1. POLITECHNIKA LUBELSKA
WYDZIAŁ PODSTAW TECHNIKI
Sprawozdanie temat nr 14
Ograniczoność zasobów
EKONOMIA
WYKONAŁA:
KARINA MAŁECKA
ETI 7.2

2. SPIS TREŚCI
Wstęp ..................................................................................................... 3
1. Ograniczoność zasobów .............................................................. 3
1.1 Problem rzadkości....................................................................................... 3
1.2 Zasoby produkcji ......................................................................................... 4
1.3 Koszt alternatywny. ..................................................................................... 5
1.4 Krzywa możliwości produkcyjnych. .......................................................... 6
1.4.1 Krańcowa stopa transformacji ...................................................................... 7
Podsumowanie .................................................................................... 10
Ocena wykładu .................................................................................... 10
Odpowiedzi do Quizu .......................................................................... 11
2

3. Wstęp
Ludzie muszą dokonywać wyborów spośród tego, co chcieliby
posiadać, gdyż ilość dóbr jest ograniczona. Tak więc powinniśmy starać
się postępować gospodarnie, aby uzyskać jak najwięcej z tego, czym
dysponujemy. Pamiętając o tym, możemy zdefiniować ekonomię jako
naukę, która zajmuje się opisem i analizą tego, jak społeczeństwa
wykorzystują zasoby. Pole wyboru ograniczone jest przez nasz dochód,
majątek oraz możliwość pożyczania pieniędzy. Dzisiaj pieniądze
możemy pożyczyć nie wychodząc nawet z domu, ponieważ na rynku
dostępne są kredyty przez Internet. Dochody osobiste, oszczędności
oraz możliwości pożyczania ograniczają zarówno pojedynczych ludzi,
jak i rodziny. Przedsiębiorstwa ograniczone są wielkością swoich
zysków, oszczędnościami oraz zdolnościami zaciągania kredytu,
pożyczki przez Internet, a rządy - możliwościami nakładania podatków
i uzyskiwania pożyczek. Dochody, oszczędności, zyski i podatki
pozwalają ludziom, instytucjom oraz rządom na zakup dóbr,
czyli produktów materialnych, oraz usług, czyli produktów
niematerialnych. Oznacza to konieczność dokonywania wyboru, który
wiąże się z utratą możliwości pozyskania alternatywnych dóbr i usług.
1. Ograniczoność zasobów
Potrzeby ludzkie są nieograniczone. Głównym kreatorem potrzeb
jest produkcja i związany z nią postęp naukowo-techniczny. Dzięki niej
potrzeby mogą być zaspokajane w coraz większym stopniu. Jednak wraz
z zaspokojeniem jednych potrzeb pojawiają się następne. Celem
produkcji jest zaspokajanie rosnących i zmieniających się potrzeb
społeczeństwa. Zasoby czynników produkcji są jednak ograniczone (np.
czas, materiały, kapitał).
1.1 Problem rzadkości
Mając do czynienia z jednej strony z ograniczonymi zasobami, z
drugiej strony z nieograniczonymi potrzebami należy liczyć się z
występowaniem zjawiska rzadkości.
3

4. Rzadkość oznacza, że nigdy nie będziemy mieli wszystkiego, co
chcielibyśmy mieć.
W ekonomii pojęcie rzadkości odnosi się do sytuacji, w której
dostępne zasoby czynników produkcji są niewystarczające do
zaspokojenia potrzeb społeczeństwa. Rzadkość jest konsekwencją
ograniczoności zasobów.
1.2 Zasoby produkcji
Do zasobów czynników produkcji zaliczamy:
praca,
ziemia,
kapitał
By móc poznać zasoby produkcji należy zapoznać się z kilkoma
definicjami.
1.Zasób czynnika produkcji to ilość tego czynnika jaką gospodarka
dysponuje w danym momencie (ujęcie statyczne).
2. Strumień czynnika produkcji oznacza wykorzystanie czynnika
produkcji w określonym czasie (ujęcie dynamiczne).
Zasobem pracy nazywamy liczbę ludzi w wieku produkcyjnym,
która może być zatrudniona w celu wykorzystania ich umiejętności w
procesie produkcji. Jest to liczba pracowników skłonnych podjąć pracę
w danym momencie.
Strumień pracy oznacza wykorzystanie zasobu pracy w
określonym czasie
(strumień pracy = zasób pracy x czas pracy)
W ramach zasobu pracy można wyodrębnić przedsiębiorczość. Jest
to gotowość podejmowania działalności gospodarczej i ponoszenia
związanego z nią ryzyka. Wynagrodzeniem za pracę jest płaca.
4

5. Zasobem kapitału są dobra inwestycyjne (maszyny, budynki)
wytworzone przez człowieka i przeznaczone do dalszego wykorzystania
w procesie produkcji oraz środki finansowe przeznaczone na
prowadzenie działalności gospodarczej. Dobra inwestycyjne to kapitał
produkcyjny. Zgromadzone środki finansowe to kapitał pieniężny.
Dochodem z kapitału jest procent.
Ziemia jest to wszystko to co znajduje się na, pod i nad ziemią
(tereny pod uprawę, pod zabudowę przemysłową, woda, powietrze itp.).
Dochodem z ziemi jest renta.
1.3 Koszt alternatywny.
Rzadkość zmusza podmioty gospodarujące do ciągłego
dokonywania wyborów co do wykorzystania posiadanych zasobów.
Wybór jednej z możliwości ogranicza drugą. Powstaje w związku z tym
koszt dokonanego wyboru (np. poszliśmy do kina, zrezygnowaliśmy z
obiadu u cioci).
Kilka definicji potrzebne do zrozumienia problemu wyboru
konsumentów:
Koszt alternatywny jest to wartość najcenniejszej niewykorzystanej
alternatywy.
Dobro jest to każdy środek służący bezpośrednio lub pośrednio do
zaspokajania potrzeb ludzkich.
Usługa zaspokaja potrzeby tylko w trakcie jej wykonywania.
Dobra którym nie towarzyszy koszt alternatywny nazywamy
dobrami wolnymi. Cechą charakterystyczną tych dóbr jest to, że
konsument korzysta z nich bezpłatnie (np. powietrze, w niektórych
krajach edukacja, służba zdrowia).
Dobra którym towarzyszy koszt alternatywny nazywamy dobrami
ekonomicznymi (są wytworem człowieka). Właśnie one stanowią
przedmiot zainteresowań mikroekonomii.
5

6. Rys.1.1 zamknięty obieg pieniężny i rzeczowy w gospodarce
W gospodarce rynkowej decyzje dotyczące wykorzystania
zasobów podejmowane są na podstawie cen, które kształtują się w
ramach dobrowolnej wymiany między producentami, konsumentami,
właścicielami czynników produkcji.
1.4 Krzywa możliwości produkcyjnych.
Krzywa możliwości produkcyjnych (KMP) zwana też krzywą
transformacji jest to graficzna ilustracja zjawiska rzadkości. Przedstawia
możliwe do uzyskania przez gospodarkę kombinacje produkcji dwóch
dóbr A i B przy pełnym i efektywnym wykorzystaniu dostępnych
zasobów.
Rys. 1.2. Krzywa możliwości produkcyjnych
6

7. Przy produkcji dobra A na poziomie A3 kosztem alternatywnym jest
całkowita rezygnacja z produkcji dobra B. Jest to rozwiązanie brzegowe
(krańcowe). Zwiększenie produkcji dobra B od 0 do poziomu B2 oznacza
ograniczenie produkcji dobra A do A2.
Rys. 1.3. Krzywa możliwości produkcyjnych
Punkty L, K. M oznaczają rozwiązania efektywne.
Jeżeli znajdujemy się pod krzywą – punkt X (oznacza to niepełne
wykorzystanie istniejących zasobów), zwiększenie produkcji i powrót na
krzywą nie pociąga za sobą kosztu alternatywnego. Punkt Z znajdujący
się poza krzywą oznacza, że kombinacja taka jest w danej chwili
nieosiągalna z powodu ograniczoności zasobów lub technologii.
1.4.1 Krańcowa stopa transformacji
MRT (MRT – mrginal rate of transformation) informuje o ile należy
zmniejszyć produkcję jednego dobra , by móc zwiększyć produkcję
drugiego dobra o jednostkę. Jest to nachylenie KMP w danym punkcie.
y x
MRTxy MRTxy
x y
7

8. 1.4.2 Zależność między kształtem KMP a kosztem
alternatywny.
Rys.1.5. Rosnąca MRT
MRT jest rosnąca gdy KMP jest wklęsła do początku układu
współrzędnych koszt alternatywny jest rosnący. Aby zwiększyć
produkcję dobra A trzeba zrezygnować z coraz większej ilości dobra B.
Rys. 1.6. Malejąca MRT
MRT jest malejąca gdy KMP jest wypukła do początku układu
współrzędnych koszt alternatywny jest malejący.
8

9. Rys. stała MRT
MRT jest stała gdy KMP jest liniowa koszt alternatywny jest stały.
Możliwości produkcyjne poszczególnych podmiotów nie są określone raz
na zawsze. Ich wzrost lub spadek spowoduje przesunięcie się KMP.
1 2
3
9

10. 1. Poprawa technologii produkcji dobra A (KMP2) i pogorszenie
technologii produkcji dobra A (KMP3).
2. Poprawa technologii produkcji dobra B (KMP2) i pogorszenie
technologii produkcji dobra B (KMP3).
3. Poprawa technologii produkcji obu dóbr (KMP2) i pogorszenie
technologii produkcji obu dóbr (KMP3).
Podsumowanie
Żaden człowiek (ani też żadne społeczeństwo) nie może posiadać
wszystkich rzeczy, które chciałby mieć, po prostu dlatego że nie
wystarczyłoby wszystkiego dla wszystkich. Wynika to z ograniczoności
(rzadkości) zasobów, to znaczy rzeczy potrzebnych do wytwarzania dóbr
i usług niezbędnych do zaspokojenia tych pragnień. Kiedy wszystkie
zasoby są w pełni wykorzystane, to nic więcej nie da się wyprodukować.
Innymi słowy, jeśli zasoby danego kraju (siła robocza, fabryki,
gospodarstwa rolne itd.) zostaną w pełni wykorzystane, jedynym
sposobem, aby kraj ten mógł zwiększyć produkcję jakiegoś wyrobu
będzie zmniejszenie produkcji czegoś innego. Dotyczy to każdego kraju,
nawet tych bardzo bogatych. Na przykład podczas drugiej wojny
światowej amerykańskie fabryki, starając się zwiększyć produkcję
czołgów i innych pojazdów wojskowych, przestały produkować
samochody osobowe. Podsumowując: pragnienia ludzkie są
nieograniczone, jednakże zasoby niezbędne do ich zaspokojenia są
ograniczone. Dlatego też każde społeczeństwo styka się z identycznymi
problemami: niedostatkiem i koniecznością dokonywania wyborów.
Ocena wykładu
Prezentacja wykonana starannie, temat został przedstawiony w całości.
Interesujące wykresy oraz obrazki. Wiele wiadomości potrzebnych do
rozwiązania quizu. Filmy ciekawe i dotyczące tematu. Jedną z bardzo
interesujących rzeczy było wstawienie prezentacji na stronę slideshare.
Wielkie zaangażowanie w wykonaną pracę. Prezentacja była
interesująca uważam ,że Kotowicz Łukasz oraz Gajosz Wojciech włożyli
10

11. wiele pracy by dana prezentacja przedstawiała się w tak znakomity
sposób.
Odpowiedzi do Quizu
1. Co oznacza pojęcie Usługa??
o zaspokaja potrzeby tylko w trakcie jej wykonywania.
2. Co jest zasobem kapitału.
o Są dobra inwestycyjne wytworzone przez człowieka i
przeznaczone do dalszego wykorzystania w celu zdobycia
dóbr.
3. Rzadkość jest wynikiem?
o zależności między zapotrzebowaniem na dobra a
ograniczonymi zdolnościami ich wytworzenia.
4. Postępowanie optymalne to:
o wybór najlepszego wariantu z możliwych
5. Gdy KMP jest liniowa koszt alternatywny jest?
o Stały
11