10ο Πανελλήνιο Συμπόσιο Ωκεανογραφίας & Αλιείας 7-11 Μαΐου 2012, Αθήνα Διαχρονική Εξερεύνηση των Θαλασσών από τους Έλληνες

1. Η Ωκεανογραφική
Έρευνα
Στην μεταπολεμική Ελλάδα
από τον
Δρ. Γεώργιο Θ . Χρόνη

2. Η περίοδος 1945 - 1950
• Ίδρυση του ΕΥΙ της Ακαδημίας Αθηνών
• Διάθεση του Π/Κ Γλαύκη από το ΥΕΝ
• Τα πρώτα ταξίδια στο Β. Αιγαίο και Κυκλάδες
• Η παραχώρηση του Ε/Σ Ohaio State
προέλευσης ΟΥΝΡΑ που μετονομάστηκε
ΑΛΚΥΟΝΗ

3. • Συνθέτοντας την γενική εικόνα της πενταετίας
1945-1950 εύκολα υποστηρίζεται ότι η
μεταπολεμική Ελλ. Θαλ. Έρευνα επικεντρώνεται
στην Αλιεία.
• Είναι προφανές ότι μέσα στα πλαίσια της
επανασύστασης μιας διαλυμένης χώρας προέχει
η κάλυψη των διατροφικών αναγκών της η οποία
περνάει και μέσα από την Αλιεία.
• Η Ωκεανογραφική έρευνα θα παίξει έναν ποιο
επικουρικό ρόλο στην προσπάθεια αυτή.

4. Η περίοδος 1950 - 1960
• Δεν πιστοποιείται κάποια ιδιαίτερη
δραστηριότητα. Λείπουν παντελώς στοιχεία.
• Ενδιαφέρον και πλούσιο συγγραφικό έργο από
τον Αθ. Χατζηκακίδη.
• Φαίνεται ότι η κύρια ερευνητική δραστηριότητα
περιορίζεται στην παράκτια χημ.
Ωκεανογραφία.
• Το 1957 ιδρύεται η Εθνική Ελληνική
Ωκεανογραφική Εταιρεία (ΕΕΩΕ)

5. Η δεκαετία του 60
• Δεν παρουσιάζεται ερευνητική δραστηριότητα.
• Μετονομασία του ΕΥΙ σε ΙΩΚΑΕ.
• Μεταφορά του επιστημονικού προσωπικού στον χώρο
του Τροκαντερού.
• Επανασύνδεση με διεθνείς οργανισμούς CIESM,
FAO, IOC, UNESCO.
• Στο τέλος της δεκαετίας αυτής υπηρετούσαν 21
υπάλληλοι.Εξ’ αυτών οι 4 ήταν πτυχιούχοι ( 2 στην
Αθήνα και 2 στην Ρόδο ) 2 πτυχιούχοι διοικητικοί και

6. • Στις 11/6/70 πραγματοποιείται η τελευταία
συνεδρίαση του Δ.Σ υπό την προεδρία του
καθ. Χ . Διαπούλη ο οποίος στην
τελευταία του εισήγηση του καταλήγει « Η
επιχερηθείσα αναδρομή των
τελευταίων ετών δεν έχει να
επιδείξει θεαματικάς επιτεύξεις » .

7. Η περίοδος της
Δικτατορίας.
1970 - 1974
• Με το ΝΔ 1038/71 αναλαμβάνει καθήκοντα Προέδρου
Διευθυντή ο ε.α Ναύαρχος Κ. Σκιαδόπουλος.
• Μεταφορά του ΙΩΚΑΕ από το Τροκαντερό στις νέες
εγκαταστάσεις του Αγ.Κοσμά.
• Προσλήψεις επί έργω επιστημονικού προσωπικού.
• Ομάδα αμερικανών καθηγητών σε ρόλο επιστημονικών
συμβούλων.
• Αγορά επιστημονικών οργάνων φυσικής και χημικής
ωκεανογραφίας.

8. • Ο σχεδιασμός για την δημιουργία ενός
ερευνητικού κέντρου στην νησίδα Κατραμονήσι.
• Το πρώτο ωκεανογραφικό πρόγραμμα του
ΙΩΚΑΕ. Το SSP μέρος του μεγάλου
προγράμματος του NSF International biological
Program.
• Πρώτη αποστολή στον Σαρωνικό του
αμερικανικού Ω/Κ T.G.THOMSON.
• Τα πρώτα αποτελέσματα ανακοινώθηκαν στον
FAO αλλά και στην σύνοδο του CIESM στην
Αθήνα 3 – 11 Νοεμβρίου 1972.

9. • Το συνέδριο του CIESM ήταν για το καθεστώς μεγάλη
ευκαιρία για την προβολή του. Πρόεδρος και γραμματέας
του οργανισμού απέφυγαν να εμφανισθούν. Παρόλ’αυτά
η συμμετοχή για την εποχή ήταν μεγάλη (συμμετοχή
όλων των κρατών μελών και περισσότερες από 10
αντιπροσωπίες .
• Αξιοσημείωτο θεωρείται το γεγονός η επιτυχία του
συμποσίου για την γεωδυναμική της Μεσογείου που
πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του συνεδρίου
(συμμετοχή 200 συνέδρων).
• Είχε ξεκινήσει η πετρελαϊκή κρίση. Οι έρευνες στο Αιγαίο
όμως από ξένα ερευνητικά σκάφη είχαν ξεκινήσει από τις
αρχές της δεκαετίας του 60’.
• Ο γενικός απολογισμός αυτής της πενταετίας έχει και
θετικά και αρνητικά στοιχεία. Ο ξένος πατερναλιστικός
χαρακτήρας στα πρώτα βήματα της Ελληνικής
ωκεανογραφικής έρευνας δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί
ως επιτυχής πλήν της περιπτώσεως εκείνης που
αφορούσε την ανόργανη χημική ωκεανογραφία. Θετική
αντίθετα ήταν η πολιτική της διοίκησης σε θέματα
μετεκπαίδευσης του προσωπικού.

10. Η περίοδος της μεταπολίτευσης 1974 μέχρι
το τέλος της δεκαετίας του 70’
• Στις 23/9/74 διορίζεται το πρώτο μεταπολιτευτικό Δ.Σ του ΙΩΚΑΕ με
Πρόεδρο τον καθ. Β. Κιόρτση.
• Στις 18/10/74 ορίζεται διευθυντής του ΙΩΚΑΕ ο Δρ.Α.Στεφανίδης.
• Τα πρώτα θέματα συζήτησης ήταν οι απολύσεις προσωπικού μετά
από κρίση των επιτροπών που συστάθηκαν. Η απαλλαγή από του
ΙΩΚΑΕ από την υπόθεση « Κατραμονήσι».
• Μέχρι και την 9η συνεδρία (14/2/75) το κύριο θέμα που απασχόλησε
το ΔΣ ήταν οι προστριβές με το ΠΕΡΠΑ για τον συντονισμό του
monitoring του προγράμματος του Σαρωνικού κόλπου.
• Στις 28/2/75 το ΙΩΚΑΕ αναλαμβάνει το πρόγραμμα ωκεανογραφικής
μελέτης του Θερμαικού κόλπου έναντι του ποσού των 7εκ δραχμών.
• Αξίζει να σημειωθεί ότι τα 4/5 των χρημάτων διατέθηκαν για
εξοπλισμό.
• Μεγάλη η συμμετοχή του Δ/τή Α. Στεφανίδη στις διαπραγματεύσεις
της ανάληψης του προγράμματος

11. • Αρχίζει η ιστορία της προμήθειας αλιευτικού σκάφους.
• Στις 4/11/75 στο 19ο ΔΣ αρχίζουν οι πρώτες διαφωνίες για την
μελλοντική ερευνητική ταυτότητα του Ινστιτούτου εάν δηλ θα
είχε χαρακτήρα περοσσότερο αλιευτικό η ωκεανογραφικό.Τα
μέλη Κ.Λασκαρίδης και Η.Κολοκύθας επιμένουν στον αλιευτικό
χαρακτήρα.
• Στην φάση αυτή η παρουσία του Β.Κιόρτση ήταν καθοριστική
για την ωκεανογραφική έρευνα.
• Στην 26η συνεδρίαση του 76 ανακοινώνεται η έγκριση του
ποσού των 700.000 δρχ για μετεκπαίδευση του
προσωπικού .Τεχνική βοήθεια της UNESCO.
• Όξυνση σχέσεων του συλλογικού οργάνου του ΙΩΚΑΕ και της
διοίκησης του Ινστιτούτου για την απόφαση προμήθειας
αλιευτικού σκάφους. Τελικά ακυρώθηκε η διαδικασία.

12. • Στις 13/2/78 επικυρώνεται η επιλογή του Δρ.Κ.Βαμβακά
ως Διευθυντή του ΙΩΚΑΕ.
• Προσπάθεια της Διοίκησης να καταθέσει νομοσχέδιο για
την δημιουργία μιας ενιαίας βαθμολογικής πυραμίδας
μονίμων και αορίστου χρόνου υπαλλήλων επιστημόνων
του ΙΩΚΑΕ.
• Αντίδραση από το μόνιμο προσωπικό. Διάσπαση του
ενιαίου συλλογικού οργάνου.
• Το Ινστιτούτο θα εξακολουθεί να παραμένει ένας
δημόσιος οργανισμός με σκληρή δημοσιοϋπαλληλική
νοοτροπία.

13. • Η νέα χρονιά το 1979 θα αποδειχθεί πολύ σημαντική για την
ωκεανογραφική έρευνα.
• Στο 74ο ΔΣ (16/5/79) θα εγκριθεί ένας μεγάλος αριθμός οργάνων
πεδίου και εργαστηρίου μέσα από το πρόγραμμα τεχνικής βοήθειας
της UNESCO.