1. Web Pendidikan Moral, Fakulti Pendidikan, Universiti Malaya - Pembinaa... http://pendidikanmoral.um.edu.my/index.php?page=64
Pembinaan Instrumen Penilaian dalam Aspek Kognitif
Pengenalan
Kandungan KBSR dan KBSM merangkumi pengetahuan, kemahiran, sikap dan nilai dari bidang
kognitif, afektif dan psikomotor.
Kedua-dua kurikulum ini bertujuan memperkembangkan potensi murid secara menyeluruh dan
bersepadu agar mereka menjadi insan yang harmonis dan seimbang dari segi intelek, rohani,
emosi dan jasmani.
Oleh itu, penilaian hendaklah merangkumi aspek kognitif, afektif dan psikomotor.
P & P dalam aspek kognitif merujuk kepada Dewey (1916) dan pemerhatiannya bahawa setiap insan
mempunyai kapasiti untuk berfikir.
Polson & Jeffries (1985) mengatakan pemikiran berkaitan secara langsung dengan kemahiran
penyelesaian masalah.
Ennis (1985, 1991) berpendapat pemikiran merupakan beberapa siri proses pemikiran secara logik.
Galotti (1989) menyatakan terdapat dua jenis membuat keputusan kesan dari pemikiran, iaitu “formal
reasoning” dan “everyday reasoning”
Instrumen Penilaian Dalam Aspek Kognitif
Kebiasaannya penggunaan ujian kertas dan pensel dapat memberi ukuran pencapaian pelajar
dalam aspek kognitif/pemikiran moral.
Pembinaan item ujian objektif dan subjektif boleh dilakukan mengikut aras kesukaran yang
dinyatakan dalam Taksonomi Bloom. (Rujuk http://www.officeport.com/edu/blooms.htm)
Aras Kemahiran Ujian Bertulis
Item objektif atau subjektif boleh dibina untuk semua aras kemahiran dalam bidang kognitif/pemikiran
moral di bawah kategori Taksonomi Bloom.
Perhatikan jadual di bawah:
Aras kemahiran dalam bidang kognitif Contoh soalan
1.Pengetahuan Nyatakan nilai yang berkaitan dengan Tuhan dan
pengolahan alam semulajadi oleh manusia.
Menguji kebolehan pelajar mengingat kembali
fakta, erti, istilah, prinsip, hukum dan definisi
yang telah dipelajari.
2. Kefahaman Huraikan maksud nilai bertanggungjawab.
Menguji kebolehan murid memahami, menukar
1 of 3 8/2/2011 9:41 AM

2. Web Pendidikan Moral, Fakulti Pendidikan, Universiti Malaya - Pembinaa... http://pendidikanmoral.um.edu.my/index.php?page=64
dan menjelaskan fakta, konsep, prinsip, hukum
dan teori yang telah dipelajari.
3. Aplikasi Arasu seorang pelajar yang jarang menguruskan diri
dan jadual pembelajarannya. Dia selalu bergantung
Menguji kebolehan pelajar menggunakan fakta, kepada orang lain untuk menyiapkan kerja rumahnya.
konsep, hukum, teori, prinsip, pengetahuan dan Jelaskan nilai yang sepatutnya diamalkan oleh Arasu.
kemahiran untuk menyelesaikan masalah yang
berkaitan.
4. Analisis Yang manakah pernyataan berikut TIDAK
menerangkan ciri nilai bertanggungjawab dengan
Menguji kebolehan pelajar membanding dan betul?
menghuraikan faktor-faktor kesamaan,
perbezaan dan perhubungan di antara satu
sama lain.
5. Sintesis Cekal, gigih, tekun, dedikasi dan daya usaha. Semua
ciri yang dinyatakan adalah berkaitan dengan nilai
Menguji kebolehan pelajar mencantumkan, ………………
menggabungkan dan mengintergrasikan
fakta-fakta atau idea-idea yang berkaitan.
6. Penilaian Di antara nilai-nilai yang berikut, yang manakah
PALING efektif digunakan untuk mendidik
Menguji kebolehan calon membuktika, kanak-kanak sifat kebersihan diri?
menilaikan, mengesahkan, mengkritikkan,
merumuskan atau memberi pendapat sesuatu
pernyataan, ciptaan, karya, prinsip, teori dan
sebagainya.
PANDUAN MENULIS SOALAN UJIAN BERTULIS
Pokok soalan mesti ditulis dalam bahasa yang mudah difahami
Pilihan jawapan atau gerak balas hendaklah ditulis sejajar dengan pokok soalan
Struktur item haruslah dibentuk mengikut format yang biasa diamalkan
UJIAN SUBJEKTIF
Ujian esei
Pelajar menjawab soalan dalam tulisan/perkataan sendiri
Jawapan- satu ayat, beberapa ayat, satu perenggan, beberapa perenggan, satu karangan
Pelajar bebas memilih, menerangkan, membentangkan idea-idea dengan perkataan sendiri
Pemeriksa memeriksa secara subjektif, holistik, analitik(mengikut kriteria pemarkahan)
JENIS-JENIS SOALAN SUBJEKTIF
Jenis respons terhad
mengandungi soalan yang memerlukan pelajar menulis jawapan secara ringkas
contoh: beri dua faedah mengolah alam semulajadi dengan baik
2 of 3 8/2/2011 9:41 AM

3. Web Pendidikan Moral, Fakulti Pendidikan, Universiti Malaya - Pembinaa... http://pendidikanmoral.um.edu.my/index.php?page=64
Jenis respons lanjutan
mengandungi soalan yang memerlukan pelajar memberi jawapan dalam satu atau beberapa
perenggan
contoh: Huraikan cara-cara mengurangkan vandalisme di kalangan pelajar sekolah dengan
merujuk kepada nilai-nilai dalam Pendidikan Moral.
Di bawah soalan jenis respons terhad ada:
Soalan berstruktur
satu siri soalan yang berkaitan dengan sesuatu isu yang dikemukakan satu demi persatu
jawapan yang diberikan merupakan satu penyelesaian kepada isu yang dikemukakan(nilai
sikap, tingkahlaku)
Soalan berpandu
mengandungi penggerak-penggerak atau stimuli seperti gambar, peta, carta dan lain-lain
pelajar menjawab berdasarkan penggerak-penggerak yang disediakan
Soalan jenis gerak balas lanjutan
soalan jenis perbicaraan
memberi peluang kepada pelajar menjawab secara bebas- menghuraikan idea/pendapat secara
bertulis
sangat sesuai digunakan untuk mengukur proses pemikiran, daya kreatif, keaslian idea, induksi,
imaginasi
menilai aras yang lebih tinggi (analisis, sintesis, penilaian)
Contoh: Huraikan kesan Rumah Hijau kepada penduduk dunia.
Rancangkan satu projek amal bakti di sekolah anda. Bezakan di antara tanggungjawab terhadap
keluarga dan tanggungjawab terhadap negara.
Pentafsiran soalan subjektif
Skop jawapan soalan terlalu luas
Soalan yang menimbulkan perbalahan
Kesukaran soalan di luar kemampuan pelajar
Soalan terlalu mudah
Soalan yang kurang jelas
Panduan menggubal soalan subjektif bagi mata pelajaran Pendidikan Moral
Digubal berdasarkan aspek penting – bahan P&P
Istilah dan bahasa dalam soalan jelas dan tepat
Soalan mesti spesifik dan berlandaskan nilai
Ada ciri keesahan-topik, aras kemahiran
Ciri keobjektifan – jawapan, skema pemarkahan
Ciri kebolehpercayaan – wajib dijawab
3 of 3 8/2/2011 9:41 AM