Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Aviskurs 2010
1. Skuleavis og
journalistikk i skulen
1. Å førebu skuleavisarbeid.
2. Planleggje produktet og
å organisera arbeidet.
3. Journalistikk.
4. Å presentera stoffet.
5. Bilete og illustrasjonar.
6. Annonsar.
7. Layout
2. Skuleavis frå A til Å?
Planleggje
Lage
Distribuere
Evaluere
Produkt
Avisa
Innhald
journalistikk,
annonsar
4. Tips til førebuing:
Avis i klasserommet
Lese og samtale om
stoffet
På jakt etter ulike sjangrar
Finna døme på:
- Informasjon
- kritikk
- meiningar
- underhaldning
- Annonsar
Korleis er stoffet sortert?
Kva oppgåve har
førstesida?
Aviskunnskap Digital dugleik
Tekstbehandling
Fotografering og
biletbehandling
Overføra bilete frå kamera
til tekstprogram
Aktuell programvare
Journalistikk
Grunnleggjande om
journalistisk
arbeidsmåte.
Om journalisten si
rolle.
Dei seks hjelparane.
Intervju.
Presentasjon.
9. Planleggja avisa (produktet)
Kva skal vi laga?
Kvifor skal vi laga avis?
Korleis skal vi gjera det?
Kven skal gjera kva?
Kor mykje tid har vi?
Kva hjelpemiddel har vi?
......
Viktig å avklara både for lærer og elev for å:
Forstå oppgåva og
å ha kontroll og oversikt over arbeidet.
10. Planlegging av produktet. Steg 1
Set opp mål for arbeidet
Dette vert grunnlag for evalueringa til slutt
Døme:
Mål for avisa (produktet) Andre mål (?)
Vi skal laga ei avis med variert stoff frå klassen og
skulemiljøet.
Vi vil arbeida som journalistar: Undersøkje, velje ut,
og presentera.
Vi skal selje annonseplass og ha sjølvlaga
annonsar i avisa.
Vi vil laga fine sider som folk får lyst til å lesa, og
presentera stoffet med titlar som vekkjer interesse.
Avisa skal distribuerast til foreldre/føresette,
parallellklassen, lærarane på skulen, andre tilsette,
rektor, oppvekstsjefen.
•Deadline for ferdig aviser er ...
11. Lekse til .....
Finn idear til saker dei vil ha med i avisa,
og kva dei sjølv vil arbeide med.
Jo meir konkret, jo betre.
Planlegging av produktet. Steg 2
12. Intervju med rektor.
Hest som hobby.
Idrettsdagen.
Om Manchester United.
Om håndballaget vårt.
Kryssord.
Oppskrifter på pizza.
Bokmeldingar.
.
Reklame.
Tjuveri på bensinstasjonen.
Intervju med vaktmeistaren.
Om mobbing på skulen
Om Kari som har kaniner.
Novelle.
Kjøp og sal.
Bolleoppskrift.
Filmliste: Favorittfilmane til
elevane i klassen
Vi vil ha kantine.
Presentere nye elevar på
skulen.
Olav, lærer og
brannmann.
Fem på gata.
Nytt fra råd og utval.
Spelmeldingar
Spørjeundersøking om
bruk av internett.
Vitsar.
Skriv opp alle
ideane på
tavla.
Planlegging av produktet. Steg 3
13. Kultur
- Bokmeldingar
- Dei beste spela
- Filmliste. Klasse-
undersøking
3 elevar
Aktuelt / nyhende
- Tjuveri på
bensinstasjonen
- Om mobbing på skulen
- Nytt frå råd og utval
4 elevar
Meiningar
- Vi vil ha kantine
- Fem på gata
- Leiar.
3 elevar
Folk på skulen
- Intervju med rektor
- Olav, lærar og
brannmann
- Nye elevar på skulen
4 elevar
Sport
- Om Manchester United
- Om håndballaget vårt
2 elever
Reportasjar
- Idrettsdagen
- Spørjeundersøking
om bruk av Internett
- Om Kari som har
kaninar
4 elever
Matsider
- Oppskrift på bollar
- Oppskrift på pizza
2 elever
Underhaldning
- Novelle
- Kryssord
- Vitsar
2 elever
Marknad
- Reklame
- Kjøp og sal
2 elever
Sortér ideane i
kategoriar.
Kvar kategori vert ei
redaksjonsgruppe.
Fordel elevane på
redaksjonar og
marknadsgruppe
Planlegging av produktet. Steg 4
14. Planlegging av produktet. Steg 5
Bestem sidetal
og organisering av stoffet i
avisa.
Før elevane går i gang med
arbeidet i gruppene, må det
avtalast kor mange sider
redaksjonsgruppene har til
disposisjon.
Avtal kor mykje plass det skal
vera til annonsar. Teikn inn
felt for dette.
Redaksjonsgruppene
har no ansvar for å
fylle sine sider med
stoff, og å utforme
sidene innan deadline
for ev. trykking.
Aktuelt/
nyhende
Aktuelt/
nyhende
Skuleavisa Aktuelt/
nyhende
meininger
Reportasjar Reportasjar Reportasjar Reportasjar kultur kultur
Folk på
skulen
Folk på
skulen
Sport Sport underhaldning
Annonse
Annonse
A
n
n
o
n
se
Annonse
Annonse Annonse
15. Arbeidet i redaksjonane
Vel ein grupperedaktør
Lag arbeidsplan
Redaksjonsmøter kvar dag.
Agenda :
- Nye ideer?
- Hva er gjort?
- Er vi fornøyde med arbeidet så langt?
- Hva skal vi gjøre videre?
- Hvem gjør hva?
- Når skal arbeidet gjøres?
- Når skal arbeidet være ferdig?
Avtal deadlines undervegs
16. Aktueltredaksjonen
Namn: Britt, Tom, Ole, Irene
Kulturredaksjonen
Namn:
Oppgåve/idé/
ansvar
Tjuveri på
bensinstasjonen:
Tom og Britt
Kva skjer?
Intervjuavtale med
bensinstasjoneigar
og politiet på tysdag
.
Ferdig
(Her kan en henge
utskrift av ferdig
tekst, bilder eller
teikningar …)
Meir mobbing på
skulen
Ole og Irene
............... ..............
Open logg for å synleggjera framdrift
For at alle i klassen og læraren skal kunna følgja med i korleis arbeidet
skrid fram, kan det førast ein enkel logg på oppslagstavla.
Kvar redaksjonsgruppe får eitt felt. Dette kan sjå slik ut:
Arbeidet i redaksjonane
18. Journalistikk er å velje
Kva vil du fortelja om?
Kvar skal du henta informasjon?
Kven skal du snakka med? Fleire?
Kva skal du ta med i artikkelen, og kva
skal
du ikkje ta med?
Korleis vil du vinkla stoffet?
Kva tittel vil du bruka?
Kva bilete eller illustrasjon vil du ha?
Korleis vil du presentera stoffet?
21. Journalisten sitt arbeid
Idé
Å samla inn stoff
Sortera stoffet og velja ut
Skriva og fotografera
Presentera
22. Journalistisk metode
Få ein idé.
Fyll blokka.
Finn historia.
Innsamling – finn det som manglar.
Skriv opning (fokus) og planlegg resten.
Skriv.
Gi ut.
25. Viktig å hugse:
Det er tre måtar å skrive på:
Observasjonsskriving
Du veit ikkje kva du har sett eller opplevd før du har
skrive det ned.
Tenkeskriving
Du veit ikkje kva du tenker før du har skrive det ned.
Formidlingsskriving
er skriving i ein sjanger til ein lesar.
Dei to første skrivemåtane er verktøy for denne.
28. Intervjuet. Tips.
Samarbeid gjerne tre personar:
Ein stiller spørsmåla.
Ein noterer.
Ein lyttar, hjelper spørjaren, tek bilete.
Førebuing:
Kva veit de frå før?
Kva vil de vita meir om?
Gjennomføring:
Prøv å få til ein god samtale.
Etter intervjuet:
Kva nytt fikk de vita?
Kva vil de bruka?
Kom det fram ein god tittel?
29.
30. Ver kritisk til kjeldene
Ver særleg på vakt overfor:
Kjelder som du ikkje kan sjekka, t.d. på
Internett.
Kjelder som du har felles interesser med.
Kjelder som du personleg likar godt.
Kjelder som vil vera anonyme.
32. Vi vil at stoffet skal..
- fanga lesarane si merksemd,
- vekkja interesse,
- vera lett å lesa.
33. Titlar og ingressar
Å lage gode tekstinngangar betyr at du må
velja vinkling ut frå:
1) Kva du oppfattar som viktig og
vesentleg å fortelje.
2) Korleis du trur saka kan vekkje
interesse.
Vinkling kjem til uttrykk gjennom:
- Ordbruk i tittel og tekst
- Størrelse på tittel og tekst
- Plassering i avisen
Gode tekstinngangar
er avgjerande for
at stoffet blir oppdaga,
vekkjer interesse
Og blir lese.
34. Vinkling i titlar
Kassa på Joker rana.
Sak / faktavinkling: Kva?
- Eg følte meg trua!
Personvinkling: Kven?
Dårleg tryggleik for butikktilsette.
Årsaksvinkling: Kvifor?
Tredje ran på to veker.
Samanheng
Kari Iversen sluttar i kassa.
Konsekvens
36. Forteljarrolla
Avsendar Bodskap Medium Mottakar
Kven er du
Når du skriv?
- Skuleelev
- ”politikar”
- journalist
Kva vil du seie?
Kvifor vil du
seie det?
Kor skal du
presentere det?
Korleis vil
du presentere
det? (Sjanger?)
Kven vil du seie
det til?
Ver medviten om kva rolle du er i når du skriv!
Det er skilnad på å vere forfattar av eit lesarbrev og å vere journalist.
37. Å velje sjanger
Nyhende Kritikk / melding Kommentar / meining
reportasje
feature
intervju
referat
notis
enquete
Kulturaktivitetar
Bøker
Film
Konsert
Osv.
Leiaer
Kronikk
Lesarbrev
Petit
Kven er du når du skriv?
- Journalist?
- Sint skuleelev?
Korleis vil eg fortelje og presentere det eg vil seie?
39. Fisken
- Kjeften grip tak i lesaren
- Kroppen rommer innhaldet, tyngda av informasjon
- Halefinnen danner avslutninga, men kan komme med eit overraskande slag.
Skrivemodell:
Fisken
47. Dokumentarisk bilete
Teke mens hendinga
finn stad.
Fotografen er tilstades
der det skjer, når det
skjer.
Viser ein røyndom, - eit
augeblikks rapport frå
verkelegheita.
49. Planlegg fotograferinga
Kvifor vil du ta bilete?
Kva vil du ha bilete av?
Kven vil du ha bilete av?
Kor vil du ta bilete?
Når må du vere der?
Og korleis skal du få det til?
50. Tips til fotograferinga
Ha kameraet klart.
Gå nært.
Ta mange bilete.
Få folk til å medverke.
