1. Эцэг эхэд зориулсан
үнэлгээний хэрэгсэл
МУБИС, БоСС-ийн багш
С.Энхтүвшин

2. Агуулга
♦ Эцэг эхэд зориулсан үнэлгээний
хэрэгслийн бүтэц
♦ Үнэлгээний хэрэгслийг ашиглахад
анхаарах зүйлс
♦ Дадлага ажил

3. Эцэг эхийн үнэлгээний
хэрэгслийн бүтэц

4. 4
Эцэг эхийн үнэлгээний
хуудас
♦ Миний хүүхдийн хөгжил (СӨБ-ын үйлчилгээний
чанар, Бага насны хүүхдийн стандартын хэрэгжилт)
♦ Миний хүүхдийн аюулгүй байдал ба хамгаалал
(Хүүхдэд ээлтэй орчин бүрдэлт)
♦ Миний хүүхдийн эрүүл мэнд (Эрүүл мэнд, хоол
хүнсний үйлчилгээний чанар)
♦ Миний хүүхдийн суралцаж, хөгжиж байгаа
орчин (Хүүхдэд ээлтэй орчин бүрдэлт)
♦ Миний оролцоо (Гэр бүлийн оролцоо, хамтын
ажиллагаа)
♦ Миний сэтгэгдэл (Эцэг эхийн сэтгэл ханамж)

5. 5
Нээлттэй асуулт
♦ Цэцэрлэгт хүүхдэд ээлтэй, ая тухтай орчин
бүрдүүлэхийн тулд дараах зүйлийг хиймээр байна
♦ Таны бодлоор цэцэрлэгийн үйл ажиллагаанд эцэг
эхийг жигд, идэвхтэй оролцуулахын тулд юу хийж
хийж болох вэ?
♦ Цэцэрлэгт хамрагдаагүй хүүхдүүдэд хүрч үйлчлэх
нэг арга замыг санал болговол
♦ Таны бодлоор цэцэрлэгийг хүүхдэд ээлтэй болгохын
тулд юуг өөрчлөх шаардлагатай вэ?
♦ Цэцэрлэгт мөрдвөл зохих зүйл бол
♦ Таны бодлоор цэцэрлэгийн ирэх жилийн үйл
ажиллагааны төлөвлөгөөнд юуг тусгах шаардлагатай
вэ?

6. Бүлгийн ярилцлага
♦ Сургуулийн өмнөх боловсролын үйлчилгээний чанар
– Цэцэрлэгийн үйлчилгээ, үйл ажиллагаа сэтгэлд хүрч буй эсэх?
– Хүүхдийнхээ хөгжил, төлөвшилд гарч буй өөрчлөлтөд хэр сэтгэл ханамжтай байдаг вэ? Юун дээр нь
илүү анхаараасай гэж боддог вэ?
– Цэцэрлэгийн багш, ажилтнууд хүүхэдтэй хэр харилцдаг вэ?
– Цэцэрлэгийн эрүүл мэнд, хоол хүнсний үйлчилгээний чанар хэр зэрэг вэ? Цаашид юуг анхаарах
шаардлагатай вэ?
♦ Цэцэрлэг, гэр бүлийн хамтын ажиллагаа
– Эцэг эх цэцэрлэгийн зүгээс ямар дэмжлэг туслалцаа хүсдэг вэ?
– Эцэг эхчүүдэд зориулсан сургалт, семинарийг ямар чиглэл, сэдвийн хүрээнд зохион байгуулах хэрэгтэй
вэ?
– Та бүхэнд цэцэрлэгийн үйл ажиллагаанд идэвхтэй оролцоход юу нөлөөлдөг вэ? Харин юу саад болдог
вэ?
– Бүх эцэг эхийг (ялангуяа аав нарыг) цэцэрлэгийн үйл ажиллагаанд жигд идэвхтэй оролцуулахын тулд
юу хийж болох вэ?
– Ангийн болон цэцэрлэгийн эцэг эхийн зөвлөлөөс цэцэрлэгийг хүүхэд бүрд ээлтэй орчин болгоход ямар
дэмжлэг үзүүлж, хамтарч ажиллаж болох вэ?
♦ Үнэлгээ, оролцоонд тулгуурласан төлөвлөлт
– Цэцэрлэгийн өөрийн үнэлгээнд оролцсон хүмүүсийн хувьд, цэцэрлэг ойрын хугацаанд юуг өөрчлөх
шаардлагатайг хэлнэ үү?
– Цэцэрлэг цаашид юун дээр төвлөрч ажиллах хэрэгтэй вэ?
– Цэцэрлэгийн ирэх жилийн төлөвлөгөөнд заавал тусгах шаардлагатай зүйл юу вэ?

7. Фокус бүлгийн үйл ажиллагаа

8. Хөтлөгч буюу модераторын эзэмшвэл
зохих ур чадвар
1. Оролцогчдын хариултын санааг тодруулахын тулд
гүн тандалт хийх
– Тольдох арга: оролцогчийн хэлсэн үгийг давтан сонсох,
дахин лавлан асуух
– Түр дуугүй болох: оролцогчид хариултаа нэмэх,
тайлбарлах боломж олгох
– Оролцогчид хандан хариултынхаа санааг тодруулахыг
хүсэх “Уучлаарай би жаахан будлиад байна. Та . . . гэж хэлснээ одоо өөрөөр
хэллээ”
– Чухал үгийг гүнзгийрүүлэн тандах:
“Энэ сайн хэрэг” “Чухам юу нь сайн бэ?”
– Асуултыг гурав дахь этгээдэд тавих: Бусад хүмүүс хэрхэн ханддаг гэж та
бодож байна?
2. Оролцогчийн үг, хариултыг ойлгож, мэдрэх
3. Хэлэлцүүлгийн явцад урьд авсан мэдээллийг ашиглах
4. Уян хатан
5. Маргах, давамгайлж ярих зэрэг үүссэн асуудлыг
зохицуулах

9. Фокус бүлгийн ярилцлагын дараа үр
дүнг тодорхойлох
♦ Хөтлөгч, ажиглагчдын хэлэлцүүлэг
– Болсон явдлыг сайтар ойлгох
– Яаран дүгнэлт хийхээс зайлсхийх
– Цаашдын фокус бүлгүүдэд хэлэлцэх сэдэв, асуултуудаас
аль чухлыг нь сонгох
♦ Чиглүүлэгч асуултуудыг өөрчлөх шаардлагатай юу?
♦ Шинэ сэдэвчилсэн багц асуулт нэмэх үү?
♦ Хэлэлцүүлгийн явцыг өөрчлөх үү?
♦ Оролцогчдын мэдээллийг шинжлэх үү?
♦ Фокус бүлгийн гишүүдийн тоог цөөлөх үү, нэмэх
үү?

10. Фокус бүлгийн үр дүнг тайлбарлахад
гардаг нийтлэг алдаа
 Фокус бүлгийн үр дүнгийн тоон
шинжилгээ
 Оролцогчдын хариултын цаад санааг
ойлгохгүй шууд хүлээн авах
 Хэлэлцүүлгийн үр дүнг нэгтгэсэн боловч,
дүгнэлт хийж чадаагүй байх

11. Ганцаарчилсан ярилцлага
♦ Танай сум/хорооны цэцэрлэг бага насны хүүхэдтэй эцэг эхчүүдэд
зориулан ямар нэг ажил зохион байгуулдаг уу? Хэрэв тийм бол та оролцож
байсан уу?
♦ Хүүхдээ сургуулийн өмнөх боловсролд хамруулах боломж, арга замын
талаар цэцэрлэгээс танд мэдээлэл өгч байсан уу? Хэрэв тийм бол та ямар
мэдээлэл авч, хэрхэн ашиглаж байсан бэ?
♦ Танай хүү/охин цэцэрлэгт явж чадахгүй байгаа гол шалтгаан нь юу вэ?
♦ Танай хүүхэд цэцэрлэгийн хувилбарт сургалтад хамрагдсан уу? Хэрэв тийм
бол хэдий хэр хугацаанд явсан бэ? Хэрэв үгүй бол, яагаад хамрагдаж чадаагүй вэ?
♦ Таны бодлоор, цэцэрлэгээс зохион байгуулж буй хувилбарт сургалт хэр
үр дүнтэй байна вэ?
– Хугацаа
– Хүүхэд шинээр сурч эзэмшсэн зүйл
– Эцэг эх, гэр бүлд үзүүлж буй нөлөө
– Бэрхшээл, хүндрэл
♦ Хүүхэд нь цэцэрлэгт хамрагдаагүй эцэг эхчүүдэд цэцэрлэг ямар дэмжлэг,
туслалцаа үзүүлэх шаардлагатай вэ?
♦ Танай орон нутгийн нөхцөлд цэцэрлэгт хамрагдаж чадахгүй байгаа
хүүхдүүдэд ямар арга замаар сургуулийн өмнөх боловсрол эзэмшүүлэх
боломжтой гэж та боддог вэ?

12. Ярилцлага авагч
♦ Судалгааны хөтлөгч, зохион байгуулагч, судалгааны
хэрэглүүр
♦ Олон үүрэгтэй :
– Респондентыг сонгох
– Холбоо тогтоох
– Ярилцах хүсэл сонирхол төрүүлэх
– Ярилцлагын орчин нөхцлөө бүрдүүлэх
– Судалгааны явцад хяналт тавих
– Мэдээллийн чанарыг дээшлүүлэх
♦ Туршлагатай судлаач: “Үг алдуулдаг”
♦ Туршлагагүй судлаач: “Хориглолтод” оруулж,
хуурмаг дүр төрхтэй болгоно.

13. Анхаарах зүйлс
♦ Үнэлгээний хуудсыг хэрхэн бөглөхийг
ойлгосон эсэхийг лавлах
♦ Нээлттэй асуултад хариулсан эсэхийг
шалгах, хүсэх
♦ Тайлбар бичихийг хүсэх
♦ Хариулахад бэрхшээлтэй мэдэхгүй
зүйлсийг “Х” тэмдэглэгээ хийлгэх
♦ Бүлгийн ярицллагад оролцох боломжтой
эсэхийг тодруулах

14. 14
Анхааралтай сонссонд
баярлалаа.