SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 17
Downloaden Sie, um offline zu lesen
BIOTISCHE INTERACTIES

   ENKELE VOORBEELDEN VAN ACTUELE
ECOLOGISCHE PROBLEMEN EN OPLOSSINGEN



          INHOUDSTAFELS
BIOTISCHE INTERACTIES
    •     2 Interspecifieke relaties bij dieren - Lepus americanus en Felis lynx
                 •       3 - 4 Voorbeelden van interspecifieke relaties
                                   •      5 – 6 Jager-prooi-relatie
                   •       7 Toepassingen kennis jager-prooi-relaties
                                 •       8 Verdediging van de prooi
                              •       9 Bullsnake doodt rattlesnake
                                            •    10 Mimicry
                                       •    11 Saturnia pavonia
                           •       12 Sesia apiformis (Horzelvlinder)
                         •        13 Mimicry: waarschuwingskleuren
•     14 Minimum aan aposematische modellen; Phyllidia varicosa en P. Coelestris
                                •       15 Hapalochlaena maculosa
                                    •     16 Batesiaanse mimicry
                         •       17 Batesiaanse mimicry bij slangen
                       •     18 De niet-giftige soort in het voordeel
    •    19 Eens geleerd van de toxische soort, generaliseert de vogelpredator
                           •       20 Aposematisme bij glimwormen
                                      •     21 Auditieve mimicry
                                   •      22 Myotis septentrionalis
      •   23 Maculinea rebeli krijgt royale behandeling van Myrmica schencki
  •     24 Maximale winst aan lichaamsgewicht tijdens het verblijf in mierennest
                     •       25 - 26 Agressieve vormen van mimicry
                                             •   27 Crypsis
BIOTISCHE INTERACTIES
              •      28 Camouflage is een relatie tussen prooi en jager
              •      29 Groot maar beschut door stam en korstmossen
                                        •   30 Camouflage
                   •      31 Aanpassing aan veranderende omgeving
                            •       32 Chromatoforen en pigmenten
                                 •     33 Andere vermommingen
    •    34 Onderbroken kleurenpatronen: strepen, bollen,…in het hele dierenrijk
                                 •     35 Andere vermommingen
        •   36 Misrepresentie niet enkel bij Orthoptera (Sprinkhaanachtigen)
                                       Ceratobatrachus guentheri
                      •       37 Laothoe populi (Populierenpijlstaart)
                                  •    38 Strategie van de jager
                             •       39 – 40 Gevolgen van strategie
          •    41 Gevolgen van strategie op populatiedichtheid prooi/jager
    •    42 – 44 Verklaring model strategie versus populatiedichtheid jager/prooi
                               •      45 – 46 Bourgeois strategie
                 •      47 Bourgeoisvechten is territorium verdedigen
•     48 Poema’s mijden elkaar; verdedigen territorium tijdens paar- en zoogperiode
                                   •    49 Optimale jachttheorie
                          •      50 E/h: profitabiliteit van een prooi
                               Egem/hgem+sgem: opnameratio prooi
                         •       51 - 52 Generalisten en specialisten
                       •       53 Optimale jachttheorie en coёvolutie
BIOTISCHE INTERACTIES
                        •           54 Jachttechnieken: coöperatief jagen...
                                      •    55 …met kosten en baten
                 •   56 Wilde honden zijn van de meest succesvolle jagers van Afrika
                              •    57 Coöperatief jagen: voedsel voor ieder
•   58 Kleptoparasitisme en enkel impala (Aepyceros melampus) op menu…liever in grote groep!
                       •      59 Commensalisme (> com mensa, de tafel delen)
                                       •    60 Voordelen zeepokken
                                  •     61 Anemoonvissen en anemonen
                          •     62 Metabiose: speciale vorm commensalisme
                            •    63 Batesiaanse mimicry en commensalisme
        •      64 Monarchvlinder op zijdeplant, welke de larve giftige glycosiden verschaft
             •     65 - 66 Interacties als continuüm tussen parasitisme en mutualisme
                                            •   67 Mutualisme
                         •      68 Pluvianus aegyptius en Crocodylus niloticus
          •      69 Mutualisme tussen de Lybia tessellata (Boxerkrab) en Triactis producta
                                         •    70 Delen van habitat
     •     71 Indicator indicator (Grote honingspeurder) lokt Mellivora capensis (Honingdas)
               •    72 Indicator indicator (Grote honingspeurder) is een broedparasiet
      •     73 Kuifkoekoek gevoed door Lamprotornis australis (Grootglansspreeuw), Z. Afr.
               •    74 Wilsonia pusilla (Wilsons zanger) en bruinkop-koevogel, prairie
                                            •   75 Poetsvissen
BIOTISCHE INTERACTIES
    •    76 Diploria labyrinthiformis-poetsstation en Elacatinus evelynae (Caraïbische poetsvis)
•       77 Poetsgarnaal Lysmata wurdemanni op Lactophrys triqueter (Parel koffervis), Caraïben
                                           •    78 Valse poetsvissen
                                   •      79 Tolereren van een situatie...
              •    80 – 85 Mutualisme tussen Maculinea alcon en Myrmica ruginodes
    •    86 Mutualisme Maculinea teleius en Myrmica scabrinodis beschermt tegen parasitisme
                             •     87 Pimpernelblauwtje op grote pimpernel
                               •      88 Maculinea teleius is zeer zeldzaam
                           •      89 Neotypus melanocephalus en N. pusillus
                                              •   90 Parasitisme
                                •     91 De mijnworm is een endoparasiet
                    •     92 Endoparasieten (in -) en ectoparsieten (op gastheer)
                      •    93 Parasieten: verschillende phyla dieren en protisten
                                        •    94 Anopheles albimanus
                      •    95 Parasieten: verschillende phyla dieren en protisten
                                    •      96 Cyclus van runderlintworm
                      •    97 Parasieten: verschillende phyla dieren en protisten
                                    •      98 Levenscyclus Brugia malayi
                      •    99 Parasieten: verschillende phyla dieren en protisten
                                         •    100 Hirudo medecinalis
                        •    101 Medicinale bloedzuiger is zeldzaam geworden
                 •     102 - 105 Parasieten: verschillende phyla dieren en protisten
BIOTISCHE INTERACTIES
                        •        106 I. scapularis, wijfje met en zonder eitjes
                              •      107 Teken zorgen voor dood en schade
                     •     108 Parasieten: verschillende phyla dieren en protisten
                                          •     109 Notoedres cati
                  •     110 Parasitoïden doden hun gastheer of maken deze steriel
                •     111 Eén of meer volwassen wespen ontwikkelen in de gastheer
                     •     112 Braconidae-sluipwesp doodt Aphididae (bladluizen)
                                   •     113 Pesticiden zijn uit den boze
                                            •    114 Concurrentie
                                      •     115 Competitieve exclusie
                •      116 Voorbeelden van interspecifieke concurrentie uit de natuur
                         •    117 Chthamalus stellatus en Balanus balanoides
                                   •     118 Dendroica sp.: coëxistentie
                •      119 Vele organismen coëxisteren omdat hun niches verschillen
                           •    120 – 121 Selectie minimaliseert concurrentie
                                          •     122 Geospiza fortis
                                        •     123 Geospiza fuliginosa
        •    124 De spechtvink (IUCN 02/2009 ), volledig aangepast aan een insectendieet
•   125 Interacties tussen dieren en planten - Monarda didyma-scharlaken monarda, Hemaris thysbe
                                  •     126 Relaties tussen dier en plant
BIOTISCHE INTERACTIES
                    •      127 Utricularia inflata, levend in oligotrofe vennen
                                             •   128 Herbivoren
                       •    129 Plantenmateriaal heeft lage voedingswaarde
                    •     130 Mieren beschermen bladluizen tegen predatoren
                       •   131 Mutualisme tussen Formica sp. en Aphididae
                                 •        132 Planten en insectenniches
                                 •        133 Mineerders en bladrollers
                                         •     134 Cecidiën of gallen
                             •     135 Vrucht-, schors- en houtboorders
         •   136 Carpocapsa pomonella (Appelbladroller) heeft wereldwijde reputatie
                               •      137 Carpocapsa pomonella, imago
                         •     138 Herbivoren hebben invloed op vegetatie
          •  139 Invloed van Chrysolina quadrigemina op verspreiding St. Janskruid
                                  •        140 Vermijden van begrazing
                  •      141 Mutualisme met mieren doet begrazing vermijden
    •     142 Beltiaanse lichaampjes op Acacia sp. geoogst door Pseudomyrmex spinicola
                                       •     143 Doornen en stekels
               •      144 - 145 Vermijden van begrazing door chemische stoffen
    •    146 Passiflora actinia met mimicry vlindereitjes op steunblaadjes en groeitoppen
•       147 Heliconius wallacei zoekt nectar op Passiflora coccinea en zorgt voor bestuiving
                                    •       148 Bestuiving door dieren
BIOTISCHE INTERACTIES
                               •          149 Cardamine pratensis (Pinksterbloem)
                                        •    150 Voorkomen van zelfbestuiving
           •   151 -152 Chamerion angustifolium (Wilgeroosje) – voorkomen van zelfbestuiving
                    •     153 Heterostylie bij Primula vulgaris (Stengelloze sleutelbloem)
                               •       154 Insecten zien kleuren anders dan mens
                                         •    155 Bloemenkleuren voor een bij
                                     •      156 Vergelijken van kleurenpatronen
                                       •     157 Mirabilis jalapa (Nachtschone)
                 1/ Bij zichtbaar licht 2/ Met reflectie en absorptie UV 3/4 Met fluorescentie UV
                                       •     158 Geuren zorgen voor bestuiving
                                   •       159 Bestuiving Araceae (Aronskelken)
                                              •     160 Mimicry met gevaar
•       161 - 161 Ophrys insectifera kan zich niet voortplanten zonder Gorytes mystaceus en vice versa!
                                                •    163 Andere bestuivers
                                   •       164 Kolibries hebben veel nectar nodig
                                                 •   165 Vlinderbestuiving
                                   •       166 Bestuiving in de nacht of bij dauw
                                                  •   167 Nachtbestuivers
    •    168 Leptonycteris curasoa stelt zijn migratie af op de bloei en vruchtzetting Carnegiea gigantea
                                 •        169 Voorbeeld van nachtvlinderbestuiving
                        •    170 - 172 Mutualisme tussen Yucca sp. en Tegeticula sp.
               •    173 ♀ Tegeticula sp. duwt een pollenbolletje in de centrale stempelholte
BIOTISCHE INTERACTIES
       •    174 Nachtvlinderbestuiving bij Oenothera biennis (Middelste teunisbloem)
              •     175 Nachtvlinderbloemen met grote, lichtgekleurde bloemen
                  •    176 Zoöchorie of de verspreiding van zaden door dieren
            •     177 Verspreiding van hele vruchten via de vacht van zoogdieren
                               •    178 Voetspoor van de blanke man
                                      •      179 Eten van vruchten
                                          •    180 Myrmecochorie
                                        •     181 Wintervoorraden
                                      •      182 Carnivore planten
                               •    183 Dionaea sp. (Venusvliegenval)
                      •      184 - 185 Vreemde vormen van samenlevingen
  •    186 Azteca alfari, Cecropiamieren koesteren een innig moment – Gamboa, Panama
 •    187 Symbiose tussen insecten en fungi: Parasolmieren - Atta sp. of Acromyrmex sp.
                        •     188 Mutualisme tussen mieren en een fungus
          •     189 Kratervormige Atta-nesten kunnen een hectare grond innemen
                           •     190 Bruidsvluchten zijn niet zonder risico
•     191 Termieten: detritivoren, onmisbaar in nutriëntrecycling, habitat- en bodemcreatie
                          •      192 Macrotermes sp.; koningin en kasteel
          •     193 Macrothermes sp. besteden vertering uit aan Termitomyces sp.
                •    194 Een deel van de fungustuin van een Macrotermes-nest
                                    •       195 Insectenetende fungi
BIOTISCHE INTERACTIES
                  •       196 Symbiose tussen planten en fungi: mycorrhiza
                  •       197 - 199 Voordelen van mycorrhiza voor de plant
•      200 Suillus bovinus: bescherming, opname P, N, sporenelementen Zn en Cu
                    •      201 Voordelen van de plant voor de mycorrhiza
                                     •   202 Ectomycorrhiza
     •      203 Hartig-net bij Pinus strobus (Weymouthden) en Populus tremula
          •      204 Dichotome ECM-wortels benutten de bosbodem optimaal
  •       205 Vesiculaire-arbusculaire mycorrhiza (VAM) of endotrofe mycorrhiza
                        •     206 VAM zijn enkel microscopisch zichtbaar
                        •     207 Ericales: speciale vorm van mycorrhiza
                         •    208 - 209 Orchidaceae-mycorrhiza (ORM)
                  •      210 - 211 Remming van hogere planten door fungi
                               •    212 Iepen en iepenspintkevers
                                  •    213 Roesten en branden
              •       214 Andere voorstelling levenscyclus Puccinia graminis
   •      215 Bloemachtige aecidiën doorbreken epidermis van een zuurbesblad
                            •    216 Tarwestuifbrand (Ustilago tritici)
                •       217 Moederkoren (Claviceps purpurea, Ascomycetes)
                      •     218 Infectie vooral bij kruisbestuivende rogge
        •     219 In de Middeleeuwen stierven hele steden aan moederkoren!
                               •    220 Interacties tussen planten
BIOTISCHE INTERACTIES
                                •        221 Positieve interferentie
                                     •     222 Indirecte interacties
                •     223 - 224 Blauwgraslandschap heeft nood aan juist beheer
                     •     225 Directe interacties tussen planten - klimplanten
•   226 Cuscuta epithymum, met ranken én parasiterend, meestal op Calluna vulgaris (Struikhei)
                                          •   227 Klimplanten
                       •     228 Klim- en slingerplanten: typische kenmerken
                                            •   229 Epifyten
                       •     230 Epifyten vereisen altijd hoge luchtvochtigheid
                          •      231 Epifyten hebben xerofyte aanpassingen
                               •   232 Ficus benghalensis ‘boomwurger’
                  •      233 Voorbeeld van een volledig parasiet: Orobanche sp.
         •    234 Striga sp. zorgt voor oogstverliezen tot 60% bij maïs in (Sub)sahel
                           •     235 Kiemplant Striga hermonthica op maïs
              •     236 Voorbeeld van een volledig parasiet: Lathraea clandestina
                       •     237 Loranthaceae, Scrophulariaceae, Cuscuta sp.
                             •    238 Concurrentie tussen hogere planten
              •     239 - 242 Concurrentie voor licht, mineralen, water en ruimte
BIOTISCHE INTERACTIES
              •     243 Concurrentie en co-existentie
                       •   244 Micro-habitats
      •  245 Verstoringen kunnen leiden tot harlekijn-milieu
          •    246 Allelopathie: chemische concurrentie
                    •    247 Vluchtige producten
 •   248 Uitlekken van stoffen uit de bladeren, wortels, vruchten,…
                    •    249 Andere voorbeelden
                     •   250 Mimicry bij planten
     •   251 Zaadmimicry bij Agrostemma githago (Bolderik)
                  •     252 Mimicry bij orchideeën
                •      253 Mimicry bij de Aizoaceae
ENKELE VOORBEELDEN VAN ACTUELE
ECOLOGISCHE PROBLEMEN EN OPLOSSINGEN
                              •       2 Gevolgen van overbevolking
 •   3 2020: voor elke inwoner van de geïndustraliseerde landen, zullen er vijf zijn in de
                                               ontwikkelingslanden
                                       •      4 Mondiale armoede
                                      •       5 -6 Nucleaire risico’s
                  •     7 26/04/’86: aanleiding tot een aparte case-studie
                                     •       8 Radioactieve erfenis
                     •     9 Natuurlijke en antropogene broeikaseffecten
                                         •     10 Broeikasgassen
                     •     11 Oorsprong broeikasgassen en hun effecten
             •      12 Mondiale woestijnvorming vooral aan woestijnperiferie
                         •    13 Ramp van een stuurloze opwarming
                                  •      14 Koolstofcyclus-feedback
                                     •       15 Siberische roulette
         •    16 Noordpoolgebied herbergt momenteel 500 miljard ton koolstof
                •    17 Methaan borrelt sneller op uit toendra als verwacht!
                                •       18 Keuze voor de toekomst?
                           •    19 Anomalie oppervlaktetemperatuur
                                           •    20 Olievervuiling
                        21 Deepwater Horizon, Golf van Mexico, april 2010
                       •     22 Natuurreservaten in Louisiana verminkt
              •     23 Bon Secour Refuge in Alabama bedreigd (3,5 103 ha)
                                    •        24 Lepidochelys kempii
ENKELE VOORBEELDEN VAN ACTUELE
    ECOLOGISCHE PROBLEMEN EN OPLOSSINGEN
                             •    25 Humane en ecologische risico’s – Pesticiden
•   26 Vermindering PCB’s (35% sinds ’85) in het milieu zorgde voor reproductietoename zeehonden
                                 •       27 Bhopal toont extra risico pesticiden
                                     •      28 01/11/’86 stierf de Rijn (bijna)
                                             •    29 -30 Zure neerslag
                                       •     31 Gevolgen van zure neerslag
                         •     32 Zwaveldioxide-verontreiniging en bio-indicatoren
                                          •    33 Eutrofiëring en gevolgen
                                         •     34 Terrestrische eutrofiëring
                                       •     35 Eutrofiëring en oplossingen
                            •    36 De ozonlaag: schild voor alle leven op aarde
                                                        •
              •       37 Vernietiging van de ozonlaag 38 Eerste waarneming in 1970 …
                       •      39 Eerste waarneming in 1970 … beelden 1995 – 2004
                                     •      40 Het gat in de ozonlaag in 2007
                                   •      41 ‘World avoided’ zonder ban CFK’s
                                     •      42 Schadelijke adventieve soorten
                                                •   43 Zwarte lijsten
                •      44 Voorbeelden van schadelijke exoten A1- Ludwigia grandiflora
                    •      45 Oorspronkelijk verspreidingsgebied Ludwigia grandiflora
                                     •      46 De situatie in Frankrijk in 2009
                  •      47 Voorbeelden van schadelijke exoten A1 – Rana catesbeiana
          •     48 Vb A2 - Adventieve soorten: Prunus serotina (Amerikaanse vogelkers)
ENKELE VOORBEELDEN VAN ACTUELE
    ECOLOGISCHE PROBLEMEN EN OPLOSSINGEN
              •        49 Vb. A2 - Adventieve soorten: Alopochen aegyptiacus (Nijlgans)
                          •   50 Vb. A2 – Adventieve soorten: Harmonia axyridis
                               •      51 – 54 Adventieve soorten en evolutie
                                 •      55 Salticus scenicus (Huiszebraspin)
                                           •    56 Genetische erosie
•   57 IUCN-lijst (International Union for the Conservation of Nature and Natural Resources – 1963)
          •      58 – 62 Bedreigde taxa: broedvogels in België en Nederland, voorbeelden
                        •   63 – 69 Andere bedreigde taxa in België en Nederland
                 •     70 Dichtheid bijenvolken zit aan de ondergrens van voortbestaan
                   •    71 Bij hevige infectie sterft de korf tussen augustus en oktober
                     •    72 Zal globale opwarming zorgen voor een ‘beecopalypse’ ?
                                      •    73 Globale bedreiging van taxa
           •      74 Koralen, bijzondere vorm van mutualisme tussen alg en koraaldiertjes
            •     75 Riffen van Florida Keys: een gedegradeerde hotspot van biodiversiteit
                                   •      76 Redenen voor bedreiging taxa
                            •    77 - 78 Voorbeeld bedreiging door ontbossing
                                      •    79 Habitatverlies en populaties
       •      80 – 84 Verwijdering van keystonespecies verandert gemeenschappen drastisch
                                         •    85 Eschrichtius robostus
               •     86 – 91 Een bedreigde diersoort die uitsterft komt nooit meer terug
                                    •    90 Bison bison en Molothrus ater
ENKELE VOORBEELDEN VAN ACTUELE
    ECOLOGISCHE PROBLEMEN EN OPLOSSINGEN
                                    •       92, 94 Gedoemd te verdwijnen?...
                      •       93 Hibiscadelphus woodii in bloei 95 Verdwenen?...
                    •      96 – 100 Biodiversiteit in gevaar doorheen de eeuwen
•   101 Kleine habitats, doorgedreven specialisatie en beperkte verplaatsing maken soorten bedreigd
       •    102 De kritieke toestand van biodiversiteit geïllustreerd door Banara vanderbiltii
                           •     103 Fungi in het centrum van massa-extinctie
                                  •        104 – 105 Rifle shots en holocausts
                 •    106-107 Enkele ecosystemen verdienen bijzondere aandacht
                                   •       108 San Bruno Mountain, California
                          •     109 – 110 Dode Zee-oasen, Israel en Jordanië
                                       •      111 California floristic province
                                 •       112-114 Slash & burn in Madagascar
                        •      115 Adansonia grandidieri (Grandidier's Baobab)
          •    116 De fretkat (Cryptoprocto ferox) staat aan de top van de voedselketen
                           •      117-118 Benedenhellingen van de Himalayas
                                         •     119 - 121 West-Ghats, India
                                            •    122 - 124 Centraal Chili
                                      •       125 – 127 Colombiaanse Chocó
                                            •    128 – 130 West Ecuador
                               •        131 – 136 Hooglanden West-Amazonië
                            •     137 - 139 Atlantische kuststrook van Brazilië
ENKELE VOORBEELDEN VAN ACTUELE
    ECOLOGISCHE PROBLEMEN EN OPLOSSINGEN
                             •          140 - 141 Zuidwestelijke Ivoorkust
                                    •     142 - 144 Fynbos, Zuid-Afrika
                                           •      145 - 147 Sri Lanka
                                             •     148 - 151 Maleisië
                                              •    152 - 154 Borneo
                                           •      155 - 158 Filipijnen
                        •    159 - 163 Regenwouden van Nieuw-Caledonië
                                     •     164 - 166 Zuidwest Australië
                                 •      167 - 169 Middellandse Zeegebied
                •    170 Overzicht van de belangrijkste hotspots van biodiversiteit
                                        •       171 Een onvolledige lijst!
                                           •      172 Het Baikalmeer
              •   173 Het Baikalmeer: een karakteristiek en kwetsbaar ecosysteem
•   174 De Baikalcellulosefabriek, gesloten 03/’09, maar door minder strenge milieu-eisen heropend
                                          01/’10 - 40 jaar verontreiniging
             •    175 - 176 Regeneratie van tropisch regenwoud kan eeuwen duren
                             •        177 - 178 Queimadas in de Amazone
                               •       179 - 192 Waarde van biodiversiteit
                           •       193 Duurzame extractie uit regenwouden
                                      •     194 Herbebossingsprojecten
                             •        195 - 215 Strategieën en oplossingen
                              •        216 - 237 Referenties, Literatuurlijst

Weitere ähnliche Inhalte

Mehr von Dagmar De Greef

Deel 5 Invloed van de bodem op ecosytemen
Deel 5  Invloed van de bodem op ecosytemenDeel 5  Invloed van de bodem op ecosytemen
Deel 5 Invloed van de bodem op ecosytemenDagmar De Greef
 
Deel 4 Invloed van licht op flora en fauna
Deel 4 Invloed van licht op flora en faunaDeel 4 Invloed van licht op flora en fauna
Deel 4 Invloed van licht op flora en faunaDagmar De Greef
 
Deel 3 Energie-uitwisselingen in een ecosysteem
Deel 3 Energie-uitwisselingen in een ecosysteemDeel 3 Energie-uitwisselingen in een ecosysteem
Deel 3 Energie-uitwisselingen in een ecosysteemDagmar De Greef
 
Deel 2 Ecologische begrippen
Deel 2 Ecologische begrippen Deel 2 Ecologische begrippen
Deel 2 Ecologische begrippen Dagmar De Greef
 
Deel 1 Platentectoniek en continentendrift
Deel 1 Platentectoniek en continentendrift Deel 1 Platentectoniek en continentendrift
Deel 1 Platentectoniek en continentendrift Dagmar De Greef
 
Ecological problems and solutions
Ecological problems and solutionsEcological problems and solutions
Ecological problems and solutionsDagmar De Greef
 
Deel 10 Ecologische problemen en oplossingen
Deel 10  Ecologische problemen en oplossingen Deel 10  Ecologische problemen en oplossingen
Deel 10 Ecologische problemen en oplossingen Dagmar De Greef
 

Mehr von Dagmar De Greef (8)

Deel 5 Invloed van de bodem op ecosytemen
Deel 5  Invloed van de bodem op ecosytemenDeel 5  Invloed van de bodem op ecosytemen
Deel 5 Invloed van de bodem op ecosytemen
 
Deel 4 Invloed van licht op flora en fauna
Deel 4 Invloed van licht op flora en faunaDeel 4 Invloed van licht op flora en fauna
Deel 4 Invloed van licht op flora en fauna
 
Deel 3 Energie-uitwisselingen in een ecosysteem
Deel 3 Energie-uitwisselingen in een ecosysteemDeel 3 Energie-uitwisselingen in een ecosysteem
Deel 3 Energie-uitwisselingen in een ecosysteem
 
Deel 2 Ecologische begrippen
Deel 2 Ecologische begrippen Deel 2 Ecologische begrippen
Deel 2 Ecologische begrippen
 
Deel 1 Platentectoniek en continentendrift
Deel 1 Platentectoniek en continentendrift Deel 1 Platentectoniek en continentendrift
Deel 1 Platentectoniek en continentendrift
 
Ecological problems and solutions
Ecological problems and solutionsEcological problems and solutions
Ecological problems and solutions
 
Deel 10 Ecologische problemen en oplossingen
Deel 10  Ecologische problemen en oplossingen Deel 10  Ecologische problemen en oplossingen
Deel 10 Ecologische problemen en oplossingen
 
Biotische relaties ref
Biotische  relaties refBiotische  relaties ref
Biotische relaties ref
 

Inhoudstafels Biotische interacties, Enkele voorbeelden van actuele ecologische problemen

  • 1. BIOTISCHE INTERACTIES ENKELE VOORBEELDEN VAN ACTUELE ECOLOGISCHE PROBLEMEN EN OPLOSSINGEN INHOUDSTAFELS
  • 2. BIOTISCHE INTERACTIES • 2 Interspecifieke relaties bij dieren - Lepus americanus en Felis lynx • 3 - 4 Voorbeelden van interspecifieke relaties • 5 – 6 Jager-prooi-relatie • 7 Toepassingen kennis jager-prooi-relaties • 8 Verdediging van de prooi • 9 Bullsnake doodt rattlesnake • 10 Mimicry • 11 Saturnia pavonia • 12 Sesia apiformis (Horzelvlinder) • 13 Mimicry: waarschuwingskleuren • 14 Minimum aan aposematische modellen; Phyllidia varicosa en P. Coelestris • 15 Hapalochlaena maculosa • 16 Batesiaanse mimicry • 17 Batesiaanse mimicry bij slangen • 18 De niet-giftige soort in het voordeel • 19 Eens geleerd van de toxische soort, generaliseert de vogelpredator • 20 Aposematisme bij glimwormen • 21 Auditieve mimicry • 22 Myotis septentrionalis • 23 Maculinea rebeli krijgt royale behandeling van Myrmica schencki • 24 Maximale winst aan lichaamsgewicht tijdens het verblijf in mierennest • 25 - 26 Agressieve vormen van mimicry • 27 Crypsis
  • 3. BIOTISCHE INTERACTIES • 28 Camouflage is een relatie tussen prooi en jager • 29 Groot maar beschut door stam en korstmossen • 30 Camouflage • 31 Aanpassing aan veranderende omgeving • 32 Chromatoforen en pigmenten • 33 Andere vermommingen • 34 Onderbroken kleurenpatronen: strepen, bollen,…in het hele dierenrijk • 35 Andere vermommingen • 36 Misrepresentie niet enkel bij Orthoptera (Sprinkhaanachtigen) Ceratobatrachus guentheri • 37 Laothoe populi (Populierenpijlstaart) • 38 Strategie van de jager • 39 – 40 Gevolgen van strategie • 41 Gevolgen van strategie op populatiedichtheid prooi/jager • 42 – 44 Verklaring model strategie versus populatiedichtheid jager/prooi • 45 – 46 Bourgeois strategie • 47 Bourgeoisvechten is territorium verdedigen • 48 Poema’s mijden elkaar; verdedigen territorium tijdens paar- en zoogperiode • 49 Optimale jachttheorie • 50 E/h: profitabiliteit van een prooi Egem/hgem+sgem: opnameratio prooi • 51 - 52 Generalisten en specialisten • 53 Optimale jachttheorie en coёvolutie
  • 4. BIOTISCHE INTERACTIES • 54 Jachttechnieken: coöperatief jagen... • 55 …met kosten en baten • 56 Wilde honden zijn van de meest succesvolle jagers van Afrika • 57 Coöperatief jagen: voedsel voor ieder • 58 Kleptoparasitisme en enkel impala (Aepyceros melampus) op menu…liever in grote groep! • 59 Commensalisme (> com mensa, de tafel delen) • 60 Voordelen zeepokken • 61 Anemoonvissen en anemonen • 62 Metabiose: speciale vorm commensalisme • 63 Batesiaanse mimicry en commensalisme • 64 Monarchvlinder op zijdeplant, welke de larve giftige glycosiden verschaft • 65 - 66 Interacties als continuüm tussen parasitisme en mutualisme • 67 Mutualisme • 68 Pluvianus aegyptius en Crocodylus niloticus • 69 Mutualisme tussen de Lybia tessellata (Boxerkrab) en Triactis producta • 70 Delen van habitat • 71 Indicator indicator (Grote honingspeurder) lokt Mellivora capensis (Honingdas) • 72 Indicator indicator (Grote honingspeurder) is een broedparasiet • 73 Kuifkoekoek gevoed door Lamprotornis australis (Grootglansspreeuw), Z. Afr. • 74 Wilsonia pusilla (Wilsons zanger) en bruinkop-koevogel, prairie • 75 Poetsvissen
  • 5. BIOTISCHE INTERACTIES • 76 Diploria labyrinthiformis-poetsstation en Elacatinus evelynae (Caraïbische poetsvis) • 77 Poetsgarnaal Lysmata wurdemanni op Lactophrys triqueter (Parel koffervis), Caraïben • 78 Valse poetsvissen • 79 Tolereren van een situatie... • 80 – 85 Mutualisme tussen Maculinea alcon en Myrmica ruginodes • 86 Mutualisme Maculinea teleius en Myrmica scabrinodis beschermt tegen parasitisme • 87 Pimpernelblauwtje op grote pimpernel • 88 Maculinea teleius is zeer zeldzaam • 89 Neotypus melanocephalus en N. pusillus • 90 Parasitisme • 91 De mijnworm is een endoparasiet • 92 Endoparasieten (in -) en ectoparsieten (op gastheer) • 93 Parasieten: verschillende phyla dieren en protisten • 94 Anopheles albimanus • 95 Parasieten: verschillende phyla dieren en protisten • 96 Cyclus van runderlintworm • 97 Parasieten: verschillende phyla dieren en protisten • 98 Levenscyclus Brugia malayi • 99 Parasieten: verschillende phyla dieren en protisten • 100 Hirudo medecinalis • 101 Medicinale bloedzuiger is zeldzaam geworden • 102 - 105 Parasieten: verschillende phyla dieren en protisten
  • 6. BIOTISCHE INTERACTIES • 106 I. scapularis, wijfje met en zonder eitjes • 107 Teken zorgen voor dood en schade • 108 Parasieten: verschillende phyla dieren en protisten • 109 Notoedres cati • 110 Parasitoïden doden hun gastheer of maken deze steriel • 111 Eén of meer volwassen wespen ontwikkelen in de gastheer • 112 Braconidae-sluipwesp doodt Aphididae (bladluizen) • 113 Pesticiden zijn uit den boze • 114 Concurrentie • 115 Competitieve exclusie • 116 Voorbeelden van interspecifieke concurrentie uit de natuur • 117 Chthamalus stellatus en Balanus balanoides • 118 Dendroica sp.: coëxistentie • 119 Vele organismen coëxisteren omdat hun niches verschillen • 120 – 121 Selectie minimaliseert concurrentie • 122 Geospiza fortis • 123 Geospiza fuliginosa • 124 De spechtvink (IUCN 02/2009 ), volledig aangepast aan een insectendieet • 125 Interacties tussen dieren en planten - Monarda didyma-scharlaken monarda, Hemaris thysbe • 126 Relaties tussen dier en plant
  • 7. BIOTISCHE INTERACTIES • 127 Utricularia inflata, levend in oligotrofe vennen • 128 Herbivoren • 129 Plantenmateriaal heeft lage voedingswaarde • 130 Mieren beschermen bladluizen tegen predatoren • 131 Mutualisme tussen Formica sp. en Aphididae • 132 Planten en insectenniches • 133 Mineerders en bladrollers • 134 Cecidiën of gallen • 135 Vrucht-, schors- en houtboorders • 136 Carpocapsa pomonella (Appelbladroller) heeft wereldwijde reputatie • 137 Carpocapsa pomonella, imago • 138 Herbivoren hebben invloed op vegetatie • 139 Invloed van Chrysolina quadrigemina op verspreiding St. Janskruid • 140 Vermijden van begrazing • 141 Mutualisme met mieren doet begrazing vermijden • 142 Beltiaanse lichaampjes op Acacia sp. geoogst door Pseudomyrmex spinicola • 143 Doornen en stekels • 144 - 145 Vermijden van begrazing door chemische stoffen • 146 Passiflora actinia met mimicry vlindereitjes op steunblaadjes en groeitoppen • 147 Heliconius wallacei zoekt nectar op Passiflora coccinea en zorgt voor bestuiving • 148 Bestuiving door dieren
  • 8. BIOTISCHE INTERACTIES • 149 Cardamine pratensis (Pinksterbloem) • 150 Voorkomen van zelfbestuiving • 151 -152 Chamerion angustifolium (Wilgeroosje) – voorkomen van zelfbestuiving • 153 Heterostylie bij Primula vulgaris (Stengelloze sleutelbloem) • 154 Insecten zien kleuren anders dan mens • 155 Bloemenkleuren voor een bij • 156 Vergelijken van kleurenpatronen • 157 Mirabilis jalapa (Nachtschone) 1/ Bij zichtbaar licht 2/ Met reflectie en absorptie UV 3/4 Met fluorescentie UV • 158 Geuren zorgen voor bestuiving • 159 Bestuiving Araceae (Aronskelken) • 160 Mimicry met gevaar • 161 - 161 Ophrys insectifera kan zich niet voortplanten zonder Gorytes mystaceus en vice versa! • 163 Andere bestuivers • 164 Kolibries hebben veel nectar nodig • 165 Vlinderbestuiving • 166 Bestuiving in de nacht of bij dauw • 167 Nachtbestuivers • 168 Leptonycteris curasoa stelt zijn migratie af op de bloei en vruchtzetting Carnegiea gigantea • 169 Voorbeeld van nachtvlinderbestuiving • 170 - 172 Mutualisme tussen Yucca sp. en Tegeticula sp. • 173 ♀ Tegeticula sp. duwt een pollenbolletje in de centrale stempelholte
  • 9. BIOTISCHE INTERACTIES • 174 Nachtvlinderbestuiving bij Oenothera biennis (Middelste teunisbloem) • 175 Nachtvlinderbloemen met grote, lichtgekleurde bloemen • 176 Zoöchorie of de verspreiding van zaden door dieren • 177 Verspreiding van hele vruchten via de vacht van zoogdieren • 178 Voetspoor van de blanke man • 179 Eten van vruchten • 180 Myrmecochorie • 181 Wintervoorraden • 182 Carnivore planten • 183 Dionaea sp. (Venusvliegenval) • 184 - 185 Vreemde vormen van samenlevingen • 186 Azteca alfari, Cecropiamieren koesteren een innig moment – Gamboa, Panama • 187 Symbiose tussen insecten en fungi: Parasolmieren - Atta sp. of Acromyrmex sp. • 188 Mutualisme tussen mieren en een fungus • 189 Kratervormige Atta-nesten kunnen een hectare grond innemen • 190 Bruidsvluchten zijn niet zonder risico • 191 Termieten: detritivoren, onmisbaar in nutriëntrecycling, habitat- en bodemcreatie • 192 Macrotermes sp.; koningin en kasteel • 193 Macrothermes sp. besteden vertering uit aan Termitomyces sp. • 194 Een deel van de fungustuin van een Macrotermes-nest • 195 Insectenetende fungi
  • 10. BIOTISCHE INTERACTIES • 196 Symbiose tussen planten en fungi: mycorrhiza • 197 - 199 Voordelen van mycorrhiza voor de plant • 200 Suillus bovinus: bescherming, opname P, N, sporenelementen Zn en Cu • 201 Voordelen van de plant voor de mycorrhiza • 202 Ectomycorrhiza • 203 Hartig-net bij Pinus strobus (Weymouthden) en Populus tremula • 204 Dichotome ECM-wortels benutten de bosbodem optimaal • 205 Vesiculaire-arbusculaire mycorrhiza (VAM) of endotrofe mycorrhiza • 206 VAM zijn enkel microscopisch zichtbaar • 207 Ericales: speciale vorm van mycorrhiza • 208 - 209 Orchidaceae-mycorrhiza (ORM) • 210 - 211 Remming van hogere planten door fungi • 212 Iepen en iepenspintkevers • 213 Roesten en branden • 214 Andere voorstelling levenscyclus Puccinia graminis • 215 Bloemachtige aecidiën doorbreken epidermis van een zuurbesblad • 216 Tarwestuifbrand (Ustilago tritici) • 217 Moederkoren (Claviceps purpurea, Ascomycetes) • 218 Infectie vooral bij kruisbestuivende rogge • 219 In de Middeleeuwen stierven hele steden aan moederkoren! • 220 Interacties tussen planten
  • 11. BIOTISCHE INTERACTIES • 221 Positieve interferentie • 222 Indirecte interacties • 223 - 224 Blauwgraslandschap heeft nood aan juist beheer • 225 Directe interacties tussen planten - klimplanten • 226 Cuscuta epithymum, met ranken én parasiterend, meestal op Calluna vulgaris (Struikhei) • 227 Klimplanten • 228 Klim- en slingerplanten: typische kenmerken • 229 Epifyten • 230 Epifyten vereisen altijd hoge luchtvochtigheid • 231 Epifyten hebben xerofyte aanpassingen • 232 Ficus benghalensis ‘boomwurger’ • 233 Voorbeeld van een volledig parasiet: Orobanche sp. • 234 Striga sp. zorgt voor oogstverliezen tot 60% bij maïs in (Sub)sahel • 235 Kiemplant Striga hermonthica op maïs • 236 Voorbeeld van een volledig parasiet: Lathraea clandestina • 237 Loranthaceae, Scrophulariaceae, Cuscuta sp. • 238 Concurrentie tussen hogere planten • 239 - 242 Concurrentie voor licht, mineralen, water en ruimte
  • 12. BIOTISCHE INTERACTIES • 243 Concurrentie en co-existentie • 244 Micro-habitats • 245 Verstoringen kunnen leiden tot harlekijn-milieu • 246 Allelopathie: chemische concurrentie • 247 Vluchtige producten • 248 Uitlekken van stoffen uit de bladeren, wortels, vruchten,… • 249 Andere voorbeelden • 250 Mimicry bij planten • 251 Zaadmimicry bij Agrostemma githago (Bolderik) • 252 Mimicry bij orchideeën • 253 Mimicry bij de Aizoaceae
  • 13. ENKELE VOORBEELDEN VAN ACTUELE ECOLOGISCHE PROBLEMEN EN OPLOSSINGEN • 2 Gevolgen van overbevolking • 3 2020: voor elke inwoner van de geïndustraliseerde landen, zullen er vijf zijn in de ontwikkelingslanden • 4 Mondiale armoede • 5 -6 Nucleaire risico’s • 7 26/04/’86: aanleiding tot een aparte case-studie • 8 Radioactieve erfenis • 9 Natuurlijke en antropogene broeikaseffecten • 10 Broeikasgassen • 11 Oorsprong broeikasgassen en hun effecten • 12 Mondiale woestijnvorming vooral aan woestijnperiferie • 13 Ramp van een stuurloze opwarming • 14 Koolstofcyclus-feedback • 15 Siberische roulette • 16 Noordpoolgebied herbergt momenteel 500 miljard ton koolstof • 17 Methaan borrelt sneller op uit toendra als verwacht! • 18 Keuze voor de toekomst? • 19 Anomalie oppervlaktetemperatuur • 20 Olievervuiling 21 Deepwater Horizon, Golf van Mexico, april 2010 • 22 Natuurreservaten in Louisiana verminkt • 23 Bon Secour Refuge in Alabama bedreigd (3,5 103 ha) • 24 Lepidochelys kempii
  • 14. ENKELE VOORBEELDEN VAN ACTUELE ECOLOGISCHE PROBLEMEN EN OPLOSSINGEN • 25 Humane en ecologische risico’s – Pesticiden • 26 Vermindering PCB’s (35% sinds ’85) in het milieu zorgde voor reproductietoename zeehonden • 27 Bhopal toont extra risico pesticiden • 28 01/11/’86 stierf de Rijn (bijna) • 29 -30 Zure neerslag • 31 Gevolgen van zure neerslag • 32 Zwaveldioxide-verontreiniging en bio-indicatoren • 33 Eutrofiëring en gevolgen • 34 Terrestrische eutrofiëring • 35 Eutrofiëring en oplossingen • 36 De ozonlaag: schild voor alle leven op aarde • • 37 Vernietiging van de ozonlaag 38 Eerste waarneming in 1970 … • 39 Eerste waarneming in 1970 … beelden 1995 – 2004 • 40 Het gat in de ozonlaag in 2007 • 41 ‘World avoided’ zonder ban CFK’s • 42 Schadelijke adventieve soorten • 43 Zwarte lijsten • 44 Voorbeelden van schadelijke exoten A1- Ludwigia grandiflora • 45 Oorspronkelijk verspreidingsgebied Ludwigia grandiflora • 46 De situatie in Frankrijk in 2009 • 47 Voorbeelden van schadelijke exoten A1 – Rana catesbeiana • 48 Vb A2 - Adventieve soorten: Prunus serotina (Amerikaanse vogelkers)
  • 15. ENKELE VOORBEELDEN VAN ACTUELE ECOLOGISCHE PROBLEMEN EN OPLOSSINGEN • 49 Vb. A2 - Adventieve soorten: Alopochen aegyptiacus (Nijlgans) • 50 Vb. A2 – Adventieve soorten: Harmonia axyridis • 51 – 54 Adventieve soorten en evolutie • 55 Salticus scenicus (Huiszebraspin) • 56 Genetische erosie • 57 IUCN-lijst (International Union for the Conservation of Nature and Natural Resources – 1963) • 58 – 62 Bedreigde taxa: broedvogels in België en Nederland, voorbeelden • 63 – 69 Andere bedreigde taxa in België en Nederland • 70 Dichtheid bijenvolken zit aan de ondergrens van voortbestaan • 71 Bij hevige infectie sterft de korf tussen augustus en oktober • 72 Zal globale opwarming zorgen voor een ‘beecopalypse’ ? • 73 Globale bedreiging van taxa • 74 Koralen, bijzondere vorm van mutualisme tussen alg en koraaldiertjes • 75 Riffen van Florida Keys: een gedegradeerde hotspot van biodiversiteit • 76 Redenen voor bedreiging taxa • 77 - 78 Voorbeeld bedreiging door ontbossing • 79 Habitatverlies en populaties • 80 – 84 Verwijdering van keystonespecies verandert gemeenschappen drastisch • 85 Eschrichtius robostus • 86 – 91 Een bedreigde diersoort die uitsterft komt nooit meer terug • 90 Bison bison en Molothrus ater
  • 16. ENKELE VOORBEELDEN VAN ACTUELE ECOLOGISCHE PROBLEMEN EN OPLOSSINGEN • 92, 94 Gedoemd te verdwijnen?... • 93 Hibiscadelphus woodii in bloei 95 Verdwenen?... • 96 – 100 Biodiversiteit in gevaar doorheen de eeuwen • 101 Kleine habitats, doorgedreven specialisatie en beperkte verplaatsing maken soorten bedreigd • 102 De kritieke toestand van biodiversiteit geïllustreerd door Banara vanderbiltii • 103 Fungi in het centrum van massa-extinctie • 104 – 105 Rifle shots en holocausts • 106-107 Enkele ecosystemen verdienen bijzondere aandacht • 108 San Bruno Mountain, California • 109 – 110 Dode Zee-oasen, Israel en Jordanië • 111 California floristic province • 112-114 Slash & burn in Madagascar • 115 Adansonia grandidieri (Grandidier's Baobab) • 116 De fretkat (Cryptoprocto ferox) staat aan de top van de voedselketen • 117-118 Benedenhellingen van de Himalayas • 119 - 121 West-Ghats, India • 122 - 124 Centraal Chili • 125 – 127 Colombiaanse Chocó • 128 – 130 West Ecuador • 131 – 136 Hooglanden West-Amazonië • 137 - 139 Atlantische kuststrook van Brazilië
  • 17. ENKELE VOORBEELDEN VAN ACTUELE ECOLOGISCHE PROBLEMEN EN OPLOSSINGEN • 140 - 141 Zuidwestelijke Ivoorkust • 142 - 144 Fynbos, Zuid-Afrika • 145 - 147 Sri Lanka • 148 - 151 Maleisië • 152 - 154 Borneo • 155 - 158 Filipijnen • 159 - 163 Regenwouden van Nieuw-Caledonië • 164 - 166 Zuidwest Australië • 167 - 169 Middellandse Zeegebied • 170 Overzicht van de belangrijkste hotspots van biodiversiteit • 171 Een onvolledige lijst! • 172 Het Baikalmeer • 173 Het Baikalmeer: een karakteristiek en kwetsbaar ecosysteem • 174 De Baikalcellulosefabriek, gesloten 03/’09, maar door minder strenge milieu-eisen heropend 01/’10 - 40 jaar verontreiniging • 175 - 176 Regeneratie van tropisch regenwoud kan eeuwen duren • 177 - 178 Queimadas in de Amazone • 179 - 192 Waarde van biodiversiteit • 193 Duurzame extractie uit regenwouden • 194 Herbebossingsprojecten • 195 - 215 Strategieën en oplossingen • 216 - 237 Referenties, Literatuurlijst