2. Antropologie van de Nubiërs
De Aswandam; trauma van de
De oude dam Nubiërs
1899:1e poging Nijl en
jaarlijkse
overstromingen
te beheersen en
irrigatie mogelijk te
maken.
1902: “Oude dam” een
feit Lengte: 2140 m.
Tussen 1908-1912 en
1929-1934
oude dam verhoogd tot
huidige 41 m hoogte.
© Experience Nubia
3. Antropologie van de Nubiërs
De Aswandam; trauma van de
De nieuwe dam Nubiërs
“High dam”
Effect oude dam onvoldoende
1960 Egyptische president
Gamal Abdel Nasser:
hogere dam 7 km verder,
3600 m lang , 111 m hoog.
Nassermeer ontstond
grootste stuwmeer van
Afrika : 500 km lang,
25 km breed
180 meter diep.
© Experience Nubia
5. Aswandam
Redenen bouw High Dam:
Economische noodzaak: Strijd tegen jaarlijkse overstromingen en tegen
honger en armoe
Energie opwekking :Veilig stellen elektriciteitsvoorziening voor Egypte
Gevolgen bouw High Dam:
vruchtbare Nijlslib stroomt niet meer over de akkers
nu veel kunstmest nodig
uitputting van de grond dreigt
Nijldelta slibt dicht
Erosie kustlijnen oostelijke Middellandse zeekust versneld
http://www.history.com/videos/the-aswan-high-dam#the-aswan-high-dam
© Experience Nubia
6. Gevolgen Nassermeer voor
Nubische geschiedenis
• Nubische tempels bijna onder water
verdwenen
•In totaal 14 tempels tussen Philae en Abu
Simbel (naast graftombes e.a. ruiïnes)
© Experience Nubia
7. Gevolgen Nassermeer voor
Nubische geschiedenis
•Spectaculaire
internationale
reddingsactie
o.l.v. UNESCO
http://www.youtube
.com/watch?v=Ur-
H7dP8FNc
© Experience Nubia
9. Antropologie van de Nubiërs
Nassermeer : gevolgen Nubische gemeenschap
• De Nubische dorpen verdwenen onder het water.
• 50.000 Nubiërs geëvacueerd naar Egypte. Nieuw bestaan opbouwen
noordelijk van Aswan. Vergelijkbaar aantal in Soedan
10. Antropologie van de Nubiërs
Nassermeer : gevolgen Nubische gemeenschap
•3 miljoen dadelpalmen onder water. Belangrijkste inkomstenbron!
• compensatie per boom: Egypte: 15 piaster. Sudan: 5 SP
Zeer hechte gemeenschap met
eeuwenoude tradities viel uit
elkaar
© Experience Nubia
11. Antropologie van de Nubiërs
Nassermeer : gevolgen Nubische gemeenschap
Zeer hechte gemeenschap met eeuwenoude tradities viel uit elkaar
© Experience Nubia
12. Antropologie van de Nubiërs
Nassermeer : gevolgen Nubische gemeenschap
De verhuizing
© Experience Nubia
13. Antropologie van de Nubiërs
Nassermeer : gevolgen Nubische gemeenschap
Van eenzame rust in geïsoleerde dorpen aan Nijl naar stenen huisjes in woestijn
Ver weg van de Nijl, die altijd economische en sociaal-culturele leven had
bepaald
Nieuwe huizen bij Kom Ombo (40 km noord van
Aswan)
14. Antropologie van de Nubiërs
Nubian ceremonial life:
studies in Islamic
syncretism and cultural
change
15. Antropologie van de Nubiërs
Algemene kenmerken sociale leven:
Duaal: vrouwen en mannen hebben ieder eigen sociale leven
Vrouwen 2 sociale groepen: familie - vriendinnen.
Groepsdoelen: sociaal-economische steun – informatie delen
Mannen ook eigen groepen. Werk, sociaal-
economisch, vrienden, familie
Sociale controle groot, nog meer voor vrouwen (eer van de
familie)
Via informatiewisseling tussen netwerken
Veel sociale verplichtingen
17. Antropologie van de Nubiërs
Dagelijks leven vóór de dam
Veel mannen werkten in grote
steden
Vrouwen deden al het werk:
brood maken
water halen
het land bewerken
dadels oogsten
producten maken van dadelpalm
muurschilderingen maken
kinderen opvoeden
© Experience Nubia
18. Antropologie van de Nubiërs
Dagelijks leven vóór de dam
Sagia – waterwiel
Meer oogsten per
jaar
Irrigatie
essentieel
Regent vrijwel
nooit!
© Experience Nubia
22. Antropologie van de Nubiërs
Dagelijks leven vóór de dam
Producten maken van dadelpalm
© Experience Nubia
23. Antropologie van de Nubiërs
Dagelijks leven vóór de dam
Huizen bouwen en decoreren
© Experience Nubia
27. Antropologie van de Nubiërs
Eeuwenoude tradities
Tradities en rituelen geïntegreerd in dagelijks leven
• Vergden veel tijd, moeite en geld
• Afkomstig uit zowel faraotijd als Christendom en Islam
• Nieuwe invloeden werden in de tradities geïntegreerd
• Omvangrijke spirituele wereld. Bijgeloof speelt ook grote rol.
• Belangrijk om impact van tradities op culturele leven te
begrijpen
© Experience Nubia
28. Antropologie van de Nubiërs
Eeuwenoude tradities
Decoratieve motieven morele of magische
betekenis
• Zwaard: moed, heldhaftige prestaties
• Sterren, halve maan: islamitische symbolen; goed voorteken
• Kraaien en uilen: slechte voortekenen
• Rozen, bloemen: vriendschap en liefde
• Appel: vrouwelijke aantrekkingskracht
• Kruik en een gebedskleed voor zuiverheid en kuisheid
© Experience Nubia
29. Antropologie van de Nubiërs
Eeuwenoude tradities
Amuletten en talismannen
voor geluk, bescherming tegen boze oog.
o.a. geschilderd op muren
gemaakt van gevlochten kralen, schelpen of haar
gehangen op palen van bed of aan het plafond.
Manden van palmtakken en versierd met witte schelp
© Experience Nubia
30. Antropologie van de Nubiërs
Eeuwenoude tradities
Nijl speelde centrale rol in veel tradities
• Belangrijkste bron voor het leven in Nubië:
• landbouw
• visserij
• modder (vruchtbaarheid van de grond, huizenbouw)
• drinkwater
© Experience Nubia
31. Antropologie van de Nubiërs
Eeuwenoude tradities
3 soorten tradities:
• Religieuze tradities
• Agrarische tradities
• Rond “life events”
© Experience Nubia
32. Antropologie van de Nubiërs
Eeuwenoude tradities
Tradities en de Nijl, voorbeelden:
Religieuze tradities
tijdens islamitische feestdagen
o.a. Suikerfeest, pelgrimfeesten, Nieuwjaar
• muziek (drums) / zang,
religieuze liederen
Bij geboortedag lokale heilige
(intermediair van Allah)
Veel tombes van lokale heiligen!
© Experience Nubia
33. Antropologie van de Nubiërs
Eeuwenoude tradities
Tradities en de Nijl, voorbeelden:
Agrarische tradities
Samen oogstte men dadels
„s avonds feest met muziek en dans
© Experience Nubia
34. Antropologie van de Nubiërs
Eeuwenoude tradities
Tradities en de Nijl, life-events:
Geboorte
• Op 40e dag na bevalling moeder met baby naar rivier.
• Baby werd gewassen.
• Moeder Nijlwater mee naar huis. Waste zichzelf; 40 x water over zich
heen
• man is niet bij bevalling, verblijf 40 dagen elders
• baby heen en weer over de Nijl (“essiwuwar”)
• kruiden in zakje aan kleding van de baby
© Experience Nubia
35. Antropologie van de Nubiërs
Eeuwenoude tradities
Huwelijk
•2 weken vooraf nodigen bruid en bruidegom ieder familie uit
• Huwelijksvoltrekking; officiële deel (alleen familie)
•Feest vroeger 5 nachten (nu onbetaalbaar)
1.Hennanacht („kofree tur‟)
2.Het huwelijksfeest („erkenne‟)
3.Man en vrouw samen („kopar tur‟)
4.Feest met duif, pannekoek (“meena tur”)
5.Afscheidsfeest (“colad tur”)
Huwelijk en de Nijl
Bruidegom: handen, voeten en voorhoofd met henna geverfd.
Daarna naar de Nijl om zich schoon te wassen.
Belangrijk voor de vruchtbaarheid.
© Experience Nubia
37. Antropologie van de Nubiërs
Eeuwenoude tradities
•Huwelijk
Filmpje : http://www.youtube.com/watch?v=YIMBEx-
cazw&feature=related
© Experience Nubia
38. Antropologie van de Nubiërs
Eeuwenoude tradities
Dood
Dag van overlijden: vrouwen wasten hun gezicht in de Nijl.
Bracht ontspanning voor de dode en diens lichaam kon afkoelen
• Overledene wordt z.s.m. begraven
• mannen rouwen 3 dagen samen
• wachten op familie die van ver moeten komen
• vrouwen zorgen voor de maaltijden
© Experience Nubia
39. Antropologie van de Nubiërs
Eeuwenoude tradities
De geesten van de Nijl
Was deel van geloofssysteem; bovennatuurlijke wezens in de rivier
Leefde vooral in religieuze beleving van vrouwen
Konden in diverse gedaanten verschijnen
Leefden in onderwater kastelen m/v
Vertegenwoordigers uit de dorpen waren contactpersonen
© Experience Nubia
40. Antropologie van de Nubiërs
Eeuwenoude tradities
De geesten van de Nijl
Vrouwen raadpleegden de Nijlgeesten over:
Vruchtbaarheid, landbewerking, huwelijk, gezondheid
Verzoeken via contactpersoon, of individueel:
Snoep, suiker, parfum of henna werd in rivier gegooid
Of gekookt eten werd in mandje aan boom boven het water gehangen
Achtergrond Nijlgeesten zou faraonisch kunnen zijn
© Experience Nubia
41. Antropologie van de Nubiërs
Eeuwenoude tradities
De boze geesten van de Nijl (“dogir”)
Werden geïdentificeerd met kannibalen, monsters (honger naar
mensenvlees)
Voorkeur voor kinderen
Waren creatief in maken van afspraken en in het stelen van mensen
Konden van gedaante verwisselen, dus moeilijk te herkennen
Wel herkenbaar aan “lange ogen” of “blauwe ogen”
En lang zwart haar, soms over hele lichaam
Zogen via de neus bloed en het leven uit je (vgl. dementor bij Harry
Potter)
© Experience Nubia
42. Antropologie van de Nubiërs
Eeuwenoude tradities
De boze geesten van de Nijl (“dogir”)
Sommige mensen waren er zo bang van dat ze gek werden van angst
Werden verteld aan kinderen om ze bang te maken (waarschuwing?)
Geestesziekten werden toegeschreven aan “dogir”
Hun favoriete plekken: bij waterwielen (sagia), cataracten, hoge
rotsen
en „s nachts kwamen ze vaak tevoorschijn
Boeren hadden meeste contact met hen
Risico om in val gelokt te worden
© Experience Nubia
43. Antropologie van de Nubiërs
Nubische gemeenschap 21e eeuw
Werk: grote steden, midden – oosten, toerisme
Dictatuur Mubarak: Afrikaanse minderheid,
discriminatie
Cultuur: deels vermengd met Egyptische
Taal: idem
Muziekcultuur wél bewaard gebleven én bloeiend
44. Antropologie van de Nubiërs
Nubische gemeenschap 21e eeuw
Nubische muziek: Hamza el-Din
Componeerde voor de oud als soloinstrument.
Bespeelde ook de tar, een slaginstrument in felucca‟s veel gebruikt
Van invloed geweest op folk muziek in VS. Emigreerde daar heen.
Bekende albums: “Music Of Nubia” en “Escalay: The Water Wheel”.
45. Antropologie van de Nubiërs
Nubische gemeenschap 21e eeuw
Nubische muziek: Mohamed Mounir
• geboren in Aswan 1954
• Mateloos populair
• Popmuziek georiënteerde stijl
• Egyptische en Afrikaanse muziekstijlen
• Ook geïnspireerd door reggae en jazz
•Teksten vaak sociaal en politiek.
• Ook bekend als filmacteur
http://www.youtube.c
om/watch?v=mY4S7
FTyewM
http://www.youtube
.com/watch?v=BL-
rK64dLVo
46. Antropologie van de Nubiërs
Nubië in de 21e eeuw
Na de revolutie
•Vrijheid van meningsuiting
•Emancipatie
•Land terug?
•Eigen politieke partij
47. Nubische taal
3 talen - 3 groepen
(“Nilo-Sahara” talen)
Kenzi:145 km zuidelijk van Aswan
Fadija: 425 km zuidelijker
Dongolawi: nog 350 km verder
zuidelijk
http://www.napata.org/Napata/language.html
© Experience
Nubia
48. Literatuur en links over Nubië
* Rolf Herzog “Die Nubier” 1957
*R. Fernea, G. Gerster “Nubians in Egypt” 1973
* De zwarte farao’s; de tentoonstelling. John Vrieze, 1997
* Nubië aan de Nijl; voorportaal van Afrika.
Haags gemeentemuseum, 22 sept.-25 nov. 1979
* National Geographic febr. 2008: De zwarte farao’s, R.Draper
* Dwars door Soedan; vriendelijke schurkenstaat aan de Nijl.
Gerben van der Aa, 2007. Nieuw Amsterdam uitgvers.
* Sudan, the Bradt travel guide. Door Paul Clammer, 2005.
* Sudan; the city trail guide to Khartoum and the rest of
Sudan. Blake Evans-Pritchard en Violetta Polese, 2008.
* l’ABC Claire du Soudan; royaumes sur le Nil. Catherine
Berger, Bérénice Geoffroy-Schneiter, Jean Leclant.
Flammarion / Institute du monde Arabe, 1997.
* Nubian women of West-Aswan. Negotiating tradition and
change. Anne M. Jennings,2009
* Nubian ceremonial life. Ed. John G. Kennedy. 2005.
* Ancient Nubia: African Kingdoms on the Nile. 2012
© Experience
Nubia
49. Literatuur en links over Nubië
www.nubie-international.fr
http://whc.unesco.org/en/list/88 Nubian monuments UNESCO
http://www.napata.org/Napata/language.html
http://www.numibia.net/nubia/index.htm Nubian museum Aswan
www.betelkerem.com
http://www.facebook.com/ExperienceNubia
https://twitter.com/#!/ExperienceNubia
Vragen? E. Grooteman – experiencenubia@gmail.com
© Experience
Nubia
