SlideShare a Scribd company logo
1 of 53
Download to read offline
Prishtinë, 2009
Titulli:
Abetarja Kur’anore
Autorë:
Osman Abazi
Jusuf Kastrati
Redaktor gjuhësor:
Besnik Kastrati
Redaktor teknik:
Jusuf Kastrati
Ballina:
VIVA4 Solutions – www.viva4.com
+377 (0)44 202317 & +386 (0)49 626024
Shtyp:
Shtypshkronja
Botim i dytë
Muaji, viti
Copyright © Autorët
E-mail: osmanabazi@hotmail.com & jusufi@gmail.com
Tel.:+377 (0)44 640318
Me emrin e Allahut, të Gjithëmëshirshmit, Mëshiruesit
Parathënie
Lavdërimi i takon Allahut, Atë e falënderojmë dhe vetëm për Tij ndihmë
dhe falje kërkojmë. Kërkojmë mbrojtje tek Allahu prej të këqijave të shpirtrave tanë
dhe të veprave tona! Atë që e udhëzon Allahu nuk ka kush që e humb dhe atë që
Allahu e lë në humbje nuk ka kush që e udhëzon. Dëshmojmë se nuk ka Zot që
meriton të adhurohet me të drejtë përveç Allahut dhe se Muhammedit është rob
dhe i dërguar i Tij.
Falë Zotit të Madhërishëm, u kompletua ky libër, i cili është një përpjekje
modeste për ta ndihmuar çdo musliman të mësojë ta lexojë Kur’anin fisnik. Libra
të tillë ka shumë, mirëpo, megjithatë ne e pamë se është e nevojshme të botohet ky
libër për arsyet e mëposhtme:
1. Shkronjat arabe që janë përdorur në disa nga këta libra ndryshojnë nga
ato që gjenden në Mus’haf, gjë që ua vështirëson nxënësve kalimin prej atij libri në
Kur’an. Ne kemi përdorur shkrimin që përdoret në Mus’hafin e botuar në Medine,
i cili ka përparësi të shumta dhe është më i përhapuri në botë.
2. Shumë prej atyre librave janë të mangët.
3. Metoda e mësimit në disa nga këta libra është e vështirë.
4. Këtë libër e kemi pasuruar me shembuj të mjaftueshëm nga Kur’ani
fisnik dhe me një shtojcë për ushtrimin e shkrimit, e cila ka rëndësi të veçantë, pasi
që ndihmon nxënësin në ngulitjen në kokë të asaj që e mëson.
5. Ky libër është i përshtatshëm për të gjithë, pa marrë parasysh moshën
apo gjininë.
Duam t’jua kujtojmë se askush nuk mund të lexojë Kur’an tamam ashtu si
duhet nëse nuk mëson me ndonjë libër të tillë te ndokush që di të lexojë mirë
Kur’an, sepse disa nga shkronjat arabe nuk ekzistojnë në gjuhën tonë shqipe.
Gjithashtu, dëshirojmë t’jua bëjmë me dije se mësimi i leximit të Kur’anit
me përpikëri është detyrë për çdo musliman dhe po ashtu për prindërit që t’ua
mësojnë fëmijëve të tyre.
Për fund, lusim Allahun e Madhëruar t’i shpërblejë me Xhennetin Firdeus
të gjithë ata që kontribuuan në përpilimin dhe botimin e këtij libri dhe ata që do të
punojnë me të.
Shpresoj të mos na harroni neve dhe prindërit tanë nga lutja juaj e mirë.
Lutja jonë e fundit është: I gjithë falënderimi i takon Allahut, Zotit të
botëve. Allahu e thotë të vërtetën dhe vetëm Ai udhëzon në rrugën e drejtë.
Lëvdatat, bekimet dhe paqja e Allahut qofshin me Muhammedin ,
familjen, shokët dhe pasuesit e tij.
Autorët
Vlera e leximit të Kur’anit famëlartë
Lavdërimi i takon Allahut, Atë e falënderojmë, nga Ai kërkojmë ndihmë
dhe falje. Lëvdatat, bekimet dhe paqja qofshin me të Dërguarin e Tij të fundit
Muhammedin , me familjen dhe shokët e tij, si dhe me ata që e pasojnë rrugën e
tij.
Kur’ani fisnik është fjala e Allahut të Lartësuar. Vlera e tij ndaj fjalëve tjera
është sikurse vlera e Allahut ndaj krijesave. Ndërsa leximi i tij është gjëja më e
mirë që e shqipton gjuha.
Allahu i Lartmadhërishëm thotë:
Ata të cilëve ua kemi dhënë Librin dhe e lexojnë ashtu siç është
shpallur, ata besojnë vërtet në të… (El-Bekare: 121).
Ndërsa, Pejgamberi Muhammed  ka thënë:
“Më i miri në mesin tuaj është ai që e mëson Kur’anin dhe ua mëson të tjerëve.”
(Buhariu nga Othman Ibn Affani ).
“Ai që e lexon Kur’anin, duke qenë i përpiktë në leximin e tij është nën përcjellje të
melekëve shëtitës, fisnikë dhe bamirës, ndërsa ai që e lexon Kur’anin duke pasur vështirësi
gjatë leximit, i ka dy shpërblime.” (Buhariu dhe Muslimi nga Aisheja r.a.).
“Me të vërtetë, Allahu i Madhërishëm lartëson me këto fjalë (me Kur’an) disa
njerëz dhe poshtëron disa të tjerë.” (Muslimi nga Omer Ibnul-Hattabi ).
“Lexojeni Kur’anin, sepse ai do të vijë ndërmjetësues për lexuesit e tij në Ditën e
Kijametit.” (Muslimi nga Ebu Umame El-Bahiliu ).
“Ai që e lexon një shkronjë nga Libri i Allahut të Madhëruar ka një të mirë e cila
shtohet dhjetëfish. Nuk them se elifi, lami dhe mimi janë një shkronjë, por elifi është një
shkronjë, lami një shkronjë dhe mimi një shkronjë.” (Tirmidhiu nga Abdullah Ibn
Mesudi ).
“Lexuesit të Kur’anit i thuhet: lexo dhe ngjitu lart (në Xhennet), lexo ashtu si e
lexoje në dunja, sepse ti do të ngrihesh vazhdimisht duke e lexuar atë deri në ajetin e fundit
që do ta lexosh.” (Ebu Davudi, Tirmidhiu dhe Nesaiu nga Abdullah Ibn Amri ).
“Allahu i Lartësuar thotë: “Ai, që shpenzon kohën me Kur’an dhe me përmendjen
Time dhe lë mangu të luturit Mua, do t’ia japë më të mirën e lutjeve të të tjerëve. Vlera e
fjalëve të Allahut të Madhëruar mbi fjalët e tjera është si vlera e Allahut ndaj krijesave të
Tij.” (Tirmidhiu nga Ebu Seid El-Huderiu ).
“Me të vërtetë ai i cili në brendinë e tij nuk ka asgjë nga Kur’ani është si
gërmadha!” (Tirmidhiu nga Ibn Abbasi ).
“Ai i cili e lexon Kur’anin dhe punon me atë që gjendet në të, dy prindërve të tij
Allahu do t’ua vë një kurorë në Ditën e Kijametit, drita e së cilës do të jetë më e mirë se
drita e diellit në këtë botë. E ç’mendoni për atë që punoi me të?!” (Ebu Davudi nga
Muadh Ibn Enesi ).
El-Humejd El-Himaniu ka thënë: E pyeta Sufjan Eth-Thevriun për njeriun
që lufton në rrugë të Allahut dhe për atë që e lexon Kur’anin, cili është më i mirë?
Ma ktheu: “Ai i cili e lexon Kur’anin është më i mirë, sepse i Dërguari  ka thënë: “Më i
miri në mesin tuaj është ai që e mëson Kur’anin dhe ua mëson të tjerëve.”
Këto ajete, hadithe e shumë të tjera të ngjashme me to tregojnë vlerën e
mësimit, leximit dhe zbatimit të Kur’anit fisnik.
Paqja dhe mëshira e Allahut qofshin mbi të Dërguarin e Allahut,
Muhammedin, familjen e tij të ndershme, mbi shokët e tij dhe mbi të gjithë ata që e
pasojnë atë deri në Ditën e Gjykimit.
Autorët
Hyrje
1. Alfabeti i gjuhës arabe përbëhet nga njëzetetetë shkronja (bashkëtingëllore) dhe
secila shkronjë ka emrin e vet.
2. Nëntë prej këtyre shkronjave janë të rënda:
(Ḳẫf) - (Ġajn) - (Ӑjn) - (Ḍhẫ') - (Ṭẫ') - (Ḍẫd) - (Ṣẫd) - (Ḣẫ') - (Ḥã')
3. Pos këtyre shkronjave, në gjuhën arabe ekzistojnë edhe tri zanore apo vokale:
a) Fet’ha ‫ػ‬‫ػ‬
‫ى‬
‫ػ‬ - e1 p.sh.: B - ‫ﺏ‬ be - َ
‫ى‬
‫ب‬ ben - َ ‫ن‬‫ب‬
b) Damme ‫ػ‬‫ػ‬
‫ي‬
‫ػ‬ - u p.sh.: B - ‫ﺏ‬ bu - َ
‫ي‬
‫ب‬ bun - َ‫ب‬
c) Kesre ‫ػ‬‫ػ‬ً‫ػ‬ - i p.sh.: B - ‫ﺏ‬ bi - َ ً‫ب‬ bin - َ ‫و‬‫ب‬
Dyfishimi i këtyre zanoreve quhet tenvin dhe lexohet si në vijim: ‫ػ‬‫ػ‬‫ن‬‫ػ‬ en, ََ‫ه‬‫ػ‬‫ػ‬ ose ‫ـ‬ٌ‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬un dhe
‫ػ‬‫ػ‬‫و‬‫ػ‬ in.2 Tenvini shkruhet gjithherë në fund të fjalës.
4. Zanorja ‫ػ‬‫ػ‬
‫ى‬
‫ػ‬ e te shkronjat e rënda shqiptohet a, p.sh. َ
‫ى‬
‫(ح‬ḥa), َ
‫ى‬
‫ص‬ (ṣa), َ
‫ى‬
‫ض‬ (ḍa), etj.3
5. Të gjitha shkronjat e Kur’anit lidhen me njëra – tjetrën, vetëm gjashtë prej tyre lidhen
para (nga ana e djathtë) e nuk lidhen mbrapa, ato janë: ‫َز‬‫ر‬َ‫ك‬ ‫ذ‬ ‫د‬ ‫ا‬ (Elifun, dalun, dhalun,
raun, zajun dhe wawun).
e/me/re َ
‫ى‬
‫ﺮ‬
‫ى‬
‫م‬‫ى‬‫أ‬ we/zi/re َ
‫ى‬
‫ر‬ً‫ز‬
‫ى‬
‫ك‬ ra/ze/ķa َ‫ى‬‫ؽ‬ ‫ى‬‫ز‬
‫ى‬
‫ر‬
Ndërsa, të gjitha shkronjat tjera lidhen nga të dyja anët.
ke/te/be َ
‫ى‬
‫ﺐ‬
‫ى‬
‫ت‬‫ى‬‫ك‬ xhe/le/se َ
‫ى‬
‫ﺲ‬‫ى‬‫ل‬
‫ى‬
‫ج‬ ha/mi/de َ‫ى‬‫د‬ً ‫ى‬‫َح‬
6. Allahu i Lartësuar, për çdo shkronjë të Kur'anit fisnik që e lexojmë na shpërblen me
nga dhjetë shpërblime.
1 E-ja në arabisht lexohet sikurse e-ja në fjalën shqipe "tre".
2
Shih shembujt më lartë.
3 Vërejtje: Shkronjat e rënda përveç që kanë ndonjë shenjë dalluese, gjithashtu janë të
shënuara edhe me të zezë përgjatë gjithë librit.
Bã' - ‫ب‬ - B
Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës
َ
‫ى‬
‫ﺑ‬‫ػ‬ًَ‫ﺒ‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ﺐ‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ﺐ‬ ‫ػ‬‫ﺒ‬ًَ‫ػ‬ ‫ى‬‫ﺑ‬‫ػ‬َ
َ
‫ى‬
‫ﺑ‬‫ػ‬ًَ‫ﺒ‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ﺐ‬ َ ‫و‬‫ﺐ‬
‫ى‬
‫ﺒ‬
‫ي‬
‫ﺑ‬ َ ‫ن‬‫ﺐ‬
‫ي‬
‫ﺒ‬ً‫ﺑ‬ َ‫ﺐ‬ً‫ﺒ‬
‫ى‬
‫ﺑ‬
َ
‫ى‬
‫ﺑ‬‫ػ‬ًَ‫ﺒ‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ﺐ‬ َ
‫ى‬
‫ﺒ‬ً‫ﺑ‬َ ‫ه‬‫ﺐ‬ َ ‫و‬‫ﺐ‬
‫ي‬
‫ﺒ‬
‫ى‬
‫ﺑ‬ َ ‫ن‬‫ﺐ‬ً‫ﺒ‬
‫ي‬
‫ﺑ‬
Tã' - ‫ت‬ - T
Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës
َ‫ى‬‫ت‬‫ػ‬ًَ‫ت‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ت‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ت‬)‫ػ‬‫ﺔ‬( ‫ػ‬ً‫ت‬‫ػ‬ ‫ى‬‫ت‬‫ػ‬
َ‫ى‬‫ت‬‫ػ‬ًَ‫ت‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ت‬ َ ‫ي‬‫ت‬ً‫ﺒ‬
‫ى‬
‫ﺑ‬ َ
‫ي‬
‫ﺐ‬ً‫ت‬
‫ى‬
‫ﺑ‬ َ
‫ي‬
‫ﺐ‬ً‫ﺒ‬‫ى‬‫ت‬
َ‫ى‬‫ت‬‫ػ‬ًَ‫ت‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ت‬ َ ‫و‬‫ت‬
‫ى‬
‫ﺒ‬‫ي‬‫ت‬ َ ‫ن‬‫ﺐ‬‫ي‬‫ت‬ً‫ﺑ‬ َ‫ي‬‫ت‬ًَ‫ت‬َ
‫ى‬
‫ﺐ‬
Thã' - ‫ث‬ - Th
Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës
َ‫ى‬‫ث‬‫ػ‬ًَ‫ث‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ث‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ث‬ ‫ػ‬ً‫ث‬‫ػ‬ ‫ى‬‫ث‬‫ػ‬
َ‫ى‬‫ث‬‫ػ‬ًَ‫ث‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ث‬ َ‫ث‬ً‫ﺒ‬‫ى‬‫ت‬ َ ‫ي‬‫ت‬ً‫ث‬
‫ى‬
‫ﺑ‬ َ
‫ى‬
‫ت‬
‫ى‬
‫ﺒ‬‫ى‬‫ث‬
َ‫ى‬‫ث‬‫ػ‬ًَ‫ث‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ث‬ َ
‫ى‬
‫ﺑ‬َ
‫ه‬
‫ث‬ً‫ت‬ َ‫ى‬‫ت‬ًَ‫ث‬َ
‫ي‬
‫ﺐ‬ َ‫ى‬‫ث‬َ
‫ي‬
‫ﺐ‬ً‫ﺒ‬
Xhĩm - ‫ج‬ - Xh
Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës
َ
‫ى‬
‫ج‬‫ػ‬ًَ‫ج‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ج‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ج‬ ‫ػ‬‫ج‬ًَ‫ػ‬ ‫ى‬‫ج‬‫ػ‬
َ
‫ى‬
‫ج‬‫ػ‬ًَ‫ج‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ج‬ َ‫ي‬‫ت‬ًَ‫ﺒ‬‫ػ‬َ
‫ى‬
‫ج‬ َ ‫ي‬‫ث‬ً‫ج‬
‫ى‬
‫ﺑ‬ َ‫ﺐ‬ً‫ت‬
‫ى‬
‫ج‬
َ
‫ى‬
‫ج‬‫ػ‬ًَ‫ج‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ج‬ َ
‫ي‬
‫ج‬ً‫ت‬‫ى‬‫ث‬ َ
‫ي‬
‫ﺑ‬َ‫ن‬‫ج‬ً‫ج‬ َ
‫ي‬
‫ج‬َ ‫و‬‫ث‬
‫ى‬
‫ﺒ‬
Ḥã' - ‫ح‬ - H e rëndë e fytit
Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës
َ
‫ى‬
‫ح‬‫ػ‬ًَ‫ح‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ح‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ح‬ ‫ػ‬ً‫ح‬‫ػ‬ ‫ى‬‫ح‬‫ػ‬
َ
‫ى‬
‫ح‬‫ػ‬ًَ‫ح‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ح‬ َ ‫و‬‫ح‬
‫ى‬
‫ﺒ‬
‫ى‬
‫ج‬ َ
‫ى‬
‫ﺐ‬ً‫ح‬‫ي‬‫ت‬ َ ‫ي‬‫ت‬ً‫ﺒ‬
‫ى‬
‫ح‬
َ
‫ى‬
‫ح‬‫ػ‬ًَ‫ح‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ح‬ َ
‫ي‬
‫ﺒ‬‫ى‬‫ت‬َ ً‫ح‬ َ
‫ى‬
‫ح‬ً‫ﺑ‬َ
‫ه‬
‫ث‬ َ
‫ى‬
‫ح‬ًَ‫ج‬َ
‫ي‬
‫ﺐ‬
Ḣẫ' - ‫خ‬ - H e rëndë, me grithje
Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës
َ‫ى‬‫خ‬‫ػ‬ًَ‫خ‬‫ػ‬َ‫ي‬‫خ‬ ‫ػ‬‫ي‬‫خ‬ ‫ػ‬ً‫خ‬‫ػ‬ ‫ى‬‫خ‬‫ػ‬
َ‫ى‬‫خ‬‫ػ‬ًَ‫خ‬‫ػ‬َ‫ي‬‫خ‬ ًَ‫ﺒ‬‫ى‬‫ث‬‫ػ‬َ‫ي‬‫خ‬ َ ‫ي‬‫ت‬ً‫خ‬
‫ى‬
‫ﺑ‬ َ ‫ي‬‫ث‬ً‫ج‬‫ى‬‫خ‬
َ‫ى‬‫خ‬‫ػ‬ًَ‫خ‬‫ػ‬َ‫ي‬‫خ‬ َ
‫ي‬
‫ﺒ‬‫ى‬‫ت‬َ ‫و‬‫خ‬ َ
‫ي‬
‫ح‬ً‫خ‬
‫ى‬
‫ج‬ َ
‫ي‬
‫ج‬ً‫ت‬‫ى‬‫خ‬
Gjashtë shkronjat të cilat lidhen para e nuk lidhen mbrapa
Elif4
- ‫ا‬ - E, I, U
Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës
َ‫ى‬‫ا‬ًَ‫ا‬َ‫ي‬‫ا‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ﺎ‬ ‫ػ‬ً‫ﺎ‬ ‫ى‬‫ﺍ‬
َ‫ى‬‫ا‬ًَ‫ا‬َ‫ي‬‫ا‬ َ
‫ى‬
‫ج‬ًَ‫ﺒ‬َ‫ﺎ‬ َ
‫ي‬
‫ج‬ً‫ﺎ‬
‫ى‬
‫ﺑ‬ َ‫ى‬‫ا‬ًَ‫ﺑ‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ح‬
َ‫ى‬‫ا‬ًَ‫ا‬َ‫ي‬‫ا‬ َ‫و‬‫ﺎ‬
‫ي‬
‫ج‬‫ى‬‫ت‬ َ
‫ى‬
‫ب‬ً‫ﺎ‬‫ى‬‫ت‬ َ‫ى‬‫ا‬َ ‫ي‬‫ث‬ً‫ج‬
Dãl - ‫د‬ - D
Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës
َ
‫ى‬
‫د‬ًَ‫د‬َ
‫ي‬
‫د‬ ‫ػ‬‫ي‬‫د‬ ‫ػ‬ً‫د‬ ‫ى‬‫ﺩ‬
َ
‫ى‬
‫د‬ًَ‫د‬َ
‫ي‬
‫د‬ َ‫ي‬‫د‬ً‫ج‬‫ى‬‫ت‬ َ‫ي‬‫د‬
‫ى‬
‫ح‬َ ‫و‬‫ب‬ َ‫ي‬ ‫ﺎ‬ ً‫ج‬
‫ى‬
‫د‬
َ
‫ى‬
‫د‬ًَ‫د‬َ
‫ي‬
‫د‬ َ‫و‬‫د‬َ‫ي‬‫د‬‫ى‬‫خ‬ َ‫ن‬‫ج‬‫ي‬‫د‬
‫ى‬
‫ﺑ‬ َ
‫ي‬
‫ﺐ‬ً‫خ‬
‫ى‬
‫د‬
Dhãl - ‫ذ‬ - Dh
Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës
َ‫ى‬‫ذ‬ًَ‫ذ‬َ‫ي‬‫ذ‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ﺬ‬ ‫ػ‬ً‫ﺬ‬ ‫ى‬‫ﺫ‬
َ‫ى‬‫ذ‬ًَ‫ذ‬َ‫ي‬‫ذ‬ َ
‫ى‬
‫د‬َ‫ي‬‫ﺬ‬ً‫خ‬ ًَ‫ﺬ‬
‫ى‬
‫ج‬َ
‫ي‬
‫ب‬ َ‫ى‬‫ذ‬َ
‫ى‬
‫ح‬
‫ى‬
‫ﺑ‬
َ‫ى‬‫ذ‬ًَ‫ذ‬َ‫ي‬‫ذ‬ َ‫ي‬‫ﺬ‬ً‫ت‬
‫ى‬
‫ح‬ َ
‫ي‬
‫ج‬ً‫ذ‬
‫ى‬
‫د‬ َ
‫ي‬
‫ﺐ‬ً‫ت‬َ‫ى‬‫ذ‬
4
Elifi nuk ka shqiptim të vetin, por lexohet varësisht nga zanorja që ka (e,i,u).
Rẫ' - ‫ر‬ - R
Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës
َ
‫ي‬
‫ر‬ ً‫ر‬
‫ى‬
‫ر‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ﺮ‬ َ ً‫ػﺮ‬ ‫ى‬‫ﺭ‬
َ
‫ي‬
‫ر‬ ً‫ر‬
‫ى‬
‫ر‬ َ‫ه‬‫ﺮ‬ً‫ث‬
‫ى‬
‫ﺑ‬ َ
‫ى‬
‫ب‬
‫ي‬
‫ﺮ‬‫ى‬‫خ‬ ًَ‫ﺑ‬
‫ى‬
‫ر‬َ
‫ي‬
‫ػح‬
َ
‫ي‬
‫ر‬ ً‫ر‬
‫ى‬
‫ر‬ َ
‫ي‬
‫ﺮ‬ً‫ج‬
‫ى‬
‫د‬ َ‫ي‬‫ذ‬ ً‫ﺮ‬
‫ى‬
‫ﺑ‬ َ‫ى‬‫د‬ً‫ث‬
‫ي‬
‫ر‬
Zãj - ‫ز‬ - Z
Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës
َ‫ي‬‫ز‬ ً‫ز‬ ‫ى‬‫ز‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ﺰ‬ َ ً‫ػﺰ‬ ‫ى‬‫ﺯ‬
َ‫ي‬‫ز‬ ً‫ز‬ ‫ى‬‫ز‬ َ‫ى‬‫ت‬‫ػ‬ً‫ػﺒ‬َ
‫ي‬
‫ﺰ‬ َ
‫ي‬
‫د‬ ً‫ﺰ‬‫ى‬‫ت‬ َ
‫ي‬
‫ﺮ‬ً‫ج‬ ‫ى‬‫ز‬
َ‫ي‬‫ز‬ ً‫ز‬ ‫ى‬‫ز‬ َ‫ى‬ ً‫ب‬‫ي‬‫خ‬ َ
‫ي‬
‫ر‬ ً‫ﺰ‬
‫ى‬
‫ﺑ‬ َ‫و‬‫د‬
‫ى‬
‫ﺑ‬ ‫ى‬‫ز‬
Wãw - ‫ك‬ - W – lexohet si në anglisht
Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës
َ
‫ي‬
‫ك‬ ً‫ك‬
‫ى‬
‫ك‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ﻮ‬ َ ً‫ػﻮ‬ ‫ى‬‫ﻭ‬
َ
‫ي‬
‫ك‬ ً‫ك‬
‫ى‬
‫ك‬ َ
‫ي‬
‫ﻮ‬ً‫ت‬
‫ى‬
‫ح‬ َ
‫ى‬
‫ب‬ ً‫ﻮ‬‫ي‬‫ث‬ َ
‫ى‬
‫ر‬ ً‫ز‬
‫ى‬
‫ك‬
َ
‫ي‬
‫ك‬ ً‫ك‬
‫ى‬
‫ك‬ َ
‫ي‬
‫ك‬ ً‫َر‬‫ى‬‫ذ‬ َ
‫ى‬
‫ج‬ ً‫َك‬‫ي‬‫ز‬ َ ‫ى‬‫ث‬ ً‫ر‬
‫ى‬
‫ك‬
Këtu mbarojnë shkronjat që nuk lidhen mbrapa.
Sĩn - ‫س‬ - S
Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës
َ
‫ى‬
‫ﺳ‬‫ػ‬َ ً‫ﺴ‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ﺲ‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ﺲ‬ ‫ػ‬ً‫ﺴ‬‫ػ‬ ‫ى‬‫ﺳ‬‫ػ‬
َ
‫ى‬
‫ﺳ‬‫ػ‬َ ً‫ﺴ‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ﺲ‬ َ
‫ي‬
‫ﺲ‬ً‫ج‬
‫ى‬
‫د‬ َ
‫ه‬
‫د‬
‫ى‬
‫ﺴ‬
‫ى‬
‫ح‬ َ ‫و‬‫ح‬
‫ى‬
‫ﺒ‬
‫ى‬
‫ﺳ‬
َ
‫ى‬
‫ﺳ‬‫ػ‬َ ً‫ﺴ‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ﺲ‬ َ
‫ي‬
‫ﺲ‬ً‫ت‬
‫ى‬
‫ﺑ‬ َ
‫ي‬
‫ﻮ‬ ً‫ﺳ‬
‫ى‬
‫ر‬ َ
‫ى‬
‫ﺮ‬ً‫ػخ‬
‫ى‬
‫ﺳ‬
Shĩn - ‫ش‬ - Sh
Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës
َ‫ى‬‫ﺷ‬‫ػ‬َ ً‫ﺸ‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ﺶ‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ﺶ‬ ‫ػ‬ً‫ﺸ‬‫ػ‬ ‫ى‬‫ﺷ‬‫ػ‬
َ‫ى‬‫ﺷ‬‫ػ‬َ ً‫ﺸ‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ﺶ‬ َ ‫ي‬‫ﺶ‬ً‫ح‬
‫ى‬
‫ك‬ َ ‫ى‬‫ش‬‫ى‬‫ب‬ َ ‫ي‬‫ت‬ً‫ت‬ ‫ى‬‫ﺷ‬
َ‫ى‬‫ﺷ‬‫ػ‬َ ً‫ﺸ‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ﺶ‬ َ ً‫ﺮ‬
‫ى‬
‫ج‬َ ‫ي‬‫ش‬ َ
‫ي‬
‫ﺲ‬ ً‫ﺷ‬‫ى‬‫ذ‬ َ
‫ى‬
‫د‬ ً‫ﺰ‬ ‫ى‬‫ﺷ‬
Ṣẫd - ‫ص‬ - S e rëndë
Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës
َ
‫ى‬
‫ﺻ‬‫ػ‬َ ً‫ﺼ‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ﺺ‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ﺺ‬ ‫ػ‬ً‫ﺼ‬‫ػ‬ ‫ى‬‫ﺻ‬‫ػ‬
َ
‫ى‬
‫ﺻ‬‫ػ‬َ ً‫ﺼ‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ﺺ‬ َ
‫ي‬
‫ﺺ‬ً‫ﺑ‬‫ى‬‫ذ‬ َ ‫و‬‫ﺮ‬
‫ى‬
‫ﺼ‬
‫ى‬
‫ﺑ‬ َ
‫ي‬
‫ﺮ‬ً‫خ‬
‫ى‬
‫ﺻ‬
َ
‫ى‬
‫ﺻ‬‫ػ‬َ ً‫ﺼ‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ﺺ‬ َ
‫ي‬
‫ﺲ‬ً‫ج‬‫ى‬‫ث‬ َ
‫ي‬
‫ﺐ‬ ً‫ﺼ‬
‫ى‬
‫ح‬ َ
‫ي‬
‫ﺻ‬َ
‫ى‬
‫د‬ ً‫ﺮ‬
Ḍẫd - ‫ض‬ - D e rëndë
Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës
َ ‫ى‬‫ﺿ‬‫ػ‬َ ً‫ﻀ‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ﺾ‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ﺾ‬ ‫ػ‬ً‫ﻀ‬‫ػ‬ ‫ى‬‫ﺿ‬‫ػ‬
َ ‫ى‬‫ﺿ‬‫ػ‬َ ً‫ﻀ‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ﺾ‬ َ ‫ي‬‫ﺾ‬ً‫ﺒ‬‫ى‬‫ت‬ َ‫ي‬‫د‬ ً‫ﻀ‬
‫ى‬
‫ح‬ َ
‫ن‬
‫ﺎ‬ً‫ج‬ ‫ى‬‫ﺿ‬
َ ‫ى‬‫ﺿ‬‫ػ‬َ ً‫ﻀ‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ﺾ‬ َ ‫ي‬‫ﺾ‬ ً‫ﺳ‬
‫ى‬
‫ك‬ َ
‫ى‬
‫ﺳ‬َ ً‫ﻀ‬َ
‫ي‬
‫ﺐ‬ َ ‫ي‬‫ﺿ‬َ
‫ى‬
‫ب‬ ً‫ﺮ‬
Ṭẫ' - ‫ط‬ - T e rëndë
Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës
َ‫ى‬‫ط‬‫ػ‬ًَ‫ط‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ط‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ط‬ ‫ػ‬ً‫ط‬‫ػ‬ ‫ى‬‫ط‬‫ػ‬
َ‫ى‬‫ط‬‫ػ‬ًَ‫ط‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ط‬ َ ‫ى‬‫ط‬ ً‫ﺴ‬‫ى‬‫ب‬ َ ‫ه‬‫ﺐ‬‫ى‬‫ط‬
‫ى‬
‫ح‬ َ ‫و‬‫ج‬
‫ى‬
‫ﺰ‬‫ى‬‫ط‬
َ‫ى‬‫ط‬‫ػ‬ًَ‫ط‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ط‬ َ‫ي‬‫ط‬ ً‫َﺻ‬‫ى‬‫ذ‬ َ ‫ي‬‫ث‬ً‫ط‬ ‫ى‬‫ﺷ‬ َ‫و‬ ‫ى‬‫ب‬‫ى‬‫ط‬
Ḍhẫ' - ‫ظ‬ - Dh e rëndë
Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës
َ‫ى‬‫ظ‬‫ػ‬ًَ‫ظ‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ظ‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ظ‬ ‫ػ‬ً‫ظ‬‫ػ‬ ‫ى‬‫ظ‬‫ػ‬
َ‫ى‬‫ظ‬‫ػ‬ًَ‫ظ‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ظ‬ َ‫ي‬‫ظ‬ً‫ت‬
‫ى‬
‫ج‬ َ ‫ي‬‫ﺶ‬ً‫ظ‬
‫ى‬
‫ﺑ‬ َ
‫ي‬
‫ﺮ‬ً‫خ‬‫ى‬‫ظ‬
َ‫ى‬‫ظ‬‫ػ‬ًَ‫ظ‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ظ‬ َ‫ى‬‫ا‬َ‫ي‬‫ظ‬ ً‫ز‬ َ‫ي‬‫خ‬ً‫ظ‬
‫ى‬
‫ج‬ َ‫ي‬‫ط‬ ً‫ﺴ‬‫ى‬‫ظ‬
Ӑjn - ‫ع‬ - A, I ose U e rëndë (e kundërt me elifin)
Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës
َ
‫ى‬
‫ع‬‫ػ‬ًَ‫ع‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ع‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ع‬ ‫ػ‬ً‫ع‬‫ػ‬ ‫ى‬‫ع‬‫ػ‬
َ
‫ى‬
‫ع‬‫ػ‬ًَ‫ع‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ع‬ َ
‫ى‬
‫ﺒ‬‫ى‬‫ت‬َ‫ن‬‫ع‬ َ‫ى‬‫د‬ً‫ع‬
‫ي‬
‫ﺳ‬ َ ‫و‬‫ﺶ‬‫ى‬‫ط‬
‫ى‬
‫ع‬
َ
‫ى‬
‫ع‬‫ػ‬ًَ‫ع‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ع‬ َ‫ع‬
‫ى‬
‫ج‬ ‫ى‬‫ﺿ‬ َ
‫ي‬
‫ﺲ‬ً‫ع‬ ‫ى‬‫ﺷ‬ َ
‫ى‬
‫ﺮ‬ً‫ث‬‫ي‬‫ع‬
Ġajn - ‫غ‬- G e rëndë, me grithje
Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës
َ‫ى‬‫غ‬‫ػ‬ًَ‫غ‬‫ػ‬َ‫ي‬‫غ‬ ‫ػ‬‫ي‬‫غ‬ ‫ػ‬ً‫غ‬‫ػ‬ ‫ى‬‫غ‬‫ػ‬
َ‫ى‬‫غ‬‫ػ‬ًَ‫غ‬‫ػ‬َ‫ي‬‫غ‬ َ‫ى‬‫غ‬
‫ي‬
‫ﺒ‬‫ى‬‫ط‬ َ ‫ي‬‫ﺾ‬ً‫غ‬
‫ى‬
‫ﺑ‬ َ ‫ه‬‫ﺐ‬ ‫ى‬‫ﻀ‬‫ى‬‫غ‬
َ‫ى‬‫غ‬‫ػ‬ًَ‫غ‬‫ػ‬َ‫ي‬‫غ‬ َ‫ي‬‫غ‬ ً‫ز‬
‫ى‬
‫ك‬ َ
‫ى‬ ‫ي‬‫غ‬
‫ى‬
‫ﺻ‬ َ
‫ي‬
‫ﺲ‬ً‫ط‬‫ى‬‫غ‬
Fã' - ‫ؼ‬ - F
Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës
َ‫ى‬‫ف‬‫ػ‬ًَ‫ف‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ف‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ف‬ ‫ػ‬ً‫ف‬‫ػ‬ ‫ى‬‫ف‬‫ػ‬
َ‫ى‬‫ف‬‫ػ‬ًَ‫ف‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ف‬ َ ‫ي‬‫ف‬ ً‫ﺴ‬‫ى‬‫خ‬ َ
‫ي‬
‫ﺮ‬ً‫ف‬‫ى‬‫غ‬ َ‫ح‬ ً‫ﺮ‬‫ى‬‫ف‬
َ‫ى‬‫ف‬‫ػ‬ًَ‫ف‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ف‬ َ ‫ى‬‫ف‬ً‫ط‬
‫ى‬
‫ع‬ َ
‫ى‬
‫ع‬ً‫ف‬‫ي‬‫ﺷ‬ َ‫ى‬‫خ‬ ً‫ﺴ‬‫ي‬‫ف‬
Ḳẫf - ‫ؽ‬ - K
Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës
َ‫ى‬‫ق‬‫ػ‬ًَ‫ق‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ق‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ق‬ ‫ػ‬ً‫ق‬‫ػ‬ ‫ى‬‫ق‬‫ػ‬
َ‫ى‬‫ق‬‫ػ‬ًَ‫ق‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ق‬ َ ‫ى‬‫ق‬
‫ى‬
‫ﺒ‬
‫ى‬
‫ﺳ‬ َ‫ه‬‫ﺮ‬ً‫ق‬
‫ى‬
‫ح‬ َ‫ى‬‫ا‬ ً‫ﺮ‬‫ي‬‫ق‬
‫ي‬ََُ‫ى‬‫ق‬‫ػ‬ًَ‫ق‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ق‬ َ ‫ى‬‫ق‬ً‫ف‬
‫ي‬
‫ك‬ َ‫ى‬‫د‬ً‫ق‬‫ي‬‫ع‬ َ‫ﺲ‬
‫ى‬
‫ب‬‫ى‬‫ق‬
Kãf - ‫ؾ‬ - K
Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës
َ‫ى‬‫ك‬‫ػ‬ًَ‫ك‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ك‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ك‬ ‫ػ‬ً‫ك‬‫ػ‬ ‫ى‬‫ك‬‫ػ‬
َ‫ى‬‫ك‬‫ػ‬ًَ‫ك‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ك‬ َ‫ي‬‫ك‬ً‫ت‬‫ى‬‫ف‬ َ
‫ى‬
‫ػﺮ‬ً‫ك‬‫ي‬‫ﺷ‬ َ
‫ي‬
‫ﺐ‬ ً‫ﺴ‬‫ى‬‫ك‬
َ‫ى‬‫ك‬‫ػ‬ًَ‫ك‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ك‬ َ
‫ى‬
‫َب‬ًَ‫ﺬ‬‫ي‬‫ك‬ َ ‫ى‬‫ف‬ً‫ك‬
‫ى‬
‫ع‬ َ
‫ى‬
‫ﺮ‬‫ي‬‫ث‬‫ى‬‫ك‬
Lãm - ‫ؿ‬ - L
Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës
َ‫ى‬‫ل‬‫ػ‬ًَ‫ل‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ل‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ل‬ ‫ػ‬ً‫ل‬‫ػ‬ ‫ى‬‫ل‬‫ػ‬
َ‫ى‬‫ل‬‫ػ‬ًَ‫ل‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ل‬ َ‫ل‬
‫ى‬
‫ﺴ‬
‫ى‬
‫ع‬ َ
‫ى‬
‫ﺲ‬‫ى‬‫ل‬
‫ى‬
‫ج‬ َ ‫ى‬‫ق‬ً‫ح‬‫ى‬‫ل‬
َ‫ى‬‫ل‬‫ػ‬ًَ‫ل‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ل‬ َ ‫ى‬‫ل‬ً‫ج‬‫ي‬‫ا‬ َ
‫ى‬
ً‫ل‬
‫ي‬
‫ك‬ َ ‫ى‬‫ث‬ً‫ﺒ‬‫ى‬‫ل‬
Mĩm - ‫ـ‬ - M
Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës
َ
‫ى‬
‫م‬‫ػ‬ًَ‫م‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫م‬ ‫ػ‬‫ي‬‫م‬ ‫ػ‬ً‫م‬‫ػ‬ ‫ى‬‫م‬‫ػ‬
َ
‫ى‬
‫م‬‫ػ‬ًَ‫م‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫م‬ َ‫ه‬‫م‬‫ى‬‫ل‬‫ى‬‫ا‬ َ‫ل‬
‫ى‬ ‫ى‬‫َج‬ َ
‫ى‬
‫ض‬ ً‫ﺮ‬
‫ى‬
‫م‬
َ
‫ى‬
‫م‬‫ػ‬ًَ‫م‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫م‬ َ
‫ى‬
‫م‬ً‫ل‬‫ي‬‫ظ‬ َ‫ي‬‫ق‬ ً‫م‬
‫ى‬
‫ع‬ َ
‫ي‬
‫ﺺ‬‫ى‬‫ق‬ً‫م‬
Nũn - ‫ف‬ - N
Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës
َ‫ى‬‫ن‬‫ػ‬ًَ‫ن‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ن‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ن‬ ‫ػ‬ً‫ن‬‫ػ‬ ‫ى‬‫ن‬‫ػ‬
َ‫ى‬‫ن‬‫ػ‬ًَ‫ن‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ن‬ َ
‫ي‬
‫ن‬‫ى‬‫ك‬
‫ى‬
‫ﺳ‬ َ‫ػم‬
‫ى‬
‫ن‬‫ى‬‫غ‬ َ
‫ى‬
‫ح‬
‫ى‬
‫ج‬‫ى‬‫ن‬
َ‫ى‬‫ن‬‫ػ‬ًَ‫ن‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ن‬ َ ً‫ﻮ‬‫ي‬‫ك‬َ
‫ى‬
‫ف‬ َ
‫ى‬
‫ع‬ً‫ن‬
‫ي‬
‫ﺻ‬ َ‫ه‬‫ﺮ‬‫ى‬‫ظ‬‫ى‬‫ن‬
Hã' - ‫ق‬ - H
Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës
َ‫ي‬‫ه‬ ً‫ه‬‫ى‬‫ه‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ه‬ (َََ) ‫ػ‬‫ه‬ًَ‫ػ‬ ‫ى‬‫ه‬‫ػ‬
َ‫ي‬‫ه‬ ً‫ه‬‫ى‬‫ه‬ َ
‫ي‬ ً‫ل‬‫ى‬‫ا‬ َ
‫ى‬
‫ﺮ‬ ً‫ه‬‫ي‬‫ط‬ َ
‫ن‬
‫ﺎ‬ً‫ن‬‫ى‬‫ه‬
َ‫ي‬‫ه‬ ً‫ه‬‫ى‬‫ه‬ َ
‫ى‬
‫ق‬ ً‫ﺮ‬‫ى‬‫ك‬ َ‫ي‬‫د‬ ً‫ه‬ ‫ى‬‫ﺷ‬ َ ‫و‬‫ك‬‫ى‬‫ل‬‫ى‬‫ه‬
Jã' - ‫ل‬ - J
Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës
َ
‫ى‬
‫ي‬‫ػ‬ًَ‫ي‬َ
‫ي‬
‫ػى‬ ‫ي‬‫ى‬ ‫ػ‬‫ي‬ًَ‫ػ‬ ‫ى‬‫ي‬‫ػ‬
َ
‫ى‬
‫ي‬‫ػ‬ًَ‫ي‬َ
‫ي‬
‫ػى‬ ًَ‫ﺒ‬
‫ى‬
‫ﺳ‬َ
‫ي‬
‫ى‬ َ ‫ه‬‫ﺲ‬ً‫ي‬‫ى‬‫ك‬ َ
‫ي‬
‫ﺐ‬ً‫ج‬
‫ى‬
‫ي‬
َ
‫ى‬
‫ي‬‫ػ‬ًَ‫ي‬َ
‫ي‬
‫ػى‬ َ
‫ى‬
‫ى‬ ً‫ﺿ‬
‫ى‬
‫ر‬ َ‫ى‬‫غ‬ًَ‫ي‬َ‫ي‬‫ظ‬ َ
‫ى‬
‫ي‬َ
‫ي‬
‫د‬ ً‫ﺰ‬
PËRDORIMI I TENVINIT
Në hyrje të këtij libri përmendëm se zanoret e dyfishuara quhen Tenvin dhe lexohen
kështu:
a) zanorja ‫ػ‬‫ػ‬
‫ى‬
‫ػ‬ e e dyfishuar ‫ػ‬‫ػ‬‫ن‬‫ػ‬ en.
b) zanorja ‫ػ‬‫ػ‬
‫ي‬
‫ػ‬ u e dyfishuar ََ‫ػ‬‫ه‬‫ػ‬‫ػ‬َََََ‫ـ‬ٌ‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬ un.
c) zanorja ‫ػ‬‫ػ‬ً‫ػ‬ i e dyfishuar ‫ػ‬‫ػ‬‫و‬‫ػ‬ in.
Tenvinët shfaqen vetëm në fund të fjalës dhe asnjëherë në fillim apo në mes të
saj, p.sh.:
َ ‫و‬‫ﺐ‬‫ي‬‫ت‬‫ي‬‫ك‬ ‫ﺎ‬‫ن‬‫ف‬
‫ى‬
‫ن‬
‫ى‬
‫ج‬ َ
‫ى‬
‫ر‬َ
‫ي‬
‫ج‬َ‫ل‬
kutubin xhenefen Rexhulun
َ‫و‬‫ة‬
‫ى‬
‫ﺰ‬
‫ى‬
‫م‬‫ي‬‫ه‬ ‫َل‬َ‫ن‬‫د‬‫ي‬‫ه‬ َ
‫ه‬
‫ﺔ‬
‫ى‬
‫م‬ً‫ل‬‫ى‬‫ك‬َ
hemezetin huden kelimetun
َ
‫ى‬
‫ن‬
‫ى‬
‫ﺴ‬
‫ى‬
‫ح‬َ‫ن‬‫ﺔ‬ َ‫ﺐ‬
‫ى‬
‫ﺼ‬‫ى‬‫ن‬ َ‫م‬
‫ى‬
‫ﺴ‬‫ى‬‫ق‬
َ‫ة‬
‫ى‬
‫ﺮ‬‫ى‬‫ق‬
‫ى‬
‫ﺑ‬ ‫ﺎ‬‫ن‬‫ف‬‫ي‬‫ح‬
‫ي‬
‫ﺻ‬ َ ‫و‬‫ل‬
‫ى‬
‫ﺒ‬
‫ى‬
‫ج‬
َ ‫ن‬‫ل‬
‫ى‬
‫م‬
‫ى‬
‫ع‬ َ
‫ه‬
‫ة‬
‫ى‬
‫ﺮ‬
‫ى‬
‫ج‬ ‫ى‬‫ﺷ‬ ‫ﺎ‬
‫ن‬
‫ط‬
‫ى‬
‫ﺳ‬
‫ى‬
‫ك‬
‫ل‬ ‫ن‬‫ﻮ‬‫ي‬‫ط‬ َ‫ن‬‫ج‬
‫ى‬
‫ﺮ‬
‫ى‬
‫ح‬‫ﺎ‬ َ ‫و‬‫ر‬
‫ى‬
‫ﻮ‬
‫ي‬
‫ﺳ‬
SUKUNI ‫ػ‬ٍ‫ػػ‬
Nëse shkronja nuk e ka ndonjërën nga tri zanoret e shkurtra bëhet e palëvizshme – e
pavokalizuar dhe fiton këtë shenjë ‫ػ‬ٍ‫ػػ‬ që quhet sukun e që vihet mbi shkronjë.
Sukuni nuk mund të vijë në fillim të fjalës, por vetëm në mes dhe në mbarim të saj.
Shembuj:
َ ‫و‬‫ﺲ‬
ٍ
‫ف‬‫ى‬‫ن‬ َ‫ى‬‫ك‬
ٍ
‫ل‬ً‫ت‬ َ ‫ى‬‫ؼ‬ ٍ‫ﻮ‬
‫ى‬
‫ﺳ‬
nefsin tilke Sewfe
ٍَ‫م‬ً
ٍ‫ْي‬‫ى‬‫ل‬
‫ى‬
‫ع‬ َ
ٍ
‫ف‬
‫ى‬
‫ﺰ‬
ٍ
‫ح‬‫ى‬‫ت‬ َ
‫ى‬
‫ي‬َ
‫ى‬
‫ـ‬ ٍ‫ﻮ‬
ӑlejhim taḥzen Jewme
ٍَ‫م‬‫ي‬
ٍ
‫ْن‬ً‫م‬ َ
‫ى‬
‫ى‬
ٍ
‫ع‬
‫ى‬
‫ﺳ‬ َ‫ي‬‫د‬
ٍ
‫ع‬
‫ى‬
‫ﺑ‬
َ ٍ‫ج‬
‫ي‬
‫ﺮ‬
ٍ
‫خ‬
‫ى‬
‫ي‬ َ‫ي‬‫د‬
‫ي‬
‫ﺒ‬
ٍ
‫ع‬‫ى‬‫ن‬ َ‫ي‬‫ق‬‫ى‬‫ه‬ ٍ‫ﺮ‬‫ى‬‫ت‬
َ
‫ى‬
‫ف‬ ٍ‫ﻮ‬‫ى‬‫ق‬ ٍ‫ﺴ‬‫ي‬ ‫ي‬ َ
‫ى‬
‫ن‬
ٍ
‫ط‬
‫ى‬
‫ﺳ‬
‫ى‬
‫ك‬ َ
‫ى‬
‫ت‬
ٍ
‫غ‬
‫ى‬
‫ﺮ‬‫ى‬‫ف‬
َ
‫ي‬
‫ﺐ‬
‫ى‬
‫ﺴ‬
ٍ
‫ح‬
‫ى‬
‫ي‬ َ
‫ي‬
‫ﺮ‬
ٍ
‫ك‬ً‫ذ‬ َ
‫ى‬
‫َـ‬‫ى‬‫د‬ٍ‫م‬
‫ى‬
‫د‬
TESHDIDI (DYFISHUESI) ‫ػ‬
ٌ
‫ػػ‬
Teshdidi është një shenjë e vogël, e cila shfaqet mbi shkronja. Ai dyfishon shkronjën
mbi të cilën gjendet, gjegjësisht tregon se aty janë dy shkronja të njëjta, e para me
sukun (‫ػ‬ٍ‫,)ػػ‬ ndërsa e dyta me ndonjërën nga tri zanoret (e, u, i).
Shembuj:
َ‫ػﺔ‬‫ى‬ٌ‫ن‬
‫ى‬
‫ج‬ َ‫ى‬‫ؿ‬‫ى‬ٌ‫ﺰ‬‫ى‬‫ن‬ َ
‫ى‬ٌ
‫ﺲ‬
‫ى‬
‫م‬
xhen-netun5
nez-zele mes-se
َ
ٍ
‫غ‬ًٌ‫ل‬
‫ى‬
‫ﺑ‬ َ
‫ي‬ ًٌ‫س‬
‫ى‬
‫ػي‬‫ي‬‫ن‬ َ
‫ى‬
‫م‬‫ى‬ٌ‫ل‬
‫ى‬
‫ع‬
bel-liġ nujes-siru ӑl-leme
َ‫ى‬‫ز‬ ًٌ
‫ﺮ‬
‫ي‬
‫ﺑ‬ َ
‫ى‬
‫َب‬‫ى‬ٌ‫ﺬ‬‫ى‬‫ك‬ َ‫ى‬‫َؽ‬‫ى‬ٌ‫د‬
‫ى‬
‫ﺻ‬
َ‫و‬‫ة‬ ‫ى‬ٌ‫ﻮ‬‫ي‬‫ق‬ َ ‫ي‬ٌ‫ﺾ‬‫ي‬‫ح‬
‫ى‬
‫ي‬ َ‫ى‬ٌ‫ق‬
‫ى‬
‫ح‬‫ى‬‫ف‬
َ
‫ي‬
‫ع‬ً‫ل‬‫ى‬ٌ‫ط‬‫ى‬‫ت‬ َ
ٍ
‫ت‬
‫ى‬
‫ﺮ‬ًٌ‫ج‬‫ي‬‫ف‬ َ
ٍ
‫ت‬
‫ى‬
‫ج‬ ًٌ‫ك‬‫ي‬‫ز‬
َ
‫ى‬
‫ي‬َ
‫ي‬
‫ﺮ‬‫ى‬ٌ‫ك‬‫ى‬ٌ‫ﺬ‬ َ
‫ى‬
‫ن‬
ٍ
‫ع‬‫ى‬ٌ‫ط‬‫ى‬‫ق‬ َ‫ى‬ ‫ى‬ٌ‫ل‬ً‫م‬
5 – Kjo shkronjë quhet "T e rrumbullakët"; nëse ndalemi në të lexohet "H" ( ), e nëse
vazhdojmë lexohet "T" dhe vjen vetëm në fund të fjalës.
HEMZEJA
Hemzeja është një shenjë e vogël, e cila lexohet sipas zanores që ka, pa marrë
parasysh se a vjen e vetmuar (‫,)ﺀ‬ vjen mbi apo nën elif (‫ﺃ‬ ‫,)ﺇ‬ mbi waw (‫)ﺅ‬ apo mbi
shkronjën ja (‫.)ﺉ‬
Hemzeja mund të vijë në këto mënyra:
َ‫ى‬‫أ‬ََ‫ي‬‫أ‬ًََ‫إ‬َ‫ؤ‬َ‫ئ‬َ‫ﺋ‬َ‫ء‬
Shembuj:
َ‫و‬‫ء‬ ٍ
‫ى‬‫َش‬ َ
‫ي‬
‫ن‬ً‫م‬
ٍ
‫ؤ‬
‫ي‬
‫ي‬ َ ‫ى‬‫ل‬‫ى‬‫ك‬‫ى‬‫أ‬
shej/in juë/mi/nu e/ke/le
ًَ‫د‬ٍ‫ﺒ‬
‫ي‬
‫ي‬َََ‫ي‬‫ئ‬ َ‫ﺔ‬‫ى‬‫ئ‬ً‫ف‬ ًَ‫ه‬ٍ‫ي‬‫ى‬‫ل‬ً‫إ‬
jub/di/u fi/e/tun i/lej/hi
َ
‫ى‬
‫ﺲ‬
ٍ
‫ئ‬ً‫ﺑ‬ َ ً‫ﺳ‬ ٍ‫ر‬‫ي‬‫أ‬َ ‫ى‬‫ل‬ ‫ﺎ‬ ‫ن‬‫ﺳ‬
ٍ
‫أ‬‫ى‬‫ك‬
َ‫و‬‫ﺬ‬ً‫ئ‬
‫ى‬
‫م‬ ٍ‫ﻮ‬
‫ى‬
‫ي‬ َ ‫ن‬‫ل‬ً‫ئ‬ ٍ‫ﻮ‬
‫ى‬
‫م‬ ًَ‫إ‬ ‫ى‬‫ﺸ‬‫ى‬‫ي‬
َ‫ى‬‫أ‬
‫ى‬
‫ﺒ‬‫ى‬‫ن‬ ٍَ‫ن‬ً‫ئ‬‫ى‬‫ل‬ َ‫ى‬‫َة‬‫ى‬‫د‬ً‫ئ‬
ٍ
‫ف‬‫ى‬‫أ‬
َ‫ن‬‫ﺔ‬‫ى‬‫ئ‬ً‫ف‬ َ
‫ه‬
‫َة‬‫ى‬‫د‬
‫ى‬
‫ﺻ‬
ٍ
‫ؤ‬
‫ي‬
‫م‬ َ
‫ى‬
‫ت‬ٍ‫ي‬
‫ى‬
‫ء‬
‫ى‬
‫ر‬‫ى‬‫أ‬
Vërejtje: Hemzeja që vjen me sukun lexohet si gjysmë ë-je, siç mund të vërehet edhe në
shembujt e mësipërm.
ZGJATIMET
Elif-i, waw-i dhe ja-ja (‫م‬ ‫ك‬ ‫ا‬) zgjasin zanoret َ
‫ي‬
‫ػ‬ً‫ػ‬‫ػػ‬
‫ى‬
‫ػ‬(e, i, u) kur këto të fundit shfaqen
para këtyre shkronjave, por me kusht që elif-i, waw-i dhe ja-ja të mos kenë kurrfarë
shenje (‫ػ‬
‫ي‬
‫ػػ‬ً‫ػ‬‫ػػ‬
‫ى‬
‫ػػ‬ٍ‫ػػ‬).
SHNDËRRIMI I ZANORES E NË A TË GJATË:
a) ‫ﺎ‬ - kur zanorja e shfaqet para elif-it, p.sh.:
َ‫و‬‫ﺎؿ‬
‫ى‬
‫ي‬‫ى‬‫ل‬ ‫ﺎ‬‫ن‬‫ﺎن‬ ‫ى‬‫ه‬
‫ي‬
‫م‬ َ
‫ى‬
‫ﺎف‬‫ى‬‫ك‬
lejãlin muhãnen kãne
b) ‫ﻮ‬ - kur zanorja e shfaqet para waw-it, p.sh.:
َ‫ن‬‫ة‬ ٰ‫ﻮ‬‫ى‬‫ك‬ ‫ى‬‫ز‬ َ‫ى‬‫َة‬ ٰ‫ﻮ‬‫ى‬‫ل‬
‫ى‬
‫ﺻ‬ َ ٰ‫ﻮ‬
‫ى‬
‫ج‬‫ى‬‫ن‬ًَ‫ة‬
zekãten ṣâlãte nexhãti
c) ‫ى‬ - kur zanorja e shfaqet para ja-së, p.sh.:
َ ٰ‫ل‬
‫ى‬
‫ﺮ‬
ٍ
‫ك‬ً‫ذ‬ َ
ٍ
‫ه‬‫ى‬‫أ‬َ ٰ‫َل‬َ‫ى‬‫د‬ َ
‫ى‬
‫ﻮ‬
ٍ
‫ق‬‫ى‬‫ت‬َ ٰ‫ل‬
dhikrẫ ehdã taḳwã
d) - kur ky elif i vogël shfaqet mbi shkronjë ose pas zanores e, p.sh.:
ًَ‫ﺬ‬ٰ‫ػ‬‫ى‬‫ه‬ًََ‫ق‬ َٰ‫ػ‬‫ل‬
‫ى‬
‫ﺳ‬َ‫ه‬‫م‬ َ ً‫ك‬ً‫ل‬ٰ‫ػ‬
‫ى‬
‫م‬
hãdhihi selãmun mãliki
َ
ٍ
‫خ‬‫ي‬‫أ‬َ ٰ‫ل‬
‫ى‬
‫ﺮ‬ َ ٰ‫ﻮ‬
‫ى‬
‫ي‬
‫ى‬
‫ح‬َ‫ي‬‫ة‬ َ
‫ى‬
‫ﺎء‬
‫ى‬
‫ج‬
َ‫و‬‫اف‬
‫ى‬
‫ﻮ‬
ٍ
‫ن‬ ً‫ﺻ‬ ‫ﺎ‬
‫ى‬ ‫ى‬ٌ‫ّن‬‫ى‬‫أ‬ َٰ ‫ى‬‫ل‬
ٍ
‫ﺼ‬
‫ى‬
‫ي‬
َٰ‫ػ‬
‫ى‬
‫اي‬
‫ى‬
‫ء‬‫ﺎ‬
‫ى‬
‫ن‬ً‫ت‬ َ
‫ى‬
‫اك‬
‫ى‬
‫ء‬ََ ٰ‫ل‬ َ
‫ي‬
‫ﺮ‬ً‫آئ‬
‫ى‬
‫ﺼ‬
‫ى‬
‫ﺑ‬
َٰ‫ػ‬‫ى‬ٌ‫ن‬
‫ى‬
‫ج‬َ‫ت‬ َٰ‫ػ‬
‫ى‬
‫ع‬ ً‫ﺿ‬‫ﺎ‬‫ن‬‫ف‬ َ‫ى‬‫ث‬
ٍ
‫ن‬‫ي‬‫أ‬َ ٰ‫ى‬
SHNDËRRIMI I ZANORES I NË I TË GJATË:
‫م‬ ‫ي‬ - kur zanorja i shfaqet para ja-së, p.sh.:
َ‫ه‬‫ي‬ ً‫ﺮ‬‫ى‬‫ك‬ َ‫و‬‫ي‬ً‫ﺒ‬
‫ي‬
‫م‬ ‫ى‬ً‫ن‬
‫ى‬
‫ﺑ‬
kerĩmun mubĩnin benĩ
َ ‫ي‬‫يث‬ً‫د‬
‫ى‬
‫ح‬ َ‫ي‬ً‫ح‬
‫ى‬
‫ر‬ َ‫ى‬‫ي‬ً‫ح‬
‫ى‬ً‫ن‬ٍ‫ي‬
‫ى‬
‫ع‬ َ‫و‬‫ي‬ً‫ث‬‫ى‬‫ك‬ َ ًٌ‫ن‬ً‫إ‬
ًَ‫ه‬‫ي‬ً‫ف‬ َ ‫ى‬‫يل‬ً‫ق‬ َ
‫ه‬
‫يد‬ً ‫ى‬‫َح‬
‫ﺎ‬‫ن‬‫يم‬ً‫ك‬
‫ى‬
‫ح‬ َ ً‫ل‬
‫ي‬
‫ﺳ‬
‫ي‬
‫ر‬ َ‫يف‬ً‫ط‬‫ى‬‫ل‬
SHNDËRRIMI I ZANORES U NË U TË GJATË:
‫ﻮ‬ - kur zanorja u shfaqet para waw-it, p.sh.:
َ‫ي‬‫ن‬‫ﻮ‬َ‫ر‬ َ
‫ه‬
‫ة‬
‫ى‬
‫ﻮر‬
‫ي‬
‫ﺳ‬ ًَ‫كف‬
‫ي‬
‫د‬
nũrun sũretun dũni
َ
‫ى‬ ً‫كت‬‫ي‬‫أ‬ َ‫ي‬‫ﻮؿ‬
‫ي‬
‫ﺳ‬
‫ى‬
‫ر‬ َ‫ﻮر‬‫ي‬‫ف‬‫ى‬‫غ‬
َ
‫ى‬
‫ﻮف‬‫ي‬‫ن‬ً‫م‬
ٍ
‫ؤ‬
‫ي‬
‫ي‬ ‫ﺎ‬‫ن‬‫ج‬‫ك‬
‫ي‬
‫ﺮ‬
‫ي‬
‫ﺑ‬ َ ‫ي‬‫ف‬
‫ي‬
‫ﻮﺳ‬
‫ي‬
‫ي‬
‫ا‬ ‫ن‬‫ﻮر‬‫ي‬‫ك‬ ‫ى‬‫ﺷ‬ ‫ﺎ‬‫ى‬‫َه‬
‫ي‬
‫ﻮد‬‫ي‬‫ق‬
‫ى‬
‫ك‬ َ
‫ى‬
‫ﻮف‬‫ي‬‫غ‬ٍ‫ﺒ‬
‫ى‬
‫ي‬
َ
‫ى‬
‫ﺮ‬
‫ي‬
‫ي‬‫آ‬َ
‫ى‬
‫َكف‬َ
‫ي‬
‫ء‬ َ‫و‬‫ﻮف‬‫ي‬‫ن‬ ٍ‫ﺴ‬
‫ى‬
‫م‬ ٍَ ً‫ه‬ ً‫ﻮر‬‫ي‬‫ن‬ً‫ﺑ‬
LIDHJA E FJALËVE
‫ٱ‬ – Kur kjo shenjë shfaqet ndërmjet dy, tri, katër apo pesë fjalëve nënkupton se të gjitha
ato duhet të lidhen sikur të jenë një fjalë.
Po qe se lami (‫ؿ‬) vjen pas kësaj shenje (‫ٱ‬) pa sukun, atëherë nuk lexohet, por tejkalohet
duke përforcuar gjithmonë shkronjën vijuese me teshdid ( ‫ٱ‬‫ل‬ ), ndërsa kur vjen me
sukun ( ‫ٱ‬‫ل‬ ), atëherë patjetër duhet lexuar, sikurse edhe shkronjat tjera. Shkronjat tek të
cilat lexohet lami quhen el-huruf el-kamerije, kurse ato tek të cilat nuk lexohet lami
quhen el-huruf esh-shemsije.
َََ
‫ى‬
‫ى‬ ً‫ﻀ‬‫ي‬‫ق‬َ‫ى‬
ٍ
‫ٱل‬َ
‫ي‬
‫ﺮ‬ٍ‫م‬ ًَ‫ﺑ‬‫ػ‬‫ٱ‬ًٌََ‫ق‬
‫ى‬
‫ح‬
ٍ
‫ل‬ ‫َٱ‬َََ
‫ى‬
‫ن‬ً‫م‬ًََ‫ﺔ‬‫ى‬ٌ‫ن‬ً‫ج‬
ٍ
‫ل‬
ḳuḍije’l-emru bi’l-ḥaḳ-ḳi mine’l-xhin-neti
‫َٱل‬َََ
‫ى‬
‫ن‬ً‫م‬ًَ‫ء‬‫آ‬
‫ى‬
‫م‬ ‫ى‬ٌ‫ﺴ‬ َََََ ‫ى‬‫ق‬‫ى‬‫ل‬‫ى‬‫خ‬‫ٱ‬َ
‫ى‬
‫ﺮ‬‫ى‬‫ك‬‫ى‬ٌ‫ل‬ َ
‫ى‬
‫ي‬ًَ‫ـ‬ ٍ‫ﻮ‬ ًَ‫ين‬ًٌ‫ٱل‬
mine’s-semãi ḣaleḳa’dh-dhekera jewmi’d-dĩni
َََ ًٌ‫ب‬
‫ى‬
‫ر‬َ
ٍ
‫ٱل‬َ
‫ى‬
‫ع‬َٰ‫ػ‬َ‫ى‬‫ي‬ ً‫م‬‫ى‬‫ل‬ َ
‫ي‬ ‫ى‬ٌ‫الل‬ََََ‫ٱ‬َ‫ي‬‫د‬
‫ى‬
‫م‬ ‫ى‬ٌ‫لﺼ‬َ َ ٍ‫ﺴ‬ً‫ب‬ًَ‫م‬ًَََ ‫ى‬ٌ‫ٱلل‬
َََََََ‫ا‬‫ى‬‫ذ‬ً‫إ‬‫ٱ‬َ ‫ى‬‫ق‬
‫ى‬
‫ىﺴ‬ٌ‫ت‬ ًَ‫ﺑ‬‫ٱ‬ًٌََ‫ق‬
‫ى‬
‫ح‬
ٍ
‫ل‬ َ‫ي‬ ‫ى‬‫ل‬ٍ‫ي‬‫ى‬‫ل‬ََََََ
ٍ
‫ٱل‬ًَ‫ر‬
ٍ
‫د‬‫ى‬‫ق‬
َ‫ى‬
ٍ
‫ي‬
‫ى‬
‫ع‬َََ‫ٱ‬ًَ‫ي‬ً‫ق‬
‫ى‬
‫ي‬
ٍ
‫ل‬ َََ
‫ى‬
‫ح‬ ٍ‫ﺻ‬‫ى‬‫أ‬ً‫ﺑ‬َٰ‫ػ‬َََ ً‫ﺐ‬‫ٱ‬َ ً‫يل‬ً‫ف‬
ٍ
‫ل‬ َ
‫ي‬
‫َار‬
‫ى‬
‫د‬ََ
ٍ
‫ٱل‬َ‫ى‬‫ي‬ً‫ق‬‫ى‬ٌ‫ت‬‫ي‬‫م‬
َ
‫ى‬
‫ﻮ‬ٍ‫م‬‫ى‬‫أ‬‫ا‬َ‫ى‬‫ؿ‬َََََ
ٍ
‫ٱل‬َ ً‫ﺎس‬‫ى‬ٌ‫ن‬ َ
‫ى‬
‫ك‬ًَ‫ﺑ‬‫ٱ‬ََ‫ى‬
ٍ
‫ل‬ًَ‫ﺎر‬
‫ى‬
‫ح‬ ٍ‫ﺳ‬ ََََ‫ى‬ ‫ى‬‫ل‬
ٍ
‫ح‬ ً‫ر‬‫ٱ‬ًَ‫ء‬‫آ‬
‫ى‬
‫ت‬ ًٌ‫لﺸ‬
RËNIA E ZGJATIMEVE
Zgjatimet që gjenden në fund të fjalëve bien vetëm atëherë kur bëhet lidhja e fjalëve
ndërmjet njëra – tjetrës, si p.sh.:
‫ﻮ‬
‫ي‬
‫م‬‫ى‬‫ﺳ‬َََََ‫ى‬‫ٱ‬َ ٰ‫َل‬َ‫ى‬‫ػد‬‫ي‬
ٍ
‫ْل‬ َ
‫ى‬
‫ك‬‫ا‬
‫ى‬
‫ء‬‫ى‬‫ت‬َََ‫ى‬َ‫ٱ‬َ‫ى‬‫ﺎؿ‬
‫ى‬
‫م‬
ٍ
‫ل‬ َ
‫ى‬
‫ن‬
ٍ
‫ل‬‫ي‬‫ق‬‫ﺎ‬ََََََ‫ٱ‬َ
ٍ
‫ل‬ً
ٍ
‫َح‬
mũse’l-hudã we ãte’l-male ḳulna’ḥmil
ًَ‫د‬ٍ
‫ى‬
‫َي‬ََََََ‫ل‬‫ٱ‬‫ل‬َ ‫ى‬‫يل‬ً‫ﺒ‬ ‫ى‬ٌ‫ﺴ‬ َ ً‫ﺸ‬
ٍ
‫غ‬
‫ي‬
‫ي‬ََََََ‫ى‬‫ٱ‬َ ‫ى‬‫ل‬ٍ‫ي‬‫ى‬ٌ‫ل‬ ‫ا‬
‫ى‬
‫ء‬ً‫ت‬َََ‫ى‬َ‫ٱ‬‫ل‬َٰ‫ػ‬
‫ى‬
ٍ
‫َح‬
‫ى‬ٌ
‫ﺮ‬ًَ‫ن‬
jehdi’s-sebĩl juġshi’l-lejle ãti’rraḥmãni
َ‫ي‬‫يم‬ً‫ق‬‫ى‬‫أ‬‫ﻮ‬َ‫ا‬ََََ‫ٱ‬‫ل‬َ ٰ‫ﻮ‬‫ى‬‫ل‬ ‫ى‬ٌ‫ﺼ‬َ‫ى‬‫ة‬ َ
‫ي‬
‫ﺎﺑ‬
‫ى‬
‫ج‬‫ﻮ‬َ‫ا‬ََََ‫ٱ‬‫ل‬َ
‫ى‬
‫ﺮ‬
ٍ
‫خ‬ ‫ى‬ٌ‫ﺼ‬َ َ‫ي‬‫كت‬‫ي‬‫أ‬‫ﻮ‬َ‫ا‬َََ‫ٱ‬َٰ‫ػ‬
‫ى‬
‫ت‬ ً‫ك‬
ٍ
‫ل‬َ
‫ى‬
‫ﺐ‬
eḳĩmu’ṣ-ṣâlãte xhãbu’ṣ-ṣâḣra ũtu’l-kitãbe
‫َك‬‫ي‬‫ذ‬َََََ
ٍ
‫ٱل‬َ
‫ى‬
ٍ
‫َح‬
‫ى‬ٌ
‫ﺮ‬ًَ‫ﺔ‬ َََََ ‫ى‬‫َل‬ً‫إ‬‫ٱ‬َ ٰ‫َل‬‫ى‬‫ػد‬‫ي‬
ٍ
‫ْل‬ َََ‫ل‬
‫ى‬
‫ﺮ‬‫ى‬‫ت‬
‫ى‬
‫ك‬‫ٱ‬َ‫ى‬‫ك‬
ٍ
‫ل‬‫ي‬‫ف‬
ٍ
‫ل‬
َََََ‫ﺎ‬
‫ى‬
‫م‬‫ٱ‬َٰ‫ػ‬‫ى‬‫ل‬
‫ى‬
‫ت‬ٍ‫ﺑ‬َ‫ي‬‫ه‬ ََ‫ل‬ ً‫ﻮ‬
ٍ
‫ﺸ‬‫ى‬‫ي‬‫ٱ‬َ
‫ى‬
‫ﻮق‬
‫ي‬
‫ج‬
‫ي‬
‫ﻮ‬
ٍ
‫ل‬ ََََ ‫ى‬‫َل‬ ٍ‫ك‬‫ى‬‫أ‬‫ٱل‬َ ً‫ﺎس‬‫ى‬ٌ‫ن‬
ََََ ‫ى‬‫ﺎَل‬‫ى‬‫ق‬
‫ى‬
‫ك‬‫ٱ‬َ‫ي‬‫د‬
ٍ
‫م‬
‫ى‬
‫ح‬
ٍ
‫ل‬ ‫ﻮ‬‫ي‬‫َت‬‫ا‬َ
‫ى‬
‫ء‬َ‫ا‬ََََ‫ٱ‬َ ٰ‫ﻮ‬‫ى‬‫ك‬‫ى‬ٌ‫لﺰ‬َ‫ى‬‫ة‬ َََ‫ﺎ‬
‫ى‬
‫م‬‫ى‬‫ف‬‫ٱ‬َٰ‫ػ‬‫ى‬‫ط‬ ٍ‫ﺳ‬َ‫َا‬‫ﻮ‬
‫ي‬
‫ع‬
َََ‫ى‬
‫ى‬
‫ﺒ‬
ٍ
‫ق‬‫ي‬‫ع‬‫ٱ‬َ‫ى‬ٌ‫د‬‫ل‬ًَ‫ار‬ َََ ‫ى‬ٌ‫َل‬ً‫إ‬‫ٱ‬َ
‫ى‬
‫ين‬ً ‫ى‬ٌ‫ل‬ َٰ‫ػ‬‫ى‬‫ه‬
‫ى‬
‫ك‬َََ‫ا‬َ‫ى‬‫ﺬ‬‫ٱ‬ًَ ‫ى‬‫ل‬
‫ى‬
‫ﺒ‬
ٍ
‫ل‬
Vërejtje: Kur të vijë elifi në këtë formë ( َ‫ا‬ ), pra me këtë zero të vogël mbi të,
nuk lexohet fare, siç shihet edhe në shembujt e mësipërm.
NGJASHMËRIA E SHKRONJAVE
Ndonjëherë mund të ngatërrohet një shkronjë me ndonjë shkronjë tjetër si
shkak i vendartikulimit të njëjtë ose afërsisë së tij, për shembull shkronja Ajn
mund të shqiptohet si Hemze apo Elif, ose shkronja Ha e rëndë si Ha e lehtë.
Për këtë, ne po paraqesim këtu disa krahasime praktike në mes shkronjave që
më së shumti mund t’u ngatërrohen lexuesve të rinj të Kuranit. Por, mësuesit i
takon barra më e rëndë që t’i largojë ato pështjellime nga nxënësit e Kuranit.
Këtu mund të ndihmojnë edhe mjetet bashkëkohore dhe incizimet e ndryshme
të shqiptimit të shkronjave arabe.
)َ‫ق‬َ-َ‫ح‬(
Haja dhe Ḥaja
َ
‫ى‬
‫ح‬َ
‫ه‬
‫د‬ً‫م‬‫ﺎ‬ َ
‫ه‬
‫د‬ً‫م‬‫ﺎ‬‫ى‬‫ه‬
َ
‫ى‬
‫ﺮ‬
‫ى‬
‫ح‬‫ى‬‫ن‬ َ
‫ى‬
‫ﺮ‬
‫ى‬ ‫ى‬‫ّن‬
َ‫ﺎح‬
‫ى‬
‫ﺒ‬
ٍ
‫ﺷ‬‫ى‬‫أ‬ ‫ﺎ‬
‫ى‬
‫ﺒ‬
ٍ
‫ﺷ‬‫ى‬‫أ‬َ‫ق‬
َ‫ه‬‫ـ‬
‫ى‬
‫ﺮ‬
‫ى‬
‫ح‬ َ‫ه‬‫ـ‬
‫ى‬
‫ﺮ‬‫ى‬‫ه‬
ًَ‫ح‬‫ﺎ‬
‫ى‬
‫ﺳ‬َ‫ه‬‫ﺮ‬ َ‫ه‬‫ﺮ‬ ً‫ﺎه‬
‫ى‬
‫ﺳ‬
)‫أ‬-‫ع‬(
Hemzeja (Elifi) dhe Ӑjni
ٍَ‫ن‬
‫ى‬
‫ع‬ َ
ٍ
‫ف‬‫ى‬‫أ‬
َ ‫ى‬‫ل‬
‫ى‬
‫ع‬
‫ى‬
‫ﺳ‬ َ‫ى‬‫ؿ‬‫ى‬‫أ‬
‫ى‬
‫ﺳ‬
َ‫ى‬‫ﺎع‬ ‫ى‬‫ﺷ‬ َ
‫ى‬
‫ﺎء‬ ‫ى‬‫ﺷ‬
َ
‫ه‬
‫ل‬
‫ى‬
‫م‬
‫ى‬
‫ع‬ َ
‫ه‬
‫ل‬
‫ى‬
‫م‬‫ى‬‫أ‬
َ‫ى‬‫ع‬
‫ى‬
‫ﺮ‬‫ى‬‫ق‬ َ‫ى‬‫أ‬
‫ى‬
‫ﺮ‬‫ى‬‫ق‬
)‫د‬-‫ض‬(
Dali dhe Ḍâdi
َ ‫ه‬‫ب‬ ٍ‫ﺮ‬ ‫ى‬‫ﺿ‬ َ ‫ه‬‫ب‬ ٍ‫ر‬
‫ى‬
‫د‬
َ‫ه‬‫ﺮ‬ ً‫ﺎﺿ‬‫ى‬‫ن‬ َ‫ه‬‫َر‬ً‫د‬‫ﺎ‬‫ى‬‫ن‬
َ ‫ى‬ٌ‫ﺾ‬
‫ى‬
‫ع‬ َ‫ى‬ٌ‫د‬
‫ى‬
‫ع‬
َ ‫ى‬ٌ‫ل‬ ‫ى‬‫ﺿ‬ َ‫ى‬ٌ‫ؿ‬
‫ى‬
‫د‬
َ
‫ى‬
‫ع‬ ‫ى‬‫ﺿ‬
‫ى‬
‫ر‬ َ‫ى‬‫ع‬
‫ى‬
‫د‬
‫ى‬
‫ر‬
)‫خ‬-‫غ‬(
Ḣaja dhe Ġajni
َ
‫ى‬
‫ﺎب‬‫ى‬‫غ‬ َ
‫ى‬
‫ﺎب‬‫ى‬‫خ‬
َ
ٍ
‫غ‬‫ى‬‫أ‬َ‫ى‬ ‫ى‬‫ب‬ َ‫ى‬ ‫ى‬‫ب‬
ٍ
‫خ‬‫ى‬‫أ‬
َ‫ى‬‫غ‬
‫ى‬
‫ﺮ‬
ٍ
‫ف‬‫ى‬‫أ‬ َ‫ى‬‫خ‬
‫ى‬
‫ﺮ‬
ٍ
‫ف‬‫ى‬‫أ‬
َ‫ى‬
ٍ
‫ي‬‫ى‬‫غ‬ َ‫ى‬
ٍ
‫ي‬‫ى‬‫خ‬
َ‫ى‬‫ﺎغ‬
‫ى‬
‫ﺳ‬ َ‫ى‬‫ﺎخ‬
‫ى‬
‫ﺳ‬
)‫س‬-‫ص‬(
Sini dhe Ṣâdi
َ ‫ى‬ٌ‫ﺐ‬
‫ى‬
‫ﺻ‬ َ ‫ى‬ٌ‫ﺐ‬
‫ى‬
‫ﺳ‬
َ‫ى‬‫د‬
‫ى‬
‫ﺼ‬‫ى‬‫ف‬ َ‫ى‬‫د‬
‫ى‬
‫ﺴ‬‫ى‬‫ف‬
َ ‫ى‬ٌ‫ﺺ‬
‫ى‬
‫م‬ َ
‫ى‬ٌ
‫ﺲ‬
‫ى‬
‫م‬
َ
‫ه‬
‫ة‬
‫ى‬
‫ﻮر‬
‫ي‬
‫ﺻ‬ َ
‫ه‬
‫ة‬
‫ى‬
‫ﻮر‬
‫ي‬
‫ﺳ‬
َ
‫ه‬
‫يد‬ً‫ع‬
‫ى‬
‫ﺻ‬ َ
‫ه‬
‫يد‬ً‫ع‬
‫ى‬
‫ﺳ‬
)‫ت‬-‫ط‬(
Taja dhe Ṭâja
َ
‫ى‬
‫ﺎب‬‫ى‬‫ط‬ َ
‫ى‬
‫ﺎب‬‫ى‬‫ت‬
َ
‫ى‬
‫ﺮ‬‫ى‬‫ط‬
‫ى‬
‫ﺳ‬ َ‫ى‬ ‫ى‬‫ت‬
‫ى‬
‫ﺳ‬
َ ‫ى‬‫ط‬
‫ى‬
‫ﺑ‬
‫ى‬
‫ر‬ َ
‫ى‬
‫ت‬
‫ى‬
‫ﺑ‬
‫ى‬
‫ر‬
َ
‫ه‬
‫ي‬ً‫ط‬ َ
‫ه‬
‫ي‬ً‫ت‬
َ‫ى‬‫ﺎط‬
‫ى‬
‫م‬‫ى‬‫أ‬ َ ‫ى‬‫ﺎت‬
‫ى‬
‫م‬‫ى‬‫أ‬
)‫ز‬-‫ظ‬(
Hemzeja (Elifi) dhe Ӑjniâ
َ ‫ى‬ٌ‫ل‬‫ى‬‫ظ‬ َ‫ى‬ٌ‫ؿ‬ ‫ى‬‫ز‬
َ‫ه‬‫ﺮ‬ ً‫ﺎه‬‫ى‬‫ظ‬
‫ى‬
‫م‬ َ‫ه‬‫ﺮ‬ ً‫اه‬
‫ى‬
‫ﺰ‬
‫ى‬
‫م‬
َ
‫ه‬
‫ظ‬ً‫ف‬‫ﺎ‬
‫ى‬
‫ح‬ َ‫ه‬‫ﺰ‬ً‫ف‬‫ﺎ‬
‫ى‬
‫ح‬
َ‫ه‬‫ﺮ‬
ٍ
‫ه‬‫ى‬‫ظ‬ َ‫ه‬‫ﺮ‬
ٍ
‫ه‬ ‫ى‬‫ز‬
َ‫ى‬ٌ‫ن‬‫ى‬‫ظ‬ َ‫ى‬ٌ‫ف‬ ‫ى‬‫ز‬
)‫ؾ‬-‫ؽ‬(
Kafi dhe Ḳâfi
َ ‫ى‬‫ل‬‫ى‬‫ف‬‫ى‬‫ق‬ َ ‫ى‬‫ل‬‫ى‬‫ف‬‫ى‬‫ك‬
َ‫ى‬‫د‬‫ى‬‫ق‬
‫ى‬
‫ر‬ َ‫ى‬‫د‬‫ى‬‫ك‬
‫ى‬
‫ر‬
َ ‫ى‬‫ق‬‫ى‬‫ل‬
‫ى‬
‫ﺳ‬ َ‫ى‬‫ك‬‫ى‬‫ل‬
‫ى‬
‫ﺳ‬
َ
‫ى‬
‫ﺲ‬
‫ى‬
‫ب‬‫ى‬‫ق‬ َ
‫ى‬
‫ﺲ‬
‫ى‬
‫ب‬‫ى‬‫ك‬
َ ‫ى‬ٌ‫ق‬ ‫ى‬‫ﺷ‬ َ‫ى‬ٌ‫ك‬ ‫ى‬‫ﺷ‬
‫ﭷ‬‫ﭸ‬‫ﭹ‬‫ﭺ‬‫ﭻ‬
Kërkoj mbështetje te Allahu që të më mbrojë nga shejtani i mallkuar
SUREJA EL-FATIHA
SURET EL-IḢLAS, EL-FELEḲ DHE EN-NAS
Ushtrime
Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras
َ
‫ى‬
‫ﺑ‬‫ػ‬ًَ‫ﺒ‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ﺐ‬ ‫ػ‬‫ﺐ‬ ‫ػ‬‫ﺒ‬‫ػ‬ ‫ﺑ‬‫ػ‬ ‫ب‬
َ
‫ى‬
‫ﺑ‬‫ػ‬ًَ‫ﺒ‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ﺐ‬ ‫ػ‬‫ﺐ‬ ‫ػ‬‫ﺒ‬‫ػ‬ ‫ﺑ‬‫ػ‬ ‫ب‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras
َ‫ى‬‫ت‬‫ػ‬ًَ‫ت‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ت‬ ‫ػ‬‫ت‬ ‫ػ‬‫ت‬‫ػ‬ ‫ت‬‫ػ‬ ‫ت‬
َ‫ى‬‫ت‬‫ػ‬ًَ‫ت‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ت‬ ‫ػ‬‫ت‬ ‫ػ‬‫ت‬‫ػ‬ ‫ت‬‫ػ‬ ‫ت‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras
َ‫ى‬‫ث‬‫ػ‬ًَ‫ث‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ث‬ ‫ػ‬‫ث‬ ‫ػ‬‫ث‬‫ػ‬ ‫ث‬‫ػ‬ ‫ث‬
َ‫ى‬‫ث‬‫ػ‬ًَ‫ث‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ث‬ ‫ػ‬‫ث‬ ‫ػ‬‫ث‬‫ػ‬ ‫ث‬‫ػ‬ ‫ث‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras
َ
‫ى‬
‫ج‬‫ػ‬ًَ‫ج‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ج‬ ‫ػ‬‫ج‬ ‫ػ‬‫ج‬‫ػ‬ ‫ج‬‫ػ‬ ‫ج‬
َ
‫ى‬
‫ج‬‫ػ‬ًَ‫ج‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ج‬ ‫ػ‬‫ج‬ ‫ػ‬‫ج‬‫ػ‬ ‫ج‬‫ػ‬ ‫ج‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras
َ
‫ى‬
‫ح‬‫ػ‬ًَ‫ح‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ح‬ ‫ػ‬‫ح‬ ‫ػ‬‫ح‬‫ػ‬ ‫ح‬‫ػ‬ ‫ح‬
َ
‫ى‬
‫ح‬‫ػ‬ًَ‫ح‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ح‬ ‫ػ‬‫ح‬ ‫ػ‬‫ح‬‫ػ‬ ‫ح‬‫ػ‬ ‫ح‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras
َ‫ى‬‫خ‬‫ػ‬ًَ‫خ‬‫ػ‬َ‫ي‬‫خ‬ ‫ػ‬‫خ‬ ‫ػ‬‫خ‬‫ػ‬ ‫خ‬‫ػ‬ ‫خ‬
َ‫ى‬‫خ‬‫ػ‬ًَ‫خ‬‫ػ‬َ‫ي‬‫خ‬ ‫ػ‬‫خ‬ ‫ػ‬‫خ‬‫ػ‬ ‫خ‬‫ػ‬ ‫خ‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras
َ‫ى‬‫ا‬ًَََ‫ا‬َََََ‫ي‬‫ا‬ ‫ػ‬‫ﺎ‬ ‫ػ‬‫ﺎ‬ ‫ﺍ‬ ‫ﺍ‬
َ‫ى‬‫ا‬ًَََ‫ا‬َََََ‫ي‬‫ا‬ ‫ػ‬‫ﺎ‬ ‫ػ‬‫ﺎ‬ ‫ﺍ‬ ‫ﺍ‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras
َ
‫ى‬
‫د‬ًََ‫د‬َ
‫ي‬
‫د‬ ‫ػ‬‫د‬ ‫ػ‬‫د‬ ‫ﺩ‬ ‫ﺩ‬
َ
‫ى‬
‫د‬ًََ‫د‬َ
‫ي‬
‫د‬ ‫ػ‬‫د‬ ‫ػ‬‫د‬ ‫ﺩ‬ ‫ﺩ‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras
َ‫ى‬‫ذ‬ًََ‫ذ‬َ‫ي‬‫ذ‬ ‫ػ‬‫ﺬ‬ ‫ػ‬‫ﺬ‬ ‫ﺫ‬ ‫ﺫ‬
َ‫ى‬‫ذ‬ًََ‫ذ‬َ‫ي‬‫ذ‬ ‫ػ‬‫ﺬ‬ ‫ػ‬‫ﺬ‬ ‫ﺫ‬ ‫ﺫ‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras
َ
‫ي‬
‫ر‬ ً‫ر‬
‫ى‬
‫ر‬ ‫ػ‬‫ﺮ‬ ‫ػ‬‫ﺮ‬ ‫ﺭ‬ ‫ﺭ‬
َ
‫ي‬
‫ر‬ ً‫ر‬
‫ى‬
‫ر‬ ‫ػ‬‫ﺮ‬ ‫ػ‬‫ﺮ‬ ‫ﺭ‬ ‫ﺭ‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras
َ‫ي‬‫ز‬ ً‫ز‬ ‫ى‬‫ز‬ ‫ػ‬‫ﺰ‬ ‫ػ‬‫ﺰ‬ ‫ﺯ‬ ‫ﺯ‬
َ‫ي‬‫ز‬ ً‫ز‬ ‫ى‬‫ز‬ ‫ػ‬‫ﺰ‬ ‫ػ‬‫ﺰ‬ ‫ﺯ‬ ‫ﺯ‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras
َ
‫ي‬
‫ك‬ ً‫ك‬
‫ى‬
‫ك‬ ‫ػ‬‫ﻮ‬ ‫ػ‬‫ﻮ‬ ‫ﻭ‬ ‫ﻭ‬
َ
‫ي‬
‫ك‬ ً‫ك‬
‫ى‬
‫ك‬ ‫ػ‬‫ﻮ‬ ‫ػ‬‫ﻮ‬ ‫ﻭ‬ ‫ﻭ‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras
َ
‫ى‬
‫ﺳ‬‫ػ‬َ ً‫ﺴ‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ﺲ‬ ‫ػ‬‫ﺲ‬ ‫ػ‬‫ﺴ‬‫ػ‬ ‫ﺳ‬‫ػ‬ ‫ﺱ‬
َ
‫ى‬
‫ﺳ‬‫ػ‬َ ً‫ﺴ‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ﺲ‬ ‫ػ‬‫ﺲ‬ ‫ػ‬‫ﺴ‬‫ػ‬ ‫ﺳ‬‫ػ‬ ‫ﺱ‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras
َ‫ى‬‫ﺷ‬‫ػ‬َ ً‫ﺸ‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ﺶ‬ ‫ػ‬‫ﺶ‬ ‫ػ‬‫ﺸ‬‫ػ‬ ‫ﺷ‬‫ػ‬ ‫ﺵ‬
َ‫ى‬‫ﺷ‬‫ػ‬َ ً‫ﺸ‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ﺶ‬ ‫ػ‬‫ﺶ‬ ‫ػ‬‫ﺸ‬‫ػ‬ ‫ﺷ‬‫ػ‬ ‫ﺵ‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras
َ
‫ى‬
‫ﺻ‬‫ػ‬َ ً‫ﺼ‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ﺺ‬ ‫ػ‬‫ﺺ‬ ‫ػ‬‫ﺼ‬‫ػ‬ ‫ﺻ‬‫ػ‬ ‫ﺹ‬
َ
‫ى‬
‫ﺻ‬‫ػ‬َ ً‫ﺼ‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ﺺ‬ ‫ػ‬‫ﺺ‬ ‫ػ‬‫ﺼ‬‫ػ‬ ‫ﺻ‬‫ػ‬ ‫ﺹ‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras
َ ‫ى‬‫ﺿ‬‫ػ‬َ ً‫ﻀ‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ﺾ‬ ‫ػ‬‫ﺾ‬ ‫ػ‬‫ﻀ‬‫ػ‬ ‫ﺿ‬‫ػ‬ ‫ﺽ‬
َ ‫ى‬‫ﺿ‬‫ػ‬َ ً‫ﻀ‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ﺾ‬ ‫ػ‬‫ﺾ‬ ‫ػ‬‫ﻀ‬‫ػ‬ ‫ﺿ‬‫ػ‬ ‫ﺽ‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras
َ‫ى‬‫ط‬‫ػ‬ًَ‫ط‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ط‬ ‫ػ‬‫ط‬ ‫ػ‬‫ط‬‫ػ‬ ‫ط‬‫ػ‬ ‫ط‬
َ‫ى‬‫ط‬‫ػ‬ًَ‫ط‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ط‬ ‫ػ‬‫ط‬ ‫ػ‬‫ط‬‫ػ‬ ‫ط‬‫ػ‬ ‫ط‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras
َ‫ى‬‫ظ‬‫ػ‬ًَ‫ظ‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ظ‬ ‫ػ‬‫ظ‬ ‫ػ‬‫ظ‬‫ػ‬ ‫ظ‬‫ػ‬ ‫ظ‬
َ‫ى‬‫ظ‬‫ػ‬ًَ‫ظ‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ظ‬ ‫ػ‬‫ظ‬ ‫ػ‬‫ظ‬‫ػ‬ ‫ظ‬‫ػ‬ ‫ظ‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras
َ
‫ى‬
‫ع‬‫ػ‬ًَ‫ع‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ع‬ ‫ػ‬‫ع‬ ‫ػ‬‫ع‬‫ػ‬ ‫ع‬‫ػ‬ ‫ع‬
َ
‫ى‬
‫ع‬‫ػ‬ًَ‫ع‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ع‬ ‫ػ‬‫ع‬ ‫ػ‬‫ع‬‫ػ‬ ‫ع‬‫ػ‬ ‫ع‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras
َ‫ى‬‫غ‬‫ػ‬ًَ‫غ‬‫ػ‬َ‫ي‬‫غ‬ ‫ػ‬‫غ‬ ‫ػ‬‫غ‬‫ػ‬ ‫غ‬‫ػ‬ ‫غ‬
َ‫ى‬‫غ‬‫ػ‬ًَ‫غ‬‫ػ‬َ‫ي‬‫غ‬ ‫ػ‬‫غ‬ ‫ػ‬‫غ‬‫ػ‬ ‫غ‬‫ػ‬ ‫غ‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras
َ‫ى‬‫ف‬‫ػ‬ًَ‫ف‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ف‬ ‫ػ‬‫ف‬ ‫ػ‬‫ف‬‫ػ‬ ‫ف‬‫ػ‬ ‫ؼ‬
َ‫ى‬‫ف‬‫ػ‬ًَ‫ف‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ف‬ ‫ػ‬‫ف‬ ‫ػ‬‫ف‬‫ػ‬ ‫ف‬‫ػ‬ ‫ؼ‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras
َ‫ى‬‫ق‬‫ػ‬ًَ‫ق‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ق‬ ‫ػ‬‫ق‬ ‫ػ‬‫ق‬‫ػ‬ ‫ق‬‫ػ‬ ‫ؽ‬
َ‫ى‬‫ق‬‫ػ‬ًَ‫ق‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ق‬ ‫ػ‬‫ق‬ ‫ػ‬‫ق‬‫ػ‬ ‫ق‬‫ػ‬ ‫ؽ‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras
ًَ‫ك‬‫ى‬‫ك‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ك‬ ‫ػ‬‫ك‬ ‫ػ‬‫ك‬‫ػ‬ ‫ك‬‫ػ‬ ‫ؾ‬
ًَ‫ك‬‫ى‬‫ك‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ك‬ ‫ػ‬‫ك‬ ‫ػ‬‫ك‬‫ػ‬ ‫ك‬‫ػ‬ ‫ؾ‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras
َ‫ى‬‫ل‬‫ػ‬ًَ‫ل‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ل‬ ‫ػ‬‫ل‬ ‫ػ‬‫ل‬‫ػ‬ ‫ل‬‫ػ‬ ‫ؿ‬
َ‫ى‬‫ل‬‫ػ‬ًَ‫ل‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ل‬ ‫ػ‬‫ل‬ ‫ػ‬‫ل‬‫ػ‬ ‫ل‬‫ػ‬ ‫ؿ‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras
َ
‫ى‬
‫م‬‫ػ‬ًَ‫م‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫م‬ ‫ػ‬‫م‬ ‫ػ‬‫م‬‫ػ‬ ‫م‬‫ػ‬ ‫ـ‬
َ
‫ى‬
‫م‬‫ػ‬ًَ‫م‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫م‬ ‫ػ‬‫م‬ ‫ػ‬‫م‬‫ػ‬ ‫م‬‫ػ‬ ‫ـ‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras
َ‫ى‬‫ن‬‫ػ‬ًَ‫ن‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ن‬ ‫ػ‬‫ن‬ ‫ػ‬‫ن‬‫ػ‬ ‫ن‬‫ػ‬ ‫ف‬
َ‫ى‬‫ن‬‫ػ‬ًَ‫ن‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ن‬ ‫ػ‬‫ن‬ ‫ػ‬‫ن‬‫ػ‬ ‫ن‬‫ػ‬ ‫ف‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras
َ‫ى‬‫ه‬‫ػ‬ًَ‫ه‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ه‬ ‫ػ‬‫ه‬ ‫ػ‬‫ه‬‫ػ‬ ‫ه‬‫ػ‬ ‫ق‬
َ‫ى‬‫ه‬‫ػ‬ًَ‫ه‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ه‬ ‫ػ‬‫ه‬ ‫ػ‬‫ه‬‫ػ‬ ‫ه‬‫ػ‬ ‫ق‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras
َ
‫ى‬
‫ي‬‫ػ‬ًَ‫ي‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ي‬ ‫ػ‬‫ي‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ػ‬ ‫ي‬‫ػ‬ ‫م‬
َ
‫ى‬
‫ي‬‫ػ‬ًَ‫ي‬‫ػ‬َ
‫ي‬
‫ي‬ ‫ػ‬‫ي‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ػ‬ ‫ي‬‫ػ‬ ‫م‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
َ ‫ى‬‫َل‬َ ‫ى‬ٌ‫َالل‬ََََ‫ي‬‫ﻮؿ‬
‫ي‬
‫ﺳ‬
‫ى‬
‫َر‬ََََ
‫ه‬
‫د‬‫ى‬ٌ‫م‬
‫ى‬
‫ح‬
‫ي‬
‫َم‬َََََََََََ ‫ى‬ٌ‫َالل‬ََََ ‫ى‬ٌ‫َل‬ً‫َإ‬ََََ
‫ى‬
‫ل‬ً‫َإ‬ََََ
َ ‫ى‬‫َل‬َ ‫ى‬ٌ‫َالل‬ََََ‫ي‬‫ﻮؿ‬
‫ي‬
‫ﺳ‬
‫ى‬
‫َر‬ََََ
‫ه‬
‫د‬‫ى‬ٌ‫م‬
‫ى‬
‫ح‬
‫ي‬
‫َم‬َََََََََََ ‫ى‬ٌ‫َالل‬ََََ ‫ى‬ٌ‫َل‬ً‫َإ‬ََََ
‫ى‬
‫ل‬ً‫َإ‬ََََ
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .ََ
َ
‫ي‬ً‫ظ‬
‫ى‬
‫ع‬
ٍ
‫َال‬ًَََََ ‫ى‬ٌ‫َالل‬ََََ
‫ى‬
‫ﺎف‬
‫ى‬
‫ح‬ٍ‫ﺒ‬
‫ي‬
‫َﺳ‬ًَََََََََََََََََ‫ق‬ً‫د‬
ٍ
‫م‬
‫ى‬
‫ح‬ً‫ﺑ‬
‫ى‬
‫َك‬ًََََ ‫ى‬ٌ‫َالل‬ََََ
‫ى‬
‫ﺎف‬
‫ى‬
‫ح‬ٍ‫ﺒ‬
‫ي‬
‫ﺳ‬
‫ظي‬
‫ى‬
‫ع‬
ٍ
‫َال‬ًَََََ ‫ى‬ٌ‫َالل‬ََََ
‫ى‬
‫ﺎف‬
‫ى‬
‫ح‬ٍ‫ﺒ‬
‫ي‬
‫َﺳ‬ًَََََََََََََََََ‫ق‬ً‫د‬
ٍ
‫م‬
‫ى‬
‫ح‬ً‫ﺑ‬
‫ى‬
‫َك‬ًََََ ‫ى‬ٌ‫َالل‬ََََ
‫ى‬
‫ﺎف‬
‫ى‬
‫ح‬ٍ‫ﺒ‬
‫ي‬
‫ﺳ‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
َ
َ‫ي‬
ٍ
‫ي‬‫ى‬‫خ‬َ‫ي‬‫ه‬
‫ى‬
‫م‬‫ى‬ٌ‫ل‬
‫ى‬
‫ع‬
‫ى‬
‫َك‬َََََََ
‫ى‬
‫آف‬ ٍ‫ﺮ‬‫ي‬‫َالق‬ََََََ‫م‬‫ى‬ٌ‫ل‬
‫ى‬
‫ع‬‫ى‬‫َت‬ٍَََََََ‫ن‬
‫ى‬
‫َم‬ََََ ٍ‫م‬‫ي‬‫ك‬
َ‫ي‬‫ه‬
‫ى‬
‫م‬‫ى‬ٌ‫ل‬
‫ى‬
‫ع‬
‫ى‬
‫َك‬َََََََ
‫ى‬
‫آف‬ ٍ‫ﺮ‬‫ي‬‫َالق‬ََََََ‫م‬‫ى‬ٌ‫ل‬
‫ى‬
‫ع‬‫ى‬‫َت‬ٍَََََََ‫ن‬
‫ى‬
‫َم‬ََََ ٍ‫م‬‫ي‬‫ك‬‫ي‬
ٍ
‫ي‬‫ى‬‫خ‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ََََ‫ا‬‫ن‬
ٍ
‫ي‬‫ى‬‫َخ‬ًََََََ‫ه‬ً‫َﺑ‬ََََََ
‫ي‬ ‫ى‬ٌ‫َالل‬ًَََََ‫د‬ ً‫ﺮ‬
‫ي‬
‫َي‬ٍَََ‫ن‬
‫ى‬
‫م‬ًَََََ‫ين‬ًٌ‫َال‬َََََََ ً‫َِف‬َََََََ‫ي‬‫ه‬
ٍ
‫ه‬ًٌ‫ق‬‫ى‬‫ف‬
‫ي‬
‫ي‬
ًََ‫ين‬ًٌ‫َال‬َََََََ ً‫َِف‬َََََََ‫ي‬‫ه‬
ٍ
‫ه‬ًٌ‫ق‬‫ى‬‫ف‬
‫ي‬
‫َي‬َََََََ‫ا‬‫ن‬
ٍ
‫ي‬‫ى‬‫َخ‬ًََََََ‫ه‬ً‫َﺑ‬ََََََ
‫ي‬ ‫ى‬ٌ‫َالل‬ًَََََ‫د‬ ً‫ﺮ‬
‫ي‬
‫َي‬ٍَََ‫ن‬
‫ى‬
‫م‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ًََ‫م‬ً‫ل‬ ٍ‫ﺴ‬‫ي‬‫م‬
ٍ
‫َال‬ََ‫ﻮ‬‫ي‬‫خ‬‫ى‬‫أ‬َََََ
‫ي‬
‫م‬ً‫ل‬ ٍ‫ﺴ‬‫ي‬‫م‬
ٍ
‫ال‬
َََ
‫ي‬
‫م‬ً‫ل‬ ٍ‫ﺴ‬‫ي‬‫م‬
ٍ
‫ال‬ًََََ‫م‬ً‫ل‬ ٍ‫ﺴ‬‫ي‬‫م‬
ٍ
‫َال‬ََ‫ﻮ‬‫ي‬‫خ‬‫ى‬‫أ‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
ًََ‫ه‬‫ي‬ً‫ن‬
ٍ
‫ع‬
‫ى‬
‫َي‬ََََ ‫ى‬‫ََل‬َََ‫ﺎ‬
‫ى‬
‫َم‬ََََ‫ي‬‫ه‬‫ي‬‫ك‬ ٍ‫ﺮ‬‫ى‬‫َت‬ًََََ‫ء‬ ٍ‫ﺮ‬
‫ى‬
‫َالم‬ََََ‫ـ‬ ‫ى‬‫َاإلﺳل‬ًََََ‫ن‬ ٍ‫ﺴ‬
‫ي‬
‫َح‬ٍََََ‫ن‬ً‫م‬
ًَ‫ه‬‫ي‬ً‫ن‬
ٍ
‫ع‬
‫ى‬
‫َي‬ََََ ‫ى‬‫ََل‬َََ‫ﺎ‬
‫ى‬
‫َم‬ََََ‫ي‬‫ه‬‫ي‬‫ك‬ ٍ‫ﺮ‬‫ى‬‫َت‬ًََََ‫ء‬ ٍ‫ﺮ‬
‫ى‬
‫َالم‬ََََ‫ـ‬ ‫ى‬‫َاإلﺳل‬ًََََ‫ن‬ ٍ‫ﺴ‬
‫ي‬
‫َح‬ٍََََ‫ن‬ً‫م‬
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
PËRMBAJTJA
Parathënie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Hyrje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Shkronjat Bã', Tã', Thã', Xhĩm dhe Ĥã' . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Shkronjat Ħẫ', Elif, Dãl, Dhãl dhe Rẫ'. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Shkronjat Zẽj, Wãw, Sĩn, Shĩn dhe Ŝẫd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Shkronjat Đẫd, Ŧẫ', Đhẫ', Ąjn dhe Ġajn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
Shkronjat Fã', Ķẫf, Kãf, Lãm dhe Mĩm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Shkronjat Nũn, Ha dhe Ja' . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Përdorimi i tenvinit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Sukuni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Teshdidi (Dyfishuesi) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Hemzeja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Zgjatimet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Shndërrimi i zanores e në a të gjatë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Shndërrimi i zanores i në i të gjatë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Shndërrimi i zanores u në u të gjatë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Lidhja e fjalëve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Rënia e zgjatimeve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

More Related Content

What's hot

Historia e perpilimit te Kuranit
Historia e perpilimit te KuranitHistoria e perpilimit te Kuranit
Historia e perpilimit te Kuranitamarstafa
 
Procedura penale pjesa e posaqme2
Procedura penale pjesa e posaqme2Procedura penale pjesa e posaqme2
Procedura penale pjesa e posaqme2oca Hoxhaj
 
E drejta-trashegimore
E drejta-trashegimoreE drejta-trashegimore
E drejta-trashegimorePetrit Zogaj
 
E Drejta Trashëgimore
E Drejta TrashëgimoreE Drejta Trashëgimore
E Drejta TrashëgimoreRefik Mustafa
 
E Drejta Penale Pjesa E par
E Drejta Penale Pjesa E par E Drejta Penale Pjesa E par
E Drejta Penale Pjesa E par ukakush
 
Dr. Musli Vërbani - Drita e jetës
Dr. Musli Vërbani - Drita e jetësDr. Musli Vërbani - Drita e jetës
Dr. Musli Vërbani - Drita e jetësLibra Islame
 
Ibni sijrijni - Ëndërrimi duke lexua pjesë nga Kur'ani
Ibni sijrijni - Ëndërrimi duke lexua pjesë nga Kur'aniIbni sijrijni - Ëndërrimi duke lexua pjesë nga Kur'ani
Ibni sijrijni - Ëndërrimi duke lexua pjesë nga Kur'aniLibra Islame
 
Procedura civile-rrustem-qehaja (1)
Procedura civile-rrustem-qehaja (1)Procedura civile-rrustem-qehaja (1)
Procedura civile-rrustem-qehaja (1)Andi Kusari
 
Sistemi i gjyqësisë në kosovë
Sistemi i gjyqësisë në kosovëSistemi i gjyqësisë në kosovë
Sistemi i gjyqësisë në kosovëAgon Balaj
 
Haxhi dhe katër llojet e njerëzve
Haxhi dhe katër llojet e njerëzveHaxhi dhe katër llojet e njerëzve
Haxhi dhe katër llojet e njerëzveRregullatIslame
 
Procedure Penale - Masat për sigurimin e pranise së të pandehurit
Procedure Penale - Masat për sigurimin e pranise së të pandehurit Procedure Penale - Masat për sigurimin e pranise së të pandehurit
Procedure Penale - Masat për sigurimin e pranise së të pandehurit Egzon Doli
 
Dr. Musli Vërbani - Texhvidi për fëmijë
Dr. Musli Vërbani - Texhvidi  për fëmijë Dr. Musli Vërbani - Texhvidi  për fëmijë
Dr. Musli Vërbani - Texhvidi për fëmijë Shkumbim Jakupi
 
Dr. Musli Vërbani - Bazat në Usulul Fikh (për fillestarë)
Dr. Musli Vërbani - Bazat në Usulul Fikh (për fillestarë)Dr. Musli Vërbani - Bazat në Usulul Fikh (për fillestarë)
Dr. Musli Vërbani - Bazat në Usulul Fikh (për fillestarë)Shkumbim Jakupi
 
100 pyetje pergjigje (1) hoxhe omer bajrami
100 pyetje   pergjigje (1) hoxhe omer bajrami100 pyetje   pergjigje (1) hoxhe omer bajrami
100 pyetje pergjigje (1) hoxhe omer bajramiE verteta vjen nga Zoti
 
E drejta-civile-1
E drejta-civile-1E drejta-civile-1
E drejta-civile-1zogaj
 

What's hot (20)

Historia e perpilimit te Kuranit
Historia e perpilimit te KuranitHistoria e perpilimit te Kuranit
Historia e perpilimit te Kuranit
 
Procedura penale pjesa e posaqme2
Procedura penale pjesa e posaqme2Procedura penale pjesa e posaqme2
Procedura penale pjesa e posaqme2
 
E drejta-trashegimore
E drejta-trashegimoreE drejta-trashegimore
E drejta-trashegimore
 
E Drejta Trashëgimore
E Drejta TrashëgimoreE Drejta Trashëgimore
E Drejta Trashëgimore
 
E Drejta Penale Pjesa E par
E Drejta Penale Pjesa E par E Drejta Penale Pjesa E par
E Drejta Penale Pjesa E par
 
Dr. Musli Vërbani - Drita e jetës
Dr. Musli Vërbani - Drita e jetësDr. Musli Vërbani - Drita e jetës
Dr. Musli Vërbani - Drita e jetës
 
Ibni sijrijni - Ëndërrimi duke lexua pjesë nga Kur'ani
Ibni sijrijni - Ëndërrimi duke lexua pjesë nga Kur'aniIbni sijrijni - Ëndërrimi duke lexua pjesë nga Kur'ani
Ibni sijrijni - Ëndërrimi duke lexua pjesë nga Kur'ani
 
Emrat dhe cilesite e allahut
Emrat dhe cilesite e allahutEmrat dhe cilesite e allahut
Emrat dhe cilesite e allahut
 
E drejta civile
E drejta civileE drejta civile
E drejta civile
 
E drejta e procedures civile 1
E drejta e procedures civile 1E drejta e procedures civile 1
E drejta e procedures civile 1
 
Procedura civile-rrustem-qehaja (1)
Procedura civile-rrustem-qehaja (1)Procedura civile-rrustem-qehaja (1)
Procedura civile-rrustem-qehaja (1)
 
Sistemi i gjyqësisë në kosovë
Sistemi i gjyqësisë në kosovëSistemi i gjyqësisë në kosovë
Sistemi i gjyqësisë në kosovë
 
Haxhi dhe katër llojet e njerëzve
Haxhi dhe katër llojet e njerëzveHaxhi dhe katër llojet e njerëzve
Haxhi dhe katër llojet e njerëzve
 
Procedure Penale - Masat për sigurimin e pranise së të pandehurit
Procedure Penale - Masat për sigurimin e pranise së të pandehurit Procedure Penale - Masat për sigurimin e pranise së të pandehurit
Procedure Penale - Masat për sigurimin e pranise së të pandehurit
 
Dr. Musli Vërbani - Texhvidi për fëmijë
Dr. Musli Vërbani - Texhvidi  për fëmijë Dr. Musli Vërbani - Texhvidi  për fëmijë
Dr. Musli Vërbani - Texhvidi për fëmijë
 
Dr. Musli Vërbani - Bazat në Usulul Fikh (për fillestarë)
Dr. Musli Vërbani - Bazat në Usulul Fikh (për fillestarë)Dr. Musli Vërbani - Bazat në Usulul Fikh (për fillestarë)
Dr. Musli Vërbani - Bazat në Usulul Fikh (për fillestarë)
 
100 pyetje pergjigje (1) hoxhe omer bajrami
100 pyetje   pergjigje (1) hoxhe omer bajrami100 pyetje   pergjigje (1) hoxhe omer bajrami
100 pyetje pergjigje (1) hoxhe omer bajrami
 
E drejta trashegimore
E drejta trashegimoreE drejta trashegimore
E drejta trashegimore
 
40 hadithet kudsi xhamiambretcom
40 hadithet kudsi xhamiambretcom40 hadithet kudsi xhamiambretcom
40 hadithet kudsi xhamiambretcom
 
E drejta-civile-1
E drejta-civile-1E drejta-civile-1
E drejta-civile-1
 

Viewers also liked

Dr. Musli Vërbani - Shkruaj, lexo dhe mëso shkronjat e Kur’anit
Dr. Musli Vërbani - Shkruaj, lexo dhe mëso shkronjat e Kur’anit Dr. Musli Vërbani - Shkruaj, lexo dhe mëso shkronjat e Kur’anit
Dr. Musli Vërbani - Shkruaj, lexo dhe mëso shkronjat e Kur’anit Shkumbim Jakupi
 
Dr. Musli Vërbani -12. Shkruaj, lexo dhe mëso shkronjat e Kuranit
Dr. Musli Vërbani -12. Shkruaj, lexo dhe mëso shkronjat e KuranitDr. Musli Vërbani -12. Shkruaj, lexo dhe mëso shkronjat e Kuranit
Dr. Musli Vërbani -12. Shkruaj, lexo dhe mëso shkronjat e KuranitShkumbim Jakupi
 
Dr. musli vërbani shkruaj, lexo dhe mëso shkronjat e kur'anit
Dr. musli vërbani   shkruaj, lexo dhe mëso shkronjat e kur'anitDr. musli vërbani   shkruaj, lexo dhe mëso shkronjat e kur'anit
Dr. musli vërbani shkruaj, lexo dhe mëso shkronjat e kur'anitLibra Islame
 
Dr. Vehbetu Zuhejli - Istihsani
Dr. Vehbetu Zuhejli - IstihsaniDr. Vehbetu Zuhejli - Istihsani
Dr. Vehbetu Zuhejli - IstihsaniShkumbim Jakupi
 
Dr. musli vërbani shkenca e texhvidit
Dr. musli vërbani   shkenca e texhviditDr. musli vërbani   shkenca e texhvidit
Dr. musli vërbani shkenca e texhviditLibra Islame
 

Viewers also liked (6)

Dr. Musli Vërbani - Shkruaj, lexo dhe mëso shkronjat e Kur’anit
Dr. Musli Vërbani - Shkruaj, lexo dhe mëso shkronjat e Kur’anit Dr. Musli Vërbani - Shkruaj, lexo dhe mëso shkronjat e Kur’anit
Dr. Musli Vërbani - Shkruaj, lexo dhe mëso shkronjat e Kur’anit
 
Dr. Musli Vërbani -12. Shkruaj, lexo dhe mëso shkronjat e Kuranit
Dr. Musli Vërbani -12. Shkruaj, lexo dhe mëso shkronjat e KuranitDr. Musli Vërbani -12. Shkruaj, lexo dhe mëso shkronjat e Kuranit
Dr. Musli Vërbani -12. Shkruaj, lexo dhe mëso shkronjat e Kuranit
 
Dr. musli vërbani shkruaj, lexo dhe mëso shkronjat e kur'anit
Dr. musli vërbani   shkruaj, lexo dhe mëso shkronjat e kur'anitDr. musli vërbani   shkruaj, lexo dhe mëso shkronjat e kur'anit
Dr. musli vërbani shkruaj, lexo dhe mëso shkronjat e kur'anit
 
Dr. Vehbetu Zuhejli - Istihsani
Dr. Vehbetu Zuhejli - IstihsaniDr. Vehbetu Zuhejli - Istihsani
Dr. Vehbetu Zuhejli - Istihsani
 
Dr. musli vërbani shkenca e texhvidit
Dr. musli vërbani   shkenca e texhviditDr. musli vërbani   shkenca e texhvidit
Dr. musli vërbani shkenca e texhvidit
 
LEKSIONE ....SHKRIM AKADEMIK
  LEKSIONE ....SHKRIM AKADEMIK   LEKSIONE ....SHKRIM AKADEMIK
LEKSIONE ....SHKRIM AKADEMIK
 

Similar to Abetarja

Mburoja e muslimanit
Mburoja e muslimanitMburoja e muslimanit
Mburoja e muslimanitamarstafa
 
Sq Porosi Kuranore
Sq Porosi KuranoreSq Porosi Kuranore
Sq Porosi KuranoreFatos
 
Sq Mburoja e muslimanit
Sq Mburoja e muslimanitSq Mburoja e muslimanit
Sq Mburoja e muslimanitFatos
 
Mënjanimi i Përçarjeve dhe Arritja e Unitetit
Mënjanimi i Përçarjeve dhe Arritja e UnitetitMënjanimi i Përçarjeve dhe Arritja e Unitetit
Mënjanimi i Përçarjeve dhe Arritja e UnitetitLexo dhe Mëso
 
Sq Abetarja Kuranore
Sq Abetarja KuranoreSq Abetarja Kuranore
Sq Abetarja KuranoreFatos
 
Sq Ta mësojmë Islamin
Sq Ta mësojmë IslaminSq Ta mësojmë Islamin
Sq Ta mësojmë IslaminFatos
 
Sq Etika Islame
Sq Etika IslameSq Etika Islame
Sq Etika IslameFatos
 
Besimi - Bazat, Esenca, Negacioni
Besimi - Bazat, Esenca, NegacioniBesimi - Bazat, Esenca, Negacioni
Besimi - Bazat, Esenca, NegacioniLexo dhe Mëso
 
Besimi - Bazat, Esenca, Negacioni
Besimi - Bazat, Esenca, NegacioniBesimi - Bazat, Esenca, Negacioni
Besimi - Bazat, Esenca, NegacioniRregullatIslame
 
Sq_Besimi-bazat_esenca_negacioni
Sq_Besimi-bazat_esenca_negacioniSq_Besimi-bazat_esenca_negacioni
Sq_Besimi-bazat_esenca_negacioniFatos
 
Ajka e kuptimit të dhjetë sureve të fundit të Kur’anit
Ajka e kuptimit të dhjetë sureve të fundit të Kur’anitAjka e kuptimit të dhjetë sureve të fundit të Kur’anit
Ajka e kuptimit të dhjetë sureve të fundit të Kur’anitLexo dhe Mëso
 
Ajka e kuptimit të dhjetë sureve të fundit të Kur’anit
Ajka e kuptimit të dhjetë sureve të fundit të Kur’anitAjka e kuptimit të dhjetë sureve të fundit të Kur’anit
Ajka e kuptimit të dhjetë sureve të fundit të Kur’anitRregullatIslame
 
Sq Mbi rrugën e të parëve tanë
Sq Mbi rrugën e të parëve tanëSq Mbi rrugën e të parëve tanë
Sq Mbi rrugën e të parëve tanëFatos
 
Porosi të çmuara djalit
Porosi të çmuara djalitPorosi të çmuara djalit
Porosi të çmuara djalitRregullatIslame
 
The 3 fundamentals
The 3 fundamentalsThe 3 fundamentals
The 3 fundamentalsMohammad Ali
 

Similar to Abetarja (20)

Abetarja Kuranore
Abetarja KuranoreAbetarja Kuranore
Abetarja Kuranore
 
Abetarja Kuranore
Abetarja KuranoreAbetarja Kuranore
Abetarja Kuranore
 
Mburoja e muslimanit
Mburoja e muslimanitMburoja e muslimanit
Mburoja e muslimanit
 
Sq Porosi Kuranore
Sq Porosi KuranoreSq Porosi Kuranore
Sq Porosi Kuranore
 
Sq Mburoja e muslimanit
Sq Mburoja e muslimanitSq Mburoja e muslimanit
Sq Mburoja e muslimanit
 
Mënjanimi i Përçarjeve dhe Arritja e Unitetit
Mënjanimi i Përçarjeve dhe Arritja e UnitetitMënjanimi i Përçarjeve dhe Arritja e Unitetit
Mënjanimi i Përçarjeve dhe Arritja e Unitetit
 
Sq Abetarja Kuranore
Sq Abetarja KuranoreSq Abetarja Kuranore
Sq Abetarja Kuranore
 
Sq Ta mësojmë Islamin
Sq Ta mësojmë IslaminSq Ta mësojmë Islamin
Sq Ta mësojmë Islamin
 
Namazi
NamaziNamazi
Namazi
 
Sq Etika Islame
Sq Etika IslameSq Etika Islame
Sq Etika Islame
 
Besimi - Bazat, Esenca, Negacioni
Besimi - Bazat, Esenca, NegacioniBesimi - Bazat, Esenca, Negacioni
Besimi - Bazat, Esenca, Negacioni
 
Besimi - Bazat, Esenca, Negacioni
Besimi - Bazat, Esenca, NegacioniBesimi - Bazat, Esenca, Negacioni
Besimi - Bazat, Esenca, Negacioni
 
Sq_Besimi-bazat_esenca_negacioni
Sq_Besimi-bazat_esenca_negacioniSq_Besimi-bazat_esenca_negacioni
Sq_Besimi-bazat_esenca_negacioni
 
Etika islame 2
Etika islame 2Etika islame 2
Etika islame 2
 
Ajka e kuptimit të dhjetë sureve të fundit të Kur’anit
Ajka e kuptimit të dhjetë sureve të fundit të Kur’anitAjka e kuptimit të dhjetë sureve të fundit të Kur’anit
Ajka e kuptimit të dhjetë sureve të fundit të Kur’anit
 
Ajka e kuptimit të dhjetë sureve të fundit të Kur’anit
Ajka e kuptimit të dhjetë sureve të fundit të Kur’anitAjka e kuptimit të dhjetë sureve të fundit të Kur’anit
Ajka e kuptimit të dhjetë sureve të fundit të Kur’anit
 
Sq Mbi rrugën e të parëve tanë
Sq Mbi rrugën e të parëve tanëSq Mbi rrugën e të parëve tanë
Sq Mbi rrugën e të parëve tanë
 
Domethenia e fjales lailaheilallah
Domethenia e fjales lailaheilallahDomethenia e fjales lailaheilallah
Domethenia e fjales lailaheilallah
 
Porosi të çmuara djalit
Porosi të çmuara djalitPorosi të çmuara djalit
Porosi të çmuara djalit
 
The 3 fundamentals
The 3 fundamentalsThe 3 fundamentals
The 3 fundamentals
 

More from Durim Bajrami

Teoriaekonstruksioneveii 140518043027-phpapp02
Teoriaekonstruksioneveii 140518043027-phpapp02Teoriaekonstruksioneveii 140518043027-phpapp02
Teoriaekonstruksioneveii 140518043027-phpapp02Durim Bajrami
 
Perpilim 140518042914-phpapp02
Perpilim 140518042914-phpapp02Perpilim 140518042914-phpapp02
Perpilim 140518042914-phpapp02Durim Bajrami
 
Fundamente 140518042858-phpapp02
Fundamente 140518042858-phpapp02Fundamente 140518042858-phpapp02
Fundamente 140518042858-phpapp02Durim Bajrami
 
Fizikandrtimore 140518042513-phpapp01
Fizikandrtimore 140518042513-phpapp01Fizikandrtimore 140518042513-phpapp01
Fizikandrtimore 140518042513-phpapp01Durim Bajrami
 
2 140518045117-phpapp01
2 140518045117-phpapp012 140518045117-phpapp01
2 140518045117-phpapp01Durim Bajrami
 
Konstruksioneeliku 140527073228-phpapp01
Konstruksioneeliku 140527073228-phpapp01Konstruksioneeliku 140527073228-phpapp01
Konstruksioneeliku 140527073228-phpapp01Durim Bajrami
 
Konstruksionedruri 140318152308-phpapp01
Konstruksionedruri 140318152308-phpapp01Konstruksionedruri 140318152308-phpapp01
Konstruksionedruri 140318152308-phpapp01Durim Bajrami
 
Konstruksionebetonii projektsemestral-131117133121-phpapp02
Konstruksionebetonii projektsemestral-131117133121-phpapp02Konstruksionebetonii projektsemestral-131117133121-phpapp02
Konstruksionebetonii projektsemestral-131117133121-phpapp02Durim Bajrami
 
Konstruksionebetoniii 150303033502-conversion-gate01
Konstruksionebetoniii 150303033502-conversion-gate01Konstruksionebetoniii 150303033502-conversion-gate01
Konstruksionebetoniii 150303033502-conversion-gate01Durim Bajrami
 
Konstrukcijski sistemi
Konstrukcijski sistemiKonstrukcijski sistemi
Konstrukcijski sistemiDurim Bajrami
 
03020 20130125 betonske_konstrukcije_-_najdanovic
03020 20130125 betonske_konstrukcije_-_najdanovic03020 20130125 betonske_konstrukcije_-_najdanovic
03020 20130125 betonske_konstrukcije_-_najdanovicDurim Bajrami
 
Tomicic betonske konstrukcije
Tomicic   betonske konstrukcijeTomicic   betonske konstrukcije
Tomicic betonske konstrukcijeDurim Bajrami
 
Ome dj eno-_zidje_en_18-03-2013_i_zadatak
Ome dj eno-_zidje_en_18-03-2013_i_zadatakOme dj eno-_zidje_en_18-03-2013_i_zadatak
Ome dj eno-_zidje_en_18-03-2013_i_zadatakDurim Bajrami
 
Novi primjer 11.25.12_dana_4-3-2013
Novi primjer 11.25.12_dana_4-3-2013Novi primjer 11.25.12_dana_4-3-2013
Novi primjer 11.25.12_dana_4-3-2013Durim Bajrami
 
Betonske konstrukcije i 11.11.
Betonske konstrukcije i 11.11.Betonske konstrukcije i 11.11.
Betonske konstrukcije i 11.11.Durim Bajrami
 

More from Durim Bajrami (20)

Teoriaekonstruksioneveii 140518043027-phpapp02
Teoriaekonstruksioneveii 140518043027-phpapp02Teoriaekonstruksioneveii 140518043027-phpapp02
Teoriaekonstruksioneveii 140518043027-phpapp02
 
Perpilim 140518042914-phpapp02
Perpilim 140518042914-phpapp02Perpilim 140518042914-phpapp02
Perpilim 140518042914-phpapp02
 
Fundamente 140518042858-phpapp02
Fundamente 140518042858-phpapp02Fundamente 140518042858-phpapp02
Fundamente 140518042858-phpapp02
 
Fizikandrtimore 140518042513-phpapp01
Fizikandrtimore 140518042513-phpapp01Fizikandrtimore 140518042513-phpapp01
Fizikandrtimore 140518042513-phpapp01
 
2 140518045117-phpapp01
2 140518045117-phpapp012 140518045117-phpapp01
2 140518045117-phpapp01
 
Konstruksioneeliku 140527073228-phpapp01
Konstruksioneeliku 140527073228-phpapp01Konstruksioneeliku 140527073228-phpapp01
Konstruksioneeliku 140527073228-phpapp01
 
Konstruksionedruri 140318152308-phpapp01
Konstruksionedruri 140318152308-phpapp01Konstruksionedruri 140318152308-phpapp01
Konstruksionedruri 140318152308-phpapp01
 
Konstruksionebetonii projektsemestral-131117133121-phpapp02
Konstruksionebetonii projektsemestral-131117133121-phpapp02Konstruksionebetonii projektsemestral-131117133121-phpapp02
Konstruksionebetonii projektsemestral-131117133121-phpapp02
 
Konstruksionebetoniii 150303033502-conversion-gate01
Konstruksionebetoniii 150303033502-conversion-gate01Konstruksionebetoniii 150303033502-conversion-gate01
Konstruksionebetoniii 150303033502-conversion-gate01
 
Konstrukcijski sistemi
Konstrukcijski sistemiKonstrukcijski sistemi
Konstrukcijski sistemi
 
03020 20130125 betonske_konstrukcije_-_najdanovic
03020 20130125 betonske_konstrukcije_-_najdanovic03020 20130125 betonske_konstrukcije_-_najdanovic
03020 20130125 betonske_konstrukcije_-_najdanovic
 
Tomicic betonske konstrukcije
Tomicic   betonske konstrukcijeTomicic   betonske konstrukcije
Tomicic betonske konstrukcije
 
Tablice 4
Tablice 4Tablice 4
Tablice 4
 
Predavanja beton
Predavanja betonPredavanja beton
Predavanja beton
 
Ome dj eno-_zidje_en_18-03-2013_i_zadatak
Ome dj eno-_zidje_en_18-03-2013_i_zadatakOme dj eno-_zidje_en_18-03-2013_i_zadatak
Ome dj eno-_zidje_en_18-03-2013_i_zadatak
 
Novi primjer 11.25.12_dana_4-3-2013
Novi primjer 11.25.12_dana_4-3-2013Novi primjer 11.25.12_dana_4-3-2013
Novi primjer 11.25.12_dana_4-3-2013
 
Katalog knjiga
Katalog knjigaKatalog knjiga
Katalog knjiga
 
Betonske konstrukcije i 11.11.
Betonske konstrukcije i 11.11.Betonske konstrukcije i 11.11.
Betonske konstrukcije i 11.11.
 
16 ploce
16   ploce16   ploce
16 ploce
 
12 -temelj
12  -temelj12  -temelj
12 -temelj
 

Abetarja

  • 2. Titulli: Abetarja Kur’anore Autorë: Osman Abazi Jusuf Kastrati Redaktor gjuhësor: Besnik Kastrati Redaktor teknik: Jusuf Kastrati Ballina: VIVA4 Solutions – www.viva4.com +377 (0)44 202317 & +386 (0)49 626024 Shtyp: Shtypshkronja Botim i dytë Muaji, viti Copyright © Autorët E-mail: osmanabazi@hotmail.com & jusufi@gmail.com Tel.:+377 (0)44 640318
  • 3. Me emrin e Allahut, të Gjithëmëshirshmit, Mëshiruesit Parathënie Lavdërimi i takon Allahut, Atë e falënderojmë dhe vetëm për Tij ndihmë dhe falje kërkojmë. Kërkojmë mbrojtje tek Allahu prej të këqijave të shpirtrave tanë dhe të veprave tona! Atë që e udhëzon Allahu nuk ka kush që e humb dhe atë që Allahu e lë në humbje nuk ka kush që e udhëzon. Dëshmojmë se nuk ka Zot që meriton të adhurohet me të drejtë përveç Allahut dhe se Muhammedit është rob dhe i dërguar i Tij. Falë Zotit të Madhërishëm, u kompletua ky libër, i cili është një përpjekje modeste për ta ndihmuar çdo musliman të mësojë ta lexojë Kur’anin fisnik. Libra të tillë ka shumë, mirëpo, megjithatë ne e pamë se është e nevojshme të botohet ky libër për arsyet e mëposhtme: 1. Shkronjat arabe që janë përdorur në disa nga këta libra ndryshojnë nga ato që gjenden në Mus’haf, gjë që ua vështirëson nxënësve kalimin prej atij libri në Kur’an. Ne kemi përdorur shkrimin që përdoret në Mus’hafin e botuar në Medine, i cili ka përparësi të shumta dhe është më i përhapuri në botë. 2. Shumë prej atyre librave janë të mangët. 3. Metoda e mësimit në disa nga këta libra është e vështirë.
  • 4. 4. Këtë libër e kemi pasuruar me shembuj të mjaftueshëm nga Kur’ani fisnik dhe me një shtojcë për ushtrimin e shkrimit, e cila ka rëndësi të veçantë, pasi që ndihmon nxënësin në ngulitjen në kokë të asaj që e mëson. 5. Ky libër është i përshtatshëm për të gjithë, pa marrë parasysh moshën apo gjininë. Duam t’jua kujtojmë se askush nuk mund të lexojë Kur’an tamam ashtu si duhet nëse nuk mëson me ndonjë libër të tillë te ndokush që di të lexojë mirë Kur’an, sepse disa nga shkronjat arabe nuk ekzistojnë në gjuhën tonë shqipe. Gjithashtu, dëshirojmë t’jua bëjmë me dije se mësimi i leximit të Kur’anit me përpikëri është detyrë për çdo musliman dhe po ashtu për prindërit që t’ua mësojnë fëmijëve të tyre. Për fund, lusim Allahun e Madhëruar t’i shpërblejë me Xhennetin Firdeus të gjithë ata që kontribuuan në përpilimin dhe botimin e këtij libri dhe ata që do të punojnë me të. Shpresoj të mos na harroni neve dhe prindërit tanë nga lutja juaj e mirë. Lutja jonë e fundit është: I gjithë falënderimi i takon Allahut, Zotit të botëve. Allahu e thotë të vërtetën dhe vetëm Ai udhëzon në rrugën e drejtë. Lëvdatat, bekimet dhe paqja e Allahut qofshin me Muhammedin , familjen, shokët dhe pasuesit e tij. Autorët
  • 5. Vlera e leximit të Kur’anit famëlartë Lavdërimi i takon Allahut, Atë e falënderojmë, nga Ai kërkojmë ndihmë dhe falje. Lëvdatat, bekimet dhe paqja qofshin me të Dërguarin e Tij të fundit Muhammedin , me familjen dhe shokët e tij, si dhe me ata që e pasojnë rrugën e tij. Kur’ani fisnik është fjala e Allahut të Lartësuar. Vlera e tij ndaj fjalëve tjera është sikurse vlera e Allahut ndaj krijesave. Ndërsa leximi i tij është gjëja më e mirë që e shqipton gjuha. Allahu i Lartmadhërishëm thotë: Ata të cilëve ua kemi dhënë Librin dhe e lexojnë ashtu siç është shpallur, ata besojnë vërtet në të… (El-Bekare: 121). Ndërsa, Pejgamberi Muhammed  ka thënë: “Më i miri në mesin tuaj është ai që e mëson Kur’anin dhe ua mëson të tjerëve.” (Buhariu nga Othman Ibn Affani ). “Ai që e lexon Kur’anin, duke qenë i përpiktë në leximin e tij është nën përcjellje të melekëve shëtitës, fisnikë dhe bamirës, ndërsa ai që e lexon Kur’anin duke pasur vështirësi gjatë leximit, i ka dy shpërblime.” (Buhariu dhe Muslimi nga Aisheja r.a.). “Me të vërtetë, Allahu i Madhërishëm lartëson me këto fjalë (me Kur’an) disa njerëz dhe poshtëron disa të tjerë.” (Muslimi nga Omer Ibnul-Hattabi ). “Lexojeni Kur’anin, sepse ai do të vijë ndërmjetësues për lexuesit e tij në Ditën e Kijametit.” (Muslimi nga Ebu Umame El-Bahiliu ). “Ai që e lexon një shkronjë nga Libri i Allahut të Madhëruar ka një të mirë e cila shtohet dhjetëfish. Nuk them se elifi, lami dhe mimi janë një shkronjë, por elifi është një shkronjë, lami një shkronjë dhe mimi një shkronjë.” (Tirmidhiu nga Abdullah Ibn Mesudi ). “Lexuesit të Kur’anit i thuhet: lexo dhe ngjitu lart (në Xhennet), lexo ashtu si e lexoje në dunja, sepse ti do të ngrihesh vazhdimisht duke e lexuar atë deri në ajetin e fundit
  • 6. që do ta lexosh.” (Ebu Davudi, Tirmidhiu dhe Nesaiu nga Abdullah Ibn Amri ). “Allahu i Lartësuar thotë: “Ai, që shpenzon kohën me Kur’an dhe me përmendjen Time dhe lë mangu të luturit Mua, do t’ia japë më të mirën e lutjeve të të tjerëve. Vlera e fjalëve të Allahut të Madhëruar mbi fjalët e tjera është si vlera e Allahut ndaj krijesave të Tij.” (Tirmidhiu nga Ebu Seid El-Huderiu ). “Me të vërtetë ai i cili në brendinë e tij nuk ka asgjë nga Kur’ani është si gërmadha!” (Tirmidhiu nga Ibn Abbasi ). “Ai i cili e lexon Kur’anin dhe punon me atë që gjendet në të, dy prindërve të tij Allahu do t’ua vë një kurorë në Ditën e Kijametit, drita e së cilës do të jetë më e mirë se drita e diellit në këtë botë. E ç’mendoni për atë që punoi me të?!” (Ebu Davudi nga Muadh Ibn Enesi ). El-Humejd El-Himaniu ka thënë: E pyeta Sufjan Eth-Thevriun për njeriun që lufton në rrugë të Allahut dhe për atë që e lexon Kur’anin, cili është më i mirë? Ma ktheu: “Ai i cili e lexon Kur’anin është më i mirë, sepse i Dërguari  ka thënë: “Më i miri në mesin tuaj është ai që e mëson Kur’anin dhe ua mëson të tjerëve.” Këto ajete, hadithe e shumë të tjera të ngjashme me to tregojnë vlerën e mësimit, leximit dhe zbatimit të Kur’anit fisnik. Paqja dhe mëshira e Allahut qofshin mbi të Dërguarin e Allahut, Muhammedin, familjen e tij të ndershme, mbi shokët e tij dhe mbi të gjithë ata që e pasojnë atë deri në Ditën e Gjykimit. Autorët
  • 7. Hyrje 1. Alfabeti i gjuhës arabe përbëhet nga njëzetetetë shkronja (bashkëtingëllore) dhe secila shkronjë ka emrin e vet. 2. Nëntë prej këtyre shkronjave janë të rënda: (Ḳẫf) - (Ġajn) - (Ӑjn) - (Ḍhẫ') - (Ṭẫ') - (Ḍẫd) - (Ṣẫd) - (Ḣẫ') - (Ḥã') 3. Pos këtyre shkronjave, në gjuhën arabe ekzistojnë edhe tri zanore apo vokale: a) Fet’ha ‫ػ‬‫ػ‬ ‫ى‬ ‫ػ‬ - e1 p.sh.: B - ‫ﺏ‬ be - َ ‫ى‬ ‫ب‬ ben - َ ‫ن‬‫ب‬ b) Damme ‫ػ‬‫ػ‬ ‫ي‬ ‫ػ‬ - u p.sh.: B - ‫ﺏ‬ bu - َ ‫ي‬ ‫ب‬ bun - َ‫ب‬ c) Kesre ‫ػ‬‫ػ‬ً‫ػ‬ - i p.sh.: B - ‫ﺏ‬ bi - َ ً‫ب‬ bin - َ ‫و‬‫ب‬ Dyfishimi i këtyre zanoreve quhet tenvin dhe lexohet si në vijim: ‫ػ‬‫ػ‬‫ن‬‫ػ‬ en, ََ‫ه‬‫ػ‬‫ػ‬ ose ‫ـ‬ٌ‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬un dhe ‫ػ‬‫ػ‬‫و‬‫ػ‬ in.2 Tenvini shkruhet gjithherë në fund të fjalës. 4. Zanorja ‫ػ‬‫ػ‬ ‫ى‬ ‫ػ‬ e te shkronjat e rënda shqiptohet a, p.sh. َ ‫ى‬ ‫(ح‬ḥa), َ ‫ى‬ ‫ص‬ (ṣa), َ ‫ى‬ ‫ض‬ (ḍa), etj.3 5. Të gjitha shkronjat e Kur’anit lidhen me njëra – tjetrën, vetëm gjashtë prej tyre lidhen para (nga ana e djathtë) e nuk lidhen mbrapa, ato janë: ‫َز‬‫ر‬َ‫ك‬ ‫ذ‬ ‫د‬ ‫ا‬ (Elifun, dalun, dhalun, raun, zajun dhe wawun). e/me/re َ ‫ى‬ ‫ﺮ‬ ‫ى‬ ‫م‬‫ى‬‫أ‬ we/zi/re َ ‫ى‬ ‫ر‬ً‫ز‬ ‫ى‬ ‫ك‬ ra/ze/ķa َ‫ى‬‫ؽ‬ ‫ى‬‫ز‬ ‫ى‬ ‫ر‬ Ndërsa, të gjitha shkronjat tjera lidhen nga të dyja anët. ke/te/be َ ‫ى‬ ‫ﺐ‬ ‫ى‬ ‫ت‬‫ى‬‫ك‬ xhe/le/se َ ‫ى‬ ‫ﺲ‬‫ى‬‫ل‬ ‫ى‬ ‫ج‬ ha/mi/de َ‫ى‬‫د‬ً ‫ى‬‫َح‬ 6. Allahu i Lartësuar, për çdo shkronjë të Kur'anit fisnik që e lexojmë na shpërblen me nga dhjetë shpërblime. 1 E-ja në arabisht lexohet sikurse e-ja në fjalën shqipe "tre". 2 Shih shembujt më lartë. 3 Vërejtje: Shkronjat e rënda përveç që kanë ndonjë shenjë dalluese, gjithashtu janë të shënuara edhe me të zezë përgjatë gjithë librit.
  • 8.
  • 9. Bã' - ‫ب‬ - B Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës َ ‫ى‬ ‫ﺑ‬‫ػ‬ًَ‫ﺒ‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ﺐ‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ﺐ‬ ‫ػ‬‫ﺒ‬ًَ‫ػ‬ ‫ى‬‫ﺑ‬‫ػ‬َ َ ‫ى‬ ‫ﺑ‬‫ػ‬ًَ‫ﺒ‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ﺐ‬ َ ‫و‬‫ﺐ‬ ‫ى‬ ‫ﺒ‬ ‫ي‬ ‫ﺑ‬ َ ‫ن‬‫ﺐ‬ ‫ي‬ ‫ﺒ‬ً‫ﺑ‬ َ‫ﺐ‬ً‫ﺒ‬ ‫ى‬ ‫ﺑ‬ َ ‫ى‬ ‫ﺑ‬‫ػ‬ًَ‫ﺒ‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ﺐ‬ َ ‫ى‬ ‫ﺒ‬ً‫ﺑ‬َ ‫ه‬‫ﺐ‬ َ ‫و‬‫ﺐ‬ ‫ي‬ ‫ﺒ‬ ‫ى‬ ‫ﺑ‬ َ ‫ن‬‫ﺐ‬ً‫ﺒ‬ ‫ي‬ ‫ﺑ‬ Tã' - ‫ت‬ - T Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës َ‫ى‬‫ت‬‫ػ‬ًَ‫ت‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ت‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ت‬)‫ػ‬‫ﺔ‬( ‫ػ‬ً‫ت‬‫ػ‬ ‫ى‬‫ت‬‫ػ‬ َ‫ى‬‫ت‬‫ػ‬ًَ‫ت‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ت‬ َ ‫ي‬‫ت‬ً‫ﺒ‬ ‫ى‬ ‫ﺑ‬ َ ‫ي‬ ‫ﺐ‬ً‫ت‬ ‫ى‬ ‫ﺑ‬ َ ‫ي‬ ‫ﺐ‬ً‫ﺒ‬‫ى‬‫ت‬ َ‫ى‬‫ت‬‫ػ‬ًَ‫ت‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ت‬ َ ‫و‬‫ت‬ ‫ى‬ ‫ﺒ‬‫ي‬‫ت‬ َ ‫ن‬‫ﺐ‬‫ي‬‫ت‬ً‫ﺑ‬ َ‫ي‬‫ت‬ًَ‫ت‬َ ‫ى‬ ‫ﺐ‬ Thã' - ‫ث‬ - Th Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës َ‫ى‬‫ث‬‫ػ‬ًَ‫ث‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ث‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ث‬ ‫ػ‬ً‫ث‬‫ػ‬ ‫ى‬‫ث‬‫ػ‬ َ‫ى‬‫ث‬‫ػ‬ًَ‫ث‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ث‬ َ‫ث‬ً‫ﺒ‬‫ى‬‫ت‬ َ ‫ي‬‫ت‬ً‫ث‬ ‫ى‬ ‫ﺑ‬ َ ‫ى‬ ‫ت‬ ‫ى‬ ‫ﺒ‬‫ى‬‫ث‬ َ‫ى‬‫ث‬‫ػ‬ًَ‫ث‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ث‬ َ ‫ى‬ ‫ﺑ‬َ ‫ه‬ ‫ث‬ً‫ت‬ َ‫ى‬‫ت‬ًَ‫ث‬َ ‫ي‬ ‫ﺐ‬ َ‫ى‬‫ث‬َ ‫ي‬ ‫ﺐ‬ً‫ﺒ‬
  • 10. Xhĩm - ‫ج‬ - Xh Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës َ ‫ى‬ ‫ج‬‫ػ‬ًَ‫ج‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ج‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ج‬ ‫ػ‬‫ج‬ًَ‫ػ‬ ‫ى‬‫ج‬‫ػ‬ َ ‫ى‬ ‫ج‬‫ػ‬ًَ‫ج‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ج‬ َ‫ي‬‫ت‬ًَ‫ﺒ‬‫ػ‬َ ‫ى‬ ‫ج‬ َ ‫ي‬‫ث‬ً‫ج‬ ‫ى‬ ‫ﺑ‬ َ‫ﺐ‬ً‫ت‬ ‫ى‬ ‫ج‬ َ ‫ى‬ ‫ج‬‫ػ‬ًَ‫ج‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ج‬ َ ‫ي‬ ‫ج‬ً‫ت‬‫ى‬‫ث‬ َ ‫ي‬ ‫ﺑ‬َ‫ن‬‫ج‬ً‫ج‬ َ ‫ي‬ ‫ج‬َ ‫و‬‫ث‬ ‫ى‬ ‫ﺒ‬ Ḥã' - ‫ح‬ - H e rëndë e fytit Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës َ ‫ى‬ ‫ح‬‫ػ‬ًَ‫ح‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ح‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ح‬ ‫ػ‬ً‫ح‬‫ػ‬ ‫ى‬‫ح‬‫ػ‬ َ ‫ى‬ ‫ح‬‫ػ‬ًَ‫ح‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ح‬ َ ‫و‬‫ح‬ ‫ى‬ ‫ﺒ‬ ‫ى‬ ‫ج‬ َ ‫ى‬ ‫ﺐ‬ً‫ح‬‫ي‬‫ت‬ َ ‫ي‬‫ت‬ً‫ﺒ‬ ‫ى‬ ‫ح‬ َ ‫ى‬ ‫ح‬‫ػ‬ًَ‫ح‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ح‬ َ ‫ي‬ ‫ﺒ‬‫ى‬‫ت‬َ ً‫ح‬ َ ‫ى‬ ‫ح‬ً‫ﺑ‬َ ‫ه‬ ‫ث‬ َ ‫ى‬ ‫ح‬ًَ‫ج‬َ ‫ي‬ ‫ﺐ‬ Ḣẫ' - ‫خ‬ - H e rëndë, me grithje Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës َ‫ى‬‫خ‬‫ػ‬ًَ‫خ‬‫ػ‬َ‫ي‬‫خ‬ ‫ػ‬‫ي‬‫خ‬ ‫ػ‬ً‫خ‬‫ػ‬ ‫ى‬‫خ‬‫ػ‬ َ‫ى‬‫خ‬‫ػ‬ًَ‫خ‬‫ػ‬َ‫ي‬‫خ‬ ًَ‫ﺒ‬‫ى‬‫ث‬‫ػ‬َ‫ي‬‫خ‬ َ ‫ي‬‫ت‬ً‫خ‬ ‫ى‬ ‫ﺑ‬ َ ‫ي‬‫ث‬ً‫ج‬‫ى‬‫خ‬ َ‫ى‬‫خ‬‫ػ‬ًَ‫خ‬‫ػ‬َ‫ي‬‫خ‬ َ ‫ي‬ ‫ﺒ‬‫ى‬‫ت‬َ ‫و‬‫خ‬ َ ‫ي‬ ‫ح‬ً‫خ‬ ‫ى‬ ‫ج‬ َ ‫ي‬ ‫ج‬ً‫ت‬‫ى‬‫خ‬
  • 11. Gjashtë shkronjat të cilat lidhen para e nuk lidhen mbrapa Elif4 - ‫ا‬ - E, I, U Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës َ‫ى‬‫ا‬ًَ‫ا‬َ‫ي‬‫ا‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ﺎ‬ ‫ػ‬ً‫ﺎ‬ ‫ى‬‫ﺍ‬ َ‫ى‬‫ا‬ًَ‫ا‬َ‫ي‬‫ا‬ َ ‫ى‬ ‫ج‬ًَ‫ﺒ‬َ‫ﺎ‬ َ ‫ي‬ ‫ج‬ً‫ﺎ‬ ‫ى‬ ‫ﺑ‬ َ‫ى‬‫ا‬ًَ‫ﺑ‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ح‬ َ‫ى‬‫ا‬ًَ‫ا‬َ‫ي‬‫ا‬ َ‫و‬‫ﺎ‬ ‫ي‬ ‫ج‬‫ى‬‫ت‬ َ ‫ى‬ ‫ب‬ً‫ﺎ‬‫ى‬‫ت‬ َ‫ى‬‫ا‬َ ‫ي‬‫ث‬ً‫ج‬ Dãl - ‫د‬ - D Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës َ ‫ى‬ ‫د‬ًَ‫د‬َ ‫ي‬ ‫د‬ ‫ػ‬‫ي‬‫د‬ ‫ػ‬ً‫د‬ ‫ى‬‫ﺩ‬ َ ‫ى‬ ‫د‬ًَ‫د‬َ ‫ي‬ ‫د‬ َ‫ي‬‫د‬ً‫ج‬‫ى‬‫ت‬ َ‫ي‬‫د‬ ‫ى‬ ‫ح‬َ ‫و‬‫ب‬ َ‫ي‬ ‫ﺎ‬ ً‫ج‬ ‫ى‬ ‫د‬ َ ‫ى‬ ‫د‬ًَ‫د‬َ ‫ي‬ ‫د‬ َ‫و‬‫د‬َ‫ي‬‫د‬‫ى‬‫خ‬ َ‫ن‬‫ج‬‫ي‬‫د‬ ‫ى‬ ‫ﺑ‬ َ ‫ي‬ ‫ﺐ‬ً‫خ‬ ‫ى‬ ‫د‬ Dhãl - ‫ذ‬ - Dh Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës َ‫ى‬‫ذ‬ًَ‫ذ‬َ‫ي‬‫ذ‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ﺬ‬ ‫ػ‬ً‫ﺬ‬ ‫ى‬‫ﺫ‬ َ‫ى‬‫ذ‬ًَ‫ذ‬َ‫ي‬‫ذ‬ َ ‫ى‬ ‫د‬َ‫ي‬‫ﺬ‬ً‫خ‬ ًَ‫ﺬ‬ ‫ى‬ ‫ج‬َ ‫ي‬ ‫ب‬ َ‫ى‬‫ذ‬َ ‫ى‬ ‫ح‬ ‫ى‬ ‫ﺑ‬ َ‫ى‬‫ذ‬ًَ‫ذ‬َ‫ي‬‫ذ‬ َ‫ي‬‫ﺬ‬ً‫ت‬ ‫ى‬ ‫ح‬ َ ‫ي‬ ‫ج‬ً‫ذ‬ ‫ى‬ ‫د‬ َ ‫ي‬ ‫ﺐ‬ً‫ت‬َ‫ى‬‫ذ‬ 4 Elifi nuk ka shqiptim të vetin, por lexohet varësisht nga zanorja që ka (e,i,u).
  • 12. Rẫ' - ‫ر‬ - R Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës َ ‫ي‬ ‫ر‬ ً‫ر‬ ‫ى‬ ‫ر‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ﺮ‬ َ ً‫ػﺮ‬ ‫ى‬‫ﺭ‬ َ ‫ي‬ ‫ر‬ ً‫ر‬ ‫ى‬ ‫ر‬ َ‫ه‬‫ﺮ‬ً‫ث‬ ‫ى‬ ‫ﺑ‬ َ ‫ى‬ ‫ب‬ ‫ي‬ ‫ﺮ‬‫ى‬‫خ‬ ًَ‫ﺑ‬ ‫ى‬ ‫ر‬َ ‫ي‬ ‫ػح‬ َ ‫ي‬ ‫ر‬ ً‫ر‬ ‫ى‬ ‫ر‬ َ ‫ي‬ ‫ﺮ‬ً‫ج‬ ‫ى‬ ‫د‬ َ‫ي‬‫ذ‬ ً‫ﺮ‬ ‫ى‬ ‫ﺑ‬ َ‫ى‬‫د‬ً‫ث‬ ‫ي‬ ‫ر‬ Zãj - ‫ز‬ - Z Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës َ‫ي‬‫ز‬ ً‫ز‬ ‫ى‬‫ز‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ﺰ‬ َ ً‫ػﺰ‬ ‫ى‬‫ﺯ‬ َ‫ي‬‫ز‬ ً‫ز‬ ‫ى‬‫ز‬ َ‫ى‬‫ت‬‫ػ‬ً‫ػﺒ‬َ ‫ي‬ ‫ﺰ‬ َ ‫ي‬ ‫د‬ ً‫ﺰ‬‫ى‬‫ت‬ َ ‫ي‬ ‫ﺮ‬ً‫ج‬ ‫ى‬‫ز‬ َ‫ي‬‫ز‬ ً‫ز‬ ‫ى‬‫ز‬ َ‫ى‬ ً‫ب‬‫ي‬‫خ‬ َ ‫ي‬ ‫ر‬ ً‫ﺰ‬ ‫ى‬ ‫ﺑ‬ َ‫و‬‫د‬ ‫ى‬ ‫ﺑ‬ ‫ى‬‫ز‬ Wãw - ‫ك‬ - W – lexohet si në anglisht Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës َ ‫ي‬ ‫ك‬ ً‫ك‬ ‫ى‬ ‫ك‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ﻮ‬ َ ً‫ػﻮ‬ ‫ى‬‫ﻭ‬ َ ‫ي‬ ‫ك‬ ً‫ك‬ ‫ى‬ ‫ك‬ َ ‫ي‬ ‫ﻮ‬ً‫ت‬ ‫ى‬ ‫ح‬ َ ‫ى‬ ‫ب‬ ً‫ﻮ‬‫ي‬‫ث‬ َ ‫ى‬ ‫ر‬ ً‫ز‬ ‫ى‬ ‫ك‬ َ ‫ي‬ ‫ك‬ ً‫ك‬ ‫ى‬ ‫ك‬ َ ‫ي‬ ‫ك‬ ً‫َر‬‫ى‬‫ذ‬ َ ‫ى‬ ‫ج‬ ً‫َك‬‫ي‬‫ز‬ َ ‫ى‬‫ث‬ ً‫ر‬ ‫ى‬ ‫ك‬ Këtu mbarojnë shkronjat që nuk lidhen mbrapa.
  • 13. Sĩn - ‫س‬ - S Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës َ ‫ى‬ ‫ﺳ‬‫ػ‬َ ً‫ﺴ‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ﺲ‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ﺲ‬ ‫ػ‬ً‫ﺴ‬‫ػ‬ ‫ى‬‫ﺳ‬‫ػ‬ َ ‫ى‬ ‫ﺳ‬‫ػ‬َ ً‫ﺴ‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ﺲ‬ َ ‫ي‬ ‫ﺲ‬ً‫ج‬ ‫ى‬ ‫د‬ َ ‫ه‬ ‫د‬ ‫ى‬ ‫ﺴ‬ ‫ى‬ ‫ح‬ َ ‫و‬‫ح‬ ‫ى‬ ‫ﺒ‬ ‫ى‬ ‫ﺳ‬ َ ‫ى‬ ‫ﺳ‬‫ػ‬َ ً‫ﺴ‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ﺲ‬ َ ‫ي‬ ‫ﺲ‬ً‫ت‬ ‫ى‬ ‫ﺑ‬ َ ‫ي‬ ‫ﻮ‬ ً‫ﺳ‬ ‫ى‬ ‫ر‬ َ ‫ى‬ ‫ﺮ‬ً‫ػخ‬ ‫ى‬ ‫ﺳ‬ Shĩn - ‫ش‬ - Sh Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës َ‫ى‬‫ﺷ‬‫ػ‬َ ً‫ﺸ‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ﺶ‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ﺶ‬ ‫ػ‬ً‫ﺸ‬‫ػ‬ ‫ى‬‫ﺷ‬‫ػ‬ َ‫ى‬‫ﺷ‬‫ػ‬َ ً‫ﺸ‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ﺶ‬ َ ‫ي‬‫ﺶ‬ً‫ح‬ ‫ى‬ ‫ك‬ َ ‫ى‬‫ش‬‫ى‬‫ب‬ َ ‫ي‬‫ت‬ً‫ت‬ ‫ى‬‫ﺷ‬ َ‫ى‬‫ﺷ‬‫ػ‬َ ً‫ﺸ‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ﺶ‬ َ ً‫ﺮ‬ ‫ى‬ ‫ج‬َ ‫ي‬‫ش‬ َ ‫ي‬ ‫ﺲ‬ ً‫ﺷ‬‫ى‬‫ذ‬ َ ‫ى‬ ‫د‬ ً‫ﺰ‬ ‫ى‬‫ﺷ‬ Ṣẫd - ‫ص‬ - S e rëndë Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës َ ‫ى‬ ‫ﺻ‬‫ػ‬َ ً‫ﺼ‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ﺺ‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ﺺ‬ ‫ػ‬ً‫ﺼ‬‫ػ‬ ‫ى‬‫ﺻ‬‫ػ‬ َ ‫ى‬ ‫ﺻ‬‫ػ‬َ ً‫ﺼ‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ﺺ‬ َ ‫ي‬ ‫ﺺ‬ً‫ﺑ‬‫ى‬‫ذ‬ َ ‫و‬‫ﺮ‬ ‫ى‬ ‫ﺼ‬ ‫ى‬ ‫ﺑ‬ َ ‫ي‬ ‫ﺮ‬ً‫خ‬ ‫ى‬ ‫ﺻ‬ َ ‫ى‬ ‫ﺻ‬‫ػ‬َ ً‫ﺼ‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ﺺ‬ َ ‫ي‬ ‫ﺲ‬ً‫ج‬‫ى‬‫ث‬ َ ‫ي‬ ‫ﺐ‬ ً‫ﺼ‬ ‫ى‬ ‫ح‬ َ ‫ي‬ ‫ﺻ‬َ ‫ى‬ ‫د‬ ً‫ﺮ‬
  • 14. Ḍẫd - ‫ض‬ - D e rëndë Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës َ ‫ى‬‫ﺿ‬‫ػ‬َ ً‫ﻀ‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ﺾ‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ﺾ‬ ‫ػ‬ً‫ﻀ‬‫ػ‬ ‫ى‬‫ﺿ‬‫ػ‬ َ ‫ى‬‫ﺿ‬‫ػ‬َ ً‫ﻀ‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ﺾ‬ َ ‫ي‬‫ﺾ‬ً‫ﺒ‬‫ى‬‫ت‬ َ‫ي‬‫د‬ ً‫ﻀ‬ ‫ى‬ ‫ح‬ َ ‫ن‬ ‫ﺎ‬ً‫ج‬ ‫ى‬‫ﺿ‬ َ ‫ى‬‫ﺿ‬‫ػ‬َ ً‫ﻀ‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ﺾ‬ َ ‫ي‬‫ﺾ‬ ً‫ﺳ‬ ‫ى‬ ‫ك‬ َ ‫ى‬ ‫ﺳ‬َ ً‫ﻀ‬َ ‫ي‬ ‫ﺐ‬ َ ‫ي‬‫ﺿ‬َ ‫ى‬ ‫ب‬ ً‫ﺮ‬ Ṭẫ' - ‫ط‬ - T e rëndë Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës َ‫ى‬‫ط‬‫ػ‬ًَ‫ط‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ط‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ط‬ ‫ػ‬ً‫ط‬‫ػ‬ ‫ى‬‫ط‬‫ػ‬ َ‫ى‬‫ط‬‫ػ‬ًَ‫ط‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ط‬ َ ‫ى‬‫ط‬ ً‫ﺴ‬‫ى‬‫ب‬ َ ‫ه‬‫ﺐ‬‫ى‬‫ط‬ ‫ى‬ ‫ح‬ َ ‫و‬‫ج‬ ‫ى‬ ‫ﺰ‬‫ى‬‫ط‬ َ‫ى‬‫ط‬‫ػ‬ًَ‫ط‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ط‬ َ‫ي‬‫ط‬ ً‫َﺻ‬‫ى‬‫ذ‬ َ ‫ي‬‫ث‬ً‫ط‬ ‫ى‬‫ﺷ‬ َ‫و‬ ‫ى‬‫ب‬‫ى‬‫ط‬ Ḍhẫ' - ‫ظ‬ - Dh e rëndë Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës َ‫ى‬‫ظ‬‫ػ‬ًَ‫ظ‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ظ‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ظ‬ ‫ػ‬ً‫ظ‬‫ػ‬ ‫ى‬‫ظ‬‫ػ‬ َ‫ى‬‫ظ‬‫ػ‬ًَ‫ظ‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ظ‬ َ‫ي‬‫ظ‬ً‫ت‬ ‫ى‬ ‫ج‬ َ ‫ي‬‫ﺶ‬ً‫ظ‬ ‫ى‬ ‫ﺑ‬ َ ‫ي‬ ‫ﺮ‬ً‫خ‬‫ى‬‫ظ‬ َ‫ى‬‫ظ‬‫ػ‬ًَ‫ظ‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ظ‬ َ‫ى‬‫ا‬َ‫ي‬‫ظ‬ ً‫ز‬ َ‫ي‬‫خ‬ً‫ظ‬ ‫ى‬ ‫ج‬ َ‫ي‬‫ط‬ ً‫ﺴ‬‫ى‬‫ظ‬
  • 15. Ӑjn - ‫ع‬ - A, I ose U e rëndë (e kundërt me elifin) Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës َ ‫ى‬ ‫ع‬‫ػ‬ًَ‫ع‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ع‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ع‬ ‫ػ‬ً‫ع‬‫ػ‬ ‫ى‬‫ع‬‫ػ‬ َ ‫ى‬ ‫ع‬‫ػ‬ًَ‫ع‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ع‬ َ ‫ى‬ ‫ﺒ‬‫ى‬‫ت‬َ‫ن‬‫ع‬ َ‫ى‬‫د‬ً‫ع‬ ‫ي‬ ‫ﺳ‬ َ ‫و‬‫ﺶ‬‫ى‬‫ط‬ ‫ى‬ ‫ع‬ َ ‫ى‬ ‫ع‬‫ػ‬ًَ‫ع‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ع‬ َ‫ع‬ ‫ى‬ ‫ج‬ ‫ى‬‫ﺿ‬ َ ‫ي‬ ‫ﺲ‬ً‫ع‬ ‫ى‬‫ﺷ‬ َ ‫ى‬ ‫ﺮ‬ً‫ث‬‫ي‬‫ع‬ Ġajn - ‫غ‬- G e rëndë, me grithje Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës َ‫ى‬‫غ‬‫ػ‬ًَ‫غ‬‫ػ‬َ‫ي‬‫غ‬ ‫ػ‬‫ي‬‫غ‬ ‫ػ‬ً‫غ‬‫ػ‬ ‫ى‬‫غ‬‫ػ‬ َ‫ى‬‫غ‬‫ػ‬ًَ‫غ‬‫ػ‬َ‫ي‬‫غ‬ َ‫ى‬‫غ‬ ‫ي‬ ‫ﺒ‬‫ى‬‫ط‬ َ ‫ي‬‫ﺾ‬ً‫غ‬ ‫ى‬ ‫ﺑ‬ َ ‫ه‬‫ﺐ‬ ‫ى‬‫ﻀ‬‫ى‬‫غ‬ َ‫ى‬‫غ‬‫ػ‬ًَ‫غ‬‫ػ‬َ‫ي‬‫غ‬ َ‫ي‬‫غ‬ ً‫ز‬ ‫ى‬ ‫ك‬ َ ‫ى‬ ‫ي‬‫غ‬ ‫ى‬ ‫ﺻ‬ َ ‫ي‬ ‫ﺲ‬ً‫ط‬‫ى‬‫غ‬ Fã' - ‫ؼ‬ - F Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës َ‫ى‬‫ف‬‫ػ‬ًَ‫ف‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ف‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ف‬ ‫ػ‬ً‫ف‬‫ػ‬ ‫ى‬‫ف‬‫ػ‬ َ‫ى‬‫ف‬‫ػ‬ًَ‫ف‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ف‬ َ ‫ي‬‫ف‬ ً‫ﺴ‬‫ى‬‫خ‬ َ ‫ي‬ ‫ﺮ‬ً‫ف‬‫ى‬‫غ‬ َ‫ح‬ ً‫ﺮ‬‫ى‬‫ف‬ َ‫ى‬‫ف‬‫ػ‬ًَ‫ف‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ف‬ َ ‫ى‬‫ف‬ً‫ط‬ ‫ى‬ ‫ع‬ َ ‫ى‬ ‫ع‬ً‫ف‬‫ي‬‫ﺷ‬ َ‫ى‬‫خ‬ ً‫ﺴ‬‫ي‬‫ف‬
  • 16. Ḳẫf - ‫ؽ‬ - K Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës َ‫ى‬‫ق‬‫ػ‬ًَ‫ق‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ق‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ق‬ ‫ػ‬ً‫ق‬‫ػ‬ ‫ى‬‫ق‬‫ػ‬ َ‫ى‬‫ق‬‫ػ‬ًَ‫ق‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ق‬ َ ‫ى‬‫ق‬ ‫ى‬ ‫ﺒ‬ ‫ى‬ ‫ﺳ‬ َ‫ه‬‫ﺮ‬ً‫ق‬ ‫ى‬ ‫ح‬ َ‫ى‬‫ا‬ ً‫ﺮ‬‫ي‬‫ق‬ ‫ي‬ََُ‫ى‬‫ق‬‫ػ‬ًَ‫ق‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ق‬ َ ‫ى‬‫ق‬ً‫ف‬ ‫ي‬ ‫ك‬ َ‫ى‬‫د‬ً‫ق‬‫ي‬‫ع‬ َ‫ﺲ‬ ‫ى‬ ‫ب‬‫ى‬‫ق‬ Kãf - ‫ؾ‬ - K Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës َ‫ى‬‫ك‬‫ػ‬ًَ‫ك‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ك‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ك‬ ‫ػ‬ً‫ك‬‫ػ‬ ‫ى‬‫ك‬‫ػ‬ َ‫ى‬‫ك‬‫ػ‬ًَ‫ك‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ك‬ َ‫ي‬‫ك‬ً‫ت‬‫ى‬‫ف‬ َ ‫ى‬ ‫ػﺮ‬ً‫ك‬‫ي‬‫ﺷ‬ َ ‫ي‬ ‫ﺐ‬ ً‫ﺴ‬‫ى‬‫ك‬ َ‫ى‬‫ك‬‫ػ‬ًَ‫ك‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ك‬ َ ‫ى‬ ‫َب‬ًَ‫ﺬ‬‫ي‬‫ك‬ َ ‫ى‬‫ف‬ً‫ك‬ ‫ى‬ ‫ع‬ َ ‫ى‬ ‫ﺮ‬‫ي‬‫ث‬‫ى‬‫ك‬ Lãm - ‫ؿ‬ - L Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës َ‫ى‬‫ل‬‫ػ‬ًَ‫ل‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ل‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ل‬ ‫ػ‬ً‫ل‬‫ػ‬ ‫ى‬‫ل‬‫ػ‬ َ‫ى‬‫ل‬‫ػ‬ًَ‫ل‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ل‬ َ‫ل‬ ‫ى‬ ‫ﺴ‬ ‫ى‬ ‫ع‬ َ ‫ى‬ ‫ﺲ‬‫ى‬‫ل‬ ‫ى‬ ‫ج‬ َ ‫ى‬‫ق‬ً‫ح‬‫ى‬‫ل‬ َ‫ى‬‫ل‬‫ػ‬ًَ‫ل‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ل‬ َ ‫ى‬‫ل‬ً‫ج‬‫ي‬‫ا‬ َ ‫ى‬ ً‫ل‬ ‫ي‬ ‫ك‬ َ ‫ى‬‫ث‬ً‫ﺒ‬‫ى‬‫ل‬
  • 17. Mĩm - ‫ـ‬ - M Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës َ ‫ى‬ ‫م‬‫ػ‬ًَ‫م‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫م‬ ‫ػ‬‫ي‬‫م‬ ‫ػ‬ً‫م‬‫ػ‬ ‫ى‬‫م‬‫ػ‬ َ ‫ى‬ ‫م‬‫ػ‬ًَ‫م‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫م‬ َ‫ه‬‫م‬‫ى‬‫ل‬‫ى‬‫ا‬ َ‫ل‬ ‫ى‬ ‫ى‬‫َج‬ َ ‫ى‬ ‫ض‬ ً‫ﺮ‬ ‫ى‬ ‫م‬ َ ‫ى‬ ‫م‬‫ػ‬ًَ‫م‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫م‬ َ ‫ى‬ ‫م‬ً‫ل‬‫ي‬‫ظ‬ َ‫ي‬‫ق‬ ً‫م‬ ‫ى‬ ‫ع‬ َ ‫ي‬ ‫ﺺ‬‫ى‬‫ق‬ً‫م‬ Nũn - ‫ف‬ - N Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës َ‫ى‬‫ن‬‫ػ‬ًَ‫ن‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ن‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ن‬ ‫ػ‬ً‫ن‬‫ػ‬ ‫ى‬‫ن‬‫ػ‬ َ‫ى‬‫ن‬‫ػ‬ًَ‫ن‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ن‬ َ ‫ي‬ ‫ن‬‫ى‬‫ك‬ ‫ى‬ ‫ﺳ‬ َ‫ػم‬ ‫ى‬ ‫ن‬‫ى‬‫غ‬ َ ‫ى‬ ‫ح‬ ‫ى‬ ‫ج‬‫ى‬‫ن‬ َ‫ى‬‫ن‬‫ػ‬ًَ‫ن‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ن‬ َ ً‫ﻮ‬‫ي‬‫ك‬َ ‫ى‬ ‫ف‬ َ ‫ى‬ ‫ع‬ً‫ن‬ ‫ي‬ ‫ﺻ‬ َ‫ه‬‫ﺮ‬‫ى‬‫ظ‬‫ى‬‫ن‬ Hã' - ‫ق‬ - H Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës َ‫ي‬‫ه‬ ً‫ه‬‫ى‬‫ه‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ه‬ (َََ) ‫ػ‬‫ه‬ًَ‫ػ‬ ‫ى‬‫ه‬‫ػ‬ َ‫ي‬‫ه‬ ً‫ه‬‫ى‬‫ه‬ َ ‫ي‬ ً‫ل‬‫ى‬‫ا‬ َ ‫ى‬ ‫ﺮ‬ ً‫ه‬‫ي‬‫ط‬ َ ‫ن‬ ‫ﺎ‬ً‫ن‬‫ى‬‫ه‬ َ‫ي‬‫ه‬ ً‫ه‬‫ى‬‫ه‬ َ ‫ى‬ ‫ق‬ ً‫ﺮ‬‫ى‬‫ك‬ َ‫ي‬‫د‬ ً‫ه‬ ‫ى‬‫ﺷ‬ َ ‫و‬‫ك‬‫ى‬‫ل‬‫ى‬‫ه‬
  • 18. Jã' - ‫ل‬ - J Të lidhura me njëra - tjetrën Në fund të fjalës Në mes të fjalës Në fillim të fjalës َ ‫ى‬ ‫ي‬‫ػ‬ًَ‫ي‬َ ‫ي‬ ‫ػى‬ ‫ي‬‫ى‬ ‫ػ‬‫ي‬ًَ‫ػ‬ ‫ى‬‫ي‬‫ػ‬ َ ‫ى‬ ‫ي‬‫ػ‬ًَ‫ي‬َ ‫ي‬ ‫ػى‬ ًَ‫ﺒ‬ ‫ى‬ ‫ﺳ‬َ ‫ي‬ ‫ى‬ َ ‫ه‬‫ﺲ‬ً‫ي‬‫ى‬‫ك‬ َ ‫ي‬ ‫ﺐ‬ً‫ج‬ ‫ى‬ ‫ي‬ َ ‫ى‬ ‫ي‬‫ػ‬ًَ‫ي‬َ ‫ي‬ ‫ػى‬ َ ‫ى‬ ‫ى‬ ً‫ﺿ‬ ‫ى‬ ‫ر‬ َ‫ى‬‫غ‬ًَ‫ي‬َ‫ي‬‫ظ‬ َ ‫ى‬ ‫ي‬َ ‫ي‬ ‫د‬ ً‫ﺰ‬
  • 19.
  • 20.
  • 21. PËRDORIMI I TENVINIT Në hyrje të këtij libri përmendëm se zanoret e dyfishuara quhen Tenvin dhe lexohen kështu: a) zanorja ‫ػ‬‫ػ‬ ‫ى‬ ‫ػ‬ e e dyfishuar ‫ػ‬‫ػ‬‫ن‬‫ػ‬ en. b) zanorja ‫ػ‬‫ػ‬ ‫ي‬ ‫ػ‬ u e dyfishuar ََ‫ػ‬‫ه‬‫ػ‬‫ػ‬َََََ‫ـ‬ٌ‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬ un. c) zanorja ‫ػ‬‫ػ‬ً‫ػ‬ i e dyfishuar ‫ػ‬‫ػ‬‫و‬‫ػ‬ in. Tenvinët shfaqen vetëm në fund të fjalës dhe asnjëherë në fillim apo në mes të saj, p.sh.: َ ‫و‬‫ﺐ‬‫ي‬‫ت‬‫ي‬‫ك‬ ‫ﺎ‬‫ن‬‫ف‬ ‫ى‬ ‫ن‬ ‫ى‬ ‫ج‬ َ ‫ى‬ ‫ر‬َ ‫ي‬ ‫ج‬َ‫ل‬ kutubin xhenefen Rexhulun َ‫و‬‫ة‬ ‫ى‬ ‫ﺰ‬ ‫ى‬ ‫م‬‫ي‬‫ه‬ ‫َل‬َ‫ن‬‫د‬‫ي‬‫ه‬ َ ‫ه‬ ‫ﺔ‬ ‫ى‬ ‫م‬ً‫ل‬‫ى‬‫ك‬َ hemezetin huden kelimetun َ ‫ى‬ ‫ن‬ ‫ى‬ ‫ﺴ‬ ‫ى‬ ‫ح‬َ‫ن‬‫ﺔ‬ َ‫ﺐ‬ ‫ى‬ ‫ﺼ‬‫ى‬‫ن‬ َ‫م‬ ‫ى‬ ‫ﺴ‬‫ى‬‫ق‬ َ‫ة‬ ‫ى‬ ‫ﺮ‬‫ى‬‫ق‬ ‫ى‬ ‫ﺑ‬ ‫ﺎ‬‫ن‬‫ف‬‫ي‬‫ح‬ ‫ي‬ ‫ﺻ‬ َ ‫و‬‫ل‬ ‫ى‬ ‫ﺒ‬ ‫ى‬ ‫ج‬ َ ‫ن‬‫ل‬ ‫ى‬ ‫م‬ ‫ى‬ ‫ع‬ َ ‫ه‬ ‫ة‬ ‫ى‬ ‫ﺮ‬ ‫ى‬ ‫ج‬ ‫ى‬‫ﺷ‬ ‫ﺎ‬ ‫ن‬ ‫ط‬ ‫ى‬ ‫ﺳ‬ ‫ى‬ ‫ك‬ ‫ل‬ ‫ن‬‫ﻮ‬‫ي‬‫ط‬ َ‫ن‬‫ج‬ ‫ى‬ ‫ﺮ‬ ‫ى‬ ‫ح‬‫ﺎ‬ َ ‫و‬‫ر‬ ‫ى‬ ‫ﻮ‬ ‫ي‬ ‫ﺳ‬
  • 22. SUKUNI ‫ػ‬ٍ‫ػػ‬ Nëse shkronja nuk e ka ndonjërën nga tri zanoret e shkurtra bëhet e palëvizshme – e pavokalizuar dhe fiton këtë shenjë ‫ػ‬ٍ‫ػػ‬ që quhet sukun e që vihet mbi shkronjë. Sukuni nuk mund të vijë në fillim të fjalës, por vetëm në mes dhe në mbarim të saj. Shembuj: َ ‫و‬‫ﺲ‬ ٍ ‫ف‬‫ى‬‫ن‬ َ‫ى‬‫ك‬ ٍ ‫ل‬ً‫ت‬ َ ‫ى‬‫ؼ‬ ٍ‫ﻮ‬ ‫ى‬ ‫ﺳ‬ nefsin tilke Sewfe ٍَ‫م‬ً ٍ‫ْي‬‫ى‬‫ل‬ ‫ى‬ ‫ع‬ َ ٍ ‫ف‬ ‫ى‬ ‫ﺰ‬ ٍ ‫ح‬‫ى‬‫ت‬ َ ‫ى‬ ‫ي‬َ ‫ى‬ ‫ـ‬ ٍ‫ﻮ‬ ӑlejhim taḥzen Jewme ٍَ‫م‬‫ي‬ ٍ ‫ْن‬ً‫م‬ َ ‫ى‬ ‫ى‬ ٍ ‫ع‬ ‫ى‬ ‫ﺳ‬ َ‫ي‬‫د‬ ٍ ‫ع‬ ‫ى‬ ‫ﺑ‬ َ ٍ‫ج‬ ‫ي‬ ‫ﺮ‬ ٍ ‫خ‬ ‫ى‬ ‫ي‬ َ‫ي‬‫د‬ ‫ي‬ ‫ﺒ‬ ٍ ‫ع‬‫ى‬‫ن‬ َ‫ي‬‫ق‬‫ى‬‫ه‬ ٍ‫ﺮ‬‫ى‬‫ت‬ َ ‫ى‬ ‫ف‬ ٍ‫ﻮ‬‫ى‬‫ق‬ ٍ‫ﺴ‬‫ي‬ ‫ي‬ َ ‫ى‬ ‫ن‬ ٍ ‫ط‬ ‫ى‬ ‫ﺳ‬ ‫ى‬ ‫ك‬ َ ‫ى‬ ‫ت‬ ٍ ‫غ‬ ‫ى‬ ‫ﺮ‬‫ى‬‫ف‬ َ ‫ي‬ ‫ﺐ‬ ‫ى‬ ‫ﺴ‬ ٍ ‫ح‬ ‫ى‬ ‫ي‬ َ ‫ي‬ ‫ﺮ‬ ٍ ‫ك‬ً‫ذ‬ َ ‫ى‬ ‫َـ‬‫ى‬‫د‬ٍ‫م‬ ‫ى‬ ‫د‬
  • 23. TESHDIDI (DYFISHUESI) ‫ػ‬ ٌ ‫ػػ‬ Teshdidi është një shenjë e vogël, e cila shfaqet mbi shkronja. Ai dyfishon shkronjën mbi të cilën gjendet, gjegjësisht tregon se aty janë dy shkronja të njëjta, e para me sukun (‫ػ‬ٍ‫,)ػػ‬ ndërsa e dyta me ndonjërën nga tri zanoret (e, u, i). Shembuj: َ‫ػﺔ‬‫ى‬ٌ‫ن‬ ‫ى‬ ‫ج‬ َ‫ى‬‫ؿ‬‫ى‬ٌ‫ﺰ‬‫ى‬‫ن‬ َ ‫ى‬ٌ ‫ﺲ‬ ‫ى‬ ‫م‬ xhen-netun5 nez-zele mes-se َ ٍ ‫غ‬ًٌ‫ل‬ ‫ى‬ ‫ﺑ‬ َ ‫ي‬ ًٌ‫س‬ ‫ى‬ ‫ػي‬‫ي‬‫ن‬ َ ‫ى‬ ‫م‬‫ى‬ٌ‫ل‬ ‫ى‬ ‫ع‬ bel-liġ nujes-siru ӑl-leme َ‫ى‬‫ز‬ ًٌ ‫ﺮ‬ ‫ي‬ ‫ﺑ‬ َ ‫ى‬ ‫َب‬‫ى‬ٌ‫ﺬ‬‫ى‬‫ك‬ َ‫ى‬‫َؽ‬‫ى‬ٌ‫د‬ ‫ى‬ ‫ﺻ‬ َ‫و‬‫ة‬ ‫ى‬ٌ‫ﻮ‬‫ي‬‫ق‬ َ ‫ي‬ٌ‫ﺾ‬‫ي‬‫ح‬ ‫ى‬ ‫ي‬ َ‫ى‬ٌ‫ق‬ ‫ى‬ ‫ح‬‫ى‬‫ف‬ َ ‫ي‬ ‫ع‬ً‫ل‬‫ى‬ٌ‫ط‬‫ى‬‫ت‬ َ ٍ ‫ت‬ ‫ى‬ ‫ﺮ‬ًٌ‫ج‬‫ي‬‫ف‬ َ ٍ ‫ت‬ ‫ى‬ ‫ج‬ ًٌ‫ك‬‫ي‬‫ز‬ َ ‫ى‬ ‫ي‬َ ‫ي‬ ‫ﺮ‬‫ى‬ٌ‫ك‬‫ى‬ٌ‫ﺬ‬ َ ‫ى‬ ‫ن‬ ٍ ‫ع‬‫ى‬ٌ‫ط‬‫ى‬‫ق‬ َ‫ى‬ ‫ى‬ٌ‫ل‬ً‫م‬ 5 – Kjo shkronjë quhet "T e rrumbullakët"; nëse ndalemi në të lexohet "H" ( ), e nëse vazhdojmë lexohet "T" dhe vjen vetëm në fund të fjalës.
  • 24. HEMZEJA Hemzeja është një shenjë e vogël, e cila lexohet sipas zanores që ka, pa marrë parasysh se a vjen e vetmuar (‫,)ﺀ‬ vjen mbi apo nën elif (‫ﺃ‬ ‫,)ﺇ‬ mbi waw (‫)ﺅ‬ apo mbi shkronjën ja (‫.)ﺉ‬ Hemzeja mund të vijë në këto mënyra: َ‫ى‬‫أ‬ََ‫ي‬‫أ‬ًََ‫إ‬َ‫ؤ‬َ‫ئ‬َ‫ﺋ‬َ‫ء‬ Shembuj: َ‫و‬‫ء‬ ٍ ‫ى‬‫َش‬ َ ‫ي‬ ‫ن‬ً‫م‬ ٍ ‫ؤ‬ ‫ي‬ ‫ي‬ َ ‫ى‬‫ل‬‫ى‬‫ك‬‫ى‬‫أ‬ shej/in juë/mi/nu e/ke/le ًَ‫د‬ٍ‫ﺒ‬ ‫ي‬ ‫ي‬َََ‫ي‬‫ئ‬ َ‫ﺔ‬‫ى‬‫ئ‬ً‫ف‬ ًَ‫ه‬ٍ‫ي‬‫ى‬‫ل‬ً‫إ‬ jub/di/u fi/e/tun i/lej/hi َ ‫ى‬ ‫ﺲ‬ ٍ ‫ئ‬ً‫ﺑ‬ َ ً‫ﺳ‬ ٍ‫ر‬‫ي‬‫أ‬َ ‫ى‬‫ل‬ ‫ﺎ‬ ‫ن‬‫ﺳ‬ ٍ ‫أ‬‫ى‬‫ك‬ َ‫و‬‫ﺬ‬ً‫ئ‬ ‫ى‬ ‫م‬ ٍ‫ﻮ‬ ‫ى‬ ‫ي‬ َ ‫ن‬‫ل‬ً‫ئ‬ ٍ‫ﻮ‬ ‫ى‬ ‫م‬ ًَ‫إ‬ ‫ى‬‫ﺸ‬‫ى‬‫ي‬ َ‫ى‬‫أ‬ ‫ى‬ ‫ﺒ‬‫ى‬‫ن‬ ٍَ‫ن‬ً‫ئ‬‫ى‬‫ل‬ َ‫ى‬‫َة‬‫ى‬‫د‬ً‫ئ‬ ٍ ‫ف‬‫ى‬‫أ‬ َ‫ن‬‫ﺔ‬‫ى‬‫ئ‬ً‫ف‬ َ ‫ه‬ ‫َة‬‫ى‬‫د‬ ‫ى‬ ‫ﺻ‬ ٍ ‫ؤ‬ ‫ي‬ ‫م‬ َ ‫ى‬ ‫ت‬ٍ‫ي‬ ‫ى‬ ‫ء‬ ‫ى‬ ‫ر‬‫ى‬‫أ‬ Vërejtje: Hemzeja që vjen me sukun lexohet si gjysmë ë-je, siç mund të vërehet edhe në shembujt e mësipërm.
  • 25. ZGJATIMET Elif-i, waw-i dhe ja-ja (‫م‬ ‫ك‬ ‫ا‬) zgjasin zanoret َ ‫ي‬ ‫ػ‬ً‫ػ‬‫ػػ‬ ‫ى‬ ‫ػ‬(e, i, u) kur këto të fundit shfaqen para këtyre shkronjave, por me kusht që elif-i, waw-i dhe ja-ja të mos kenë kurrfarë shenje (‫ػ‬ ‫ي‬ ‫ػػ‬ً‫ػ‬‫ػػ‬ ‫ى‬ ‫ػػ‬ٍ‫ػػ‬). SHNDËRRIMI I ZANORES E NË A TË GJATË: a) ‫ﺎ‬ - kur zanorja e shfaqet para elif-it, p.sh.: َ‫و‬‫ﺎؿ‬ ‫ى‬ ‫ي‬‫ى‬‫ل‬ ‫ﺎ‬‫ن‬‫ﺎن‬ ‫ى‬‫ه‬ ‫ي‬ ‫م‬ َ ‫ى‬ ‫ﺎف‬‫ى‬‫ك‬ lejãlin muhãnen kãne b) ‫ﻮ‬ - kur zanorja e shfaqet para waw-it, p.sh.: َ‫ن‬‫ة‬ ٰ‫ﻮ‬‫ى‬‫ك‬ ‫ى‬‫ز‬ َ‫ى‬‫َة‬ ٰ‫ﻮ‬‫ى‬‫ل‬ ‫ى‬ ‫ﺻ‬ َ ٰ‫ﻮ‬ ‫ى‬ ‫ج‬‫ى‬‫ن‬ًَ‫ة‬ zekãten ṣâlãte nexhãti c) ‫ى‬ - kur zanorja e shfaqet para ja-së, p.sh.: َ ٰ‫ل‬ ‫ى‬ ‫ﺮ‬ ٍ ‫ك‬ً‫ذ‬ َ ٍ ‫ه‬‫ى‬‫أ‬َ ٰ‫َل‬َ‫ى‬‫د‬ َ ‫ى‬ ‫ﻮ‬ ٍ ‫ق‬‫ى‬‫ت‬َ ٰ‫ل‬ dhikrẫ ehdã taḳwã d) - kur ky elif i vogël shfaqet mbi shkronjë ose pas zanores e, p.sh.: ًَ‫ﺬ‬ٰ‫ػ‬‫ى‬‫ه‬ًََ‫ق‬ َٰ‫ػ‬‫ل‬ ‫ى‬ ‫ﺳ‬َ‫ه‬‫م‬ َ ً‫ك‬ً‫ل‬ٰ‫ػ‬ ‫ى‬ ‫م‬ hãdhihi selãmun mãliki
  • 26. َ ٍ ‫خ‬‫ي‬‫أ‬َ ٰ‫ل‬ ‫ى‬ ‫ﺮ‬ َ ٰ‫ﻮ‬ ‫ى‬ ‫ي‬ ‫ى‬ ‫ح‬َ‫ي‬‫ة‬ َ ‫ى‬ ‫ﺎء‬ ‫ى‬ ‫ج‬ َ‫و‬‫اف‬ ‫ى‬ ‫ﻮ‬ ٍ ‫ن‬ ً‫ﺻ‬ ‫ﺎ‬ ‫ى‬ ‫ى‬ٌ‫ّن‬‫ى‬‫أ‬ َٰ ‫ى‬‫ل‬ ٍ ‫ﺼ‬ ‫ى‬ ‫ي‬ َٰ‫ػ‬ ‫ى‬ ‫اي‬ ‫ى‬ ‫ء‬‫ﺎ‬ ‫ى‬ ‫ن‬ً‫ت‬ َ ‫ى‬ ‫اك‬ ‫ى‬ ‫ء‬ََ ٰ‫ل‬ َ ‫ي‬ ‫ﺮ‬ً‫آئ‬ ‫ى‬ ‫ﺼ‬ ‫ى‬ ‫ﺑ‬ َٰ‫ػ‬‫ى‬ٌ‫ن‬ ‫ى‬ ‫ج‬َ‫ت‬ َٰ‫ػ‬ ‫ى‬ ‫ع‬ ً‫ﺿ‬‫ﺎ‬‫ن‬‫ف‬ َ‫ى‬‫ث‬ ٍ ‫ن‬‫ي‬‫أ‬َ ٰ‫ى‬
  • 27. SHNDËRRIMI I ZANORES I NË I TË GJATË: ‫م‬ ‫ي‬ - kur zanorja i shfaqet para ja-së, p.sh.: َ‫ه‬‫ي‬ ً‫ﺮ‬‫ى‬‫ك‬ َ‫و‬‫ي‬ً‫ﺒ‬ ‫ي‬ ‫م‬ ‫ى‬ً‫ن‬ ‫ى‬ ‫ﺑ‬ kerĩmun mubĩnin benĩ َ ‫ي‬‫يث‬ً‫د‬ ‫ى‬ ‫ح‬ َ‫ي‬ً‫ح‬ ‫ى‬ ‫ر‬ َ‫ى‬‫ي‬ً‫ح‬ ‫ى‬ً‫ن‬ٍ‫ي‬ ‫ى‬ ‫ع‬ َ‫و‬‫ي‬ً‫ث‬‫ى‬‫ك‬ َ ًٌ‫ن‬ً‫إ‬ ًَ‫ه‬‫ي‬ً‫ف‬ َ ‫ى‬‫يل‬ً‫ق‬ َ ‫ه‬ ‫يد‬ً ‫ى‬‫َح‬ ‫ﺎ‬‫ن‬‫يم‬ً‫ك‬ ‫ى‬ ‫ح‬ َ ً‫ل‬ ‫ي‬ ‫ﺳ‬ ‫ي‬ ‫ر‬ َ‫يف‬ً‫ط‬‫ى‬‫ل‬
  • 28. SHNDËRRIMI I ZANORES U NË U TË GJATË: ‫ﻮ‬ - kur zanorja u shfaqet para waw-it, p.sh.: َ‫ي‬‫ن‬‫ﻮ‬َ‫ر‬ َ ‫ه‬ ‫ة‬ ‫ى‬ ‫ﻮر‬ ‫ي‬ ‫ﺳ‬ ًَ‫كف‬ ‫ي‬ ‫د‬ nũrun sũretun dũni َ ‫ى‬ ً‫كت‬‫ي‬‫أ‬ َ‫ي‬‫ﻮؿ‬ ‫ي‬ ‫ﺳ‬ ‫ى‬ ‫ر‬ َ‫ﻮر‬‫ي‬‫ف‬‫ى‬‫غ‬ َ ‫ى‬ ‫ﻮف‬‫ي‬‫ن‬ً‫م‬ ٍ ‫ؤ‬ ‫ي‬ ‫ي‬ ‫ﺎ‬‫ن‬‫ج‬‫ك‬ ‫ي‬ ‫ﺮ‬ ‫ي‬ ‫ﺑ‬ َ ‫ي‬‫ف‬ ‫ي‬ ‫ﻮﺳ‬ ‫ي‬ ‫ي‬ ‫ا‬ ‫ن‬‫ﻮر‬‫ي‬‫ك‬ ‫ى‬‫ﺷ‬ ‫ﺎ‬‫ى‬‫َه‬ ‫ي‬ ‫ﻮد‬‫ي‬‫ق‬ ‫ى‬ ‫ك‬ َ ‫ى‬ ‫ﻮف‬‫ي‬‫غ‬ٍ‫ﺒ‬ ‫ى‬ ‫ي‬ َ ‫ى‬ ‫ﺮ‬ ‫ي‬ ‫ي‬‫آ‬َ ‫ى‬ ‫َكف‬َ ‫ي‬ ‫ء‬ َ‫و‬‫ﻮف‬‫ي‬‫ن‬ ٍ‫ﺴ‬ ‫ى‬ ‫م‬ ٍَ ً‫ه‬ ً‫ﻮر‬‫ي‬‫ن‬ً‫ﺑ‬
  • 29. LIDHJA E FJALËVE ‫ٱ‬ – Kur kjo shenjë shfaqet ndërmjet dy, tri, katër apo pesë fjalëve nënkupton se të gjitha ato duhet të lidhen sikur të jenë një fjalë. Po qe se lami (‫ؿ‬) vjen pas kësaj shenje (‫ٱ‬) pa sukun, atëherë nuk lexohet, por tejkalohet duke përforcuar gjithmonë shkronjën vijuese me teshdid ( ‫ٱ‬‫ل‬ ), ndërsa kur vjen me sukun ( ‫ٱ‬‫ل‬ ), atëherë patjetër duhet lexuar, sikurse edhe shkronjat tjera. Shkronjat tek të cilat lexohet lami quhen el-huruf el-kamerije, kurse ato tek të cilat nuk lexohet lami quhen el-huruf esh-shemsije. َََ ‫ى‬ ‫ى‬ ً‫ﻀ‬‫ي‬‫ق‬َ‫ى‬ ٍ ‫ٱل‬َ ‫ي‬ ‫ﺮ‬ٍ‫م‬ ًَ‫ﺑ‬‫ػ‬‫ٱ‬ًٌََ‫ق‬ ‫ى‬ ‫ح‬ ٍ ‫ل‬ ‫َٱ‬َََ ‫ى‬ ‫ن‬ً‫م‬ًََ‫ﺔ‬‫ى‬ٌ‫ن‬ً‫ج‬ ٍ ‫ل‬ ḳuḍije’l-emru bi’l-ḥaḳ-ḳi mine’l-xhin-neti ‫َٱل‬َََ ‫ى‬ ‫ن‬ً‫م‬ًَ‫ء‬‫آ‬ ‫ى‬ ‫م‬ ‫ى‬ٌ‫ﺴ‬ َََََ ‫ى‬‫ق‬‫ى‬‫ل‬‫ى‬‫خ‬‫ٱ‬َ ‫ى‬ ‫ﺮ‬‫ى‬‫ك‬‫ى‬ٌ‫ل‬ َ ‫ى‬ ‫ي‬ًَ‫ـ‬ ٍ‫ﻮ‬ ًَ‫ين‬ًٌ‫ٱل‬ mine’s-semãi ḣaleḳa’dh-dhekera jewmi’d-dĩni َََ ًٌ‫ب‬ ‫ى‬ ‫ر‬َ ٍ ‫ٱل‬َ ‫ى‬ ‫ع‬َٰ‫ػ‬َ‫ى‬‫ي‬ ً‫م‬‫ى‬‫ل‬ َ ‫ي‬ ‫ى‬ٌ‫الل‬ََََ‫ٱ‬َ‫ي‬‫د‬ ‫ى‬ ‫م‬ ‫ى‬ٌ‫لﺼ‬َ َ ٍ‫ﺴ‬ً‫ب‬ًَ‫م‬ًَََ ‫ى‬ٌ‫ٱلل‬ َََََََ‫ا‬‫ى‬‫ذ‬ً‫إ‬‫ٱ‬َ ‫ى‬‫ق‬ ‫ى‬ ‫ىﺴ‬ٌ‫ت‬ ًَ‫ﺑ‬‫ٱ‬ًٌََ‫ق‬ ‫ى‬ ‫ح‬ ٍ ‫ل‬ َ‫ي‬ ‫ى‬‫ل‬ٍ‫ي‬‫ى‬‫ل‬ََََََ ٍ ‫ٱل‬ًَ‫ر‬ ٍ ‫د‬‫ى‬‫ق‬ َ‫ى‬ ٍ ‫ي‬ ‫ى‬ ‫ع‬َََ‫ٱ‬ًَ‫ي‬ً‫ق‬ ‫ى‬ ‫ي‬ ٍ ‫ل‬ َََ ‫ى‬ ‫ح‬ ٍ‫ﺻ‬‫ى‬‫أ‬ً‫ﺑ‬َٰ‫ػ‬َََ ً‫ﺐ‬‫ٱ‬َ ً‫يل‬ً‫ف‬ ٍ ‫ل‬ َ ‫ي‬ ‫َار‬ ‫ى‬ ‫د‬ََ ٍ ‫ٱل‬َ‫ى‬‫ي‬ً‫ق‬‫ى‬ٌ‫ت‬‫ي‬‫م‬ َ ‫ى‬ ‫ﻮ‬ٍ‫م‬‫ى‬‫أ‬‫ا‬َ‫ى‬‫ؿ‬َََََ ٍ ‫ٱل‬َ ً‫ﺎس‬‫ى‬ٌ‫ن‬ َ ‫ى‬ ‫ك‬ًَ‫ﺑ‬‫ٱ‬ََ‫ى‬ ٍ ‫ل‬ًَ‫ﺎر‬ ‫ى‬ ‫ح‬ ٍ‫ﺳ‬ ََََ‫ى‬ ‫ى‬‫ل‬ ٍ ‫ح‬ ً‫ر‬‫ٱ‬ًَ‫ء‬‫آ‬ ‫ى‬ ‫ت‬ ًٌ‫لﺸ‬
  • 30. RËNIA E ZGJATIMEVE Zgjatimet që gjenden në fund të fjalëve bien vetëm atëherë kur bëhet lidhja e fjalëve ndërmjet njëra – tjetrës, si p.sh.: ‫ﻮ‬ ‫ي‬ ‫م‬‫ى‬‫ﺳ‬َََََ‫ى‬‫ٱ‬َ ٰ‫َل‬َ‫ى‬‫ػد‬‫ي‬ ٍ ‫ْل‬ َ ‫ى‬ ‫ك‬‫ا‬ ‫ى‬ ‫ء‬‫ى‬‫ت‬َََ‫ى‬َ‫ٱ‬َ‫ى‬‫ﺎؿ‬ ‫ى‬ ‫م‬ ٍ ‫ل‬ َ ‫ى‬ ‫ن‬ ٍ ‫ل‬‫ي‬‫ق‬‫ﺎ‬ََََََ‫ٱ‬َ ٍ ‫ل‬ً ٍ ‫َح‬ mũse’l-hudã we ãte’l-male ḳulna’ḥmil ًَ‫د‬ٍ ‫ى‬ ‫َي‬ََََََ‫ل‬‫ٱ‬‫ل‬َ ‫ى‬‫يل‬ً‫ﺒ‬ ‫ى‬ٌ‫ﺴ‬ َ ً‫ﺸ‬ ٍ ‫غ‬ ‫ي‬ ‫ي‬ََََََ‫ى‬‫ٱ‬َ ‫ى‬‫ل‬ٍ‫ي‬‫ى‬ٌ‫ل‬ ‫ا‬ ‫ى‬ ‫ء‬ً‫ت‬َََ‫ى‬َ‫ٱ‬‫ل‬َٰ‫ػ‬ ‫ى‬ ٍ ‫َح‬ ‫ى‬ٌ ‫ﺮ‬ًَ‫ن‬ jehdi’s-sebĩl juġshi’l-lejle ãti’rraḥmãni َ‫ي‬‫يم‬ً‫ق‬‫ى‬‫أ‬‫ﻮ‬َ‫ا‬ََََ‫ٱ‬‫ل‬َ ٰ‫ﻮ‬‫ى‬‫ل‬ ‫ى‬ٌ‫ﺼ‬َ‫ى‬‫ة‬ َ ‫ي‬ ‫ﺎﺑ‬ ‫ى‬ ‫ج‬‫ﻮ‬َ‫ا‬ََََ‫ٱ‬‫ل‬َ ‫ى‬ ‫ﺮ‬ ٍ ‫خ‬ ‫ى‬ٌ‫ﺼ‬َ َ‫ي‬‫كت‬‫ي‬‫أ‬‫ﻮ‬َ‫ا‬َََ‫ٱ‬َٰ‫ػ‬ ‫ى‬ ‫ت‬ ً‫ك‬ ٍ ‫ل‬َ ‫ى‬ ‫ﺐ‬ eḳĩmu’ṣ-ṣâlãte xhãbu’ṣ-ṣâḣra ũtu’l-kitãbe ‫َك‬‫ي‬‫ذ‬َََََ ٍ ‫ٱل‬َ ‫ى‬ ٍ ‫َح‬ ‫ى‬ٌ ‫ﺮ‬ًَ‫ﺔ‬ َََََ ‫ى‬‫َل‬ً‫إ‬‫ٱ‬َ ٰ‫َل‬‫ى‬‫ػد‬‫ي‬ ٍ ‫ْل‬ َََ‫ل‬ ‫ى‬ ‫ﺮ‬‫ى‬‫ت‬ ‫ى‬ ‫ك‬‫ٱ‬َ‫ى‬‫ك‬ ٍ ‫ل‬‫ي‬‫ف‬ ٍ ‫ل‬ َََََ‫ﺎ‬ ‫ى‬ ‫م‬‫ٱ‬َٰ‫ػ‬‫ى‬‫ل‬ ‫ى‬ ‫ت‬ٍ‫ﺑ‬َ‫ي‬‫ه‬ ََ‫ل‬ ً‫ﻮ‬ ٍ ‫ﺸ‬‫ى‬‫ي‬‫ٱ‬َ ‫ى‬ ‫ﻮق‬ ‫ي‬ ‫ج‬ ‫ي‬ ‫ﻮ‬ ٍ ‫ل‬ ََََ ‫ى‬‫َل‬ ٍ‫ك‬‫ى‬‫أ‬‫ٱل‬َ ً‫ﺎس‬‫ى‬ٌ‫ن‬ ََََ ‫ى‬‫ﺎَل‬‫ى‬‫ق‬ ‫ى‬ ‫ك‬‫ٱ‬َ‫ي‬‫د‬ ٍ ‫م‬ ‫ى‬ ‫ح‬ ٍ ‫ل‬ ‫ﻮ‬‫ي‬‫َت‬‫ا‬َ ‫ى‬ ‫ء‬َ‫ا‬ََََ‫ٱ‬َ ٰ‫ﻮ‬‫ى‬‫ك‬‫ى‬ٌ‫لﺰ‬َ‫ى‬‫ة‬ َََ‫ﺎ‬ ‫ى‬ ‫م‬‫ى‬‫ف‬‫ٱ‬َٰ‫ػ‬‫ى‬‫ط‬ ٍ‫ﺳ‬َ‫َا‬‫ﻮ‬ ‫ي‬ ‫ع‬ َََ‫ى‬ ‫ى‬ ‫ﺒ‬ ٍ ‫ق‬‫ي‬‫ع‬‫ٱ‬َ‫ى‬ٌ‫د‬‫ل‬ًَ‫ار‬ َََ ‫ى‬ٌ‫َل‬ً‫إ‬‫ٱ‬َ ‫ى‬ ‫ين‬ً ‫ى‬ٌ‫ل‬ َٰ‫ػ‬‫ى‬‫ه‬ ‫ى‬ ‫ك‬َََ‫ا‬َ‫ى‬‫ﺬ‬‫ٱ‬ًَ ‫ى‬‫ل‬ ‫ى‬ ‫ﺒ‬ ٍ ‫ل‬ Vërejtje: Kur të vijë elifi në këtë formë ( َ‫ا‬ ), pra me këtë zero të vogël mbi të, nuk lexohet fare, siç shihet edhe në shembujt e mësipërm.
  • 31. NGJASHMËRIA E SHKRONJAVE Ndonjëherë mund të ngatërrohet një shkronjë me ndonjë shkronjë tjetër si shkak i vendartikulimit të njëjtë ose afërsisë së tij, për shembull shkronja Ajn mund të shqiptohet si Hemze apo Elif, ose shkronja Ha e rëndë si Ha e lehtë. Për këtë, ne po paraqesim këtu disa krahasime praktike në mes shkronjave që më së shumti mund t’u ngatërrohen lexuesve të rinj të Kuranit. Por, mësuesit i takon barra më e rëndë që t’i largojë ato pështjellime nga nxënësit e Kuranit. Këtu mund të ndihmojnë edhe mjetet bashkëkohore dhe incizimet e ndryshme të shqiptimit të shkronjave arabe. )َ‫ق‬َ-َ‫ح‬( Haja dhe Ḥaja َ ‫ى‬ ‫ح‬َ ‫ه‬ ‫د‬ً‫م‬‫ﺎ‬ َ ‫ه‬ ‫د‬ً‫م‬‫ﺎ‬‫ى‬‫ه‬ َ ‫ى‬ ‫ﺮ‬ ‫ى‬ ‫ح‬‫ى‬‫ن‬ َ ‫ى‬ ‫ﺮ‬ ‫ى‬ ‫ى‬‫ّن‬ َ‫ﺎح‬ ‫ى‬ ‫ﺒ‬ ٍ ‫ﺷ‬‫ى‬‫أ‬ ‫ﺎ‬ ‫ى‬ ‫ﺒ‬ ٍ ‫ﺷ‬‫ى‬‫أ‬َ‫ق‬ َ‫ه‬‫ـ‬ ‫ى‬ ‫ﺮ‬ ‫ى‬ ‫ح‬ َ‫ه‬‫ـ‬ ‫ى‬ ‫ﺮ‬‫ى‬‫ه‬ ًَ‫ح‬‫ﺎ‬ ‫ى‬ ‫ﺳ‬َ‫ه‬‫ﺮ‬ َ‫ه‬‫ﺮ‬ ً‫ﺎه‬ ‫ى‬ ‫ﺳ‬ )‫أ‬-‫ع‬( Hemzeja (Elifi) dhe Ӑjni ٍَ‫ن‬ ‫ى‬ ‫ع‬ َ ٍ ‫ف‬‫ى‬‫أ‬ َ ‫ى‬‫ل‬ ‫ى‬ ‫ع‬ ‫ى‬ ‫ﺳ‬ َ‫ى‬‫ؿ‬‫ى‬‫أ‬ ‫ى‬ ‫ﺳ‬ َ‫ى‬‫ﺎع‬ ‫ى‬‫ﺷ‬ َ ‫ى‬ ‫ﺎء‬ ‫ى‬‫ﺷ‬ َ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫ى‬ ‫م‬ ‫ى‬ ‫ع‬ َ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫ى‬ ‫م‬‫ى‬‫أ‬ َ‫ى‬‫ع‬ ‫ى‬ ‫ﺮ‬‫ى‬‫ق‬ َ‫ى‬‫أ‬ ‫ى‬ ‫ﺮ‬‫ى‬‫ق‬
  • 32. )‫د‬-‫ض‬( Dali dhe Ḍâdi َ ‫ه‬‫ب‬ ٍ‫ﺮ‬ ‫ى‬‫ﺿ‬ َ ‫ه‬‫ب‬ ٍ‫ر‬ ‫ى‬ ‫د‬ َ‫ه‬‫ﺮ‬ ً‫ﺎﺿ‬‫ى‬‫ن‬ َ‫ه‬‫َر‬ً‫د‬‫ﺎ‬‫ى‬‫ن‬ َ ‫ى‬ٌ‫ﺾ‬ ‫ى‬ ‫ع‬ َ‫ى‬ٌ‫د‬ ‫ى‬ ‫ع‬ َ ‫ى‬ٌ‫ل‬ ‫ى‬‫ﺿ‬ َ‫ى‬ٌ‫ؿ‬ ‫ى‬ ‫د‬ َ ‫ى‬ ‫ع‬ ‫ى‬‫ﺿ‬ ‫ى‬ ‫ر‬ َ‫ى‬‫ع‬ ‫ى‬ ‫د‬ ‫ى‬ ‫ر‬ )‫خ‬-‫غ‬( Ḣaja dhe Ġajni َ ‫ى‬ ‫ﺎب‬‫ى‬‫غ‬ َ ‫ى‬ ‫ﺎب‬‫ى‬‫خ‬ َ ٍ ‫غ‬‫ى‬‫أ‬َ‫ى‬ ‫ى‬‫ب‬ َ‫ى‬ ‫ى‬‫ب‬ ٍ ‫خ‬‫ى‬‫أ‬ َ‫ى‬‫غ‬ ‫ى‬ ‫ﺮ‬ ٍ ‫ف‬‫ى‬‫أ‬ َ‫ى‬‫خ‬ ‫ى‬ ‫ﺮ‬ ٍ ‫ف‬‫ى‬‫أ‬ َ‫ى‬ ٍ ‫ي‬‫ى‬‫غ‬ َ‫ى‬ ٍ ‫ي‬‫ى‬‫خ‬ َ‫ى‬‫ﺎغ‬ ‫ى‬ ‫ﺳ‬ َ‫ى‬‫ﺎخ‬ ‫ى‬ ‫ﺳ‬ )‫س‬-‫ص‬( Sini dhe Ṣâdi َ ‫ى‬ٌ‫ﺐ‬ ‫ى‬ ‫ﺻ‬ َ ‫ى‬ٌ‫ﺐ‬ ‫ى‬ ‫ﺳ‬ َ‫ى‬‫د‬ ‫ى‬ ‫ﺼ‬‫ى‬‫ف‬ َ‫ى‬‫د‬ ‫ى‬ ‫ﺴ‬‫ى‬‫ف‬ َ ‫ى‬ٌ‫ﺺ‬ ‫ى‬ ‫م‬ َ ‫ى‬ٌ ‫ﺲ‬ ‫ى‬ ‫م‬ َ ‫ه‬ ‫ة‬ ‫ى‬ ‫ﻮر‬ ‫ي‬ ‫ﺻ‬ َ ‫ه‬ ‫ة‬ ‫ى‬ ‫ﻮر‬ ‫ي‬ ‫ﺳ‬ َ ‫ه‬ ‫يد‬ً‫ع‬ ‫ى‬ ‫ﺻ‬ َ ‫ه‬ ‫يد‬ً‫ع‬ ‫ى‬ ‫ﺳ‬ )‫ت‬-‫ط‬( Taja dhe Ṭâja َ ‫ى‬ ‫ﺎب‬‫ى‬‫ط‬ َ ‫ى‬ ‫ﺎب‬‫ى‬‫ت‬ َ ‫ى‬ ‫ﺮ‬‫ى‬‫ط‬ ‫ى‬ ‫ﺳ‬ َ‫ى‬ ‫ى‬‫ت‬ ‫ى‬ ‫ﺳ‬ َ ‫ى‬‫ط‬ ‫ى‬ ‫ﺑ‬ ‫ى‬ ‫ر‬ َ ‫ى‬ ‫ت‬ ‫ى‬ ‫ﺑ‬ ‫ى‬ ‫ر‬ َ ‫ه‬ ‫ي‬ً‫ط‬ َ ‫ه‬ ‫ي‬ً‫ت‬ َ‫ى‬‫ﺎط‬ ‫ى‬ ‫م‬‫ى‬‫أ‬ َ ‫ى‬‫ﺎت‬ ‫ى‬ ‫م‬‫ى‬‫أ‬
  • 33. )‫ز‬-‫ظ‬( Hemzeja (Elifi) dhe Ӑjniâ َ ‫ى‬ٌ‫ل‬‫ى‬‫ظ‬ َ‫ى‬ٌ‫ؿ‬ ‫ى‬‫ز‬ َ‫ه‬‫ﺮ‬ ً‫ﺎه‬‫ى‬‫ظ‬ ‫ى‬ ‫م‬ َ‫ه‬‫ﺮ‬ ً‫اه‬ ‫ى‬ ‫ﺰ‬ ‫ى‬ ‫م‬ َ ‫ه‬ ‫ظ‬ً‫ف‬‫ﺎ‬ ‫ى‬ ‫ح‬ َ‫ه‬‫ﺰ‬ً‫ف‬‫ﺎ‬ ‫ى‬ ‫ح‬ َ‫ه‬‫ﺮ‬ ٍ ‫ه‬‫ى‬‫ظ‬ َ‫ه‬‫ﺮ‬ ٍ ‫ه‬ ‫ى‬‫ز‬ َ‫ى‬ٌ‫ن‬‫ى‬‫ظ‬ َ‫ى‬ٌ‫ف‬ ‫ى‬‫ز‬ )‫ؾ‬-‫ؽ‬( Kafi dhe Ḳâfi َ ‫ى‬‫ل‬‫ى‬‫ف‬‫ى‬‫ق‬ َ ‫ى‬‫ل‬‫ى‬‫ف‬‫ى‬‫ك‬ َ‫ى‬‫د‬‫ى‬‫ق‬ ‫ى‬ ‫ر‬ َ‫ى‬‫د‬‫ى‬‫ك‬ ‫ى‬ ‫ر‬ َ ‫ى‬‫ق‬‫ى‬‫ل‬ ‫ى‬ ‫ﺳ‬ َ‫ى‬‫ك‬‫ى‬‫ل‬ ‫ى‬ ‫ﺳ‬ َ ‫ى‬ ‫ﺲ‬ ‫ى‬ ‫ب‬‫ى‬‫ق‬ َ ‫ى‬ ‫ﺲ‬ ‫ى‬ ‫ب‬‫ى‬‫ك‬ َ ‫ى‬ٌ‫ق‬ ‫ى‬‫ﺷ‬ َ‫ى‬ٌ‫ك‬ ‫ى‬‫ﺷ‬
  • 34.
  • 35. ‫ﭷ‬‫ﭸ‬‫ﭹ‬‫ﭺ‬‫ﭻ‬ Kërkoj mbështetje te Allahu që të më mbrojë nga shejtani i mallkuar SUREJA EL-FATIHA
  • 38.
  • 39. Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras َ ‫ى‬ ‫ﺑ‬‫ػ‬ًَ‫ﺒ‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ﺐ‬ ‫ػ‬‫ﺐ‬ ‫ػ‬‫ﺒ‬‫ػ‬ ‫ﺑ‬‫ػ‬ ‫ب‬ َ ‫ى‬ ‫ﺑ‬‫ػ‬ًَ‫ﺒ‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ﺐ‬ ‫ػ‬‫ﺐ‬ ‫ػ‬‫ﺒ‬‫ػ‬ ‫ﺑ‬‫ػ‬ ‫ب‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras َ‫ى‬‫ت‬‫ػ‬ًَ‫ت‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ت‬ ‫ػ‬‫ت‬ ‫ػ‬‫ت‬‫ػ‬ ‫ت‬‫ػ‬ ‫ت‬ َ‫ى‬‫ت‬‫ػ‬ًَ‫ت‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ت‬ ‫ػ‬‫ت‬ ‫ػ‬‫ت‬‫ػ‬ ‫ت‬‫ػ‬ ‫ت‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras َ‫ى‬‫ث‬‫ػ‬ًَ‫ث‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ث‬ ‫ػ‬‫ث‬ ‫ػ‬‫ث‬‫ػ‬ ‫ث‬‫ػ‬ ‫ث‬ َ‫ى‬‫ث‬‫ػ‬ًَ‫ث‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ث‬ ‫ػ‬‫ث‬ ‫ػ‬‫ث‬‫ػ‬ ‫ث‬‫ػ‬ ‫ث‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
  • 40. Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras َ ‫ى‬ ‫ج‬‫ػ‬ًَ‫ج‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ج‬ ‫ػ‬‫ج‬ ‫ػ‬‫ج‬‫ػ‬ ‫ج‬‫ػ‬ ‫ج‬ َ ‫ى‬ ‫ج‬‫ػ‬ًَ‫ج‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ج‬ ‫ػ‬‫ج‬ ‫ػ‬‫ج‬‫ػ‬ ‫ج‬‫ػ‬ ‫ج‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras َ ‫ى‬ ‫ح‬‫ػ‬ًَ‫ح‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ح‬ ‫ػ‬‫ح‬ ‫ػ‬‫ح‬‫ػ‬ ‫ح‬‫ػ‬ ‫ح‬ َ ‫ى‬ ‫ح‬‫ػ‬ًَ‫ح‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ح‬ ‫ػ‬‫ح‬ ‫ػ‬‫ح‬‫ػ‬ ‫ح‬‫ػ‬ ‫ح‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras َ‫ى‬‫خ‬‫ػ‬ًَ‫خ‬‫ػ‬َ‫ي‬‫خ‬ ‫ػ‬‫خ‬ ‫ػ‬‫خ‬‫ػ‬ ‫خ‬‫ػ‬ ‫خ‬ َ‫ى‬‫خ‬‫ػ‬ًَ‫خ‬‫ػ‬َ‫ي‬‫خ‬ ‫ػ‬‫خ‬ ‫ػ‬‫خ‬‫ػ‬ ‫خ‬‫ػ‬ ‫خ‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
  • 41. Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras َ‫ى‬‫ا‬ًَََ‫ا‬َََََ‫ي‬‫ا‬ ‫ػ‬‫ﺎ‬ ‫ػ‬‫ﺎ‬ ‫ﺍ‬ ‫ﺍ‬ َ‫ى‬‫ا‬ًَََ‫ا‬َََََ‫ي‬‫ا‬ ‫ػ‬‫ﺎ‬ ‫ػ‬‫ﺎ‬ ‫ﺍ‬ ‫ﺍ‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras َ ‫ى‬ ‫د‬ًََ‫د‬َ ‫ي‬ ‫د‬ ‫ػ‬‫د‬ ‫ػ‬‫د‬ ‫ﺩ‬ ‫ﺩ‬ َ ‫ى‬ ‫د‬ًََ‫د‬َ ‫ي‬ ‫د‬ ‫ػ‬‫د‬ ‫ػ‬‫د‬ ‫ﺩ‬ ‫ﺩ‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras َ‫ى‬‫ذ‬ًََ‫ذ‬َ‫ي‬‫ذ‬ ‫ػ‬‫ﺬ‬ ‫ػ‬‫ﺬ‬ ‫ﺫ‬ ‫ﺫ‬ َ‫ى‬‫ذ‬ًََ‫ذ‬َ‫ي‬‫ذ‬ ‫ػ‬‫ﺬ‬ ‫ػ‬‫ﺬ‬ ‫ﺫ‬ ‫ﺫ‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
  • 42. Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras َ ‫ي‬ ‫ر‬ ً‫ر‬ ‫ى‬ ‫ر‬ ‫ػ‬‫ﺮ‬ ‫ػ‬‫ﺮ‬ ‫ﺭ‬ ‫ﺭ‬ َ ‫ي‬ ‫ر‬ ً‫ر‬ ‫ى‬ ‫ر‬ ‫ػ‬‫ﺮ‬ ‫ػ‬‫ﺮ‬ ‫ﺭ‬ ‫ﺭ‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras َ‫ي‬‫ز‬ ً‫ز‬ ‫ى‬‫ز‬ ‫ػ‬‫ﺰ‬ ‫ػ‬‫ﺰ‬ ‫ﺯ‬ ‫ﺯ‬ َ‫ي‬‫ز‬ ً‫ز‬ ‫ى‬‫ز‬ ‫ػ‬‫ﺰ‬ ‫ػ‬‫ﺰ‬ ‫ﺯ‬ ‫ﺯ‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras َ ‫ي‬ ‫ك‬ ً‫ك‬ ‫ى‬ ‫ك‬ ‫ػ‬‫ﻮ‬ ‫ػ‬‫ﻮ‬ ‫ﻭ‬ ‫ﻭ‬ َ ‫ي‬ ‫ك‬ ً‫ك‬ ‫ى‬ ‫ك‬ ‫ػ‬‫ﻮ‬ ‫ػ‬‫ﻮ‬ ‫ﻭ‬ ‫ﻭ‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
  • 43. Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras َ ‫ى‬ ‫ﺳ‬‫ػ‬َ ً‫ﺴ‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ﺲ‬ ‫ػ‬‫ﺲ‬ ‫ػ‬‫ﺴ‬‫ػ‬ ‫ﺳ‬‫ػ‬ ‫ﺱ‬ َ ‫ى‬ ‫ﺳ‬‫ػ‬َ ً‫ﺴ‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ﺲ‬ ‫ػ‬‫ﺲ‬ ‫ػ‬‫ﺴ‬‫ػ‬ ‫ﺳ‬‫ػ‬ ‫ﺱ‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras َ‫ى‬‫ﺷ‬‫ػ‬َ ً‫ﺸ‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ﺶ‬ ‫ػ‬‫ﺶ‬ ‫ػ‬‫ﺸ‬‫ػ‬ ‫ﺷ‬‫ػ‬ ‫ﺵ‬ َ‫ى‬‫ﺷ‬‫ػ‬َ ً‫ﺸ‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ﺶ‬ ‫ػ‬‫ﺶ‬ ‫ػ‬‫ﺸ‬‫ػ‬ ‫ﺷ‬‫ػ‬ ‫ﺵ‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras َ ‫ى‬ ‫ﺻ‬‫ػ‬َ ً‫ﺼ‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ﺺ‬ ‫ػ‬‫ﺺ‬ ‫ػ‬‫ﺼ‬‫ػ‬ ‫ﺻ‬‫ػ‬ ‫ﺹ‬ َ ‫ى‬ ‫ﺻ‬‫ػ‬َ ً‫ﺼ‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ﺺ‬ ‫ػ‬‫ﺺ‬ ‫ػ‬‫ﺼ‬‫ػ‬ ‫ﺻ‬‫ػ‬ ‫ﺹ‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
  • 44. Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras َ ‫ى‬‫ﺿ‬‫ػ‬َ ً‫ﻀ‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ﺾ‬ ‫ػ‬‫ﺾ‬ ‫ػ‬‫ﻀ‬‫ػ‬ ‫ﺿ‬‫ػ‬ ‫ﺽ‬ َ ‫ى‬‫ﺿ‬‫ػ‬َ ً‫ﻀ‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ﺾ‬ ‫ػ‬‫ﺾ‬ ‫ػ‬‫ﻀ‬‫ػ‬ ‫ﺿ‬‫ػ‬ ‫ﺽ‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras َ‫ى‬‫ط‬‫ػ‬ًَ‫ط‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ط‬ ‫ػ‬‫ط‬ ‫ػ‬‫ط‬‫ػ‬ ‫ط‬‫ػ‬ ‫ط‬ َ‫ى‬‫ط‬‫ػ‬ًَ‫ط‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ط‬ ‫ػ‬‫ط‬ ‫ػ‬‫ط‬‫ػ‬ ‫ط‬‫ػ‬ ‫ط‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras َ‫ى‬‫ظ‬‫ػ‬ًَ‫ظ‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ظ‬ ‫ػ‬‫ظ‬ ‫ػ‬‫ظ‬‫ػ‬ ‫ظ‬‫ػ‬ ‫ظ‬ َ‫ى‬‫ظ‬‫ػ‬ًَ‫ظ‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ظ‬ ‫ػ‬‫ظ‬ ‫ػ‬‫ظ‬‫ػ‬ ‫ظ‬‫ػ‬ ‫ظ‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
  • 45. Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras َ ‫ى‬ ‫ع‬‫ػ‬ًَ‫ع‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ع‬ ‫ػ‬‫ع‬ ‫ػ‬‫ع‬‫ػ‬ ‫ع‬‫ػ‬ ‫ع‬ َ ‫ى‬ ‫ع‬‫ػ‬ًَ‫ع‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ع‬ ‫ػ‬‫ع‬ ‫ػ‬‫ع‬‫ػ‬ ‫ع‬‫ػ‬ ‫ع‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras َ‫ى‬‫غ‬‫ػ‬ًَ‫غ‬‫ػ‬َ‫ي‬‫غ‬ ‫ػ‬‫غ‬ ‫ػ‬‫غ‬‫ػ‬ ‫غ‬‫ػ‬ ‫غ‬ َ‫ى‬‫غ‬‫ػ‬ًَ‫غ‬‫ػ‬َ‫ي‬‫غ‬ ‫ػ‬‫غ‬ ‫ػ‬‫غ‬‫ػ‬ ‫غ‬‫ػ‬ ‫غ‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras َ‫ى‬‫ف‬‫ػ‬ًَ‫ف‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ف‬ ‫ػ‬‫ف‬ ‫ػ‬‫ف‬‫ػ‬ ‫ف‬‫ػ‬ ‫ؼ‬ َ‫ى‬‫ف‬‫ػ‬ًَ‫ف‬‫ػ‬َ ‫ي‬‫ف‬ ‫ػ‬‫ف‬ ‫ػ‬‫ف‬‫ػ‬ ‫ف‬‫ػ‬ ‫ؼ‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
  • 46. Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras َ‫ى‬‫ق‬‫ػ‬ًَ‫ق‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ق‬ ‫ػ‬‫ق‬ ‫ػ‬‫ق‬‫ػ‬ ‫ق‬‫ػ‬ ‫ؽ‬ َ‫ى‬‫ق‬‫ػ‬ًَ‫ق‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ق‬ ‫ػ‬‫ق‬ ‫ػ‬‫ق‬‫ػ‬ ‫ق‬‫ػ‬ ‫ؽ‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras ًَ‫ك‬‫ى‬‫ك‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ك‬ ‫ػ‬‫ك‬ ‫ػ‬‫ك‬‫ػ‬ ‫ك‬‫ػ‬ ‫ؾ‬ ًَ‫ك‬‫ى‬‫ك‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ك‬ ‫ػ‬‫ك‬ ‫ػ‬‫ك‬‫ػ‬ ‫ك‬‫ػ‬ ‫ؾ‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras َ‫ى‬‫ل‬‫ػ‬ًَ‫ل‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ل‬ ‫ػ‬‫ل‬ ‫ػ‬‫ل‬‫ػ‬ ‫ل‬‫ػ‬ ‫ؿ‬ َ‫ى‬‫ل‬‫ػ‬ًَ‫ل‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ل‬ ‫ػ‬‫ل‬ ‫ػ‬‫ل‬‫ػ‬ ‫ل‬‫ػ‬ ‫ؿ‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
  • 47. Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras َ ‫ى‬ ‫م‬‫ػ‬ًَ‫م‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫م‬ ‫ػ‬‫م‬ ‫ػ‬‫م‬‫ػ‬ ‫م‬‫ػ‬ ‫ـ‬ َ ‫ى‬ ‫م‬‫ػ‬ًَ‫م‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫م‬ ‫ػ‬‫م‬ ‫ػ‬‫م‬‫ػ‬ ‫م‬‫ػ‬ ‫ـ‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras َ‫ى‬‫ن‬‫ػ‬ًَ‫ن‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ن‬ ‫ػ‬‫ن‬ ‫ػ‬‫ن‬‫ػ‬ ‫ن‬‫ػ‬ ‫ف‬ َ‫ى‬‫ن‬‫ػ‬ًَ‫ن‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ن‬ ‫ػ‬‫ن‬ ‫ػ‬‫ن‬‫ػ‬ ‫ن‬‫ػ‬ ‫ف‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras َ‫ى‬‫ه‬‫ػ‬ًَ‫ه‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ه‬ ‫ػ‬‫ه‬ ‫ػ‬‫ه‬‫ػ‬ ‫ه‬‫ػ‬ ‫ق‬ َ‫ى‬‫ه‬‫ػ‬ًَ‫ه‬‫ػ‬َ‫ي‬‫ه‬ ‫ػ‬‫ه‬ ‫ػ‬‫ه‬‫ػ‬ ‫ه‬‫ػ‬ ‫ق‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
  • 48. Të ngjitura Në fund Në mes Në fillim Ndaras َ ‫ى‬ ‫ي‬‫ػ‬ًَ‫ي‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ي‬ ‫ػ‬‫ي‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ػ‬ ‫ي‬‫ػ‬ ‫م‬ َ ‫ى‬ ‫ي‬‫ػ‬ًَ‫ي‬‫ػ‬َ ‫ي‬ ‫ي‬ ‫ػ‬‫ي‬ ‫ػ‬‫ي‬‫ػ‬ ‫ي‬‫ػ‬ ‫م‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
  • 49. َ ‫ى‬‫َل‬َ ‫ى‬ٌ‫َالل‬ََََ‫ي‬‫ﻮؿ‬ ‫ي‬ ‫ﺳ‬ ‫ى‬ ‫َر‬ََََ ‫ه‬ ‫د‬‫ى‬ٌ‫م‬ ‫ى‬ ‫ح‬ ‫ي‬ ‫َم‬َََََََََََ ‫ى‬ٌ‫َالل‬ََََ ‫ى‬ٌ‫َل‬ً‫َإ‬ََََ ‫ى‬ ‫ل‬ً‫َإ‬ََََ َ ‫ى‬‫َل‬َ ‫ى‬ٌ‫َالل‬ََََ‫ي‬‫ﻮؿ‬ ‫ي‬ ‫ﺳ‬ ‫ى‬ ‫َر‬ََََ ‫ه‬ ‫د‬‫ى‬ٌ‫م‬ ‫ى‬ ‫ح‬ ‫ي‬ ‫َم‬َََََََََََ ‫ى‬ٌ‫َالل‬ََََ ‫ى‬ٌ‫َل‬ً‫َإ‬ََََ ‫ى‬ ‫ل‬ً‫َإ‬ََََ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .ََ َ ‫ي‬ً‫ظ‬ ‫ى‬ ‫ع‬ ٍ ‫َال‬ًَََََ ‫ى‬ٌ‫َالل‬ََََ ‫ى‬ ‫ﺎف‬ ‫ى‬ ‫ح‬ٍ‫ﺒ‬ ‫ي‬ ‫َﺳ‬ًَََََََََََََََََ‫ق‬ً‫د‬ ٍ ‫م‬ ‫ى‬ ‫ح‬ً‫ﺑ‬ ‫ى‬ ‫َك‬ًََََ ‫ى‬ٌ‫َالل‬ََََ ‫ى‬ ‫ﺎف‬ ‫ى‬ ‫ح‬ٍ‫ﺒ‬ ‫ي‬ ‫ﺳ‬ ‫ظي‬ ‫ى‬ ‫ع‬ ٍ ‫َال‬ًَََََ ‫ى‬ٌ‫َالل‬ََََ ‫ى‬ ‫ﺎف‬ ‫ى‬ ‫ح‬ٍ‫ﺒ‬ ‫ي‬ ‫َﺳ‬ًَََََََََََََََََ‫ق‬ً‫د‬ ٍ ‫م‬ ‫ى‬ ‫ح‬ً‫ﺑ‬ ‫ى‬ ‫َك‬ًََََ ‫ى‬ٌ‫َالل‬ََََ ‫ى‬ ‫ﺎف‬ ‫ى‬ ‫ح‬ٍ‫ﺒ‬ ‫ي‬ ‫ﺳ‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . َ َ‫ي‬ ٍ ‫ي‬‫ى‬‫خ‬َ‫ي‬‫ه‬ ‫ى‬ ‫م‬‫ى‬ٌ‫ل‬ ‫ى‬ ‫ع‬ ‫ى‬ ‫َك‬َََََََ ‫ى‬ ‫آف‬ ٍ‫ﺮ‬‫ي‬‫َالق‬ََََََ‫م‬‫ى‬ٌ‫ل‬ ‫ى‬ ‫ع‬‫ى‬‫َت‬ٍَََََََ‫ن‬ ‫ى‬ ‫َم‬ََََ ٍ‫م‬‫ي‬‫ك‬ َ‫ي‬‫ه‬ ‫ى‬ ‫م‬‫ى‬ٌ‫ل‬ ‫ى‬ ‫ع‬ ‫ى‬ ‫َك‬َََََََ ‫ى‬ ‫آف‬ ٍ‫ﺮ‬‫ي‬‫َالق‬ََََََ‫م‬‫ى‬ٌ‫ل‬ ‫ى‬ ‫ع‬‫ى‬‫َت‬ٍَََََََ‫ن‬ ‫ى‬ ‫َم‬ََََ ٍ‫م‬‫ي‬‫ك‬‫ي‬ ٍ ‫ي‬‫ى‬‫خ‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
  • 50.
  • 51. ََََ‫ا‬‫ن‬ ٍ ‫ي‬‫ى‬‫َخ‬ًََََََ‫ه‬ً‫َﺑ‬ََََََ ‫ي‬ ‫ى‬ٌ‫َالل‬ًَََََ‫د‬ ً‫ﺮ‬ ‫ي‬ ‫َي‬ٍَََ‫ن‬ ‫ى‬ ‫م‬ًَََََ‫ين‬ًٌ‫َال‬َََََََ ً‫َِف‬َََََََ‫ي‬‫ه‬ ٍ ‫ه‬ًٌ‫ق‬‫ى‬‫ف‬ ‫ي‬ ‫ي‬ ًََ‫ين‬ًٌ‫َال‬َََََََ ً‫َِف‬َََََََ‫ي‬‫ه‬ ٍ ‫ه‬ًٌ‫ق‬‫ى‬‫ف‬ ‫ي‬ ‫َي‬َََََََ‫ا‬‫ن‬ ٍ ‫ي‬‫ى‬‫َخ‬ًََََََ‫ه‬ً‫َﺑ‬ََََََ ‫ي‬ ‫ى‬ٌ‫َالل‬ًَََََ‫د‬ ً‫ﺮ‬ ‫ي‬ ‫َي‬ٍَََ‫ن‬ ‫ى‬ ‫م‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ًََ‫م‬ً‫ل‬ ٍ‫ﺴ‬‫ي‬‫م‬ ٍ ‫َال‬ََ‫ﻮ‬‫ي‬‫خ‬‫ى‬‫أ‬َََََ ‫ي‬ ‫م‬ً‫ل‬ ٍ‫ﺴ‬‫ي‬‫م‬ ٍ ‫ال‬ َََ ‫ي‬ ‫م‬ً‫ل‬ ٍ‫ﺴ‬‫ي‬‫م‬ ٍ ‫ال‬ًََََ‫م‬ً‫ل‬ ٍ‫ﺴ‬‫ي‬‫م‬ ٍ ‫َال‬ََ‫ﻮ‬‫ي‬‫خ‬‫ى‬‫أ‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . ًََ‫ه‬‫ي‬ً‫ن‬ ٍ ‫ع‬ ‫ى‬ ‫َي‬ََََ ‫ى‬‫ََل‬َََ‫ﺎ‬ ‫ى‬ ‫َم‬ََََ‫ي‬‫ه‬‫ي‬‫ك‬ ٍ‫ﺮ‬‫ى‬‫َت‬ًََََ‫ء‬ ٍ‫ﺮ‬ ‫ى‬ ‫َالم‬ََََ‫ـ‬ ‫ى‬‫َاإلﺳل‬ًََََ‫ن‬ ٍ‫ﺴ‬ ‫ي‬ ‫َح‬ٍََََ‫ن‬ً‫م‬ ًَ‫ه‬‫ي‬ً‫ن‬ ٍ ‫ع‬ ‫ى‬ ‫َي‬ََََ ‫ى‬‫ََل‬َََ‫ﺎ‬ ‫ى‬ ‫َم‬ََََ‫ي‬‫ه‬‫ي‬‫ك‬ ٍ‫ﺮ‬‫ى‬‫َت‬ًََََ‫ء‬ ٍ‫ﺮ‬ ‫ى‬ ‫َالم‬ََََ‫ـ‬ ‫ى‬‫َاإلﺳل‬ًََََ‫ن‬ ٍ‫ﺴ‬ ‫ي‬ ‫َح‬ٍََََ‫ن‬ً‫م‬ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
  • 52.
  • 53. PËRMBAJTJA Parathënie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Hyrje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Shkronjat Bã', Tã', Thã', Xhĩm dhe Ĥã' . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Shkronjat Ħẫ', Elif, Dãl, Dhãl dhe Rẫ'. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Shkronjat Zẽj, Wãw, Sĩn, Shĩn dhe Ŝẫd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Shkronjat Đẫd, Ŧẫ', Đhẫ', Ąjn dhe Ġajn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Shkronjat Fã', Ķẫf, Kãf, Lãm dhe Mĩm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Shkronjat Nũn, Ha dhe Ja' . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Përdorimi i tenvinit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Sukuni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Teshdidi (Dyfishuesi) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Hemzeja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Zgjatimet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Shndërrimi i zanores e në a të gjatë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Shndërrimi i zanores i në i të gjatë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Shndërrimi i zanores u në u të gjatë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Lidhja e fjalëve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Rënia e zgjatimeve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .