SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 47
Downloaden Sie, um offline zu lesen
DEPARTEMENT BEDRIJFSMANAGEMENT MERCATOR

Henleykaai 84

9000 Gent



                                 Social Media:

      De kritische succesfactoren voor succesvolle social media campagnes.




       Eindwerk van:                      Jan Denys

       Opleiding:                         Professionele bachelor Bedrijfsmanagement

       Academiejaar:                      2011-2012

       Afstudeerrichting:                 Marketing

       Stagebegeleider:                   Karen Merckx
“There has been a fundamental shift in our culture and it has
     created a new landscape of influencers and an entirely new
   ecosystem for supporting the socialization of information--thus
   facilitating new conversations that can start locally, but have a
global impact. Monologue has given way to dialogue. Social media
is not a game played from the sidelines. Those who participate will
  succeed – everyone else will either have to catch up or miss the
           game altogether.” (Solis in Holtz en Havens, 2008)
DEPARTEMENT BEDRIJFSMANAGEMENT MERCATOR

Henleykaai 84

9000 Gent




                                 Social Media:

      De kritische succesfactoren voor succesvolle social media campagnes.




       Eindwerk van:                      Jan Denys

       Opleiding:                         Professionele bachelor Bedrijfsmanagement

       Academiejaar:                      2011-2012

       Afstudeerrichting:                 Marketing

       Stagebegeleider:                   Karen Merckx
Voorwoord

Eerst en vooral wil ik graag iedereen bedanken die mij geholpen en gesteund heeft tijdens het
realiseren van deze bachelorproef.

Vervolgens ook een grote dank aan de Hogeschool Gent, voor al de interessante vakken,
gastsprekers, cursussen en kennis die mij werden aangeboden. Zonder al deze kennis was het
schrijven van dit eindwerk niet mogelijk.

Ik wil in het bijzonder mevrouw Karen Merckx bedanken voor de tijd die zij telkens vrijmaakte voor
mij. Zij gaf me altijd duidelijke feedback en zo werd het schrijven van deze bachelorproef een stuk
makkelijker.
Inhoud
Woord Vooraf
Inhoudsopgave
Inleiding


1       Social media landschap ..................................................................................................... 8
1.1         Wat zijn social media? ............................................................................................................ 8
1.2         Spelers .................................................................................................................................... 9
1.2.1              Sociale netwerksites ....................................................................................................... 9
1.2.2              Contentplatformen ....................................................................................................... 10
1.2.3              Fora en blogs ................................................................................................................ 11
1.3         Doelgroep ............................................................................................................................. 11
1.3.1              Leeftijd .......................................................................................................................... 11
1.3.2              Geslacht ........................................................................................................................ 12
1.3.3              Opleidingsniveau en inkomen ...................................................................................... 12
1.4         Power to the people ............................................................................................................. 13
1.4.1              Word-of-mouth ............................................................................................................ 13
1.4.2              Mensen praten over merken ........................................................................................ 14
1.5         Social media vs. traditionele media ...................................................................................... 14
1.6         Merken en social media ....................................................................................................... 15


2       Social media marketing ................................................................................................... 17
2.1         Belang van social media voor merken .................................................................................. 17
2.2         Gevaren van social media voor merken ............................................................................... 19
2.3         Communicatie via social media ............................................................................................ 22
2.3.1              Facebook ...................................................................................................................... 22
2.3.2              Twitter .......................................................................................................................... 23
2.3.3              LinkedIn ........................................................................................................................ 24
2.3.4              YouTube........................................................................................................................ 24
2.3.5              Blogs ............................................................................................................................. 24
2.4         Adverteren via social media ................................................................................................. 24
2.5         Social Media ROI ................................................................................................................... 25
2.5.1              Investment.................................................................................................................... 25
2.5.2              Return ........................................................................................................................... 26
3          Cases .............................................................................................................................. 28
3.1            Mobile Vikings ...................................................................................................................... 28
3.2            Old Spice ............................................................................................................................... 29
3.3            My Starbucksidea ................................................................................................................. 30
3.4            Ikea Showroom ..................................................................................................................... 31
3.5            JetBlue .................................................................................................................................. 31


4          Kritische succesfactoren................................................................................................... 33
4.1            Social media teams ............................................................................................................... 33
4.2            Monitoring............................................................................................................................ 34
4.3            Crossmedia ........................................................................................................................... 34
4.4            Consumenten betrekken en interactief zijn ......................................................................... 35
4.5            Content ................................................................................................................................. 35
4.6            Keep it simple and clear ....................................................................................................... 36



Lijst met figuren en tabellen ....................................................................................................... 37



Literatuurlijst ............................................................................................................................. 38
Boeken .............................................................................................................................................. 38
Artikelen uit tijdschriften ..................................................................................................................... 39
Digitale documenten ............................................................................................................................ 39
Internetpublicaties ............................................................................................................................... 39


Bijlagen...................................................................................................................................... 42
Bijlage 1 .............................................................................................................................................. 42
Bijlage 2 .............................................................................................................................................. 43
Bijlage 3 .............................................................................................................................................. 44
Bijlage 4 ............................................................................................................................................ 445
7




    Inleiding


Over social media is al veel geschreven en gediscussieerd. Het heeft een revolutie ontketend op het
vlak van marketing en communicatie. Bedrijven waagden zich al snel aan social media, zonder goed
te weten waar ze aan begonnen. Is sociale media wel rendabel genoeg? Hoe lanceer je een social
media campagne? En hoe zorg je ervoor dat een campagne succesvol is?

Nu de hype rond social media voorbij is, blijft het nog altijd onduidelijk welke factoren tot een
succesvolle campagne leiden. In dit rapport gaan we op zoek naar de kritische succesfactoren van
social media campagnes. Kritische succesfactoren zijn die elementen van social media campagnes die
ervoor zorgen dat een campagne haar doelstellingen bereikt.

Aan de hand van desk research werd de nodige informatie verzameld om deze succesfactoren te
bepalen. Door de analyse van cases werd duidelijk welke elementen van social media campagnes
cruciaal waren voor een goed resultaat. Het resultaat werd altijd bepaald op basis van de
vooropgestelde doelstellingen.

In het eerste deel wordt een algemeen overzicht gegeven van het social media landschap. Vervolgens
wordt het belang van social media marketing besproken voor merken en consument. Social media
heeft niet alleen verandering meegebracht voor de marketing, maar ook de consument werd
hierdoor beïnvloed. In het laatste deel worden enkele cases geanalyseerd om te komen tot het doel
van dit werk: De kritische succesfactoren van social media campagnes bepalen.
8




1 Social media landschap


Iedereen is al vertrouwd met het gebruik van social media, zowel jong als oud. Sociale netwerken
bestaan al eeuwen, maar zijn nu digitaal geworden. Het succes van social media is ook te verklaren
aan de hand van enkele elementaire behoeften. De mens is eigenlijk gewoon een dier dat op zoek is
naar anderen die zijn visie delen, naar iemand waar hij advies aan kan vragen of iemand om
simpelweg eens mee te praten. Dat kunnen ze doen op café, in een vereniging of op de sportclub.
Naast thuis en het werk is dit de derde plaats waar mensen in contact komen met elkaar. De digitale
evolutie heeft ervoor gezorgd dat sociale netwerken het perfecte platform zijn om een ‘Third Place 1’
uit te bouwen.

 Wereldwijd gebruiken meer dan één miljard mensen social media, dit is ongeveer 70% van de
internetgebruikers. 2 Sharen, liken en tweets zijn geen onbekende termen meer, voor velen ze maken
deel uit van het dagelijkse leven. De manier van communiceren tussen consumenten onderling en
met merken is voorgoed veranderd.

Dit hoofdstuk geeft een overzicht van de belangrijkste spelers, het gebruik van social media en het
belang van social media voor merken.




1.1 Wat zijn social media?


Voor het verdere verloop van dit werk is het nodig om een duidelijke definitie van social media te
geven.

Social media is een verzamelnaam voor internettoepassingen waarmee het mogelijk is om informatie
met elkaar te delen en waar gebruikers zelf de inhoud bepalen. Dit wordt verder in dit werk
omschreven als User Generated Content (UGC). Het zijn virtuele ontmoetingsplaatsen waar er veel
interactie plaatsvindt tussen gebruikers. Mensen komen er samen om te praten met elkaar over
onderwerpen die zij belangrijk vinden. Ze kunnen er informatie delen in de vorm van tekst, maar ook
geluid en beeld worden gedeeld via social media platformen zoals YouTube, Facebook en Twitter.
Social media halen hun succes uit de vlotte sociale interactie op deze netwerken. Gebruiksgemak,
respect voor privacy en de doelgroep zijn maar enkele voorbeelden om deze interactie zo vlot
mogelijk te laten verlopen.

Het gebruik van social media kan best vergeleken worden met een bezoek aan een café of
evenement met vrienden. Mensen praten er met elkaar, ontmoeten er nieuwe mensen en kunnen er
oude vrienden terugvinden.
9


Gesprekken kunnen gaan over verschillende onderwerpen en je komt meer te weten over je
vrienden en kennissen. Je kan je aangetrokken voelen door de muziek en reageren op wat andere
mensen te zeggen hebben.

Dit is ook allemaal mogelijk via social media, maar dan in een virtuele omgeving. Er is dus geen fysiek
contact en het kan gewoon van thuis uit op elk moment van de dag, zolang er maar een verbinding is
met het internet.

Social media kunnen onderverdeeld worden in drie categorieën:

Community platformen zijn platformen waar gebruikers een online netwerk kunnen opbouwen en
onderhouden. Dit doen ze door inhoud met hun contacten te delen. Dit zijn vaak korte berichten,
muziekfragmenten of video’s. Voorbeelden hiervan zijn Facebook, Twitter en LinkedIn.

De content platformen zijn sites waar gebruikers inhoud kunnen beschikbaar stellen voor anderen.
Vaak wordt de content dan verder gedeeld via een sociale netwerksite. Voorbeelden zijn YouTube,
Vimeo en Flickr.

De derde categorie, blogs en fora, worden gebruikt om uitgebreide en persoonlijke content te delen
met anderen. Op blogs worden vaak langere berichten gepubliceerd over een onderwerp waar de
gebruiker iets over kwijt wil. Het is een soort virtueel dagboek waar ervaringen gedeeld worden. Op
fora wordt hoofdzakelijk gepraat en gediscussieerd over specifieke onderwerpen. Het forum van een
voetbalploeg zal vaak gaan rond de resultaten en het transferbeleid van de ploeg.




1.2 Spelers


1.2.1   Sociale netwerksites


De top 3 sociale netwerksites bestaat uit Facebook, MySpace en Twitter.

                      Facebook                 MySpace                 Twitter               LinkedIn
Bekendheid            100%                     73%                     80%                   22%
Penetratie            62%                      20%                     16%                   9%
                        Tabel 1: Globale bekendheid en penetratie van sociale netwerksites




Facebook is uitgegroeid tot de grootste sociale netwerksite ter wereld, het is bijna vanzelfsprekend
geworden om een profiel te bezitten op Facebook. Het is zelfs zo populair geworden dat er een film
over gemaakt is. Het heeft een globaal gemiddelde van bijna 100% bekendheid en 62% penetratie·
(meer dan 750 miljoen gebruikers in juli 2011).3
10


In België kent 95% Facebook en 57% van hen heeft een profiel op Facebook. Dat zijn ongeveer 4
miljoen gebruikers in België.4 Dat het voor merken interessant is om een aanwezigheid te hebben op
Facebook kan worden afgeleid uit de cijfers. Globaal volgen 40% van de Facebook gebruikers een
merkpagina en 51% van die gebruikers geeft aan dat ze dit merk ook effectief kopen.5

MySpace bezet nog steeds de tweede plaats met een bekendheid van 73% en een penetratie van
20%. Maar MySpace verliest al jaren terrein, en wordt voor merken dan ook steeds minder
interessant.6

Op Twitter delen gebruikers updates en informatie uit het dagelijkse leven met hun volgers. Dit zijn
mensen die aangeven dat ze tweets van een bepaald persoon willen zien verschijnen in hun tijdslijn.
Elke volger krijgt dan die tweets te zien, en zelf krijg je de tweets te zien van mensen die je zelf volgt.

Twitter sluit de top drie af met een globale bekendheid van 80% en een penetratie van 16%. 7
Globaal gezien heeft Twitter meer dan 100 miljoen gebruikers, een pak minder dan Facebook.
Volgens onderzoek van Bruno Peeters zijn er in België ongeveer 115.000 Twitter accounts.8 Elke
twitteraar volgt ongeveer 100 anderen en wordt op zijn beurt door ongeveer 100 anderen gevolgd.9
Zo kan een boodschap snel verspreid worden onder kennissen en vrienden. Wereldwijd volgt 25%
van de gebruikers een merk op Twitter en 67% van hen kopen dit merk ook effectief. 10 Meer
informatie over Twitter en Facebook kan u terugvinden in bijlage 1 van dit werk.

Bovenstaande sociale netwerksites worden overwegend voor persoonlijke zaken gebruikt. Facebook
en MySpace worden voor respectievelijk 75% en 72% gebruikt voor persoonlijke doeleinden, bij
Twitter gaat het om 62%.11 Redenen om social media te gebruiken zijn om contact te onderhouden
met vrienden en familie, als aangenaam tijdverdrijf of om hobby’s of interesses te delen met
anderen. Daarnaast wordt het ook gebruikt om nieuwe mensen te ontmoeten.

LinkedIn is de populairste sociale netwerksite voor professioneel gebruik met meer dan 100 miljoen
gebruikers en meer dan 960 000 Belgische gebruikers.12 Het heeft een globale bekendheid van 22%
en een penetratie van 9%. Meer dan de helft van de LinkedIn accounts worden uitsluitend voor
professionele doeleinden gebruikt.13

Op LinkedIn worden contacten toegevoegd op basis van een professionele band. Dit zijn bijvoorbeeld
collega’s op het werk of mensen waarmee je gestudeerd hebt. LinkedIn gebruikers kunnen ook lid
worden van groepen, waar gesprekken en discussies plaatsvinden over thema’s die met deze groep
te maken hebben. Een volledig profiel aanmaken op LinkedIn is betalend, in tegenstelling tot
Facebook, MySpace en Twitter die volledig gratis zijn voor de gebruikers.



1.2.2   Contentplatformen


YouTube is het bekendste en meest gebruikte platform voor het uploaden en bekijken van online
video’s. Dagelijks worden meer dan 3 miljard video’s bekeken en elke minuut wordt er 48 uur aan
videomateriaal online geplaatst.
11


Enkele voorbeelden zijn: muziekvideo’s, videoblogs, afleveringen van een serie en handleidingen
over producten. Het gebruik van YouTube gaat hand in hand met het gebruik van sociale
netwerksites. 17 miljoen mensen hebben hun YouTube account gekoppeld aan minstens één sociaal
netwerk en meer dan 12 miljoen van deze mensen deelt video’s met hun gekoppelde sociale
netwerken. 14

Vimeo is na YouTube de belangrijkste website voor online video. Waar YouTube zich naar een breed
en algemeen publiek richt, heeft Vimeo een specifiekere doelgroep van filmmakers en creatieven.
Dankzij deze gerichte aanpak heeft Vimeo zich ontwikkeld tot een invloedrijke community voor
creatieve filmmakers. Vimeo bereikt maandelijks bijna 40 miljoen mensen, verspreid over de hele
wereld.15

Flickr is een platform waar gebruikers foto’s kunnen uploaden, organiseren en delen met anderen.
Per minuut worden meer dan 3.000 foto’s geüpload op Flickr en in totaal staan er meer dan 5 miljard
foto’s op de website. 16 In België zijn er ongeveer 4600 gebruikers die via dit platform hun foto’s
delen. Als je op Flickr zoekt op ‘Belgium’ toont de site wel meer dan 1,5 miljoen resultaten. 17



1.2.3   Fora en blogs


Op deze platformen praten gebruikers over merken, delen ze hun mening en beoordelen ze een
product of dienst. Om een volledig beeld te krijgen van hoe een doelgroep over een bedrijf of merk
denkt, is het dus aangewezen om ook de gesprekken op deze platformen op te volgen en te
analyseren.

Op www.ikeahackers.net worden afbeeldingen en handleidingen gepost om Ikea meubelen te
gebruiken voor andere doeleinden. Creative fans verzamelen zich hier, en vertellen hoe zij de
meubelen van Ikea gebruiken. Een voorbeeld hiervan is een vaas die, na enkele aanpassingen, kon
gebruikt worden als een lamp.




1.3 Doelgroep


1.3.1   Leeftijd


Algemeen wordt aangenomen dat social media vooral iets voor jongeren is. Uit cijfers van Insites
Consulting blijkt nu dat ook ouderen zich aan social media wagen. De 35 plussers vormen ook een
grote groep die niet mag verwaarloosd worden18
12




                    Facebook                 Twitter                  MySpace       LinkedIn
15-24j              24%                      30%                      33%           15%
25-34j              25%                      25%                      26%           24%
35-54j              35%                      30%                      31%           43%
55+                 16%                      14%                      11%           18%
                       Tabel 2: Gebruik van sociale netwerksites volgens leeftijd




De groei in de leeftijdsklasse 35 plus duikt op in alle onderzoeken over social media. Jongeren waren
meteen mee met deze nieuwe trend, zij zijn de early adopters. Maar de oudere generaties, de mass
adopters, hebben een inhaalbeweging gemaakt en hebben hun weg naar de social media gevonden.



1.3.2    Geslacht


Het aantal mannelijke en vrouwelijke gebruikers van sociale netwerksites is ongeveer gelijk. Mannen
zijn beter vertegenwoordigd dan vrouwen, dit doordat er veel meer mannen aanwezig zijn op
LinkedIn. Zowel op Facebook als op Twitter is de verhouding tussen man en vrouw gelijkopgaand. 19




               Grafiek 1: Social media gebruik volgens geslacht




                                      Vrouw
                                       46%
                                                                Man
                                                                54%




1.3.3    Opleidingsniveau en inkomen


Volgens onderzoek van Kissmetrics heeft meer dan de helft van de social media gebruikers een
hogere opleiding gevolgd en ongeveer één derde heeft een bachelor diploma of hoger.
13


Ongeveer twee derden van de social media gebruikers hebben een gemiddeld jaarlijks inkomen
tussen de 25 duizend en 75 duizend dollar. Meer informatie kan u terugvinden in bijlage 2 van dit
werk.



1.4 Power to the people


Voor de komst van social media waren consumenten passieve ontvangers van informatie die hen
toegestuurd werd. Reclame werd gemaakt door bedrijven en deze werd door de consument
opgenomen.

Boodschappen werden gebruikt om te overtuigen, te informeren of te herinneren aan een merk. De
komst van social media heeft dit allemaal veranderd. Consumenten beschikken nu over een groot
arsenaal aan tools om hun merkervaringen en meningen te verspreiden met hun sociaal netwerk. Ze
worden ook veel meer beïnvloed door meningen en aanbevelingen van anderen. Deze opinies en
aanbevelingen kunnen zich tot ver buiten een sociaal netwerk verspreiden. Het is zeer eenvoudig
geworden om gedachten te delen met anderen en een invloed uit te oefenen op anderen. Iedereen
die zich online bevindt en gebruik maakt van sociale netwerken beïnvloedt andere mensen. Wat niet
veranderd is, is dat merkervaringen en opinies van bepaalde personen een veel grotere invloed
zullen hebben dan die van anderen. Consumenten vertrouwen de mening van vreemden ongeveer
evenveel als de mening van naasten omdat ze hen als gelijken beschouwen. Deze meningen worden
op hun beurt meer vertrouwd dan de mening van reclame.



1.4.1   Word-of-mouth


Een belangrijk gevolg van social media is de toename van mond-tot-mond reclame. Waar dit vroeger
alleen maar mogelijk was in de fysieke wereld, kan het nu op elk moment over het web. Het is
tegenwoordig eenvoudig om snel en goedkoop een boodschap de wereld in te sturen. De reikwijdte
van mond-tot-mond reclame is sterk toegenomen omdat social media universeel zijn. Een boodschap
die in België verspreid wordt kan een uur later al in Australië verspreid worden.




                                         Figuur 1: Word-Of-Mouth
14


Bedrijven beginnen dan ook steeds meer te beseffen dat de consument een belangrijke invloed heeft
op beslissingen van anderen, een invloed die verder reikt dan enkel zijn naasten. Merken komen in
een omgeving terecht waar sociaal geëngageerde consumenten met de scepter zwaaien. Het
genereren van positieve word-of-mouth via de digitale media is dan ook een belangrijk instrument
geworden voor marketeers. De content die consumenten aanmaken in sociale netwerken is word-of-
mouth communicatie die door consumenten, en niet door bedrijven, wordt gecreëerd en
onderhouden. Marketeers moeten consumenten stimuleren om positief over hun merk te praten,
zodat consumenten reclame maken voor hun merk.



1.4.2   Mensen praten over merken


Boondoggle en Insites Consulting voerden het onderzoek “Conversation Mapping” uit om zowel
offline als online conversaties over merken in kaart te brengen. Daaruit bleek dat Belgen 25 miljoen
conversaties voeren over merken en producten in één week tijd. 32% van die gesprekken leidden zelf
tot een verandering van mening over een bepaald merk, wat wel betekent dat iets minder dan 70%
van de deelnemers hun mening niet herziet. De meeste gesprekken gaan effectief over producten en
merken zelf en in mindere mate over de gevoerde campagnes. In cijfers betekent dat 66% van de
gesprekken het merk als onderwerp had, 36% ging over de producten en slechts 11% praatte over de
reclame. Deze cijfers illustreren nogmaals het belang van word-of-mouth voor merken.20

Deze conversaties kunnen ook perfect gevoerd worden via social media. Over grote merken gaan
mensen automatisch praten, maar voor kleinere en onbekende merken loopt dit vaak heel wat
moeizamer. Het is daarom aan te raden om de conversatie aan te gaan met de klanten via social
media.



1.5 Social media vs. traditionele media


Met de komst van social media zijn er voor de gebruikers nieuwe communicatieplaatsen ontstaan.
Ook het gebruikmaken en creëren van content kent weinig beperkingen. Hierdoor is de lijn tussen
persoonlijke, one-to-one, communicatie en massamediacommunicatie zeer vaag geworden.



Social Media                                            Traditionele Media
Bottom – Up                                             Top – Down
Many-to-many                                            1-to-many
Persoonlijk                                             Onpersoonlijk
Goedkoop                                                Duur
Gebruikers hebben de macht                              Adverteerders hebben de macht
Interactie                                              Participatie en conversatie
                       Tabel 3: Verschillen tussen social media en de traditionele media
15


Het meest onderscheidende kenmerk van social media is de rol van de gebruiker. Hij kan zelf
diensten of producten aanbieden als producent maar ook feedback geven op andere diensten of
producten. De macht ligt in de handen van de gebruikers. Social media maakt dus gebruik van een
‘bottom-up’ aanpak, dit in tegenstelling tot traditionele media die een ‘top-down’ aanpak hanteren.
Het creëren en distribueren van advertenties gebeurt hier door organisaties die de kennis bezitten
om dit te doen. De bottom-up aanpak betekent dat content gecreëerd wordt door gebruikers en niet
door een organisatie. Doordat iedereen content kan creëren op social media vervaagt de lijn van het
onderscheid tussen content gecreëerd door professionals en door gebruikers.

Het publiek op social media is veel meer betrokken bij dit medium. Er is een zeer hoog niveau van
participatie en conversatie. Het zijn gebruikers van het medium, terwijl bij andere media het publiek
vaak gewoon lezers of kijkers zijn. Traditionele media zijn gecontroleerde en afgebakende
omgevingen waar adverteerders door middel van een boodschap consumenten proberen te lokken,
zonder dat de consument een gesprek kan aangaan met het merk.

Marketeers die willen adverteren op social media komen in een door consumenten beheerde
wereld terecht. De marketeer moet zich in deze omgeving gedragen als een normaal persoon en
moet met zijn doelgroep praten en er naar luisteren. Hierdoor moet hij wel een deel van zijn controle
over het merk afstaan.

Reclame in de traditionele media wordt beschouwd als niet persoonlijke, betalende eenrichtings-
communicatie naar een doelgroep. Het gaat om het verspreiden van informatie naar een publiek
tegen betaling. Social media zijn, zo goed als, gratis. Het opstarten en opbouwen van een pagina op
Facebook, een blog aanmaken of een gesprek starten met consumenten via social media is helemaal
gratis. Om via deze netwerken te adverteren naar specifieke doelgroepen moet er wel betaald
worden, maar dit stelt niets voor in vergelijking met de prijzen binnen andere media. In tegenstelling
tot de traditionele media is social media een vorm van tweerichtingscommunicatie. Consumenten
kunnen nu zelf kiezen welke boodschappen ze willen bekijken op basis van hun behoeften en
interesses. Consumenten kunnen er hun genoegen en ongenoegen uiten over producten en
diensten, iets wat vroeger minder eenvoudig was.

Een ander onderscheidend kenmerk van social media is dat de berichten blijvend zijn. Berichten die
worden gepost op social media blijven er voor altijd op staan. Een boodschap op een affiche of in een
commercial zal enkele gedurende een bepaalde periode te bekijken zijn. Berichten op social media
blijven automatisch bestaan. Zo kunnen berichten door iedereen en op eender welk moment gelezen
worden.




1.6 Merken en social media


Veel merken hebben hun weg al gevonden naar de social media. Zowel in de B2B als in de B2C sector
wordt social media een deel van de strategie van de bedrijven. Dell, Nike en Starbucks zijn de meest
toonaangevende merken op social media.21
16


Zij waren meteen mee met het hele social media gebeuren en plukken daar nu de vruchten van. Ook
kleinere merken en bedrijven hebben manieren gevonden om social media in te zetten. Zo zag
Blendtec haar verkoop van blenders met 700% stijgen na een social media campagne. Het bedrijf
publiceerde verschillende online video’s waarin zowat alles gemixt werd door de blender. Zo gingen
ondermeer een baseball, een Iphone en Ipad voor de bijl.22

Uit onderzoek van Leads United bij 70 communicatie- en marketingverantwoordelijken uit diverse
sectoren blijkt dat social media steeds meer gebruikt wordt door Belgische bedrijven. Toch wordt de
capaciteit van social media nog niet volledig benut. Slechts één vierde heeft een social media beleid
en meer dan de helft houdt niet in de gaten wat er over hun product of dienst gezegd wordt op
sociale netwerken. Een goede 40% geeft aan hun ROI op social media niet te meten, vaak omdat ze
niet weten hoe ze het moeten doen of omdat ze er het nut niet van inzien. 23

Veel marketeers zijn zich nog niet volledig bewust van de mogelijkheden die social media met zich
meebrengen. Door gesprekken te analyseren op social media kunnen marketeers zeer interessante
inzichten verwerven over de doelgroep. Hieruit kunnen ze leren hoe ze hun merkimago kunnen
verbeteren door te luisteren en binnen te treden in de social media omgeving. Met traditioneel
marktonderzoek is het zo goed als onmogelijk om dezelfde diepgaande resultaten te bekomen.

Marketeers weten vaak ook niet goed hoe ze met social media moeten omgaan en hoe ze het
moeten aanpakken. Ze lanceren dan maar een social media campagne of creëren een
facebookpagina, zonder te weten wat social media marketing echt inhoud.
17




2 Social media marketing

De komst van social media was een hot topic binnen de marketingwereld. De interesse voor deze
nieuwe ontwikkeling is nog steeds groot, maar veel marketeers begrijpen nog niet goed hoe ze social
media kunnen inzetten voor hun marketingcampagnes. Social media is veel meer dan een nieuw
medium waar de adverteerder zijn boodschap aan de klant kan overbrengen. Het is een medium dat
gecontroleerd wordt door gebruikers die onmiddellijk feedback kunnen geven en waar interactie de
standaard is. De grote kracht van social media is dat ze gebruik maken van hun online community.
Alle leden wisselen constant informatie uit over onderwerpen die hen aanspreken. De leden krijgen
dus niet langer passief informatie toegestuurd van een adverteerder, ze kunnen nu ook hun eigen
mening kwijt over een merk. De adverteerder komt op een zeer persoonlijke manier in contact met
de gebruikers van social media, iets dat voorheen bijna onmogelijk was.

De term ‘social media marketing’ omschrijft het gebruik van sociale netwerken in hun ruime vorm
voor marketingdoeleinden. De meest bekende vormen zoals Facebook, LinkedIn en Twitter werden
eerder in dit werk al besproken. Daarnaast kunnen ook blogs, videoplatformen en fotoplatformen
ingezet worden om marketingdoeleinden te realiseren.

Net als elk ander medium heeft social media zowel sterke als zwakke punten. Deze punten worden
hieronder kort toegelicht.




2.1 Belang van social media voor merken


Gesprekken opvolgen en analyseren

Met de komst van social media is het voor marketeers erg simpel geworden om te monitoren wat
klanten van een merk vinden. Door gesprekken op social media te analyseren kan er snel gereageerd
worden op, zowel positieve als negatieve, reacties van (potentiële) klanten. Daarnaast kunnen ook
concurrenten geanalyseerd worden. De analyse van gesprekken op social media biedt ook een beter
inzicht in de wensen van consumenten. Dit kan ingezet worden voor het innoveren van producten en
diensten. Hoewel veel social media platvormen gratis zijn, vergt het wel tijd om een plan op te zetten
om de doelgroep te formuleren, te achterhalen waar hij zich bevindt en de feedback te analyseren.

Er bestaan verschillende gratis en betalende monitoring tools en dashboards om gesprekken te
analyseren. Dashboards bieden de mogelijkheid om verschillende platformen(Facebook, Twitter,
Blog, YouTube, ) te beheren binnen één programma. Tweetdeck en Hootsuite bieden deze dienst
gratis aan.
18


Monitoring tools zijn gericht op het analyseren van het volgende:

       het aantal berichten;
       het bereik van de berichten;
       het gevoel dat deze berichten uitstralen(Positief/Negatief);
       de meest gebruikte woorden binnen een bericht;
       achterhalen welke personen het meeste posten;
       achterhalen welke de meest gedeelde link is.

Google Alerts, Google Analytics en Tweetbeep sturen een e-mail telkens er over een bepaald
gekozen onderwerp gesproken wordt. Socialmention biedt een overzicht van alles wat op
verschillende sociale netwerken gezegd wordt over een bepaald onderwerp. Klout ten slotte geeft
een basisinzicht in hoeveel invloed je uitoefent op je sociaal netwerk. Dit zijn allemaal gratis tools om
gesprekken te analyseren. Radian6 en Engagor zijn betalende diensten die een gedetailleerd
overzicht geven van conversaties over een bepaald onderwerp.



Traffic naar de website genereren

Het is goed om in berichten op social media een link te maken naar de website van je bedrijf of merk.
Door plaatsing van regelmatige updates met een link op bijvoorbeeld Twitter, Facebook of LinkedIn
kan er extra traffic op de site gegenereerd worden. Daarnaast is de traffic op de site ook belangrijk
voor de positie in zoekmachines.



Niche marketing

 Met de komst van social media is niche marketing nog makkelijker geworden. Bedrijven kunnen via
sociale platformen gericht zoeken op basis van demografische kenmerken en interesses. Ook leent
social media zich uitstekend voor locatiegebonden diensten. Location Based Services (LBS) zijn
geschikt voor bedrijven die hun klanten willen informeren over de specifieke mogelijkheden op de
locatie waar de klant zich op dat moment bevindt.



Goedkoop

Het gebruik van social media is niet kosteloos. Sociale netwerken zijn kosteloos voor de gebruikers
maar een aanwezigheid als bedrijf of merk op social media kost veel tijd, en dus veel werkuren.
Daarom is het belangrijk dat bedrijven die professioneel aanwezig willen zijn op sociale netwerken
hier een budget voor voorzien. Niet enkel voor de werkuren, maar als er bijvoorbeeld geadverteerd
wordt op social media, dan zal hier ook voor betaald moeten worden. In vergelijking met andere
media is het professioneel gebruik van social media wel goedkoper. Een voorbeeld van investerings-
kosten voor het gebruik van social media kan u terugvinden in bijlage 3.
19


Merkbekendheid & Imago

Door actief deel te nemen en bezig te zijn met sociale media vergroot de merkbekendheid en het
imago van een merk. Indien dit goed toegepast wordt en het merk wordt populair op de social
media, dan zullen volgers beginnen spreken over dat merk en zijn activiteiten, de fameuze word-of-
mouth. Leuke berichten of een toffe actie kunnen door consumenten verspreid worden, waardoor
het bereik van een boodschap zeer groot wordt.



Inzicht in doelgroep

Doordat consumenten zeer veel informatie meedelen aan de sociale netwerksites die ze bezoeken, is
het mogelijk voor marketeers om hun doelgroep steeds grondiger te leren kennen. Ze kunnen snel te
weten komen of een consument een relatie heeft of wanneer hij geboren is. Daarnaast kunnen ze
ook ontdekken welke tv-series hij graag heeft en welke muziekgenres hij beluistert.



Snel reageren

Stel dat er een klant met een vraag zit of er wordt een negatief bericht verspreid over een merk. Met
social media kan er onmiddellijk gereageerd worden op deze zaken. Het blijft natuurlijk belangrijk om
ook goed te reageren, maar op die manier blijven kritische consumenten niet in de kou staan.



Customer engagement verhogen

Door naar klanten te luisteren, ermee te praten en hem oplossingen aan te bieden voelen
consumenten zich steeds meer gebonden met een bedrijf. Daar social media ook een vorm van
ontspanning en fun is kan een merk een veel persoonlijkere band aangaan met haar consumenten.




2.2 Gevaren van social media voor merken


Het grote gevaar van social media is ook één van de sterkste punten van social media: Word-of-
mouth. Verspreiden van boodschappen via social media gaat zeer snel en het nieuws gaat
wereldwijd. Maar wat als er slecht nieuws over een bedrijf verschijnt, dat het bedrijf in een negatief
daglicht stelt? Dit nieuws verspreidt zich even snel en bereikt ook mensen uit alle hoeken van de
wereld. Deze negatieve berichten over bedrijven en merken kunnen in een oogwenk de reputatie en
het imago van een merk vernielen of toch zeer hard aantasten.

Social media kunnen ook een vertekend beeld geven van de realiteit. Een merk kan bijvoorbeeld
100.000 fans en followers hebben op verschillende social media, maar het kan zeer goed zijn dat er
maar 3.000 zijn die ook echt geïnteresseerd zijn in dit merk.
20


Zij zullen het merk dan volgen op de social media en zich ook in gesprekken mengen. De overigen
volgen het merk zonder er echt op te letten. Zij werden fan omdat ze het wel leuk vinden, dankzij
een social media campagne of gewoon om te kunnen deelnemen aan een kortingsactie. Deze
consumenten zijn amper bezig met het merk en gaan zich ook weinig mengen in gesprekken.

Op de volgende pagina kan u een case vinden over Domino’s Pizza, die in 2009 geconfronteerd
werden met het gevaar van social media.24
21




        Negatieve WOM: Domino’s Pizza

Domino’s Pizza is een pizza leverancier die levert binnen de 30
minuten. Zij staan voor kwaliteit en een snelle, goede service. Dankzij hun lange
jaren ervaring zijn ze uitgegroeid tot één van de meest bekende pizza leveranciers in
de wereld.

Maar op 13 april 2009 sloeg het noodlot toe en moest het merkimago een zware klap
incasseren. 2 medewerkers hadden een filmpje op YouTube geplaatst waar ze de
pizza’s op een onhygiënische manier klaarmaakten. De werknemers werden 1 dag
later ontslaan, maar het kwaad was toen al geschied.

Het filmpje werd meer dan één miljoen keer bekeken in de komende 2 dagen. Er
werden op bepaalde momenten meer dan 200 tweets per uur geregistreerd die de
naam Domino’s vermeldden, meer dan 25% van de blogposts ging over Domino’s en
de zoekterm was tijdens die dagen zeer populair op Google.

Een kleinschalig Amerikaans onderzoek bracht volgende resultaten aan het licht:

N=243                         Before viewing     After viewing       After viewing
                              prank video        prank video         apology video
Go to a domino’s              29%                10%                 20%


Order Domino’s for            46%                15%                 24%
Delivery

Visit Domino’s website        25%                14%                 24%


Search for information on     14%                10%                 20%
Domino’s

Watch an                 61%                     27%                 42%
advertisement/commercial
on Domino’s


Ondanks de snelle verontschuldigingen van Domino’s Pizza via YouTube (1 dag later),
verloor het merk in één klap een groot deel van haar imago. Door naar de video te
kijken verloren consumenten hun vertrouwen in Domino’s Pizza en gingen ze minder
snel nog iets bestellen bij de pizzaleverancier.
22


2.3 Communicatie via social media


Social media bieden bedrijven een nieuwe manier om gewoon met de klant te communiceren. Ze
kunnen via deze platformen ook campagnes lanceren of adverteren tegen betaling. Toch is er altijd
een basis nodig om dit te kunnen doen, want hoe kan je een campagne lanceren of adverteren via
social media als je er niet aanwezig bent als bedrijf?



2.3.1   Facebook


Als een bedrijf via Facebook wil communiceren met haar klanten dan kan ze dat doen via een
Facebook pagina. Bezoekers van een pagina kunnen nooit onmiddellijk alle informatie zien die zich
op de pagina bevindt. Gebruikers moeten die pagina eerst leuk vinden om zo toegang te krijgen tot
alle inhoud op de pagina. Dit is eigenlijk een goedkope truc om fans te ronselen op Facebook, want
wie zegt dat zei echt geïnteresseerd zijn in het bedrijf? Het kan zijn dat ze enkel informatie nodig
hebben of dat ze gewoon van een promotiestunt willen profiteren. Alle updates die op de
bedrijfspagina gepost worden, verschijnen ook in de newsfeed van de volgers.

Zowel op het vlak van lay-out als van analyse hebben Facebook pagina’s veel mogelijkheden. Elke
week krijg je een update over de toestand van jouw pagina met hierin:

       het aantal actieve gebruikers van je pagina;
       hoeveel fans je hebt;
       het aantal posts en comments;
       het aantal bezoeken aan je pagina van de afgelopen week.

Via www.facebook.com/insights/ kan een bedrijf nog uitgebreidere statistieken vinden over haar
pagina. Het levert tal van inzichten over het bereik van boodschappen, de soorten boodschappen, de
conversaties op de pagina en het aantal views van de pagina.




    Voorbeeld: Vacature.com

    Een sterke en actieve Facebook pagina is deze van Vacature.com. Ze hebben nu al bijna
    17.000 leden en er zijn veel gesprekken op de pagina. Ze houden hun pagina altijd up-to-date
    en posten regelmatig relevante informatie. Ze gaan in gesprek met hun leden en zijn altijd
    open en eerlijk in hun communicatie.

    Af en toe organiseren ze een wedstrijd waarbij bijvoorbeeld een Ipad kan gewonnen worden.
    Om het antwoord te kunnen schatten op de schiftingsvraag moet je fan worden van de
    facebookpagina. Op deze manier lokken zij ook steeds meer consumenten naar hun pagina.
23




2.3.2   Twitter


Bedrijven die zich aan Twitter wagen moeten rekening houden met het beperkt aantal karakters dat
ze per post kunnen updaten. Elke tweet mag maar 140 karakters tellen, dus moeten boodschappen
altijd kernachtig geformuleerd worden. Vaak is een tweet dan ook een titel met een link naar een
andere pagina, blog of artikel waar meer informatie te vinden is.

Een vaak gebruikte Twitter toepassing bij merken is gebruik van Twitter als online helpdesk. Volgers
kunnen een vraag of probleem tweeten, waarop bedrijven dan snel en kort kunnen reageren. Indien
het niet mogelijk is om te reageren omdat het antwoord te lang of te persoonlijk is, dan kan altijd
overgeschakeld worden naar communicatie via mail of telefonisch contact.

Een andere toepassing van Twitter is de hashtag (#). Als dit teken voor een woord wordt geplaatst,
dan worden alle tweets over dit woord die ook een hashtag hebben met elkaar verbonden. Dit kan
interessant zijn als een groep mensen dezelfde hashtag gebruiken, want daardoor kan iedereen alle
tweets over dit onderwerp volgen. Voor bedrijven is dit interessant omdat ze voor een bepaald
product, dienst of evenement een eigen hashtag kunnen lanceren.

De hashtag van het radioprogramma Peeters en Pichal op Radio 1 , #Pepi, werd op maandag 28
november 2011 zeer populair na een discussie over de toekomst van Twitter. Doordat iedereen over
het onderwerp mee discussieerde op Twitter werd het erg snel een van de populairste hashtags in
België.25 De hashtag bereikte enkele dagen later nog altijd 13.000 mensen, met slechts 50 tweets.
Het radioprogramma werd zo het onderwerp van de dag, zonder dat het ook maar iets aan reclame
had geïnvesteerd. Ook merken kunnen hier hun voordeel uit halen. Door een vraag te stellen
verbonden aan een hashtag kunnen zijn een grote groep mensen verzamelen rond deze hashtag. In
bijlage 4 kan u een overzicht vinden over de hashtag ‘#pepi’.




     Voorbeeld: Eva (Belgacom)

     Eva is een virtueel personage dat door Belgacom werd ontwikkeld om de online
     gesprekken over het bedrijf op te volgen. Zij is de contactpersoon voor alle vragen en
     problemen in verband met Belgacom en Proximus. Ze heeft haar eigen Twitter account
     waar ze snel en duidelijk antwoordt op alle vragen en problemen. Eva is ook op andere
     platformen aanwezig waar ze gesprekken volgt over Belgacom en altijd klaar staat om te
     helpen.

     De personificatie van de klantendienst is een zeer sterk gegeven. Klanten krijgen meer het
     gevoel dat ze met een echte persoon aan het praten zijn en niet zomaar met een klanten-
     dienst.
24


2.3.3   LinkedIn


LinkedIn is bedoeld voor professionele doeleinden waar je contacten kan toevoegen op basis van een
professionele connectie.

Bedrijven kunnen er ook een pagina aanmaken of ze kunnen een groep beginnen. In die groepen
vinden discussies plaats en wordt relevante content gedeeld die aansluit bij het bedrijf. Het is een
netwerk om informatie te delen betreffende vacatures, congressen, bedrijfsresultaten.



2.3.4   YouTube


Bedrijven kunnen volledig gepersonaliseerde kanalen aanmaken op YouTube waar ze video’s kunnen
uploaden. Deze video’s kunnen gaan over congressen, reclamecampagnes, bedrijfsinformatie
enzovoort. Gebruikers kunnen dit kanaal dan volgen door zich erop te abonneren. Bij elke video die
een bedrijf upload ontvangen gebruikers dan een mail met een link naar het kanaal en de video. Met
video’s moet je opletten dat ze niet te lang duren, anders raakt de kijker verveeld. Ook een relevante
titel en beschrijving zijn nodig, zodat gebruikers weten aan wat ze zich kunnen verwachten.



2.3.5   Blogs


Bedrijven maken vaak zelf een blog aan om bezoekers en klanten informatie te geven. Vaak zijn dit
topics die te maken hebben met het bedrijf, maar ook maatschappelijke problemen kunnen er
aangekaart worden. Veel reclamebureaus gebruiken dit om klanten updates te geven over de sector,
het bedrijf, onderzoeksresultaten enzovoort. Adnerds.be is het blog van 2 digitale specialisten van
het reclamebureau VVL BBDO. Zij geven constant updates over nieuwtjes in de sector. 26

De verschillende platformen worden vaak door elkaar gebruikt en aan elkaar gelinkt. Video’s die
verschijnen op YouTube worden ook op Twitter en Facebook gepost en tweets worden ook op
Facebook gepost. Op deze manier kunnen bedrijven snel en eenvoudig een uniforme boodschap in
de wereld sturen via verschillende platformen.




2.4 Adverteren via social media


Naast gewone communicatie kunnen bedrijven social media ook inzetten om te adverteren. Dit zijn
betalende diensten, maar de prijzen zijn beduidend lager dan in de andere media.
25


Via Facebook kunnen bedrijven hun doelgroep zeer precies beschrijven omdat Facebook over zeer
veel persoonlijke gegevens beschikt. De advertenties verschijnen dan rechts op de pagina van de
doelgroep. Consumenten kunnen aangeven of ze de advertenties al dan niet leuk vinden en of ze het
relevant vinden. Daardoor kunnen bedrijven weten welke advertenties werken en welke mensen
geïnteresseerd zijn in hun merk. Met behulp van een tool kunnen bedrijven snel en goedkoop een
advertentie campagne lanceren op Facebook. Voor meer geavanceerde campagnes kan een bedrijf
zich richten tot het Facebook Sales Team. 27

Ook op Twitter is het mogelijk om zeer gericht te adverteren. De doelgroep is zeer specifiek
bepaalbaar aangezien ook Twitter over veel gegevens beschikt. Een merk kan tweets promoten die
dan altijd bovenaan verschijnen in zoekresultaten en die altijd bovenaan verschijnen in de newsfeed
van haar volgers. Het is ook mogelijk om op basis van de geografische positie een tweet te versturen.
Daarnaast kan ook het account van een bedrijf gepromoot worden. Dit account verschijnt dan altijd
bovenaan in de rubriek ‘Who to follow’ en in zoekresultaten. 28

LinkedIn is ook in staat om doelgroepen zeer nauw te omschrijven. Zij hebben ook een selfservice
tool waar bedrijven een banner kunnen aanmaken die overal op de pagina verschijnt van de gekozen
doelgroep. Het verschijnt op de profielpagina, de homepage, in de inbox, in zoekresultaten en in
groepen van de gekozen doelgroep. Voor meer geavanceerde campagnes moet er contact
opgenomen worden met het Sales Team. 29

Andere platformen bieden ook verschillende formules aan om te adverteren. Ze zijn allemaal relatief
goedkoop en bereiken een groot publiek, dat diepgaand gesegmenteerd kan worden.




2.5 Social Media ROI


De ROI van social media is een heet hangijzer voor elke marketeer. Het aantal theorieën en
objectieve meningen zijn zeer uiteenlopend. Iedereen heeft zijn eigen mening over ROI, sommige
beter dan andere. Het is duidelijk dat er nood is aan één algemeen aanvaard model om de ROI van
social media te meten.

ROI staat voor Return On Investment, een schijnbaar makkelijke term. Het is een financiële para-
meter die de opbrengst per medium kan berekenen. Naambekendheid verwerven, imago opbouwen,
informatie verschaffen en bestaande klanten belonen zijn mogelijke doelstellingen, maar deze doel-
stellingen zijn ook altijd bedoeld om commerciële doelstellingen te ondersteunen. De termen
investment en return worden hier grondiger besproken met betrekking tot social media.

2.5.1   Investment


De investment in social media is niet moeilijk te berekenen. Dit zijn de werkuren die nodig zijn om
een social media aanwezigheid te onderhouden en/of om een social media campagne op te zetten.
Daarnaast is er ook nog de kost die adverteren op social media met zich meebrengt.
26


Andere kosten zijn de mogelijke kosten van de analyse van gesprekken over jouw merk en de externe
kosten aan een reclamebureau die een campagne ontwikkelt, indien dit niet zelf gedaan wordt.




2.5.2   Return


Het grote knelpunt bij de berekening van de ROI van social media is de return. De return is de
inkomsten die je verdient als resultaat van de investering. Op social media kan dit berekend worden
door de extra opbrengsten te berekenen die ontstaan zijn na een social media campagne, een
advertentiecampagne op social media of het opstarten van een aanwezigheid op social media. De
opbrengsten van deze acties moeten dan afgewogen worden tegen de investeringen die nodig waren
om deze acties op te starten.

Een belangrijk knelpunt is dat social media campagnes vaak deel zijn van een grotere, geïntegreerde
campagne. Hierdoor wordt ook opbrengst behaald uit andere media, maar is het moeilijk om te
bepalen welk medium voor die opbrengst zorgt. Een consument kan lid worden van facebookpagina
of deelnemen aan een social media actie omdat hij het bijvoorbeeld zag staan in een tijdschrift. De
opbrengst van deze consument is dan toe te kennen aan het magazine, en niet aan social media. Een
ander probleem is de opbrengst berekenen van social media aanwezigheid. Het aanwezig zijn op
social media vergt kosten en tijd, maar de opbrengst berekenen is zeer moeilijk. Door met databases
te werken kan wel nagegaan worden welke klanten eerst via social media lid werden en dan pas aan-
kopen deden. Moeilijker wordt het wanneer bestaande klanten lid worden van een bedrijf op social
media. Gaan zij dan meer besteden en is dit dan wel te danken aan social media? Door middel van
geavanceerde database analyses kan dit wel bepaald worden. Als een bestaande klant meer gaat
besteden nadat hij op een actieve manier in contact treedt met het bedrijf via social media, dan is
deze opbrengst wel aan social media te danken.

Zo zag het bedrijf Bath Ales, dat bieren brouwt met geavanceerde technologieën, haar inkomsten
met 56% stijgen nadat het gebruik was beginnen maken van social media. Ze konden dit gemakkelijk
berekenen door de verkoopscijfers te vergelijken met de verkoopscijfers van het vorige jaar. De enige
actie die zij ondernomen hadden was een aanwezigheid op social media creëren. Voor dit bedrijf was
het eenvoudig om de ROI van het gebruik van social media te berekenen. 30

Eerder in dit werk werd gezegd dat alle doelstellingen gericht zijn op het ondersteunen van
commerciële doelstellingen. Maar moet social media wel beschouwd worden als een medium dat
opbrengsten moet genereren? Social media vergroot de interactiviteit met klanten, helpt om
naambekendheid en het imago te onderhouden en is een belangrijk informatiekanaal. Het is geen
specifiek verkoopskanaal waar de opbrengst eenvoudig te berekenen is. Een goede naam en sterk
imago, snelle reacties op klachten van klanten en het aanbrengen van relevante informatie sterkt
natuurlijk wel de ervaring die klanten hebben met het merk. Als deze ervaring positief is zal een
consument zich meer betrokken voelen bij een merk, wat kan resulteren in (meer) opbrengst.
27


Er zijn enkele parameters die wel altijd moeten en kunnen gemeten worden op social media31:

       Men kan het bereik meten. Hoeveel mensen hebben de boodschap kunnen lezen en hoe ver
        is deze gegaan. Dit kan men gemakkelijk uitzoeken door het aantal links te bepalen van een
        bepaald bericht. Men kan ook perfect nagaan hoeveel en welke mensen gepraat hebben
        over een bepaald bericht op diverse sociale media.

       Frequentie en traffic zijn ook factoren die de ROI van social media mee bepalen. Hiervoor
        kan men de cijfers over unieke bezoekers en het aantal bezoekers op een website
        raadplegen.

       De invloed kan ook een hulpmiddel zijn bij het berekenen van de ROI. Bekijken mensen
        gewoon het bericht of gaan mensen werkelijk de conversatie en discussie aan met andere
        mensen? Hoe vaak wordt een bepaald bericht bijvoorbeeld doorgestuurd?

       Gesprekken en transacties mogen ook niet uit het oog verloren worden. Hoeveel mensen
        doen precies wat er gevraagd wordt in een bepaald bericht? Zo kan men bijvoorbeeld vragen
        dat men een bepaald filmpje hoeft te downloaden voor meer informatie en zo kan men
        nagaan hoeveel percent van de mensen klikt er effectief door.

       Een laatste aspect voor het bepalen van de ROI van social media is de duurzaamheid.
        Hiervoor moet nagegaan worden of mensen enkel lid geworden zijn om een bepaald bericht
        te lezen of zijn deze mensen ook effectief lid gebleven.


Social media zorgen zeker voor een meeropbrengst, maar heeft niet als hoofddoel om meer
opbrengsten te genereren. Dit kan een struikelblok zijn voor bedrijfsleiders en marketeers omdat zij
wel gebonden zijn aan de resultaten van hun bedrijf. Elke investering moet resultaat opleveren, en
dit is bij social media moeilijk te bepalen.

Computergigant Dell draait al jaren mee in de social media wereld. Zij hebben hun eigen manier
ontwikkeld om de ROI van social media te meten. Zij maken gebruik van de Net Promoter Score
(NPS), een tool die de trouw van klanten meet. Deze tool stelt hen in staat om het imago van het
merk te verbeteren en de trouw van klanten te verbeteren.

ROI meten zij via diepgaande analyses die zij gebruiken om hun social media campagnes te
optimaliseren. Ze meten het aantal bezoeken en het tijdstip van bezoeken van een klant in
verhouding met zijn aankopen doorheen de tijd. Daardoor heeft Dell nieuwe verkoopscyclussen
kunnen opstellen voor haar klanten en heeft het waardevolle informatie ontdekt voor haar sales
team. Enkele voorbeelden:

       Door social reviews toe te voegen bij de afbeeldingen van producten zag Deel Japan haar
        inkomsten verdrievoudigen.32

       Dell haalt wereldwijd 3 miljoen dollar uit de verkoop via Twitter. Consumenten gaan vaak
        eerst naar @Delloutlet op Twitter en gaan dan naar de site om een product aan te kopen. 33
28




3 Cases

Nu social media en social media marketing besproken zijn zal in dit deel een analyse gemaakt worden
van enkele social media campagnes. Het doel is om te begrijpen welke factoren deze campagnes
deden slagen of falen. Elke campagne wordt besproken volgens:

       het bedrijf;
       de probleemstelling;
       de doelstelling;
       de campagne;
       de resultaten in functie van de doelstellingen.

Vervolgens wordt een kort overzicht gegeven van de sterke punten van de betreffende campagnes.
Deze analyse zal dienen als input voor het bepalen van de kritische succesfactoren.



3.1 Mobile Vikings


Mobile Vikings is een operator die abonnementen aanbiedt die zich focussen op mobiel internet. De
prijzen liggen lager dan die van de traditionele operatoren (Proximus, Mobistar en Base) en hierdoor
hebben ze een permanente aanwezigheid in het mobiele landschap kunnen uitbouwen. Doordat hun
bel- en sms tarieven zeer competitief zijn en dat ze bovendien altijd 2 GB mobiel internet aanbieden,
vinden steeds meer gebruikers van smartphones hun weg naar deze provider.

Om de markt te kunnen betreden moest Mobile Vikings zich kunnen onderscheiden van de 3 grote
concurrenten en daarvoor hadden ze 1 sterk wapen: goedkoop mobiel internet. Het probleem was
dat de sector kampte met een imagoprobleem. De operatoren werden gezien als onpersoonlijk, duur
en onmenselijk. Mobile Vikings wou hiermee breken en de markt betreden op een persoonlijke en
klantgerichte manier.

Vanaf haar ontstaan koos Mobile Vikings ervoor om te opereren via social media. Hun strategie was
zeer duidelijk: Mensen helpen met vragen en problemen, waar en wanneer dan ook. Vanaf het begin
waren zij aanwezig op Facebook, Twitter en blogs. Dit hebben ze onlangs ook uitgebreid met een
aanwezigheid op Google+, de sociale netwerksite van Google. Om dit te kunnen verwezenlijken
stelden ze een ‘Conversation Manager’ aan. Zijn taak was om op te volgen wat er op de verschillende
sociale netwerksites gezegd werd en hier zo snel en gepast mogelijk op te reageren. Dit hebben ze
recent uitgebreid tot een team van 6 personen. Omdat Mobile Vikings op dat moment niet zo groot
was, kozen zij ervoor om hun gebruikers in te zetten als ‘verkopers’. Telkens een bestaand lid een
nieuw lid aanbracht, kregen zij een gratis herlaadbeurt van 15 euro.

Het resultaat was verbluffend. Na 1 jaar aanwezigheid op social media kenden ze een groei van meer
dan 100%. Ook de betrokkenheid en interactie van de gebruikers met het merk ligt zeer hoog.
29


65% van hun nieuwe leden worden aangebracht door bestaande leden. Het merendeel van de
problemen of vragen worden beantwoord door de gebruikers zelf via social media. Enkel als dit
onvoldoende is kunnen (potentiële) klanten ook bellen naar een helpdesk of reageren de
conversation managers. Dankzij de interactie via social media is er weinig tijd nodig en is de helpdesk
ook altijd telefonisch bereikbaar. 34



Sterke punten

       het aanstellen van een conversation manager die alle gesprekken op social media volgt en
        hulp biedt indien nodig;
       klanten betrekken bij de bedrijfscommunicatie. Het oplossen van problemen en het
        aantrekken van nieuwe leden gebeurt vaak door bestaande leden.




3.2 Old Spice


Old Spice is een mannelijk lichaamsverzorgingsproduct dat onder andere deodorant, douchegel en
parfum aanbieden met een mannelijke geur. Zij waren één van de pioniers in deze categorie. Door de
jaren heen kwam er steeds meer concurrentie en verzwakte het marktaandeel en de verkoopscijfers
van Old Spice.

Ze ontwikkelden een campagne met als doel de positie van Old Spice op de markt weer te
versterken. Dit deden ze door in te spelen op vrouwen want uit onderzoek was gebleken dat zij
instaan voor de aankopen van hun man. Maar hoe kon men deze vrouwen overtuigen om een meer
mannelijke geur te kopen? Hoe kon ervoor gezorgd worden dat koppels over lichaamsverzorgings-
producten gingen praten?

Om dit te kunnen verwezenlijken werd een campagne gestart: ‘The man your man could smell like’.
Deze campagne werd online gelanceerd tijdens het Superbowl weekend in Amerika en werd daarna
nog verschillende keren uitgezonden op televisie, tijdens programma’s die door koppels samen
werden bekeken. In de eerste 3 maanden na de lancering van de campagne was Old Spice goed voor
75% van de gesprekken binnen de productcategorie. Iedereen praatte over het filmpje, online en in
de traditionele media (talkshows). Het campagnefilmpje werd geïmiteerd door consumenten en
gedeeld via alle social media. Het filmpje werd ondertussen al meer dan 35 miljoen keer bekeken op
YouTube.

Om zich nog meer te engageren met het publiek werd besloten om een reeks filmpjes te maken op
vragen en reacties van consumenten. Ze wilden het gesprek met de consumenten intiemer en
persoonlijker maken. Er werden 186 filmpjes gemaakt met hetzelfde personage als in de
oorspronkelijke commercial, die antwoorden gaf op vragen en met zijn publiek praatte.
30


Deze campagne kende een overweldigend succes. Na 1 dag kregen de filmpjes al ongeveer 6 miljoen
views op YouTube, na 2 dagen stonden 8 van de filmpjes in de top 10 van beste filmpjes op YouTube,
en 1 week later waren er al meer dan 40 miljoen views. Tijdens de campagne steeg het aantal
followers op Twitter met 2700%, de interactie met Facebook gebruikers steeg met 800% en het
YouTube kanaal van Old Spice werd het meest bekeken kanaal ooit.

Niet enkel de resultaten op social media waren sterk, ook de verkoopscijfers van Old Spice stegen
sterk. 6 maanden na de lancering van de campagne steeg de verkoop met 27%, 3 maanden later was
dit 55% en nog een maand later was de verkoop gestegen met 107% ten opzichte van het jaar
ervoor.35



Sterke punten

      combinatie met andere media ;
      monitoring van de gesprekken rond het merk om een respons campagne te starten;
      zeer persoonlijke interactie met consumenten via de responscampagne;
      gebruik van een social media team;
      de juiste content. De inhoud van het filmpje is humoristisch en simpel.




3.3 My Starbucksidea


Starbucks is een internationale keten van koffiehuizen met als basis Amerika. De keten opende
onlangs een vestiging in Gent en is van plan om nog meer vestigingen te openen in België. Starbucks
is het grootste merk op sociale netwerken en heeft veel interactie met haar klanten.

Om mensen nog meer te betrekken bij het merk en de ontwikkeling ervan werd een nieuwe site
ontwikkeld: www.mystarbucksidea.com.36 Deze site werd bekendgemaakt via de bestaande social
media kanalen die Starbucks al gebruikte. Op die manier kwam elke fan of follower van Starbucks te
weten waar deze site voor stond. Het idee was simpel: Fans konden een idee nalaten op deze site en
delen met vrienden. Sinds de lancering werden al meer dan 100.000 ideeën verzameld van klanten.
Deze ideeën worden niet alleen verzameld maar ze worden ook uitgewerkt door Starbucks. 37

Door klanten in haar R&D proces te betrekken bespaart Starbucks een hoop kosten en wordt de
relatie met de klant versterkt.

Sterke punten

      betrokkenheid;
      belofte nakomen;
      gebruik maken van de bestaande communities.
31




3.4 Ikea Showroom


Meubelgigant Ikea opende in 2009 een nieuw winkel in Malmö, Zweden. Ze wilden de mensen
betrekken bij de opening van deze winkel. De opening moest echt leven onder de mensen.

Om dit te kunnen verwezenlijken werd gebruik gemaakt van Facebook. De campagne was gebaseerd
op taggen, het aanduiden van een persoon op een foto.

Er werd een Facebook account gemaakt voor de store manager, Gordon Gustavsson. Gedurende 2
weken werden foto’s online geplaatst van showrooms. De eerste persoon die zichzelf tagde in een
foto, won het product in de foto. De vraag naar nieuwe foto’s was zeer groot en steeds meer mensen
tagden zich in een foto om het product te kunnen winnen.

Via profielpagina’s, de Facebook newsfeed en links werd de pagina verspreid onder duizenden
personen. De promotie voor de opening van de nieuwe winkel werd eigenlijk gedaan door de
consumenten.38

Sterke punten

      simpel om deel te nemen;
      interactief.




3.5 JetBlue


JetBlue is een Amerikaanse luchtvaartmaatschappij die goedkope tickets verkoopt. Ze vliegt naar
meer dan 50 verschillende plaatsen in 7 landen, gelegen in Amerika.

Voor haar tiende verjaardag wou ze iets speciaals doen voor haar klanten. Er werd een actie
opgestart op Twitter, waar aangekondigd werd dat ze ongeveer 1000 gratis tickets gingen
wegschenken op 3 ongekende locaties in Manhattan. Doel hiervan was ook om meer followers aan te
trekken op Twitter. De tickets werden natuurlijk niet zomaar weggegeven. Op elke locatie moest een
opdracht vervuld worden om een gratis vliegticket te kunnen bemachtigen.

      plaats 1: koop een verjaardagskaart voor JetBlue;
      plaats 2: Koop een blauw kledingsstuk dat gerelateerd is aan vliegen;
      plaats 3: Koop een postkaart van de stad voor JetBlue.

De resultaten waren zeer positief: 20 minuten nadat de locatie aangekondigd werd op Twitter waren
de tickets al weggeschonken. Op de dag dat de locaties werden aangekondigd mocht JetBlue 4000
nieuwe followers verwelkomen op Twitter.39
32


Sterke punten

      betrokkenheid;
      klanten belonen.
33




4 Kritische succesfactoren

De kritische succesfactoren voor goede social media campagnes zijn allemaal afhankelijk van de
aanwezigheid van een social media team. Zij zijn tenslotte verantwoordelijk voor alle acties die op
social media plaatsvinden.




                                                monitoring




                 keep it simple
                                                                                crossmedia
                   and clear
                                                Social
                                                media
                                                team



                                                                 Consumenten
                                  content                         betrekken en
                                                                 interactief zijn




                         Figuur 2: Kritische succesfactoren van social media campagnes




4.1 Social media teams


Om een goede campagne uit te werken op social media is er minstens één persoon nodig die zich
hiermee bezighoudt. Zij hebben de verantwoordelijkheid over alle andere succesfactoren. Ook het
onderhoud van de aanwezigheid van een merk op social media valt binnen deze bevoegdheden.
Deze persoon, ook wel omschreven als conversation manager, is dan verantwoordelijk voor het
imago, de tone-of-voice en het sociale leven van een merk. Als een bedrijf zeer populair is op social
media is het aangewezen om een team verantwoordelijk te maken voor deze bevoegdheden, zodat
er snel genoeg en gepast kan gereageerd worden.
34


Het aanstellen van een social media team brengt veel voordelen met zich mee. Ten eerst kan het
team alle online conversaties over het merk opvolgen en snel reageren als het nodig is. Klanten
komen zo niet in de kou te staan en krijgen snel antwoorden op hun vragen.

Door te luisteren naar klanten worden zij meer betrokken bij het merk. Dit team kent de social media
omgeving goed en weet wat er onder de online consumenten leeft. Zij kunnen dan ook instaan voor
het ontwerpen en opvolgen van social media, maar zij staan ook in voor de PR van het bedrijf op de
sociale netwerken.

Een social media team moet de huisstijl en de tone-of-voice van het bedrijf wel zeer goed begrijpen.
Het kan niet zijn dat verschillende medewerkers van dit team een verschillend antwoord geven op
dezelfde vraag. Zij moeten op elkaar afgestemd zijn en het merk perfect begrijpen zodat er altijd
uniforme berichten in de wereld gestuurd worden.



4.2 Monitoring


Door gesprekken op social media op te volgen en te analyseren is een bedrijf in staat om exact te
weten hoe consumenten over een merk of campagne denken. Tijdens campagnes kan de reactie van
het publiek op de campagne geanalyseerd worden en indien nodig kan de campagne aangepast
worden. Het biedt waardevolle informatie bij het ontwerpen, analyseren en verbeteren van
campagnes op social media. Door monitoring kwam Old Spice op het idee om een respons campagne
op te zetten om een antwoord te geven op vragen en reacties van consumenten.

Monitoring is ook zeer waardevol voor de dienstverlening. Bedrijven die gesprekken opvolgen
kunnen snel antwoorden op vragen en klachten van consumenten. Daarnaast is het ook een
hulpmiddel om te zien welke verbeteringen er aan een product kunnen gemaakt worden. My
Starbucks idea speelt hier zeer goed op in. Een deel van hun R&D afdeling bestaat nu uit
consumenten die ideeën aanleveren voor nieuwe producten of een betere dienstverlening.



4.3 Crossmedia


Social media mag dan wel een zeer sterk medium zijn waar de interactie met de gebruikers zeer hoog
ligt, toch mogen andere media niet verwaarloosd worden. Zij hebben hun nut al bewezen en zijn ook
in staat om een groot publiek te bereiken. De grote zwakte van deze media is dat het niet mogelijk is
om rechtstreeks met de consument te communiceren. Traditionele media werken in 1 richting: zij
leveren een boodschap aan de consument. De consument kan niet onmiddellijk reageren op de
boodschap die hij ziet of hoort.

Dat de consument zo mondig is op social media is te wijten aan het feit dat hij dit daar kan doen. Als
hij een affiche, tv-commercial of radiospot hoort kan hij niet via dat medium antwoorden. Wat hij
wel kan doen is reageren via social media.
35


Campagnes die gebruik maken van verschillende media zullen reacties krijgen via social media op
hun campagne, net omdat consumenten daar wel kunnen reageren en een gesprek starten met het
merk. Old Spice lanceerde zijn campagne eerst op televisie alvorens zij overgingen tot een volledige
social media campagne.

Natuurlijk is het ook mogelijk om een campagne te voeren enkel en alleen op social media, maar er
moet altijd rekening gehouden worden met verschillende factoren. Hoe kan de doelgroep het best
bereikt worden? Hoe groot is het budget voor de campagne? Wat zijn de doelstellingen van de
campagne? Aan de hand van deze vragen moet dan bepaald worden wat de beste mediastrategie is.

De traditionele media zijn dus zeker nog niet afgeschreven, maar er moet bepaald worden hoe zij het
best samen gaan met social media.



4.4 Consumenten betrekken en interactief zijn


Een vierde kritische succesfactor bij het creëren van een social media campagne is de betrokkenheid
van de consument en de interactiviteit van de campagne. Elk merk kan aanwezig zijn op social media
en een campagne lanceren via dit medium. Maar als de consument geen antwoord krijgt op zijn
vragen, geen informatie kan vinden of dat de campagne hem helemaal niet aanspreekt zal hij snel
zijn interesse verliezen.

Social media heeft de kracht om consumenten te betrekken bij hun merk. Door gericht campagne te
voeren en snel te reageren op reacties van consumenten, zal de consument zich meer bij het merk
betrokken voelen. Niet alleen reageren is belangrijk, maar ook luisteren. Zo luistert Starbucks naar de
ideeën van haar klanten, die de mogelijkheid hebben om hun mening over verbeteringen aan het
merk te geven. Doordat merken snel kunnen reageren op social media ligt de interactie zeer hoog en
komen ze in persoonlijk contact met hun consumenten. Daarom is het belangrijk om te zorgen dat er
interactie is, opdat consumenten een nauwere band met het merk hebben.



4.5 Content


Dit is een cruciale factor is bij het ontwikkelen van een social media campagne. De inhoud van het
campagnemateriaal (video, tweet, facebook wedstrijd,…) moet:

       het doelpubliek aanspreken;
       verstaanbaar en duidelijk zijn voor iedereen;
       aanzetten tot delen met anderen;
       de juiste tone-of-voice hebben;
       op het juiste tijdstip verzonden worden;
       toegevoegde waarde hebben.
36


De inhoud van de boodschap moet natuurlijk altijd juist zijn, maar bij social media is dit nog
belangrijker. Consumenten kunnen zeer snel reageren, en om goede word-of-mouth op te wekken
moet de inhoud van de boodschap sterk zijn en aangepast aan de doelgroep. Het is ook belangrijk
om variëteit te brengen in de verschillende boodschappen. Constant dezelfde boodschap of dezelfde
actie gebruiken zal na verloop van tijd beginnen vervelen. Consumenten zullen jouw boodschap dan
niet meer willen delen met anderen.



4.6 Keep it simple and clear


Dit heeft niet enkel betrekking op de inhoud van de boodschap maar ook de call-to-action. Om
consumenten een bepaalde handeling te laten uitvoeren moet het voor hen duidelijk zijn wat ze
moeten doen. De campagne van Ikea kende veel succes doordat consumenten een handeling
moesten uitvoeren die zij vaak doen in het dagelijkse leven.

Door consumenten handelingen te laten uit voeren waar ze mee vertrouwd zijn, vergroot de kans dat
een social media campagne succesvol is.
37




Lijst met figuren en tabellen

Deel 1 : Het social media landschap

Tabel 1: Globale bekendheid en penetratie van sociale netwerksites   9

Tabel 2: Gebruik van sociale netwerksites volgens leeftijd           12

Grafiek 1: Social Media gebruik volgens geslacht                     12

Figuur 1: Word-Of-Mouth                                              13

Tabel 3: Verschillen tussen social media en traditionele media       14



Deel 4: Kritische succesfactoren

Figuur 2: Kritische succesfactoren van social media campagnes        33
38




Literatuurlijst

Boeken


Evans, D. (2008). Social media marketing: An hour a day. Indiana: Wiley Publishing.

Gillin, P. (2008). Secrets of social media marketing: How to use online conversations and customer
communities to turbo-charge your business!. California: Quill Driver Books.

Holtz S. Havens J.C. (2008). Tactical Transparency. How leaders can leverage social mediato maximize
value and buld their brand. Verenigde Staten: John Wiley and Sons Ltd.

Hulsebosch, J., Wagenaar, S.(2011). En nu online? Sociale media voor professionals, organisaties en
facilitatoren. Houten: Springer Media.

Qualman, E. (2011). Socialnomics: How Social Media Transforms the Way We Live and Do Business.
Verenigde Staten: John Wiley & Sons Ltd.

Safko, L. (2010). The Social Media Bible: Tactics, Tools, and Strategies for Business Success. Verenigde
Staten: John Wiley and Sons Ltd

Singh, S., Becker, M., Williams, R. (2009). Social Media Marketing voor Dummies. Hoboken: Wiley
Publishing Inc.

Spurgeon, C. (2007). Advertising and new media. Verenigd Koninkrijk: Routledge.

Tamboryn, E., Van Vooren, E., Van Nevel, G., Bruyneel, J., Misson, B., Lauweres, F., Georgin, T.,
Laudy, O., Beysen, A., De Cooman, D., Hendrickx, F., Denolf, K., Gibels, D., Irani, S., Gielen, T.,
Stoove, M., Van Wassenhove, B., Van Beeck, K., Vervaecke, B., Caudron, J., de Brouwer, L. (2009).
Toolbook Direct Marketing. Mechelen: Plantyn.

Van Belleghem, S. (2009). The conversation manager. Leuven: Lannoo Campus.

Van Dijck, J. (2006). The network society: Social aspects of new media, second edition. Londen: Sage
Publications.

Zarrella, D. (2009). The Social Media Marketing Book. Sebastopol: O’reilly Media
39


Artikelen uit tijdschriften


Fanello,L. (2011, september). Mediastrategie: grenzen vervagen. Dmix.

Social Media Marketing: Meer dan een nieuw kleedje?. (2009, oktober). Inside Digital Media.

Twitter en marketing: Twitter zonder de hype. (2010, maart). Inside Digital Media.



Digitale documenten


Blom, E. (2011). Handboek Communities: de kracht van sociale netwerken. [pdf].

Cremers, R., Mieras, E. (2011). Nieuwe Marketing in een Sociaal Ecosysteem. [pdf].

Kooistra, S. (2010). WTF?! What’s in it for me and my friends?. [pdf]

Paulke, S., Bensen, C. (2010). Zeven argumenten voor social media monitoring. [pdf]

Shandwick, W. (2011). Socialising Your Brand: A Brand’s Guide to Sociability. [pdf]


Stelzner, A., S. (2011). 2011 social media marketing industry report: how marketers are using social
media to grow their businesses. [pdf].

Van Alphen, R. (2009). Onderzoek naar de ontwikkeling van social media strategieën in corporate
communication naar de consument. Een studie naar de perceptie en adoptie van social media bij
marketing- en public relations professionals in Vlaanderen. [pdf]



Internetpublicaties


#pepi maandagochtend Worldwide Trending Topic. (2011). Geraadpleegd op 29 november 2011 via
http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/cultuur%2Ben%2Bmedia/media/111128PeetersenPichal_T
witter

5,000,000,000. (2011). Geraadpleegd op 1 november 2011 via
http://blog.flickr.net/en/2010/09/19/5000000000/

Advertise on Vimeo. (2011). Geraadpleegd op 1 november 2011 via http://vimeo.com/advertisers

Banks, E. (2011). Facebook Is Most Popular Social Network for All Ages; LinkedIn Is Second [STUDY].
Geraadpleegd op 3 november 2011 via http://mashable.com/2011/11/04/facebook-most-popular-
forrester/#33149Consuming-Media-Online-Is-Becoming-Popular
40


Belgian Social Media Monitor – november 2011. (2011). Geraadpleegd op 2 november 2011 via
http://bvlg.blogspot.com/

Check Facebook. (2011). Geraadpleegd op 29 oktober 2011 via http://checkfacebook.com/

Drie op vier organisaties heeft geen social media beleid. Gebrek aan social mediastrategie bij
communicatieverantwoordelijken. (2011). Geraadpleegd op 9 november 2011 via
http://www.cxonet.be/news/marketing/2011/6/drie-op-vier-organisaties-heeft-geen-social-
mediabeleid.aspx

Eckhouse, J. (2010). JetBlue’s Twitter Promotion Takes Wing. Geraadpleegd op 21 november 2011 via
http://www.socialmarketing20.com/case-study-starbucks-and-social-media/

Facebook vs. Twitter: a breakdown of 2010 social demogrpahics. (2010). Geraadpleegd op 29 oktober
via http://www.digitalsurgeons.com/facebook-vs-twitter-infographic

Guide to Facebook Ads. Get the most of your advertising experience. (2011). Geraadpleegd op 19
november 2011 via http://www.facebook.com/adsmarketing/

Ikea – Facebook showroom. (2009). Geraadpleegd op 22 november 2011 via
http://www.youtube.com/watch?v=0TYy_3786bo

In Pictures: Best-Ever Social Media Campaigns. (2011). Geraadpleegd op 8 november 2011 via
http://www.forbes.com/2010/08/17/facebook-old-spice-farmville-pepsi-forbes-viral-marketing-cmo-
network-social-media_slide_2.html

LinkedIn Advertising. (2011). Geraadpleegd op 19 november 2011 via
http://www.linkedin.com/advertising

My Starbucks Idea. (2011). Geraadpleegd op 21 november 2011 via
http://mystarbucksidea.force.com/

Old Spice Respones Case Study. (2010). Geraadpleegd op 21 november 2011 via
http://www.youtube.com/watch?v=fD1WqPGn5Ag

Online Advertising. (2011). Geraadpleegd op 19 november 2011via
https://twitter.com/#!/advertising

Similon, H. (2011). Bruce/The Seminar: Mobile Vikings. Geraadpleegd op 20 november 2011 via
http://www.slideshare.net/markeebelgie/waarde-van-de-mobile-vikings

Statistieken. (2011). Geraadpleegd op 1 november 2011 via
http://www.youtube.com/t/press_statistics

Sumit, R. (2011). Social Media Biggest Brands; Top 100. Geraadpleegd op 8 november 2011 via
http://www.onlinemarketing-trends.com/2011/06/social-media-biggest-brands-top-100.html
41


Thanks to social media, consumers are even more powerful than advertisers. (2009). Geraadpleegd
op 19 november 2011 via http://www.slideshare.net/Adnerds/thanks-to-social-media-consumers-
are-even-more-powerful-than-advertisers

Third place. (2011). Geraadpleegd op 27 oktober 2011 via http://en.wikipedia.org/wiki/Third_place.

Twitter In Belgium. (2011). Geraadpleegd op 31 oktober 2011 via
http://www.slideshare.net/bvlg/twitter-in-belgium-6670062

Van Belleghem, S. (2010). Social Media around the world. Geraadpleegd op 29 oktober 2011 via
http://www.slideshare.net/stevenvanbelleghem/social-networks-around-the-world-2010

Van Belleghem, S. (2011). Social Media around the world 2011. Geraadpleegd op 29 oktober 2011 via
http://www.slideshare.net/stevenvanbelleghem/social-media-around-the-world-2011

Vanormelingen, C. (2011). 40% van de Belgische werknemers heeft toegang tot sociale media op het
werk. Geraadpleegd op 30 oktober 2011 via http://www.belgiancowboys.be/socialmedia/1871
42


Bijlagen

Bijlage 1
43


Bijlage 2
44


Bijlage 3
45




Bijlage 4
46



1
     http://en.wikipedia.org/wiki/Third_place geraadpleegd op 27 oktober 2011 om 09.20u.
2
    http://www.belgiancowboys.be/socialmedia/1871 geraadpleegd op 30 oktober 2011 om 16.43u.
3
    http://checkfacebook.com/ geraadpleegd op 29 oktober 2011 om 13.05u.
4
    http://www.slideshare.net/stevenvanbelleghem/social-networks-around-the-world-2010 geraadpleegd op 29
oktober 2011 om 14.37u.
5
    http://www.digitalsurgeons.com/facebook-vs-twitter-infographic geraadpleegd op 29 oktober om 16.55u.
6
    http://www.slideshare.net/stevenvanbelleghem/social-networks-around-the-world-2010 geraadpleegd op 29
oktober 2011 om 14.48u.
7
    http://www.slideshare.net/stevenvanbelleghem/social-media-around-the-world-2011 geraadpleegd op 29
oktober 2011 om 17.20u.
8
    http://bvlg.blogspot.com/ geraadpleegd op 2 november 2011 om 08.13u.
9
    http://www.slideshare.net/bvlg/twitter-in-belgium-6670062 geraadpleegd op 31 oktober 2011 om 09.11u.
10
     http://www.digitalsurgeons.com/facebook-vs-twitter-infographic/ geraadpleegd op 29 oktober 2011 om
17.02u.
11
     http://www.slideshare.net/stevenvanbelleghem/social-networksaround-the-world-2010 geraadpleegd op 29
oktober 2011 om 17.20u.
12
     http://bvlg.blogspot.com/ geraadpleegd op 2 november 2011 om 08.11u.
13
     http://www.slideshare.net/stevenvanbelleghem/social-networksaround-the-world-2010 geraadpleegd op 29
oktober 2011 om 17.23u.
14
     http://www.youtube.com/t/press_statistics geraadpleegd op 1 november 2011 om 17.43u.
15
     http://vimeo.com/advertisers geraadpleegd op 1 november 2011 om 17.45u.
16
     http://blog.flickr.net/en/2010/09/19/5000000000/ geraadpleegd op 1 november 2011 om 17.30u.
17
     http://bvlg.blogspot.com/ geraadpleegd op 1 november 2011 om 21.41u.
18
     http://mashable.com/2011/11/04/facebook-most-popular-forrester/#33149Consuming-Media-Online-Is-
Becoming-Popular geraadpleegd op 3 november 2011 om 10.07u.
19
     http://www.slideshare.net/stevenvanbelleghem/social-networks-around-the-world-2010 geraadpleegd op 2
november 2011 om 16.35u.
20
   http://www.digimedia.be/News/nl/4753/boondoggle-en-insites-zetten-conversation-mapping-op-de-
kaart.html, geraadpleegd op 21 november 2011 om 19u25.
21
     http://www.onlinemarketing-trends.com/2011/06/social-media-biggest-brands-top-100.html geraadpleegd
op 8 november 2011 om 14.25u.
22
     http://www.forbes.com/2010/08/17/facebook-old-spice-farmville-pepsi-forbes-viral-marketing-cmo-
network-social-media_slide_2.html geraadpleegd op 8 november 2011 om 14.37u.
23
     http://www.cxonet.be/news/marketing/2011/6/drie-op-vier-organisaties-heeft-geen-social-
mediabeleid.aspx geraadpleegd op 9 november 2011 om 10.07u.
24
     http://www.slideshare.net/Adnerds/thanks-to-social-media-consumers-are-even-more-powerful-than-
advertisers geraadpleegd op 19 november 2011 om 14.26u.
25
   http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/cultuur%2Ben%2Bmedia/media/111128PeetersenPichal_Twitter
geraadpleegd op 29 november 2011 om 11.35u.
26
   http://www.adnerds.be/ geraadpleegd op 30 november 2011 om 12.33u.
27
     http://www.facebook.com/adsmarketing/ geraadpleegd op 19 november 2011 om 15.08u.
28
   https://twitter.com/#!/advertising geraadpleegd op 19 november 2011 om 16.48u.
29
   http://www.linkedin.com/advertising geraadpleegd op 19 november 2011 om 18.04u.
30
   http://www.youtube.com/watch?v=UD5G7hNSysw geraadpleegd op 04 december 2011 om 12.09u.
47


31
   http://www.frankwatching.com/archive/2010/07/15/social-media-en-hun-rol-in-marketingcommunicatie/,
geraadpleegd op 03 december 2011 om 10u30.
32
   http://rishidave.com/42960890 geraadpleegd op 03 december 2011 om 11.09u.
33
   http://www.webtrafficroi.com/twitter-marketing-dell-now-makes-3-million-via-twitter/ geraadpleegd op 03
december 2011 om 11.02u.
34
   http://www.slideshare.net/markeebelgie/waarde-van-de-mobile-vikings geraadpleegd op 20 november 2011
om 10.24u.
35
   http://www.youtube.com/watch?v=fD1WqPGn5Ag geraadpleegd op 21 november 2011 om 16.47u.
36
   http://mystarbucksidea.force.com/ geraadpleegd op 21 november 2011 om 16.58u.
37
   http://www.socialmarketing20.com/case-study-starbucks-and-social-media/ geraadpleegd op 21 november
2011 om 17.06u.
38
   http://www.youtube.com/watch?v=0TYy_3786bo geraadpleegd op 22 november 2011 om 11.01u.
39
   http://therealtimereport.com/2010/03/12/jetblues-twitter-promotion-takes-wing/ geraadpleegd op 22
november 2011 om 13.51u.

Weitere ähnliche Inhalte

Ähnlich wie Social media de_kritische_succesfactoren_voor_succesvolle_social_media_campagnes_versie def

Global ICT Gids_Suriname_2011
Global ICT Gids_Suriname_2011Global ICT Gids_Suriname_2011
Global ICT Gids_Suriname_2011RTM
 
Global ICT Gids_Suriname_2011
Global ICT Gids_Suriname_2011Global ICT Gids_Suriname_2011
Global ICT Gids_Suriname_2011MIT Institute
 
Global ICT Gids_Suriname_2011
Global ICT Gids_Suriname_2011Global ICT Gids_Suriname_2011
Global ICT Gids_Suriname_2011Step 991
 
2020 start vandaag! #GRAFOC-studie naar de nieuwe competenties voor de printm...
2020 start vandaag! #GRAFOC-studie naar de nieuwe competenties voor de printm...2020 start vandaag! #GRAFOC-studie naar de nieuwe competenties voor de printm...
2020 start vandaag! #GRAFOC-studie naar de nieuwe competenties voor de printm...GRAFOC | Printmedia Opleidingscentrum
 
Srm het strategische communicatieplan 2013 syllabus
Srm het strategische communicatieplan 2013 syllabusSrm het strategische communicatieplan 2013 syllabus
Srm het strategische communicatieplan 2013 syllabusProfound Groep BV
 
Social media interne communicatie
Social media interne communicatieSocial media interne communicatie
Social media interne communicatieFrank Smilda
 
Social media interne communicatie
Social media interne communicatieSocial media interne communicatie
Social media interne communicatieFrank Smilda
 
Doorbraakproject Onderwijs & ICT
Doorbraakproject Onderwijs & ICTDoorbraakproject Onderwijs & ICT
Doorbraakproject Onderwijs & ICTHenk Orsel
 
Big data in Brussel vandaag. En morgen ?
Big data in Brussel vandaag. En morgen ? Big data in Brussel vandaag. En morgen ?
Big data in Brussel vandaag. En morgen ? Christina Galouzis
 
koersbesluit_om_het_kind_interactief_22-5-2013
koersbesluit_om_het_kind_interactief_22-5-2013koersbesluit_om_het_kind_interactief_22-5-2013
koersbesluit_om_het_kind_interactief_22-5-2013Marc van Gemert
 
business word
business wordbusiness word
business wordJeroen
 
XML en Organisatie: vijf tegenstellingen
XML en Organisatie: vijf tegenstellingenXML en Organisatie: vijf tegenstellingen
XML en Organisatie: vijf tegenstellingenPieter van der Hijden
 
Beleidsnota Algemeen Regeringsbeleid 2009-2014, Kris Peeters
Beleidsnota Algemeen Regeringsbeleid 2009-2014, Kris PeetersBeleidsnota Algemeen Regeringsbeleid 2009-2014, Kris Peeters
Beleidsnota Algemeen Regeringsbeleid 2009-2014, Kris PeetersBart Gysens
 
UBA Jaarverslag 2009
UBA Jaarverslag 2009UBA Jaarverslag 2009
UBA Jaarverslag 2009UBA Belgium
 
Lrp jci vlaanderen 2011 2015 v2011 11 08
Lrp jci vlaanderen 2011 2015 v2011 11 08Lrp jci vlaanderen 2011 2015 v2011 11 08
Lrp jci vlaanderen 2011 2015 v2011 11 08broederlijkheid
 
Capita selecta florine deimann 2
Capita selecta florine deimann 2Capita selecta florine deimann 2
Capita selecta florine deimann 2Sanoma NL
 
Digitaliseringsplan Erfgoed (Universiteitsbibliotheek Amsterdam) 2010-2011. B...
Digitaliseringsplan Erfgoed (Universiteitsbibliotheek Amsterdam) 2010-2011. B...Digitaliseringsplan Erfgoed (Universiteitsbibliotheek Amsterdam) 2010-2011. B...
Digitaliseringsplan Erfgoed (Universiteitsbibliotheek Amsterdam) 2010-2011. B...HenrietteReerink
 

Ähnlich wie Social media de_kritische_succesfactoren_voor_succesvolle_social_media_campagnes_versie def (20)

Global ICT Gids_Suriname_2011
Global ICT Gids_Suriname_2011Global ICT Gids_Suriname_2011
Global ICT Gids_Suriname_2011
 
Global ICT Gids_Suriname_2011
Global ICT Gids_Suriname_2011Global ICT Gids_Suriname_2011
Global ICT Gids_Suriname_2011
 
Global ICT Gids_Suriname_2011
Global ICT Gids_Suriname_2011Global ICT Gids_Suriname_2011
Global ICT Gids_Suriname_2011
 
2020 start vandaag! #GRAFOC-studie naar de nieuwe competenties voor de printm...
2020 start vandaag! #GRAFOC-studie naar de nieuwe competenties voor de printm...2020 start vandaag! #GRAFOC-studie naar de nieuwe competenties voor de printm...
2020 start vandaag! #GRAFOC-studie naar de nieuwe competenties voor de printm...
 
Srm het strategische communicatieplan 2013 syllabus
Srm het strategische communicatieplan 2013 syllabusSrm het strategische communicatieplan 2013 syllabus
Srm het strategische communicatieplan 2013 syllabus
 
Social media interne communicatie
Social media interne communicatieSocial media interne communicatie
Social media interne communicatie
 
Social media interne communicatie
Social media interne communicatieSocial media interne communicatie
Social media interne communicatie
 
Doorbraakproject Onderwijs & ICT
Doorbraakproject Onderwijs & ICTDoorbraakproject Onderwijs & ICT
Doorbraakproject Onderwijs & ICT
 
Big data in Brussel vandaag. En morgen ?
Big data in Brussel vandaag. En morgen ? Big data in Brussel vandaag. En morgen ?
Big data in Brussel vandaag. En morgen ?
 
Studieresultaten naar de effecten van de Leefloonwet
Studieresultaten naar de effecten van de LeefloonwetStudieresultaten naar de effecten van de Leefloonwet
Studieresultaten naar de effecten van de Leefloonwet
 
koersbesluit_om_het_kind_interactief_22-5-2013
koersbesluit_om_het_kind_interactief_22-5-2013koersbesluit_om_het_kind_interactief_22-5-2013
koersbesluit_om_het_kind_interactief_22-5-2013
 
business word
business wordbusiness word
business word
 
Geld verdienen met Linkedin
Geld verdienen met LinkedinGeld verdienen met Linkedin
Geld verdienen met Linkedin
 
XML en Organisatie: vijf tegenstellingen
XML en Organisatie: vijf tegenstellingenXML en Organisatie: vijf tegenstellingen
XML en Organisatie: vijf tegenstellingen
 
Beleidsnota Algemeen Regeringsbeleid 2009-2014, Kris Peeters
Beleidsnota Algemeen Regeringsbeleid 2009-2014, Kris PeetersBeleidsnota Algemeen Regeringsbeleid 2009-2014, Kris Peeters
Beleidsnota Algemeen Regeringsbeleid 2009-2014, Kris Peeters
 
UBA Jaarverslag 2009
UBA Jaarverslag 2009UBA Jaarverslag 2009
UBA Jaarverslag 2009
 
Lrp jci vlaanderen 2011 2015 v2011 11 08
Lrp jci vlaanderen 2011 2015 v2011 11 08Lrp jci vlaanderen 2011 2015 v2011 11 08
Lrp jci vlaanderen 2011 2015 v2011 11 08
 
Capita selecta florine deimann 2
Capita selecta florine deimann 2Capita selecta florine deimann 2
Capita selecta florine deimann 2
 
Scriptie
ScriptieScriptie
Scriptie
 
Digitaliseringsplan Erfgoed (Universiteitsbibliotheek Amsterdam) 2010-2011. B...
Digitaliseringsplan Erfgoed (Universiteitsbibliotheek Amsterdam) 2010-2011. B...Digitaliseringsplan Erfgoed (Universiteitsbibliotheek Amsterdam) 2010-2011. B...
Digitaliseringsplan Erfgoed (Universiteitsbibliotheek Amsterdam) 2010-2011. B...
 

Social media de_kritische_succesfactoren_voor_succesvolle_social_media_campagnes_versie def

  • 1. DEPARTEMENT BEDRIJFSMANAGEMENT MERCATOR Henleykaai 84 9000 Gent Social Media: De kritische succesfactoren voor succesvolle social media campagnes. Eindwerk van: Jan Denys Opleiding: Professionele bachelor Bedrijfsmanagement Academiejaar: 2011-2012 Afstudeerrichting: Marketing Stagebegeleider: Karen Merckx
  • 2. “There has been a fundamental shift in our culture and it has created a new landscape of influencers and an entirely new ecosystem for supporting the socialization of information--thus facilitating new conversations that can start locally, but have a global impact. Monologue has given way to dialogue. Social media is not a game played from the sidelines. Those who participate will succeed – everyone else will either have to catch up or miss the game altogether.” (Solis in Holtz en Havens, 2008)
  • 3. DEPARTEMENT BEDRIJFSMANAGEMENT MERCATOR Henleykaai 84 9000 Gent Social Media: De kritische succesfactoren voor succesvolle social media campagnes. Eindwerk van: Jan Denys Opleiding: Professionele bachelor Bedrijfsmanagement Academiejaar: 2011-2012 Afstudeerrichting: Marketing Stagebegeleider: Karen Merckx
  • 4. Voorwoord Eerst en vooral wil ik graag iedereen bedanken die mij geholpen en gesteund heeft tijdens het realiseren van deze bachelorproef. Vervolgens ook een grote dank aan de Hogeschool Gent, voor al de interessante vakken, gastsprekers, cursussen en kennis die mij werden aangeboden. Zonder al deze kennis was het schrijven van dit eindwerk niet mogelijk. Ik wil in het bijzonder mevrouw Karen Merckx bedanken voor de tijd die zij telkens vrijmaakte voor mij. Zij gaf me altijd duidelijke feedback en zo werd het schrijven van deze bachelorproef een stuk makkelijker.
  • 5. Inhoud Woord Vooraf Inhoudsopgave Inleiding 1 Social media landschap ..................................................................................................... 8 1.1 Wat zijn social media? ............................................................................................................ 8 1.2 Spelers .................................................................................................................................... 9 1.2.1 Sociale netwerksites ....................................................................................................... 9 1.2.2 Contentplatformen ....................................................................................................... 10 1.2.3 Fora en blogs ................................................................................................................ 11 1.3 Doelgroep ............................................................................................................................. 11 1.3.1 Leeftijd .......................................................................................................................... 11 1.3.2 Geslacht ........................................................................................................................ 12 1.3.3 Opleidingsniveau en inkomen ...................................................................................... 12 1.4 Power to the people ............................................................................................................. 13 1.4.1 Word-of-mouth ............................................................................................................ 13 1.4.2 Mensen praten over merken ........................................................................................ 14 1.5 Social media vs. traditionele media ...................................................................................... 14 1.6 Merken en social media ....................................................................................................... 15 2 Social media marketing ................................................................................................... 17 2.1 Belang van social media voor merken .................................................................................. 17 2.2 Gevaren van social media voor merken ............................................................................... 19 2.3 Communicatie via social media ............................................................................................ 22 2.3.1 Facebook ...................................................................................................................... 22 2.3.2 Twitter .......................................................................................................................... 23 2.3.3 LinkedIn ........................................................................................................................ 24 2.3.4 YouTube........................................................................................................................ 24 2.3.5 Blogs ............................................................................................................................. 24 2.4 Adverteren via social media ................................................................................................. 24 2.5 Social Media ROI ................................................................................................................... 25 2.5.1 Investment.................................................................................................................... 25 2.5.2 Return ........................................................................................................................... 26
  • 6. 3 Cases .............................................................................................................................. 28 3.1 Mobile Vikings ...................................................................................................................... 28 3.2 Old Spice ............................................................................................................................... 29 3.3 My Starbucksidea ................................................................................................................. 30 3.4 Ikea Showroom ..................................................................................................................... 31 3.5 JetBlue .................................................................................................................................. 31 4 Kritische succesfactoren................................................................................................... 33 4.1 Social media teams ............................................................................................................... 33 4.2 Monitoring............................................................................................................................ 34 4.3 Crossmedia ........................................................................................................................... 34 4.4 Consumenten betrekken en interactief zijn ......................................................................... 35 4.5 Content ................................................................................................................................. 35 4.6 Keep it simple and clear ....................................................................................................... 36 Lijst met figuren en tabellen ....................................................................................................... 37 Literatuurlijst ............................................................................................................................. 38 Boeken .............................................................................................................................................. 38 Artikelen uit tijdschriften ..................................................................................................................... 39 Digitale documenten ............................................................................................................................ 39 Internetpublicaties ............................................................................................................................... 39 Bijlagen...................................................................................................................................... 42 Bijlage 1 .............................................................................................................................................. 42 Bijlage 2 .............................................................................................................................................. 43 Bijlage 3 .............................................................................................................................................. 44 Bijlage 4 ............................................................................................................................................ 445
  • 7. 7 Inleiding Over social media is al veel geschreven en gediscussieerd. Het heeft een revolutie ontketend op het vlak van marketing en communicatie. Bedrijven waagden zich al snel aan social media, zonder goed te weten waar ze aan begonnen. Is sociale media wel rendabel genoeg? Hoe lanceer je een social media campagne? En hoe zorg je ervoor dat een campagne succesvol is? Nu de hype rond social media voorbij is, blijft het nog altijd onduidelijk welke factoren tot een succesvolle campagne leiden. In dit rapport gaan we op zoek naar de kritische succesfactoren van social media campagnes. Kritische succesfactoren zijn die elementen van social media campagnes die ervoor zorgen dat een campagne haar doelstellingen bereikt. Aan de hand van desk research werd de nodige informatie verzameld om deze succesfactoren te bepalen. Door de analyse van cases werd duidelijk welke elementen van social media campagnes cruciaal waren voor een goed resultaat. Het resultaat werd altijd bepaald op basis van de vooropgestelde doelstellingen. In het eerste deel wordt een algemeen overzicht gegeven van het social media landschap. Vervolgens wordt het belang van social media marketing besproken voor merken en consument. Social media heeft niet alleen verandering meegebracht voor de marketing, maar ook de consument werd hierdoor beïnvloed. In het laatste deel worden enkele cases geanalyseerd om te komen tot het doel van dit werk: De kritische succesfactoren van social media campagnes bepalen.
  • 8. 8 1 Social media landschap Iedereen is al vertrouwd met het gebruik van social media, zowel jong als oud. Sociale netwerken bestaan al eeuwen, maar zijn nu digitaal geworden. Het succes van social media is ook te verklaren aan de hand van enkele elementaire behoeften. De mens is eigenlijk gewoon een dier dat op zoek is naar anderen die zijn visie delen, naar iemand waar hij advies aan kan vragen of iemand om simpelweg eens mee te praten. Dat kunnen ze doen op café, in een vereniging of op de sportclub. Naast thuis en het werk is dit de derde plaats waar mensen in contact komen met elkaar. De digitale evolutie heeft ervoor gezorgd dat sociale netwerken het perfecte platform zijn om een ‘Third Place 1’ uit te bouwen. Wereldwijd gebruiken meer dan één miljard mensen social media, dit is ongeveer 70% van de internetgebruikers. 2 Sharen, liken en tweets zijn geen onbekende termen meer, voor velen ze maken deel uit van het dagelijkse leven. De manier van communiceren tussen consumenten onderling en met merken is voorgoed veranderd. Dit hoofdstuk geeft een overzicht van de belangrijkste spelers, het gebruik van social media en het belang van social media voor merken. 1.1 Wat zijn social media? Voor het verdere verloop van dit werk is het nodig om een duidelijke definitie van social media te geven. Social media is een verzamelnaam voor internettoepassingen waarmee het mogelijk is om informatie met elkaar te delen en waar gebruikers zelf de inhoud bepalen. Dit wordt verder in dit werk omschreven als User Generated Content (UGC). Het zijn virtuele ontmoetingsplaatsen waar er veel interactie plaatsvindt tussen gebruikers. Mensen komen er samen om te praten met elkaar over onderwerpen die zij belangrijk vinden. Ze kunnen er informatie delen in de vorm van tekst, maar ook geluid en beeld worden gedeeld via social media platformen zoals YouTube, Facebook en Twitter. Social media halen hun succes uit de vlotte sociale interactie op deze netwerken. Gebruiksgemak, respect voor privacy en de doelgroep zijn maar enkele voorbeelden om deze interactie zo vlot mogelijk te laten verlopen. Het gebruik van social media kan best vergeleken worden met een bezoek aan een café of evenement met vrienden. Mensen praten er met elkaar, ontmoeten er nieuwe mensen en kunnen er oude vrienden terugvinden.
  • 9. 9 Gesprekken kunnen gaan over verschillende onderwerpen en je komt meer te weten over je vrienden en kennissen. Je kan je aangetrokken voelen door de muziek en reageren op wat andere mensen te zeggen hebben. Dit is ook allemaal mogelijk via social media, maar dan in een virtuele omgeving. Er is dus geen fysiek contact en het kan gewoon van thuis uit op elk moment van de dag, zolang er maar een verbinding is met het internet. Social media kunnen onderverdeeld worden in drie categorieën: Community platformen zijn platformen waar gebruikers een online netwerk kunnen opbouwen en onderhouden. Dit doen ze door inhoud met hun contacten te delen. Dit zijn vaak korte berichten, muziekfragmenten of video’s. Voorbeelden hiervan zijn Facebook, Twitter en LinkedIn. De content platformen zijn sites waar gebruikers inhoud kunnen beschikbaar stellen voor anderen. Vaak wordt de content dan verder gedeeld via een sociale netwerksite. Voorbeelden zijn YouTube, Vimeo en Flickr. De derde categorie, blogs en fora, worden gebruikt om uitgebreide en persoonlijke content te delen met anderen. Op blogs worden vaak langere berichten gepubliceerd over een onderwerp waar de gebruiker iets over kwijt wil. Het is een soort virtueel dagboek waar ervaringen gedeeld worden. Op fora wordt hoofdzakelijk gepraat en gediscussieerd over specifieke onderwerpen. Het forum van een voetbalploeg zal vaak gaan rond de resultaten en het transferbeleid van de ploeg. 1.2 Spelers 1.2.1 Sociale netwerksites De top 3 sociale netwerksites bestaat uit Facebook, MySpace en Twitter. Facebook MySpace Twitter LinkedIn Bekendheid 100% 73% 80% 22% Penetratie 62% 20% 16% 9% Tabel 1: Globale bekendheid en penetratie van sociale netwerksites Facebook is uitgegroeid tot de grootste sociale netwerksite ter wereld, het is bijna vanzelfsprekend geworden om een profiel te bezitten op Facebook. Het is zelfs zo populair geworden dat er een film over gemaakt is. Het heeft een globaal gemiddelde van bijna 100% bekendheid en 62% penetratie· (meer dan 750 miljoen gebruikers in juli 2011).3
  • 10. 10 In België kent 95% Facebook en 57% van hen heeft een profiel op Facebook. Dat zijn ongeveer 4 miljoen gebruikers in België.4 Dat het voor merken interessant is om een aanwezigheid te hebben op Facebook kan worden afgeleid uit de cijfers. Globaal volgen 40% van de Facebook gebruikers een merkpagina en 51% van die gebruikers geeft aan dat ze dit merk ook effectief kopen.5 MySpace bezet nog steeds de tweede plaats met een bekendheid van 73% en een penetratie van 20%. Maar MySpace verliest al jaren terrein, en wordt voor merken dan ook steeds minder interessant.6 Op Twitter delen gebruikers updates en informatie uit het dagelijkse leven met hun volgers. Dit zijn mensen die aangeven dat ze tweets van een bepaald persoon willen zien verschijnen in hun tijdslijn. Elke volger krijgt dan die tweets te zien, en zelf krijg je de tweets te zien van mensen die je zelf volgt. Twitter sluit de top drie af met een globale bekendheid van 80% en een penetratie van 16%. 7 Globaal gezien heeft Twitter meer dan 100 miljoen gebruikers, een pak minder dan Facebook. Volgens onderzoek van Bruno Peeters zijn er in België ongeveer 115.000 Twitter accounts.8 Elke twitteraar volgt ongeveer 100 anderen en wordt op zijn beurt door ongeveer 100 anderen gevolgd.9 Zo kan een boodschap snel verspreid worden onder kennissen en vrienden. Wereldwijd volgt 25% van de gebruikers een merk op Twitter en 67% van hen kopen dit merk ook effectief. 10 Meer informatie over Twitter en Facebook kan u terugvinden in bijlage 1 van dit werk. Bovenstaande sociale netwerksites worden overwegend voor persoonlijke zaken gebruikt. Facebook en MySpace worden voor respectievelijk 75% en 72% gebruikt voor persoonlijke doeleinden, bij Twitter gaat het om 62%.11 Redenen om social media te gebruiken zijn om contact te onderhouden met vrienden en familie, als aangenaam tijdverdrijf of om hobby’s of interesses te delen met anderen. Daarnaast wordt het ook gebruikt om nieuwe mensen te ontmoeten. LinkedIn is de populairste sociale netwerksite voor professioneel gebruik met meer dan 100 miljoen gebruikers en meer dan 960 000 Belgische gebruikers.12 Het heeft een globale bekendheid van 22% en een penetratie van 9%. Meer dan de helft van de LinkedIn accounts worden uitsluitend voor professionele doeleinden gebruikt.13 Op LinkedIn worden contacten toegevoegd op basis van een professionele band. Dit zijn bijvoorbeeld collega’s op het werk of mensen waarmee je gestudeerd hebt. LinkedIn gebruikers kunnen ook lid worden van groepen, waar gesprekken en discussies plaatsvinden over thema’s die met deze groep te maken hebben. Een volledig profiel aanmaken op LinkedIn is betalend, in tegenstelling tot Facebook, MySpace en Twitter die volledig gratis zijn voor de gebruikers. 1.2.2 Contentplatformen YouTube is het bekendste en meest gebruikte platform voor het uploaden en bekijken van online video’s. Dagelijks worden meer dan 3 miljard video’s bekeken en elke minuut wordt er 48 uur aan videomateriaal online geplaatst.
  • 11. 11 Enkele voorbeelden zijn: muziekvideo’s, videoblogs, afleveringen van een serie en handleidingen over producten. Het gebruik van YouTube gaat hand in hand met het gebruik van sociale netwerksites. 17 miljoen mensen hebben hun YouTube account gekoppeld aan minstens één sociaal netwerk en meer dan 12 miljoen van deze mensen deelt video’s met hun gekoppelde sociale netwerken. 14 Vimeo is na YouTube de belangrijkste website voor online video. Waar YouTube zich naar een breed en algemeen publiek richt, heeft Vimeo een specifiekere doelgroep van filmmakers en creatieven. Dankzij deze gerichte aanpak heeft Vimeo zich ontwikkeld tot een invloedrijke community voor creatieve filmmakers. Vimeo bereikt maandelijks bijna 40 miljoen mensen, verspreid over de hele wereld.15 Flickr is een platform waar gebruikers foto’s kunnen uploaden, organiseren en delen met anderen. Per minuut worden meer dan 3.000 foto’s geüpload op Flickr en in totaal staan er meer dan 5 miljard foto’s op de website. 16 In België zijn er ongeveer 4600 gebruikers die via dit platform hun foto’s delen. Als je op Flickr zoekt op ‘Belgium’ toont de site wel meer dan 1,5 miljoen resultaten. 17 1.2.3 Fora en blogs Op deze platformen praten gebruikers over merken, delen ze hun mening en beoordelen ze een product of dienst. Om een volledig beeld te krijgen van hoe een doelgroep over een bedrijf of merk denkt, is het dus aangewezen om ook de gesprekken op deze platformen op te volgen en te analyseren. Op www.ikeahackers.net worden afbeeldingen en handleidingen gepost om Ikea meubelen te gebruiken voor andere doeleinden. Creative fans verzamelen zich hier, en vertellen hoe zij de meubelen van Ikea gebruiken. Een voorbeeld hiervan is een vaas die, na enkele aanpassingen, kon gebruikt worden als een lamp. 1.3 Doelgroep 1.3.1 Leeftijd Algemeen wordt aangenomen dat social media vooral iets voor jongeren is. Uit cijfers van Insites Consulting blijkt nu dat ook ouderen zich aan social media wagen. De 35 plussers vormen ook een grote groep die niet mag verwaarloosd worden18
  • 12. 12 Facebook Twitter MySpace LinkedIn 15-24j 24% 30% 33% 15% 25-34j 25% 25% 26% 24% 35-54j 35% 30% 31% 43% 55+ 16% 14% 11% 18% Tabel 2: Gebruik van sociale netwerksites volgens leeftijd De groei in de leeftijdsklasse 35 plus duikt op in alle onderzoeken over social media. Jongeren waren meteen mee met deze nieuwe trend, zij zijn de early adopters. Maar de oudere generaties, de mass adopters, hebben een inhaalbeweging gemaakt en hebben hun weg naar de social media gevonden. 1.3.2 Geslacht Het aantal mannelijke en vrouwelijke gebruikers van sociale netwerksites is ongeveer gelijk. Mannen zijn beter vertegenwoordigd dan vrouwen, dit doordat er veel meer mannen aanwezig zijn op LinkedIn. Zowel op Facebook als op Twitter is de verhouding tussen man en vrouw gelijkopgaand. 19 Grafiek 1: Social media gebruik volgens geslacht Vrouw 46% Man 54% 1.3.3 Opleidingsniveau en inkomen Volgens onderzoek van Kissmetrics heeft meer dan de helft van de social media gebruikers een hogere opleiding gevolgd en ongeveer één derde heeft een bachelor diploma of hoger.
  • 13. 13 Ongeveer twee derden van de social media gebruikers hebben een gemiddeld jaarlijks inkomen tussen de 25 duizend en 75 duizend dollar. Meer informatie kan u terugvinden in bijlage 2 van dit werk. 1.4 Power to the people Voor de komst van social media waren consumenten passieve ontvangers van informatie die hen toegestuurd werd. Reclame werd gemaakt door bedrijven en deze werd door de consument opgenomen. Boodschappen werden gebruikt om te overtuigen, te informeren of te herinneren aan een merk. De komst van social media heeft dit allemaal veranderd. Consumenten beschikken nu over een groot arsenaal aan tools om hun merkervaringen en meningen te verspreiden met hun sociaal netwerk. Ze worden ook veel meer beïnvloed door meningen en aanbevelingen van anderen. Deze opinies en aanbevelingen kunnen zich tot ver buiten een sociaal netwerk verspreiden. Het is zeer eenvoudig geworden om gedachten te delen met anderen en een invloed uit te oefenen op anderen. Iedereen die zich online bevindt en gebruik maakt van sociale netwerken beïnvloedt andere mensen. Wat niet veranderd is, is dat merkervaringen en opinies van bepaalde personen een veel grotere invloed zullen hebben dan die van anderen. Consumenten vertrouwen de mening van vreemden ongeveer evenveel als de mening van naasten omdat ze hen als gelijken beschouwen. Deze meningen worden op hun beurt meer vertrouwd dan de mening van reclame. 1.4.1 Word-of-mouth Een belangrijk gevolg van social media is de toename van mond-tot-mond reclame. Waar dit vroeger alleen maar mogelijk was in de fysieke wereld, kan het nu op elk moment over het web. Het is tegenwoordig eenvoudig om snel en goedkoop een boodschap de wereld in te sturen. De reikwijdte van mond-tot-mond reclame is sterk toegenomen omdat social media universeel zijn. Een boodschap die in België verspreid wordt kan een uur later al in Australië verspreid worden. Figuur 1: Word-Of-Mouth
  • 14. 14 Bedrijven beginnen dan ook steeds meer te beseffen dat de consument een belangrijke invloed heeft op beslissingen van anderen, een invloed die verder reikt dan enkel zijn naasten. Merken komen in een omgeving terecht waar sociaal geëngageerde consumenten met de scepter zwaaien. Het genereren van positieve word-of-mouth via de digitale media is dan ook een belangrijk instrument geworden voor marketeers. De content die consumenten aanmaken in sociale netwerken is word-of- mouth communicatie die door consumenten, en niet door bedrijven, wordt gecreëerd en onderhouden. Marketeers moeten consumenten stimuleren om positief over hun merk te praten, zodat consumenten reclame maken voor hun merk. 1.4.2 Mensen praten over merken Boondoggle en Insites Consulting voerden het onderzoek “Conversation Mapping” uit om zowel offline als online conversaties over merken in kaart te brengen. Daaruit bleek dat Belgen 25 miljoen conversaties voeren over merken en producten in één week tijd. 32% van die gesprekken leidden zelf tot een verandering van mening over een bepaald merk, wat wel betekent dat iets minder dan 70% van de deelnemers hun mening niet herziet. De meeste gesprekken gaan effectief over producten en merken zelf en in mindere mate over de gevoerde campagnes. In cijfers betekent dat 66% van de gesprekken het merk als onderwerp had, 36% ging over de producten en slechts 11% praatte over de reclame. Deze cijfers illustreren nogmaals het belang van word-of-mouth voor merken.20 Deze conversaties kunnen ook perfect gevoerd worden via social media. Over grote merken gaan mensen automatisch praten, maar voor kleinere en onbekende merken loopt dit vaak heel wat moeizamer. Het is daarom aan te raden om de conversatie aan te gaan met de klanten via social media. 1.5 Social media vs. traditionele media Met de komst van social media zijn er voor de gebruikers nieuwe communicatieplaatsen ontstaan. Ook het gebruikmaken en creëren van content kent weinig beperkingen. Hierdoor is de lijn tussen persoonlijke, one-to-one, communicatie en massamediacommunicatie zeer vaag geworden. Social Media Traditionele Media Bottom – Up Top – Down Many-to-many 1-to-many Persoonlijk Onpersoonlijk Goedkoop Duur Gebruikers hebben de macht Adverteerders hebben de macht Interactie Participatie en conversatie Tabel 3: Verschillen tussen social media en de traditionele media
  • 15. 15 Het meest onderscheidende kenmerk van social media is de rol van de gebruiker. Hij kan zelf diensten of producten aanbieden als producent maar ook feedback geven op andere diensten of producten. De macht ligt in de handen van de gebruikers. Social media maakt dus gebruik van een ‘bottom-up’ aanpak, dit in tegenstelling tot traditionele media die een ‘top-down’ aanpak hanteren. Het creëren en distribueren van advertenties gebeurt hier door organisaties die de kennis bezitten om dit te doen. De bottom-up aanpak betekent dat content gecreëerd wordt door gebruikers en niet door een organisatie. Doordat iedereen content kan creëren op social media vervaagt de lijn van het onderscheid tussen content gecreëerd door professionals en door gebruikers. Het publiek op social media is veel meer betrokken bij dit medium. Er is een zeer hoog niveau van participatie en conversatie. Het zijn gebruikers van het medium, terwijl bij andere media het publiek vaak gewoon lezers of kijkers zijn. Traditionele media zijn gecontroleerde en afgebakende omgevingen waar adverteerders door middel van een boodschap consumenten proberen te lokken, zonder dat de consument een gesprek kan aangaan met het merk. Marketeers die willen adverteren op social media komen in een door consumenten beheerde wereld terecht. De marketeer moet zich in deze omgeving gedragen als een normaal persoon en moet met zijn doelgroep praten en er naar luisteren. Hierdoor moet hij wel een deel van zijn controle over het merk afstaan. Reclame in de traditionele media wordt beschouwd als niet persoonlijke, betalende eenrichtings- communicatie naar een doelgroep. Het gaat om het verspreiden van informatie naar een publiek tegen betaling. Social media zijn, zo goed als, gratis. Het opstarten en opbouwen van een pagina op Facebook, een blog aanmaken of een gesprek starten met consumenten via social media is helemaal gratis. Om via deze netwerken te adverteren naar specifieke doelgroepen moet er wel betaald worden, maar dit stelt niets voor in vergelijking met de prijzen binnen andere media. In tegenstelling tot de traditionele media is social media een vorm van tweerichtingscommunicatie. Consumenten kunnen nu zelf kiezen welke boodschappen ze willen bekijken op basis van hun behoeften en interesses. Consumenten kunnen er hun genoegen en ongenoegen uiten over producten en diensten, iets wat vroeger minder eenvoudig was. Een ander onderscheidend kenmerk van social media is dat de berichten blijvend zijn. Berichten die worden gepost op social media blijven er voor altijd op staan. Een boodschap op een affiche of in een commercial zal enkele gedurende een bepaalde periode te bekijken zijn. Berichten op social media blijven automatisch bestaan. Zo kunnen berichten door iedereen en op eender welk moment gelezen worden. 1.6 Merken en social media Veel merken hebben hun weg al gevonden naar de social media. Zowel in de B2B als in de B2C sector wordt social media een deel van de strategie van de bedrijven. Dell, Nike en Starbucks zijn de meest toonaangevende merken op social media.21
  • 16. 16 Zij waren meteen mee met het hele social media gebeuren en plukken daar nu de vruchten van. Ook kleinere merken en bedrijven hebben manieren gevonden om social media in te zetten. Zo zag Blendtec haar verkoop van blenders met 700% stijgen na een social media campagne. Het bedrijf publiceerde verschillende online video’s waarin zowat alles gemixt werd door de blender. Zo gingen ondermeer een baseball, een Iphone en Ipad voor de bijl.22 Uit onderzoek van Leads United bij 70 communicatie- en marketingverantwoordelijken uit diverse sectoren blijkt dat social media steeds meer gebruikt wordt door Belgische bedrijven. Toch wordt de capaciteit van social media nog niet volledig benut. Slechts één vierde heeft een social media beleid en meer dan de helft houdt niet in de gaten wat er over hun product of dienst gezegd wordt op sociale netwerken. Een goede 40% geeft aan hun ROI op social media niet te meten, vaak omdat ze niet weten hoe ze het moeten doen of omdat ze er het nut niet van inzien. 23 Veel marketeers zijn zich nog niet volledig bewust van de mogelijkheden die social media met zich meebrengen. Door gesprekken te analyseren op social media kunnen marketeers zeer interessante inzichten verwerven over de doelgroep. Hieruit kunnen ze leren hoe ze hun merkimago kunnen verbeteren door te luisteren en binnen te treden in de social media omgeving. Met traditioneel marktonderzoek is het zo goed als onmogelijk om dezelfde diepgaande resultaten te bekomen. Marketeers weten vaak ook niet goed hoe ze met social media moeten omgaan en hoe ze het moeten aanpakken. Ze lanceren dan maar een social media campagne of creëren een facebookpagina, zonder te weten wat social media marketing echt inhoud.
  • 17. 17 2 Social media marketing De komst van social media was een hot topic binnen de marketingwereld. De interesse voor deze nieuwe ontwikkeling is nog steeds groot, maar veel marketeers begrijpen nog niet goed hoe ze social media kunnen inzetten voor hun marketingcampagnes. Social media is veel meer dan een nieuw medium waar de adverteerder zijn boodschap aan de klant kan overbrengen. Het is een medium dat gecontroleerd wordt door gebruikers die onmiddellijk feedback kunnen geven en waar interactie de standaard is. De grote kracht van social media is dat ze gebruik maken van hun online community. Alle leden wisselen constant informatie uit over onderwerpen die hen aanspreken. De leden krijgen dus niet langer passief informatie toegestuurd van een adverteerder, ze kunnen nu ook hun eigen mening kwijt over een merk. De adverteerder komt op een zeer persoonlijke manier in contact met de gebruikers van social media, iets dat voorheen bijna onmogelijk was. De term ‘social media marketing’ omschrijft het gebruik van sociale netwerken in hun ruime vorm voor marketingdoeleinden. De meest bekende vormen zoals Facebook, LinkedIn en Twitter werden eerder in dit werk al besproken. Daarnaast kunnen ook blogs, videoplatformen en fotoplatformen ingezet worden om marketingdoeleinden te realiseren. Net als elk ander medium heeft social media zowel sterke als zwakke punten. Deze punten worden hieronder kort toegelicht. 2.1 Belang van social media voor merken Gesprekken opvolgen en analyseren Met de komst van social media is het voor marketeers erg simpel geworden om te monitoren wat klanten van een merk vinden. Door gesprekken op social media te analyseren kan er snel gereageerd worden op, zowel positieve als negatieve, reacties van (potentiële) klanten. Daarnaast kunnen ook concurrenten geanalyseerd worden. De analyse van gesprekken op social media biedt ook een beter inzicht in de wensen van consumenten. Dit kan ingezet worden voor het innoveren van producten en diensten. Hoewel veel social media platvormen gratis zijn, vergt het wel tijd om een plan op te zetten om de doelgroep te formuleren, te achterhalen waar hij zich bevindt en de feedback te analyseren. Er bestaan verschillende gratis en betalende monitoring tools en dashboards om gesprekken te analyseren. Dashboards bieden de mogelijkheid om verschillende platformen(Facebook, Twitter, Blog, YouTube, ) te beheren binnen één programma. Tweetdeck en Hootsuite bieden deze dienst gratis aan.
  • 18. 18 Monitoring tools zijn gericht op het analyseren van het volgende:  het aantal berichten;  het bereik van de berichten;  het gevoel dat deze berichten uitstralen(Positief/Negatief);  de meest gebruikte woorden binnen een bericht;  achterhalen welke personen het meeste posten;  achterhalen welke de meest gedeelde link is. Google Alerts, Google Analytics en Tweetbeep sturen een e-mail telkens er over een bepaald gekozen onderwerp gesproken wordt. Socialmention biedt een overzicht van alles wat op verschillende sociale netwerken gezegd wordt over een bepaald onderwerp. Klout ten slotte geeft een basisinzicht in hoeveel invloed je uitoefent op je sociaal netwerk. Dit zijn allemaal gratis tools om gesprekken te analyseren. Radian6 en Engagor zijn betalende diensten die een gedetailleerd overzicht geven van conversaties over een bepaald onderwerp. Traffic naar de website genereren Het is goed om in berichten op social media een link te maken naar de website van je bedrijf of merk. Door plaatsing van regelmatige updates met een link op bijvoorbeeld Twitter, Facebook of LinkedIn kan er extra traffic op de site gegenereerd worden. Daarnaast is de traffic op de site ook belangrijk voor de positie in zoekmachines. Niche marketing Met de komst van social media is niche marketing nog makkelijker geworden. Bedrijven kunnen via sociale platformen gericht zoeken op basis van demografische kenmerken en interesses. Ook leent social media zich uitstekend voor locatiegebonden diensten. Location Based Services (LBS) zijn geschikt voor bedrijven die hun klanten willen informeren over de specifieke mogelijkheden op de locatie waar de klant zich op dat moment bevindt. Goedkoop Het gebruik van social media is niet kosteloos. Sociale netwerken zijn kosteloos voor de gebruikers maar een aanwezigheid als bedrijf of merk op social media kost veel tijd, en dus veel werkuren. Daarom is het belangrijk dat bedrijven die professioneel aanwezig willen zijn op sociale netwerken hier een budget voor voorzien. Niet enkel voor de werkuren, maar als er bijvoorbeeld geadverteerd wordt op social media, dan zal hier ook voor betaald moeten worden. In vergelijking met andere media is het professioneel gebruik van social media wel goedkoper. Een voorbeeld van investerings- kosten voor het gebruik van social media kan u terugvinden in bijlage 3.
  • 19. 19 Merkbekendheid & Imago Door actief deel te nemen en bezig te zijn met sociale media vergroot de merkbekendheid en het imago van een merk. Indien dit goed toegepast wordt en het merk wordt populair op de social media, dan zullen volgers beginnen spreken over dat merk en zijn activiteiten, de fameuze word-of- mouth. Leuke berichten of een toffe actie kunnen door consumenten verspreid worden, waardoor het bereik van een boodschap zeer groot wordt. Inzicht in doelgroep Doordat consumenten zeer veel informatie meedelen aan de sociale netwerksites die ze bezoeken, is het mogelijk voor marketeers om hun doelgroep steeds grondiger te leren kennen. Ze kunnen snel te weten komen of een consument een relatie heeft of wanneer hij geboren is. Daarnaast kunnen ze ook ontdekken welke tv-series hij graag heeft en welke muziekgenres hij beluistert. Snel reageren Stel dat er een klant met een vraag zit of er wordt een negatief bericht verspreid over een merk. Met social media kan er onmiddellijk gereageerd worden op deze zaken. Het blijft natuurlijk belangrijk om ook goed te reageren, maar op die manier blijven kritische consumenten niet in de kou staan. Customer engagement verhogen Door naar klanten te luisteren, ermee te praten en hem oplossingen aan te bieden voelen consumenten zich steeds meer gebonden met een bedrijf. Daar social media ook een vorm van ontspanning en fun is kan een merk een veel persoonlijkere band aangaan met haar consumenten. 2.2 Gevaren van social media voor merken Het grote gevaar van social media is ook één van de sterkste punten van social media: Word-of- mouth. Verspreiden van boodschappen via social media gaat zeer snel en het nieuws gaat wereldwijd. Maar wat als er slecht nieuws over een bedrijf verschijnt, dat het bedrijf in een negatief daglicht stelt? Dit nieuws verspreidt zich even snel en bereikt ook mensen uit alle hoeken van de wereld. Deze negatieve berichten over bedrijven en merken kunnen in een oogwenk de reputatie en het imago van een merk vernielen of toch zeer hard aantasten. Social media kunnen ook een vertekend beeld geven van de realiteit. Een merk kan bijvoorbeeld 100.000 fans en followers hebben op verschillende social media, maar het kan zeer goed zijn dat er maar 3.000 zijn die ook echt geïnteresseerd zijn in dit merk.
  • 20. 20 Zij zullen het merk dan volgen op de social media en zich ook in gesprekken mengen. De overigen volgen het merk zonder er echt op te letten. Zij werden fan omdat ze het wel leuk vinden, dankzij een social media campagne of gewoon om te kunnen deelnemen aan een kortingsactie. Deze consumenten zijn amper bezig met het merk en gaan zich ook weinig mengen in gesprekken. Op de volgende pagina kan u een case vinden over Domino’s Pizza, die in 2009 geconfronteerd werden met het gevaar van social media.24
  • 21. 21 Negatieve WOM: Domino’s Pizza Domino’s Pizza is een pizza leverancier die levert binnen de 30 minuten. Zij staan voor kwaliteit en een snelle, goede service. Dankzij hun lange jaren ervaring zijn ze uitgegroeid tot één van de meest bekende pizza leveranciers in de wereld. Maar op 13 april 2009 sloeg het noodlot toe en moest het merkimago een zware klap incasseren. 2 medewerkers hadden een filmpje op YouTube geplaatst waar ze de pizza’s op een onhygiënische manier klaarmaakten. De werknemers werden 1 dag later ontslaan, maar het kwaad was toen al geschied. Het filmpje werd meer dan één miljoen keer bekeken in de komende 2 dagen. Er werden op bepaalde momenten meer dan 200 tweets per uur geregistreerd die de naam Domino’s vermeldden, meer dan 25% van de blogposts ging over Domino’s en de zoekterm was tijdens die dagen zeer populair op Google. Een kleinschalig Amerikaans onderzoek bracht volgende resultaten aan het licht: N=243 Before viewing After viewing After viewing prank video prank video apology video Go to a domino’s 29% 10% 20% Order Domino’s for 46% 15% 24% Delivery Visit Domino’s website 25% 14% 24% Search for information on 14% 10% 20% Domino’s Watch an 61% 27% 42% advertisement/commercial on Domino’s Ondanks de snelle verontschuldigingen van Domino’s Pizza via YouTube (1 dag later), verloor het merk in één klap een groot deel van haar imago. Door naar de video te kijken verloren consumenten hun vertrouwen in Domino’s Pizza en gingen ze minder snel nog iets bestellen bij de pizzaleverancier.
  • 22. 22 2.3 Communicatie via social media Social media bieden bedrijven een nieuwe manier om gewoon met de klant te communiceren. Ze kunnen via deze platformen ook campagnes lanceren of adverteren tegen betaling. Toch is er altijd een basis nodig om dit te kunnen doen, want hoe kan je een campagne lanceren of adverteren via social media als je er niet aanwezig bent als bedrijf? 2.3.1 Facebook Als een bedrijf via Facebook wil communiceren met haar klanten dan kan ze dat doen via een Facebook pagina. Bezoekers van een pagina kunnen nooit onmiddellijk alle informatie zien die zich op de pagina bevindt. Gebruikers moeten die pagina eerst leuk vinden om zo toegang te krijgen tot alle inhoud op de pagina. Dit is eigenlijk een goedkope truc om fans te ronselen op Facebook, want wie zegt dat zei echt geïnteresseerd zijn in het bedrijf? Het kan zijn dat ze enkel informatie nodig hebben of dat ze gewoon van een promotiestunt willen profiteren. Alle updates die op de bedrijfspagina gepost worden, verschijnen ook in de newsfeed van de volgers. Zowel op het vlak van lay-out als van analyse hebben Facebook pagina’s veel mogelijkheden. Elke week krijg je een update over de toestand van jouw pagina met hierin:  het aantal actieve gebruikers van je pagina;  hoeveel fans je hebt;  het aantal posts en comments;  het aantal bezoeken aan je pagina van de afgelopen week. Via www.facebook.com/insights/ kan een bedrijf nog uitgebreidere statistieken vinden over haar pagina. Het levert tal van inzichten over het bereik van boodschappen, de soorten boodschappen, de conversaties op de pagina en het aantal views van de pagina. Voorbeeld: Vacature.com Een sterke en actieve Facebook pagina is deze van Vacature.com. Ze hebben nu al bijna 17.000 leden en er zijn veel gesprekken op de pagina. Ze houden hun pagina altijd up-to-date en posten regelmatig relevante informatie. Ze gaan in gesprek met hun leden en zijn altijd open en eerlijk in hun communicatie. Af en toe organiseren ze een wedstrijd waarbij bijvoorbeeld een Ipad kan gewonnen worden. Om het antwoord te kunnen schatten op de schiftingsvraag moet je fan worden van de facebookpagina. Op deze manier lokken zij ook steeds meer consumenten naar hun pagina.
  • 23. 23 2.3.2 Twitter Bedrijven die zich aan Twitter wagen moeten rekening houden met het beperkt aantal karakters dat ze per post kunnen updaten. Elke tweet mag maar 140 karakters tellen, dus moeten boodschappen altijd kernachtig geformuleerd worden. Vaak is een tweet dan ook een titel met een link naar een andere pagina, blog of artikel waar meer informatie te vinden is. Een vaak gebruikte Twitter toepassing bij merken is gebruik van Twitter als online helpdesk. Volgers kunnen een vraag of probleem tweeten, waarop bedrijven dan snel en kort kunnen reageren. Indien het niet mogelijk is om te reageren omdat het antwoord te lang of te persoonlijk is, dan kan altijd overgeschakeld worden naar communicatie via mail of telefonisch contact. Een andere toepassing van Twitter is de hashtag (#). Als dit teken voor een woord wordt geplaatst, dan worden alle tweets over dit woord die ook een hashtag hebben met elkaar verbonden. Dit kan interessant zijn als een groep mensen dezelfde hashtag gebruiken, want daardoor kan iedereen alle tweets over dit onderwerp volgen. Voor bedrijven is dit interessant omdat ze voor een bepaald product, dienst of evenement een eigen hashtag kunnen lanceren. De hashtag van het radioprogramma Peeters en Pichal op Radio 1 , #Pepi, werd op maandag 28 november 2011 zeer populair na een discussie over de toekomst van Twitter. Doordat iedereen over het onderwerp mee discussieerde op Twitter werd het erg snel een van de populairste hashtags in België.25 De hashtag bereikte enkele dagen later nog altijd 13.000 mensen, met slechts 50 tweets. Het radioprogramma werd zo het onderwerp van de dag, zonder dat het ook maar iets aan reclame had geïnvesteerd. Ook merken kunnen hier hun voordeel uit halen. Door een vraag te stellen verbonden aan een hashtag kunnen zijn een grote groep mensen verzamelen rond deze hashtag. In bijlage 4 kan u een overzicht vinden over de hashtag ‘#pepi’. Voorbeeld: Eva (Belgacom) Eva is een virtueel personage dat door Belgacom werd ontwikkeld om de online gesprekken over het bedrijf op te volgen. Zij is de contactpersoon voor alle vragen en problemen in verband met Belgacom en Proximus. Ze heeft haar eigen Twitter account waar ze snel en duidelijk antwoordt op alle vragen en problemen. Eva is ook op andere platformen aanwezig waar ze gesprekken volgt over Belgacom en altijd klaar staat om te helpen. De personificatie van de klantendienst is een zeer sterk gegeven. Klanten krijgen meer het gevoel dat ze met een echte persoon aan het praten zijn en niet zomaar met een klanten- dienst.
  • 24. 24 2.3.3 LinkedIn LinkedIn is bedoeld voor professionele doeleinden waar je contacten kan toevoegen op basis van een professionele connectie. Bedrijven kunnen er ook een pagina aanmaken of ze kunnen een groep beginnen. In die groepen vinden discussies plaats en wordt relevante content gedeeld die aansluit bij het bedrijf. Het is een netwerk om informatie te delen betreffende vacatures, congressen, bedrijfsresultaten. 2.3.4 YouTube Bedrijven kunnen volledig gepersonaliseerde kanalen aanmaken op YouTube waar ze video’s kunnen uploaden. Deze video’s kunnen gaan over congressen, reclamecampagnes, bedrijfsinformatie enzovoort. Gebruikers kunnen dit kanaal dan volgen door zich erop te abonneren. Bij elke video die een bedrijf upload ontvangen gebruikers dan een mail met een link naar het kanaal en de video. Met video’s moet je opletten dat ze niet te lang duren, anders raakt de kijker verveeld. Ook een relevante titel en beschrijving zijn nodig, zodat gebruikers weten aan wat ze zich kunnen verwachten. 2.3.5 Blogs Bedrijven maken vaak zelf een blog aan om bezoekers en klanten informatie te geven. Vaak zijn dit topics die te maken hebben met het bedrijf, maar ook maatschappelijke problemen kunnen er aangekaart worden. Veel reclamebureaus gebruiken dit om klanten updates te geven over de sector, het bedrijf, onderzoeksresultaten enzovoort. Adnerds.be is het blog van 2 digitale specialisten van het reclamebureau VVL BBDO. Zij geven constant updates over nieuwtjes in de sector. 26 De verschillende platformen worden vaak door elkaar gebruikt en aan elkaar gelinkt. Video’s die verschijnen op YouTube worden ook op Twitter en Facebook gepost en tweets worden ook op Facebook gepost. Op deze manier kunnen bedrijven snel en eenvoudig een uniforme boodschap in de wereld sturen via verschillende platformen. 2.4 Adverteren via social media Naast gewone communicatie kunnen bedrijven social media ook inzetten om te adverteren. Dit zijn betalende diensten, maar de prijzen zijn beduidend lager dan in de andere media.
  • 25. 25 Via Facebook kunnen bedrijven hun doelgroep zeer precies beschrijven omdat Facebook over zeer veel persoonlijke gegevens beschikt. De advertenties verschijnen dan rechts op de pagina van de doelgroep. Consumenten kunnen aangeven of ze de advertenties al dan niet leuk vinden en of ze het relevant vinden. Daardoor kunnen bedrijven weten welke advertenties werken en welke mensen geïnteresseerd zijn in hun merk. Met behulp van een tool kunnen bedrijven snel en goedkoop een advertentie campagne lanceren op Facebook. Voor meer geavanceerde campagnes kan een bedrijf zich richten tot het Facebook Sales Team. 27 Ook op Twitter is het mogelijk om zeer gericht te adverteren. De doelgroep is zeer specifiek bepaalbaar aangezien ook Twitter over veel gegevens beschikt. Een merk kan tweets promoten die dan altijd bovenaan verschijnen in zoekresultaten en die altijd bovenaan verschijnen in de newsfeed van haar volgers. Het is ook mogelijk om op basis van de geografische positie een tweet te versturen. Daarnaast kan ook het account van een bedrijf gepromoot worden. Dit account verschijnt dan altijd bovenaan in de rubriek ‘Who to follow’ en in zoekresultaten. 28 LinkedIn is ook in staat om doelgroepen zeer nauw te omschrijven. Zij hebben ook een selfservice tool waar bedrijven een banner kunnen aanmaken die overal op de pagina verschijnt van de gekozen doelgroep. Het verschijnt op de profielpagina, de homepage, in de inbox, in zoekresultaten en in groepen van de gekozen doelgroep. Voor meer geavanceerde campagnes moet er contact opgenomen worden met het Sales Team. 29 Andere platformen bieden ook verschillende formules aan om te adverteren. Ze zijn allemaal relatief goedkoop en bereiken een groot publiek, dat diepgaand gesegmenteerd kan worden. 2.5 Social Media ROI De ROI van social media is een heet hangijzer voor elke marketeer. Het aantal theorieën en objectieve meningen zijn zeer uiteenlopend. Iedereen heeft zijn eigen mening over ROI, sommige beter dan andere. Het is duidelijk dat er nood is aan één algemeen aanvaard model om de ROI van social media te meten. ROI staat voor Return On Investment, een schijnbaar makkelijke term. Het is een financiële para- meter die de opbrengst per medium kan berekenen. Naambekendheid verwerven, imago opbouwen, informatie verschaffen en bestaande klanten belonen zijn mogelijke doelstellingen, maar deze doel- stellingen zijn ook altijd bedoeld om commerciële doelstellingen te ondersteunen. De termen investment en return worden hier grondiger besproken met betrekking tot social media. 2.5.1 Investment De investment in social media is niet moeilijk te berekenen. Dit zijn de werkuren die nodig zijn om een social media aanwezigheid te onderhouden en/of om een social media campagne op te zetten. Daarnaast is er ook nog de kost die adverteren op social media met zich meebrengt.
  • 26. 26 Andere kosten zijn de mogelijke kosten van de analyse van gesprekken over jouw merk en de externe kosten aan een reclamebureau die een campagne ontwikkelt, indien dit niet zelf gedaan wordt. 2.5.2 Return Het grote knelpunt bij de berekening van de ROI van social media is de return. De return is de inkomsten die je verdient als resultaat van de investering. Op social media kan dit berekend worden door de extra opbrengsten te berekenen die ontstaan zijn na een social media campagne, een advertentiecampagne op social media of het opstarten van een aanwezigheid op social media. De opbrengsten van deze acties moeten dan afgewogen worden tegen de investeringen die nodig waren om deze acties op te starten. Een belangrijk knelpunt is dat social media campagnes vaak deel zijn van een grotere, geïntegreerde campagne. Hierdoor wordt ook opbrengst behaald uit andere media, maar is het moeilijk om te bepalen welk medium voor die opbrengst zorgt. Een consument kan lid worden van facebookpagina of deelnemen aan een social media actie omdat hij het bijvoorbeeld zag staan in een tijdschrift. De opbrengst van deze consument is dan toe te kennen aan het magazine, en niet aan social media. Een ander probleem is de opbrengst berekenen van social media aanwezigheid. Het aanwezig zijn op social media vergt kosten en tijd, maar de opbrengst berekenen is zeer moeilijk. Door met databases te werken kan wel nagegaan worden welke klanten eerst via social media lid werden en dan pas aan- kopen deden. Moeilijker wordt het wanneer bestaande klanten lid worden van een bedrijf op social media. Gaan zij dan meer besteden en is dit dan wel te danken aan social media? Door middel van geavanceerde database analyses kan dit wel bepaald worden. Als een bestaande klant meer gaat besteden nadat hij op een actieve manier in contact treedt met het bedrijf via social media, dan is deze opbrengst wel aan social media te danken. Zo zag het bedrijf Bath Ales, dat bieren brouwt met geavanceerde technologieën, haar inkomsten met 56% stijgen nadat het gebruik was beginnen maken van social media. Ze konden dit gemakkelijk berekenen door de verkoopscijfers te vergelijken met de verkoopscijfers van het vorige jaar. De enige actie die zij ondernomen hadden was een aanwezigheid op social media creëren. Voor dit bedrijf was het eenvoudig om de ROI van het gebruik van social media te berekenen. 30 Eerder in dit werk werd gezegd dat alle doelstellingen gericht zijn op het ondersteunen van commerciële doelstellingen. Maar moet social media wel beschouwd worden als een medium dat opbrengsten moet genereren? Social media vergroot de interactiviteit met klanten, helpt om naambekendheid en het imago te onderhouden en is een belangrijk informatiekanaal. Het is geen specifiek verkoopskanaal waar de opbrengst eenvoudig te berekenen is. Een goede naam en sterk imago, snelle reacties op klachten van klanten en het aanbrengen van relevante informatie sterkt natuurlijk wel de ervaring die klanten hebben met het merk. Als deze ervaring positief is zal een consument zich meer betrokken voelen bij een merk, wat kan resulteren in (meer) opbrengst.
  • 27. 27 Er zijn enkele parameters die wel altijd moeten en kunnen gemeten worden op social media31:  Men kan het bereik meten. Hoeveel mensen hebben de boodschap kunnen lezen en hoe ver is deze gegaan. Dit kan men gemakkelijk uitzoeken door het aantal links te bepalen van een bepaald bericht. Men kan ook perfect nagaan hoeveel en welke mensen gepraat hebben over een bepaald bericht op diverse sociale media.  Frequentie en traffic zijn ook factoren die de ROI van social media mee bepalen. Hiervoor kan men de cijfers over unieke bezoekers en het aantal bezoekers op een website raadplegen.  De invloed kan ook een hulpmiddel zijn bij het berekenen van de ROI. Bekijken mensen gewoon het bericht of gaan mensen werkelijk de conversatie en discussie aan met andere mensen? Hoe vaak wordt een bepaald bericht bijvoorbeeld doorgestuurd?  Gesprekken en transacties mogen ook niet uit het oog verloren worden. Hoeveel mensen doen precies wat er gevraagd wordt in een bepaald bericht? Zo kan men bijvoorbeeld vragen dat men een bepaald filmpje hoeft te downloaden voor meer informatie en zo kan men nagaan hoeveel percent van de mensen klikt er effectief door.  Een laatste aspect voor het bepalen van de ROI van social media is de duurzaamheid. Hiervoor moet nagegaan worden of mensen enkel lid geworden zijn om een bepaald bericht te lezen of zijn deze mensen ook effectief lid gebleven. Social media zorgen zeker voor een meeropbrengst, maar heeft niet als hoofddoel om meer opbrengsten te genereren. Dit kan een struikelblok zijn voor bedrijfsleiders en marketeers omdat zij wel gebonden zijn aan de resultaten van hun bedrijf. Elke investering moet resultaat opleveren, en dit is bij social media moeilijk te bepalen. Computergigant Dell draait al jaren mee in de social media wereld. Zij hebben hun eigen manier ontwikkeld om de ROI van social media te meten. Zij maken gebruik van de Net Promoter Score (NPS), een tool die de trouw van klanten meet. Deze tool stelt hen in staat om het imago van het merk te verbeteren en de trouw van klanten te verbeteren. ROI meten zij via diepgaande analyses die zij gebruiken om hun social media campagnes te optimaliseren. Ze meten het aantal bezoeken en het tijdstip van bezoeken van een klant in verhouding met zijn aankopen doorheen de tijd. Daardoor heeft Dell nieuwe verkoopscyclussen kunnen opstellen voor haar klanten en heeft het waardevolle informatie ontdekt voor haar sales team. Enkele voorbeelden:  Door social reviews toe te voegen bij de afbeeldingen van producten zag Deel Japan haar inkomsten verdrievoudigen.32  Dell haalt wereldwijd 3 miljoen dollar uit de verkoop via Twitter. Consumenten gaan vaak eerst naar @Delloutlet op Twitter en gaan dan naar de site om een product aan te kopen. 33
  • 28. 28 3 Cases Nu social media en social media marketing besproken zijn zal in dit deel een analyse gemaakt worden van enkele social media campagnes. Het doel is om te begrijpen welke factoren deze campagnes deden slagen of falen. Elke campagne wordt besproken volgens:  het bedrijf;  de probleemstelling;  de doelstelling;  de campagne;  de resultaten in functie van de doelstellingen. Vervolgens wordt een kort overzicht gegeven van de sterke punten van de betreffende campagnes. Deze analyse zal dienen als input voor het bepalen van de kritische succesfactoren. 3.1 Mobile Vikings Mobile Vikings is een operator die abonnementen aanbiedt die zich focussen op mobiel internet. De prijzen liggen lager dan die van de traditionele operatoren (Proximus, Mobistar en Base) en hierdoor hebben ze een permanente aanwezigheid in het mobiele landschap kunnen uitbouwen. Doordat hun bel- en sms tarieven zeer competitief zijn en dat ze bovendien altijd 2 GB mobiel internet aanbieden, vinden steeds meer gebruikers van smartphones hun weg naar deze provider. Om de markt te kunnen betreden moest Mobile Vikings zich kunnen onderscheiden van de 3 grote concurrenten en daarvoor hadden ze 1 sterk wapen: goedkoop mobiel internet. Het probleem was dat de sector kampte met een imagoprobleem. De operatoren werden gezien als onpersoonlijk, duur en onmenselijk. Mobile Vikings wou hiermee breken en de markt betreden op een persoonlijke en klantgerichte manier. Vanaf haar ontstaan koos Mobile Vikings ervoor om te opereren via social media. Hun strategie was zeer duidelijk: Mensen helpen met vragen en problemen, waar en wanneer dan ook. Vanaf het begin waren zij aanwezig op Facebook, Twitter en blogs. Dit hebben ze onlangs ook uitgebreid met een aanwezigheid op Google+, de sociale netwerksite van Google. Om dit te kunnen verwezenlijken stelden ze een ‘Conversation Manager’ aan. Zijn taak was om op te volgen wat er op de verschillende sociale netwerksites gezegd werd en hier zo snel en gepast mogelijk op te reageren. Dit hebben ze recent uitgebreid tot een team van 6 personen. Omdat Mobile Vikings op dat moment niet zo groot was, kozen zij ervoor om hun gebruikers in te zetten als ‘verkopers’. Telkens een bestaand lid een nieuw lid aanbracht, kregen zij een gratis herlaadbeurt van 15 euro. Het resultaat was verbluffend. Na 1 jaar aanwezigheid op social media kenden ze een groei van meer dan 100%. Ook de betrokkenheid en interactie van de gebruikers met het merk ligt zeer hoog.
  • 29. 29 65% van hun nieuwe leden worden aangebracht door bestaande leden. Het merendeel van de problemen of vragen worden beantwoord door de gebruikers zelf via social media. Enkel als dit onvoldoende is kunnen (potentiële) klanten ook bellen naar een helpdesk of reageren de conversation managers. Dankzij de interactie via social media is er weinig tijd nodig en is de helpdesk ook altijd telefonisch bereikbaar. 34 Sterke punten  het aanstellen van een conversation manager die alle gesprekken op social media volgt en hulp biedt indien nodig;  klanten betrekken bij de bedrijfscommunicatie. Het oplossen van problemen en het aantrekken van nieuwe leden gebeurt vaak door bestaande leden. 3.2 Old Spice Old Spice is een mannelijk lichaamsverzorgingsproduct dat onder andere deodorant, douchegel en parfum aanbieden met een mannelijke geur. Zij waren één van de pioniers in deze categorie. Door de jaren heen kwam er steeds meer concurrentie en verzwakte het marktaandeel en de verkoopscijfers van Old Spice. Ze ontwikkelden een campagne met als doel de positie van Old Spice op de markt weer te versterken. Dit deden ze door in te spelen op vrouwen want uit onderzoek was gebleken dat zij instaan voor de aankopen van hun man. Maar hoe kon men deze vrouwen overtuigen om een meer mannelijke geur te kopen? Hoe kon ervoor gezorgd worden dat koppels over lichaamsverzorgings- producten gingen praten? Om dit te kunnen verwezenlijken werd een campagne gestart: ‘The man your man could smell like’. Deze campagne werd online gelanceerd tijdens het Superbowl weekend in Amerika en werd daarna nog verschillende keren uitgezonden op televisie, tijdens programma’s die door koppels samen werden bekeken. In de eerste 3 maanden na de lancering van de campagne was Old Spice goed voor 75% van de gesprekken binnen de productcategorie. Iedereen praatte over het filmpje, online en in de traditionele media (talkshows). Het campagnefilmpje werd geïmiteerd door consumenten en gedeeld via alle social media. Het filmpje werd ondertussen al meer dan 35 miljoen keer bekeken op YouTube. Om zich nog meer te engageren met het publiek werd besloten om een reeks filmpjes te maken op vragen en reacties van consumenten. Ze wilden het gesprek met de consumenten intiemer en persoonlijker maken. Er werden 186 filmpjes gemaakt met hetzelfde personage als in de oorspronkelijke commercial, die antwoorden gaf op vragen en met zijn publiek praatte.
  • 30. 30 Deze campagne kende een overweldigend succes. Na 1 dag kregen de filmpjes al ongeveer 6 miljoen views op YouTube, na 2 dagen stonden 8 van de filmpjes in de top 10 van beste filmpjes op YouTube, en 1 week later waren er al meer dan 40 miljoen views. Tijdens de campagne steeg het aantal followers op Twitter met 2700%, de interactie met Facebook gebruikers steeg met 800% en het YouTube kanaal van Old Spice werd het meest bekeken kanaal ooit. Niet enkel de resultaten op social media waren sterk, ook de verkoopscijfers van Old Spice stegen sterk. 6 maanden na de lancering van de campagne steeg de verkoop met 27%, 3 maanden later was dit 55% en nog een maand later was de verkoop gestegen met 107% ten opzichte van het jaar ervoor.35 Sterke punten  combinatie met andere media ;  monitoring van de gesprekken rond het merk om een respons campagne te starten;  zeer persoonlijke interactie met consumenten via de responscampagne;  gebruik van een social media team;  de juiste content. De inhoud van het filmpje is humoristisch en simpel. 3.3 My Starbucksidea Starbucks is een internationale keten van koffiehuizen met als basis Amerika. De keten opende onlangs een vestiging in Gent en is van plan om nog meer vestigingen te openen in België. Starbucks is het grootste merk op sociale netwerken en heeft veel interactie met haar klanten. Om mensen nog meer te betrekken bij het merk en de ontwikkeling ervan werd een nieuwe site ontwikkeld: www.mystarbucksidea.com.36 Deze site werd bekendgemaakt via de bestaande social media kanalen die Starbucks al gebruikte. Op die manier kwam elke fan of follower van Starbucks te weten waar deze site voor stond. Het idee was simpel: Fans konden een idee nalaten op deze site en delen met vrienden. Sinds de lancering werden al meer dan 100.000 ideeën verzameld van klanten. Deze ideeën worden niet alleen verzameld maar ze worden ook uitgewerkt door Starbucks. 37 Door klanten in haar R&D proces te betrekken bespaart Starbucks een hoop kosten en wordt de relatie met de klant versterkt. Sterke punten  betrokkenheid;  belofte nakomen;  gebruik maken van de bestaande communities.
  • 31. 31 3.4 Ikea Showroom Meubelgigant Ikea opende in 2009 een nieuw winkel in Malmö, Zweden. Ze wilden de mensen betrekken bij de opening van deze winkel. De opening moest echt leven onder de mensen. Om dit te kunnen verwezenlijken werd gebruik gemaakt van Facebook. De campagne was gebaseerd op taggen, het aanduiden van een persoon op een foto. Er werd een Facebook account gemaakt voor de store manager, Gordon Gustavsson. Gedurende 2 weken werden foto’s online geplaatst van showrooms. De eerste persoon die zichzelf tagde in een foto, won het product in de foto. De vraag naar nieuwe foto’s was zeer groot en steeds meer mensen tagden zich in een foto om het product te kunnen winnen. Via profielpagina’s, de Facebook newsfeed en links werd de pagina verspreid onder duizenden personen. De promotie voor de opening van de nieuwe winkel werd eigenlijk gedaan door de consumenten.38 Sterke punten  simpel om deel te nemen;  interactief. 3.5 JetBlue JetBlue is een Amerikaanse luchtvaartmaatschappij die goedkope tickets verkoopt. Ze vliegt naar meer dan 50 verschillende plaatsen in 7 landen, gelegen in Amerika. Voor haar tiende verjaardag wou ze iets speciaals doen voor haar klanten. Er werd een actie opgestart op Twitter, waar aangekondigd werd dat ze ongeveer 1000 gratis tickets gingen wegschenken op 3 ongekende locaties in Manhattan. Doel hiervan was ook om meer followers aan te trekken op Twitter. De tickets werden natuurlijk niet zomaar weggegeven. Op elke locatie moest een opdracht vervuld worden om een gratis vliegticket te kunnen bemachtigen.  plaats 1: koop een verjaardagskaart voor JetBlue;  plaats 2: Koop een blauw kledingsstuk dat gerelateerd is aan vliegen;  plaats 3: Koop een postkaart van de stad voor JetBlue. De resultaten waren zeer positief: 20 minuten nadat de locatie aangekondigd werd op Twitter waren de tickets al weggeschonken. Op de dag dat de locaties werden aangekondigd mocht JetBlue 4000 nieuwe followers verwelkomen op Twitter.39
  • 32. 32 Sterke punten  betrokkenheid;  klanten belonen.
  • 33. 33 4 Kritische succesfactoren De kritische succesfactoren voor goede social media campagnes zijn allemaal afhankelijk van de aanwezigheid van een social media team. Zij zijn tenslotte verantwoordelijk voor alle acties die op social media plaatsvinden. monitoring keep it simple crossmedia and clear Social media team Consumenten content betrekken en interactief zijn Figuur 2: Kritische succesfactoren van social media campagnes 4.1 Social media teams Om een goede campagne uit te werken op social media is er minstens één persoon nodig die zich hiermee bezighoudt. Zij hebben de verantwoordelijkheid over alle andere succesfactoren. Ook het onderhoud van de aanwezigheid van een merk op social media valt binnen deze bevoegdheden. Deze persoon, ook wel omschreven als conversation manager, is dan verantwoordelijk voor het imago, de tone-of-voice en het sociale leven van een merk. Als een bedrijf zeer populair is op social media is het aangewezen om een team verantwoordelijk te maken voor deze bevoegdheden, zodat er snel genoeg en gepast kan gereageerd worden.
  • 34. 34 Het aanstellen van een social media team brengt veel voordelen met zich mee. Ten eerst kan het team alle online conversaties over het merk opvolgen en snel reageren als het nodig is. Klanten komen zo niet in de kou te staan en krijgen snel antwoorden op hun vragen. Door te luisteren naar klanten worden zij meer betrokken bij het merk. Dit team kent de social media omgeving goed en weet wat er onder de online consumenten leeft. Zij kunnen dan ook instaan voor het ontwerpen en opvolgen van social media, maar zij staan ook in voor de PR van het bedrijf op de sociale netwerken. Een social media team moet de huisstijl en de tone-of-voice van het bedrijf wel zeer goed begrijpen. Het kan niet zijn dat verschillende medewerkers van dit team een verschillend antwoord geven op dezelfde vraag. Zij moeten op elkaar afgestemd zijn en het merk perfect begrijpen zodat er altijd uniforme berichten in de wereld gestuurd worden. 4.2 Monitoring Door gesprekken op social media op te volgen en te analyseren is een bedrijf in staat om exact te weten hoe consumenten over een merk of campagne denken. Tijdens campagnes kan de reactie van het publiek op de campagne geanalyseerd worden en indien nodig kan de campagne aangepast worden. Het biedt waardevolle informatie bij het ontwerpen, analyseren en verbeteren van campagnes op social media. Door monitoring kwam Old Spice op het idee om een respons campagne op te zetten om een antwoord te geven op vragen en reacties van consumenten. Monitoring is ook zeer waardevol voor de dienstverlening. Bedrijven die gesprekken opvolgen kunnen snel antwoorden op vragen en klachten van consumenten. Daarnaast is het ook een hulpmiddel om te zien welke verbeteringen er aan een product kunnen gemaakt worden. My Starbucks idea speelt hier zeer goed op in. Een deel van hun R&D afdeling bestaat nu uit consumenten die ideeën aanleveren voor nieuwe producten of een betere dienstverlening. 4.3 Crossmedia Social media mag dan wel een zeer sterk medium zijn waar de interactie met de gebruikers zeer hoog ligt, toch mogen andere media niet verwaarloosd worden. Zij hebben hun nut al bewezen en zijn ook in staat om een groot publiek te bereiken. De grote zwakte van deze media is dat het niet mogelijk is om rechtstreeks met de consument te communiceren. Traditionele media werken in 1 richting: zij leveren een boodschap aan de consument. De consument kan niet onmiddellijk reageren op de boodschap die hij ziet of hoort. Dat de consument zo mondig is op social media is te wijten aan het feit dat hij dit daar kan doen. Als hij een affiche, tv-commercial of radiospot hoort kan hij niet via dat medium antwoorden. Wat hij wel kan doen is reageren via social media.
  • 35. 35 Campagnes die gebruik maken van verschillende media zullen reacties krijgen via social media op hun campagne, net omdat consumenten daar wel kunnen reageren en een gesprek starten met het merk. Old Spice lanceerde zijn campagne eerst op televisie alvorens zij overgingen tot een volledige social media campagne. Natuurlijk is het ook mogelijk om een campagne te voeren enkel en alleen op social media, maar er moet altijd rekening gehouden worden met verschillende factoren. Hoe kan de doelgroep het best bereikt worden? Hoe groot is het budget voor de campagne? Wat zijn de doelstellingen van de campagne? Aan de hand van deze vragen moet dan bepaald worden wat de beste mediastrategie is. De traditionele media zijn dus zeker nog niet afgeschreven, maar er moet bepaald worden hoe zij het best samen gaan met social media. 4.4 Consumenten betrekken en interactief zijn Een vierde kritische succesfactor bij het creëren van een social media campagne is de betrokkenheid van de consument en de interactiviteit van de campagne. Elk merk kan aanwezig zijn op social media en een campagne lanceren via dit medium. Maar als de consument geen antwoord krijgt op zijn vragen, geen informatie kan vinden of dat de campagne hem helemaal niet aanspreekt zal hij snel zijn interesse verliezen. Social media heeft de kracht om consumenten te betrekken bij hun merk. Door gericht campagne te voeren en snel te reageren op reacties van consumenten, zal de consument zich meer bij het merk betrokken voelen. Niet alleen reageren is belangrijk, maar ook luisteren. Zo luistert Starbucks naar de ideeën van haar klanten, die de mogelijkheid hebben om hun mening over verbeteringen aan het merk te geven. Doordat merken snel kunnen reageren op social media ligt de interactie zeer hoog en komen ze in persoonlijk contact met hun consumenten. Daarom is het belangrijk om te zorgen dat er interactie is, opdat consumenten een nauwere band met het merk hebben. 4.5 Content Dit is een cruciale factor is bij het ontwikkelen van een social media campagne. De inhoud van het campagnemateriaal (video, tweet, facebook wedstrijd,…) moet:  het doelpubliek aanspreken;  verstaanbaar en duidelijk zijn voor iedereen;  aanzetten tot delen met anderen;  de juiste tone-of-voice hebben;  op het juiste tijdstip verzonden worden;  toegevoegde waarde hebben.
  • 36. 36 De inhoud van de boodschap moet natuurlijk altijd juist zijn, maar bij social media is dit nog belangrijker. Consumenten kunnen zeer snel reageren, en om goede word-of-mouth op te wekken moet de inhoud van de boodschap sterk zijn en aangepast aan de doelgroep. Het is ook belangrijk om variëteit te brengen in de verschillende boodschappen. Constant dezelfde boodschap of dezelfde actie gebruiken zal na verloop van tijd beginnen vervelen. Consumenten zullen jouw boodschap dan niet meer willen delen met anderen. 4.6 Keep it simple and clear Dit heeft niet enkel betrekking op de inhoud van de boodschap maar ook de call-to-action. Om consumenten een bepaalde handeling te laten uitvoeren moet het voor hen duidelijk zijn wat ze moeten doen. De campagne van Ikea kende veel succes doordat consumenten een handeling moesten uitvoeren die zij vaak doen in het dagelijkse leven. Door consumenten handelingen te laten uit voeren waar ze mee vertrouwd zijn, vergroot de kans dat een social media campagne succesvol is.
  • 37. 37 Lijst met figuren en tabellen Deel 1 : Het social media landschap Tabel 1: Globale bekendheid en penetratie van sociale netwerksites 9 Tabel 2: Gebruik van sociale netwerksites volgens leeftijd 12 Grafiek 1: Social Media gebruik volgens geslacht 12 Figuur 1: Word-Of-Mouth 13 Tabel 3: Verschillen tussen social media en traditionele media 14 Deel 4: Kritische succesfactoren Figuur 2: Kritische succesfactoren van social media campagnes 33
  • 38. 38 Literatuurlijst Boeken Evans, D. (2008). Social media marketing: An hour a day. Indiana: Wiley Publishing. Gillin, P. (2008). Secrets of social media marketing: How to use online conversations and customer communities to turbo-charge your business!. California: Quill Driver Books. Holtz S. Havens J.C. (2008). Tactical Transparency. How leaders can leverage social mediato maximize value and buld their brand. Verenigde Staten: John Wiley and Sons Ltd. Hulsebosch, J., Wagenaar, S.(2011). En nu online? Sociale media voor professionals, organisaties en facilitatoren. Houten: Springer Media. Qualman, E. (2011). Socialnomics: How Social Media Transforms the Way We Live and Do Business. Verenigde Staten: John Wiley & Sons Ltd. Safko, L. (2010). The Social Media Bible: Tactics, Tools, and Strategies for Business Success. Verenigde Staten: John Wiley and Sons Ltd Singh, S., Becker, M., Williams, R. (2009). Social Media Marketing voor Dummies. Hoboken: Wiley Publishing Inc. Spurgeon, C. (2007). Advertising and new media. Verenigd Koninkrijk: Routledge. Tamboryn, E., Van Vooren, E., Van Nevel, G., Bruyneel, J., Misson, B., Lauweres, F., Georgin, T., Laudy, O., Beysen, A., De Cooman, D., Hendrickx, F., Denolf, K., Gibels, D., Irani, S., Gielen, T., Stoove, M., Van Wassenhove, B., Van Beeck, K., Vervaecke, B., Caudron, J., de Brouwer, L. (2009). Toolbook Direct Marketing. Mechelen: Plantyn. Van Belleghem, S. (2009). The conversation manager. Leuven: Lannoo Campus. Van Dijck, J. (2006). The network society: Social aspects of new media, second edition. Londen: Sage Publications. Zarrella, D. (2009). The Social Media Marketing Book. Sebastopol: O’reilly Media
  • 39. 39 Artikelen uit tijdschriften Fanello,L. (2011, september). Mediastrategie: grenzen vervagen. Dmix. Social Media Marketing: Meer dan een nieuw kleedje?. (2009, oktober). Inside Digital Media. Twitter en marketing: Twitter zonder de hype. (2010, maart). Inside Digital Media. Digitale documenten Blom, E. (2011). Handboek Communities: de kracht van sociale netwerken. [pdf]. Cremers, R., Mieras, E. (2011). Nieuwe Marketing in een Sociaal Ecosysteem. [pdf]. Kooistra, S. (2010). WTF?! What’s in it for me and my friends?. [pdf] Paulke, S., Bensen, C. (2010). Zeven argumenten voor social media monitoring. [pdf] Shandwick, W. (2011). Socialising Your Brand: A Brand’s Guide to Sociability. [pdf] Stelzner, A., S. (2011). 2011 social media marketing industry report: how marketers are using social media to grow their businesses. [pdf]. Van Alphen, R. (2009). Onderzoek naar de ontwikkeling van social media strategieën in corporate communication naar de consument. Een studie naar de perceptie en adoptie van social media bij marketing- en public relations professionals in Vlaanderen. [pdf] Internetpublicaties #pepi maandagochtend Worldwide Trending Topic. (2011). Geraadpleegd op 29 november 2011 via http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/cultuur%2Ben%2Bmedia/media/111128PeetersenPichal_T witter 5,000,000,000. (2011). Geraadpleegd op 1 november 2011 via http://blog.flickr.net/en/2010/09/19/5000000000/ Advertise on Vimeo. (2011). Geraadpleegd op 1 november 2011 via http://vimeo.com/advertisers Banks, E. (2011). Facebook Is Most Popular Social Network for All Ages; LinkedIn Is Second [STUDY]. Geraadpleegd op 3 november 2011 via http://mashable.com/2011/11/04/facebook-most-popular- forrester/#33149Consuming-Media-Online-Is-Becoming-Popular
  • 40. 40 Belgian Social Media Monitor – november 2011. (2011). Geraadpleegd op 2 november 2011 via http://bvlg.blogspot.com/ Check Facebook. (2011). Geraadpleegd op 29 oktober 2011 via http://checkfacebook.com/ Drie op vier organisaties heeft geen social media beleid. Gebrek aan social mediastrategie bij communicatieverantwoordelijken. (2011). Geraadpleegd op 9 november 2011 via http://www.cxonet.be/news/marketing/2011/6/drie-op-vier-organisaties-heeft-geen-social- mediabeleid.aspx Eckhouse, J. (2010). JetBlue’s Twitter Promotion Takes Wing. Geraadpleegd op 21 november 2011 via http://www.socialmarketing20.com/case-study-starbucks-and-social-media/ Facebook vs. Twitter: a breakdown of 2010 social demogrpahics. (2010). Geraadpleegd op 29 oktober via http://www.digitalsurgeons.com/facebook-vs-twitter-infographic Guide to Facebook Ads. Get the most of your advertising experience. (2011). Geraadpleegd op 19 november 2011 via http://www.facebook.com/adsmarketing/ Ikea – Facebook showroom. (2009). Geraadpleegd op 22 november 2011 via http://www.youtube.com/watch?v=0TYy_3786bo In Pictures: Best-Ever Social Media Campaigns. (2011). Geraadpleegd op 8 november 2011 via http://www.forbes.com/2010/08/17/facebook-old-spice-farmville-pepsi-forbes-viral-marketing-cmo- network-social-media_slide_2.html LinkedIn Advertising. (2011). Geraadpleegd op 19 november 2011 via http://www.linkedin.com/advertising My Starbucks Idea. (2011). Geraadpleegd op 21 november 2011 via http://mystarbucksidea.force.com/ Old Spice Respones Case Study. (2010). Geraadpleegd op 21 november 2011 via http://www.youtube.com/watch?v=fD1WqPGn5Ag Online Advertising. (2011). Geraadpleegd op 19 november 2011via https://twitter.com/#!/advertising Similon, H. (2011). Bruce/The Seminar: Mobile Vikings. Geraadpleegd op 20 november 2011 via http://www.slideshare.net/markeebelgie/waarde-van-de-mobile-vikings Statistieken. (2011). Geraadpleegd op 1 november 2011 via http://www.youtube.com/t/press_statistics Sumit, R. (2011). Social Media Biggest Brands; Top 100. Geraadpleegd op 8 november 2011 via http://www.onlinemarketing-trends.com/2011/06/social-media-biggest-brands-top-100.html
  • 41. 41 Thanks to social media, consumers are even more powerful than advertisers. (2009). Geraadpleegd op 19 november 2011 via http://www.slideshare.net/Adnerds/thanks-to-social-media-consumers- are-even-more-powerful-than-advertisers Third place. (2011). Geraadpleegd op 27 oktober 2011 via http://en.wikipedia.org/wiki/Third_place. Twitter In Belgium. (2011). Geraadpleegd op 31 oktober 2011 via http://www.slideshare.net/bvlg/twitter-in-belgium-6670062 Van Belleghem, S. (2010). Social Media around the world. Geraadpleegd op 29 oktober 2011 via http://www.slideshare.net/stevenvanbelleghem/social-networks-around-the-world-2010 Van Belleghem, S. (2011). Social Media around the world 2011. Geraadpleegd op 29 oktober 2011 via http://www.slideshare.net/stevenvanbelleghem/social-media-around-the-world-2011 Vanormelingen, C. (2011). 40% van de Belgische werknemers heeft toegang tot sociale media op het werk. Geraadpleegd op 30 oktober 2011 via http://www.belgiancowboys.be/socialmedia/1871
  • 46. 46 1 http://en.wikipedia.org/wiki/Third_place geraadpleegd op 27 oktober 2011 om 09.20u. 2 http://www.belgiancowboys.be/socialmedia/1871 geraadpleegd op 30 oktober 2011 om 16.43u. 3 http://checkfacebook.com/ geraadpleegd op 29 oktober 2011 om 13.05u. 4 http://www.slideshare.net/stevenvanbelleghem/social-networks-around-the-world-2010 geraadpleegd op 29 oktober 2011 om 14.37u. 5 http://www.digitalsurgeons.com/facebook-vs-twitter-infographic geraadpleegd op 29 oktober om 16.55u. 6 http://www.slideshare.net/stevenvanbelleghem/social-networks-around-the-world-2010 geraadpleegd op 29 oktober 2011 om 14.48u. 7 http://www.slideshare.net/stevenvanbelleghem/social-media-around-the-world-2011 geraadpleegd op 29 oktober 2011 om 17.20u. 8 http://bvlg.blogspot.com/ geraadpleegd op 2 november 2011 om 08.13u. 9 http://www.slideshare.net/bvlg/twitter-in-belgium-6670062 geraadpleegd op 31 oktober 2011 om 09.11u. 10 http://www.digitalsurgeons.com/facebook-vs-twitter-infographic/ geraadpleegd op 29 oktober 2011 om 17.02u. 11 http://www.slideshare.net/stevenvanbelleghem/social-networksaround-the-world-2010 geraadpleegd op 29 oktober 2011 om 17.20u. 12 http://bvlg.blogspot.com/ geraadpleegd op 2 november 2011 om 08.11u. 13 http://www.slideshare.net/stevenvanbelleghem/social-networksaround-the-world-2010 geraadpleegd op 29 oktober 2011 om 17.23u. 14 http://www.youtube.com/t/press_statistics geraadpleegd op 1 november 2011 om 17.43u. 15 http://vimeo.com/advertisers geraadpleegd op 1 november 2011 om 17.45u. 16 http://blog.flickr.net/en/2010/09/19/5000000000/ geraadpleegd op 1 november 2011 om 17.30u. 17 http://bvlg.blogspot.com/ geraadpleegd op 1 november 2011 om 21.41u. 18 http://mashable.com/2011/11/04/facebook-most-popular-forrester/#33149Consuming-Media-Online-Is- Becoming-Popular geraadpleegd op 3 november 2011 om 10.07u. 19 http://www.slideshare.net/stevenvanbelleghem/social-networks-around-the-world-2010 geraadpleegd op 2 november 2011 om 16.35u. 20 http://www.digimedia.be/News/nl/4753/boondoggle-en-insites-zetten-conversation-mapping-op-de- kaart.html, geraadpleegd op 21 november 2011 om 19u25. 21 http://www.onlinemarketing-trends.com/2011/06/social-media-biggest-brands-top-100.html geraadpleegd op 8 november 2011 om 14.25u. 22 http://www.forbes.com/2010/08/17/facebook-old-spice-farmville-pepsi-forbes-viral-marketing-cmo- network-social-media_slide_2.html geraadpleegd op 8 november 2011 om 14.37u. 23 http://www.cxonet.be/news/marketing/2011/6/drie-op-vier-organisaties-heeft-geen-social- mediabeleid.aspx geraadpleegd op 9 november 2011 om 10.07u. 24 http://www.slideshare.net/Adnerds/thanks-to-social-media-consumers-are-even-more-powerful-than- advertisers geraadpleegd op 19 november 2011 om 14.26u. 25 http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/cultuur%2Ben%2Bmedia/media/111128PeetersenPichal_Twitter geraadpleegd op 29 november 2011 om 11.35u. 26 http://www.adnerds.be/ geraadpleegd op 30 november 2011 om 12.33u. 27 http://www.facebook.com/adsmarketing/ geraadpleegd op 19 november 2011 om 15.08u. 28 https://twitter.com/#!/advertising geraadpleegd op 19 november 2011 om 16.48u. 29 http://www.linkedin.com/advertising geraadpleegd op 19 november 2011 om 18.04u. 30 http://www.youtube.com/watch?v=UD5G7hNSysw geraadpleegd op 04 december 2011 om 12.09u.
  • 47. 47 31 http://www.frankwatching.com/archive/2010/07/15/social-media-en-hun-rol-in-marketingcommunicatie/, geraadpleegd op 03 december 2011 om 10u30. 32 http://rishidave.com/42960890 geraadpleegd op 03 december 2011 om 11.09u. 33 http://www.webtrafficroi.com/twitter-marketing-dell-now-makes-3-million-via-twitter/ geraadpleegd op 03 december 2011 om 11.02u. 34 http://www.slideshare.net/markeebelgie/waarde-van-de-mobile-vikings geraadpleegd op 20 november 2011 om 10.24u. 35 http://www.youtube.com/watch?v=fD1WqPGn5Ag geraadpleegd op 21 november 2011 om 16.47u. 36 http://mystarbucksidea.force.com/ geraadpleegd op 21 november 2011 om 16.58u. 37 http://www.socialmarketing20.com/case-study-starbucks-and-social-media/ geraadpleegd op 21 november 2011 om 17.06u. 38 http://www.youtube.com/watch?v=0TYy_3786bo geraadpleegd op 22 november 2011 om 11.01u. 39 http://therealtimereport.com/2010/03/12/jetblues-twitter-promotion-takes-wing/ geraadpleegd op 22 november 2011 om 13.51u.