Bepaal of de ‘cookies etc’ vallen onder de uitzonderingen: – Uitsluitend doel voor communicatie – Uitsluitend doel voor gevraagde dienstverlening – (voldoen functionele cookies ook aan eisen, sessie cookie alleen voor een sessie) • Geen uitzondering van toepassing, bepaal dan of de ‘cookies etc’ noodzakelijk zijn? aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend – Zo niet, stop gebruik van deze ‘cookies etc’ • Geen uitzondering van toepassing, bepaal dan een methode om toestemming te vragen? – Cookie informatie opnemen in privacystatement – Op welke wijze toestemming op de startpagina website vragen? – Kan het CMS systeem de vraag naar toestemming ‘verwerken’
  • 43. aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend Webinar Cookiewet Do-not-track ALEXANDER SINGEWALD
  • 44. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD Do-not-track • Verschillen in uitleg do-not-track – Europa: do-not-track=do-not-collect – VS: do-not-track=do-collect-but-do-not-use • Verschillende definities • Do-not-track op basis cookie technologie? dan toegang aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend tot gegevens of opslag van gegevens met toestemming • Schermt do-not-track ook ‘cookies’ af die met toestemming zijn geplaatst of onder uitzondering vallen?
  • 45. aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend Webinar Cookiewet Vragen? ALEXANDER SINGEWALD
  • 46. Webinar Cookiewet ALEXANDER SINGEWALD Vragen? Join the conversation opleidingen@lectric.nl @LECTRIC T 073 68 11 000 LECTRIC LECTRIC LECTRICTV aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend LECTRICopleidingen