SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo

Weitere ähnliche Inhalte

Mehr von Jnana Prabodhini Educational Resource Center

Mehr von Jnana Prabodhini Educational Resource Center (20)

Food and Nutrition
Food and Nutrition Food and Nutrition
Food and Nutrition
 
Measurement Estimation
Measurement EstimationMeasurement Estimation
Measurement Estimation
 
Food and preservation of food
Food and preservation of food Food and preservation of food
Food and preservation of food
 
Reproduction in Living Things
Reproduction in Living ThingsReproduction in Living Things
Reproduction in Living Things
 
The Organisation of Living Things
The Organisation of Living Things The Organisation of Living Things
The Organisation of Living Things
 
Effects of Heat
Effects of HeatEffects of Heat
Effects of Heat
 
Motion and Types of motion
Motion and Types of motionMotion and Types of motion
Motion and Types of motion
 
क्रांतीयुग
क्रांतीयुगक्रांतीयुग
क्रांतीयुग
 
Electric Charge
Electric ChargeElectric Charge
Electric Charge
 
Circulation of Blood
Circulation of BloodCirculation of Blood
Circulation of Blood
 
Transmission of Heat
Transmission of HeatTransmission of Heat
Transmission of Heat
 
Propagation of Sound
Propagation of SoundPropagation of Sound
Propagation of Sound
 
वैदिक संस्कृती
वैदिक संस्कृतीवैदिक संस्कृती
वैदिक संस्कृती
 
Propagation of Light
Propagation of Light Propagation of Light
Propagation of Light
 
Natural Resources
Natural ResourcesNatural Resources
Natural Resources
 
हडप्पा संस्कृती
हडप्पा संस्कृतीहडप्पा संस्कृती
हडप्पा संस्कृती
 
जैन धर्म
जैन धर्मजैन धर्म
जैन धर्म
 
Characteristics of Living Things
Characteristics of Living ThingsCharacteristics of Living Things
Characteristics of Living Things
 
पृथ्वी आणि जीवसृष्टी
पृथ्वी आणि जीवसृष्टीपृथ्वी आणि जीवसृष्टी
पृथ्वी आणि जीवसृष्टी
 
The earth and its living world
The earth and its living worldThe earth and its living world
The earth and its living world
 

Lesson 10

  • 2. uÉxiÉÔcÉÏ aÉiÉÏ (motion) : cÉÉsÉ (speed) AÉÍhÉ uÉåaÉ (velocity)
  • 3. • cÉÉsÉ : LZÉÉ±É uÉxiÉÔcÉÏ eÉÉaÉÉ eÉU xÉpÉÉåuÉiÉÉsÉcrÉÉ xÉÇSpÉÉïiÉ oÉSsÉiÉÉlÉÉ ÌSxÉiÉ AxÉåsÉ iÉU irÉÉ uÉxiÉÔsÉÉ aÉiÉÏ AÉWåû AxÉå AÉmÉhÉ qWûhÉiÉÉå rÉåDsÉ AÉÍhÉ iÉÏ uÉxiÉÔ eÉU LMüÉcÉ eÉÉaÉÏ AxÉåsÉ iÉU iÉÏ ÎxjÉU AÉWåû AxÉå qWûhÉiÉÉå. aÉÌiÉqÉÉlÉ uÉxiÉÔlÉå LMüMü uÉåVûÉiÉ cÉÉsÉsÉåsrÉÉ AÇiÉUÉxÉ uÉxiÉÔcÉÏ cÉÉsÉ qWûhÉiÉÉiÉ. cÉÉsÉ = cÉÉsÉsÉåsÉå AÇiÉU / irÉÉxÉ sÉÉaÉsÉåsÉÉ uÉåVû
  • 4. • cÉÉsÉÏcÉå LMüMü SI mÉ®iÉÏiÉ m/s AÉÍhÉ CGS mÉ®iÉÏiÉ cm/s AxÉiÉå. • ZÉÔmÉ eÉÉxiÉ, qÉÉåPûrÉÉ AÇiÉUÉÇcrÉÉ cÉÉsÉÏÇxÉÉPûÏ km/hr AxÉå LMüMüWûÏ uÉÉmÉUiÉÉiÉ.
  • 5. • uÉåaÉ : LZÉÉ±É uÉxiÉÔlÉå ÌuÉÍzɹ ÌSzÉåiÉ MåüsÉåsrÉÉ cÉÉsÉÏxÉ uÉxiÉÔcÉÉ uÉåaÉ qWûhÉiÉÉiÉ. ÌuÉÍzɹ ÌSzÉåiÉ cÉÉsÉsÉåsrÉÉ AÇiÉUÉxÉ ÌuÉxjÉÉmÉlÉ qWûhÉiÉÉiÉ. • qWûhÉÔlÉ uÉåaÉ = ÌuÉxjÉÉmÉlÉ / irÉÉxÉ sÉÉaÉsÉåsÉÉ uÉåVû
  • 6. cÉÉsÉ AÉÍhÉ uÉåaÉ ½ÉÇcÉÏ LMüMåü xÉÉUZÉÏcÉ AÉWåûiÉ. • eÉU uÉxiÉÔ xÉqÉÉlÉ MüÉsÉÉuÉkÉÏiÉ xÉqÉÉlÉ AÇiÉU cÉÉsÉiÉ AxÉåsÉ iÉU uÉxiÉÔcrÉÉ cÉÉsÉÏsÉÉ LMüxÉqÉÉlÉ cÉÉsÉ AxÉå qWûhÉiÉÉiÉ.
  • 7. • LZÉÉSÏ uÉxiÉÔ eÉU LMüxÉqÉÉlÉ cÉÉsÉÏlÉå mÉhÉ ÌSzÉÉ oÉSsÉiÉ cÉÉsÉiÉ AxÉåsÉ iÉU irÉÉ uÉxiÉÔcÉÏ cÉÉsÉ LMüxÉqÉÉlÉ AÉWåû, mÉhÉ iÉÏcÉÉ uÉåaÉ oÉSsÉiÉ AÉWåû AxÉå AÉmÉhÉ qWûhÉiÉÉå.
  • 8. LMüxÉqÉÉlÉ uÉ lÉæMüxÉqÉÉlÉ aÉiÉÏ : • eÉU uÉxiÉÔcÉÏ aÉiÉÏ xÉqÉÉlÉ MüÉsÉÉuÉkÉÏiÉ xÉqÉÉlÉ AÇiÉU eÉÉhÉÉUÏ AxÉåsÉ iÉU AzÉÉ aÉiÉÏxÉ LMüxÉqÉÉlÉ aÉiÉÏ qWûhÉiÉÉiÉ. AÉÍhÉ eÉU uÉxiÉÔcÉÏ aÉiÉÏ xÉqÉÉlÉ MüÉsÉÉuÉkÉÏiÉ AxÉqÉÉlÉ AÇiÉUå eÉÉhÉÉUÏ AxÉåsÉ iÉU irÉÉ aÉiÉÏxÉ lÉæMüxÉqÉÉlÉ aÉiÉÏ qWûhÉiÉÉiÉ.
  • 9. iuÉUhÉ • MüÉVûÉcrÉÉ xÉÇSpÉÉïiÉ WûÉåhÉÉîrÉÉ uÉåaÉÉqÉkÉÏsÉ oÉSsÉÉsÉÉ iuÉUhÉ qWûhÉiÉÉiÉ. iuÉUhÉ = uÉåaÉÉiÉÏsÉ oÉSsÉ / oÉSsÉÉcÉÉ MüÉsÉû
  • 10. • eÉU uÉxiÉÔcÉÉ xÉÑUuÉÉiÉÏcÉÉ uÉåaÉ u AÉÍhÉ t MüÉsÉÉuÉkÉÏlÉÇiÉUcÉÉ AÇÌiÉqÉ uÉåaÉ v AxÉåsÉ • iÉU iuÉUhÉ a = (v – u ) / t • iuÉUhÉÉcÉå LMüMü SI qÉkÉå m/s2 AÉÍhÉ CGS qÉkÉå cm/s2 AxÉå AÉWåû. • aÉiÉÏqÉkÉå iuÉUhÉ AxÉsrÉÉxÉ irÉÉ aÉiÉÏsÉÉ iuÉUhÉÏrÉ aÉiÉÏ qWûhÉiÉÉiÉ.
  • 11. • xÉqÉÉlÉ MüÉsÉÉuÉkÉÏiÉ uÉåaÉÉqÉkÉå xÉqÉÉlÉ oÉSsÉ AxÉåsÉ iÉU irÉÉ iuÉUhÉÉsÉÉ LMüxÉqÉÉlÉ iuÉUhÉ qWûhÉsÉå eÉÉiÉå. • xÉqÉÉlÉ MüÉsÉÉuÉkÉÏiÉ uÉåaÉÉqÉkÉå AxÉqÉÉlÉ oÉSsÉ AxÉåsÉ iÉU irÉÉ iuÉUhÉÉsÉÉ lÉæMüxÉqÉÉlÉ iuÉUhÉ qWûhÉsÉå eÉÉiÉå.
  • 12. • uÉxiÉÔcÉÉ uÉåaÉ uÉÉRûsrÉÉxÉ WûÉåhÉÉUå iuÉUhÉ kÉlÉ AxÉiÉå AÉÍhÉ uÉåaÉ MüqÉÏ fÉÉsrÉÉxÉ WûÉåhÉÉUå iuÉUhÉ GhÉ AxÉiÉå. • aÉiÉÏ LMüxÉqÉÉlÉ AxÉsrÉÉxÉ iuÉUhÉ zÉÔlrÉ AxÉiÉå. • LMüxÉqÉÉlÉ aÉiÉÏ uÉ LMüxÉqÉÉlÉ iuÉUhÉÏiÉ aÉiÉÏ uÉåaÉ-MüÉsÉ AÉsÉåZÉÉÇcrÉÉ xÉWûÉrrÉÉlÉå SÉZÉuÉiÉÉ rÉåiÉÉiÉ. • LMüxÉqÉÉlÉ aÉiÉÏcÉÉ AÇiÉU-MüÉsÉ AÉsÉåZÉ xÉUVUåwÉÏrÉ AxÉiÉÉå. • LMüxÉqÉÉlÉ iuÉUhÉÏiÉ aÉiÉÏcÉÉ AÉsÉåZÉ xÉUVûUåwÉÏrÉ rÉåiÉÉå. • lÉæMüaÉiÉÏcÉÉ ÌMÇüuÉÉ lÉæMüiuÉUhÉÉcÉÉ AÉsÉåZÉ MüÉsÉÉlÉÑxÉÉU oÉSsÉhÉÉUÉ AxÉiÉÉå.
  • 13. aÉiÉÏÌuÉwÉrÉMü xÉqÉÏMüUhÉå • lrÉÔOûlÉ ½É zÉÉx§É¥ÉÉlÉå aÉiÉÏcÉÉ AprÉÉxÉÉuÉÃlÉ aÉiÉÏÌuÉwÉrÉMü iÉÏlÉ xÉqÉÏMüUhÉÉÇcÉÉ xÉÇcÉ iÉrÉÉU MåüsÉÉ. • LMüUåwÉÏrÉ aÉiÉÏ AÉÍhÉ LMüxÉqÉÉlÉ iuÉUhÉ AxÉhÉÉîrÉÉ uÉxiÉÔcÉÏ ÎxjÉiÉÏ ½É xÉqÉÏMüUhÉÉDzÉUå AÉmÉhÉ AÉMüQåûqÉÉåQûÏlÉå AÉkÉÏcÉ xÉÉÇaÉÔ zÉMüiÉÉå qWûhÉÔlÉ ½É xÉqÉÏMüUhÉÉÇlÉÉ aÉiÉÏÌuÉwÉrÉMü xÉqÉÏMüUhÉå qWûhÉiÉÉiÉ.
  • 14. • eÉU LZÉÉ±É uÉxiÉÔcÉÏ xÉÑÑUuÉÉiÉÏcÉÏ LMüUåwÉÏrÉ aÉiÉÏ ‘u’ AxÉåsÉ AÉÍhÉ ‘t’ MüÉsÉÉuÉkÉÏlÉÇiÉU ÌiÉcrÉÉiÉ iuÉUhÉ fÉÉsrÉÉlÉå iÉÏcÉÏ AÇiÉÏqÉ aÉiÉÏ ‘v’ uÉ cÉÉsÉsÉåsÉå AÇiÉU ‘s’ AxÉåsÉ iÉU AzÉÉ uÉxiÉÔxÉÉPûÏ lrÉÔOûlÉlÉå ÌSsÉåsÉÏ iÉÏlÉ xÉqÉÏMüUhÉå ZÉÉsÉÏsÉmÉëqÉÉhÉå AÉWåûiÉ.
  • 15. • v = u + at …………………………………………(1) uÉåaÉ- MüÉsÉ xÉÇoÉÇkÉ • S = ut + (1/2) at2 …………………………………(2) ÎxjÉiÉÏ-MüÉsÉ xÉÇoÉÇkÉ • v2 = u2 + 2as ……………………………………(3) ÎxjÉiÉÏ-uÉåaÉ xÉÇoÉÇkÉ • WûÏ xÉqÉÏMüUhÉå AÉsÉåZÉ mÉ®iÉÏlÉå ÍqÉVûuÉiÉÉ rÉåiÉÉiÉ.
  • 16. uÉiÉÑïVûÉMüÉU LMüxÉqÉÉlÉ aÉiÉÏ • eÉåuWûÉ LZÉÉSÏ uÉxiÉÔ LMüxÉqÉÉlÉ cÉÉsÉÏlÉå uÉiÉÑïVûÉMüÉU ÌTüUiÉ AxÉiÉå iÉåuWûÉ ÌiÉcrÉÉ cÉÉsÉhrÉÉcrÉÉ ÌSzÉåiÉ xÉiÉiÉ TüUMü WûÉåiÉ AxÉiÉÉå. mÉrÉÉïrÉÉlÉå irÉÉ uÉxiÉÔcrÉÉ uÉåaÉÉqÉkÉå oÉSsÉ WûÉåiÉ AxÉiÉÉå. irÉÉqÉÑVåû uÉxiÉÔcÉÏ aÉiÉÏ iuÉUhÉÏrÉ WûÉåiÉå. • qWûhÉÔlÉ eÉåuWûÉ LZÉÉSÏ uÉxiÉÔ LMüxÉqÉÉlÉ cÉÉsÉÏlÉå uÉiÉÑïVûÉMüÉU ÌTüUiÉå iÉåuWûÉ irÉÉ uÉxiÉÔcrÉÉ aÉiÉÏsÉÉ LMüxÉqÉÉlÉ iuÉUhÉÏrÉ aÉiÉÏ qWûhÉiÉÉiÉ.
  • 17. • iÉÉå uÉåaÉ ZÉÉsÉÏsÉmÉëqÉÉhÉå SÉZÉuÉsÉÉ eÉÉiÉÉå, • uÉåaÉ = uÉiÉÑïVûÉcÉÉ mÉUÏbÉ / MüÉsÉ • v = 2 Π r / t
  • 18. • LMüxÉqÉÉlÉ uÉiÉÑïVûÉMüÉU aÉiÉÏlÉå ÌTüUhÉÉîrÉÉ uÉxiÉÔcÉÏ ÌSzÉÉ uÉiÉÑïVûÉcrÉÉ mÉëirÉåMü ÌoÉÇSÕmÉÉzÉÏ oÉSsÉiÉ AxÉiÉå. iÉÏ PûUuÉÉrÉcÉÏ MüzÉÏ? • sÉÉÇoÉ SÉåUÏsÉÉ oÉÉÇkÉsÉåsÉÉ SaÉQû aÉÉåTühÉÏmÉëqÉÉhÉå aÉÉåsÉÉMüÉU ÌTüUuÉiÉ AxÉiÉÉlÉÉ WûÉiÉÉiÉÔlÉ xÉÑOûsrÉÉxÉ iÉÉå uÉiÉÑïVûÉcrÉÉ Ì§ÉerÉåsÉÉ sÉÇoÉ AxÉhÉÉîrÉÉ xmÉÍzÉïMåücrÉÉ ÌSzÉålÉå eÉÉiÉÉlÉÉ AÉmÉhÉ AlÉÑpÉuÉiÉÉå. • ½ÉxÉÉUZrÉÉ AlÉåMü ESÉWûUhÉÉÇuÉÃlÉ AxÉå ÌSxÉiÉå MüÐ uÉiÉÑïVûÉMüÉU aÉiÉÏ AxÉhÉÉîrÉÉ uÉxiÉÔcÉÉ uÉåaÉ uÉxiÉÔcrÉÉ ÎxjÉiÉÏcrÉÉ sÉÇoÉ ÌSzÉålÉå AxÉiÉÉå.