2. Burgerparticipatie
•Huidige situatie in Hilversum
•Burgerparticipatie en de raad, het college en het ambtelijk apparaat
•Wat kunnen we leren van andere gemeenten?
•Bespreking casus
•Wat leren we uit de casus afspraken rond college, raad en organisatie
•Vervolg?
Avond burgerparticipatie
3. Wat is het doel van burgerparticipatie?
1. Met name principieel: recht meepraten en legitimiteit
2. Door verschillen kans op innovatie
3. Profiteren van de (straat)kennis van burgers
4. Begrip voor elkaar
5. Kans op samenwerking
6. Meer acceptatie bij uitvoering en toekomstig beheer
(vrij vertaald uit Hilversum In Gesprek).
4. Burgerparticipatie?
‘Participatie is een proces waarin
stakeholders invloed hebben op
en delen in de controle over
initiatieven en de besluiten en
middelen die hen raken’
Inspraak is het inbrengen van bedenkingen en
bezwaren tegen concrete voorstellen.
5. Gemaakte afspraken
(Advies werkgroep HIG 2008)
Versterken Kaderstellende rol raad 2009
College Akkoord (Hilversummers goed te betrekken bij het maken van
plannen. Wethouders krijgen speciale aandachtswijken zodat de relatie
tussen Hilversummers uit de diverse wijken en het gemeentebestuur
wordt versterkt. Voor inspraakprocedures en planontwikkeling volgen wij
de aanbevelingen uit de nota ‘Hilversum in gesprek) 2010
Burgerparticipatie in Hilversum Bestuurlijke intenties rond betrekken en
vormgeving. (Zichtbaar maken afweging in beslissing, tijdig informeren,
maatwerk) en participatieladder (zes treden, te beginnen met
zelforganisatie, meebeslissen, co-produceren, adviseren, raadplegen,
informeren) 2012
6. Beleidsparticipatie en burgerinitiatieven
Ophalen kennis
Beter aansluiten op wensen
Betere en belangen-
overstijgende oplossingen
Zorgvuldige uitvoering
Wij als burgers gaan over de invulling van
onze buurt
Wij ouders nemen initiatieven rond onze
school
Wij als gemeenschap nemen initiatieven
rond armoede binnen onze
gemeenschap
7. Frustraties van burgers over beleidsparticipatie
• De politiek heeft al besloten;
• Burgers worden te laat betrokken;
• Inbreng wordt genegeerd;
• Gemeente verstrekt geen, onjuiste of onvolledige informatie;
• Verwachtingen van burgers stroken niet met de realiteit;
• Gemeente handelt niet zorgvuldig;
• Gemeente wil geen gesprek met haar burgers
Erkenning, serieus nemen en juiste verwachtingen
8. Uit Hilversum in Gesprek
Onderling wantrouwen een risicofactor voor samenwerking
Geen overeenstemming over de doelen die met participatie worden
bereikt en over de werkprincipes die kunnen worden gehanteerd om
processen goed te laten verlopen;
Primair gericht op de verschillen in standpunten en niet op
overeenkomsten en oplossingen;
Start van projecten vaak onvoldoende doordacht en gedefinieerd;
Tijdens de uitvoering wordt te onzorgvuldig gewerkt;
Er wordt niet of nauwelijks geëvalueerd en dus niet geleerd
9. Zijn burgers alleen geinteresseerd in hun zin krijgen?
Gemeente honoreert mijn wens
ja nee
Luistert ja 76% 52%
nee 23% 41%
Besluit lag vast
Nam mij serieus
ja 46% 75%
nee 46% 6%
ja 69% 17%
nee 23% 81%
10. Toetsen of je participatie werkwijze goed is: Het CLEAR-model
• Can they participate? raad
• Do the Like to participate? organisatie
• Are they Enabled to particpate? organisatie
• Are they Asked to participate? organisatie
• Are they Responded to if they do participate raad
CLEAR
11. Evalueren en borgen
Raad
• Kadernota, evaluatie tot nu toe
• Vaste participatieparagraaf, wanneer start dit?
• Na twee jaar deze periode de kwaliteit van de procedures voor
burgerparticipatie evalueren: toetspunten meegeven
Organisatie:
• Vaste werkwijze in organisatie evalueren
• Vaste verantwoordelijke aanspreken
• Participatie onderdeel functioneringsgesprek
• Blijven vernieuwen!
12. Rol van de raad
• Kaders stellen: werken met startnotities en stappenplan
• Kies bewust welke participatievorm en geef ruimte
• Ga met raad naar de wijken toe
• Experimenteer en leer
• Koppel terug wat de inbrengen waren en je deed met de inbreng
• Wees duidelijk wanneer participatie niet aan de orde
– Vb: daklozenopvang, waar
– Aantrekkende werking verkeer
– …. bovenwijkse noodzakelijke en politiek gevoelige zaken
14. Versnellen, waar speel je op in?
College
Evaluatie toetspunten vaststellen
Onafhankelijke evaluatie
Evaluatie concrete projecten
Burgerbegroting
Raad
Adoptie participatieprojecten (+ geld?)
Raadsklachtencommissie bezwaar
participatie
Wijkbudgetten, smederijen
Vergaderen in de buurten
Burgervisitatie
Burgers
Participatieregels bekend maken +
laten controleren
Dag van de burgerparticipatie
Wijkcontracten
Ambtelijk apparaat
Duidelijke doelen BP
Toetspunten voor startnotitie
Overleg wijkcoordinatoren
Experimenteren met wijkbudgetten
Geld??
15. Casus
Mega Skatebaan
In een van de woonkernen van de gemeente is gebrek aan
speelgelegenheid voor jongeren. Nu is er een ondernemer gekomen
met een plan voor een Mega Skatebaan.
Hilversum in Gesprek stelt dat hiervoor inhoudelijke en maatschappelijke
verkenning gemaakt moet worden.
Wat zijn de dilemma's bij zo'n casus voor ambtenaren, college en raad?
Op welke wijze kan de raad zo'n casus aangrijpen om versnelling te geven
in de werkwijze Hilversum voor burgerparticipatie?
16. Casussen: skatebaan en wellness centrum
1. Mega Skatebaan
In een van de woonkernen van de gemeente is gebrek aan
speelgelegenheid voor jongeren. Nu is er een ondernemer gekomen
met een plan voor een Mega Skatebaan. De gemeenteraad wil wel een
voorziening maken voor jongeren, maar wat wil de buurt zelf?
2. Mega wellness fysiotherapie
In een van de woonkernen van de gemeente is gebrek aan mogelijkheden
voor ontspanning en fysiotherapie voor ouderen. Nu is er een
ondernemer gekomen met een plan voor een Beauty/
wellness/fysiotherapie centrum. De gemeenteraad wil wel een dergelijke
voorziening en tot nu toe zag geen enkele fysiotherapeut er brood in.
Maar wat wil de buurt zelf?
17. Casussen: skatebaan en wellness centrum
1. Mega Skatebaan
In een van de woonkernen van de gemeente is gebrek aan
speelgelegenheid voor jongeren. Nu is er een ondernemer gekomen
met een plan voor een Mega Skatebaan. De gemeenteraad wil wel een
voorziening maken voor jongeren, maar wat wil de buurt zelf?
2. Mega wellness fysiotherapie
In een van de woonkernen van de gemeente is gebrek aan mogelijkheden
voor ontspanning en fysiotherapie voor ouderen. Nu is er een
ondernemer gekomen met een plan voor een Beauty/
wellness/fysiotherapie centrum. De gemeenteraad wil wel een dergelijke
voorziening en tot nu toe zag geen enkele fysiotherapeut er brood in.
Maar wat wil de buurt zelf?
18. Vragen bij de casus
Hoe zou het ideaal-plaatje er volgens de raad uitzien qua proces?
Het komt het dat dit vaak niet het geval is?
Wat kan de raad doen om dit te verbeteren
– Als tips voor apparaat
– Als richting voor het college
– Als werk voor de raad zelf
Kies eventueel voor jezelf een specifiek aandachtspunt (raad-zelf,
apparaat, college, cultuur in hilversum)
19. Vragen bij de casus
Hoe zou het ideaal-plaatje er volgens de raad uitzien qua proces?
Het komt het dat dit vaak niet het geval is?
Wat kan de raad doen om dit te verbeteren
– Als tips voor apparaat
– Als richting voor het college
– Als werk voor de raad zelf
Kies eventueel voor jezelf een specifiek aandachtspunt (raad-zelf,
apparaat, college, cultuur in hilversum)
20. Trechter het proces en knip in stuken voor politieke sturing
Beeldvorming: Wat is het probleem, wat
is het doel, wat zijn de
mogelijkheden en voorkeuren?
Oordeelsvorming: startbesluit met
kaders, de opinie van de raad, aan
welke voorwaarden moeten
oplossingen voldoen?
Besluitvorming
Controle en nazorg
Voorkeuren vinden
Kennis ophalen
21. Let op:
• Geef de tijd voor veranderproces
• Stel duidelijk doel wanneer de kwaliteit gemeten wordt
• Vermeng niet de participatiekwaliteit met de inhoud
• Leer van anderen: werkbezoeken en expertmeetings
• Leer los te laten
22. Goede rolverdeling
Raad
•Kaders voor instrumentarium en doelen
participatie
•Op goede momenten sturing geven
•Afweging doelen en middelen
•Toetsen of het gaat zoals afgesproken
College
•Inzicht in kwaliteit (BM)
•Acceptatie opnemen in P&C en meekijken BM
(weth)
Organisatie
Uitvoerder is verantwoordelijk
Kwaliteit participatie in functioneringsgesprekken
Communicatie:
Hulp bij keuze rol burger
Hulp bij keuze communicatievorm
23. Burgerinitiatieven
• Trekt de gemeente het beleid naar zich toe? Of steunt ze de burgers in hun activiteit?
• Werkvormen
– Wijkcontracten (Haarlem)
– Dorpsbudgetten en smederijen (Hoogeveen)
– Eigen Kracht Centrales
– Burgerinitiatief op agenda toelaten
– Referendum, Keuzereferendum, e-petities
Bedankt
